Administratieve gegevens Projectnummer:
42887 M IB
Aanvrager:
Jacques Maessen KOBUS Centre Jalan M Saad No. 8 Sintang 78601 Kalimantan Barat Indonesië
Projectdata:
18 juli 2007 t/m 9 augustus 2007
Naam experts:
J.H. Luijten J. Froijen
(42887 M IB) (42842 M IB)
1
Samenvatting Sintang is een stad gelegen in Kalimantan. Zij heeft ca. 40.000 inwoners. De Chinese handelswijk heeft jaarlijks te kampen met branden die voor slachtoffers onder de bevolking en voor aanzienlijke economische schade zorgen. Noch de stadsbrandweer noch de eigen brandweer van deze handelswijk beschikt over de middelen om de branden op een adequate en veilige manier te bestrijden. Van preventieve voorziening is in de wijk zo goed als geen sprake. In de loop van 2006 en 2007 is Nederland materieel verzameld om deze brandweren te ondersteunen. In juni dit jaar is het gedoneerde materieel verscheept naar Sintang. Een maand later zijn Jean Luijten en Jef Froijen, voormalige brandweermannen van brandweer Maastricht, ook naar Sintang afgereisd met de volgende opdracht: Installeer het materieel en maak dit gebruiksklaar voor de brandweren van Sintang. Leidt ter plaatse de brandweerlieden op in het onderhoud en gebruik van het materieel. Breng de brandweerlieden van de beide korpsen van Sintang de basisbeginselen van brandbestrijding bij. Zij hebben uitvoering gegeven aan deze opdracht, middels een instructie- en opleidingsplan dat bestond uit 3 onderdelen: 1. Installatie en onderhoud van het materieel 2. Introductie en training in gebruik van adembeschermingsapparatuur 3. Introductie en training in gebruik van kleine blusmiddelen en redgereedschap. Omdat het binnen de beschikbare tijd niet mogelijk was om alle korpsleden op te leiden, is ook aandacht besteed aan de interne kennisoverdracht binnen de brandweren. Een aantal personen is daarom ook getraind als instructeur. Twee belangrijke voorwaarden voor het slagen van het project waren de samenwerking tussen de stadsbrandweer en de Chinese brandweer van Sintang en de goedkeuring en ondersteuning van de lokale overheid. Aan beide voorwaarden is voldaan. Een vervolg van het project na een half jaar is wenselijk. In de tussentijd kunnen de brandweren van Sintang intern de hun geleerde vaardigheden overdragen. Na een half jaar zal bekeken moeten worden in hoeverre bijsturing noodzakelijk is. Ook zou dan aandacht besteed moeten worden aan verdieping van de vaardigheden en aan de tactiek van brandbestrijding. Op deze manier kan er een goede basis gelegd worden voor een slagvaardigere brandweer in Sintang.
2
Projectverslag 1
Probleembeschrijving
1.1 Wat aan de opdracht vooraf ging Sintang is een stad met ± 40.000 inwoners en is gelegen midden op Borneo aan de grootste rivier van Indonesië, de Kapuas. De bewoners van Sintang zijn een mengelmoes van Maleisiërs, Dayaks, Chinezen en transmigranten van Java, Sumatra en Madoera. De stad beschikt over een stadsbrandweer, maar die is niet in staat snel en effectief op te treden. De stad heeft elk jaar te kampen met branden die aanzienlijke economische schade veroorzaken en waarbij ook de nodige slachtoffers vallen. De meeste branden vinden plaats in de Chinese wijk, die het handelscentrum van de streek is. Omdat de stadsbrandweer de inwoners geen gedegen brandbeveiliging en brandbestrijding kan bieden, hebben de winkeleigenaars, met de volledige instemming van de stadsbrandweer, een eigen Chinese brandweer opgericht. Deze brandweer wordt geheel in stand gehouden door gelden die door de winkel eigenaars maandelijks worden bijeengebracht. Noch de stadsbrandweer noch de Chinese brandweer van Sintang beschikt over de benodigde middelen om branden adequaat en veilig te kunnen bestrijden. In februari 2006 zijn wij op verzoek van de in Sintang woonachtige missionaris Jacques Maessen naar Sintang afgereisd om daar te inventariseren welke tekorten daar bestaan ten aanzien van de brandveiligheid in de Chinese wijk en wat de stadbrandweer en de Chinese brandweer nodig hebben om branden beter te kunnen bestrijden. Toen we weer terug in Nederland waren, hebben we een jaar besteed aan het verzamelen van het benodigde materieel. Dit hebben we grotendeels verkregen door donaties van brandweerkorpsen en bedrijven. 1.2 Stand van zaken aan het begin van de opdracht Begin juni 2007 zijn alle verzamelde spullen verscheept naar Sintang om daar te worden verdeeld onder de stadbrandweer en de Chinese brandweer. Zonder installatie van een aantal spullen en een gedegen instructie over het gebruik van het materieel zouden de brandweerkorpsen van Sintang weinig hiermee kunnen beginnen. Daarom zijn wij en maand later ook naar Sintang afgereisd met als opdracht: Installeer het materieel en maak dit gebruiksklaar voor de brandweren van Sintang. Leidt ter plaatse de brandweerlieden op in het onderhoud en gebruik van het materieel. Breng de brandweerlieden van de beide korpsen van Sintang de basisbeginselen van brandbestrijding bij.
