Beleidsplan Sociaal Domein Heusden 2016 O3

Beleidsplan Sociaal Domein Heusden 2016 O3 Samenwerkingspartners O3 Heusden: ContourdeTwern GGD Hart voor Brabant Juvans MEE Brabant Noord Modus

1

1. Inleiding Voor u ligt het beleidsplan Sociaal Domein 2016 voor de gemeente Heusden van ContourdeTwern, Juvans, Modus, GGD Hart voor Brabant en MEE Brabant Noord, ofwel O3. Dit beleidsplan is gebaseerd op de offerte die wij op 30 november hebben verzonden naar de gemeente Heusden en die in januari door de gemeente is goedgekeurd. Ieder mens is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor het verwerven, behouden of terugkrijgen van regie over zijn eigen leven. De gemeente Heusden verwacht van haar inwoners dat zij dit zo veel mogelijk doen op eigen kracht of met ondersteuning uit hun directe omgeving. Als dit niet lukt, ondersteunt de gemeente om te kijken wat er toch mogelijk is, door het aanboren of versterken van de eigen kracht en van samenredzaamheid. Inwoners die dit echt nodig hebben, krijgen snel de juiste hulp of zorg toegewezen. De gemeente Heusden heeft met BIJEEN een brede netwerkorganisatie neergezet, om, waar nodig, burgers te ondersteunen bij het mee (gaan en blijven) doen in de samenleving. O3 vormt als samenwerkingsverband een belangrijk onderdeel van het BIJEEN netwerk. Samen met de gemeente, andere partners en met burgers zetten wij ons in om de eigen kracht en samenredzaamheid van burgers te versterken en hen waar nodig hierbij op weg te helpen of te ondersteunen. BIJEEN is er voor alle burgers, jong en oud, met of zonder beperking.

O3 is een breed samenwerkingsverband van organisaties die actief zijn in het sociaal domein in Midden Brabant, zowel in de gemeente Heusden als in andere gemeenten. De 3 O’s staan voor: • Organisatie-overstijgend • Ontwikkelingsgericht • Open voor samenwerking met anderen De O3 partners brengen elk hun eigen expertise in. Samen delen wij de uitgangspunten ten aanzien van klantbenadering en werkwijze. In Heusden bestaat O3 uit de volgende partners: ContourdeTwern, GGD, Juvans, MEE en Modus.

In dit beleidsplan beschrijven wij hoe O3 de opdracht voor de gemeente Heusden in 2016 gaat invullen.

2

2. Onze visie en uitgangspunten De O3 partners hebben in 2015 een gezamenlijke visie ontwikkeld die leidend is voor de uitvoering van onze dienstverlening O3 zet zich in voor een sterke sociale samenleving door:

• • •

Innovatieve oplossingen te bedenken voor vraagstukken in de gemeente Heusden Verbindingen te leggen tussen kwetsbaar en krachtig Het werven, boeien, binden en begeleiden van vrijwilligers, mantelzorgers en ervaringsdeskundigen

• • •

Het vergroten van sociale cohesie Er te zijn, zichtbaar en vindbaar Waar nodig te faciliteren en te ondersteunen

Wij zorgen voor:

•

Goede, brede vraagverheldering door, breed te kijken naar alle leefgebieden en systemen, werkelijke problemen te achterhalen, te ordenen en het oplossend vermogen te vergroten Specialistische expertise te benutten Vervolgstappen te bepalen: o (faciliteren bij) Het inzetten van steunstructuren o (tijdelijke) Ondersteuning en het versterken van vaardigheden om zelf weer regie te kunnen voeren o Gebruik maken van lokale initiatieven en inzet van informele zorg o Waar nodig snel toeleiden naar benodigde hulp, behandeling en/of zorg

De ambitie van O3 is om te komen tot één integraal en geïntegreerd proces van collectieve en individuele ondersteuning, waarbij uitgangspunt is dat burgers zelf de regie hebben, zoveel mogelijk zelf initiatief nemen en voor ondersteuning in eerste instantie een beroep doen op hun eigen omgeving, uitgaande vanuit positieve gezondheid. Waar nodig zorgen wij voor verbinding, versterking, facilitering of ondersteuning.

Uitgangspunten O3 in Heusden O3 organiseert haar dienstverlening gebiedsgericht: laagdrempelig en dichtbij de inwoners van Heusden. Wij zetten ons maximaal in om de beleidsdoelstellingen van de gemeente te behalen. Bij deze manier van (samen)werken hanteren we de volgende uitgangspunten: In relatie tot inwoners

• •

Normaliseren en demedicaliseren in tegenstellig tot problematiseren Eigen kracht van het individu/de groep en diens netwerk/cirkels (zelf organiserend vermogen)

• • •

Zelf-oplossend vermogen Informele zorg (mantelzorg en vrijwilligers) wanneer het kan en Specialistische deskundigheid als dat in het belang van de hulpvrager is.

In relatie tot onze organisaties

•

Ontschotting en integratie van onze dienstverlening

3

• • •

Voortdurende innovatie Goede zichtbaarheid en herkenbaarheid voor diverse doelgroepen We werken daarbij kostenbewust en streven steeds naar (lange termijn-) duurzame oplossingen.

O3 werkt met mensen in ‘het gewone’ (niet-geproblematiseerde) leven. Dat houdt in dat de ondersteuning van onze organisaties direct en vrij, dat wil zeggen zonder indicering, algemeen toegankelijk is voor alle inwoners van Heusden.

O3 werkt gebiedsgericht. Wij zijn zichtbaar, herkenbaar (als BIJEEN) en vindbaar in de wijk. Dat betekent dat onze dienst- en hulpverlening laagdrempelig is, afgestemd op de specifieke behoefte in de kernen. Waar mogelijk gaan onze medewerkers actief ‘er-op-af’, naar die plekken waar de mogelijke klant zich bevindt; wij werken outreachend en vindplaatsgericht.

