Raadsbrief
Portefeuillehouder
: C.H. van den Bos
Afdeling
: WWL
Behandelend ambtenaar
: Margreet van Heest
Datum
: 17 mei 2016
Onderwerp
: Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016
Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Inleiding U leest de eerste voortgangsrapportage van 2016 over de ontwikkelingen in het sociaal domein. In deze bloemlezing worden vooral beleidsontwikkelingen opgesomd, gericht op verdere invoering en optimalisatie van de taken die de gemeente met de 3 decentralisaties heeft gekregen. Dat betekent niet dat inwoners, zorgaanbieders, maatschappelijke partners en ondernemers niet ook met veel energie en inspiratie bezig zijn met vernieuwing en het bouwen aan een toekomstbestendige samenleving. Er worden plannen ontwikkeld in nieuwe samenwerkingsverbanden om mensen beter te kunnen ondersteunen, dialoogtafels worden georganiseerd om met elkaar van gedachten te wisselen over een nieuwe richting en om van elkaar te leren en te inspireren! Veel wordt door inwoners gedaan, op eigen kracht. Het is belangrijk dat nieuwe en bestaande initiatieven zichtbaar zijn, goed vindbaar en daarmee ook laagdrempelig. Om die reden is vanuit SMWO en gemeente het initiatief genomen om een goede sociale kaart van Schouwen-Duiveland te ontwikkelen. Daar wordt nu vanuit Hart van Leefbaarheid over nagedacht en samen met SMWO uitwerking aan gegeven. We willen daarbij al in gang gezette ontwikkelingen goed integreren. Een van de vele projecten die al lopen om de participatiesamenleving een stapje dichterbij te brengen.
Maatschappelijke ondersteuning De kortingsregeling huishoudelijke hulp toelage ( HHT) Van de regeling hebben in het eerste kwartaal 58 personen gebruikgemaakt. We hebben ten opzichte van de regio een lichte stijging gezien van het gebruik omdat we deze kortingsregeling extra onder de aandacht hebben gebracht. We hebben alle inwoners die ouder zijn dan 75+ aangeschreven plus inwoners die een indicatie hebben voor hulp bij het huishouden, zowel in natura als ook met een persoonsgebonden budget. Een veel gehoorde reactie is dat men wel belangstelling heeft voor de regeling maar dat men geen gebruik willen maken van een 'andere' hulp. Het ministerie heeft als voorwaarden gesteld dat de HHT alleen uitgevoerd kan worden door hulpen die onder de Cao Thuiszorg vallen. Het ministerie beoogt hiermee werkgelegenheid te behouden dan wel te creëren. In de meeste gevallen hebben inwoners die belangstelling hebben voor de HHT regeling een indicatie voor de eenvoudige huishoudelijke hulp (HHR). De zorgaanbieders werken in bijna alle gevallen met zelfstandige hulpen. Zelfstandige hulpen vallen niet onder de Cao Thuiszorg. Dat betekent dat de zorgaanbieder naast de zelfstandige hulp een andere hulp, die wel onder de Cao valt, moet inzetten.
1/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
Doordat de gemeenten binnen de Oosterschelderegio de Code verantwoordelijk marktgedrag hebben ondertekend, zal op termijn ook de constructie van zelfstandige hulpen (de zogenaamde Alpha-hulpen) veranderen. Dit heeft meerkosten tot gevolg. Dekking van de meerkosten zoeken we in het niet verbruikte budget van de HHT regeling. Daarnaast doen we indien nodig een beroep op de stelpost sociaal domein. In dialoog We willen meer in gesprek met onze inwoners om te weten wat er op het gebied van het zelfstandig wonen bij hen speelt. Immers, de rijksoverheid heeft allerlei maatregelen getroffen om er voor te zorgen dat mensen langer zelfstandig (moeten) wonen, door bijvoorbeeld de criteria om opgenomen te worden in een verzorgingstehuis veel strenger te maken. Tegelijkertijd wordt het budget voor huishoudelijke ondersteuning verminderd. In dat speelveld moet de gemeente, samen met de inwoners een goede modus vinden om het beschikbare geld zo goed mogelijk in te zetten. Het vraagt ook meer van de mensen die langer zelfstandig wonen met beperkingen. Veel mensen willen ook zo lang mogelijk zelfstandig wonen, maar hoe regelen ze het? En wat verwachten ze van de gemeente? En kan de gemeente die verwachtingen waarmaken? Hierover willen we graag in gesprek. Over wat er allemaal bij komt kijken als je zelfstandig woont en beperkt bent het huishouden zelf te doen door beperkingen, ziekte of ouderdom. En wat de effecten zijn van het veranderde beleid en hoe de mensen dit opvangen. Maar ook willen we graag weten of en zo ja, hoe mensen zich voorbereiden op een de oude dag. Op de volgende data staan dialoog tafels gepland voor de inwoners: 18 mei 13.30 – 17.00 uur Dorpshuis Scharendijke 19 mei 13.30 – 17.00 uur Dorpshuis Oosterland 23 mei 19.00 – 22.00 uur MFC Zierikzee Voor professionals organiseren we een dialoog tafel op 13 juni van 13.30 – 17.00 uur in de Burgerzaal van het gemeentehuis. Pilot Huishoudelijke zorg en Individuele Begeleiding. (HZiB) Vanaf 1 januari 2016 is een start gemaakt met de pilot Huishoudelijke zorg (bouwsteen HZ-R) en Individuele Begeleiding Thuis (bouwsteen BT). De pilot is een initiatief van de zorgaanbieders IRIZ thuiszorg, Curadomi, Buurtdiensten en Cleijenborg. In de gehele regio willen genoemde zorgaanbieders een combinatie maken tussen Huishoudelijke zorg en Individuele Begeleiding Thuis (bouwsteen BT). De bedoeling is dat de huishoudelijke zorgmedewerker, die vaak al betrokken is bij een lichte vorm van begeleiding, tijd en ruimte krijgt om gekoppeld aan de organisatie van het huishouden ook met begeleidingsactiviteiten te helpen. Dat voorkomt dat cliënten naast een bouwsteen HZ-R ook een bouwsteen BT nodig hebben en dat in de praktijk er twee verschillende professionals bij de cliënt thuiskomen om deze