2010 van Minitab, Inc. Alle rechten voorbehouden. Versie Minitab, het Minitab-logo, Quality Companion by Minitab en Quality Trainer by Minitab

© 2010 van Minitab, Inc. Alle rechten voorbehouden. ®

®

Versie 16.1.0 ®

Minitab , het Minitab-logo , Quality Companion by Minitab en Quality Trainer by Minitab® zijn geregistreerde handelsmerken van Minitab, Inc. in de Verenigde Staten en andere landen. Capability Sixpack™, Process Capability Sixpack™, ReportPad™ en StatGuide™ zijn alle handelsmerken van Minitab, Inc. Six Sigma® is een geregistreerd handelsmerk en servicemerk van Motorola, Inc. Alle andere merken waarnaar wordt verwezen blijven het eigendom van de respectieve eigenaars.

ii

Inhoudsopgave 1 Aan de slag 1-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-1 Typografische conventies in deze gids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2 Het verhaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3 Minitab STARTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3 Een werkblad openen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-4 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-6

2 Gegevens in een grafiek uitzetten 2-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-1 De gegevens onderzoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-2 Relaties tussen twee variabelen beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-8 Werken met grafieklay-outs en afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-12 Projecten opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-15 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-16

3 Gegevens analyseren 3-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-1 Beschrijvende statistische gegevens weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-2 Een ANOVA uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-4 Werken met de Project Manager van Minitab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-9 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-11

4 Kwaliteit beoordelen 4-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-1 iii

Stabiliteit van processen beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-2 Capaciteit van processen evalueren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-9 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-11

5 Experimenteel ontwerpen 5-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-1 Een experimenteel ontwerp maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-2 Het ontwerp weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-5 Gegevens invoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-5 Het ontwerp analyseren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-6 Conclusies trekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-9 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-12

6 Sessieopdrachten gebruiken 6-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-1 Opdrachten inschakelen en typen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-2 Een serie opdrachten opnieuw uitvoeren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-4 Analyses herhalen met Exces-bestanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-6 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-8

7 Een rapport genereren 7-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-1 Werken met het ReportPad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-2 Een rapport opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-6 Een rapport kopiëren naar een tekstverwerkingsprogramma . . . . . . . . . . . . 7-7 Geïntegreerde functies voor het bewerken van grafieken gebruiken . . . . . . . 7-8 Uitvoer verzenden naar Microsoft PowerPoint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-10 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7-11

iv

8 Een werkblad voorbereiden 8-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-1 Gegevens krijgen uit verschillende bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-2 Het werkblad voorbereiden voor een analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-5 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-11

9 Minitab aanpassen 9-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-1 Opties instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-2 Een aangepaste werkbalk maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-3 Sneltoetsen toewijzen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-5 Standaardinstellingen van Minitab herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-7 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-8

10 Hulp vragen 10-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-1 Antwoorden en informatie zoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-2 Overzicht van de Help-functie van Minitab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-4 De Help-functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-6 StatGuide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-8 Session Command Help . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-10 Wat is de volgende stap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-11

11 Referentie 11-1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-1 Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-1 De Minitab-omgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-2 Gegevens in Minitab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-5

Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I-1 v

vi

1

Aan de slag Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Werken met Ontdek Minitab, pagina 1-1

■

Minitab starten, pagina 1-3

■

Een werkblad openen en onderzoeken, pagina 1-4

Overzicht In Ontdek Minitab maakt u kennis met de functies van Minitab die het meest algemeen worden gebruikt. Bij het doorwerken van deze gids gebruikt u functies, maakt u grafieken en genereert u statistische gegevens. De inhoud van Ontdek Minitab houdt verband met de acties die u moet uitvoeren in uw eigen Minitab-sessies. U gebruikt een voorbeeldset van de functies van Minitab om het scala van functies en statistische mogelijkheden van Minitab te zien. Voor de meeste statistische analyses is een reeks stappen nodig, meestal ingegeven door achtergrondkennis of afhankelijk van het onderwerpsgebied dat u onderzoekt. In hoofdstuk 2 tot en met 5 worden de analysestappen geïllustreerd in een standaard Minitab-sessie: ■

Gegevens onderzoeken met grafieken

■

Statistische analyses en procedures uitvoeren

■

Kwaliteit beoordelen

■

Een experiment ontwerpen

In hoofdstuk 6 tot en met 9 komen de volgende onderwerpen aan de orde:

Ontdek Minitab

■

Sneltoetsen gebruiken om analyses in de toekomst te automatiseren

■

Rapporten genereren

■

Werkbladen voorbereiden

■

Minitab aan uw behoeften aanpassen

1-1

Hoofdstuk 1

Typografische conventies in deze gids

Hoofdstuk 10, Hulp vragen, bevat informatie over de manier waarop u antwoorden op uw vragen krijgt en de Minitab Help-functie gebruikt. Hoofdstuk 11, Referentie, geeft een overzicht van de Minitab-omgeving en een overzicht van de typen en vormen van gegevens die in Minitab worden gebruikt. U kunt Ontdek Minitab op twee manieren doorwerken: ■

Van begin tot eind, waarbij u als rode draad een gebruikelijke workflow van een fictieve online boekwinkel volgt,

■

Door een bepaald hoofdstuk te selecteren om vertrouwd te raken met een bepaald onderdeel van Minitab.

In Ontdek Minitab worden dialoogvensters en vensters geïntroduceerd op het moment dat u die nodig hebt om een stap in de analyse uit te voeren. Let tijdens uw werk op de volgende pictogrammen voor aanvullende informatie: Wijst op opmerkingen en tips Verwijst naar verwante onderwerpen in de Minitab Help-informatie en de StatGuide

Typografische conventies in deze gids

1-2

[Enter]

Geeft een toets aan, zoals de toets [Enter].

[Alt]+[D]

Geeft aan dat u de eerste toets ingedrukt moet houden en daarna op de tweede toets moet drukken. Bijvoorbeeld: houd de [Alt]-toets ingedrukt en druk op [D].

File ➤ Exit

Geeft een menuopdracht aan, in dit geval: kies Exit in het menu File. Hier volgt een ander voorbeeld: Stat ➤ Tables ➤ Tally Individual Variables betekent: open het menu Stat, open het submenu Tables en kies Tally Individual Variables.

Klik op OK.

Vetgedrukte tekst wordt gebruikt voor opties en knoppen in dialoogvensters en opdrachten in Minitab.

Voer Pulse1 in.

Cursieve tekst wordt gebruikt voor tekst die u moet invoeren.

Ontdek Minitab

Het verhaal

Aan de slag

Het verhaal Een online boekwinkel heeft drie regionale expeditiecentra die zorgen voor de distributie van bestellingen naar consumenten. Elk expeditiecentrum gebruikt een ander computersysteem om orderinformatie in te voeren en te verwerken. Het bedrijf wil op al deze drie expeditiecentra hetzelfde computersysteem gebruiken om alle orders te kunnen integreren en door het hele bedrijf de meest efficiënte manier te hanteren. In de loop van dit boek analyseert u gegevens van de expeditiecentra terwijl u leert werken met Minitab. U maakt grafieken en voert statistische analyses uit om te bepalen welk computersysteem het meest efficiënt is en tot de kortste levertijd leidt. Nadat u hebt bepaald welk computersysteem het efficiëntst is, richt u zich op de gegevens van dit centrum. Om te beginnen maakt u controlediagrammen om te zien of het verzendproces van het centrum onder controle is. Vervolgens voert u een capaciteitsanalyse uit om te zien of het proces werkt binnen de specificatiegrenzen. Ten slotte voert u een ontworpen experiment uit om de processen van het expeditiecentrum verder te verbeteren. Bovendien leert u meer over sessieopdrachten en leert u hoe u rapporten genereert, werkbladen voorbereidt en Minitab aanpast.

Minitab starten Voordat u met uw analyse begint, start u Minitab en bekijkt u goed de indeling van de vensters. Minitab starten

1 Kies in de taakbalk van Windows achtereenvolgens Start ➤ Programma's ➤

Minitab ➤ Minitab 16 Statistical Software. Minitab wordt geopend en er worden twee vensters weergegeven:

Ontdek Minitab

■

In het venster Session worden de resultaten van uw analyse in tekstindeling weergegeven. In dit venster kunt u ook opdrachten invoeren, in plaats van de menu's van Minitab te gebruiken.

■

Het gegevensvenster bevat een open werkblad, dat eruitziet als een spreadsheet. U kunt meerdere werkbladen openen: elk in een ander gegevensvenster.

1-3

Hoofdstuk 1

Een werkblad openen

Venster Session

Gegevensvenster: – Kolommen – Rijen – Cellen

Zie De Minitab-omgeving op pagina 11-2 voor meer informatie over de Minitab-omgeving.

Een werkblad openen U kunt op elk gewenst moment een nieuw, leeg werkblad openen. U kunt ook een of meer bestanden met gegevens openen. Wanneer u een bestand opent, kopieert u de inhoud van het bestand in het huidige Minitab-project. Wijzigingen die u binnen het project aanbrengt in het werkblad, hebben geen gevolgen voor het oorspronkelijke bestand. De gegevens voor de drie expeditiecentra zijn opgeslagen in het werkblad ShippingData.MTW. In sommige gevallen moet u uw werkblad voorbereiden voordat u met een analyse begint. Zie Hoofdstuk 8, Een werkblad voorbereiden, voor meer informatie over het opstellen van een werkblad.

1-4

Ontdek Minitab

Een werkblad openen

Een werkblad openen

Aan de slag 1 Kies File ➤ Open

Worksheet. 2 Klik op Look in Minitab

Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 3 Dubbelklik in de map

Sample Data op Ontdek Minitab. Als u een andere map wilt opgeven waarin standaard Minitab-bestanden worden geopend en opgeslagen, kiest u achtereenvolgens Tools ➤ Options ➤ General. 4 Kies ShippingData.MTW en klik op Open. Als een berichtvenster verschijnt,

schakelt u het selectievakje Do not display this message again in en klikt u op OK. Wanneer u dit bericht opnieuw wilt laten weergeven bij elk werkblad dat u opent, herstelt u de standaardinstellingen van Minitab. Zie Standaardinstellingen van Minitab herstellen op pagina 9-7 Een werkblad onderzoeken

De gegevens zijn gerangschikt in kolommen, en worden ook wel variabelen genoemd. Het kolomnummer en de kolomnaam staan boven in elke kolom. Elke rij in het werkblad vertegenwoordigt een geval, dat wil zeggen, informatie over één boekbestelling. Kolom met datum-/ tijdgegevens

Kolom met numerieke gegevens

Kolom met alfanumerieke gegevens

Kolomnaam

Rijnummer

In Minitab kunt u drie typen gegevens invoeren: numerieke, alfanumerieke en datum-/tijdgegevens Dit werkblad bevat gegevens van elk type. De gegevens bestaan uit: Ontdek Minitab

1-5

Hoofdstuk 1

Wat is de volgende stap? ■

Naam van het expeditiecentrum

■

Besteldatum

■

Afleverdatum

■

Aantal leveringsdagen

■

Leveringsstatus (“On time” geeft aan dat het boek op tijd is ontvangen; “Back order” geeft aan dat het boek momenteel niet in voorraad is; “Late” geeft aan dat het boek zes of meer dagen na bestelling is ontvangen)

■

Afstand van het expeditiecentrum tot de afleverlocatie

Zie Gegevens in Minitab op pagina 11-5 voor meer informatie over gegevenstypen.

Wat is de volgende stap? Nu dat u een werkblad hebt geopend, bent u klaar om te gaan werken met Minitab. In het volgende hoofdstuk gebruikt u grafieken om gegevens te controleren op normaliteit en de relaties tussen variabelen te onderzoeken.

1-6

Ontdek Minitab

2 Gegevens in een grafiek uitzetten Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Een plot met individuele waarden maken en interpreteren, pagina 2-2

■

Een histogram met groepen maken, pagina 2-4

■

Een histogram bewerken, pagina 2-5

■

Meerdere histogrammen op dezelfde pagina rangschikken, pagina 2-7

■

Help-informatie weergeven, pagina 2-9

■

Een scatterplot maken en interpreteren, pagina 2-10

■

Een scatterplot bewerken, pagina 2-11

■

Meerdere grafieken op dezelfde pagina rangschikken, pagina 2-13

■

Grafieken afdrukken, pagina 2-15

■

Een project opslaan, pagina 2-15

Overzicht Voordat u een statistische analyse uitvoert, kunt u met grafieken gegevens onderzoeken en relaties tussen de variabelen beoordelen. Grafieken zijn bovendien handig om resultaten mee samen te vatten en de interpretatie van statistische resultaten te vereenvoudigen. U hebt toegang tot de grafieken van Minitab via de menu's Graph en Stat. Er zijn ook ingebouwde grafieken beschikbaar met een groot aantal statistische opdrachten.

Ontdek Minitab

2-1

Hoofdstuk 2

De gegevens onderzoeken

Die grafieken kunnen u helpen resultaten te interpreteren en de geldigheid van statistische aannamen te beoordelen. Minitab biedt het volgende voor grafieken: ■

Een afbeeldingengalerie waarin u een grafiektype kunt kiezen

■

Flexibiliteit bij de aanpassing van grafieken, van het maken van deelverzamelingen van gegevens tot het opgeven van titels en voetnoten

■

De mogelijkheid om de meeste grafiekelementen, zoals lettertypen, symbolen, lijnen, plaatsing van vinkjes en weergave van gegevens, te veranderen nadat de grafiek is gemaakt

■

De mogelijkheid om grafieken automatisch bij te werken

In dit hoofdstuk worden de gegevens van het expeditiecentrum onderzocht die u in het vorige hoofdstuk hebt geopend, waarbij grafieken worden gebruikt om gemiddelden te vergelijken, variabiliteit te onderzoeken, normaliteit te controleren en de relatie tussen variabelen te onderzoeken. Ga voor meer informatie over grafieken in Minitab naar Graphs in de Minitab Help-index en dubbelklik op de titel Overview. U geeft de Help-index weer door Help ➤ Help te kiezen en op het tabblad Index te klikken.

De gegevens onderzoeken Voordat u een statistische analyse uitvoert, moet u eerst grafieken maken waarin belangrijke gegevenskenmerken worden weergegeven. Voor de gegevens van het expeditiecentrum wilt u naast de gemiddelde levertijd van elk expeditiecentrum ook weten hoe variabel de gegevens zijn binnen elk expeditiecentrum. U wilt ook bepalen of de gegevens van het expeditiecentrum normaal verdeeld zijn, zodat u standaard statistische methoden kunt gebruiken om de gelijkheid van gemiddelden te testen. Een plot met individuele waarden maken

U vermoedt dat de levertijd verschilt voor de drie expeditiecentra. Maak een plot met individuele waarden om de gegevens van de expeditiecentra te vergelijken. 1 Als u eerder niet de procedures in het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u File ➤

Open Worksheet. Hebt u wel zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk gevolgd, dan gaat u verder met stap 4. 2 Klik op Look in Minitab Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 3 Dubbelklik in de map Sample Data op Ontdek Minitab en kies vervolgens

ShippingData.MTW. Klik op Open.