3. Onze plannen In dit deel van het beleidsplan staat ons aanbod toegelicht. Wij hebben onze taken en activiteiten beschreven langs de volgende indeling: 1. Ontsluiten, verbinden, zichtbaar en vindbaar zijn Dit betreft de wijze waarop wij er voor zorgen dat inwoners van Heusden worden gezien, gehoord en aan elkaar verbonden worden en waar nodig aan professionals, ter ondersteuning. 2. Preventie en ondersteuning op de vijf levensdomeinen Het gaat hier over de wijze waarop wij ons inzetten om de lokale samenleving en burgerkracht te versterken op de levensdomeinen: Wonen (huisvesting) Financiële situatie (inkomen/schulden) Gezondheid (lichamelijk/sociaal/geestelijk) Participatie (werk/school/dagbesteding) Thuissituatie (samenstelling/opvoeding) 3. Verbetering van leefbaarheid en veiligheid Hier staat beschreven op welke wijze wij ons inzetten om de leefbaarheid en veiligheid in de Heusdense dorpen en wijken te verbeteren en burgers hier zelf meer verantwoordelijkheid en regie in te laten nemen.

• • • • •

3.1 Ontsluiten, verbinden, en zichtbaar en vindbaar zijn De ondersteuning van O3 richt zich op mensen die voor korte of langere tijd ondersteuning nodig hebben bij het oplossen van vraagstukken. Dit kunnen problemen zijn die ze op eigen kracht niet direct weten op te lossen alsook burgerinitiatieven die tijdelijk ondersteuning behoeven. Vragen van inwoners kunnen zowel collectief als individueel van aard zijn. De gemeente Heusden heeft met BIJEEN een herkenbaar en laagdrempelig netwerk van verschillende kanalen ontwikkeld. O3 zet zich in om de zichtbaarheid en vindbaarheid van BIJEEN te versterken. Wij doen dit op de volgende manieren:

•

Direct contact op vindplaatsen van Heusdense organisaties: georganiseerd, bijvoorbeeld tijdens spreekuren of bijeenkomsten of spontaan, bijvoorbeeld naar aanleiding van een gesprek op straat, het schoolplein of het sportveld. Dit zijn plaatsen die onze medewerkers aandoen tijdens hun ambulante werk. O3 werkt outreachend, wij gaan er op af en zorgen dat we weten wat er lokaal leeft en speelt.

4

•

Indirect via signalen en verwijzing/toeleiding door andere inwoners of organisaties in Heusden. O3 heeft goede kennis van de lokale sociale kaart en onderhoudt actief contacten binnen dit brede netwerk, zodat vragen en signalen snel op de goede plek terecht komen.

•

Via de inlooppunten van wijkwinkels van politie, wooncorporatie Woonveste, de huurdersvereniging en het opbouwwerk.

•

Via de gebiedsteams BIJEEN, die zowel fysiek, telefonisch als per mail te bereiken zijn voor inwoners van Heusden. Hiertoe zijn o.a. een algemeen BIJEEN-telefoonnummer en emailadres [email protected] beschikbaar.

Snelle en professionele vraagverheldering vanuit T-profiel Waar de vraag ook binnenkomt, onze werkwijze verloopt hetzelfde: we verkennen samen met de burger de vraag. Dat doen we met een brede, integrale blik, kort en op een eenduidige manier. Aan de hand van de quickscan brengen we in kaart met welke vragen de hulpvrager te kampen heeft en op welke leefgebieden. Op basis van deze verkenning bepalen we bij welke expertise de hulpvrager het meest gebaat is en wordt duidelijk of enkelvoudige of intensieve ondersteuning nodig is. Waar mogelijk ondersteunt een collega in het voorliggend veld, wanneer nodig, een collega met mandaattaken. Vragen worden bij voorkeur direct opgepakt. Wij streven ernaar om zoveel mogelijk te werken met vaste gezichten en contactpersonen. Dit komt ten goede aan onze vertrouwensband met de hulpvrager. O3 werkt volgens het principe van de T-shaped professional. Dat betekent dat wij van al onze collega’s verwachten dat zij: 1. een brede en generalistische blik hebben, 2. in staat zijn om middels de quickscan een vraag te verkennen, 3. gekanteld en oplossingsgericht te werk gaan, dat wil zeggen uitgaand van de eigen kracht (zelfredzaamheid) en mogelijkheden van de vraagsteller en diens omgeving (samenredzaamheid). O3 professionals zijn breed inzetbaar èn dragen vanuit hun (specifieke) expertise bij aan taken en projecten voor specifieke doelgroepen en thema’s.

Aanmeldpunt De gemeente Heusden heeft een centraal aanmeldpunt BIJEEN waar inwoners met vragen op het gebied van zorg en welzijn terecht kunnen. Het telefonisch aanmeldpunt en het emailadres zijn gekoppeld en worden beiden beantwoord door een klein team van medewerkers met verschillende expertise, afkomstig van O3 en de gemeente. Doel is

korte (zakelijke) informatieve vragen direct af

te handelen en wanneer dat niet mogelijk is te zorgen voor een accurate doorgeleiding naar de juiste plek binnen BIJEEN. In principe worden vragen doorgeleid naar ‘het voorliggend veld’, soms is duidelijk dat de vraag direct moet worden doorgezet naar het mandaatteam BIJEEN. De programmamanager van O3 werkt nauw samen met de manager BIJEEN van de gemeente om dit proces af te stemmen en verder te optimaliseren. Uitgangspunt is dat eventuele zorg en ondersteuning optimaal, gekanteld, wordt ingezet. Lokale vraagbaak BIJEEN In BIJEENkantoor Drunen is een’ fysiek aanmeldpunt’ gehuisvest. Dit laagdrempelig informatiepunt wordt op werkdagen in de ochtenduren bemenst met vrijwilligers, met ondersteuning van een betaalde kracht. Inwoners van Heusden kunnen bij dit informatiepunt terecht met eenvoudige vragen. Waar nodig kunnen zij zich aanmelden voor een van de spreekuren. In 2016 zal O3 in Oudheusden en Vlijmen eveneens een informatiepunt met vrijwilligers opzetten, van vergelijkbare opzet als het informatiepunt Drunen. De informatiepunten worden gehuisvest op de locatie van de gebiedsteams BIJEEN, bij het inlooppunt van de Wijkwinkel(s) waar ook de spreekuren plaatsvinden. Dit zijn De Kubus en Caleidoscoop.

