BIJLAGE Knelpunten in de infrastructuur
Zoals in de inleiding vermeld, zijn op 19 september j.l. door provincie en culturele sector zes knelpunten c.q. kernverantwoordelijkheden benoemd. De C10 zet hieronder per knelpunt uiteen wat de praktische gevolgen zijn voor de situatie in 2013. Uitgangspunt hierbij vormt de ketenbenadering. De beschrijving van de knelpunten gebeurt in willekeurige volgorde. De zes knelpunten zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Beeldende Kunst Vormgeving en Audiovisueel (BKV/AV) Talentontwikkeling Dans Jeugd Festivals Pluriformiteit
1. BKV/AV Brabant is een provincie met een groot beeldend vermogen dat wordt gedragen door individuele makers maar ook door een rijke infrastructuur van enkele grote ontwikkel- en presentatie instellingen en vele middelgrote en kleinere. Het cluster van BKV/AV is een van de pijlers onder het internationale imago van Brabant als creatieve, technologische en (economisch) vooruitstrevende regio. Dit wordt ook door de adviescommissie kunsten als zodanig onderkend. Knelpunten 1. Het ontbreekt aan beleidsvoornemens voor de periode 2013-2016 op het terrein van BKV/AV. Dit ondanks het feit dat beeldcultuur (naast podiumcultuur en erfgoed) een van de drie domeinen van het provinciaal cultuurbeleid is; 2. De functie van bovenlokale partijen als sundaymorning@ekwc en NIAf, die vanaf 2013 niet (meer) kunnen rekenen op Rijksmiddelen, staat onder druk. Het belang van deze partijen voor de provinciale infrastructuur is groot. Dit geldt ook voor andere toonaangevende spelers in BKV/AV met een bovenregionale uitstraling en sterke groeipotentie zoals Incubate , Playgrounds, Graphic Design Festival Breda, Fundament, STRP en MU; 3. Het kleinschaliger veld van initiatieven, presentatieplekken en werkplaatsen (zoals KOP, Kunstpodium T, CBK ‘s-Hertogenbosch, CBK West Brabant, Lokaal 01, Onomatopee en KW14) verkeert sinds begin 2012 in grote nood. Als gevolg hiervan dreigen beeld producerende zzp-ers 1
(een ander woord voor kunstenaars, vormgevers, filmers, animatoren etc.) weg te trekken uit de Provincie; dit veroorzaakt onnodige sociaal-maatschappelijke en economische schade. Oplossingsrichtingen Er dient zo snel mogelijk eigenstandig provinciaal beleid voor BKV/AV ontwikkeld te worden. Tevens dient de actieve deskundigheid uit het veld van BKV/AV in de provinciale adviescommissie kunsten structureel versterkt te worden. In het te ontwikkelen beleid moet onder meer worden meegenomen de rol en taken van het bkkc op het gebied van BKV/AV, zodat deze aanvullend wordt op de praktijken in het veld. Uitgangspunt van het BKV/AV beleid moet zijn om – conform de ambitie van de Provincie voor het Brabantse kunstenveld – de keten in stand te houden. Hierbij is het van belang dat vanuit deze keten sector overschrijdend gewerkt kan worden. Dat wil zeggen dat er samenwerking gezocht kan worden met verschillende maatschappelijke domeinen zoals (vrijetijds)economie, ruimtelijke ordening, erfgoed en onderwijs. De werkgroep ziet voor de Provincie, als scharnierpunt tussen Rijk en Gemeenten, de taak om te investeren in bovenlokale ontwikkel- en presentatieplekken van waaruit in samenwerkingsverbanden gewerkt wordt aan talentontwikkeling en innovatie. De ontwikkel- en presentatieplekken worden opgevat als fysieke locaties en ook festivals