AV Lichttechnicus Beroepscompetentieprofiel
BCP AV Lichttechnicus
Inhoudsopgave Wat is een beroepscompetentieprofiel? ............................................................................................. 3 Waarom een format beroepscompetentieprofiel? ........................................................................... 3 Indeling ............................................................................................................................................. 3 Colofon ................................................................................................................................................... 4 Brondocumenten ................................................................................................................................... 4 1 Algemene informatie over het beroep ............................................................................................. 4 1.1 Mogelijke functiebenamingen .................................................................................................... 5 1.2 Beschrijving van het beroep ...................................................................................................... 5 1.3 Loopbaanperspectief ................................................................................................................. 8 1.4 Trends en innovaties .................................................................................................................. 9 2 Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep ......................................................... 11 3 Beschrijving van de kerntaken ...................................................................................................... 12 3.1 Kerntaak 1 Bereidt productie of opdracht voor (of rondt deze af) ........................................ 12 3.2 kerntaak 2 Opbouw en Afbouw AV productie .......................................................................... 14 3.3 kerntaak 3 Realiseert licht en projecties tijdens de productie .............................................. 17 3.4 Kerntaak 4 Werkt als zelfstandige ........................................................................................... 18 4. Competenties .................................................................................................................................. 20 5. Portretten AV Lichttechnicus ......................................................................................................... 21 5.1 Portret belichter film ............................................................................................................. 21 5.2 Portret lichttechnicus in een studio ........................................................................................ 21 5.3 Portret freelance AV lichttechnicus ........................................................................................ 22
Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen.
BCP AV Lichttechnicus
2
Wat is een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel (bcp) beschrijft de werkzaamheden en competenties die nodig zijn om een bepaald beroep uit te oefenen. Hierbij wordt uitgegaan van een vakvolwassen werknemer die al drie tot vijf jaar in het beroep werkzaam is. Drie begrippen staan centraal in het beroepscompetentieprofiel: kerntaken, opgesplitst in een aantal werkprocessen en de competenties die noodzakelijk zijn bij de uitvoering van de werkzaamheden. De inhoud van een beroepscompetentieprofiel moet herkenbaar zijn voor het bedrijfsleven. Daarom worden deze profielen opgesteld in opdracht van of in samenwerking met het georganiseerde bedrijfsleven. Om het document een formele status te geven, is vaststelling door het georganiseerde bedrijfsleven noodzakelijk. Wat is de functie van een beroepscompetentieprofiel? Een beroepscompetentieprofiel kan verschillende functies vervullen. Binnen een branche kan het een hulpmiddel zijn bij functiewaardering, het kan ook gebruikt worden voor verdere professionalisering van werknemers, voor de ontwikkeling van competentie-instrumenten en als voorlichtingsmateriaal. Daarnaast kan een beroepscompetentieprofiel dienen als input voor opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het bedrijfsleven is immers ‘afnemer’ van mbogediplomeerden, en is daarom in hoge mate richtinggevend voor de eisen die gesteld moeten worden aan deze gediplomeerden. De eisen hebben zowel betrekking op de aard en inhoud van de werkzaamheden als op de mate van bekwaamheid waarmee iemand handelt: zijn competenties. In het schema is deze laatste functie van het beroepscompetentieprofiel weergegeven: Bedrijfsleven Beroepscompetentieprofielen
Kenniscentra in samenwerking met onderwijs en bedrijfsleven
>
Opleidingseisen in kwalificatiedossier
Onderwijs
>
Concrete opleidingen en examens
Conform deze ketengedachte is het bedrijfsleven verantwoordelijk voor het ontwikkelen en onderhouden van beroepscompetentieprofielen. Kenniscentra ontwikkelen en onderhouden op basis van deze beroepscompetentieprofielen de opleidingseisen in de vorm van kwalificatiedossiers. Dit gebeurt in samenwerking met vertegenwoordigers van sociale partners en onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt op basis van de kwalificatiedossiers concrete opleidingen en examens. Waarom een format beroepscompetentieprofiel? Uitgaande van het feit dat dit beroepscompetentieprofiel de basis vormt voor het eventueel ontwikkelen of aanpassen van een kwalificatiedossier, is het van belang dat het beroepscompetentieprofiel voldoet aan een aantal minimumeisen. Bij de ontwikkeling van kwalificatiedossiers is het verder van belang dat beroepen onderling vergeleken kunnen worden. Een bepaalde mate van uniformiteit is hierbij gewenst. Daarom is een format beroepscompetentieprofiel ontwikkeld. Indeling De informatie over het beroep is verdeeld over vier hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk bevat algemene informatie over het beroep, loopbaanontwikkelingen en trends en innovaties. Het tweede hoofdstuk geeft een overzicht van de hoofdtaken en werkzaamheden van de beroepsbeoefenaar (kerntaken en werkprocessen). Een uitwerking van deze werkzaamheden en de daarbij behorende competenties komt in hoofdstuk 3 aan bod. In het vierde hoofdstuk worden de essentiële competenties vermeld inclusief een toelichting. In hoofdstuk 5 worden de portretten beschreven, een weergave van diverse functies waarin de beroepsbeoefenaar werkzaam kan zijn.
BCP AV Lichttechnicus
3
Colofon Ontwikkeld door
GOC
In opdracht van
GOC
Verantwoording
Inhoudelijk gelegitimeerd door: Bestuur Stichting ABC Op: 11 oktober 2010 Bestuur AFN Op: 9 februari 2011 Vastgesteld door: Bestuur GOC Op: 29 maart Te: Veenendaal
Brondocumenten Verslagen van bezoeken aan de volgende bedrijven: KBL productions te Wageningen op 23-10-‘08 Cyberdance te Utrecht op 31-10-‘08 Sparks Lightning (Mick Durlacher) te Amsterdam 27-11-‘08 RTL facilities te Hilversum op 11-12-‘08 Heuvelman Sound & Vision te Culemborg op 4-12-’08 Onderzoeken: Toekomstvisie Media Waardeweb, TNO 21.12.2007 Markmonitor 2008, GOC, 29.04.2008
1 Algemene informatie over het beroep In dit hoofdstuk wordt het beroep nader omschreven. BCP AV Lichttechnicus
4
1.1 Mogelijke functiebenamingen
Lichtontwerper, Lichttechnicus, Lichtengineer, (Licht)operator, Gaffer = Chef Licht, Bestboy= 1e belichter, Belichter, Assistent belichter, Lichtassistent.