2-2

Ontdek Minitab


Gegevens in een grafiek uitzetten

4 Kies Graph ➤ Individual Value Plot.

Voor de meeste grafieken wordt in Minitab een afbeeldingengalerij weergegeven. De keuze die u maakt in de afbeeldingengalerie bepaalt welke opties u kunt kiezen om een grafiek te maken. 5 Kies onder One Y de optie With Groups

en klik op OK. 6 Voer in het vak Graph

variables de variabele Days in. 7 Voer in het vak Categorical

variables for grouping (1-4, outermost first) de variabele Center in. Als u een grafiek wilt maken, hoeft u alleen de velden in het hoofddialoogvenster in te vullen. U kunt echter met behulp van de beschikbare knoppen vervolgdialoogvensters openen waarin u de grafiek verder kunt aanpassen. In de keuzelijst links worden de variabelen uit het werkblad weergegeven die beschikbaar zijn voor de analyse. In de vakken rechts worden de variabelen weergegeven die u voor de analyse selecteert. 8 Klik op Data View. Schakel het

selectievakje Mean connect line in. 9 Klik op OK in elk dialoogvenster.

Wanneer u variabelen wilt selecteren, kunt u in de meeste dialoogvensters van Minitab het volgende doen: dubbelklikken op de gewenste variabele in de keuzelijst met variabelen; de variabelen markeren in de keuzelijst en vervolgens Select selecteren; of de namen of kolomnummers van de variabelen invoeren.

Ontdek Minitab

2-3

Hoofdstuk 2


Uitvoer in het grafiekvenster

Resultaten interpreteren

Een gegroepeerd histogram maken

De plots met individuele waarden laten zien dat elk centrum een andere gemiddelde levertijd heeft. Het centrum Western heeft een kortere levertijd dan de centra Central en Eastern. De variatie binnen elk expeditiecentrum lijkt ongeveer gelijk. U kunt de drie expeditiecentra ook met elkaar vergelijken door een gegroepeerd histogram te maken, waarbij de histogrammen voor elk centrum in dezelfde grafiek worden gemaakt. Het gegroepeerde histogram laat zien hoeveel de gegevens van elk expeditiecentrum elkaar overlappen. 1 Kies Graph ➤ Histogram. 2 Kies With Fit And Groups en klik op OK.

3 Voer in het vak Graph

variables de variabele Days in. 4 Voer in het vak Categorical

variables for grouping (0-3) de variabele Center in. 5 Klik op OK.

2-4

Ontdek Minitab





Zoals u zag in de plot met individuele waarden zijn de gemiddelden voor elk centrum verschillend. De gemiddelde levertijden zijn: Central: 3,984 dagen Eastern: 4,452 dagen Western: 2,981 dagen Het gegroepeerde histogram laat zien dat de centra Central en Eastern vrijwel dezelfde gemiddelde levertijd en spreiding van levertijd hebben. Het centrum Western daarentegen heeft een kortere gemiddelde levertijd en heeft minder spreiding. In Hoofdstuk 3, Gegevens analyseren, ziet u hoe u statistisch significante verschillen tussen gemiddelden detecteert met een variantieanalyse. U kunt Minitab automatisch de grafieken laten bijwerken als uw gegevens veranderen. Ga naar Updating graphs in de Minitab Help-index voor meer informatie.

Een histogram bewerken

Ontdek Minitab

Het bewerken van grafieken in Minitab is eenvoudig. U kunt vrijwel elk grafiekelement bewerken. Voor het histogram dat u zojuist hebt gemaakt, gaat u het volgende doen: ■

De tekst van de kop in de legenda (het blad met de gegevens van de centra) vet maken

■

De titel wijzigen

2-5

Hoofdstuk 2


Het lettertype wijzigen van de kop van het legendablad 1 Dubbelklik op de legenda. 2 Klik op het tabblad Header Font. 3 Schakel in het vak Style het

selectievakje Bold in. 4 Klik op OK.

De titel wijzigen 1 Dubbelklik op de titel (Histogram

of Days). 2 Typ in het vak Text de tekst Histogram

of Delivery Time. 3 Klik op OK.


2-6

Ontdek Minitab




De legenda van het histogram heeft nu een vetgedrukte kop en een duidelijkere titel.

Behalve aparte grafieken bewerken kunt u ook de standaardinstellingen wijzigen voor grafieken die u later maakt. ■

Wanneer u algemene grafiekinstellingen wilt wijzigen, zoals letterkenmerken, grootte van de grafiek en lijntypen, kiest u Tools ➤ Options ➤ Graphics.

■

Wanneer u grafiekspecifieke instellingen wilt wijzigen, zoals het schalingstype voor een histogram of de methode voor de berekening van de uitgezette punten op waarschijnlijkheidsplots, kiest u Tools ➤ Options ➤ Individual Graphs.

De volgende keer dat u een dialoogvenster opent waarop de wijzigingen van toepassing zijn, zijn uw voorkeuren daarin verwerkt.

Een histogram met meerdere deelvensters maken

Als u wilt bepalen of de gegevens van het expeditiecentrum normaal verdeeld zijn, maakt u een histogram met meerdere deelvensters van de tijd die verstrijkt tussen de bestel- en afleverdatum. 1 Kies Graph ➤ Histogram. 2 Kies With Fit en klik op OK.

3 Voer in het vak Graph

variables de variabele Days in.

Ontdek Minitab

2-7

Hoofdstuk 2

Relaties tussen twee variabelen beoordelen 4 Klik op Multiple Graphs en klik

op het tabblad By Variables. 5 Voer in het vak By variables with

groups in separate panels de variabele Center in. 6 Klik op OK in elk dialoogvenster.



De levertijden voor elk centrum hebben een min of meer normale verdeling, zoals blijkt uit de distributiecurven, die hetzelfde patroon te zien geven. Als u minder dan 50 observaties hebt, kunt u een normale waarschijnlijkheidsplot (Graph ➤ Probability Plot) gebruiken om de normaliteit te beoordelen.

Relaties tussen twee variabelen beoordelen Met grafieken kunt u makkelijker bepalen of er koppelingen zijn tussen variabelen en hoe sterk deze eventueel zijn. Wanneer u weet welke relatie er is tussen variabelen, kan dat u helpen bij verdere analyses en bij het bepalen van welke variabelen belangrijk zijn om te analyseren. Aangezien elk expeditiecentrum een klein regionaal leveringsgebied bedient, vermoedt u dat de afstand tot de leveringslocatie geen groot effect heeft op de levertijd. Om dit vermoeden te controleren en om afstand als een potentieel belangrijke factor uit te schakelen, onderzoekt u de relatie tussen levertijd en leveringsafstand. 2-8

Ontdek Minitab

Relaties tussen twee variabelen beoordelen

Help-informatie weergeven


Wanneer u wilt uitzoeken welke grafiek de relatie tussen twee variabelen aangeeft, raadpleegt u de Minitab Help-informatie. 1 Kies Help ➤ Help. 2 Klik op het tabblad Index. 3 Typ in het vak Type in the keyword to find de zoekterm Graphs en dubbelklik

op de titel Overview om dit Help-onderwerp weer te geven. 4 Klik in het

Help-onderwe rp onder het kopje Types of graphs op Examine relationships between pairs of variables.

Uit dit Help-onderwerp blijkt dat een scatterplot de beste keuze is om de relatie tussen levertijd en leveringsafstand te zien. Voor hulp bij een dialoogvenster van Minitab klikt u op Help linksonder in het dialoogvenster of drukt u op [F1]. Zie Hoofdstuk 10, Hulp vragen voor meer informatie over de MinitabHelp-informatie.

Ontdek Minitab

2-9

Hoofdstuk 2

Een scatterplot maken

Relaties tussen twee variabelen beoordelen 1 Kies Graph ➤ Scatterplot. 2 Kies With Regression en klik op OK.

3 Voer in het vak Y variables de

variabele Days in. Voer in het vak X variables de variabele Distance in.

4 Klik op Multiple Graphs en

klik op het tabblad By Variables. 5 Voer in het vak By variables with

groups in separate panels de variabele Center in. 6 Klik op OK in elk dialoogvenster.

2-10

Ontdek Minitab

Relaties tussen twee variabelen beoordelen




Scatterplot bewerken

De punten op de scatterplot vertonen bij geen van de drie centra een duidelijk patroon. De regressielijn voor elk centrum is relatief vlak, wat suggereert dat de nabijheid van een leveringslocatie bij een expeditiecentrum geen invloed heeft op de levertijd. Om uw collega's te helpen de scatterplot snel te interpreteren, voegt u een voetnoot toe aan de plot. 1 Klik op de scatterplot om deze actief

te maken. 2 Kies Editor ➤ Add ➤ Footnote. 3 Typ in het vak Footnote de tekst

Relationship between delivery time and distance from shipping center. 4 Klik op OK.

Ontdek Minitab

2-11

Hoofdstuk 2

Werken met grafieklay-outs en afdrukken



De scatterplot heeft nu een voetnoot die een korte interpretatie van de resultaten geeft.

Werken met grafieklay-outs en afdrukken Gebruik de lay-outfunctie voor grafieken van Minitab om meer grafieken op één pagina te plaatsen. U kunt notities toevoegen aan de lay-out en de aparte grafieken binnen de lay-out bewerken. Aangezien u uw chef de voorlopige resultaten van de grafische analyse van de verzendgegevens wilt laten zien, geeft u alle vier grafieken weer op één pagina. Wanneer u een Minitab-opdracht kiest die u eerder hebt gebruikt in dezelfde sessie, 'herinnert' Minitab zich de instellingen van het dialoogvenster. Druk op [F3] indien u de standaardinstellingen van een dialoogvenster wilt herstellen.

2-12

Ontdek Minitab


Grafieklay-out maken


1 Maak de scatterplot actief en kies Editor ➤ Layout Tool. De actieve grafiek,

de scatterplot, is al opgenomen in de lay-out. Een lijst met alle open grafieken Knoppen waarmee u grafieken verplaatst naar en verwijdert uit de lay-out De volgende grafiek die naar de lay-out moet worden verplaatst

2 Klik op de scatterplot en sleep deze naar de hoek rechtsonder in de lay-out. 3 Klik op

om de plot met individuele waarden in de hoek linksboven in de lay-out te plaatsen.

4 Klik op

om het gegroepeerde histogram in de hoek rechtsboven te plaatsen.

5 Klik op

om het histogram met meerdere deelvensters in de hoek linksonder

te plaatsen. 6 Klik op Finish.

Ontdek Minitab

2-13

Hoofdstuk 2



Als de gegevens van het werkblad veranderen nadat u de lay-out hebt gemaakt, worden de grafieken in de lay-out in Minitab niet automatisch bijgewerkt. U moet dan de lay-out opnieuw maken met de bijgewerkte aparte grafieken.

Notities toevoegen aan de lay-out

U wilt een beschrijvende titel toevoegen aan de lay-out. 1 Kies Editor ➤ Add ➤ Footnote. 2 Typ in het vak Title de tekst Graphical Analysis of Shipping Center Data.

Klik op OK.


2-14

Ontdek Minitab

Projecten opslaan

Grafieklay-out afdrukken


U kunt een aparte grafiek of een lay-out afdrukken net zoals u de gegevens op elk ander Minitab-venster kunt afdrukken. 1 Klik op het Graph-venster om het actief te maken en kies File ➤ Print Graph. 2 Klik op OK.

Projecten opslaan Minitab-gegevens worden opgeslagen in werkbladen. Het is ook mogelijk om Minitab-projecten op te slaan die meerdere werkbladen kunnen bevatten. Een Minitab-project omvat al uw werk, inclusief de gegevens, uitvoer in het venster Session, grafieken, de geschiedenis van uw sessie, inhoud van ReportPad en dialoogvensterinstellingen. Wanneer u een project opent, kunt u verdergaan met werken waar u was gebleven. Het is een goede gewoonte om uw werk op te slaan op een locatie buiten de map Program Files. Bij het doorwerken van deze gids worden bestanden opgeslagen in een map Ontdek Minitab in de map Mijn documenten. U kunt bestanden echter ook opslaan op een locatie van uw keuze (buiten de map Program Files). Een Minitab-project opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies File ➤ Save

Project As. 2 Navigeer naar de map

waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name

de naam My_Graphs.MPJ. Minitab voegt automatisch de extensie .MPJ toe aan de bestandsnaam wanneer u het project opslaat. 4 Klik op Save.

Als u een project sluit voordat u het hebt opgeslagen, geeft Minitab een melding dat u het project moet opslaan.

Ontdek Minitab

2-15

Hoofdstuk 2

Wat is de volgende stap?

Wat is de volgende stap? De grafische uitvoer geeft aan dat de drie expeditiecentra verschillende levertijden hebben voor bestelde boeken. In het volgende hoofdstuk geeft u de beschrijvende statistische gegevens weer en voert u een variantieanalyse (ANOVA) uit om te testen of de verschillen tussen de expeditiecentra statistisch significant zijn.

2-16

Ontdek Minitab

3

Gegevens analyseren Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Beschrijvende statistische gegevens weergeven en interpreteren, pagina 3-2

■

Een eenzijdige ANOVA uitvoeren en interpreteren, pagina 3-4

■

Ingebouwde grafieken weergeven en interpreteren, pagina 3-4

■

De StatGuide openen, pagina 3-8

■

Werken met de Project Manager, pagina 3-9

Overzicht De statistiek biedt principes en methoden waarmee gegevens kunnen worden verzameld, samengevat, geanalyseerd en geïnterpreteerd en conclusies kunnen worden getrokken uit analyseresultaten. De statistiek kan worden gebruikt om gegevens te beschrijven en om conclusies te trekken, en deze beschrijvingen en conclusies kunnen helpen bij het nemen van beslissingen en kunnen processen en producten verbeteren. Minitab biedt: ■

Een groot aantal statistische methoden gerangschikt op categorie, zoals regressie, ANOVA, hulpmiddelen voor kwaliteit en tijdreeksen

■

Ingebouwde grafieken, die u helpen de gegevens te begrijpen en resultaten te valideren

■

De mogelijkheid om statistische gegevens en diagnostische metingen weer te geven en op te slaan

In dit hoofdstuk maakt u kennis met de statistische opdrachten, ingebouwde grafieken, StatGuide en de Project Manager van Minitab. U gaat het aantal te laat geleverde bestellingen en nabestellingen beoordelen en u test of het verschil in levertijd tussen de drie expeditiecentra statistisch significant is. Zie voor meer informatie over de statistische functies van Minitab het onderwerp Stat menu in de Minitab Help-index.