kunnen als mediators tussen publiek en makers dienst doen. Het faciliteren van individuele kunstenaars wordt gezien als taak van de Gemeenten. De link tussen de functies productie en presentatie dient in de keten geborgd te worden. Dit kan door co-producties te stimuleren van jonge individuele makers/collectieven/curatoren/AV-producenten met een of meer van de in Brabant gevestigde bovenlokale presentatie- of ontwikkelinstellingen of filmtheaters. Het Toptalent Traject van de provincie wordt verder uitgebouwd. De talenten worden onderworpen aan een grondige analyse. Voor ieder van hen wordt een programma op maat gemaakt. Hierbij wordt sterk ingezet op samenwerking in het kunstenveld. Dit kan specifiek gericht worden op uitbreiding en verdieping van het vakmanschap van talenten. De makers kunnen zich bij de werkplaatsen verdiepen in de ‘eigen techniek’ en experimenteren met voor hen nieuwe technieken. Voor mediators kan een evenzo specifiek kader geschapen worden met speciale ontwikkelingstrajecten bij presentatieinstellingen en festivals. Financieel Voorstel Totaal noodzakelijke financiële kaders BKV/AV:
tenminste € 500.000,-- voor versterking en ontwikkeling bovenlokale infrastructuur;
€ 100.000 voor co-producties en matching productie/presentatie BKV/AV;
€ 100.000 voor talentontwikkeling BKV/AV. 2
2. Talentontwikkeling Talentontwikkeling is essentieel voor een goede culturele infrastructuur, immers zonder nieuwe aanwas geen vernieuwing en vooruitgang. Bewezen talent moet de mogelijkheid krijgen zijn of haar talent te onderkennen, vorm te geven en te ontwikkelen. Veel makers en kunstenaars met ambitie vertrekken helaas al snel na hun opleiding naar de Randstad of het buitenland, waar zich meer kansen voordoen. Het is waardevol om deze mensen – op een of andere manier - aan Brabant te binden daar zij weer andere potentiële talenten aantrekken en bijdragen aan de (inter)nationale uitstraling van Brabant. Knelpunten 1. De infrastructuur voor talentontwikkeling staat onder druk, zowel op lokaal als op provinciaal niveau. Dit als gevolg van het wegvallen van de Rijkssubsidie voor de productiehuizen en van de gemeentelijke bezuinigingen op werkplaatsen. Hiermee dreigt de gewenste doorstroom van talenten – van lokaal, naar regionaal, naar (inter)nationaal – te stagneren. Het gevolg hiervan is dat de aansluiting van de opleidingen op het werkveld steeds moeizamer zal verlopen en dat talentvolle, ambitieuze makers/kunstenaars weg trekken naar plaatsen waar meer kansen liggen voor het opbouwen van een succesvolle beroepspraktijk; 2. Het wegvallen van makerssubsidie en van projectgelden. Beide beleidsinstrumenten boden beginnende makers en beeld producerende zzp-ers de mogelijkheid om op eigen benen te staan, te produceren en ander kapitaal aan te trekken. Met name in de eerste fase na de opleiding is de aanwezigheid van dergelijke mogelijkheden een basisvoorwaarde voor het opbouwen van een zelfstandige beroepspraktijk en het genereren van bekendheid (zoals bijvoorbeeld startkapitaal voor de beginnende ondernemer); 3. De presentatie van en het opbouwen van een publiek voor het werk van beginnende makers/beeld producerende zzp-ers is lastig. Presentatie instellingen zoals podia, festivals, galeries, musea nemen, mede door het wegvallen van de provinciale programmeringssubsidie