1
BOUWEN OP TUNNELS Verbetersuggesties voor het besluitvormingsproces
2
Sandra Brouwer Afstudeeronderzoek M.Sc. Construction, Management & Engineering
Afstudeercommissie: Prof. ir. J.W. Bosch CiTG – Geo-engineering drs. M. Leijten TBM – Beleid, Organisatie, Recht & Gaming Prof. mr. dr. H.D. Ploeger OTB, Geo-informatie en grondbeleid/ VU Amsterdam Drs. F. Taselaar Hompe & Taselaar BV
Inhoud 3
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Onderzoek Probleem Doelstelling
Complexiteit van bouwen op tunnels Besluitvormingsstrategieën Cases Spoorzone Delft & Zuidas Cross case resultaten
Conclusies Aanbevelingen
Conclusies
l
Aanbevelingen
Probleem - verstedelijking 4
Onderzoek
l
Complexiteit
Nederlandse beleid is nu: Nastreven van compacte stad
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Probleem - infrastructuur 5
Onderzoek
l
A13 Rotterdam
Kwaliteit?
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Probleem – mogelijke oplossing 6
Onderzoek
l
Complexiteit
l
A2 Maastricht
Compacte stad?
Bron: Avenue2
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Onderzoeksdoelstelling 7
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Het vinden van suggesties om de besluitvorming voor bouwen op tunnels te verbeteren door kansen en strategieën te onderzoeken binnen multi-actor besluitvorming
8
Complexiteit van bouwen op tunnels
Veiligheid 9
Onderzoek
l
Gotthard tunnel: «Zeker 14 doden bij brand in Gotthardtunnel»
Spanje: «Zeker 215 mensen vonden de dood bij deze ramp»
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Fysieke veiligheid 10
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
Risico = kans x gevolg Interne veiligheid Externe veiligheid
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Fysieke veiligheid 11
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Kwantitatieve risico analyse: Risico = kans x gevolg Interne veiligheid Externe veiligheid Veiligheidszone Besteed aandacht aan veiligheidsbeleving
Juridische aspecten 12
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Zakelijke rechten: gelaagd eigendom
Eigenaar: Risico aansprakelijk
Besteed aandacht aan aansprakelijkheidsbeleving
13
Besluitvormingsstrategieën
Kwaliteit in besluitvorming 14
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Verschillende partijen met verschillende doelen, belangen en middelen
Procesmanagement
Hoofdstrategieën 15
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
Gebruik procesmanagement 1. Open proces 2. Bescherm kernwaarden 3. Waarborg de voortgang 4. Waarborg de inhoud Gebruik ethische benadering van risico’s 5. Veiligheidsbeleving 6. Aansprakelijkheidsbeleving
l
Aanbevelingen
16
Case Studies
Spoorzone Delft 17
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
Twee tunnels; 4 sporen Woontoren op de tunnel Stadskantoor en station op de tunnel Behoud van twee monumentale panden
l
Aanbevelingen
Zuidas (2007) 18
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
Snelweg, spoor en metro ondergronds Publiek private samenwerking Bebouwing op trein- en metrotunnel Veiling is niet geslaagd
l
Aanbevelingen
Zuidas (2011) 19
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
Alleen snelweg ondergronds Geen bebouwing op de tunnel Nog geen projectbeslissing
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Cross case analyse 20
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
Indicator
l
Aanbevelingen
Spoorzone Delft
Zuidas 2007
Zuidas 2011
2
Procesindicatoren Geen inhoudelijke beslissingen bij de aanvang van het proces
V
?/X
X
4
Partijen zijn in staat om agendapunten aan te dragen
V
X
V
6
X
X
9
Partijen zijn toegewijd aan het proces (en niet alleen aan het V project) Creëer winstmogelijkheden en motivaties voor verschillende actoren V
V
X
10 13
Gebruik kansen (‘windows of opportunity’) Maak een onderscheid tussen experts en belanghebbers
V X
X ?
V X
V X X
V ?/X ?/X
V V V
V
?