1.2 Beschrijving van het beroep Werkomgeving
De AV Lichttechnicus werkt als technisch uitvoerende in de AV branche. Hij zorgt voor het belichten (installeren en bedienen) van mensen, dieren, locaties en objecten met als doel de cameraregistratie ervan optimaal en volgens (artistiek) plan te laten verlopen. De werkzaamheden worden uitgevoerd bij opnamen voor tv, film of internet in studio’s met permanente mogelijkheden voor (het bevestigen van) lichtinstallaties. Daarnaast wordt er ook gewerkt op binnen- en buitenlocaties met tijdelijke constructies en lichtinstallaties. Hierbij valt te denken aan filmsets op locatie of studio’s. De AV lichttechnicus werkt of in vaste dienst of op basis van een (tijdelijk) contract, maar kan ook als freelancer/zelfstandige werken met eigen faciliteiten. De AV lichttechnicus werkt mee in een productieteam onder aansturing van een regisseur of cameraman of, in voorkomende gevallen een collega met meer verantwoordelijkheden. De AV lichttechnicus moet in zijn werk rekening houden met de Arbeidstijdenwet voor audiovisuele producties.
Typerende beroepshouding
De AV lichttechnicus moet een passie hebben voor het vak en beschikken over doorzettingsvermogen omdat hij lange, intensieve en onregelmatige werkdagen heeft en fysiek zwaar werk heeft. Dit heeft een grote impact op het privéleven van de AV lichttechnicus. De AV lichttechnicus moet stressbestendig zijn omdat hij te maken heeft met harde deadlines en krappe tijdschema’s: op een bepaald tijdstip (start van de voorstelling/ uitzending) moet het geluid/licht gereed zijn en storingsvrij functioneren. Tijdens de opname/registratie moet de AV lichttechnicus alert blijven om direct te kunnen handelen. De AV lichttechnicus moet een dienstverlenende instelling hebben: hij moet rekening houden met de wensen van de klant maar tegelijkertijd zijn eigen (minimale) kwaliteitseisen (grenzen) in de gaten houden. Het is van belang dat de AV lichttechnicus dit dan weet te ‘verkopen’ aan de klant en dat hij op tactische wijze kan omgaan met mensen met een verschillende achtergrond, werkwijze, normen en waarden.
BCP AV Lichttechnicus
5
Daarnaast moet de AV lichttechnicus zich bewust zijn van wie zijn opdrachtgever is. De AV lichttechnicus is in de regel meer gericht op een goede samenwerking met de artistieke opdrachtgever maar moet daarbij de verstandhouding met de formele opdrachtgever niet uit het oog verliezen. De AV lichttechnicus realiseert met apparatuur het licht, qua kleur en sfeer, zoals de klant dat wil. Belangrijk is daarbij dat hij sterk visueel is ingesteld, een groot verbeeldingsvermogen en gevoel voor kleur heeft, zodat hij zich kan verplaatsen in datgene wat de klant voor ogen heeft en dat ook (soms bij benadering) kan realiseren. Tijdens het plaatsen, ophangen, aansluiten en bedienen van de lichtapparatuur heeft veiligheid van performers, technici en eventueel publiek de hoogste prioriteit bij de AV lichttechnicus. Hij gebruikt veilig materiaal en hanteert bij zijn werkzaamheden de veiligheidsnormen die er voor staan. Ook moet de lichttechnicus op zorgvuldige wijze omgaan met de kostbare en kwetsbare apparatuur. Dit vraagt enerzijds om kennis hiervan maar ook om de juiste attitude. De AV lichttechnicus moet letten op persoonlijke hygiëne. Ook aan het einde van een lange, intensieve werkdag moet hij representatief zijn. Rol en verantwoordelijkheden
De AV lichttechnicus heeft voornamelijk een uitvoerende en ondersteunende rol. Hij is verantwoordelijk voor het zo goed mogelijk uitvoeren van zijn eigen werkzaamheden in de gehele productie. Hij werkt geheel zelfstandig, maar volgt de wensen van de leidinggevende (regisseur/de directeur/de technisch projectleider) van de productie. Wanneer er sprake is van een grotere productie kan de lichttechnicus een coördinerende rol vervullen en stuurt dan verscheidene andere technici en het ondersteunend personeel aan. Aan de andere kant kan de rol van de AV lichttechnicus bij een grote productie ook beperkt zijn omdat er veel technici meewerken en er dan sprake is van werkverdeling. De televisie lichttechnicus heeft een extra taak als het gaat om de communicatie met de beeldtechnicus en de cameraman. De positie van een AV lichttechnicus is kwetsbaar omdat de wereld van licht een kleine wereld is. Doet hij zijn werk goed, dan zal hij voor andere klussen ook gevraagd worden. Een goed netwerk/CV is onontbeerlijk voor het verkrijgen van opdrachten.