en de bezuinigingen op de functie presentatie, steeds minder risico bij het programmeren van het onbekende en kwetsbare aanbod; 4. Naast de opleidingen zijn er diverse partijen die aan talentontwikkeling doen. Niet alleen de werkplaatsen en productiehuizen, maar steeds vaker ook festivals en presentatie instellingen bieden beloftevolle talenten ontwikkelmogelijkheden. Hierdoor ontstaat het risico op versnippering c.q. een gefragmenteerde aanpak en op dubbelingen. Oplossingsrichtingen De lokale werkplaatsen en de provinciale ontwikkelinstellingen zullen in nauw overleg, en in afstemming met het regionale kunst(vak)onderwijs, gezamenlijk verantwoordelijkheid moeten kunnen nemen om (h)erkende talenten te faciliteren bij hun stap van lokale naar provinciale en (inter)nationale podia en publiek. Dit vraagt onderbouwing met zowel lokale als provinciale middelen om uiteindelijk aanspraak te
3
kunnen maken op landelijk geld. Structureel zal de basis voor de lokale werkplaatsen en de provinciale ontwikkelinstellingen stevig genoeg moeten zijn. Lokale overheden van de B5 nemen samen met het kunstvakonderwijs en de lokale podia en presentatieplekken verantwoordelijkheid voor de lokale structuren, de werkplaatsen waar talent zijn eerste werk kan produceren en tonen. Hiervoor zullen lokaal subsidiemiddelen beschikbaar moeten zijn. De provinciale instellingen met de verantwoordelijkheid voor talentontwikkeling kennen een te smalle basis. Hiervoor zijn bovenop de middelen die beschikbaar zijn binnen de regeling de volgende aanvullende budgetten nodig: Theater: €100.000, Dans: €200.000 (ook genoemd in werkgroep Dans), Muziek: €200.000 en BKV / AV: €100.000 (ook meegenomen in werkgroep beeldcultuur). De werking van de vierjarige structurele investeringsgelden voor de kunsten kan niet los gezien worden van de projectgelden regeling. De projectgelden zijn voorwaarde voor de vrije ruimte, beweging, dynamiek en nieuwe aanwas. Dit afhankelijk maken van bestaande instellingen is beperkend, zeker nu veel van die instellingen onder druk staan. Ook om aanspraak te maken op ondersteuning van landelijke, publieke en private fondsen moeten individuele makers en kunstenaars geld mee kunnen brengen. Een (kleine) investering vanuit provinciale en/of gemeentelijke projectgelden betaalt zich vaak meervoudig terug. De provincie neemt gezamenlijk met de Brabantse basisinfrastructuur de verantwoordelijkheid om talent van bovenlokale potentie, voortkomend uit o.a. de lokale structuren, te faciliteren. Hiervoor zullen provinciale middelen beschikbaar moeten zijn. Wij stellen voor om voor deze werking een ‘talent traject fonds’ op te zetten, of het principe met geoormerkt geld op te nemen in een groter provinciaal fonds. Voor aanvragen bij dit fonds (met een jaarlijks budget van €300.000,-) zouden in ieder geval de volgende voorwaarden moeten gelden:
Er is sprake van partnerschap, voor het gehele traject, tussen het talent en de aanvragende instelling (producent, podium, presentatieplek of festival) die als ervaren producent optreedt; Er is sprake van een traject, niet van een eenmalige productieaanvraag. Het traject kent continuïteit voor maximaal 3 jaar per maker; De einddoelen van het traject worden helder geformuleerd, zowel op artistiek vlak als op het vlak van ondernemerschap en publieksbereik.