ondersteuning te bieden. Het doel is dat de inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen leven en wonen zonder direct gebruik te maken van een voorziening als begeleiding of tweedelijns zorg. De pilot is voor de duur van één jaar. Pilot Kortdurende Voorliggende Voorziening Intensieve Thuisbegeleiding Vanaf 1 april 2016 is de pilot korte intensieve thuisbegeleiding gestart. Een voorliggende laagdrempelige voorziening van het SMWO, Allévo, Traverse groep en Agathos van kortdurende aard (maximaal 28 weken), die snel ingezet kan worden, waarvoor geen indicatieprocedure nodig is en waar de cliënt geen eigen bijdrage voor verschuldigd is. De cliënt in de kwetsbare situatie, krijgt de regie terug over zijn of haar eigen leven, escalatie kan voorkomen worden, kan mee doen met/in de samenleving en zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen. Situaties en omstandigheden worden verbeterd en er wordt voorkomen dat cliënten “afhaken”, “wegglijden”. De pilot richt zich op inwoners die de regie (dreigen) te verliezen over hun eigen leven en niet op eigen kracht hun problemen op kunnen lossen. Het gaat meestal om een combinatie van problematiek op diverse domeinen van het dagelijks leven. Het gaat vaak om een doelgroep die
2/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
door de procedurele- en/of financiële drempel ondersteuning weigert, terwijl de problematiek bij de doelgroep die voor deze voorliggende voorziening in aanmerking komen, (nog) te complex is voor vrijwilligers. Met de inzet van deze vorm van ondersteuning willen we bereiken dat: 1. De cliënt zelf de regie over het leven kan behouden of vergroten door het versterken van de eigen kracht en het verbeteren het eigen en sociale netwerk; 2. De cliënt op eigen kracht kan mee doen en deelnemen aan de samenleving; 3. Escalatie en opschaling naar een duurdere voorziening is voorkomen. De tijdsduur van de voorziening is maximaal 28 weken. Indien de cliëntsituatie niet kan verbeteren en stabiliteit het hoogst haalbare is, is er tot slot een follow-up: een waakvlam/vinger-aan-de-pols variant. Als tijdens de begeleiding via de kortdurende voorliggende voorziening blijkt dat de cliënt langer begeleiding nodig heeft kan alsnog een indicatie gesteld worden voor de Bouwsteen Begeleiding Thuis of Begeleiding Thuis Speciaal. De duur van de pilot is één jaar en wordt per kwartaal gemonitord. Beschermd wonen Sinds 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor beschermd wonen. Deze taak is bij de centrumgemeente Vlissingen ondergebracht. Bij beschermd wonen gaat het om wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorend toezicht en begeleiding, gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, het psychisch en psychosociaal functioneren en de stabilisatie van een psychiatrisch ziektebeeld. Inmiddels zijn Nadere regels Beschermd Wonen voor de uitvoering door het college vastgesteld. Vanaf begin januari wordt in vier werkgroepen binnen het CZW gesproken over bouwstenen voor de bestuurlijke aanbesteding van Beschermd Wonen in 2017 en verder. De ontwikkeling binnen het sociaal domein, waarbij meer inwoners langer zelfstandig moeten wonen, wordt in de ontwikkeling meegenomen. Het ligt in de bedoeling dat het aanbestedingsproces per 1 juni een aanvang neemt met de start van fysieke overlegtafels. Een resultaatovereenkomst zou dan uiterlijk 31 juli klaar moeten liggen. Beleid mantelzorgondersteuning Als gemeente Schouwen-Duiveland willen wij dat onze inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen. Niet alleen omdat mensen dat zelf willen, maar ook omdat maatwerkvoorzieningen duur zijn. Daarbij zijn mantelzorgers onmisbaar. Ons doel is daarom om de mantelzorger te versterken, te verlichten en te verbinden. Maar om dat te kunnen doen, moeten we de mantelzorger eerst bereiken, vinden. De 4 V’s van mantelzorgondersteuning. In het op te stellen mantelzorgbeleid wordt invulling gegeven aan de wat-vraag; wat willen we bereiken? Dit past binnen onze rol als beleidsregisseur. We geven invulling aan de doelen en de in te zetten middelen. De concrete invulling van de hoe-vraag wordt buiten de organisatie belegd, met ruimte voor de professional. Het beleidsstuk is momenteel in voorbereiding. Bij het opstellen ervan worden mantelzorgers actief betrokken. Na de zomer komt het stuk ter besluitvorming naar de gemeenteraad. Mantelzorgcompliment Momenteel zijn we bezig met het opstellen van een collegeadvies voor het mantelzorgcompliment 2016 en verder. Op 10 maart hebben we met de mantelzorgers gesproken die aangesloten zijn bij het SMWO. Aan hen is gevraagd hoe zij aankijken tegen het mantelzorgcompliment en wat zij graag zouden willen. Hun input wordt meegenomen in het collegeadvies dat voor de zomer ter besluitvorming wordt aangeboden. Herindicaties begeleiding
3/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
De herindicaties begeleiding via een pgb moeten voor 1 augustus 2016 afgerond zijn. Inmiddels zijn 27 van de 44 herindicaties afgerond. Van 10 klanten wachten we nog op een akkoord van het ondersteuningsplan waarna een besluit genomen kan worden op de herindicatie. Dit gebeurd in de maand mei zodat alle personen met de indicatie ‘begeleiding’ nog voldoende tijd hebben om de nieuwe indicatie administratief te regelen met hun aanbieder en de Sociale verzekeringsbank. De overige 7 personen hebben een pgb-indicatie ‘begeleiding-beschermd wonen’. Deze indicaties zijn verlengd tot 1 januari 2017. Dit in afwachting van het regionale beleid dat later in dit jaar wordt vastgesteld. Op basis van dit beleid kunnen deze indicaties worden omgezet.