Complexiteit
Het faciliteren van een productie of bijeenkomst voor wat betreft het licht is complex vanwege de omstandigheden waarbinnen gewerkt wordt. De AV lichttechnicus werkt voor/met performers, lichtontwerpers, en/of regisseurs die binnen de beschikbare
BCP AV Lichttechnicus
6
tijd moeten presteren en daarmee onder druk staan. De AV lichttechnicus moet (ook als emotie boven de rede uitgaat) naar eigen inzicht de opstelling en belichting kunnen aanpassen om daarmee tegemoet te komen aan de wensen van de performer of regisseur. Accepteren dat zaken op het laatste moment weer geschrapt worden. Hij moet in de hectiek van optredens en opnames taakgericht zijn en duidelijk communiceren met de verschillende partijen waar hij mee samenwerkt (soms erg veeleisende mensen of perfectionisten). Uitgangspunt is dat als de performer(s) tevreden is (zijn) de productie ook beter loopt en dat is gunstiger voor de AV lichttechnicus en zijn bedrijf. De AV lichttechnicus maakt over het algemeen lange werkdagen: langer dan 8 uur komt veel voor en de lichttechnicus moet er rekening mee houden dat hij op alle tijdstippen ingepland kan worden. Per productie moet het geluid worden opgebouwd en/of ingeregeld worden onder veelal verschillende omstandigheden. Om zijn werk goed te kunnen uitvoeren moet de AV lichttechnicus als specialist alle mogelijkheden van de apparatuur kunnen benutten en daar op creatieve wijze mee om kunnen gaan. Daarnaast moet hij inventief zijn bij o.a. het oplossen van kleine storingen op locatie of het zelf ontwikkelen van hulpmiddelen. Hiervoor moet hij voortdurend op de hoogte blijven van technologische veranderingen in de apparatuur. Hierbij is ook de basiskennis van elektrotechniek noodzakelijk. Voor de televisie lichttechnicus is kennis van beeldtechniek en camerawerk noodzakelijk i.v.m. de samenwerking met de beeldtechnicus en cameraman. De AV lichttechnicus moet op de hoogte zijn van de verschillende culturele stromingen (kunstgeschiedenis, culturele vorming) binnen zijn vakgebied en op welke wijze en met welke apparatuur hij deze het beste kan faciliteren. De AV lichttechnicus werkt bij het plaatsen en installeren van lichtapparatuur soms met zware gewichten. Deze moeten op een voor performers, technici en publiek veilige manier bevestigd worden. Hierbij is kennis van krachtenverdeling en bevestigingstechnieken noodzakelijk. Bovendien is het op juiste wijze tillen van apparatuur en materialen cruciaal voor zijn persoonlijke gezondheid. Dit vraagt enerzijds om kennis van veilig werken maar ook om de juiste attitude. Veel apparatuur wordt digitaal aangestuurd. Kennis van ICT en kunnen werken met de nodige softwarepakketten is onontbeerlijk. Wettelijke beroepsvereisten
BCP AV Lichttechnicus
De AV lichttechnicus moet beschikken over het certificaat NEN 3140 installatieverantwoordelijke VOP-II training (Voldoende opgeleid persoon in technische en elektrotechnische kennis).
7
Branche vereisten
Voor het verrichten van risicovolle werkzaamheden bij opdrachtgevers of waarbij sprake is van risicovolle omstandigheden is een VCA basiscertificaat vereist.
Nederlands en (moderne) vreemde talen
De AV lichttechnicus moet ter voorbereiding op de opdracht een opdrachtenbon/draaiboek/technisch plan kunnen lezen en daar vragen over kunnen stellen, zowel mondeling als schriftelijk (per e-mail). Verder houdt de AV lichttechnicus zijn vakkennis bij door informatie (op het internet) te zoeken en nieuwe handleidingen te bestuderen. De AV lichttechnicus heeft regelmatig overleg over het werk met andere technici en de opdrachtgever. Informatieuitwisseling via e-mail en internet is onmisbaar De AV lichttechnicus moet daarnaast in staat zijn zichzelf te presenteren ter verkrijging van nieuw werk. Omdat er mogelijk ook in het buitenland gewerkt moet worden en/of eventueel met buitenlandse opdrachtgevers of technici gelden deze taalvaardigheden zowel voor het Nederlands als het Engels (gelijk niveau).
Rekenen/ wiskunde
De AV lichttechnicus moet beschikken over een basiskennis van elektrotechniek, van krachtenverdelingen en ICT kennis. Het gaat daarbij onder andere om het kunnen berekenen of de apparatuur veilig en volgens de normen kan worden opgehangen. Verder moet de AV lichttechnicus kunnen bepalen welke bekabeling (aantal meters en KW’s) hij nodig heeft voor de locatie van de productie. Daarnaast moet de AV lichttechnicus voor een project vooren nacalculaties kunnen maken en een projectbudget beheren.
1.3 Loopbaanperspectief
Binnen de AV wereld kan de AV lichttechnicus doorgroeien van Assistent Belichter of Lichtengineer naar de functie van Belichter naar Bestboy = 1e belichter naar Gaffer = Chef Licht. Soms kan hij doorgroeien naar Lichtontwerper of zelfs Projectleider. Hij kan zich ook in de breedte ontwikkelen en allrounder worden. Het is ook mogelijk te gaan werken in de Podium – en Evenemententechniek.
BCP AV Lichttechnicus
8
1.4 Trends en innovaties Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Trends en innovaties geven aan in hoeverre het beroep nog kan veranderen onder invloed van vernieuwingen. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt
Uit het jaarlijkse Trendrapport van Kenniscentrum GOC blijkt dat er in Nederland zo’n 29.000 mensen werkzaam zijn in de AV-branche. Daarvan is driekwart in loondienst en werkt een op de vijf als zelfstandige beroepsbeoefenaar. De gemiddelde bedrijfsomvang is met 4,3 medewerkers klein te noemen. Dit betekent dat technische mensen breed inzetbaar moeten zijn. De branche is echter sterk conjunctuurgevoelig. Uit Schoolverlateronderzoeken van GOC weten we dat ongeveer een vijfde van alle gediplomeerde schoolverlaters doorstroomt naar een vervolgopleiding, de helft vindt snel een baan en 13% begint als zelfstandige. Twee op de drie schoolverlaters vindt direct werk dat in het verlengde van de opleiding ligt.
Wetgeving en regelgeving
Het is een uitdaging voor de lichttechnici en de bedrijven in de AV-branche om op de juiste wijze om te gaan met de eisen op het gebied van de arbeidstijden en de gehoorbescherming. De wetgeving op het gebied van Arbo wordt wel minder streng en gedereguleerd naar de branches en het individuele bedrijf.
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening
Technologische ontwikkelingen Techniek is voortschrijdend en biedt steeds meer toepassingen die consequenties hebben voor de beroepsuitoefening zoals Led verlichting. Licht wordt steeds vaker vanuit één punt aangestuurd. Het wordt belangrijker om die technologische ontwikkelingen bij te houden. De lichttechnicus moet continu blijven leren. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Licht-, beeld- (projectie) en geluidstechnici (AV engineers) worden, steeds meer, breed ingezet. Specialisten blijven ook. De lichttechnicus zal zich, naar verwachting, meer bezighouden met creatieve, bewegende projectie.