Het ontwikkelingstraject is de lijn waarlangs de ontwikkeling van het talent centraal staat, op artistiekinhoudelijk vlak én op het vlak van cultureel ondernemerschap en publieksbereik. Begeleiding op maat is noodzakelijk voor coaching, bespiegeling, kritiek, zelfontplooiing, levenservaring, communicatie en netwerk. Binnen het traject is er ruimte voor concrete producerende activiteiten (voorstellingen, presentaties, exposities), maar ook voor coaching, leerling/meester projecten e.d. die leiden tot het bij aanvang van het traject gestelde einddoel. Het traject biedt de mogelijkheid voor experiment, voor het nemen van risico’s die bijdragen aan de ontwikkeling van het talent. De talent ontwikkel trajecten kunnen per kunstdiscipline verschillen in die zin dat er andere behoeften zijn, andere wetmatigheden gelden, andere infrastructurele mogelijkheden zijn, etc. 4
3. Dans
Tot nu toe wordt Noord Brabant, naast de Randstad, gezien als bijzonder vruchtbare dansregio in Nederland. Gevoed door en in samenhang met de aanwezige dansvakopleiding wordt de dans uit Noord-Brabant in Nederland opgemerkt. Nog meer wordt zij gezien in het buitenland. Jeugddansgezelschap De Stilte reist letterlijk de hele wereld rond, T.r.a.s.h. is een graag geziene gast op verschillende Europese podia en voor individuele makers en clubs als Pia Meuthen, Arno Schuitemaker, Jelena Kostic, Jan Martens, United-C en Vloeistof is een internationale dimensie van het makerschap inmiddels zowel voorwaarde als vanzelfsprekend. Knelpunten 1. Het wegvallen van een basisinfrastructuur voor de dans; 2. het wegvallen van een groot deel van de functie (talent)ontwikkeling; 3. het wegvallen van een groot deel van de productiefunctie (voor de grote zaal en in de kleinschalige infrastructuur); 4. het wegvallen van pluriformiteit en fijnmazigheid.
1. Basisinfrastructuur: Landelijke en provinciale bezuinigen zetten de danssector in de provincie zwaar onder druk. Hierdoor valt een goed op elkaar afgestemde keten van ontwikkeling, productie en afname in de dans weg. Investeringen van de afgelopen 20 jaar worden teniet gedaan. 2. Ontwikkeling dans: De beschikbare € 200.000,- voor de functie ontwikkeling dans biedt een te smalle basis om de aansluiting vanuit het regionale bij het landelijke circuit te verstevigen. In de aansluiting van het lokale naar het regionale circuit valt een gat. (Talent)ontwikkeling is naast autonome ruimte gebaat bij een afstemming van aanbod en afname. Ieder niveau van ontwikkeling vraagt een specifieke aanpak waarin producenten, programmeurs en festivals een verantwoordelijkheid hebben. 3. Grote zaal: Met de huidige budgetten kan aan de vraag van de schouwburgen in de vijf grote Brabantse steden om grote zaal werk niet worden voldaan. Jonge makers hebben niet het vooruitzicht op deze schaal te kunnen produceren. Kans op landelijke uitstraling gaat hier verloren. 3. en 4. Kleinschalige infrastructuur en projectgelden: Het plafond van € 100.000,- in de kleinschalige infrastructuur dwarsboomt het door de provincie ondersteunde middelgrote gezelschap in haar groei. Daarnaast ontbreken middelen om enige mate van pluriformiteit in het veld te herstellen. Advies van de commissie kunsten Scenario 2 -
ad 1 en 2. De commissie pleit voor een kwaliteitsimpuls van de functie ‘ontwikkeling dans’ met een financiële impuls van € 200.000,- voor de vanuit de regeling positief beoordeelde partij. Dit betekent een substantiële kans op herstel van de infrastructuur en op termijn aanhaken bij nationale financiering.
5
-
ad 2. Daarnaast ‘moet in provinciaal beleid ruimte gemaakt worden voor een regeling voor talentvolle makers waarin de instellingen betrokken worden die de komende kunstenplanperiode voor talentontwikkeling garant staan als ook podia die een meerjarige verbintenis met deze makers aan willen gaan.’
-
ad 3 en 4. De commissie pleit voor een aanbod-afname fonds dat kansen schept voor produceren voor de grote zaal (ad. 3), voor versterking van de kleinschalige infrastructuur en voor pluriformiteit (ad. 3 en 4) .