5

De opzet van de lokale informatiepunten (herkenbaar als BIJEEN) is onderdeel van de doorontwikkeling en integratie van dienstverlening van O3. De ervaring leert dat veel vragen die nu nog op verschillende plekken (bij eigen (inloop)spreekuren van organisaties) binnenkomen, vergelijkbaar van aard zijn en relatief eenvoudig te beantwoorden of door te geleiden zijn. We kunnen mensen snel en accuraat te woord staan met inzet van vrijwilligers, door ontwikkeling van een ondersteunend systeem van veel gestelde vragen. Hierdoor kunnen betaalde krachten worden ‘vrijgehouden’ voor meer specifieke vraagstukken. Op deze wijze maken we optimaal gebruik van de talenten en interesse van vrijwilligers en wordt de inzet van professionals teruggebracht. WeHelpen De gemeente Heusden heeft zich aangesloten bij de coöperatie WeHelpen1. WeHelpen is een online platform voor het vinden en verbinden, vragen en aanbieden van hulp. Het platform verbindt mensen onderling: mensen met een hulpvraag met vrijwilligers en vrijwilligers (actieve burgers) met (vrijwilligers)organisaties. WeHelpen: • Maakt het vragen en aanbieden van hulp makkelijk • Stimuleert de eigen regie en zelf- en samenredzaamheid • Verbindt mensen onderling met elkaar binnen een online netwerk • Maakt de buurt meer betrokken met elkaar • Creëert nieuwe en ondersteunt en verbindt bestaande sociale netwerken De medewerkers (betaald en vrijwillig) van O3 brengen het bestaan van WeHelpen actief onder de aandacht bij inwoners van Heusden. Wij stimuleren inwoners met een hulpvraag om gebruik te maken van WeHelpen. Indien nodig ondersteunen wij mensen bij het formuleren van de hulpvraag en/of het aanmaken van een profiel. Hulpvragen op WeHelpen die urgent zijn of langdurig onbeantwoord blijven, worden actief opgespoord en warm bemiddeld. Dit noemen we de ‘brandweerfunctie’. Met het gebruik van WeHelpen heeft O3 een extra instrument in handen om de eigen kracht en zelfredzaamheid van de inwoners van Heusden, individueel en collectief, te versterken.

3.2 Preventie en ondersteuningstaken aan de hand van de 5 leefdomeinen Naast de ‘algemene taak’ om de toegang te organiseren en vrij toegankelijke voorzieningen op het gebied van zorg-welzijn-sport en cultuur te ontsluiten en verbinden, heeft O3 een aantal specifieke taken, die wij hebben geordend aan de hand van de vijf leefdomeinen van de quickscan. Wonen Uitgangspunt is dat iedere inwoner van Heusden een fatsoenlijk dak boven zijn hoofd heeft. O3 zet zich hier namens de gemeente voor in en zal waar nodig op bestuurlijk niveau om rugdekking vragen, daar waar regels in de weg staan van een humane en doelmatige oplossing. O3 hanteert een actieve, preventieve aanpak om huisuitzetting te voorkomen. Maatschappelijk werkers hebben hierbij de regie en acteren in samenspraak met Woonvisie en de Kredietbank. Deze aanpak hangt nauw samen met de ondersteuning aan inwoners met betrekking tot hun financiële situatie. Voor de specifieke doelgroep van ex-gedetineerden, levert O3 de nazorg. Maatschappelijk werkers begeleiden ex-gedetineerden bij hun terugkeer in de maatschappij en ondersteunen bij het regelen van de basisvoorwaarden: huisvesting en inkomen (waar mogelijk werk). O3 werkt hier onder

1

De gemeente Heusden maakt gebruik van de raamovereenkomst die ContourdeTwern heeft met WeHelpen. Het inbedden van WeHelpen als instrumentarium in de primaire werkprocessen van O3 is onderdeel van de basisopdracht. Over de uitrol van WeHelpen over Heusden en implementatie bij andere organisaties maken wij graag aanvullende afspraken met de gemeente. 6

meer in samen met gemeente, Woonveste en Baanbrekers. Tevens vindt er preventieve ondersteuning plaats bij gezinnen met een gezinslid in detentie Financiële situatie Voorlichting en waar nodig ondersteuning en begeleiding met betrekking tot de financiële situatie wordt door O3 breed ingezet. Onze ervaring leert dat het op orde hebben (brengen en houden) van de financiële situatie een belangrijke randvoorwaarde is voor het versterken van de eigen kracht van burgers. Wij besteden in het contact met inwoners van Heusden waar relevant aandacht aan hun financiële situatie. Praten over financiële problemen is nog vaak een taboe. Wij helpen mensen over deze drempel en ondersteunen hen bij het formuleren van de vragen en benodigde acties. De burger heeft daarbij uiteraard zelf de regie. Wij geven voorlichting, bijvoorbeeld over het voeren van een administratie of de aanvraag van minima-regelingen. Daarnaast geven wij een cursus ‘Rondkomen met je inkomen’. Deze cursus is algemeen toegankelijk voor alle Heusdenaren ongeacht of zij al begeleiding hebben. O3 biedt eveneens vrijwilligersdiensten op het gebied van financiën, te weten hulp bij het ordenen van de thuisadministratie en formulierenbrigade. Deze diensten zijn altijd gericht op:

• • • •

orde scheppen (inzichtelijk maken), stabiliseren van de financiële situatie, het aanleren van vaardigheden en/ of het organiseren van duurzame ondersteuning (door het eigen netwerk of met vrijwilligers).