BCP AV Lichttechnicus
9
Marktontwikkelingen Bij veel bedrijven wordt met steeds krappere tijdschema’s gewerkt. De marges zijn krap. Dit vraagt om meer discipline van de technici. Er ontstaan nieuwe bedrijven: facilitaire bedrijven en specialistische bedrijven voor licht, geluid, projectie en dergelijke. Deze bedrijven richten zich op de omroepen maar ook op de zakelijke markt (B to B). Doordat de techniek veel toegankelijker is geworden, kunnen mensen gemakkelijker instappen als freelancer. De markt voor kleinere facilitaire bedrijven en freelancers op dit gebied wordt groter. Uitgebreide onderzoeken op dit gebied staan gebundeld op de website http://www.mbocreatieveindustrie.nl/onderzoeken-film-entv.aspx.
BCP AV Lichttechnicus
10
2 Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep. Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang. Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. AV lichttechnicus Kerntaak Werkproces Kerntaak 1 Bereidt productie of opdracht voor (of rondt deze af). 1.1 Adviseert en overlegt met opdrachtgever over technische mogelijkheden rond productie en de uit te voeren werkzaamheden 1.2 Houdt AV-apparatuur operationeel (gebruiksklaar) 1.3 Houdt de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij 1.4 Maakt nieuwe toepassingen op basis van bestaande materialen Kerntaak 2 Opbouw en Afbouw AV productie Werkprocessen kloppen 2.1 Overlegt tussentijds met opdrachtgever over de uit te voeren niet. werkzaamheden 2.2 Verzamelt lichtapparatuur en -materialen 2.3 Laadt en lost AV-materialen en –apparatuur 2.4 Verplaatst AV-materialen en –apparatuur zonodig met interne transportmiddelen 2.5 Legt bekabeling aan 2.6 Bouwt licht- en projectieapparatuur (inhangen en aansluiten) op en af 2.7 Lichtcomputer programmeren of regelt lichtapparatuur in 2.7 Handelt analoge of digitale storingen af 2.9 Stuurt bij een productie de technische werkzaamheden die onder zijn verantwoording vallen aan Kerntaak 3 Realiseert licht/projecties tijdens de productie 3.1 Bedient het licht 3.2 Bedient projectieapparatuur 3.3 Past speciale beeld-, en/of lichttechnieken/ -effecten toe (eventueel maakt/ontwikkelt ze) 3.4 Maakt bij technische problemen tijdens de productie vindingrijk gebruik van beschikbare middelen Kerntaak 4 Werkt als zelfstandige 4.1 Werkt aan naamsbekendheid 4.2 Bouwt een netwerk van relaties op 4.3 Verwerft opdrachten en sluit contracten af 4.4 Regelt financieel-administratieve zaken
BCP AV Lichttechnicus
11
3 Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren. 3.1 Kerntaak 1 Bereidt productie of opdracht voor (of rondt deze af) Werkprocessen bij kerntaak 1 1.1 Adviseert en overlegt met opdrachtgever over technische mogelijkheden rond productie en de uit te voeren werkzaamheden Beschrijving werkproces: Inventariseert en analyseert de wensen van de opdrachtgever. Bepaalt samen met de opdrachtgever de kwaliteitsstandaard van de productie/opdracht. Stelt technische en artistieke mogelijkheden voor. Maakt een digitaal lichtplan op basis van het (digitaal) aangeleverd decorplan Geeft voor- en nadelen aan van de verschillende mogelijkheden. Beantwoordt vragen. Informeert de opdrachtgever tussentijds over de voortgang. Evalueert de productie/opdracht met de opdrachtgever. Resultaat: Inzicht in wensen van de opdrachtgever. De opdrachtgever is en blijft goed geïnformeerd over de mogelijkheden m.b.t. belichting. 1.2 Houdt AV-apparatuur operationeel (gebruiksklaar) Beschrijving werkproces: Controleert regelmatig de werking van eigen en gehuurde apparatuur. Verricht eenvoudig onderhoud aan apparatuur (o.a. stofvrij houden). Behandelt de apparatuur bij het vervoeren, installeren en opruimen op voorgeschreven wijze. Regelt dat voldoende benodigde reserveonderdelen aanwezig zijn. Besteedt groot onderhoud en reparaties tijdig uit aan de technische dienst/reparatiebedrijf. Zorgt voor het functioneren van de generator voor stroomvoorziening op locatie. Resultaat: Onderhoud aan lichtapparatuur wordt systematisch uitgevoerd. Onderhoud aan lichtapparatuur wordt zorgvuldig uitgevoerd. 1.3 Houdt de ontwikkelingen in zijn vakgebied bij
BCP AV Lichttechnicus
12
Beschrijving werkproces: Informeert bij andere technici naar nieuwe ontwikkelingen. Onderhoudt contact met branche-/vakgenoten (netwerk/kennisuitwisseling). Kan werken met meerdere systemen ook uit andere voorgaande periodes. Leest vakliteratuur en handleidingen. Investeert in het leren omgaan met nieuwe software/nieuwe systemen. Bezoekt vakbeurzen, trainingen, cursussen of seminars. Resultaat: Snel inzetbaar op ‘nieuwe’ apparatuur. Kunnen aansluiten bij de vraag van de opdrachtgever. Bij blijven. 1.4 Maakt nieuwe toepassingen op basis van bestaande materialen Beschrijving werkproces: Benut alle mogelijkheden die de apparatuur/software biedt. Bepaalt zijn eigen kwaliteitsniveau. Past op creatieve wijze de apparatuur/software aan om het gewenste effect te bereiken. Reflecteert op eigen handelen en bepaalt welke verbeterpunten hij moet aanpakken/ ontwikkelt zo nodig procedures. Resultaat: Technische aanpassingen op maat voor het bedrijf of een opdrachtgever. Toelichting kerntaak 1: De AV lichttechnicus werkt voor/met performers en/of regisseurs die binnen de beschikbare tijd moeten presteren en daarmee onder druk staan. De AV lichttechnicus moet (ook als emotie boven de rede uitgaat) naar eigen inzicht de opstelling en weergave kunnen aanpassen om daarmee tegemoet te komen aan de wensen van de performer of regisseur. Accepteren dat zaken op het laatste moment weer geschrapt worden. Om zijn werk goed te kunnen uitvoeren moet de AV lichttechnicus als specialist alle mogelijkheden van de apparatuur kunnen benutten en daar op creatieve wijze mee om kunnen gaan. Daarnaast moet hij inventief zien bij o.a. het oplossen van kleine storingen op locatie of het zelf ontwikkelen van hulpmiddelen. Hiervoor moet hij voortdurend op de hoogte blijven van technologische veranderingen in de apparatuur. Hierbij is ook de basiskennis van elektrotechniek noodzakelijk.