Jeugd Samenwerking jeugd-onderwijs We hebben geconstateerd dat er binnen de gemeente Schouwen-Duiveland weinig verbinding is tussen het Centrum voor Jeugd en Gezin en het onderwijs. Het aanbod aan hulp en zorg voor jeugd is niet bekend bij het onderwijs en teveel versnipperd. Als oplossing van dit knelpunt is het oprichten of versterken van een ondersteuningsteam per basisschool aangedragen. Hierin hebben vanuit de school de intern begeleider, een orthopedagoog en/of schoolmaatschappelijk werk zitting en een afvaardiging vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin (een jeugdverpleegkundige en op afroep/ter consultatie een jeugdarts). Dit advies is verwerkt in een startnotitie onderwijs & jeugdhulp en fungeert als opdracht vanuit de LEA voor de werkgroep Zorg en Preventie. Voor het voortgezet onderwijs draait momenteel een pilot in Goes op twee vo-scholen, waarbij het brede Zorg Adviesteam is vervangen door een kleiner kernteam. Tweewekelijks zien zorgcoördinator, leerplichtambtenaar en jeugdverpleegkundige elkaar. De jeugdverpleegkundige is hierin de verbindende schakel naar de gemeentelijke jeugdhulp. De opbrengst van deze pilot wordt regionaal besproken in de Regionaal Educatieve Agenda (REA) waarin ook een eventuele uitrol naar de overige vo-scholen wordt besproken. Deze ontwikkeling en de inhoudelijke gesprekken met de Pontes Pieter Zeeman binnen de LEA worden op elkaar afgestemd. Transformatiehuis Zeeland Om de transformatie van jeugdhulp een impuls te geven is het ‘Transformatiehuis Zeeland’ ingesteld. Hierin wordt op bestuurlijk niveau afgestemd met jeugdhulpaanbieders op beleidsniveau. Het gaat hierbij over vraagstukken die te maken hebben met schaarste van voorzieningen, het zorglandschap in Zeeland, werkgelegenheid in relatie tot wel/niet in stand houden van voorzieningen. Binnen het Transformatiehuis worden op regionaal niveau een aantal zaken opgepakt op meer operationeel niveau. Dit gebeurt in de zogenoemde ‘regiokamers’ Oosterschelderegio, Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen. Een groot aantal jeugdhulpaanbieders neemt hieraan deel. De eerste bijeenkomst in onze regio heeft plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomst hebben werksessies plaatsgevonden rondom het thema transformatie. De opbrengst hiervan wordt in de tweede bijeenkomst geagendeerd waarna er concrete acties gaan volgen. Jeugdbeschermingstafel Er heeft een evaluatie plaatsgevonden van de jeugdbeschermingstafel Oosterschelderegio. Dit is een overleg tussen gemeenten en de Raad voor de Kinderbescherming en Veilig Thuis waarbij casuïstiek wordt besproken en wordt besloten of de Raad al dan niet een onderzoek instelt. De uitkomst van de evaluatie is dat deze wijze van samenwerking met de Raad voor de Kinderbescherming door middel van deze overlegtafel tot nu toe succesvol is en vooral meerwaarde heeft ten aanzien van de koppeling met de lokale structuren. Doelgroep 18-/18+
4/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
In opdracht van het transformatieteam Jeugd heeft de provinciale werkgroep 18-/18+ onderzocht of beleid op provinciaal niveau opgesteld kan worden. Conclusie van de werkgroep is dat beleid op provinciaal niveau op dit onderwerp niet haalbaar is. Het draagt niet bij aan de vraagstukken die er lokaal dan wel regionaal zijn rondom de doelgroep 18-/18+. Naar aanleiding hiervan zijn we lokaal en regionaal gestart met een team 18-/18+. We (gemeenten, zorgaanbieders en andere partijen) gaan bottom-up werken (lokaal en regionaal) en gaan de uitkomsten/signalen/knelpunten/aandachtsgebieden vertalen naar acties:
Regionaal is een overleg gestart waarbinnen we afspraken maken met gemeenten en andere externe partners (inkooporganisatie jeugdhulp, samenwerkingsverbanden, zorgaanbieders, woningcorporatie etc) over samenwerking, bekostiging, koppeling jeugdhulp- Wmo, en warme overdracht van jeugdigen die jeugdhulp ontvangen en 18 jaar worden. Maar ook de verbinding te maken met andere leefgebieden, als wonen en financiën. Lokaal is een team 18-/18+ gestart waarbinnen we we jeugdigen, jongvolwassenen en ouders (preventief) informeren, ondersteunen, begeleiden, zorgen voor een warme overdracht (indien nodig), maatwerk bieden, duidelijke afspraken maken maar ook werken als één aanspreekpunt naar de burger/jeugdige en andere partijen toe.