3
2
Probleemaanpak
2.1 Inleiding Tijdens het 1e werkbezoek aan Sintang, in 2006, hebben wij een inventarisatie gemaakt van de problemen met betrekking tot de brandveiligheid in de Chinese wijk van Sintang. Speciale aandacht ging uit naar het in kaart brengen van het materieel en de middelen die de stadsbrandweer en de Chinese brandweer van Sintang nodig hebben om branden adequaat en veilig te kunnen bestrijden. Het daarop volgende jaar hebben wij besteed aan het verkrijgen van het benodigde materiaal. Zoals in het vorige hoofdstuk al is vermeld, is dit grotendeels verkregen door donaties van Nederlandse brandweerkorpsen en bedrijven. Het gedoneerde materieel bestaat uit geavanceerd
redgereedschap, ademluchtcompressoren, ademluchttoestellen en -maskers, helmen uitrukkleding, aggregaten, ademluchtcilinders, kleine blusmiddelen, schuimvormend middel, schuimvormende-armaturen, bluswaterarmaturen en lesmaterialen. Daarnaast hebben wij het afgelopen jaar een instructie- en opleidingsplan opgesteld om de brandweerlieden in Sintang te leren op een veilige manier met het materieel te werken. Het instructie- en opleidingsplan bestond uit 3 onderdelen: 4. Installatie en onderhoud van het materieel 5. Introductie en training in gebruik van adembeschermingsapparatuur 6. Introductie en training in gebruik van kleine blusmiddelen en redgereedschap. 2.2 Installatie en onderhoud materieel Allereerst is er een ruimte gereed gemaakt om de ademluchtcompressor te kunnen herbergen. Nadat de compressorruimte was gebouwd, hebben we de compressor geplaatst en aangesloten. Ook de testapparatuur voor de adembeschermende middelen werd geïnstalleerd. Vervolgens hebben we een aantal brandweerlieden uit Sintang geïnstrueerd in het gebruik, onderhoud en vullen van ademluchtcilinders. Ook het aanleren van het testen en onderhoud van de ademluchtapparatuur maakte deel uit van deze instructie.
2.3 Introductie en training in gebruik van adembeschermingsapparatuur Bij dit onderdeel is hoofdzakelijk aandacht besteed aan de techniek van het gebruik van adembeschermingsapparatuur. Dit is vooral gedaan in de vorm van praktijkoefeningen. Omdat het gebruik van adembeschermingsapparatuur behoort tot de basisvaardigheden van brandweermensen, moeten alle brandweerlieden van de korpsen van Sintang hierin opgeleid en getraind worden. Ook moet er aandacht zijn voor het onderhouden van deze vaardigheden. Omdat het niet mogelijk was in een tijdsbestek van twee weken alle brandweerlieden te trainen in het
4
gebruik van adembeschermingsapparatuur is een aantal personen door ons ook opgeleid tot instructeur, zodat zij de komende tijd de rest van de korpsleden kunnen instrueren en begeleiden.