BCP AV Lichttechnicus
13
3.2 kerntaak 2 Opbouw en Afbouw AV productie Werkprocessen bij kerntaak 2 2.1 Overlegt tussentijds met opdrachtgever over de uit te voeren werkzaamheden Beschrijving werkproces: Overlegt met de opdrachtgever over de uit te voeren werkzaamheden voor de op- en afbouw van de productie. Informeert de opdrachtgever tussentijds over de voortgang (en de knelpunten en mogelijke oplossingen). Stelt zich flexibel op bij ad hoc wijzigingen. Noteert ijkpunten/opmerkingen/wijzigingen in het technisch draaiboek. Bewaakt zijn eigen kwaliteitsstandaard. Bewaakt zijn gezondheid en die van anderen. Resultaat: De ideeën van de opdrachtgever worden naar tevredenheid uitgevoerd. De opdrachtgever is voldoende geïnformeerd over de voortgang. De knelpunten m.b.t. Arbo en kwaliteit zijn naar tevredenheid opgelost.
2.2 Verzamelt lichtapparatuur en –materialen Beschrijving werkproces: Verzamelt/checkt aan de hand van de lijst de lichtapparatuur, kabels en (reserve) materialen. Controleert of alle apparatuur compleet en in orde is. Maakt de materialen transportklaar. Resultaat: De nodige apparatuur en materialen staan gereed voor vervoer. 2.3 Laadt en lost lichtapparatuur en –materialen Beschrijving werkproces: Richt de wagen/bus in. Laadt en lost de wagen/bus volgens laadplan. Gebruikt interne transportmiddelen bij het laden/lossen van lichtapparatuur en materialen. Zorgt ervoor dat de apparatuur op locatie vindbaar is voor degene die ermee moeten werken. Resultaat: Alle voor de productie nodige apparatuur en (reserve)materialen zijn geladen in de wagen/bus. De apparatuur is op de juiste tijd op de juiste plaats vindbaar voor degenen die ermee moeten werken. 2.4 Verplaatst lichtapparatuur en -materialen zo nodig met interne transportmiddelen
BCP AV Lichttechnicus
14
Beschrijving werkproces: Verkent de (risico’s van de) te nemen route . Weet wat kan en mag. Gebruikt interne hulpmiddelen bij het op locatie transporteren en op hoogte brengen van apparatuur en werkt hierbij veilig volgens de geldende (arbo)normen. Neemt maatregelen tegen diefstal en beschadiging (bijv. ook door regen). Verkent de (risico’s van de) te nemen route. Resultaat: De interne transportmiddelen worden doeltreffend en volgens de veiligheidsregels gebruikt. Risico voor de gebruiker en zijn omgeving blijft beperkt.
2.5 Legt bekabeling aan Beschrijving werkproces: Realiseert het kabelplan en neemt veiligheidsmaatregelen. Gebruikt hulpmiddelen bij het aanleggen (bijv. rolwagens) en (ont)koppelen van kabels. Legt voedingskabels aan. Maakt zowel analoge als digitale verbindingen. Plaatst aggregaat. Sluit aggregaat aan. Lokaliseert storingen en heft deze op. Stemt af met andere technici/projectleider. Resultaat: De apparatuur is voorzien van kabels en ontvangt voldoende stroom. De signalen van de apparatuur komen optimaal door. 2.6 Bouwt lichtapparatuur (inhangen en aansluiten) op en af Beschrijving werkproces: Leest en interpreteert constructietekeningen. Bouwt een belichtingsconstructie. Plaatst of hangt apparatuur in volgens lichtplan. Brengt hijslast aan (zekert stabiliteit, legt veilige knopen). Let op (berekent/hanteert vuistregel voor) het maximaal toelaatbare gewicht en de verdeling van het gewicht. Bevestigt belichtingsconstructie. Stelt spots in. Installeert (digitale) lichtapparatuur (hard- en software) en sluit deze aan. Controleert de werking van de apparatuur. Traceert eenvoudige storingen. Neemt maatregelen om schade en diefstal te voorkomen. Let op veiligheid van de aanwezigen. Stemt af met de andere technici. Demonteert de constructie en apparatuur na afloop. Resultaat: Veilig geïnstalleerd licht. Goed functionerende lichtinstallatie. Op juiste wijze gedemonteerde apparatuur.