Ontdek Minitab

3-1

Hoofdstuk 3

Beschrijvende statistische gegevens weergeven

Beschrijvende statistische gegevens weergeven In beschrijvende statistische gegevens worden de prominente kenmerken van gegevens samengevat en beschreven. Gebruik de functie Display Descriptive Statistics om voor elk expeditiecentrum uit te zoeken hoeveel boekbestellingen op tijd zijn geleverd, hoeveel er te laat zijn geleverd en hoeveel er aanvankelijk werden nabesteld. Beschrijvende statistische gegevens weergeven

1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u

File ➤ New en kiest u vervolgens Minitab Project. Klik op OK. Start anders Minitab. 2 Kies File ➤ Open Worksheet. 3 Klik op Look in Minitab Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 4 Dubbelklik in de map Sample Data op Ontdek Minitab en kies vervolgens

ShippingData.MTW. Klik op Open. Dit is hetzelfde werkblad als u in Hoofdstuk 2, Gegevens in een grafiek uitzetten hebt gebruikt. 5 Kies Stat ➤ Basic Statistics ➤ Display

Descriptive Statistics. 6 Voer in het vak Variables de variabele Days in. 7 Voer in het vak By variables (optional)

de variabele Center Status in. Voor de meeste opdrachten in Minitab hoeft u alleen de velden in het hoofddialoogvenster in te vullen om de opdracht uit te voeren. Maar vaak kunt u in de vervolgdialoogvensters de analyse wijzigen of extra uitvoer, zoals grafieken, laten weergeven. 8 Klik op Statistics. 9 Schakel de selectievakjes First quartile,

Median, Third quartile, N nonmissing en N missing uit. 10 Schakel N total in.

3-2

Ontdek Minitab

Beschrijvende statistische gegevens weergeven

Gegevens analyseren

11 Klik op OK in elk dialoogvenster. De wijzigingen die u aanbrengt in het vervolgdialoogvenster Statistics gelden alleen voor de huidige sessie. Als u de standaardinstellingen voor toekomstige sessies wilt veranderen, kiest u achtereenvolgens Tools ➤ Options ➤ Individual Commands ➤ Display Descriptive Statistics. Wanneer u het vervolgdialoogvenster Statistics weer opent, zijn uw voorkeuren daarin verwerkt.

Uitvoer in het venster Session

Descriptive Statistics: Days Results for Center = Central Variable Days

Status Back order Late On time

Total Count 6 6 93

Mean SE Mean StDev * * * 6.431 0.157 0.385 3.826 0.119 1.149

Minimum * 6.078 1.267

Maximum * 7.070 5.983

Mean SE Mean StDev * * * 6.678 0.180 0.541 4.234 0.112 1.077

Minimum * 6.254 1.860

Maximum * 7.748 5.953

Mean SE Mean StDev * * * 2.981 0.108 1.090

Minimum * 0.871

Maximum * 5,681

Results for Center = Eastern Variable Days

Status Back order Late On time

Total Count 8 9 92

Results for Center = Western Variable Days

Status Back order On time

Total Count 3 102

In het venster Session wordt uitvoer in tekstvorm weergegeven, die u kunt bewerken, toevoegen aan het ReportPad en afdrukken. Het ReportPad wordt besproken in Hoofdstuk 7, Een rapport genereren.


Ontdek Minitab

In het venster Session worden de resultaten van elk centrum apart weergegeven. Binnen elk centrum kunt u het aantal nabestellingen, te laat geleverde bestellingen en op tijd geleverde bestellingen terugvinden in de kolom Total Count. ■

Het expeditiecentrum Eastern heeft de meeste nabestellingen (8) en te laat geleverde bestellingen (9).

■

Het expeditiecentrum Central heeft daarna de meeste nabestellingen (6) en te laat geleverde bestellingen (6).

■

Het expeditiecentrum Western heeft het kleinste aantal nabestellingen (3) en heeft geen te laat geleverde bestellingen.

3-3

Hoofdstuk 3

Een ANOVA uitvoeren

U kunt in de uitvoer in het venster Session ook gemiddelden, standaardfouten van het gemiddelde, standaardafwijkingen en minima en maxima van de orderstatus voor elk centrum controleren. Deze statistische gegevens worden niet gegeven voor nabestellingen omdat er geen leveringsinformatie is voor deze bestellingen.

Een ANOVA uitvoeren Een van de meest algemeen gebruikte methoden bij statistische beslissingen is de hypothesetest. Minitab biedt een groot aantal opties voor hypothesetests, zoals t-tests en variantieanalyses. In het algemeen wordt er bij een hypothesetest van uitgegaan dat een eerste bewering waar is en vervolgens wordt deze bewering getest met steekproefgegevens. Hypothesetests bevatten twee hypothesen: de nulhypothese (aangeduid met H0) en de alternatieve hypothese (aangeduid met H1). De nulhypothese is de eerste bewering en wordt vaak bepaald op basis van eerder onderzoek of algemene kennis. De alternatieve hypothese is de bewering waarvan u denkt dat die mogelijk waar is. Op basis van de grafische analyse die u in het vorige hoofdstuk hebt gedaan en de beschrijvende analyse hiervoor, vermoedt u dat het verschil in het gemiddelde aantal leveringsdagen (respons) verspreid over de expeditiecentra statistisch significant is. Om dit te controleren, voert u een eenzijdige ANOVA uit, waarbij de gelijkheid wordt getest van twee of meer gemiddelden die op één factor zijn gecategoriseerd. Voer ook een Tukey-test voor een meervoudige vergelijking uit om te zien welke expeditiecentrum-gemiddelden afwijken. Een ANOVA uitvoeren

1 Kies Stat ➤ ANOVA ➤ One-Way. 2 Voer in het vak Response de variabele Days in.

Voer in het vak Factor de variabele Center in. In een groot aantal dialoogvensters voor statistische opdrachten kunt u veelgebruikte opties of opties die vaak nodig zijn kiezen. Klik op de knoppen van de vervolgdialoogvensters als u andere opties wilt kiezen. 3 Klik op Comparisons. 4 Schakel het selectievakje Tukey’s, family error

rate in en klik op OK.

3-4

Ontdek Minitab

Een ANOVA uitvoeren

Gegevens analyseren 5 Klik op Graphs.

Voor een groot aantal statistische opdrachten bevat Minitab ingebouwde grafieken die u helpen de resultaten te interpreteren en de validiteit van de statistische aannamen te beoordelen. 6 Schakel de selectievakjes Individual

value plot en Boxplots of data in. 7 Kies onder Residual Plots de optie Four

in one. 8 Klik op OK in elk dialoogvenster.

Uitvoer in het venster Session

One-way ANOVA: Days versus Center Source Center Error Total

DF 2 299 301

S = 1.209

Level Central Eastern Western

SS 114.63 437.28 551.92

MS 57.32 1.46

R-Sq = 20.77%

N Mean 99 3.984 101 4.452 102 2.981

StDev 1.280 1.252 1.090

F P 39.19 0.000

R-Sq(adj) = 20.24% Individual 95% CIs For Mean Based on Pooled StDev -----+---------+---------+---------+---(----*---) (----*----) (----*---) -----+---------+---------+---------+---3.00 3.50 4.00 4.50

Pooled StDev = 1.209 Grouping Information Using Tukey Method Center Eastern Central Western

N Mean 101 4.452 99 3.984 102 2.981

Grouping A B C

Means that do not share a letter are significantly different.

Ontdek Minitab

3-5

Hoofdstuk 3

Een ANOVA uitvoeren Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals All Pairwise Comparisons among Levels of Center Individual confidence level = 98.01% Center = Central subtracted from: Center Eastern Western

Lower 0.068 -1.402

Center Upper ---------+---------+---------+---------+ 0.468 0.868 (---*---) -1.003 -0.603 (---*---) ---------+---------+---------+---------+ -1.0 0.0 1.0 2.0

Center = Eastern subtracted from: Center Western


Lower -1.868

Center Upper ---------+---------+---------+---------+ -1.471 -1.073 (---*---) ---------+---------+---------+---------+ -1.0 0.0 1.0 2.0

Het beslissingsproces voor een hypothesetest kan worden gebaseerd op de waarschijnlijkheidswaarde (p-waarde) voor de gegeven test. ■

■

Als de p-waarde kleiner is dan of gelijk is aan een vooraf bepaald niveau van significantie (niveau), verwerpt u de nulhypothese en claimt u steun voor de alternatieve hypothese. Als de p-waarde groter is dan het niveau, slaagt u er niet in de nulhypothese af te wijzen en kunt u geen steun claimen voor de alternatieve hypothese.

In de ANOVA-tabel biedt de p-waarde (0,000) voldoende bewijs dat de gemiddelde levertijd voor minimaal een van de expeditiecentra afwijkt van de andere wanneer  0,05 is. In de tabel van individuele betrouwbaarheidsintervallen van 95% ziet u dat geen van de intervallen elkaar overlappen, wat de theorie ondersteunt dat de gemiddelden statistisch verschillend zijn. U moet echter de resultaten van de meervoudige vergelijking interpreteren om te zien waar de verschillen tussen de gemiddelden van de expeditiecentra zitten. De Tukey-test levert groeperingsinformatie en twee sets intervallen van meervoudige vergelijkingen. In de groeperingstabel zijn factorniveaus binnen dezelfde groep niet significant verschillend van elkaar. Elk expeditiecentrum zit in een andere groep. Derhalve hebben de gemiddelden op alle niveaus significant andere gemiddelde levertijden. De Tukey-betrouwbaarheidsintervallen laten het volgende zien: ■

3-6

Het gemiddelde van het expeditiecentrum Central afgetrokken van de gemiddelden van de expeditiecentra Eastern en Western

Ontdek Minitab

Een ANOVA uitvoeren

Gegevens analyseren ■

Het gemiddelde van het expeditiecentrum Eastern afgetrokken van het gemiddelde van het centrum Western

Het eerste interval in de eerste set van de Tukey-uitvoer is 0,068 tot 0,868. Dat wil zeggen, de gemiddelde levertijd van het centrum Eastern min het gemiddelde van het centrum Central ligt ergens tussen 0,068 en 0,868 dagen. De leveringen van het centrum Eastern duren langer dan de leveringen van het centrum Central. U interpreteert op dezelfde manier de andere resultaten van de Tukey-test. De gemiddelden voor alle expeditiecentra verschillen significant omdat alle betrouwbaarheidsintervallen nul uitsluiten. Dus alle expeditiecentra hebben significant andere gemiddelde levertijden. Het expeditiecentrum Western heeft de snelste gemiddelde levertijd (2,981 dagen).

Uitkomsten in het grafiekvenster


De plots met individuele waarden en de boxplots geven aan dat de levertijd per expeditiecentrum verschilt, wat consistent is met de grafieken van het voorgaande hoofdstuk. De boxplot voor het expeditiecentrum Eastern wijst op de aanwezigheid van één uitschieter (aangegeven met ), een bestelling met een ongebruikelijk lange levertijd. Gebruik residuplots, die u kunt kiezen bij veel statistische opdrachten, om statistische aannamen te controleren:

Ontdek Minitab

3-7

Hoofdstuk 3

Een ANOVA uitvoeren ■

Normale waarschijnlijkheidsplot: om niet-normaliteit te detecteren. Een min of meer rechte lijn wijst erop dat de residuen een normale verdeling hebben.

■

Histogram van de residuen: om meerdere pieken, uitschieters en niet-normaliteit te detecteren. Het histogram moet min of meer symmetrisch en klokvormig zijn.

■

Residuen ten opzichte van de voorspelde waarden: om niet-constante variantie, ontbrekende hogere-ordetermen en uitschieters te detecteren. De residuen moeten in een willekeurig patroon rond de nul zijn verdeeld.

■

Residuen ten opzichte van volgorde: om de tijdsafhankelijkheid van residuen te detecteren. De residuen moeten geen duidelijk patroon te zien geven.

Voor de verzendgegevens wijzen de vier-in-één residuplots niet op schendingen van statistische aannamen. Het model van de eenzijdige ANOVA past redelijk goed bij de gegevens. In Minitab kunt u elke residuplot op een aparte pagina weergeven. U kunt ook een plot maken van de residuen ten opzichte van de variabelen.

De StatGuide openen

U wilt meer informatie over de interpretatie van een eenzijdige ANOVA, met name de Tukey-test voor een meervoudige vergelijking. De StatGuide van Minitab biedt gedetailleerde informatie over de uitvoer in het venster Session en het grafiekvenster voor de meeste statistische opdrachten. 1 Plaats uw cursor ergens in de uitvoer in het venster Session van de eenzijdige

ANOVA. 2 Klik op

in de standaardwerkbalk.

3 U wilt meer informatie over de Tukey-test voor een meervoudige vergelijking.

Klik in het deelvenster Contents op Tukey’s method. 4 U kunt desgewenst met

door de onderwerpen over de eenzijdige ANOVA

bladeren. 5 Klik in het venster StatGuide op

om het venster te sluiten.

Zie StatGuide op pagina 10-8 voor meer informatie over het gebruik van de StatGuide.

Het project opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies File ➤ Save Project As. 2 Navigeer naar de map waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name de naam My_Stats.MPJ. 4 Klik op Save.

3-8

Ontdek Minitab

Werken met de Project Manager van Minitab

Gegevens analyseren

Werken met de Project Manager van Minitab U hebt nu een Minitab-project dat bestaat uit een werkblad, verschillende grafieken en uitvoer van uw analyses in het venster Session. De Project Manager helpt u bij de navigatie door delen van uw Minitab-project en bij de weergave en de bewerking ervan. Gebruik de Project Manager om de statistische analyses die u net hebt uitgevoerd weer te geven. De Project Manager openen

1 Als u de Project Manager wilt openen, klikt u op

op de werkbalk van

de Project Manager of drukt u op [Ctrl]+[I].

U kunt eenvoudig de uitvoer in het venster Session en de grafieken weergeven door een keuze te maken in het rechterdeelvenster. U kunt ook met de pictogrammen op de werkbalk van de Project Manager toegang krijgen tot de verschillende soorten uitvoer. Zie Project Manager op pagina 11-3 voor meer informatie. Uitvoer in het venster Session weergeven

U wilt de uitvoer van de eenzijdige ANOVA controleren. Om vertrouwd te raken met de werkbalk van de Project Manager gebruikt u het pictogram Show Session Folder op de werkbalk om het venster Session te openen. 1 Klik op

op de werkbalk van de Project Manager.

2 Dubbelklik op One-way ANOVA: Days versus Center in het linkerdeelvenster.

Ontdek Minitab

3-9

Hoofdstuk 3

Werken met de Project Manager van Minitab

In het rechterdeelvenster van de Project Manager wordt de uitvoer in het venster Session van de eenzijdige ANOVA weergegeven. Grafieken weergeven

U wilt ook de boxplot opnieuw weergeven. Gebruik hiervoor het pictogram Show Graphs op de werkbalk. 1 Klik op

op de werkbalk van de Project Manager.

2 Dubbelklik in het linkerdeelvenster op Boxplot of Days.

In het rechterdeelvenster van de Project Manager wordt de boxplot weergegeven in een grafiekvenster. 3-10

Ontdek Minitab


Gegevens analyseren

Wat is de volgende stap? De beschrijvende statistische gegevens en de ANOVA-resultaten geven aan dat het centrum Western de minste te laat geleverde bestellingen en nabestellingen en de kortste levertijden had. In het volgende hoofdstuk maakt u een controlediagram en voert u een capaciteitsanalyse uit om na te gaan of het proces van het expeditiecentrum Western in de loop der tijd stabiel is en of het centrum binnen specificaties kan werken.