Onderzoek kinderombudsman De gemeente Schouwen-Duiveland heeft meegewerkt aan de monitor van de Kinderombudsman naar de toegang en kwaliteit van de Jeugdhulp in 2015. In totaal hebben 17 respondenten uit Schouwen-Duiveland een vragenlijst van de Kinderombudsman ingevuld. Conclusies onderzoek Schouwen-Duiveland: De toegang tot jeugdhulp is in 2015 door de respondenten beoordeeld met een ruime voldoende, een cijfer van 7,3. Het landelijk rapportcijfer is 6,8. 60% van de respondenten ervaart dat ze veel moeite hebben moeten doen om de juiste hulp te krijgen, desondanks is een ruime meerderheid tevreden over de gekozen oplossing (de hulp). De tevredenheid (kwaliteit) over de hulpverlening is door de respondenten beoordeeld met een 7,4 (ruim voldoende). Er is een lichte stijging ten opzichte van het cijfer (7,1) van de vorige onderzoeken. Het landelijk rapportcijfer is 6,7. Een deel van de respondenten heeft tussen 2 en 4 maanden moeten wachten op hulp en ervaart dit als een probleem. (Reactie: we zijn er op gericht om cliënten zo spoedig mogelijk te helpen. In het vrij toegankelijke deel maar ook in drang en dwang. Maar soms hebben we te maken met wachtlijsten bij zorgaanbieders en dat zorgt voor vertraging in de hulpverlening. Via inkoop willen we daar afspraken over maken). 25% van de respondenten ervaart betere kwaliteit in de hulpverlening na de decentralisatie van de jeugdzorg en 75% ongeveer hetzelfde als voor decentralisatie van de jeugdzorg. Een ruime meerderheid van de respondenten weet dat gemeenten vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk zijn voor jeugdhulp. Alle respondenten weten wat ze moeten doen als ze nieuwe of andere jeugdhulp nodig hebben. Inkooporganisatie, inkoopfunctie 2017 e.v. Voor het jaar 2016 is op dezelfde manier als voor het jaar 2015 ingekocht. In 2015 hebben de Zeeuwse gemeenten een aantal belangrijke stappen gezet en uitgangspunten geformuleerd voor uitvoering van jeugdhulp Zeeuwsbreed. Dit heeft geresulteerd in een gezamenlijke sturingsvisie voor de specialistische jeugdhulpfuncties in Zeeland. We willen sturen op integraliteit tussen de domeinen, goed kunnen inkopen en een transformatie bewerkstelligen. Dat kan alleen als de sturing meer faciliterend wordt, waarbij er ruimte ontstaat voor de professional en de burger.
5/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
Tegelijkertijd willen we als gemeenten voldoende grip behouden, via inzicht in de resultaten en effecten van de (gezamenlijke) inspanningen van de aanbieders. Dit heeft consequenties voor de inrichting van de inkoopfunctie. De dertien gemeenten hebben besloten om de specialistische voorzieningen gezamenlijk in te kopen en een aantal functies hiervoor bij de inkooporganisatie te beleggen. Voor overige vormen van niet-specialistische jeugdhulp te onderzoeken of dit regionaal (via samenwerkingsverbanden) dan wel lokaal kan worden ingekocht. Wachtlijst Veilig Thuis In het onderstaand tabel is weergegeven hoeveel in het eerste kwartaal van dit jaar meldingen zijn gedaan, adviezen zijn gegeven en hoeveel zaken wachten op onderzoek in Zeeland.