X
19 20 21 25
Belevingsindicatoren Investeer de waarde in het gebied Maak de risico’s en risico allocatie transparant Goede samenwerking in plaats van het overbrengen van risico’s naar andere partijen Doe een kwantitatieve risicoanalyse en overweeg maatregelen
Cross case analyse 21
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
Indicator
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Spoorzone Delft
Zuidas 2007
Zuidas 2011
2
Procesindicatoren Geen inhoudelijke beslissingen bij de aanvang van het proces
V
?/X
X
4
Partijen zijn in staat om agendapunten aan te dragen
V
X
V
6
X
X
9
Partijen zijn toegewijd aan het proces (en niet alleen aan het V project) Creëer winstmogelijkheden en motivaties voor verschillende actoren V
V
X
10 13
Gebruik kansen (‘windows of opportunity’) Maak een onderscheid tussen experts en belanghebbers
X ?
V X
Andere opdrachtgevers Andere initiatiefnemer
V X
Cross case analyse 22
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
Indicator
19 20 21 25
Belevingsindicatoren Investeer de waarde in het gebied Maak de risico’s en risico allocatie transparant Goede samenwerking in plaats van het overbrengen van risico’s naar andere partijen Doe een kwantitatieve risicoanalyse en overweeg maatregelen
Compenseren minder proces
Andere projectfase
Andere complexiteit
l
Aanbevelingen
Spoorzone Delft
Zuidas 2007
Zuidas 2011
V X X
V ?/X ?/X
V V V
V
?
X
23
Conclusies & Aanbevelingen
Randvoorwaarden 24
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Bepaal veiligheidszone
Verstrek zakelijk recht voor gelaagd eigendom
Transparante en haalbare businesscase
Verbetersuggesties (1) 25
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
kwaliteit Financiële opbrengsten
Gebruik kansen Voldoende
l
Focus op de winstmogelijkheden Stedelijke
Cases
draagvlak
Transparant risicoprofiel Kwantitatieve
risico analyse
Conclusies
l
Aanbevelingen
Verbetersuggesties (2) 26
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Eén projectorganisatie Vertegenwoordiging
alle kritieke partijen Geen inhoudelijke beslissingen door één partij
Gebruik benadering van spoortunnels Vergelijkbare
doelen voor verschillende infrastructuurbeheerders Risicotypes zijn vergelijkbaar, andere kwantificering mogelijk
Verder onderzoek 27
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Meer data/ projecten
Kosten van bouwen op tunnels
Subjectieve informatie tijdens besluitvorming
28
VRAGEN
Roadmap - indicators 29
Onderzoek
l
Complexiteit
l
Besluitvorming
Create an open process
l
Cases
l
Conclusies
l
Aanbevelingen
Guarantee the substance of the process
Involve all relevant parties in the decision making process.
Invite substantive experts without an interest in the outcome.
No substantive choices at the start of the process.
Distinguish experts from stakeholders.
Ensure a transparent process and management
Make a multi-issue agenda.
The process manager must ensure that every actor can bring aspects to the agenda.
Use information from rational analyses.
Protect parties’ core values
Every actor must explain their core values when entering the process. Commitment to the process by respecting core values and transform substantive choices in process agreements.
Pay attention to the perception of safety
Make the tunnel visible for the aboveground functions.
Create functions on the tunnel which people voluntarily use.
A mix of people and functions must be exposed to the risk.
Benefit that is created must be invested in the area
Actors should have the option to exit the process.
Pay attention to the perception of liability
Keep informing actors about the progress of the decision making also when they are not participating actively.
Make risks and organizational structure transparent.
Invest in a good collaboration instead of transfer all risks.
Make use of examples of liability from other projects.
Prevent unilateral decisions for the risk division.
Guarantee the speed of the process
Create prospects of gain and incentives.
Use windows of opportunity.
Use command and control as an incentive to collaborate.
Divide risks upon ability to manage and carry risks and their interest in increasing the risk. Execute a risk analysis and consider responses.