Ontdek Minitab

3-11

Hoofdstuk 3

3-12


Ontdek Minitab

4

Kwaliteit beoordelen Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Opties instellen voor controlediagrammen, pagina 4-2

■

Een controlediagram maken en interpreteren, pagina 4-3

■

Een controlediagram bijwerken, pagina 4-5

■

Informatie van subgroepen weergeven, pagina 4-7

■

Een referentielijn toevoegen aan een controlediagram, pagina 4-8

■

Een capaciteitsanalyse uitvoeren en interpreteren, pagina 4-9

Overzicht Kwaliteit is de mate waarin producten of diensten voldoen aan de behoeften van de klant. Gebruikelijke doelstellingen voor kwaliteitsprofessionals zijn: verlaging van het aantal defecten, productie van producten binnen de specificaties en standaardisering van levertijd. Minitab biedt een breed scala van methoden aan, om u te helpen om kwaliteit op een objectieve, kwantitatieve wijze te evalueren: controlediagrammen, hulpmiddelen voor kwaliteitsplanning, analyse van meetsystemen (ijkingsonderzoeken), capaciteitsanalyse van processen en betrouwbaarheids-/overlevingsanalyses. In dit hoofdstuk worden controlediagrammen en de capaciteitsanalyse van processen besproken. Minitab-controlediagrammen hebben onder meer de volgende functies of kenmerken:

Ontdek Minitab

■

De mogelijkheid om te kiezen hoe parameters en controlegrenzen moeten worden geschat en om tests weer te geven voor speciale oorzaken en historische fasen

■

Aanpasbare kenmerken, zoals de mogelijkheid om een referentielijn toe te voegen, de schaal te veranderen en titels te wijzigen. Net als met andere Minitab-grafieken kunt u controlediagrammen aanpassen terwijl u ze maakt en nadat u ze hebt gemaakt

4-1

Hoofdstuk 4

Stabiliteit van processen beoordelen

De opdrachten voor de capaciteitsanalyse van processen hebben de volgende kenmerken: ■

De mogelijkheid om een groot aantal typen verdelingen te analyseren, zoals de normale verdeling, exponentiële verdeling, Weibull-verdeling, gammaverdeling, Poisson-verdeling en binomiale verdeling

■

Een scala van diagrammen waarmee kan worden gecontroleerd of de processen onder controle zijn en of de gegevens de gekozen verdeling volgen

De grafische en statistische analyses die in het vorige hoofdstuk zijn uitgevoerd, tonen aan dat het expeditiecentrum Western de snelste levertijd heeft. In dit hoofdstuk gaat u uitzoeken of het proces van het expeditiecentrum in de loop der tijd stabiel (onder controle) is en of het centrum binnen de specificaties kan werken.

Stabiliteit van processen beoordelen Gebruik controlediagrammen om de processtabiliteit in de loop der tijd te volgen en om te controleren of er ongebruikelijke verschijnselen zijn: ongebruikelijke verschijnselen die normaal gesproken geen deel uitmaken van het proces. Minitab zet een statistisch procesgegeven (zoals een subgroepgemiddelde, een individuele observatie, een gewogen statistisch gegeven of aantal defecten) uit ten opzichte van een aantal steekproefgegevens of een tijd. Minitab tekent een drietal lijnen: ■

De Middellijn bij het gemiddelde van het statistische gegeven

■

De bovencontrolegrens (BCG) op 3 standaardafwijkingen boven de middellijn

■

De ondercontrolegrens (OCG) op 3 standaardafwijkingen onder de middellijn

Voor alle controlediagrammen kunt u de standaard diagramspecificaties van Minitab wijzigen. U kunt bijvoorbeeld de schattingsmethode voor de standaardafwijking van het proces definiëren, de tests op speciale oorzaken aanwijzen en procesfasen weergeven door historische fasen te definiëren. Zie voor meer informatie over controlediagrammen in Minitab het onderwerp Control Charts in de Minitab Help-index.

Opties instellen voor controlediagrammen

Voordat u een controlediagram maakt van de gegevens over de verzending van boeken, moet u andere opties dan de standaardopties van Minitab instellen om de willekeurigheid van de gegevens te testen voor alle controlediagrammen. De Automotive Industry Action Group (AIAG) adviseert de volgende richtlijnen aan te houden wanneer u wilt testen op speciale oorzaken:

4-2

■

Test 1: 1 punt > 3 standaardafwijkingen vanaf de middellijn

■

Test 2: 9 punten op een rij aan dezelfde kant van de middellijn

Ontdek Minitab

Stabiliteit van processen beoordelen ■


Test 3: 6 punten op een rij, allemaal stijgend of dalend

In overeenstemming met de AIAG-richtlijnen wilt u voor alle toekomstige controlediagrammen een waarde 7 gebruiken voor tests 2 en 3. U doet dit eenvoudig door opties in te stellen voor uw analyse van controlediagrammen. Wanneer u opties instelt, worden uw voorkeuren automatisch verwerkt in de betreffende dialoogvensters. 1 Kies Tools ➤

Options ➤ Control Charts and Quality Tools ➤ Tests. 2 Schakel de

selectievakjes voor de eerste drie tests in. 3 Verander de waarde

onder K voor de tweede test in 7. 4 Verander de waarde

onder K voor de derde test in 7. 5 Klik op OK. Als u opties instelt, kunt u op elk gewenst moment de standaardinstellingen van Minitab herstellen. Zie Standaardinstellingen van Minitab herstellen op pagina 9-7 voor meer informatie.

X- en S-diagram maken

U bent nu klaar om een controlediagram te maken dat controleert of het leveringsproces in de loop der tijd stabiel is. U selecteert willekeurig 10 steekproefgroepen voor 20 dagen om veranderingen in het gemiddelde en de variabiliteit van de levertijd te onderzoeken. Maak een X - en S-diagram zodat u tegelijkertijd het procesgemiddelde en de variabiliteit kunt controleren. Gebruik X - en S-diagrammen wanneer u subgroepen met een grootte van 9 of meer hebt. 1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest

u File ➤ New en kiest u vervolgens Minitab Project. Klik op OK. Anders start u Minitab. 2 Kies File ➤ Open Project. 3 Navigeer naar C:\Program Files\Minitab\Minitab 16\English\Sample

Data\Meet Minitab. (Wijzig dit in het juiste pad als u Minitab op een andere dan de standaardlocatie hebt geïnstalleerd.) 4 Kies Quality.MPJ. Klik op Open. 5 Kies Stat ➤ Control Charts ➤ Variables Charts for Subgroups ➤ Xbar-S.

Ontdek Minitab

4-3

Hoofdstuk 4


Als u een controlediagram wilt maken, hoeft u alleen de velden in het hoofddialoogvenster in te vullen, maar u kunt ook met een van de knoppen opties selecteren om uw grafiek verder aan te passen. 6 Kies All observations for a

chart are in one column en voer de tekst Days in. 7 Voer in het vak Subgroup sizes

de tekst Date in.

8 Klik op Xbar-S Options en klik

vervolgens op het tabblad Tests. Let op dat in dit dialoogvenster de tests en testwaarden worden weergegeven die u eerder hebt opgegeven (zie Opties instellen voor controlediagrammen op pagina 4-2). U kunt op elk tabblad klikken om dialoogvensters weer te geven waarin u uw controlediagram kunt aanpassen. De gegevens die bij het diagramtype passen, bepalen welke tabbladen beschikbaar zijn. De tabbladen Parameters, Estimate, Display en Storage zijn beschikbaar voor alle controlediagrammen. De tabbladen Stages, Tests, S Limits en Box-Cox zijn beschikbaar voor de meeste diagrammen. Voor specifieke diagrammen zijn andere opties beschikbaar. 9 Klik op OK in elk dialoogvenster.

4-4

Ontdek Minitab




X- en S-diagram interpreteren

De gegevenspunten voor het expeditiecentrum Western vallen binnen de controlegrenzen en laten geen onwillekeurige patronen zien. Daarom lijken het procesgemiddelde en de standaardprocesafwijking onder controle (stabiel) te zijn. Het gemiddelde ( ) is 2,985 en de gemiddelde standaardafwijking ( S) is 0,629.

Een controlediagram bijwerken

Door grafieken bij te werken, kunt u veranderde gegevens in een grafiek verwerken zonder de grafiek opnieuw te hoeven maken. U kunt alle grafieken in het menu Graph (met uitzondering van Stem-and-Leaf) en alle controlediagrammen op deze manier bijwerken. Nadat u het X - en S-diagram hebt gemaakt, geeft de manager van het expeditiecentrum Western u meer gegevens die zijn verzameld op 23 maart 2009. Voeg de gegevens toe aan het werkblad en werk het controlediagram bij. De gegevens toevoegen aan het werkblad Mogelijk moet u zowel datum-/tijdgegevens toevoegen aan C1 als numerieke gegevens aan C2. 1 Klik op het venster Data om dit actief te maken. 2 Plaats uw cursor op een cel in C1 en druk op [End] om naar de onderste

rij van het werkblad te gaan. 3 U voegt als volgt de datum 23 maart 2009 toe aan de rijen 201–210: ■

Ontdek Minitab

Typ 3-23-2009 in rij 201 in C1.

4-5

Hoofdstuk 4

Stabiliteit van processen beoordelen ■

Selecteer vervolgens de cel met de datum 3-23-2009 en plaats de cursor op de vulgreep voor automatisch doorvoeren in de rechterbenedenhoek van de gemarkeerde cel. Wanneer de muis op de vulgreep staat, verschijnt er een plusteken (+). Druk op [Ctrl] en sleep de cursor naar rij 210 om de datumwaarde in alle volgende cellen te kopiëren. Wanneer u [Ctrl] ingedrukt houdt, verschijnt er een plusteken in superscript boven het plusteken van de vulgreep (++), om aan te geven dat dezelfde, niet oplopende, waarden worden ingevoerd in de cellen.

4 Voeg de volgende gegevens toe aan C2, te beginnen in rij 201:

3,60 2,40 2,80 3,21 2,40 2,75 2,79 3,40 2,58 2,50 Als de pijl voor gegevensinvoer naar beneden wijst en u drukt op [Enter], gaat de cursor naar de eerstvolgende cel onder de huidige cel. Pijl voor gegevensinvoer

5 Controleer of u de gegevens correct hebt ingevoerd.

Het controlediagram bijwerken 1 Klik met de rechtermuisknop op het X - en S-diagram en kies Update Graph Now.

4-6

Ontdek Minitab




Het X - en S-diagram bevat nu de nieuwe subgroep. Het gemiddelde ( = 2,978) en de standaardafwijking ( S = 0,6207) zijn enigszins veranderd, maar het proces lijkt onder controle. U kunt als volgt alle grafieken en controlediagrammen automatisch bijwerken: 1 Kies Tools ➤ Options ➤ Graphics ➤ Other Graphics Options. 2 Schakel On creation, set graph to update automatically when data change in.

Informatie van subgroepen weergeven

Net als bij elke andere grafiek in Minitab ziet u allerlei informatie over de gegevens wanneer u de muis over de punten in een controlediagram beweegt. U wilt het gemiddelde vinden van steekproefgroep 9, de subgroep met het grootste gemiddelde. 1 Beweeg de muis over het gegevenspunt voor steekproefgroep 9.



Ontdek Minitab

De informatie bij de gegevens laat zien dat steekproefgroep 9 een gemiddelde levertijd van 3,369 dagen heeft.

4-7

Hoofdstuk 4

Een referentielijn toevoegen


De online boekwinkel heeft als doel dat alle klanten hun bestelling binnen gemiddeld 3,33 dagen (80 uur) krijgen. U wilt daarom de gemiddelde levertijd van het expeditiecentrum Western vergelijken met dit doel. U kunt het doelniveau weergeven in het X -diagram door een referentielijn op te nemen. 1 Klik met de rechtermuisknop op het

X -diagram (het bovenste diagram) en kies Add ➤ Reference Lines. 2 Typ in het vak Show reference lines

at Y values de waarde 3,33. 3 Klik op OK.



4-8

De middellijn ( ) ligt duidelijk onder de referentielijn, wat aangeeft dat het expeditiecentrum Western boeken gemiddeld sneller levert dan de beoogde 3,33 dagen. Alleen subgroep 9 heeft een levertijd die boven de referentielijn (> 3,33) valt.

Ontdek Minitab

Capaciteit van processen evalueren


Capaciteit van processen evalueren Als u hebt bepaald dat een proces statistisch onder controle is, wilt u weten of het proces voldoet aan de specificaties en het 'goede' onderdelen of resultaten levert? U bepaalt de geschiktheid, of capaciteit, door de spreiding van de procesvariatie te vergelijken met de breedte van de specificatiegrenzen. Als het proces niet onder controle is voordat u de capaciteit ervan beoordeelt, krijgt u onjuiste schattingen van de procescapaciteit. In Minitab kunt u de procescapaciteit grafisch beoordelen door geschiktheidshistogrammen en -plots te tekenen. Met deze grafieken kunt u de verdeling van de gegevens beoordelen en controleren of het proces onder controle is. Capaciteitsindices en statistieken zijn eenvoudige manieren om de geschiktheid van een proces te beoordelen. Aangezien de procesinformatie is beperkt tot één getal, kunt u de capaciteitsstatistieken gebruiken om de geschiktheid van verschillende processen te vergelijken. Minitab biedt een capaciteitsanalyse voor een groot aantal typen verdelingen, zoals de normale verdeling, exponentiële verdeling, Weibull-verdeling, gammaverdeling, Poisson-verdeling en binomiale verdeling. Ga voor meer informatie over procesgeschiktheid naar Process Capability in de Minitab Help-index.

Een capaciteitsanalyse uitvoeren

Nu u weet dat het leveringsproces onder controle is, voert u een capaciteitsanalyse uit om te bepalen of het leveringsproces van de boeken binnen de specificatiegrenzen valt en resulteert in aanvaardbare levertijden. De doelwaarde van het leveringsproces is 3,33 dagen. De bovengrens (BG) is 6 (een bestelling die na 6 dagen wordt ontvangen wordt beschouwd als te laat); er is geen ondergrens (OG) aangewezen. De verdeling is min of meer normaal. U kunt bijgevolg een normale capaciteitsanalyse gebruiken. 1 Kies Stat ➤ Quality Tools ➤

Capability Analysis ➤ Normal. 2 Kies onder Data are arranged

as de optie Single column. Voer de tekst Days in. 3 Voer in het veld Subgroup

sizes de tekst Date in. 4 Typ in het veld Upper spec

de waarde 6. 5 Klik op Options. Typ in het veld Target (adds Cpm to table) de waarde 3,33.

Ontdek Minitab

4-9

Hoofdstuk 4

Capaciteit van processen evalueren

Net als bij andere Minitab-opdrachten kunt u een capaciteitsanalyse wijzigen door informatie op te geven in het hoofddialoogvenster of door op een van de knoppen voor vervolgdialoogvensters te klikken. 6 Klik op OK in elk dialoogvenster.