1-30 april 2016 Meldingen Advies Zaken die wachten op onderzoek
88 85 18
Een advies is een eenmalig contact waarbij er een advies wordt gevraagd hoe te handelen bij een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling. Een melding is elk signaal dat bij Veilig Thuis binnenkomt met cliëntgegevens, bijvoorbeeld de meldingen via de politie. Bij onderzoek gaat Veilig Thuis kijken of er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling en zo ja, welke hulp noodzakelijk is. Van de zaken die wachten op onderzoek komen twee uit Schouwen-Duiveland. De gemeenteraad ontvangt eind mei meer informatie (onder andere over de wachtlijsten) tijdens de presentatie van Veilig Thuis aan de gemeenteraad. Plan van Aanpak “de kwaliteit van Veilig Thuis Zeeland” Eind 2015 hebben de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg alle Veilig Thuis organisaties in Nederland onderzocht, waaronder Veilig Thuis Zeeland. Naar aanleiding hiervan is gevraagd om een plan van aanpak te ontwikkelen om uitvoering te geven aan de verbeterpunten in het rapport. De verbeterpunten in het rapport betreffen thema’s op randvoorwaarden, veiligheid en organisatie. Deze omvatten verbetering van verwachtingen onder andere rond zaken als inzet vertrouwensarts en gedragswetenschapper, wacht- en doorlooptijden van meldingen en onderzoek en andere zaken. De organisatie Veilig Thuis Zeeland is ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling van de GGD. De GGD heeft samen de Zeeuwse gemeenten en professionals van het team Veilig Thuis een plan van aanpak, oftewel een verbeterplan, ontwikkeld om uitvoering te geven aan de verbeterpunten. Dit plan is naar de inspectie. Financiën Jeugd 2015 en 2016 De cijfers ten behoeve van jeugdhulp in het jaar 2015 zijn bekend. In de raadsinformatiebijeenkomst eind mei zal de Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland de cijfers toelichten. We zien voor Schouwen-Duiveland een aantal opvallende zaken:
de verwijzing naar jeugdhulp via gemeente en medisch specialist is toegenomen; de verwijzing naar jeugdhulp via huisartsen is gedaald; er is meer Zorg in Natura als jeugdhulpvoorziening toegekend; er is minder Persoonsgebonden Budget als jeugdhulpvoorziening toegekend en blijft ver achter de raming;
6/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
de uitgaven aan jeugdzorg + zijn hoog. Het komt niet door het aantal jeugdigen maar door het aantal geleverde zorgdagen per jeugdige. Het is onzeker of dit komt door overgangscliënten van 2014. Dit wordt verder geanalyseerd; de kosten aan vervoer GGZ zijn lager dan geraamd; het tekort in 2015 is € 13.000 ten opzichte van het macrobudget van € 5.735.000; wegens het solidariteitsbeginsel is het daadwerkelijk tekort € 99.000. De gemeente Schouwen-Duiveland draagt € 86.000 bij aan het totale Zeeuwse tekort van € 1.377.000.
Macrobudget jeugdhulp 2016/2017 Als de realisatiecijfers jeugdhulp Schouwen-Duiveland 2016 op het niveau van 2015 liggen verwacht de inkooporganisatie een tekort van 303.000 in 2016 en een tekort van 416.000 in 2017 wegens een verder dalende macrobudget jeugdhulp. Een overschrijding van respectievelijk 5% en 7% ten opzichte van het beschikbaar macrobudget. Een belangrijke kanttekening daarbij is dat er veel aannames in 2015 zitten waardoor de inschatting van de kosten 2016 en 2017 ernaast kan zitten. Wij wachten nu de realisatiecijfers 1e kwartaal 2016 af. We beschikken nu over te weinig cijfers om al een conclusie te kunnen trekken. Via de 2e voortgangsrapportage sociaal domein informeren wij u over het verloop van de werkelijke kosten 2016 en een actuele prognose.
Beheersmaatregelen In het kader van de transformatie en het beheersen van de uitgaven werken de dertien gemeenten samen. Er is door de colleges van Burgemeester en wethouders in Zeeland een sturingsvisie en een sturingsmodel gekozen om uitvoering te geven aan de nieuwe wettelijke taak. Uw raad heeft hiermee ingestemd tijdens de raadsvergadering eind april 2016. Een onderdeel van de visie en de bijbehorende uitgangspunten is onder andere het maken van meerjarenafspraken met budgetplafonds voor de grote zorgaanbieders. Met meerjarenafspraken
7/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
wordt getracht de zorgaanbieders ruimte te geven om in een aantal jaar tijd de transformatie in gang te zetten dan wel functies af te bouwen (minder specialistisch en meer ambulantisering). Met budgetplafonds willen we ervoor zorgen dat de kosten niet de pan uit stijgen.
Participatie De Zuidhoek De afgelopen periode is gewerkt aan het bepalen van richtinggevende kaders voor de transformatie van de Zuidhoek. In mei 2016 staat de notitie ‘Kaders positionering De Zuidhoek’ geagendeerd voor de commissie- en raadsvergadering. Op dit moment wordt een onderzoeksopdracht voor beschut werk nieuwe stijl opgesteld. Tegelijkertijd met het onderzoek beschut werk nieuw, wordt onderzoek gedaan naar het onderscheid tussen en maatschappelijke participatie en loonvormende arbeid. Bij dit laatste onderzoek wordt ook het vraagstuk naar de tegenprestatie naar vermogen meegenomen. Matchcare In de vorige rapportage bent u geïnformeerd over de diagnosegesprekken die in het laatste kwartaal van 2015 zijn gevoerd. Inmiddels is het werkproces bij een aanvraag voor een uitkering aangepast en krijgen uitkeringsgerechtigden bij de intake ook een diagnosegesprek om de afstand tot de arbeidsmarkt en de indicatieve loonwaarde te bepalen. Inzetten loonkostensubsidie Bij het vaststellen van de re-integratieverordening in 2014 was vanuit het Ministerie nog geen duidelijkheid over de invulling van de loonwaarde en het toepassen van een loonkostensubsidie. In 2015 hebben we eerst de ontwikkelingen gevolgd en nog geen invulling gegeven aan deze aspecten. Momenteel werken we aan de nadere invulling van de verordening op de onderdelen loonwaarde en loonkostensubsidie. Rond de zomer worden de wijzigingen voorgesteld aan uw raad. Op dit moment zijn er 16 personen die een loonwaarde hebben van zo’n 40%-60% en deze loonwaarde met een dienstverband kunnen realiseren. Het is niet wenselijk om deze personen te laten wachten op de definitieve vaststelling van de verordening. Het college heeft besloten een éénmalige loonkostensubsidieregeling vast te stellen waardoor 16 personen een dienstverband wordt aangeboden. Hierdoor stromen 12 personen uit de uitkering en voorkomen we dat 4 personen een bijstandsuitkering moeten aanvragen.