De constateringen van de werkgroep Dans m.b.t. tot de knelpunten in de sector komen overeen met die van de adviescommissie podiumkunsten. Ook genoemde oplossingen worden onderschreven. Oplossingsrichtingen In de volle breedte van de dans worden initiatieven genomen tot krachtenbundeling en worden mogelijkheden en kansen op artistiek en organisatorisch gebied onderzocht. Over vier jaar ambiëren de verschillende poten - jeugddansgezelschap, dansgezelschap, het nieuw te starten initiatief ontwikkeling dans, individuele makers - een gezamenlijke plaats in de nationale basisinfrastructuur. Voor het welslagen hiervan is een gezonde bodem nodig. In overeenstemming met de conclusie van de werkgroep talentontwikkeling wordt vanuit de ketengedachte aan de B5 gevraagd om zorg te dragen voor het faciliteren van lokaal talent. Wat nodig is om tot een minimale infrastructuur te komen: 1. impuls functie ontwikkeling dans, € 200.000,--; 2. deelname aan gezamenlijk fonds talentontwikkeling, € 100.000,--; 3. impuls aanbod-afnamefonds gericht op pluriformiteit en op grote zaal, € 100.000,--.
4. Jeugd Dansgezelschap de Stilte, Hetpaarddatvliegt en Theater Artemis vormen tezamen de basis voor het jeugdpodiumkunsten bestel in Brabant. Dat bestel staat garant voor het maken en spelen van een gevarieerd theater- en dansaanbod voor jong en oud door de gehele provincie; op en voor scholen, in theaters, op festivals. Daarnaast draagt het bestel bij aan een intensieve aandacht voor cultuureducatie binnen primair en voortgezet onderwijs. Tenslotte slaat het een belangrijke brug tussen (jonge) amateurs en het professionele werkveld. Knelpunten 1. De basis versmalt, de slagkracht van de gezelschappen neemt af. De Stilte kampt met een groeiende vraag vanuit het onderwijsveld en vanuit internationale (jeugd/dans)festivals, maar is 6
ondanks hoge eigen inkomsten, niet in staat om aan deze vraag te voldoen. Ze heeft, samen met de andere jeugddansgezelschappen in Nederland, te kampen met een structurele financieringsachterstand ten opzichte van andere podiumkunst gezelschappen. Hetpaarddatvliegt is een klein gezelschap met een grote rol in de regio Eindhoven dat geen vier maar slechts twee jaar vooruit kan plannen, wat dreigt te leiden tot een vroegtijdig verschralen van het jeugdbestel. Theater Artemis vervult voor de Provincie al ruim twintig jaar de kerntaak jeugdtheater maar ziet de provinciale subsidie nu met 40% afnemen. Dat houdt in dat het gezelschap vooral op regionaal niveau veel minder zal kunnen betekenen en veel minder te zien zal zijn. 2. Met deze smalle basis zijn de gezelschappen veel minder in staat om Brabantse podia en festivals kwaliteitsproducties aan te bieden, zowel voor familievoorstellingen als voor schoolvoorstellingen. In grote zaalproducties dreigt helemaal niet meer geïnvesteerd te kunnen worden. 3. De ontwikkeling van nieuwe producten zoals educatieve trajecten, het aangaan van inhoudelijke allianties met scholen en marktplaatsen en het begeleiden van makers en spelers bij het werken voor jong publiek, staat onder druk. Kortom, er is geen ruimte meer om te investeren in innovatie en talentontwikkeling. 4. De jeugdpodiumkunsten sector in Brabant is niet voldoende toegerust om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag (en wettelijke opdracht!) van het onderwijs. Dit betekent dat Kunstbalie en andere intermediairs genoodzaakt zijn om meer aanbod vanuit de Randstad in te vliegen. Op veel plaatsen in Brabant echter zal het betekenen dat er helemaal geen passend aanbod gevonden kan worden. 5. De kosten voor het spelen in kleinere kernen, buitengebieden en achterstandswijken zijn exponentieel hoger dan in de grotere steden. De budgetten voor jeugdgezelschappen voor de periode 2013-2016 zijn echter ontoereikend om de opdracht om te spelen buiten de B5 naar behoren uit te voeren. Ook de middelen die scholen van rijkswege krijgen voor cultuureducatie (jaarlijks € 10,90 per leerling) zijn niet toereikend. Dit betekent dat de scholen buiten de grote steden verstoten worden van kwalitatief aanbod. 