Alle potentiële en algemene statistische capaciteitsgegevens zijn groter dan 1,33 (een algemeen geaccepteerde minimumwaarde), wat aangeeft dat het proces van het expeditiecentrum Western geschikt is en, dus, bestellingen levert binnen een aanvaardbare hoeveelheid tijd. De waarde Cpm (de verhouding van de specificatieverdeling, BG – OG, tot de gemiddelde kwadratische afwijking van de doelwaarde) is 1,22, wat aangeeft dat het proces niet voldoet aan de doelwaarde. Het X -diagram met de referentielijn laat zien dat het procesgemiddelde onder de doelwaarde ligt, wat wijst op gunstige resultaten. U concludeert dat klanten hun bestellingen gemiddeld binnen de beoogde 3,33 dagen krijgen. Raadpleeg voor meer informatie over de interpretatie van capaciteitsanalyses de Capability Analysis-onderwerpen in de StatGuide.

4-10

Ontdek Minitab


Het project opslaan


Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies File ➤ Save Project As. 2 Navigeer naar de map waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name de bestandsnaam My_Quality.MPJ. 4 Klik op Save.

Wat is de volgende stap? De kwaliteitsanalyse geeft aan dat het proces van het expeditiecentrum Western onder controle is en aan de specificatiegrenzen kan voldoen. In het volgende hoofdstuk ontwerpt u een experiment en analyseert u de resultaten om manieren te onderzoeken om het bestel- en leveringsproces bij het expeditiecentrum Western verder te verbeteren.

Ontdek Minitab

4-11

Hoofdstuk 4

4-12


Ontdek Minitab

5

Experimenteel ontwerpen Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Vertrouwd raken met experimenteel ontwerpen in Minitab, pagina 5-1

■

Een factorial ontwerp maken, pagina 5-2

■

Een ontwerp weergeven en gegevens invoeren in het werkblad, pagina 5-5

■

Een ontwerp analyseren en de resultaten interpreteren, pagina 5-6

■

Hoofdeffecten en interactieplots maken en interpreteren, pagina 5-9

Overzicht Functies voor experimenteel ontwerpen (DOE) bieden een methode om gelijktijdig de effecten van meerdere variabelen op een uitvoervariabele (respons) te onderzoeken. Deze methode bestaat uit een reeks runs, of tests, waarin gerichte wijzigingen op invoervariabelen of factoren worden aangebracht, en waarbij bij elke run gegevens worden verzameld. Kwaliteitsprofessionals gebruiken de experimenteel-ontwerpmethode om de procescondities en -componenten aan te wijzen die van invloed zijn op de kwaliteit en vervolgens te bepalen welke instellingen voor de invoervariabele (factor) maximale resultaten zullen opleveren. Minitab biedt vier typen experimentele ontwerpen: factorial, responsieoppervlak, combinatie en Taguchi (robuust). De stappen die u volgt in Minitab om een experimenteel ontwerp te maken, te analyseren en in een grafiek uit te zetten zijn voor alle ontwerptypen gelijk. Nadat u het experiment hebt uitgevoerd en de resultaten hebt ingevoerd, biedt Minitab verschillende analysefuncties en grafiektools om u te helpen de resultaten te begrijpen. In dit hoofdstuk worden de stappen beschreven die u normaal gesproken volgt om een factorial ontwerp te maken en te analyseren, maar u kunt deze stappen toepassen op elk ontwerp dat u in Minitab maakt.

Ontdek Minitab

5-1

Hoofdstuk 5

Een experimenteel ontwerp maken

Minitab-opdrachten voor experimenteel ontwerpen hebben onder meer de volgende functies en kenmerken: ■

Catalogi van experimentele ontwerpen waaruit u een keuze kunt maken om makkelijker een ontwerp te maken

■

Uw ontwerp wordt automatisch gemaakt en opgeslagen als u de eigenschappen ervan hebt opgegeven

■

Mogelijkheid om diagnostische gegevens weer te geven en op te slaan, om u te helpen de resultaten te interpreteren

■

Grafieken die u helpen bij de interpretatie en presentatie van de resultaten

In dit hoofdstuk probeert u de tijd die het kost om bestellingen vanaf het expeditiecentrum Western bij de klant te krijgen verder te verkorten. Na een evaluatie van een groot aantal potentieel belangrijke factoren besluit u twee factoren te onderzoeken die mogelijk de tijd om een bestelling voor verzending voor te bereiden beperken: het orderverwerkingssysteem en de verpakkingsprocedure. Het centrum Western experimenteert met een nieuw orderverwerkingssysteem en u wilt bepalen of dat de ordervoorbereiding versnelt. Het centrum heeft ook twee verschillende verpakkingsprocedures en u wilt onderzoeken welke efficiënter is. U besluit een factorial experiment te doen om uit te zoeken welke combinatie van factoren resulteert in de kortste tijd om een bestelling voor te bereiden voor verzending. De resultaten van dit experiment helpen u beslissingen te nemen over het orderverwerkingssysteem en de verpakkingsprocedures die in het expeditiecentrum worden gehanteerd. Zie DOE in de Minitab Help-index voor meer informatie over de typen ontwerpen die Minitab biedt.

Een experimenteel ontwerp maken Voordat u meetgegevens kunt invoeren of analyseren in Minitab, moet u een experimenteel ontwerp maken en opslaan in het werkblad. Afhankelijk van de vereisten van uw experiment kunt u kiezen uit verschillende ontwerpen. Minitab helpt u bij de selectie van een ontwerp door een lijst met alle beschikbare ontwerpen weer te geven. Als u eenmaal een ontwerp en de bijbehorende kenmerken hebt gekozen, zal Minitab automatisch het ontwerp voor u maken en opslaan in het werkblad. Een ontwerp selecteren

5-2

U wilt een factorial ontwerp maken om de relatie te onderzoeken tussen twee factoren, het orderverwerkingssysteem en de verpakkingsprocedure, en de tijd die het kost om een bestelling voor te bereiden voor verzending.

Ontdek Minitab


Experimenteel ontwerpen

1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u

File ➤ New en kiest u vervolgens Minitab Project. Klik op OK. Start anders Minitab. 2 Kies Stat DOE Factorial Create

Factorial Design. CreateFactDes.tif Wanneer u in Minitab een ontwerp maakt, zijn in eerste instantie slechts twee knoppen ingeschakeld: Display Available Designs en Designs. De twee andere knoppen worden ingeschakeld wanneer u de velden in het vervolgdialoogvenster Designs hebt ingevuld. 3 Klik op Display Available Designs.

AvailDesigns.tif Voor de meeste ontwerptypen geeft Minitab in het dialoogvenster Display Available Designs alle mogelijke ontwerpen weer, evenals het aantal benodigde runs. 4 Klik op OK om terug te gaan naar

het hoofddialoogvenster. 5 Kies onder Type of Design de optie

2-level factorial (default generators). 6 Kies in de lijst Number of factors de waarde 2. 7 Klik op Designs. Create_Designs.tif

In het vak bovenaan worden alle beschikbare ontwerpen voor het ontwerptype en het aantal factoren dat u kiest weergegeven. Omdat u in dit voorbeeld een factorial ontwerp met twee factoren uitvoert, hebt u maar één optie: een volledig factorial ontwerp met vier runs. Een ontwerp op twee niveaus met twee factoren heeft namelijk 22 (of vier) mogelijke factorcombinaties. 8 Kies in het veld Number of replicates for corner points de waarde 3. 9 Klik op OK om terug te gaan naar het hoofddialoogvenster. U ziet dat Minitab

de overige knoppen inschakelt.

Ontdek Minitab

5-3

Hoofdstuk 5

Factoren benoemen en factorniveaus instellen


Minitab voert de namen en niveaus die u voor elke factor invoert in het werkblad in en gebruikt de namen als de labels voor de factoren op de analyseuitvoer en de grafieken. Als u geen factorniveaus invoert, stelt Minitab het onderniveau in op –1 en het bovenniveau op 1. 1 Klik op Factors. Create_Factors.tif 2 Klik op de eerste rij van de kolom Name

om de naam van de eerste factor te wijzigen. Beweeg vervolgens de cursor langs de rijen en kolommen met de pijltoetsen voor navigatie binnen de tabel. In de rij van: ■

Factor A typt u de tekst OrderSystem in Name, New in Low en Current in High. Kies in het vak Type de waarde Text.

■

Factor B typt u de tekst Pack in Name, A in Low en B in High. Kies in het vak Type de waarde Text.

3 Klik op OK om terug te gaan naar het hoofddialoogvenster.

Een ontwerp randomiseren en opslaan

Standaard maakt Minitab de runvolgorde van alle ontwerptypen, behalve van Taguchi-ontwerpen, willekeurig. Willekeurig maken, of randomiseren, helpt ervoor te zorgen dat het model aan bepaalde statistische aannamen voldoet. Dit kan ook helpen de effecten te beperken van factoren die niet in het onderzoek zijn opgenomen. Door de basis voor de willekeurige-gegevensgenerator in te stellen, weet u zeker dat u telkens wanneer u het ontwerp maakt dezelfde runvolgorde krijgt. In de praktijk zult u dit meestal niet doen, maar wanneer u de basis instelt, krijgt u dezelfde runvolgorde als in dit voorbeeld. 1 Klik op Options. Create_Options.tif 2 Typ in het vak Base for random data

generator de waarde 9. 3 Schakel het selectievakje Store design

in worksheet in. Klik op OK in elk dialoogvenster.

5-4

Ontdek Minitab

Het ontwerp weergeven

Experimenteel ontwerpen

Het ontwerp weergeven Telkens wanneer u een ontwerp maakt, slaat Minitab de ontwerpinformatie en de factoren op in werkbladkolommen. Open het venster Data om de structuur van een typisch ontwerp weer te geven. U kunt ook het werkblad DOE.MTW in de gegevensmap Ontdek Minitab openen, waarin het ontwerp en de responsgegevens staan. Ontwerp weergeven

1 Kies Window ➤

Worksheet 1. worksheet1.tif

De kolom RunOrder (C2), die willekeurig is bepaald, geeft de volgorde aan waarin u de gegevens moet verzamelen. Als u een ontwerp niet randomiseert, zijn de kolommen StdOrder en RunOrder gelijk. Omdat u in dit voorbeeld geen middelpunten hebt toegevoegd of in blokken hebt ingedeeld, stelt Minitab alle waarden in C3 en C4 in op 1. De factoren worden opgeslagen in kolommen C5 en C6 met de labels OrderSystem en Pack. Aangezien u de factorniveaus hebt ingevoerd in het vervolgdialoogvenster Factors, ziet u de werkelijke waarden in het werkblad. U kunt met de opdracht Stat ➤ DOE ➤ Display Design heen en weer schakelen tussen de weergave in willekeurige volgorde en weergave in standaardvolgorde, en tussen een gecodeerde en een ongecodeerde weergave in het werkblad. Als u de factorinstellingen of -namen wilt wijzigen, kiest u achtereenvolgens Stat ➤ DOE ➤ Modify Design. Als u alleen de factornamen hoeft te wijzigen, kunt u deze direct invoeren in het gegevensvenster.

Gegevens invoeren Als u het experiment hebt uitgevoerd en de gegevens hebt verzameld, kunt u de gegevens invoeren in het werkblad. Het kenmerk dat u meet, wordt een respons genoemd. In dit voorbeeld meet u het aantal uren dat nodig is om een order voor te bereiden voor verzending. U hebt de volgende gegevens uit het experiment verkregen: 14,72 9,62 13,81 7,97 12,52 13,78 14,64 9,41 13,89 13,89 12,57 14,06 Ontdek Minitab

5-5

Hoofdstuk 5

Gegevens in een werkblad invoeren

Het ontwerp analyseren 1 Klik in het gegevensvenster op de kolomnaamcel C7 en typ Hours. 2 Typ de hierboven genoemde

geconstateerde tijden in de kolom Hours van het gegevensvenster. worksheet2.tif U kunt gegevens invoeren in elke kolom behalve in kolommen met ontwerpinformatie. U kunt ook meerdere responsen voor een experiment invoeren, één per kolom.

Druk een gegevensverzamelingsformulier door File ➤ Print Worksheet te kiezen. Vergeet daarbij niet Print Grid Lines in te schakelen. Gebruik dit formulier om metingen te registreren terwijl u het experiment uitvoert.

Het ontwerp analyseren Nu u een ontwerp hebt gemaakt en de responsgegevens hebt verzameld, kunt u een aangepast model voor de gegevens maken en grafieken genereren om de effecten te evalueren. Gebruik de resultaten van het aangepaste model en de grafieken om te zien welke factoren belangrijk zijn voor het reduceren van het aantal uren dat benodigd is om een bestelling voor te bereiden voor verzending. Een model aanpassen

Aangezien u een factorial ontwerp hebt gemaakt en opgeslagen, schakelt Minitab de menuopdrachten Analyze Factorial Design en Factorial Plots onder DOE ➤ Factorial in. Nu kunt u een model aanpassen of plots genereren, afhankelijk van het ontwerp. In dit model past u eerst het model aan. 1 Kies Stat ➤ DOE ➤ Factorial ➤

Analyze Factorial Design. AnalyzeFactDes.tif 2 Voer in het vak Responses de waarde

Hours in. U moet een responskolom invoeren voordat u de vervolgdialoogvensters kunt openen.

5-6

Ontdek Minitab

Het ontwerp analyseren

Experimenteel ontwerpen 3 Klik op Terms. Controleer of de

waarden A: OrderSystem, B: Pack en AB in het vak Selected Terms staan. Terms.tif Wanneer u een ontwerp analyseert, moet u altijd het vervolgdialoogvenster Terms gebruiken om de termen te selecteren die u in het model wilt opnemen. U kunt factoren en interacties toevoegen of verwijderen met de pijlknoppen. Gebruik de selectievakjes om blokken en middelpunten in het model op te nemen. 4 Klik op OK. 5 Klik op Graphs. Analyze_Graphs.tif 6 Schakel onder Effects Plots de

selectievakjes Normal en Pareto in. Effectplots zijn alleen beschikbaar in factorial ontwerpen. Residuplots, die handig zijn om modelaannamen te controleren, kunnen voor alle ontwerptypen worden weergegeven. 7 Klik op OK in elk dialoogvenster.