Waar voorlichting en training en vrijwillige inzet niet mogelijk of niet voldoende is, bieden wij individuele ondersteuning met betrekking tot inkomen en schulden als onderdeel van een hulpverleningstraject, bijvoorbeeld in de aanloop naar schuldhulpverlening. O3 zet zich in 2016 in om een betere verbinding te organiseren tussen de taken en werkzaamheden van beroepskrachten en de diensten die we aanbieden met hulp van vrijwilligers. Gezondheid O3 opereert op het snijvlak van de afspraken die de GGD heeft gemaakt met de gemeente in het kader van de dienstverlening met betrekking tot de Publieke gezondheid, gezonde leefstijl en preventieve (jeugd)gezondheidszorg. Hierbij staan voorop:

• • • •

een gezond leven in een gezonde omgeving voor iedereen, gezondheidswinst door preventie, de behoeften van mensen centraal zetten, speciale aandacht voor de kwetsbaren in ons werkgebied.

Vanuit de wet Publieke gezondheid houdt dit in: monitoren, inzet op (collectieve) preventie en vangnetfunctie, dienstverlening in het kader van gezonde leefstijl en preventieve geestelijke gezondheidszorg. O3 organiseert dan ook vraaggerichte activiteiten, informatie & voorlichting, publiciteitsactiviteiten, deskundigheidsbevordering en activiteiten in het onderwijs, in het licht van deze preventieve rol. Thema’s waar O3 zich in deze activiteiten op richt, zijn tenminste alcohol & drugs, pesten en omgaan met social media. Hierbij wordt aangesloten op de speerpunten genoemd in de lokale & regionale nota Volksgezondheid. Voor de uitvoering maakt O3 gebruik van de expertise van onder meer Novadic Kentron, Reinier van Arkel en Ypse. Bij psychosociale gezondheidsproblemen en vragen geeft O3 advies en kortdurende of lang(er)durende ondersteuning om het welbevinden van inwoners te vergroten.

7

Participatie (werk, school, dagbesteding) Als het op eigen kracht niet lukt om mee te doen in de samenleving, op de arbeidsmarkt en/of om een zinvolle dag-/vrijetijdsbesteding te vinden, kunnen de medewerkers van O3 daarbij ondersteunen. O3 activeert en motiveert inwoners van Heusden, jong en oud, met of zonder beperking om mee te doen in de samenleving, hun talent en voorkeur te ontdekken, te ontwikkelen en in te zetten ten behoeve van de eigen woonomgeving of de samenleving. Dat kan gaan om maatschappelijke participatie/ het hebben van een zinvolle daginvulling en liefst arbeidsmarktparticipatie. Het gaat altijd om participatie ‘naar vermogen’. Daginvulling en dagbesteding Daginvulling moet inwoners uit Heusden uitnodigen om actief te worden en actief te blijven. Bij het vinden van passende en zinvolle daginvulling kijken wij zowel naar de mogelijkheden om aan te sluiten bij reguliere activiteiten (en regulier vrijwilligerswerk) als specifieke, doelgroepgerichte faciliteiten. Daarbij is het talent en de voorkeur van de persoon leidend. O3 onderzoekt tevens de mogelijkheden voor niet-geïndiceerde dagopvang voor mensen die niet in aanmerking komen voor een indicatie, maar die wel behoefte hebben aan een vorm van georganiseerde dagbesteding, vanwege een beperkt sociaal netwerk of bijvoorbeeld om een mantelzorger te ontlasten. Concreet gaat het om het ontwikkelen van collectieve dagbesteding dichtbij, in de eigen omgeving, voor 75 mensen uit Heusden voor wie de dagbesteding is weggevallen. Verder hebben we specifieke activiteiten met betrekking tot eenzaamheidsbestrijding en het opbouwen (en leren onderhouden) van een sociaal netwerk. Wij doen dat o.a. door het Ontmoetingsproject 45+ en de Vriendenkring. Andere preventieactiviteiten specifiek gericht op senioren zijn ‘meer bewegen voor ouderen’ (MBVO), de scootmobielcursus en verkeerscursus. Preventie gericht op kinderen en jongeren Preventief jongerenwerk draagt bij aan een veilige pedagogische omgeving waarin jeugd en jongeren kunnen opgroeien en zich ontwikkelen. Het jongerenwerk legt contact met jongeren op school, bijvoorbeeld op het d’Oultremontcollege en op straat. Door actief er-op-af te gaan en samen (sportief) bezig te zijn, worden de jongerenwerkers rolmodel en vertrouwd gezicht. Zo kunnen ze tegelijkertijd:

•

vragen ophalen die te maken hebben met veilig opgroeien (en die eventueel samen met de ouders oppakken),

• •

zinvolle vrijetijdsbesteding aanbieden, jongeren stimuleren hun talenten te ontwikkelen, initiatieven te ontwikkelen ten behoeve van anderen/ de samenleving en

•

actief mee te denken en te doen in het kader van jeugdparticipatie.