Algemene informatie Lokaal Voortgang uitvoering moties en amendementen Bij de beantwoording van de schriftelijke vragen van de VVD, eind januari van dit jaar, is aangegeven middels de voortgangsrapportage uw raad op de hoogte te houden van de uitvoering van moties en amendementen die het sociaal domein betreffen. De onderwerpen die genoemd zijn in de moties en amendementen worden opgenomen in de transformatie-agenda, die in de tweede helft van 2016 gereed is. Vooruitlopend hierop zijn we al wel met verschillende zaken gestart. De voortgang hiervan wordt in deze tekst geschetst. Welzijn op Recept In betreffende motie wordt het college verzocht bij het opstellen van de transformatieagenda bij alle stakeholders, waaronder in elk geval de huisartsen en het SMWO Welzijn, te inventariseren of er belangstelling is voor Welzijn op recept en hiervoor draagvalk te creëren. Welzijn op recept is een methode waarbij door samenwerking van de huisartsenpraktijken op Schouwen-Duiveland met de welzijnsorganisatie van de SMWO welzijnsactiviteiten kunnen worden aangeboden aan mensen met psychosociale
8/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
problemen, die het welbevinden kan verhogen en de veerkracht kan versterken. SMWO heeft de opzet van dit programma in een projectplan beschreven en werkt op dit moment aan een verdere uitwerking ervan. Dementie vriendelijke gemeente In genoemde motie wordt geconstateerd dat de grootste wens van mensen die de diagnose dementie hebben gekregen is dat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Iemand met (beginnende) dementie krijgt in eerste instantie vooral zorg van de mantelzorger. De impact van de ziekte is groot en vraagt veel van de persoon zelf en van de naaste omgeving. Het zo lang mogelijk kunnen blijven participeren in het maatschappelijk leven is voor de doelgroep en hun mantelzorgers van het grootste belang. Verzocht wordt het onderwerp dementie in de brede zin van het woord, een plaats te geven in de te ontwikkelen transformatieagenda en als onderdeel hiervan, in nauwe samenwerking met andere stakeholders, de regierol te nemen bij een op te zetten lokaal netwerk Dementievriendelijke Gemeente in 2017. We merken dat veel partners onderzoeken hoe dit gerealiseerd kan worden en wat hun bijdrage aan dit doel kan zijn. De gemeente neemt het onderwerp mee in de beleidsnota ‘langer zelfstandig wonen’ dat dit jaar wordt opgesteld. Ook is het nieuw op te stellen mantelzorgbeleid een belangrijke bouwsteen om dit doel te bereiken. Beide onderwerpen zullen opgenomen worden in de transformatieagenda. Vroegsignalering en preventie jeugd Het college wordt verzocht in de transformatieagenda sociaal domein en het te ontwikkelen beleid ‘aansluiting onderwijs-jeugdhulp’ aandacht te besteden aan de vroegtijdige signalering van problematiek en het preventief optreden bij dat deel van de doelgroep jeugd die buiten onze gemeente en het samenwerkingsverband naar school gaat. Ook wordt verzocht extra aandacht te besteden aan de doelgroep 18-23 jaar zonder startkwalificatie. Ten slotte vraagt de motie om ervoor te zorgen dat er contact is met alle scholen waar kinderen uit Schouwen-Duiveland op school zitten. Onder het kopje ‘jeugd’ in deze voortgangsrapportage informeren wij u over een aantal andere relevante zaken. Daarnaast komt het onderwerp terug in de op te stellen transformatieagenda. Gesprek jeugd Het college wordt via deze motie verzocht in het transformatieproces aandacht te besteden aan gesprekken met onze jeugd als het gaat om zaken die hen aangaan of waar zij een rol in kunnen spelen. Het college onderkent het belang van een goed contact met en betrokkenheid van de doelgroepen bij het transformatieproces. In veel situaties in de beleidsontwikkeling of evaluatie is dit ook de praktijk. Juist bij de doelgroep jeugd is het een ingewikkelder opgave. Het is lastig een ‘representatieve’ groep te organiseren vanwege de diversiteit van de doelgroep en de aard van de onderwerpen waar het transformatieproces op dit moment betrekking op heeft. We zoeken bij concrete issues, samen met relevante partners, naar mogelijkheden om de inbreng van de jeugdigen te krijgen. Banenafspraak In deze motie wordt het college verzocht activiteiten te ondernemen om bewustwording te creëren bij ondernemers over de verantwoordelijkheden voortvloeiend uit de Wet banenafspraak. Ook wordt verzocht in de notitie over de herpositionering van De Zuidhoek, rekening te houden met een onderzoek naar de mogelijkheden voor een invulling voor Schouwen-Duivelandse ondernemers van de banenafspraak. In de transformatieopdracht aan De Zuidhoek die volgt na vaststelling van de notitie ‘Kaders positionering De Zuidhoek’, eind mei 2016, geven we hier invulling aan. Daarbij geven we ook aandacht aan de in de motie ‘Banenafspraak’ van de VVD gevraagde activiteiten om bewustwording bij ondernemers te creëren over de verantwoordelijkheden, voortvloeiend uit de Wet banenafspraak. Ook komt daarbij een onderzoek naar de invulling van een banenpool aan de orde, als concrete mogelijkheid voor een collectieve invulling voor