Belangrijke effecten aanwijzen Uitvoer in het venster Session

U kunt zowel de uitvoer in het venster Session als de twee effectplots gebruiken om te bepalen welke effecten belangrijk zijn voor uw proces. Kijk eerst naar de uitvoer in het venster Session. Factorial Fit: Hours versus OrderSystem, Pack Estimated Effects and Coefficients for Hours (coded units) Term Constant OrderSystem Pack OrderSystem*Pack S = 0.668069 R-Sq = 93.79%

Ontdek Minitab

Effect

Coef SE Coef T 12.573 0.1929 65.20 3.097 1.548 0.1929 8.03 -2.320 -1.160 0.1929 -6.01 1.730 0.865 0.1929 4.49 PRESS = 8.0337 R-Sq(pred) = 86.02%

P 0.000 0.000 0.000 0.002

R-Sq(adj) = 91.46%

5-7

Hoofdstuk 5

Het ontwerp analyseren Analysis of Variance for Hours (coded units) Source Main Effects OrderSystem Pack 2-Way Interactions OrderSystem*Pack Residual Error Pure Error Total

DF 2 1 1 1 1 8 8 11

Seq SS Adj SS 44.9152 44.9152 28.7680 28.7680 16.1472 16.1472 8.9787 8.9787 8.9787 8.9787 3.5705 3.5705 3.5705 3.5705 57.4645

Adj MS 22.4576 28.7680 16.1472 8.9787 8.9787 0.4463 0.4463

F 50.32 64.46 36.18 20.12 20.12

P 0.000 0.000 0.000 0.002 0.002

Estimated Coefficients for Hours using data in uncoded units Term Constant OrderSystem Pack OrderSystem*Pack

Coef 12.5733 1.54833 -1.16000 0.865000

U past het volledige model aan, wat de twee hoofdeffecten en de bidirectionele interactie omvat. Bepaal aan de hand van de p-waarden (P) in de tabel Estimated Effects and Coefficients welke effecten significant zijn. Bij  = 0,05 zijn de hoofdeffecten voor het orderverwerkingssysteem (OrderSystem) en de verpakkingsprocedure (Pack) en de interactie OrderSystemPack statistisch significant; dat wil zeggen, hun p-waarden zijn lager dan 0,05. Effectplots interpreteren

Vervolgens evalueert u de normale waarschijnlijkheidsplot en het Pareto-diagram van de gestandaardiseerde effecten om te zien welke effecten invloed hebben op de respons, Hours. 1 Maak van de normale

waarschijnlijkheidsplot het actieve venster door Window ➤ Effects Plot for Hours te kiezen. NormProbPlot.tif Significante termen worden aangegeven met een vierkantje: OrderSystem (A), Pack (B) en OrderSystemPack (AB) zijn significant ( = 0,05).

5-8

Ontdek Minitab

Conclusies trekken

Experimenteel ontwerpen 2 Maak van het Pareto-diagram het actieve venster door Window ➤ Effects

Pareto for Hours te kiezen. Minitab geeft de absolute waarde weer van de effecten op het Pareto-diagram. Effecten die zich uitstrekken voorbij de referentielijn zijn significant op het standaardniveau van 0,05. ParetoChart.tif OrderSystem (A), Pack (B) en OrderSystemPack (AB) zijn allen significant ( = 0,05).

Conclusies trekken Factorial plots weergeven

Minitab levert ontwerpspecifieke grafieken die u kunt gebruiken om uw resultaten te interpreteren. In dit voorbeeld genereert u twee factioral plots waarmee u de effecten zichtbaar kunt maken: een hoofdeffectplot en een interactieplot. 1 Kies Stat ➤ DOE ➤ Factorial ➤ Factorial Plots.

FactPlots.tif 2 Schakel het selectievakje Main Effects Plot in en

klik op Setup.

Ontdek Minitab

5-9

Hoofdstuk 5

Conclusies trekken 3 Voer in het vak

Responses de waarde Hours in. FactPlot_Main.tif 4 Selecteer de termen

die u wilt plotten: ■

Klik onder Available op A:OrderSystem. Klik vervolgens op om factor A:OrderSystem te verplaatsen naar Selected. Rtarrow.tif

■

Herhaal dit om B:Pack te verplaatsen naar Selected. Klik op OK.

5 Schakel het selectievakje Interaction Plot in en klik op Setup. 6 Herhaal de stappen 3 en 4. 7 Klik op OK in elk dialoogvenster.

Plots evalueren

Onderzoek de plot dat het effect laat zien van het gebruik van het nieuwe versus het oude orderverwerkingssysteem of van het gebruik van verpakkingsprocedure A versus B. Deze effecten met één factor worden hoofdeffecten genoemd. 1 Kies Window ➤ Main Effects Plot for Hours om de hoofdeffectplot actief

te maken. Maineffects.tif Dit punt toont het gemiddelde van alle runs met het huidige orderverwerkingssyst eem.

Deze lijn toont het gemiddelde van alle responsen (Hours) in het experiment.

Dit punt toont het gemiddelde van alle runs met het huidige orderverwerkingssysteem.

Het orderverwerkingssysteem en de verpakkingsprocedure hebben een gelijk effect op de ordervoorbereidingstijd. Dat wil zeggen dat de lijn die de gemiddelde responsen voor het nieuwe en het huidige orderverwerkingssysteem verbindt een vergelijkbare helling heeft als de lijn die de gemiddelde respons voor verpakkingsprocedure A verbindt met de verpakkingsprocedure B. De plot geeft ook aan dat bestellingen waarbij wordt gebruikgemaakt van: 5-10

Ontdek Minitab

Conclusies trekken

Experimenteel ontwerpen ■

Het nieuwe orderverwerkingssysteem minder tijd kostten dan bestellingen waarvoor werd gebruikgemaakt van het huidige orderverwerkingssysteem.

■

Bestellingen waarvoor verpakkingsprocedure B was gebruikt minder tijd kostten dan de bestellingen waarvoor verpakkingsprocedure A was gebruikt.

Als er geen significante interacties zouden zijn tussen de factoren, zou een hoofdeffectplot adequaat beschrijven waar u het grootste voordeel hebt van wijzigingen in uw proces. Aangezien de interactie in dit voorbeeld wel significant is, moet u vervolgens de interactieplot onderzoeken. Een significante interactie tussen twee factoren kan gevolgen hebben voor de interpretatie van de hoofdeffecten. 2 Kies Window ➤ Interaction Plot for Hours om de interactieplot actief

te maken. Interactionplot.tif

De verticale schaal (y-as) is in eenheden van de respons (Hours). Deze legenda geeft de niveaus weer van de eerste factor (OrderSystem). Dit punt is de gemiddelde tijd die nodig is om pakketjes voor te bereiden met het nieuwe orderverwerkingssysteem en verpakkingsprocedure A.

De horizontale schaal (x-as) toont de niveaus van de tweede factor (Pack).

Een interactieplot laat zien welk effect de wijziging van de instellingen van één factor heeft op een andere factor. Aangezien een interactie hoofdeffecten kan vergroten of verkleinen, is de evaluatie van interacties extreem belangrijk. De plot laat zien dat boekbestellingen die met het nieuwe orderverwerkingssysteem en verpakkingsprocedure B zijn verwerkt de minste voorbereidingstijd kostten (ongeveer 9 uur). Bestellingen die met het huidige orderverwerkingssysteem en verpakkingsprocedure A werden verwerkt, kostten de meeste voorbereidingstijd (ongeveer 14,5 uur). Aangezien de helling van de lijn voor het nieuwe orderverwerkingssysteem steiler is, concludeert u dat de verpakkingsprocedure een groter effect heeft bij het nieuwe orderverwerkingssysteem dan bij het huidige orderverwerkingssysteem. Op basis van de resultaten van het experiment adviseert u het expeditiecentrum Western het nieuwe orderverwerkingssysteem en verpakkingsprocedure B te gebruiken om het boekverzendingsproces te versnellen. Ontdek Minitab

5-11

Hoofdstuk 5

Het project opslaan

Wat is de volgende stap? 1 Kies File ➤ Save Project As. 2 Navigeer naar de map waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name de bestandsnaam My_DOE.MPJ. 4 Klik op Save.

Wat is de volgende stap? Uit het factorial experiment blijkt dat u de benodigde tijd om bestellingen voor te bereiden in het expeditiecentrum Western kunt beperken door het nieuwe orderverwerkingssysteem met verpakkingsprocedure B te gebruiken. In het volgende hoofdstuk leert u hoe u een opdrachtentaal gebruikt en Exces maakt en uitvoert om snel een analyse opnieuw uit te voeren wanneer er nieuwe gegevens zijn verzameld.

5-12

Ontdek Minitab

6

Sessieopdrachten gebruiken Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Sessieopdrachten inschakelen en typen, pagina 6-2

■

Een analyse uitvoeren met sessieopdrachten, pagina 6-3

■

Een serie sessieopdrachten opnieuw uitvoeren met de Command Line Editor, pagina 6-5

■

Een Exces-bestand maken en uitvoeren, pagina 6-6

Overzicht Elke menuopdracht heeft een bijbehorende sessieopdracht. Sessieopdrachten bestaan uit een hoofdopdracht en, in de meeste gevallen, een of meer subopdrachten. Opdrachten zijn meestal eenvoudig te onthouden woorden, zoals PLOT, CHART of SORT. Zowel hoofdopdrachten als subopdrachten kunnen worden gevolgd door een reeks argumenten, die kunnen bestaan uit kolommen, constanten, matrices, tekstreeksen of getallen. Sessieopdrachten kunnen worden: ■

Getypt in het venster Session of de Command Line Editor.

■

Gekopieerd van de map History naar de Command Line Editor (wanneer u menuopdrachten gebruikt, genereert Minitab de bijbehorende sessieopdrachten en worden deze opgeslagen in de map History).

■

Gekopieerd en opgeslagen in een bestand dat een Exces-bestand wordt genoemd en dat opnieuw kan worden uitgevoerd, met anderen kan worden gedeeld, of in latere sessies kan worden gebruikt.

Gebruik sessieopdrachten als u snel een analyse opnieuw wilt uitvoeren in een huidige of toekomstige sessie of als alternatief voor menuopdrachten. Sommige gebruikers werken sneller met sessieopdrachten dan met menuopdrachten als zij er eenmaal vertrouwd mee zijn. Ontdek Minitab

6-1

Hoofdstuk 6

Opdrachten inschakelen en typen

Het expeditiecentrum Western verzamelt en analyseert voortdurend de levertijd wanneer er nieuwe gegevens beschikbaar zijn. In Hoofdstuk 4, Kwaliteit beoordelen hebt u een capaciteitsanalyse uitgevoerd op de gegevens van maart. In dit hoofdstuk voert u met behulp van sessieopdrachten een capaciteitsanalyse uit op de gegevens van april. Kies Help ➤ Help en klik op Session Commands onder References voor meer informatie over sessieopdrachten.

Opdrachten inschakelen en typen U kunt sessieopdrachten onder andere gebruiken door de opdrachten en subopdrachten direct achter de opdrachtprompt in het venster Session in te voeren. De opdrachtprompt wordt echter niet standaard weergegeven in Minitab. Als u opdrachten direct in het venster Session wilt invoeren, moet u deze prompt inschakelen. Sessieopdrachten inschakelen

1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u File ➤

New, kiest u Minitab Project en klikt u op OK. Start anders Minitab. 2 Kies File ➤ Open Worksheet. 3 Klik op Look in Minitab Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 4 Dubbelklik in de map Sample Data op Ontdek Minitab en kies vervolgens

SessionCommands.MTW. Klik op Open. 5 Klik op het venster Session om dit actief te maken. 6 Kies Editor ➤ Enable Commands. Naast de menuoptie verschijnt een vinkje. U kunt als volgt de standaardopties wijzigen en sessieopdrachten inschakelen voor alle latere sessies: 1 Kies Tools ➤ Options ➤ Session Window ➤ Submitting Commands. 2 Klik onder Command Language op Enable.

Het venster Session onderzoeken

Nu de opdrachtprompt is ingeschakeld, kunt u sessieopdrachten typen in het venster Session.

Opdrachtprompt

Wanneer u een opdracht uitvoert vanuit een menu en sessieopdrachten zijn ingeschakeld, verschijnt de corresponderende sessieopdracht in het venster Session naast uw tekstuitvoer. Dit is een handige manier om sessieopdrachten te leren kennen.

6-2

Ontdek Minitab

Opdrachten inschakelen en typen

Een analyse uitvoeren met sessieopdrachten

Sessieopdrachten gebruiken

In Hoofdstuk 4, Kwaliteit beoordelen hebt u een capaciteitsanalyse uitgevoerd om te bepalen of de levertijden binnen de specificaties vielen (minder dan zes leveringsdagen). Voor deze analyse gebruikte u de opdracht Stat ➤ Quality Tools ➤ Capability Analysis ➤ Normal. Vervolgens hebt u in twee verschillende dialoogvensters verschillende variabelen en waarden ingevoerd. Om de levertijden bij het expeditiecentrum Western te blijven evalueren, bent u van plan deze analyse regelmatig te herhalen. Wanneer u nieuwe gegevens hebt verzameld, kunt u dit diagram opnieuw maken met slechts een paar sessieopdrachten en hoeft u niet opnieuw meerdere dialoogvensters in te vullen. Analyseer de gegevens over de verzendingen van april met sessieopdrachten. 1 Typ in het venster Session achter de MTB -prompt de opdracht:

CAPABILITY 'Days' 'Date'; 2 Druk op [Enter].

De puntkomma geeft aan dat u een vervolgopdracht wilt typen. Zoals u merkt, verandert de MTB -prompt in SUBC, zodat u subopdrachten kunt toevoegen voor de verschillende opties die u in de eerdere capaciteitsanalyse hebt gebruikt.

Prompt voor de subopdracht

3 Typ achter de promptSUBC:

USPEC 6; 4 Druk op [Enter]. 5 Typ achter de promptSUBC:

TARGET 3,33.

Ontdek Minitab

6-3

Hoofdstuk 6

Een serie opdrachten opnieuw uitvoeren 6 Druk op [Enter].

Het punt geeft het einde van een opdrachtenreeks aan. Minitab geeft de capaciteitsanalyse weer voor de verzendgegevens van april.

Typ Help achter de opdrachtprompt, gevolgd door de eerste vier letters van de opdrachtnaam voor meer informatie over sessieopdrachten, zoals over de syntaxis van opdrachten en subopdrachten. Ga naar Help ➤ Help en klik op Session Commands onder References voor algemene informatie over de syntaxisnotatie. Ga naar Notation for session commands in de Help-index bij Session Command.

Een serie opdrachten opnieuw uitvoeren Minitab genereert voor de meeste menuopdrachten die u hebt gebruikt de bijhorende sessieopdrachten en slaat deze op in de map History van Project Manager. In plaats van alle eerdere stappen van de analyse te herhalen met de menu's, kunt u deze opdrachten ook opnieuw uitvoeren door ze te selecteren in de map History en Edit ➤ Command Line Editor te kiezen. De sessieopdrachten voor de capaciteitsanalyse die u zojuist hebt uitgevoerd, worden opgeslagen in de map History. Gebruik de map History en de Command Line Editor om de capaciteitsanalyse opnieuw te maken. De map History openen

1 Kies Window ➤ Project Manager. 2 Klik op de map History.

History, map Sessieopdrachten

6-4

Ontdek Minitab

Een serie opdrachten opnieuw uitvoeren


Het rechterdeelvenster van de Project Manager bevat alle sessieopdrachten die tijdens een Minitabsessie zijn gegenereerd. Deze opdrachten worden opgeslagen ongeacht of de opdrachtprompt is ingeschakeld. Wanneer u in de mapHistory een willekeurig deel van de sessieopdrachten selecteert, worden deze opdrachten automatisch weergegeven in de Command Line Editor wanneer u deze opent. Een serie opdrachten opnieuw uitvoeren

1 Als u de sessieopdrachten van de capaciteitsanalyse wilt markeren, klikt u op

CAPABILITY 'Days' 'Date', drukt u op [Shift] en klikt u op TARGET 3,33.

2 Kies Edit ➤ Command Line

Editor. 3 Klik op Submit Commands.