O3 doet mee aan de landelijke week van de opvoeding en geeft gezamenlijk uitvoering aan jeugdpreventieactiviteiten (zie thema gezondheid). Wij steven naar een positief opvoed- en opgroeiklimaat. Daartoe organiseren we (informele) ondersteuning bij opvoeden en opgroeien (thuisondersteuning met vrijwilligers) en lichte vormen van ambulante jeugdhulp zoals Triple P, Spel & Boek, Homestart etc. Daarnaast organiseren we trainingen, cursussen en themabijeenkomsten op de vindplaatsen gericht op jeugd en jongeren die het beter mogelijk maken om mee te doen in de samenleving (voorbeelden daarvan zijn SOVA 12-, KIES, Rots en Water en Brusjes voor broertjes en zusjes van kinderen met een beperking, omgang met financiën), maar ook voor leerkrachten en andere professionals (bijvoorbeeld: herkennen, en omgang met mensen met een licht verstandelijke beperking etc.). Vragen en signalen uit het werkveld, bepalen welke trainingen en cursussen (met welke frequentie) worden ingezet. Tijdige signalering van meervoudige, vaak complexe kindproblematiek is gewaarborgd binnen O3 door de inzet van casemanagers Integrale Vroeghulp. Wanneer het eenvoudige diagnostiekvragen betreft, is er een gedragsdeskundige beschikbaar.

8

O3 werkt proactief samen met onder meer peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, basisscholen en voortgezet onderwijs en faciliteert en stimuleert een effectieve zorgstructuur rondom jeugd. Zowel op de basisscholen als op het d’Oultremontcollege zijn het schoolmaatschappelijk werk en de Jeugd GezondheidsZorg van de GGD actief in de ondersteuning en hulp aan leerlingen en ouders. Ook het jongerenwerk is regelmatig op d’Oultremontcollege te vinden in het kader van vindplaatsgericht jongerenwerk. Alle disciplines worden aan de hand van hun specifieke expertise geconsulteerd door leerkrachten, Intern Begeleiders (IB-ers) en zorgcoördinatoren van de diverse scholen. De medewerkers van O3 nemen structureel deel aan de interne Zorgteams en de Zorg & Advies Teams (ZAT). Nieuwe (burger)initiatieven Wij gaan er vanuit dat ieder mens van betekenis wil zijn, iets kan en wil betekenen voor een ander. Soms is dat voor iemand uit de eigen directe omgeving, andere keren is het ‘voor de gemeenschap’ of de maatschappij in het algemeen. O3 stimuleert burgers, (vrijwilligers-)organisaties en ook Heusdense ondernemers (in het kader van Maatschappelijk Betrokken ondernemen) om (kleinschalige) initiatieven te ontplooien en of bij te dragen aan de realisatie van initiatieven van anderen om Heusden (nog) een beetje mooier te maken. De ondersteuning is gericht op het mogelijk maken en het duurzaam (zelfstandig) organiseren van initiatieven, dat wil zeggen zoveel mogelijk met vrijwilligers en op eigen kracht. Steunpunt Vrijwilligerswerk & informele zorg Om inwoners en organisaties van Heusden nog beter te faciliteren om actief te participeren, zal O3 in de drie kernen steunpunten opzetten waar iedereen terecht kan met vragen of voor advies over vrijwilligerswerk. Deze steunpunten zijn verbonden aan de lokale informatiepunten van BIJEEN. Onderwerpen waar mensen voor terecht kunnen, variëren van het werken met vrijwilligers, vrijwilligers vacatures zoeken en vinden (werving & matching), tot zelf vrijwilligerswerk gaan doen, en vragen, advies en ondersteuning op gebied van informele zorg-, mantelzorg en respijtzorg. Gezamenlijk Vrijwilligersbeleid Alle organisaties van O3 werken met vrijwilligers. Nu activiteiten en diensten steeds vaker integraal georganiseerd en uitgevoerd worden, gaan we in 2016 de start maken met het organiseren van een gezamenlijk vrijwilligersbeleid. Het gaat dan onder meer om onderwerpen als VOG, deskundigheidsbevordering & begeleiding, vergoeding & beloning en vrijwilligersverzekering. Vrijwilligersacademie In 2016 maakt O3 een start met de Heusdense Vrijwilligersacademie. We starten met het samenvoegen en openstellen van de trainingen, cursussen en workshops die nu nog worden georganiseerd voor en door de afzonderlijke organisaties voor alle vrijwilligers van O3 en het ontwikkelen van nieuw cursusaanbod (voortkomend uit de nieuwe activiteiten), zoals bij WeHelpen. De tweede stap is het openstellen van het deskundigheidsaanbod voor vrijwilligers van andere organisaties. Parallel daaraan zullen we andere (vrijwilligers)organisaties uitnodigen om aan te sluiten, zodat de Vrijwilligersacademie een onafhankelijk platform wordt van voor-en-door alle Heusdense vrijwilligersorganisaties. De Buurthuizen in de kernen van Heusden vormen een belangrijke schakel als het gaat om dagbesteding. Ze doen dienst als inloopplek en ontmoetingscentrum voor de inwoners van Heusden en huisvesten tal van activiteiten, in de meeste gevallen georganiseerd door vrijwilligers of lokale verenigingen. Alle buurthuizen worden beheerd door een combinatie van vrijwilligers en betaalde krachten. Deze werkwijze blijft behouden voor beheer en exploitatie van de Mand, de Schakel en de Stulp als ontmoetingscentra in de wijk. Op verzoek van de gemeente Heusden zal het beheer en exploitatie van de buurthuizen de Haarstek en de Korf verder verzelfstandigd worden. In welke mate en op welke termijn is afhankelijk van de uitkomsten van de inventarisatie. De inventarisatie wordt uitgevoerd door de