BCP AV Lichttechnicus
15
2.7 Lichtcomputer programmeren of regelt lichtapparatuur in Beschrijving werkproces: Sluit de nodige apparatuur aan op de lichtcomputer. Programmeert de lichtcomputer. Slaat instellingen op. Beheert digitaal archief. Bouwt waar nodig een stuursignaal om. Converteert zo nodig de lichtcomputer. Controleert de werking van de apparatuur/test lichtplan. Realiseert en bewerkt snel de gewenste lichtinstellingen op de computer. Test de kwaliteit van het licht. Doet verbetervoorstellen aan de artistieke leiding. Resultaat: De aansturing via de lichtcomputer verloopt volgens plan. Instellingen op de lichtcomputer kunnen desgewenst vlot aangepast worden. 2.8 Handelt analoge of digitale storingen af Beschrijving werkproces: Stelt de diagnose van de storing. Zoekt systematisch naar oorzaken en oplossingen. Blijft kalm, effectief en veilig presteren. Schakelt wanneer nodig anderen in. Geeft een heldere beschrijving van het probleem aan de technische dienst/technisch specialist. Registreert storing. Resultaat: Gesignaleerde storingen worden adequaat opgelost. 2.9 Stuurt bij een productie de technische werkzaamheden aan die onder zijn verantwoordelijkheden vallen Beschrijving werkproces: Maakt een planning van de werkzaamheden. Verdeelt de werkzaamheden onder de medewerkers en geeft aanwijzingen. Lost kritieke situaties met tact op. Bewaakt de voortgang en de veiligheid van de werkzaamheden. Geeft feedback. Fungeert als aanspreekpunt bij problemen. Overlegt met de andere technici. Resultaat: Medewerkers die onder aansturing van de AV lichttechnicus werken weten wat ze moeten doen. Medewerkers die onder aansturing van de AV lichttechnicus werken, werken vlot en veilig. Medewerkers kunnen met technische problemen terecht bij de AV lichttechnicus. Toelichting kerntaak 2: De voorbereidingen voor vooral eenmalige producties zijn bijzonder arbeidsintensief. Er gaan vele uren van voorbereiding vooraf aan de daadwerkelijke opname van een productie. Daarbij komt dan nog het uitvoeren van de productie en daarna vaak nog het afbreken en opruimen van de apparatuur. De AV lichttechnicus maakt daarbij lange werkdagen onder soms slechte (buiten BCP AV Lichttechnicus
16
slecht weer) werkomstandigheden. Het is belangrijk dat hij in deze goed voor zichzelf zorgt zodat hij zijn beroep voor een langere periode kan blijven uitoefenen. Ondanks alle zorgvuldige voorbereidingen kan het gebeuren dat tijden de opbouw of een repetitie besloten wordt dat er dingen voor wat betreft het licht direct moeten veranderen of komen te vervallen. Een AV lichttechnicus moet deze ad hoc beslissingen kunnen accepteren en uitvoeren.
3.3 kerntaak 3 Realiseert licht en projecties tijdens de productie Werkprocessen bij kerntaak 3 3.1 Bedient het licht Beschrijving werkproces: Bedient lichtapparatuur (intelligent licht, lichtcomputer, regel- en beheersingsapparatuur). Bedient tijdens de repetitie en uitvoering lichtapparatuur volgens draaiboek of op aanwijzing van de opdrachtgever (regisseur/artistiek leider). Laat licht aansluiten op geluid (ritme en sfeer). Denkt mee vanuit zijn basale kennis van Cinematografie. Selecteert de relevante informatie uit de regieaanwijzingen . Controleert en stelt voortdurend de gewenste lichtsterkte/de kleurtemperatuur met betrekking tot het te belichten object/artiest bij. Gebruikt de mogelijkheden van de elektronica. Gebruikt correctiefilters. Realiseert en bewerkt snel de gewenste lichtinstellingen op de computer. Reageert adequaat en vlot bij storingen. Improviseert bij gebeurtenissen op set of locatie. Stemt zijn werk af met de andere technici zonder de productie te storen. Resultaat: De AV lichttechnicus realiseert het licht zoals de opdrachtgever het voor ogen heeft. De AV lichttechnicus werkt vlot, veilig en onopvallend. 3.2 Bedient projectieapparatuur Beschrijving werkproces: Bedient tijdens de repetitie en uitvoering projectieapparatuur (bijv. screen of beamer) . volgens draaiboek of op aanwijzing van de regisseur/artistiek leider. Denkt mee vanuit zijn basale kennis van Cinematografie. Selecteert de relevante informatie uit de regieaanwijzingen. Controleert en stelt voortdurend de gewenste lichtsterkte/de kleurtemperatuur met betrekking tot de projecties bij. Gebruikt de mogelijkheden van de elektronica. Gebruikt correctiefilters. Realiseert en bewerkt snel de gewenste projecties op de computer. Reageert adequaat en vlot bij storingen. Stemt zijn werk af met de andere technici zonder de productie te storen. Past zich in kleding en gedrag aan aan de omgeving waar hij zijn werk moet uitvoeren. Werkt bij gebruik van Ledverlichting met hoge spanningen. Resultaat: De AV lichttechnicus realiseert de projecties zoals de opdrachtgever het voor ogen heeft. De AV lichttechnicus werkt vlot, veilig en onopvallend.
BCP AV Lichttechnicus
17
3.3 Past speciale lichttechnieken/ -effecten toe (eventueel maakt/ontwikkelt ze) Beschrijving werkproces: De AV lichttechnicus bereidt de techniek/het effect voor en repeteert deze. Realiseert de technieken/effecten op het juiste moment. Bewaakt de veiligheid van de aanwezigen. Resultaat: Het speciale lichteffect wordt veilig en op het juiste moment tijdens de productie gerealiseerd 3.4 Maakt bij technische problemen tijdens de productie vindingrijk gebruik van beschikbare middelen Beschrijving werkproces: De AV lichttechnicus zorgt tijdens de voorstelling dat op pragmatische en veilige wijze een technische storing de voortgang van een productie zo min mogelijk belemmert. Regelt eerst op veilige wijze de voortgang en zoekt daarna op snelle en systematische wijze naar oorzaken. Realiseert na de voorstelling een permanente oplossing voor de storing. Blijft kalm, effectief en veilig presteren. Schakelt wanneer nodig anderen in. Geeft een heldere beschrijving van het probleem. Resultaat: Bij technische storingen tijdens een productie worden deze pragmatisch verholpen waarbij veiligheid en voortgang van de productie voorop staan. Toelichting kerntaak 3: Hij moet in de hectiek van optredens en opnames taakgericht zijn en duidelijk communiceren met de verschillende partijen waar hij mee samenwerkt (soms erg veeleisende mensen of perfectionisten). De AV lichttechnicus maakt over het algemeen lange werkdagen: 12 uur komt veel voor en er wordt ook veel ’s avonds, ‘s nachts en in het weekend gewerkt. Om zijn werk goed te kunnen uitvoeren, moet de AV lichttechnicus als specialist alle mogelijkheden van de apparatuur kunnen benutten en daar op creatieve wijze mee om kunnen gaan. Daarnaast moet hij inventief zijn bij o.a. het oplossen van kleine storingen op locatie of het zelf ontwikkelen van hulpmiddelen.