Ontdek Minitab

6-5

Hoofdstuk 6

Analyses herhalen met Exces-bestanden

U hebt nu in slechts enkele eenvoudige stappen de capaciteitsanalyse opnieuw gemaakt. Als u een grafiek of controlediagram bewerkt, genereert Minitab niet automatisch sessieopdrachten voor de aangebrachte wijzigingen. U kunt echter wel de sessieopdrachten, inclusief alle tijdens de bewerking aangebrachte wijzigingen, als volgt genereren: ■

Met Editor ➤ Copy Command Language kopieert u de opdrachten naar het klembord.

■

Met Editor ➤ Duplicate Graph maakt u de grafiek opnieuw, waarna de sessieopdrachten worden opgeslagen in de map History.

Ga in de Minitab Help-index naar Editor menu en kies de vervolgoptie Graph window voor meer informatie over Copy Command Language en Duplicate Graph.

Analyses herhalen met Exces-bestanden Een Exces-bestand is een tekstbestand met een reeks Minitab-opdrachten. Als u een analyse wilt herhalen zonder menuopdrachten te gebruiken of sessieopdrachten te typen, slaat u de opdrachten op als een Exces-bestand en voert u het Exces-bestand uit. De opdrachten die zijn opgeslagen in de map History die u hebt gebruikt om de bovenstaande serie opdrachten uit te voeren met de Command Line Editor kunt u ook opslaan als een Exces-bestand en op elk gewenst moment uitvoeren. Kies Help ➤ Help en klik op Macros onder References voor meer informatie over Exces-bestanden en andere complexere macro's.

Een Exces-bestand maken vanuit de map History

Sla de sessieopdrachten van de capaciteitsanalyse op als een Exces-bestand. U kunt dit Exces-bestand gebruiken om de verzendgegevens voortdurend te analyseren. 1 Kies Window ➤ Project Manager. 2 Klik op de map History. 3 Als u de sessieopdrachten van de capaciteitsanalyse wilt markeren, klikt u op

CAPABILITY 'Days' 'Date', drukt u op [Shift] en klikt u op TARGET 3,33. 4 Klik met de rechtermuisknop op de geselecteerde tekst en kies Save As.

6-6

Ontdek Minitab

Analyses herhalen met Exces-bestanden


5 Navigeer naar de map waarin u uw bestanden wilt opslaan. 6 Typ in het vak File name de naam ShippingGraphs. 7 Kies in het vak Save as type de optie Exces Files (.MTB). Klik op Save.

Opdrachten opnieuw uitvoeren

U kunt deze analyse op elk gewenst moment herhalen door het Exces-bestand uit te voeren. 1 Kies File ➤ Other Files ➤ Run an Exces. 2 Klik op Select File. 3 Selecteer het bestand ShippingGraphs.MTB

en klik op Open.


Minitab voert de opdrachten in het Exces-bestand uit om de capaciteitsanalyse te genereren. Aangezien u het Exces-bestand kunt uitvoeren met elk werkblad (mits de kolomnamen overeenstemmen), kunt u dit bestand delen met andere Minitab-gebruikers die dezelfde analyse moeten uitvoeren. Het expeditiecentrum Western wil bijvoorbeeld het Exces-bestand van de capaciteitsanalyse delen met de expeditiecentra Central en Eastern zodat zij dezelfde analyses kunnen uitvoeren op hun eigen verzendgegevens. Als u het Exces-bestand wilt gebruiken met een ander werkblad of een andere kolom, bewerkt u het Exces-bestand met een text editor zoals Kladblok. Het project opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies File ➤ Save Project As. 2 Typ in het vak File name de bestandsnaam My_SessionCommands.MPJ. 3 Klik op Save.

Ontdek Minitab

6-7

Hoofdstuk 6


Wat is de volgende stap? U hebt geleerd hoe u sessieopdrachten gebruikt als een alternatief voor menuopdrachten en als een manier om snel een analyse opnieuw uit te voeren. In het volgende hoofdstuk maakt u een rapport om de resultaten van uw analyses aan uw collega's te laten zien.

6-8

Ontdek Minitab

7

Een rapport genereren Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Een grafiek toevoegen aan het ReportPad, pagina 7-2

■

Uitvoer in het venster Session toevoegen aan het ReportPad, pagina 7-3

■

Gegevens bewerken in het ReportPad, pagina 7-5

■

Een rapport opslaan en weergeven, pagina 7-7

■

De inhoud van het ReportPad kopiëren naar een tekstverwerker, pagina 7-7

■

Een Minitab-grafiek bewerken in een andere toepassing, pagina 7-8

■

Uitvoer verzenden naar Microsoft PowerPoint, pagina 7-10

Overzicht Minitab biedt verschillende functies om u te helpen bij het maken van rapporten: ■

ReportPad in de Project Manager, waaraan u de resultaten kunt toevoegen die tijdens uw sessies door Minitab zijn gegenereerd

■

Copy to Word Processor, waarmee u eenvoudig inhoud van het ReportPad naar een tekstverwerker kunt kopiëren

■

De geïntegreerde grafiekeditor, om grafieken die u naar andere toepassingen hebt gekopieerd met Minitab te bewerken

■

Send To Microsoft Word of PowerPoint, waarmee u uitvoer in het venster Session en grafieken direct naar Word of PowerPoint kunt sturen

Om uw collega's de resultaten van de analyse van de verzendgegevens te laten zien, wilt u een rapport maken dat verschillende elementen van uw Minitab-sessies bevat.

Ontdek Minitab

7-1

Hoofdstuk 7

Werken met het ReportPad

Werken met het ReportPad Tijdens de Ontdek Minitab-sessie hebt u verschillende analyses uitgevoerd en nu wilt u de resultaten met uw collega's delen. De Project Manager van Minitab bevat een map, met de naam ReportPad, waarin u eenvoudige rapporten kunt maken. Het ReportPad fungeert als een eenvoudige text editor (zoals Kladblok) waarmee u snel kunt afdrukken of opslaan in RTF- (Rich Text Format) of HTML-indeling (voor het web). In het ReportPad kunt u:

Een grafiek toevoegen aan het ReportPad

■

Minitab-resultaten en -grafieken opslaan in één document

■

Opmerkingen en kopjes toevoegen

■

Uw uitvoer anders rangschikken

■

Lettergrootten wijzigen

■

De hele uitvoer van een analyse afdrukken

■

Voor webpublicatie geschikte rapporten maken

U kunt componenten aan het ReportPad toevoegen door met de rechtermuisknop te klikken op een grafiek of de uitvoer in het venster Session en vervolgens Append to Report te kiezen. Bovendien kunnen tekst en grafieken van andere toepassingen worden gekopieerd naar en geplakt in het ReportPad van Minitab. Voeg het histogram met de voorspelde waarden en de groepen die u in Hoofdstuk 2, Gegevens in een grafiek uitzetten hebt gemaakt toe aan het ReportPad. 1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u File ➤

New en kiest u vervolgens Minitab Project. Klik op OK. Start anders Minitab. 2 Kies File ➤ Open Project. 3 Navigeer naar C:\Program Files\Minitab\Minitab 16\English\Sample Data\

Meet Minitab. (Wijzig dit in het juiste pad als u Minitab op een andere dan de standaardlocatie hebt geïnstalleerd.) 4 Kies Reports.MPJ. Klik op Open. 5 Kies Window ➤ Histogram of Days.

7-2

Ontdek Minitab


Een rapport genereren

6 Klik met de rechtermuisknop ergens in het grafiekgedeelte en kies Append

Graph to Report.

Grafiekgebied

7 Kies Window ➤ Project Manager. 8 Klik op de map ReportPad. Het histogram is toegevoegd aan het ReportPad.

De uitvoer in het venster Session toevoegen aan het ReportPad

U kunt ook de uitvoer in het venster Session aan het ReportPad toevoegen. In Hoofdstuk 3, Gegevens analyseren hebt u beschrijvende statistische gegevens weergegeven voor de drie regionale expeditiecentra. Voeg de uitvoer voor deze drie centra toe aan het ReportPad. 1 Kies Window ➤ Session.

Ontdek Minitab

7-3

Hoofdstuk 7

Werken met het ReportPad 2 Klik in het venster Session in de uitvoer voor Results for Center = Central.

Klik vervolgens met de rechtermuisknop en kies Append Section to Report. Het gedeelte van de uitvoer dat Minitab toevoegt, is afgebakend door de titels van de uitvoer (die vetgedrukt zijn).

Als u met de rechtermuisknop in dit gebied klikt en Append Section to Report kiest, worden de resultaten voor expeditiecentrum Central toegevoegd aan het ReportPad.

3 Herhaal bovenstaande stappen voor de gedeelten Results for Center = Eastern

en Results for Center = Western.

7-4

Ontdek Minitab



4 Kies Window ➤ Project Manager en klik vervolgens op de map ReportPad.

Klik op om het venster te maximaliseren zodat een groter deel van uw rapport zichtbaar is.

U kunt als volgt meerdere gedeelten van de uitvoer in het venster Session toevoegen aan het ReportPad: 1 Markeer de uitvoer in het venster Session. 2 Klik met de rechtermuisknop in het venster Session. 3 Kies Append Selected Lines to Report.

Gegevens bewerken in het ReportPad

Pas het rapport aan door de standaardtitel te vervangen en een korte opmerking aan de grafische uitvoer toe te voegen. 1 Markeer de standaardtitel (Minitab Project Report). Typ Report on Shipping

Data. Druk op [Enter]. 2 Typ onder Report on Shipping Data de tekst Histogram of delivery time by center. 3 Markeer de tekst Histogram of

delivery time by center. Klik met de rechtermuisknop op de geselecteerde tekst en kies Font. 4 Kies in de keuzelijst Font het

lettertype Arial. Kies in de keuzelijst Font style de letterstijl Regular. Kies in de keuzelijst Size de lettergrootte 11. Kies in de keuzelijst Color de letterkleur Maroon.

Ontdek Minitab

7-5

Hoofdstuk 7

Een rapport opslaan 5 Klik op OK.

U hebt nu een eenvoudig rapport dat enkele van uw resultaten illustreert. Als u een Minitab-project opslaat, kunt u op elk gewenst moment extra opmerkingen en opmaakkenmerken toevoegen, omdat Minitab de inhoud van het ReportPad opslaat als onderdeel van het project. Alle grafieken en uitvoer in het venster Session blijven volledig bewerkbaar nadat zij aan het ReportPad zijn toegevoegd. Als u een grafiek in het ReportPad wilt bewerken, dubbelklikt u op de grafiek om de in Minitab geïntegreerde functies voor het bewerken van grafieken in te schakelen.

Een rapport opslaan U kunt de inhoud van het ReportPad (evenals de uitvoer in het venster Session en werkbladen) opslaan als RTF (Rich Text Format) of als HTML (webpagina-indeling), zodat ze in andere toepassingen geopend kunnen worden. Opslaan als RTF-bestand

7-6

Sla uw rapport op als een RTF-bestand als u het elektronisch naar collega's wilt verzenden of in andere toepassingen wilt openen.

Ontdek Minitab

Een rapport kopiëren naar een tekstverwerkingsprogramma


1 Klik in de Project

Manager met de rechtermuisknop op de map ReportPad en kies Save Report As. 2 Navigeer naar de map

waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File

name de naam ShippingReport. 4 Kies in het vak Save as type de optie Rich Text Format (.RTF). Klik op Save.

Een rapport kopiëren naar een tekstverwerkingsprogramma Tekstverwerkingsprogramma's bieden opmaakopties die niet beschikbaar zijn in het ReportPad, zoals het toevoegen van bijschriften om belangrijke bevindingen te markeren en het naast elkaar plaatsen van grafieken. Met twee functies in ReportPad, Move to Word Processor en Copy to Word Processor, kunt u de inhoud van het ReportPad naar uw tekstverwerkingsprogramma verplaatsen zonder te kopiëren en te plakken: ■

Met Move to Word Processor verplaatst u de inhoud van het ReportPad naar een tekstverwerkingsprogramma en wist u de inhoud van het ReportPad.

■

Met Copy to Word Processor kopieert u de inhoud van het ReportPad naar een tekstverwerkingsprogramma en blijft de oorspronkelijke inhoud van het ReportPad op zijn plaats.

U kunt ook uitvoer direct aan Microsoft Word toevoegen door met de rechtermuisknop te klikken op de uitvoer in het venster Session of een grafiek en Send Section To Microsoft Word of Send Graph to Microsoft Word te kiezen.

Rapport kopiëren naar een tekstverwerkingsprogramma

1 Klik in de Project Manager met de rechtermuisknop op de map ReportPad. 2 Kies Copy to Word Processor. 3 Typ in het vak File name de naam Shipping Report. U hoeft geen bestandstype

te kiezen, omdat alleen de optie Rich Text Format (.RTF) beschikbaar is. 4 Klik op Save.

Ontdek Minitab

7-7

Hoofdstuk 7

Geïntegreerde functies voor het bewerken van

Minitab opent automatisch uw standaard tekstverwerkingsprogramma en laadt het RTF-bestand dat u zojuist hebt opgeslagen. U kunt nu uw Minitab-inhoud bewerken in het tekstverwerkingsprogramma.

Geïntegreerde functies voor het bewerken van grafieken gebruiken Wanneer u grafieken door kopiëren en plakken of met de opdracht Copy to Word Processor kopieert naar een tekstverwerkingsprogramma of een andere toepassing, hebt u met de geïntegreerde grafiekeditor toegang tot alle functies voor bewerking van grafieken in Minitab. Een Minitab-grafiek bewerken in een tekstverwerkingsprogramma

Als u de grafiek wilt opnemen in de rapportachtergrond en een beter visueel effect wilt creëren, gebruikt u de functies van de geïntegreerde grafiekeditor om het vulpatroon, de randen en opvullingslijnen van de grafiek te veranderen zonder te hoeven teruggaan naar Minitab. 1 Dubbelklik in het tekstverwerkingsprogramma op het histogram. U ziet dat

er nu verschillende werkbalken met bewerkingsfuncties zijn.

Functies voor het bewerken van grafieken in Minitab Grafiekgebied

De bewerkingsmodus van de grafiek is actief. U kunt nu dubbelklikken op een grafiekelement om dit te bewerken zoals u dit ook in Minitab zou doen. 2 Dubbelklik in het grafiekgebied van het histogram.

7-8

Ontdek Minitab

Geïntegreerde functies voor het bewerken van grafieken gebruiken


3 Kies in de keuzelijst Fill Pattern de optie Custom. 4 Kies in de keuzelijst Type

.

5 Kies in de keuzelijst Borders and Fill Lines de optie Custom. 6 Kies in de keuzelijst Type de optie None. Klik op OK. 7 Klik buiten de grafiek om de bewerkingsmodus af te sluiten.

Ga naar Embedded graph editor in de Minitab Help-index voor meer informatie over de geïntegreerde grafiekeditor van Minitab.

Het project opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies in Minitab achtereenvolgens File ➤ Save Project As. 2 Typ in het vak File name de naam My_Reports.MPJ. 3 Klik op Save.