9

gemeente en ContourdeTwern gezamenlijk en is naar verwachting in mei 2016 afgerond. Vanaf 1 juli 2016 is er geen betaald beheer meer beschikbaar. Thuissituatie Bij het voeren en houden van regie over eigen leven, hoort ook anticiperen op toekomstige belemmeringen met betrekking tot de algemeen dagelijkse verrichtingen (ADL). O3 organiseert voorlichting, informatie en advies aan inwoners van Heusden om hen hiervan bewust te maken en te leren op welke wijze zij hierop kunnen voorsorteren. Een instrument als Wehelpen, de Cirkels van het gewone leven waarop men een beroep kan doen (deze aanpak ontwikkelen we met In voor Zorg) en vrijwillige netwerkcoaches kunnen daarbij behulpzaam zijn. Daarmee kunnen we niet voorkomen dat ouderen en mensen met een beperking ooit, op enig moment een beroep zullen moeten doen op anderen voor dagelijkse verrichten. Wel kunnen we zorgen dat inwoners hier zo goed mogelijk op zijn voorbereid en overbelasting van mantelzorgers (met uitval en sociaal isolement als gevolg), beperkt wordt. O3 beschikt over diverse projecten/methodieken en werkwijzen die afhankelijk van de vraag kunnen worden ingezet, waaronder Sociale Netwerk Versterking(SNV), vervoersmaatjes, autimatch, cursussen, trainingen en themabijeenkomsten gericht op het ontwikkelen van vaardigheden. Vrijwilligersdiensten zoals boodschappendienst, klussendienst, zorgvrijwilligers etc. maken het mogelijk langer zelfstandig thuis te blijven wonen. O3 ontwikkelt in 2016 een gezamenlijke visie en aanpak op mantelzorgondersteuning (ontschot en voor alle doelgroepen). Het werken met vrijwillige netwerkcoaches maakt deel uit van onze aanpak. Ook zal de mantelzorgwaardering worden doorontwikkeld van ‘compliment’ naar aandacht voor de doelgroep en ondersteuning op die thema’s die hen werkelijk raken. Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Medewerkers van O3 handelen bij huiselijk geweld en kindermishandeling conform de landelijke Meldcode. Daarbij is de specifieke Heusdense werkwijze geïntegreerd in het werkproces van O3. Vanuit het maatschappelijk werk is er een directe verbinding en koppeling met Het Zorg en Veiligheidshuis Tilburg en Veilig Thuis. Een signaal of melding van huiselijk geweld of kindermishandeling komt binnen via Veilig Thuis en wordt door maatschappelijk werkers snel opgepakt. Binnen twee werkdagen worden slachtoffer en/of dader benaderd. Dit is nodig omdat ze anders weer ‘achter de voordeur’ verdwijnen. Deze snelle interventie door het maatschappelijk werk is er op gericht om het huiselijk geweld en de kindermishandeling bespreekbaar te maken. Indien een gezin (of huishouden) niet in staat is om op eigen kracht uit de geweldspiraal te komen en er specifieke hulp nodig is, wordt deze in afstemming met het mandaatteam BIJEEN ingezet.

3.3 Onze inzet op leefbaarheid & veiligheid Op de thema’s leefbaarheid en veiligheid werkt O3 van oudsher samen met bewoners, vrijwilligers, woningcorporatie Woonveste en de politie. Het opbouwwerk ondersteunt inwoners van Heusden om zelf verantwoordelijkheid te nemen en activiteiten te ontplooien om de eigen leefomgeving te verbeteren. Samen met de huurdersvereniging, politie en Woonveste is de Wijkwinkel ontwikkeld: een fysiek inlooppunt waar bewoners terecht kunnen met vragen, klachten en signalen die te maken hebben met de woonomgeving. Beheer en exploitatie wijkwinkel Vlijmen (Caleidoscoop) en Oudheusden (Kubus) zijn in handen van O3. In Vlijmen en Oudheusden zijn de wijkwinkels gesitueerd in de directe nabijheid van de gebiedsteams van BIJEEN, waardoor een fysiek laagdrempelig informatiepunt ontstaat waar inwoners met al hun vragen over wonen, welzijn, werk en zorg, naar toe kunnen. Door de partners van BIJEEN en de wijkwinkel fysiek samen te brengen, komen wij sneller tot een integrale aanpak, een passend antwoord op een vraag of oplossing voor een probleem. Recentelijk hebben de partners van BIJEEN aan het college van B&W verzocht om ook de Drunense wijkwinkel die nu nog in buurthuis De Stulp is gevestigd, te verplaatsen naar het BIJEENkantoor.

10

Buurtbemiddeling In Heusden werken Woonveste, politie en opbouwwerk samen met getrainde vrijwilligers om burenoverlast te stoppen en escalatie en daarmee professionele inzet te voorkomen. Aanmeldingen komen bij mensen zelf, of van de partnerorganisaties. Buurtbemiddeling geschiedt altijd op basis van vrijwilligheid van beide buren. In 2 tot 3 gesprekken wordt toegewerkt naar een situatie die acceptabel is voor beide buren. Het traject wordt pas afgesloten als ook na 2 maanden de situatie nog steeds naar beider tevredenheid is opgelost. O3 organiseert en coördineert Buurtbemiddeling, werft de vrijwilligers, traint en begeleidt ze. Wanneer sprake is van buurtoverlast van bijvoorbeeld hangjongeren, kan een beroep worden gedaan op R-Newt+. Deze overlastaanpak is vergelijkbaar met buurtbemiddeling gericht op het kweken van begrip voor elkaars positie en het streven naar een oplossing die voor alle partijen acceptabel is, terwijl er tegelijkertijd aandacht is voor de persoonlijke situatie van de overlastbezorgers. Mogelijk is dit het startmoment van intensievere individuele begeleiding of toeleiding naar zorg- en hulpverlening. Meldpunt Discriminatie Sinds 2015 is O3 verantwoordelijk voor de organisatie van een meldpunt Discriminatie waar inwoners van Heusden terecht kunnen voor informatie en advies en om klachten te melden en civiel rechtelijke bijstand. Uitvoering geschiedt conform de landelijke richtlijnen voor klachtafhandeling. Er is een telefonisch meldpunt en een emailadres dat 7 dagen per week bereikbaar is. Daarnaast kunnen mensen met klachten terecht bij de lokale vraagbaken van BIJEEN. Klachtregistratie vindt plaats in het daartoe aangewezen systeem. O3 levert beleidsinformatie op basis van deze registratie en benut signalen om activiteiten voor de inwoners van Heusden te ontplooien, gericht op preventie & bewustwording. (De)Radicalisering en polarisering Radicalisering en polarisatie vormen een breed maatschappelijk probleem dat steeds vaker onze aandacht vraagt. Om te zorgen dat problemen in de toekomst niet (verder) escaleren, is het nodig om een dialoog op te starten in de samenleving, landelijk en lokaal. O3 heeft via R-Newt Training & Advies toegang tot actuele expertise op het gebied van deradicalisering en polarisatie. De jongerenwerkers zijn getraind in het herkennen van signalen en weten hoe zij op een verantwoorde, daadkrachtige en genuanceerde wijze radicaliserend gedrag onder meer bij jongeren kunnen tegengaan. De training Deradicalisering kan op verzoek tevens georganiseerd worden voor professionals en samenwerkingsinitiatieven van welzijn, onderwijs, politie en gemeente. Wij informeren u graag over de mogelijkheden.