2.4 Introductie en training in gebruik van kleine blusmiddelen en redgereedschap Uit ons vorige bezoek, in 2006, was duidelijk geworden dat met een snelle inzet van kleine blusmiddelen in de winkels, een brand in het beginstadium goed onder controle te krijgen is. Een van onze speerpunten was dan ook om blusmiddelen te introduceren die door de brandweer op een eenvoudige en snelle manier na gebruik weer gevuld en gebruik klaar kunnen worden gemaakt. Middels praktijkoefeningen hebben we de brandweren van Sintang het effect van de door ons verzamelde blusapparaten laten zien. De taak van de brandweren is nu om ook de winkeliers en de bevolking het nut van kleine blusmiddelen duidelijk te maken.
Tijdens ons vorige bezoek aan Sintang hebben de brandweren ons laten zien op welke manieren zij slachtoffers bij verschillende calamiteiten bevrijden. Dit was voor ons aanleiding om hun gereedschappen te leveren die dit zouden vereenvoudigen. De geleverde gereedschappen bestonden uit Portopowergereedschap, hydraulische spreiders en knipscharen, zowel elektrisch als met benzinemotor, luchthefkussen en draadstaaltakels . Het werken met deze gereedschappen is door ons gedemonstreerd en geïntroduceerd bij de brandweren van Sintang. Belangrijk aandachtspunt hierbij was de veiligheid tijdens het werken met de gereedschappen.
5
3
Adviezen
3.1 Samenwerking tussen de stadsbrandweer en de Chinese brandweer van Sintang Vanaf het eerste bezoek in 2006 was duidelijk dat om de brandveiligheid in de Sintang te bevorderen aandacht besteed zou moeten worden aan zowel de stadsbrandweer als de Chinese brandweer van Sintang. In geval van calamiteiten moeten beide korpsen samen kunnen werken. Dit betekent dat zo over hetzelfde materieel en dezelfde opleiding moeten beschikken. Tijdens de introductie- en cursusdagen waren daarom zowel de mensen van de Chinese brandweer als van de stadsbrandweer aanwezig. In onze gesprekken met de mensen van beide brandweren hebben we dan ook het belang van een goede samenwerking benadrukt. 3.2 Overleg met de overheid Een andere belangrijke voorwaarde om het project te laten slagen, is goedkeuring en steun van de lokale overheid. Deze is immers de eerste verantwoordelijke voor een goede brandweerzorg. Het is daarom van groot belang dat de lokale overheid ook de hulp aan de Chinese brandweer goedkeurt en ondersteunt, ondanks dat dit in feite een particuliere brandweer is. Een van de problemen van de Chinese brandweer is dat zij het pand waarin momenteel hun brandweerpost is ondergebracht moeten verlaten. De Chinese brandweer wil nu een stuk grond kopen en daar een nieuwe brandweerpost op bouwen. Het geld voor de bouwgrond ontbreekt echter. In een gesprek met wethouder van publieke werken kregen we de toezegging dat de stad aan een snelle verwezenlijking van de nieuwe brandweerpost voor de Chinese brandweer mee zou werken en dat de lokale overheid de Chinese brandweer wil ondersteunen in het verkrijgen van bouwgrond. Ook hebben wij een gesprek met de Bupatie, drs. Milton Crosbi, gehad. Tijdens dit gesprek werd uitvoerig gesproken over de noodzaak van een goede infrastructuur, waardoor de veiligheid van de stad zich zal verbeteren.
6
4
Vervolgmissie
Zoals eerder vermeld, hebben wij gezien de beschikbare tijd slechts een deel van de brandweerlieden van Sintang kunnen opleiden. Zij moeten de komende tijd hun nieuw verworven vaardigheden gaan overdragen aan hun collega’s. Ook dragen zij zorg voor het onderhouden van deze vaardigheden middels oefeningen. Op deze manier moeten over een aantal maanden alle brandweerlieden van Sintang over de basisvaardigheden beschikken die nodig zijn om met het beschikbaar gestelde materieel te kunnen werken. De planning is dat wij over ongeveer een half jaar terugkeren naar Sintang om de vorderingen daar in ogenschouw te nemen en waar nodig bij te sturen. Ook zal aandacht besteed worden aan uitbreiding van de vaardigheden. Tijdens ons bezoek in juli/augustus is vooral aandacht besteed aan de basisbeginselen van het gebruik van het materieel. In het vervolgtraject vindt verdieping hiervan plaats en zal worden ingegaan op de verdere mogelijkheden en onmogelijkheden van het materieel. Ook zal aandacht besteed worden aan de tactiek van brandbestrijding. Op deze manier kan er een goede basis gelegd worden voor een slagvaardigere brandweer in Sintang.