3.4 Kerntaak 4 Werkt als zelfstandige Werkprocessen bij kerntaak 4 4.1 Werkt aan naamsbekendheid Beschrijving werkproces: Kiest en hanteert consequent eigen stijl/imago/specialiteit. Presenteert zich op professionele wijze via websites, portfolio’s, demo’s of exposities. Regelt promotiematerialen.
BCP AV Lichttechnicus
18
Resultaat: Een presentatie waaruit duidelijk blijkt wat de AV lichttechnicus kan betekenen voor een opdrachtgever. 4.2 Bouwt een netwerk van relaties op Beschrijving werkproces: Volgt ontwikkelingen in de markt en communiceert daarover met mensen in zijn omgeving. Ontwikkelt en onderhoudt netwerk van (potentiële) opdrachtgevers/ samenwerkingspartners. Vormt of sluit zich aan bij netwerken en participeert hierin (ook uitzendbureaus). Resultaat: Een vruchtbaar netwerk dat regelmatig werk oplevert. 4.3 Verwerft opdrachten en sluit contracten af Beschrijving werkproces: Gebruikt zijn netwerk om afspraken voor acquisitiegesprekken te maken. Stemt taal en benaderingswijze op de gesprekspartner af. Achterhaalt de behoefte van de klant en denkt mee met de klant. Stelt vast of wat de klant wil aansluit bij de eigen stijl/imago/specialiteit als zzp-er. Berekent de kostprijs. Stelt realistische en marktconforme offertes en calculaties op. Onderhandelt met de opdrachtgever over contractvoorwaarden. Resultaat: Voldoende solide opdrachten voor de continuïteit van het bedrijf. 4.4 Regelt financieel-administratieve zaken Beschrijving werkproces: Zorgt voor een efficiënte en accurate administratie en boekhouding (waaronder bijhouden van uren, kosten, opstellen en verzenden van nota’s, controleren en verwerken van facturen, opstellen jaarrekening). Zorgt voor een efficiënte inkoop en beheer van materialen. Draagt zorg voor de verplichte en relevante verzekeringen. Voldoet op tijd aan fiscale verplichtingen (aanvragen VAR, BTW administratie, aangifte inkomstenbelasting en dergelijke). Past overheidsregels toe met betrekking tot het milieu, de veiligheid, gezondheid van de mens en zijn omgeving (Arbo). Resultaat: Helder gestructureerde financiële administratie en realisatie van zijn werkzaamheden met positief saldo. Toelichting kerntaak 4: Niet van toepassing
BCP AV Lichttechnicus
19
4. Competenties In dit hoofdstuk worden de competenties beschreven die nodig zijn om het beroep goed uit te kunnen oefenen.
Competenties 1. Samenwerken en overleggen
Toelichting In de meeste gevallen moet de AV lichttechnicus bij een productie samenwerken met andere technici; vaak ook met een regisseur of projectleider. Het afstemmen van de werkzaamheden is dan noodzakelijk.
2. Instructies en procedures opvolgen
In de meeste gevallen wordt een productie gerealiseerd aan de hand van een vooraf opgesteld plan, draaiboek. Bij al zijn werkzaamheden is de AV lichttechnicus verantwoordelijk voor het werken volgens veiligheidsvoorschriften.
3. Omgaan met veranderingen en aanpassen
Bij de opbouw en/of repetitie bepaalt de regisseur, projectleider of en waar van het plan wordt afgeweken. Het is aan de AV lichttechnicus hier flexibel en op positieve wijze mee om te gaan.
4. Met druk en tegenslag omgaan
Tijdens de opbouw, repetitie en uitvoering van een productie werken meerdere disciplines samen en alles moet goed gaan. Dit levert een voelbare spanning op. In deze situatie moet de AV lichttechnicus rustig blijven. Mochten zich nog calamiteiten voordoen dan moet hij snel en doeltreffend kunnen handelen waarbij de veiligheid van alle betrokkenen voorop blijft staan.
5. Gedrevenheid en ambitie tonen
De AV lichttechnicus stelt zich actief op en toont een sterke mate van betrokkenheid bij een productie. Hij werkt, als het nodig is om zijn werkzaamheden af te ronden, zonder problemen meer uren.
BCP AV Lichttechnicus
20
5. Portretten AV Lichttechnicus In dit hoofdstuk worden enkele werkplekken geschetst waar de beroepsbeoefenaar werkzaam kan zijn. 5.1 Portret belichter film Een lichttechnicus/belichter bij een in films gespecialiseerd lichtbedrijf verzorgt het licht bij de opname van speelfilms, (internet)commercials, narrowcasting en bedrijfsfilms. Veel mensen beginnen in dit vak als Lichtassistent. Daarna kunnen ze doorgroeien naar Assistent belichter (ca. mbo-2 niveau en Belichter (ca. mbo-3 niveau). Heeft de assistent een aantal opdrachten succesvol uitgevoerd dan kan hij gevraagd worden als 1e belichter (ca. mbo-4 niveau), ook wel Best boy of soms Assistent Chef belichter genoemd. Mensen met een flinke dosis ervaring kunnen eventueel opdrachten krijgen als Chef belichter (Gaffer). Dit wil niet zeggen dat deze mensen alleen als Gaffer werken. Het is ook goed mogelijk dat ze bij een andere productie als Bestboy worden ingehuurd. De belichter werkt nauw samen met de cameraman die beeldverantwoordelijk is. Bij speelfilms wordt de Gaffer door de cameraman benaderd. Een maand van tevoren wordt er een planning gemaakt en worden locaties bekeken. Bij speelfilms wordt er meestal geen lichtplan getekend; bij studioshots wel. De Gaffer stelt een materialenlijst op (het lichtpakket). Hij kiest de apparatuur en de instellingen, zoals vaste of draagbare projectoren, filters, gelatines, kappen, kabels of voeding die zijn aangepast aan het soort werk en aan de locatie. Voor de opnames begint de belichter met het inrichten van de lichtbus (zijn gereedschap). Hij rijdt ook de lichtbus naar de diverse locaties. Op de filmset bouwt de belichter onder leiding van de Gaffer het basismateriaal op, legt de bekabeling aan, waar nodig bouwt hij constructies en plaatst en installeert hij de lichtapparatuur. Bij de opbouw probeert hij de technische vereisten te verenigen met de artistieke doelstellingen van de regisseur, de producer of de directeur fotografie. Tijdens eventuele repetities en tijdens de opnames past hij waar nodig de instellingen zo aan dat het de door de regisseur gewenste sfeer weergeeft. Bij de opnames bedient hij waar nodig een volgspot of een digitale besturingstafel voor het licht. Ook zorgt hij ervoor dat de stroomtoevoer voldoende is en het eventuele stroomaggregaat blijft functioneren. De werkzaamheden kunnen onder allerlei denkbare omstandigheden worden uitgevoerd: binnen, buiten, dag, nacht, warm, koud, nat en vaak ook langdurig omdat het werk niet zomaar een andere keer kan worden afgemaakt. De Gaffer stuurt alle belichters aan en een belichter geeft weer leiding aan de assistent belichter. Hoewel dat erg hiërarchisch klinkt, gaat men op een filmset niet erg formeel met elkaar om. Men moet samen de klus klaren en ieders bijdrage is belangrijk!