4. Organisatie en aanpak Verbinding met het mandaatteam De ondersteuning in het voorliggend veld richt zich op enkelvoudig-complexe zaken en meervoudige-eenvoudige zaken. Meervoudig-complexe zaken worden direct doorgeleid naar de collega’s van het mandaatteam. De medewerkers die het eerste contact hebben met de persoon met een hulpvraag, verkennen de vraag met aandacht voor het huishouden/gezin waarvan de hulpvrager deel uitmaakt en op leefgebieden. Daartoe maken zij gebruik van de quickscan als instrument. Bij het zoeken naar oplossingsrichtingen samen met de hulpvrager, investeren we nadrukkelijk in de eigen kracht, (de kracht van) het sociaal netwerk en de eigen regie. Wanneer ook met inzet van het netwerk en mantelzorg onvoldoende soelaas wordt geboden, wordt formele ondersteuning ingezet bij voorkeur

11

door vrijwilligers (formele zorg) en als het nodig is door betaalde krachten. De medewerkers van O3 beschikken over diverse methodieken en werkwijzen die gericht zijn op het activeren van deze eigen kracht en het mobiliseren van het netwerk. Gebiedsgericht versus centraal organiseren Gebiedsgericht werken is het uitgangspunt in de werkwijze voor medewerkers en organisaties van O3. Daarmee zorgen we voor lokale zichtbaarheid en herkenbaarheid van medewerkers (‘het bekende, vertrouwde gezicht’) en activiteiten en diensten die aansluiten bij de vraag en behoefte. Bij alles wat we doen, staat de klant c.q. de inwoner van Heusden centraal. Om die optimaal van dienst te kunnen zijn, kiezen wij voor de meest efficiënte aanpak. Dat betekent: gebiedsgericht waar dat kan, maar gebiedsoverstijgend (Heusden-breed) wanneer dat in het voordeel van de klant is of bijvoorbeeld uit (kosten-)efficiëntie. Om te weten welke vraagstukken spelen in de verschillende delen van Heusden, maakt O3 1x per 2 jaar een uitgebreide gebiedsanalyse. Daarin worden gegevens uit de wijkatlas met de informatie uit de registratie en ervaringsverhalen gecombineerd. Op basis van de wijkanalyse maken we inhoudelijke afwegingen (speerpunten). We betrekken de gemeente bij dit proces. In 2016 wordt de wijkanalyse van 2015 nader uitgediept. We maken inhoudelijke keuzes, stellen een plan van aanpak op en voeren het uit. Preventief werken Preventie is voorkomen dat iets gebeurt, zo snel mogelijk ingrijpen wanneer iets gebeurt en (vervolgens) zorgen dat het niet nogmaals gebeurt. Door outreachend en vindplaatsgericht te werken, er-op-af te gaan, zorgen we dat medewerkers van O3 zichtbaar en herkenbaar zijn voor de inwoners van Heusden. Zij bouwen aan relaties met (actieve) wijkbewoners en organisaties en onderhouden die. Hierdoor zijn de werkers in staat om snel te signaleren wanneer zaken minder goed lopen of het nu gaat om problemen op het gebeid van gezondheid, de opvoeding, werk en inkomen of de leefomgeving. Door vroegtijdig signalen op te pikken en daarmee aan de slag te gaan, kunnen we escalatie en daarmee noodzaak tot duurdere specialistische ondersteuning voorkomen.

5. Rapportage, verantwoording en randvoorwaarden

Resultaat van onze inzet op individuele hulp- en dienstverlening

•

Aan het einde van een traject, waarin met de burger het probleem en de situatie van de burger in kaart is gebracht, is de vraag van de burger verwoord en oplossingsrichtingen zijn verkend. Daarbij is in de eerste plaats gekeken naar de eigen kracht en mogelijkheden en die van het sociale netwerk. De afspraken over oplossingen en mogelijkheden worden vastgelegd in een ondersteuningsplan (Integraal Plan van Aanpak). Het ondersteuningsplan is een plan van de burger/het gezin /het huishouden zelf en is afgestemd op de mogelijkheden.

•

Na kortdurende ondersteuning zijn burgers met lichtere, meestal enkelvoudige problematiek, meer zelfredzaam en nemen zij meer deel aan de samenleving.

•

Burgers met zwaardere problematiek hebben na ondersteuning weer regie over hun leven en nemen zoveel mogelijk deel aan de samenleving. De hulpverlening aan deze burger/gezin/huishouden is zodanig, dat de doelen uit het ondersteuningsplan (grotendeels) worden behaald. De hulpverlening draagt bij aan het beheersbaar blijven van de problemen, aan de zorg en veiligheid van de kinderen en het voorkomen of laten afnemen van overlast in de buurt.

•

Er is één integraal plan van aanpak per huishouden (persoon of gezin). Hierin is helder welke ondersteuning en hulp O3 biedt en welke door anderen geboden wordt.