6. De invulling van de functie ‘productie gericht op jeugd’ binnen de muziek is onzeker door de ontwikkelingen rond Het Brabants Orkest c.q. de oprichting van een Zuid-Nederlands Orkest. 7. Het Brabantse aanbod voor de jeugd beperkt zich hoofdzakelijk tot de podiumkunsten. Er zijn nauwelijks financiële en infrastructurele mogelijkheden om een aanbod beeldcultuur voor jeugd te ontwikkelen. Oplossingsrichtingen Het beleid met betrekking tot de jeugdpodiumkunst gezelschappen en beeldcultuur voor jeugd, het cultuureducatie beleid inclusief de provinciale opdracht aan Kunstbalie en de ontwikkelingen in het 7
onderwijs dienen veel meer in samenhang met elkaar te worden bekeken. Zodat er vanuit een brede analyse gericht gezocht kan worden naar effectieve oplossingen, nieuwe vormen van samenwerking en innovatieve financieringsmodellen. Houd de kwaliteit van het jeugdbestel in Brabant op peil en sta het bestel toe de verschillende taken over de hele breedte volwaardig te kunnen uitvoeren. Investeer bovenop de regeling (waarin jaarlijks € 300.000,- euro minder aan jeugd wordt besteed t.o.v. de vorige periode) jaarlijks tenminste € 200.000,euro in een toekomstbestendige basis, waarin in ieder geval Hetpaarddatvliegt ook in de jaren 20152016 ondersteund blijft. Zorg dat ook basisscholen buiten de B5 steden in staat worden gesteld om het aanbod van de Brabantse gezelschappen af te nemen tegen een reële kostprijs. Concreet: € 110.000,-- voor een afnamefonds voor Brabantse scholen. Maak een Provinciaal samenwerkingsfonds (met andere sectoren) waarin geld gelabeld is voor de ontwikkeling en uitvoering van jeugdaanbod in alle disciplines. Dit ter versteviging van de minimale basis en om de opgesomde knelpunten aan te pakken. Geef de jeugdpodiumkunst gezelschappen de ruimte voor het nemen van initiatief om gezamenlijk het jeugdbestel verder te ontwikkelen. Dat wil zeggen om jeugdmuziek en beeldcultuur voor jeugd erbij te betrekken, om bruggen te slaan met stedelijke centra voor kunstzinnige vorming en erfgoedinstellingen, om expertise te delen, projecten te co-creëren, netwerken uit te wisselen en om gezamenlijk het Brabantse bedrijfsleven te benaderen om hen medeverantwoordelijk te maken voor een provincie met de beste cultuureducatie van Nederland.
5. Festivals De meeste Brabantse festivals begeleiden en stimuleren aanstormend talent en bieden presentatieplekken die geschikt zijn voor passende publieksontwikkeling. Festivals hebben een eigen plek verworven in de keten van aanbod naar afname, zijn succesvol zowel artistiek inhoudelijk als qua publieksbereik. Festivals hebben een lage overhead, werken veel met flex-werkers en zijn in staat om publieksinkomsten (recettes en horeca inkomsten) en bijdragen van particuliere fondsen en sponsors te werven. Het percentage eigen inkomsten is meestal hoog, de financiering van festivals is divers. Knelpunten
Het ontbreekt – niet alleen op provinciaal, maar ook op landelijk en gemeentelijk niveau – vaak aan festivalbeleid; Festivals worden nog te vaak als tijdelijke evenementen gezien. Dit terwijl ze het hele jaar door werken aan programmering, fondsen- en sponsorwerving. Hiertoe hebben de festivals 8
continuïteit nodig. Daarbij komt dat de overheidsfinanciering zich meestal beperkt tot een bijdrage in de kosten van de programmering. Dit in tegenstelling tot de overheidsfinanciering van gezelschappen die meestal exploitatiesubsidie ontvangen; Ondanks de extra bijdragen voor 2013 en 2014 aan Circo Circolo, Festival Mundial, Storioni Festival en het International Gipsyfestival, kunnen deze festivals in Brabant zonder een stevige meerjarige structurele provinciale bijdrage niet voortbestaan; De huidige provinciale bijdragen voor Theaterfestival Boulevard, Festival Cement en het IVC zijn onvoldoende. De financiële basis is zo smal geworden dat het op peil houden van deze festivals – kwalitatief en kwantitatief – ernstig in gevaar