9/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
Schouwen-Duivelandse ondernemers. In het genoemde raadsvoorstel verwijzen we hiernaar. Het college is van mening hiermee aan de strekking van het gevraagde in de motie te hebben voldaan. Voortgang traject dienstverleningsmodel In januari zijn de uitgangspunten voor een integraal dienstverleningsmodel vastgesteld door uw raad. Momenteel wordt het plan van aanpak opgesteld om tot implementatie van dit model over te kunnen gaan. Een onderdeel van de toekomstige werkwijze, is het zoveel mogelijk neerleggen van de uitvoeringsregie in het voorliggende veld en bij de specialistische ondersteuning, bij enkele kernpartners. We stellen een omgevingsanalyse op om een goed en volledig beeld van alle partners binnen het sociaal domein te verkrijgen. Ook spreken we belangrijke partners om hun inbreng te verzamelen op deze toekomstige ontwikkeling. Beleidsregel innovatie Op dit moment zijn er vanuit het innovatiebudget Sociaal Domein twee subsidies verstrekt. Eén aan het SMWO en Gors voor het opzetten van een ruilwinkel in Zierikzee en één aan Manege Balans voor de pilot Vóór de lol waarin zij actieve dagbesteding voor de doelgroep mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) aanbieden. Daarnaast heeft Stichting Odensehuis i.o. een aanvraag ingediend voor het opzetten van een Odensehuis. Ook heeft SMWO een voorstel ingediend om te starten met de pilot Welzijn op recept. Voor beide aanvragen is door ons een aanvulling op de projectvoorstellen gevraagd. Deze worden nu door de respectievelijke initiatiefnemers uitgewerkt. Naar één adviesraad sociaal domein De toegenomen gemeentelijke verantwoordelijkheid in het sociaal domein brengt met zich mee dat er meer raakvlakken tussen gemeentelijke regelgeving ontstaan én meer samenhang of risico op leemten. Dat vraagt erom dat sommige vraagstukken niet meer vanuit het perspectief van één wettelijke taak (Participatiewet, Jeugdwet of Wmo) worden bekeken. Om die reden wil de gemeente Schouwen-Duiveland ook de cliëntenparticipatie in het sociaal domein integraal vorm geven. De samenhang tussen de verschillende wetten willen we borgen door één integrale, overkoepelende Adviesraad sociaal domein. Deze Adviesraad kan integraal advies geven vanuit cliënten- en burgerperspectief. Er kan meer gebruik worden gemaakt van de kennis en contacten van de leden van de samengevoegde raden, er is meer draagvlak in de samenleving en daardoor een grotere legitimiteit. Samen met de huidige adviesraden (Wmo-adviesraad, Platform voor mensen met een beperking, WWB-cliëntenraad en WSW-adviesraad) is bureau BMC een onderzoek gestart hoe die ene Adviesraad het beste kan worden ingericht. Op 1 juli 2016 verwachten wij het eindadvies hiervoor. Een optimale klachtenprocedure bij de Zuidhoek SW-bedrijven hebben op papier goed georganiseerd hoe problemen van mensen op de werkvloer moeten worden aangepakt. Onderzoek door de Ombudsman wijst echter uit dat Wsw’ers in de praktijk nauwelijks van deze mogelijkheden gebruik maken. Dit komt door de aard van de doelgroep, de afhankelijkheid van mensen van het bedrijf en hun gemeente, en de complexiteit van het formele systeem. Wij vroegen daarom een medewerker van SMWO, die ervaring heeft met en bekend is bij de doelgroep, onderzoek te doen naar de klachten van medewerkers. SMWO komt juni 2016 met een advies voor een optimale klachtenprocedure voor de Zuidhoek.
Regionaal Inventarisatie GGT’s 10/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
Een groep HZ-studenten van de opleiding Social Work inventariseert de stand van zaken ten aanzien van het gebiedsgericht werken (GGT staat voor gebiedsgericht team) in de verschillende gemeenten in onze regio. Dit gebeurt in het kader van de minor ‘De Wijkprofessional’ en is door SWVO geïnitieerd n.a.v. vragen vanuit het MO over de verschillende werkwijzen van de teams in de diverse gemeenten. De opbrengst moet een beeld geven van de gehele regio waarbij ook de verschillen tussen werkwijzen in kaart worden gebracht. Daarnaast wordt een SWOT-analyse gemaakt die betrekking heeft op de huidige stand van zaken in onze regio. Op 6 juni zullen de studenten de uitkomst van hun onderzoek presenteren in De Stenge in Heinkenszand. Voortgang aanbesteding/implementatie hulpmiddelen De opdracht voor Wmo-hulpmiddelen is gegund aan Medipoint. Medipoint heeft zich ingeschreven als een partner die samen met ons de ontwikkeling wil doormaken zoals de transformatie in het Sociaal Domein dat van ons vraagt. Op dit moment wordt volop gewerkt aan de implementatie van de nieuwe samenwerking, die vanaf 1 juni operationeel moet zijn. Bij de implementatie worden onder andere ook inwoners en de Wmo-adviesraad betrokken om ervoor te zorgen dat het nieuwe werkproces zoveel mogelijk aansluit op de beleving van de betrokkenen. Onderstaande uitgangspunten staan hierbij centraal: 1. De burger staat centraal; hij regelt zoveel mogelijk zelf wat er nodig is. 2. De professional krijgt de ruimte om burgers zo goed en zo efficiënt mogelijk te helpen. 