5
Stage in Nederland
In het ideale geval zou een aantal personen van de brandweren van Sintang uitgenodigd worden voor een verdere training in Nederland, zodat hun kennis en vaardigheden dusdanig worden uitgebreid dat zij ook hun collega’s kunnen uitgebreider kunnen opleiden en oefenen. Aangezien brandweerwerk teamwerk is en de basis bestaat uit een 6-koppige ploeg zou dit ook betekenen dat er zes personen naar Nederland moeten komen. Op dit moment denken wij dat dit financieel niet haalbaar is. Wat mogelijk wel een optie is, is om één persoon naar Nederland te laten komen om hem kennis te laten maken met de organisatorische kant van de brandweer. Hierbij kan gedacht worden aan uitleg over randvoorwaarden voor een goede organisatie van de brandweer, het opzetten en uitvoeren van een goed oefenprogramma en het verkrijgen van meer inzicht in de preventieve kanten van het brandweerwerk.
6
Eigen oordeel over project
Bij aanvang van dit project hadden wij de volgende doelen: Installeer het materieel en maak dit gebruiksklaar voor de brandweren van Sintang. Leidt ter plaatse de brandweerlieden op in het onderhoud en gebruik van het materieel. Breng de brandweerlieden van de beide korpsen van Sintang de basisbeginselen van brandbestrijding bij. Terugblikkend kunnen wij stellen dat we deze doelen bereikt hebben. Belangrijke succesfactoren hierbij waren het enthousiasme en de leergierigheid van brandweerlieden van Sintang. Veel van hun zijn kleine zelfstandigen. Deelname aan de trainingen betekent voor hun dan ook dat zij hun werk, en bron van inkomsten, tijdelijk in de steek moesten laten. Zij hebben dus ook zelf moeten investeren in dit project. Ook de medewerking vanuit de lokale overheid heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het slagen van dit project. Brandweren van andere plaatsen in de buurt toonden ook veel belangstelling voor dit project. Verder heeft het project uitgebreid media-aandacht gekregen in Kalimantan. Dit toont wel aan hoezeer het project leeft.
7
Dankzij het gedoneerde materieel en de opleidingen kunnen de brandweren van Sintang op het gebied van brandbestrijding en het bevorderen van de brandveiligheid een enorme sprong vooruit maken. Bezoeken aan steden en Jakarta hebben ons laten zien dat de brandweren van Sintang als een aantal van de modernste brandweren van Indonesië kunnen gaan functioneren.
Met een rugzak vol met adviezen zowel op preventief als op repressief gebied ligt er voor de brandweren van Sintang de komende maanden een grote uitdaging die vervuld moet worden. Zij zullen het geleerde nu moeten consolideren. Wij vinden het van groot belang dat ons project over half jaar een vervolg krijgt, zodat wat nu geïntroduceerd is, kan worden omgezet in een duurzame kwaliteitsverbetering in alle facetten van de brandweren van Sintang. Omdat we een grote hoeveelheid ademluchttoestellen, helmen en kleding hadden ingezameld, is het de bedoeling dat korpsen uit de plaatsen Nanga Pinoh, Sanggau en Spau binnenkort hier een deel van krijgen. Brandweerlieden van deze korpsen hebben deels ook de training en opleiding in Sintang bijgewoond. Door hun te laten delen in het materieel en de opleiding kunnen brandweer en brandveiligheid in de hele regio een impuls krijgen. Tot slot willen wij opmerken dat het verblijf bij aanvrager Jacques Maessen heel aangenaam was. De hulp die hij en broeder Piet van Hoof hebben ons hebben geboden gedurende het hele traject van dit project, was indrukwekkend. Ook de goede band met de lokale bevolking in het algemeen en de brandweerlieden van Sintang in het bijzonder was voor ons een hele ervaring. Al met al kijken wij met een tevreden gevoel terug op dit project.
8