komt. Met name de functie van het ondersteunen van jonge makers en beginnende gezelschappen staat onder druk. Voor Theaterfestival Boulevard is daarnaast de programmering van nationaal en internationaal onderscheidende voorstellingen niet meer mogelijk; November Music, STRP festival, Storioni Festival, Tromp Percussion en Incubate kunnen bestaande activiteiten continueren, maar ook deze festivals zijn voor hun activiteiten te afhankelijk van incidentele financieringsstromen; De provinciale bijdragen aan de festivals in Noord-Brabant nemen t.o.v. de vorige beleidsperiode te fors af. Deze is voor de meeste festivals flink minder of wordt zelfs helemaal geschrapt, terwijl slechts in een enkel geval de provinciale bijdrage toeneemt. Bij het bepalen van de plafond bedragen is geen rekening gehouden met de aard en omvang, met het artistieke potentieel en met het ondernemerschap van een festival.
Oplossingsrichtingen korte termijn
Circo Circolo, Festival Mundial, en het International Gipsyfestival moeten – net als een aantal andere festivals in Noord Brabant - ook in 2015 en 2016 in aanmerking komen voor een vierjarige provinciale subsidiëring, volledig volgens de criteria van de huidige meerjarige provinciale subsidieregeling en het positief advies van de Adviescommissie Kunsten. Benodigd budget € 300.000,-- per jaar (Mundial € 150.000, Circo Circolo en Gypsyfestival ieder € 75.000 per jaar); Oprichten coproductiefonds voor het ondersteunen van meerjarige samenwerking tussen makers, gezelschappen, podia en festivals; Oprichten programmafonds voor podia en festivals t.b.v. het faciliteren van nationaal en internationaal onderscheidende programmering.
Beide fondsen moeten worden ingezet als matchingsfonds, d.w.z. worden gevuld met stedelijke bijdragen (B5), eigen productiebudgetten van podia en festivals, eigen middelen van meerjarig gesubsidieerde gezelschappen, bijdragen van particuliere fondsen en bedrijven. Hierbij zou tevens gekeken moeten worden naar de mogelijkheid om beide fondsen aan te vullen met de provinciale projectgelden die nu nog verdeeld worden door bkkc en Kunstbalie. Oplossingsrichtingen middellange termijn
Innovatie van de festivalpraktijk. De Brabantse festivals hebben zich daarvoor een jaar geleden verenigd in een platform voor innovatie, waarbij één van de speerpunten is om naast efficiency door 9
samenwerking ook het verdienend vermogen van de festivals te versterken en de relatie met het bedrijfsleven beter te ontwikkelen. Hiervoor zijn diverse projecten gestart met steun van het Agentschap NL en het Vrijetijdshuis Brabant. Onder de noemer DISC Festivals werken Theaterfestival Boulevard, November Music, Circo Circolo, Festival Mundial, Incubate, International Gipsy Festival, Folkwoods, Dutch Design Week, Citydynamiek/Glow Eindhoven, STRP Festival en het Graphic Design Festival samen aan meerdere innovatietrajecten. Uiterlijk medio 2013 ontwikkelen ze een gezamenlijke festivalcoöperatie. Vanuit die coöperatie werken ze aan nieuwe samenwerkingsmodellen, aan kosten besparingen en aan nieuwe verdienmodellen; Breed gedragen festivalbeleid formuleren, gezamenlijk door B5 en Provincie Noord Brabant, zo mogelijk in samenhang met Rijksoverheid / FPK. Bij het nieuw te formuleren festivalbeleid moeten concrete afspraken worden gemaakt over de hoogte van de overheidsbijdragen en over de verhouding (procentueel) van de gezamenlijke overheidsbijdragen in relatie tot de totale omzet en de activiteiten/functie van een festival. Daarbij moet maatwerk geleverd worden, dat wil zeggen overheidsbijdragen vast stellen, passend bij de aard, de functie in de keten en de omvang van een specifiek festival. Uitgangspunten voor een nieuw festivalbeleid zijn onder meer: organisatorische en financiële continuïteit, mogelijkheid om te co-produceren en om uitzonderlijk (inter)nationaal aanbod te presenteren, ruimte voor het aangaan van meerjarige verbintenissen ten behoeve van talentontwikkeling, publieksontwikkeling en ondernemerschap.