3. De gemeente heeft de regie; zij is verantwoordelijk voor de uitvoering en de financiering. De nieuwe manier van financieren geeft de professional (Medipoint) de ruimte om zijn deskundigheid in te zetten en burgers goed en efficiënt te helpen, maar ook om burgers te bewegen tot oplossingen binnen het eigen netwerk, het particuliere circuit en (door Medipoint nog op te zetten) lokale en/of regionale pools van hulpmiddelen. Uitvoerende Wmo-afdelingen van gemeenten krijgen hierdoor een andere rol in de toegang en zullen een afname van administratieve lasten ervaren waardoor meer aandacht kan uitgaan naar complexe en/of meervoudige problematiek. Commissie Toekomstige Zorg Zeeland Met het rapport ‘Visie op zorg in Zeeland in 2025’ heeft de Commissie Toekomstige Zorg Zeeland (CTZZ) de aftrap gegeven voor het gesprek over toekomstbestendige zorg in Zeeland. Met inwoners, zorgaanbieders, gemeenten en andere betrokken partijen worden projecten opgezet op het gebied van vier werkstromen: 1. Medische specialistische zorg 2. Zorg dichtbij (v/h Integrale Zorgcentra) 3. Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) 4. Informatievoorziening en ICT Gemeenten zijn niet betrokken bij het opstellen van het Rapport Visie op zorg in Zeeland, maar worden nu op eigen verzoek met terugwerkende kracht door de CTZZ langszij getrokken op de onderdelen 2 en 3. Schouwen-Duiveland is in deze ambtelijke werkgroep ‘Zorg dichtbij’ vertegenwoordigd. De CTZZ heeft recent een eerste nieuwsbrief uitgebracht. Deze is uw raad inmiddels toegestuurd. Privacyleertuin In de raadsbrief over het derde kwartaal 2015 bent u al geïnformeerd over de start van de leertuin Privacy voor alle 13 Zeeuwse gemeenten per september van dat jaar. De leertuin richt zich op die aspecten van privacy die raken aan gegevensdeling tussen professionals en hoe je dat regelt met elkaar. De medewerkers van gemeenten en zorgaanbieders die hebben geparticipeerd in de leertuin hebben een methode aangereikt gekregen en geleerd hoe zij die in de praktijk kunnen toepassen. Deze methode gaat uit van 4 belangrijke stappen:
11/12
Onderwerp : Voortgangsrapportage sociaal domein 1e kwartaal 2016 Datum : 17 mei 2016
1. Transparantiebeginsel (in principe bespreek je de wens gegevens te delen of op te halen altijd met de klant) 2. Doelbinding (het ophalen of delen van gegevens moet altijd een doel dienen) 3. Toepassen van de begrippen: subsidiariteit, proportionaliteit, doelmatigheid (op basis van deze drie elementen weeg je af of je toch gegevens opvraagt of deelt als de klant het niet wil) 4. Motivering en vastleggen (dossiervorming) Na de fase van scholing, is nu de fase van action learning aangebroken. Iedere gemeente heeft een eigen begeleidingsteam ingesteld, bestaande uit een jurist, een beleidsmedewerker en een procesbegeleider/coördinator. Dit lokale begeleidingsteam kijkt naar de eigen organisatie en de lokale situatie. Het lokale team wordt aangestuurd door het regionale begeleidingsteam, waar vragen neergelegd kunnen worden en overstijgende zaken provinciaal worden afgestemd.
Landelijk Monitor Sociaal Domein: Waarstaatjegemeente.nl De monitor Sociaal Domein wordt gevuld vanuit verschillende bronnen. Als gemeente zijn wij verantwoordelijk voor de aanlevering van een deel daarvan. Eén van de onderdelen is voor de Wmo. De technische aanlevering hiervan is goed gegaan. De inhoudelijke aanlevering is niet volledig goed gegaan. Een deel van de gegevens wordt in onze administratie op een andere wijze vastgelegd dan zoals het landelijke format van ons vraagt. Hierdoor is een inhoudelijke vergelijking met bijvoorbeeld andere gemeenten op sommige punten wel en andere punten niet mogelijk. Ook een deel van de Jeugdwet gegevens moeten door gemeenten aangeleverd worden. Deze moeten in ons geval van de Inkooporganisatie Jeugd komen en die is nu nog niet in staat deze gegevens in dit format aan te leveren. Om onduidelijkheden bij de interpretatie van deze gegevens te voorkomen is ervoor gekozen dat wij deze gegevens in zijn geheel nog niet publiceren. We pakken optimalisering van de monitoring op via het project ‘monitoring sociaal domein’.. Programma ‘Gewoon Bijzonder’ Als gemeente zijn wij betrokken bij het Nationaal Programma Gehandicapten ‘Gewoon Bijzonder’. Dit programma, uitgevoerd door ZonMw, ontwikkelt, verspreidt en past kennis toe om zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking, meervoudige beperking of nietaangeboren hersenletsel te verbeteren. Met als doel dat mensen met een (verstandelijke) beperking met grotere zelfstandigheid en meer zeggenschap kunnen functioneren in de samenleving. Samen met 14 andere kleine gemeenten vormen wij de ‘Raad van 15’ en functioneren we als klankbordgroep voor dit programma.
Burgemeester en wethouders van Schouwen-Duiveland,
M.K. van den Heuvel secretaris
A.M.J. van Burg Loco-burgemeester
12/12