5.2 Portret lichttechnicus in een studio Een Lichttechnicus/belichter in een tv-studio verzorgt licht bij de opname van tv-programma’s. Bij een opname is, afhankelijk van de grootte van de productie, een aantal lichttechnici betrokken: vaak een chef/ ontwerper, assistent(en) en een belichter(s). In de studio hangt het plafond vol met de nodige lampen. De lichtontwerper bepaalt welke lampen (kleur en lichtsterkte) waar nodig zijn. Bij kleinere producties maakt de lichttechnicus soms zelf het lichtontwerp. De lichttechnici zorgen ervoor dat de lampen met de juiste lichtkleur goed gericht staan. Bij de opbouw, repetitie en opname werkt de lichttechnicus nauw samen met de lichtontwerper, lichtassistenten, beeldcollega’s, cameramensen, decorbouwers en de regisseur van de productie. Hij weet voldoende van hun werk en verantwoordelijkheden af om prettig te kunnen samenwerken. BCP AV Lichttechnicus
21
In studio’s met conventionele apparatuur richt men die lampen met de hand op bijvoorbeeld hoogwerkers. In de moderne studio’s kunnen de lampen allemaal met de computer aangestuurd worden. De lichttechnicus moet dus de instellingen voor een programma op de lichtcomputer kunnen programmeren of een stuursignaal kunnen ombouwen. Met het instellen van de computer wordt veel tijd bespaard. Dat komt goed uit want het tijdschema wordt steeds krapper. Een lichttechnicus moet snel en adequaat kunnen handelen en veel discipline hebben. Tijdens de repetitie en opname verricht de lichttechnicus zijn werkzaamheden voornamelijk vanuit de regiekamer. Hij bedient daar de lampen met schuiven. Daarvoor moet hij wel ‘gevoel’ hebben voor de sfeer die de programmamakers willen creëren voor het programma. De lichttechnicus is onder andere verantwoordelijk voor het goed overkomen van de huidskleuren. Mensen in beeld moeten er niet (onbedoeld) ziekelijk uitzien. Verder volgt een lichttechnicus de aanwijzingen van een regisseur. Toch kan de lichttechnicus niet alles met de computer regelen. Als er een lamp kapot gaat, zal deze met de hand moeten worden vervangen. Om te voorkomen dat dit tijdens en productie gebeurt, worden tijdens de zomerstop alle spots die aan het plafond hangen stofvrij gemaakt en zo nodig vervangen. De lichttechnicus moet dus toch weten hoe hij veilig op hoogte kan en moet werken, al of niet met hoogwerkers. De lichttechnicus ondersteunt creatievelingen (regisseur, programmamaker, lichtontwerper) die vaak onder druk staan. Hij moet zich dienstverlenend opstellen en accepteren dat er soms onverwachte beslissingen genomen worden die extra werk met zich meebrengen.
5.3 Portret freelance AV lichttechnicus Een AV lichttechnicus die zijn vak verstaat kan ook freelancer worden. Hij moet dan zelf zijn opdrachten binnenhalen. Hiervoor is het belangrijk dat hij een netwerk opbouwt in het werkveld waar hij graag wil werken; bij producties op locatie of in de studio (of allebei). Als lichttechnicus weet hij hoe hij aan contacten werkt en wat men van hem verwacht. Met een goed portfolio kan de lichttechnicus laten zien wat zijn ervaring is. Doet hij zijn werk goed, dan is de kans dat hij een volgende keer gevraagd wordt groter. Omgekeerd kan hij bij een grote blunder zijn kans op werk heel klein maken. Het AV-wereldje is klein en nieuws verspreidt zich snel. Een lichttechnicus kan zich richten op studiowerk of producties op locatie (zie portret belichter film en portret belichter studio). In beide situaties moet hij kunnen werken met de apparatuur die bij de producties gebruikt worden. Ook moet hij er zelf voor zorgen dat hij bijblijft met de nieuwste ontwikkelingen op dit gebied. Als een lichttechnicus aan een productie werkt, is er weinig of geen gelegenheid om met de apparatuur te oefenen. Het moet direct goed gaan. Als allrounder spreidt een lichttechnicus zijn kans op werk. Hij moet dan wel in meerdere situaties met de apparatuur overweg kunnen en dus veel ervaring hebben. Als freelancer moet een lichttechnicus ook zorgen dat hij zijn financiële zaken goed op een rij heeft. Hij moet weten welke investeringen hij eventueel kan doen. Ook moet hij weten welke sociale lasten betaald moeten worden, welke verzekeringen hij moet afsluiten en wat hij nodig heeft voor zijn levensonderhoud. Op basis daarvan bepaalt hij zijn uurtarief. Hij kan hierbij advies of ondersteuning inhuren. Regelt hij het niet, dan kan hij bij ziekte of een ongeval in grote financiële problemen komen.
BCP AV Lichttechnicus
22