6. Pluriformiteit De term pluriformiteit dient als een kapstok voor drie knelpunten die van een wat andere orde zijn als de voorgaande knelpunten. Dat wil zeggen dat ze minder op zich zelf staan maar vaak zijn gerelateerd aan zaken die beschreven staan in de voorgaande paragrafen. Knelpunten 1. Differentiatie in kleinschalige infrastructuur productie/presentatie. Zoals reeds in de inleiding opgemerkt werkt de provinciale subsidieregeling belemmerend voor de groei en doorstroom van niet Bis-gezelschappen en zelfstandige makers. De gehanteerde subsidieplafonds doen onvoldoende recht aan bijvoorbeeld de potentie, het draagvlak, de positie in de sector, enz. Teneinde gezelschappen/makers te stimuleren te excelleren in kwaliteit en ondernemerschap, dient het provinciale beleidsinstrumentarium meer ruimte te bieden voor maatwerk; 2. De link tussen aanbod en afname. De kloof tussen producerende en presenterende partijen is op veel plaatsen in de culturele sector groot. Ondanks goede voorbeelden en steeds nieuwe pogingen, blijft het voor de totale infrastructuur van groot belang dat deze schakel in de keten structureel wordt versterkt. Dit geldt voor zowel de podiumkunsten als voor de BKV/AV.
10
3. De brug tussen amateurs en het professionele werkveld. Er is onvoldoende samenhang in het beleid met betrekking tot de professionele kunsten en de amateurkunst. Organisaties die zich met hun activiteiten op dit snijvlak begeven (zoals Kunstbende, Tilburg Dansstad, Eelt, Slokdarmfestival) vallen binnen de huidige subsidiekaders vaak tussen wal en schip.
Oplossingsrichtingen De werkgroep sluit zich aan bij de aanbeveling van de adviescommissie kunsten wat betreft het inrichten van een provinciaal afnamefonds, met inachtneming van de volgende aanvullingen:
Productiebudgetten en afnamebudgetten moeten gekoppeld worden. Dit moeten niet langer twee gescheiden trajecten c.q. budgetten zijn; Er dienen mogelijkheden te zijn voor co-producties met theaters, festivals, cbk’s, musea, onderwijsveld, etc. Daarbij is het van belang dat al aan de voorkant van het productieproces (in de planfase) commitment verkregen kan worden van zowel producerende als presenterende partijen; Om de link tussen aanbod en afname daadwerkelijk structureel te kunnen versterken dienen provincie en steden hun beleid(sinstrumenatrium) en afspraken met producerende en presenterende partijen meer op elkaar af te stemmen. Dit speerpunt dient een gezamenlijk ambitie en verantwoordelijkheid te zijn.
Er dient meer samenhang te komen in het provinciaal beleid op het terrein van de professionele kunsten en de amateurkunst. Hierbij dienen, naast de bestaande organisaties/activiteiten van provinciaal belang, eveneens de werkzaamheden van Kunstbalie en bkkc in ogenschouw genomen te worden.
11