•

De eigen kracht en het sociaal netwerk van de hulpvragers is benut en versterkt.

12

• •

Er is bij voorkeur gewerkt met vrijwilligers en informele zorg. Burgers zijn tevreden over de ontvangen ondersteuning en bejegening.

Resultaat van onze inzet op collectieve ondersteuning

•

Kennen en gekend worden: medewerkers van O3 kennen hun werkgebied en zijn het herkenbare gezicht voor de inwoners.

•

Inwoners zijn preventief geïnformeerd over voor hen relevante thema’s. Zij weten waar zij terecht kunnen met hun vragen of voor ondersteuning.

• •

Er zijn 3 lokale informatiepunten Veelvuldig gestelde individuele vragen zijn vertaald in een collectief aanbod, bijvoorbeeld een cursus.

• •

De onderlinge verbondenheid, de samenkracht is versterkt Organisaties en inwoners van Heusden hebben initiatieven getoond en gerealiseerd, waar mogelijk op eigen kracht, waar nodig met ondersteuning

•

(Vrijwilligers)organisaties, actieve burgers en vrijwilligers zijn deskundig en op de hoogte .

•

Zij maken gebruik van het Heusdens steunpunt Vrijwilligerswerk en de Vrijwilligersacademie

O3 doet voor aanvang van de contractperiode een voorstel ten aanzien van de resultaten die wij meten en de indicatoren die wij gebruiken om te bezien in hoeverre wij onze resultaten behalen.

6. Kwaliteit en communicatie Klanttevredenheid O3 vindt het belangrijk om te weten of de afnemers van onze diensten daarover tevreden zijn en of onze inzet effectief is geweest. Alle organisaties van O3 meten klanttevredenheid en participatie volgens hun eigen manier: na afloop van een activiteit, na beëindiging van een traject, of eenmaal per jaar, aanhakend bij een landelijke methode of volgens de methodiek van de organisatie. In 2016 ontwikkelen we een gezamenlijke aanpak op het meten van klanttevredenheid. Het gaat dan zowel om de werkwijze als om de momenten (in het proces) waarop de metingen worden verricht. Wanneer afnemers dermate ontevreden zijn dat zij een klacht willen indienen is dit eveneens mogelijk. Alle partners van O3 beschikken over een klachten- en geschillenregeling die in voorkomende gevallen wordt toegepast. Meldcode De organisaties van O3 werken allen volgens de Landelijke Meldcode. Onze medewerkers zijn op de hoogte van de richtlijnen en worden hierin zo nodig geschoold. De registratiesystemen die de organisaties van O3 hanteren voldoen aan de richtlijnen van de Wet op Privacy Bescherming (WPB). Gegevensoverdracht vindt altijd en alleen plaats met toestemming van de persoon die het betreft en langs een beveiligde weg.

7. Monitoring en verantwoording Om de voortgang en effectiviteit van de inzet van O3 te bewaken en te volgen hoe die bijdraagt aan beoogde maatschappelijke doelen en effecten, maakt O3 vooralsnog gebruik van de registratiesystemen die gehanteerd worden door de afzonderlijke (moeder-)organisaties. Op termijn zal O3 gebruik gaan maken van een gezamenlijk registratiesysteem, dat samen met BIJEEN, onder verantwoordelijkheid van de manager BIJEEN ontwikkeld zal worden. O3 levert inhoudelijke input ten behoeve van het programma van eisen dat ten grondslag ligt aan het nog te ontwikkelen systeem.

13

Kwartaalrapportage/dag van de verantwoording O3 geeft per kwartaal aan de opdrachtgever inzage in de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van het beleidsplan en de te behalen resultaten en de kansen die wij zien ten aanzien van de doorontwikkeling van ons werk. Tweemaal per jaar doen wij dat schriftelijk, te weten per 15 september in een tussentijdse rapportage over de eerste helft van het jaar en in de prestatieverantwoording over de resultaten die zijn bereikt in gehele periode van de contractduur. Naast de schriftelijke verantwoording vindt ieder kwartaal een voortgangsgesprek plaats in de aanwezigheid van tenminste de manager BIJEEN en de programmamanager O3. In de gesprekken kijken we terug op de afgelopen periode, waarbij we ons baseren op de gegevens uit de registratiesystemen, aangevuld met ervaringen van onze medewerkers in de dagelijkse praktijk. Gezamenlijk kijken we naar de implicaties die dit mogelijk heeft voor de wijze waarop wij onze opdracht voortzetten in de resterende periode. Daarnaast zal O3 in 2016 voor de eerste maal een dag van de verantwoording organiseren. Tijdens deze dag gaan medewerkers en manager(s) van O3 in gesprek met (een vertegenwoordiging van) inwoners van Heusden over (de effecten van) hun werk. De vorm waarin deze dag van de verantwoording wordt gegoten, is nader te bepalen, in afstemming met de manager BIJEEN. De dag van de verantwoording wordt opgenomen als project in het Communicatieplan.

8. Communicatie, profilering en positionering

O3 hecht aan herkenbaarheid en zichtbaarheid van de medewerkers van O3 en hun werkzaamheden. In woord en daad moet helder zijn waarvoor inwoners terecht kunnen bij O3. Dat betekent: ‘er zijn’ en actief contact leggen en daarnaast heldere communicatie over wat wij doen en waarom/ wat wij daarmee willen bereiken. Communicatie is een vast aandachtspunt bij al onze activiteiten en projecten. O3 begeeft zich daar waar de (kwetsbare) inwoners van Heusden zich bevinden. Online presentie en netwerken opbouwen is om die reden voor ons even relevant als je buiten op straat onder de mensen te begeven. In 2016 zal O3 zich duidelijker als eenheid profileren. In het communicatieplan maken wij gebruik van verschillende communicatievormen, met speciale aandacht voor het gebruik van nieuwe (sociale) media, waaronder Whatsapp, Twitter en Facebook.

14