Ontdek Minitab

7-9

Hoofdstuk 7

Uitvoer verzenden naar Microsoft PowerPoint

Uitvoer verzenden naar Microsoft PowerPoint U kunt ook rapporten of presentaties maken door grafieken en uitvoer in het venster Session direct naar Microsoft Word of PowerPoint te sturen. Voeg het histogram en resultaten in de beschrijvende statistische gegevens toe aan PowerPoint. Uitvoer verzenden naar PowerPoint

1 Kies Window ➤ Histogram of Days. 2 Klik met de rechtermuisknop ergens in het grafiekgedeelte en kies Send Graph

to Microsoft PowerPoint. Er wordt een nieuw PowerPoint-bestand geopend met het histogram op de eerste dia.

3 Kies in Minitab achtereenvolgens Window ➤ Session. 4 Klik in het venster Session in de uitvoer voor Results for Center = Central.

Klik vervolgens met de rechtermuisknop en kies Send Section to Microsoft PowerPoint. 5 Herhaal stap 4 voor Results for Center = Eastern en Results for Center = Western.

7-10

Ontdek Minitab



Er wordt een nieuw Microsoft PowerPoint-document geopend met het histogram en de verschillende delen van het venster Session, elk op een aparte dia. U kunt het PowerPoint-document bewerken om de titels of lettergrootten te veranderen en om tekst toe te voegen. U kunt als volgt meerdere gedeelten van de uitvoer in het venster Session aan het Wordof PowerPoint-document toevoegen: 1 Markeer de uitvoer in het venster Session. 2 Klik met de rechtermuisknop in het venster Session. 3 Kies Send Selected Lines to Microsoft Word of Send Selected Lines to Microsoft PowerPoint. Wanneer u een grafiek naar Word of PowerPoint stuurt, is de geïntegreerde grafiekeditor van Minitab niet beschikbaar

Wat is de volgende stap? In het volgende hoofdstuk leert u hoe u een Minitab-werkblad voorbereidt. U zult gegevens van verschillende bronnen combineren en in Minitab plaatsen. Bovendien bewerkt u de gegevens en wijzigt u de rangschikking van kolommen en rijen om de gegevens voor te bereiden en de analyse te vereenvoudigen.

Ontdek Minitab

7-11

Hoofdstuk 7

7-12


Ontdek Minitab

8

Een werkblad voorbereiden Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Een werkblad openen, pagina 8-2

■

Gegevens van een Excel-spreadsheet samenvoegen in een Minitab-werkblad, pagina 8-3

■

Gegevens van een tekstbestand samenvoegen in een werkblad, pagina 8-4

■

Informatie van werkbladen weergeven, pagina 8-5

■

Ontbrekende waarden vervangen, pagina 8-6

■

Gegevenskolommen stapelen, pagina 8-6

■

Gegevens coderen, pagina 8-8

■

Kolomnamen toevoegen, pagina 8-8

■

Een nieuwe gegevenskolom invoegen en benoemen, pagina 8-9

■

Met de Calculator een formule aan een kolom toewijzen, pagina 8-9

Overzicht In veel gevallen gebruikt u werkbladen die al voor u waren ingesteld, zoals tot nu toe in Ontdek Minitab. Maar soms zult u gegevens uit verschillende bronnen moeten combineren en deze gegevens in een Minitab-werkblad moeten plaatsen voordat u aan een analyse begint. In Minitab kunt u werken met gegevens van:

Ontdek Minitab

■

Eerder opgeslagen Minitab-werkbladbestanden

■

Tekstbestanden

■

Microsoft Excel-documenten

8-1

Hoofdstuk 8

Gegevens krijgen uit verschillende bronnen

Als u deze gegevens in Minitab wilt plaatsen, kunt u het volgende doen: ■

De gegevens direct in Minitab typen

■

De gegevens uit andere toepassingen kopiëren en in Minitab plakken

■

De gegevens openen vanuit tal van verschillende bestandstypen, zoals Excelof tekstbestanden

Als uw gegevens in Minitab zijn ingevoerd, dient u mogelijk cellen te bewerken en kolommen en rijen anders te rangschikken om de gegevens voor te bereiden voor de analyse. Gebruikelijke handelingen zijn stapelen, deelverzamelingen maken, kolomnamen opgeven en gegevenswaarden bewerken. In dit hoofdstuk ziet u hoe u gegevens van verschillende bronnen in Minitab plaatst en hoe u het werkblad ShippingData.MTW, dat u in hoofdstuk 2 en 3 hebt gebruikt, voorbereidt voor analyse.

Gegevens krijgen uit verschillende bronnen Voor de eerste analyses van Ontdek Minitab was het werkblad ShippingData.MTW, met gegevens van drie expeditiecentra, al ingesteld. De drie expeditiecentra hadden echter aanvankelijk de gegevens voor de boekbestellingen op verschillende manieren opgeslagen: ■

Eastern: in een Minitab-werkblad

■

Central: in een Microsoft Excel-bestand

■

Western: in een tekstbestand

Als u alle gegevens van boekbestellingen wilt analyseren, moet u de gegevens van de drie expeditiecentra combineren in één Minitab-werkblad. Een werkblad openen

U begint met gegevens van het expeditiecentrum Eastern, die zijn opgeslagen in een Minitab-werkblad met de naam Eastern.MTW. 1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u

File ➤ New, kiest u Minitab Project en klikt u op OK. Start anders Minitab. 2 Kies File ➤ Open Worksheet. 3 Klik op Look in Minitab Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 4 Dubbelklik in de map Sample Data op Ontdek Minitab en kies Eastern.MTW.

Klik op Open. In Minitab kunt u verschillende bestandstypen openen. Als u de bestandstypen wilt weergeven, klikt u op Files of type in het dialoogvenster Open Worksheet.

8-2

Ontdek Minitab


Excel-gegevens samenvoegen

Een werkblad voorbereiden

Het expeditiecentrum Central sloeg zijn gegevens op in een Excel-spreadsheet. Als u de boekbestellingsgegevens van Central wilt combineren met de gegevens van Eastern, voegt u de gegevens in het Excel-spreadsheet samen met de gegevens in het huidige Minitab-werkblad. 1 Kies File ➤ Open

Worksheet. 2 Kies in de keuzelijst Files

of type de optie Excel (.xls; .xlsx). 3 Kies Central.XLS. 4 Kies Merge. 5 Klik op Open.

Een werkblad onderzoeken

Wanneer u Merge kiest, worden de Excel-gegevens aan het huidige werkblad toegevoegd. Minitab plaatst de gegevens in de cellen rechts van de huidige werkbladgegevens in de kolommen C5–C8. Als u niet Merge had gekozen, zou Minitab de gegevens in een apart werkblad hebben geplaatst. Oorspronkelijke gegevens

Samengevoegde gegevens

Minitab heeft ook een menuopdracht Merge Worksheets, die aanvullende opties biedt om twee of meer open werkbladen met elkaar samen te voegen. Ga naar Merge worksheets in de Minitab Help-index voor meer informatie over de functie Merge.

Ontdek Minitab

8-3

Hoofdstuk 8

Gegevens uit een tekstbestand samenvoegen


Het expeditiecentrum Western sloeg gegevens op in een eenvoudig tekstbestand dat u in Kladblok of WordPad kunt openen. Als u de boekbestellingsgegevens van Western wilt combineren met de gegevens van Eastern en Central, voegt u de gegevens in het tekstbestand samen met de gegevens in het huidige Minitab-werkblad. 1 Kies File ➤ Open Worksheet 2 Kies in de keuzelijst Files of type de optie Text (.txt). 3 Kies Western.TXT. 4 Kies Merge. 5 Klik op Open.


Wanneer u Merge kiest, worden de gegevens van het tekstbestand aan het huidige werkblad toegevoegd. Minitab plaatst de gegevens in de cellen rechts van de huidige werkbladgegevens in de kolommen C9–C12. Als u niet Merge had gekozen, zou Minitab de gegevens in een apart werkblad hebben geplaatst. Oorspronkelijke gegevens

Samengevoegde gegevens

Voordat u in Minitab een tekstbestand opent, kunt u bekijken hoe de gegevens eruit zullen zien in het werkblad door de optie Preview te kiezen in het dialoogvenster Open Worksheet. Niet alle tekstbestanden zijn opgesteld in een indeling die gemakkelijk kan worden geïmporteerd. Minitab biedt verschillende functies voor de interpretatie van tekstbestandindelingen. Ga naar Text files in de Minitab Help-index voor meer informatie.

8-4

Ontdek Minitab

Het werkblad voorbereiden voor een analyse


Het werkblad voorbereiden voor een analyse Wanneer u de gegevens in één werkblad hebt, bent u bijna klaar om met de analyse te beginnen. U moet echter nog het werkblad wijzigen met de volgende acties: ■

Een ontbrekende waarde vervangen

■

Gegevens stapelen

■

Gegevens vervangen

■

Kolomnamen toevoegen

■

Een nieuwe kolom toevoegen

■

Een kolom met berekende waarden maken

Ga naar Data menu in de Minitab Help-index voor een complete lijst met acties die u kunt uitvoeren op de gegevens in Minitab.

Werkbladinformatie weergeven

Als u een samenvatting van uw werkbladkolommen wilt weergeven, gebruikt u de knop op de Project Manager-werkbalk. Met deze knop opent u de submap Columns van Project Manager in de map Worksheets. Deze samenvatting is vooral handig om kolommen van ongelijke lengte of kolommen waarin waarden ontbreken aan te wijzen. 1 Klik op

op de Project Manager-werkbalk of druk op [Ctrl]+[Alt]+[I].

De submap Columns bevat informatie over het huidige werkblad. Binnen elk centrum moet het aantal voor alle kolommen gelijk zijn. U ziet dat de aantallen voor de gegevens van Eastern (C1–C4) 109 zijn voor alle kolommen, en dat de aantallen voor de gegevens van Central (C5–C8) 105 zijn voor alle kolommen. Voor het centrum Western heeft C10 echter als aantal 104, terwijl de andere kolommen een aantal van 105 hebben.

Ontdek Minitab

8-5

Hoofdstuk 8

Het werkblad voorbereiden voor een analyse 2 Klik nogmaals op

om terug te gaan naar de vorige weergave.

Ga naar Project Manager Toolbar in de Minitab Help-index voor meer informatie over de werkbalk van Project Manager.


Onderzoek C10 om te controleren welke waarde ontbreekt. U ziet dat de laatste rij van de kolom leeg is. Wanneer u gegevens van een tekst- of Excel-bestand kopieert en in een werkblad plakt, interpreteert Minitab lege numerieke cellen of datum-/tijdcellen als ontbrekende waarden, Lege cel die standaard worden weergegeven met sterretjes (). Als echter de laatste rij van een kolom met gegevens in een tekstbestand een lege cel bevat, laat Minitab de cel leeg wanneer u de gegevens in het werkblad plakt, zoals u kunt zien in kolom C10.

Ontbrekende waarden vervangen

Minitab kan alleen een correcte analyse uitvoeren als u het symbool voor een ontbrekende waarde invoert in de lege cel van de laatste rij. 1 Klik op het gegevensvenster om het actief

te maken en kies Editor ➤ Go To… 2 Typ in het veld Enter column number

or name de waarde C10. 3 Typ in het vak Enter row number

de waarde 105. Klik op OK. 4 Typ in rij 105 van kolom C10 een sterretje (). Druk op [Enter].

Gegevens stapelen

Nu de gegevens in één Minitab-werkblad zijn verzameld, zult u zien dat voor elk expeditiecentrum dezelfde variabelen worden weergegeven. Met bepaalde Minitab-opdrachten kunnen gegevens uit verschillende groepen ongestapeld blijven in verschillende kolommen. Voor andere opdrachten moeten groepen gestapeld worden, met een kolom van groepsniveaus. Alle analyses kunnen echter met gestapelde gegevens worden uitgevoerd. Wanneer u de gegevens wilt analyseren, moet u deze variabelen herschikken in gestapelde kolommen. U kunt gegevens binnen het werkblad verplaatsen door ze te kopiëren en te plakken, maar u kunt ook met de opties in het menu Data gegevensblokken anders ordenen.

8-6

Ontdek Minitab



1 Kies Data ➤ Stack ➤ Blocks of

Columns. 2 Markeer in de lijst met variabelen

de variabelen Order, Arrival, Status en Distance. Klik op Select om de variabelen te verplaatsen naar de eerste rij onder Stack two or more blocks of columns on top of each other. Ga naar de volgende rij. 3 Herhaal stap 2 voor de kolommen

Order, Arrival, Status en Distance voor de expeditiecentra Central en Western. 4 Kies in het vak Store stacked data

in de optie New worksheet. Typ in het vak Name de naam My_ShippingData. 5 Schakel het selectievakje Use variable names in subscript column in. 6 Klik op OK.


De variabelen voor de expeditiecentra staan allemaal in dezelfde kolommen, waarbij Order (Eastern center), Order_1 (Central center) en Order_2 (Western center) fungeren als labels of indices om aan te geven van welk expeditiecentrum de gegevens afkomstig zijn. Kolom Subscripts

Pijl voor gegevensinvoer

Ontdek Minitab

8-7

Hoofdstuk 8

Gegevens coderen


De labels in de kolom Subscripts geven niet goed aan uit welk centrum de gegevens afkomstig zijn. Geef de labels een meer beschrijvende naam. 1 Kies Data ➤ Code ➤ Text to Text. 2 Voer in het vak Code data from

columns de waarde Subscripts in. 3 Voer in het vak Store coded data in

columns de waarde Subscripts in. 4 Typ in de eerste rij onder Original

values de tekst Order. Typ in de eerste rij onder New de tekst Eastern. 5 Typ in de tweede rij onder Original

values de tekst Order_1. Typ in de tweede rij onder New de tekst Central. 6 Typ in de derde rij onder Original values de tekst Order_2. Typ in de derde

rij onder New de tekst Western. 7 Klik op OK.

De labels van de expeditiecentra in de kolom Subscripts zijn nu Eastern, Central en Western. Kolomnamen toevoegen

Voeg kolomnamen toe aan de gestapelde gegevens. 1 Klik op de gegevensinvoerpijl in de linkerbovenhoek van het gegevensvenster

zodat die naar rechts wijst. 2 Klik op de naamcel van C1. Typ in plaats van het label Subscripts de tekst

Center en druk op [Enter]. 3 Herhaal dit voor de andere namen:

Verschilwaarden berekenen

8-8

■

Typ Order in C2.

■

Typ Arrival in C3.

■

Typ Status in C4.

■

Typ Distance in C5.

Voordat u uw nieuwe werkblad opslaat en analyses verricht, moet u nog het aantal dagen berekenen dat tussen bestelling en levering is verstreken. U kunt de Calculator van Minitab gebruiken om aan een kolom een formule toe te wijzen die deze waarden berekent. Als u gegevens wijzigt of toevoegt, worden de berekende waarden automatisch bijgewerkt.

Ontdek Minitab



Een kolom invoegen en benoemen Voeg een kolom met de naam Days toe tussen Arrival en Status. 1 Klik op een willekeurige cel in C4 om die actief te maken. 2 Klik met de rechtermuisknop en kies Insert Columns. 3 Klik op de naamcel van C4. Typ Days en druk op [Enter].

Een formule aan een kolom toewijzen met de Calculator Gebruik de Calculator van Minitab voor basis rekenfuncties of wiskundige functies. Minitab slaat de resultaten op in een kolom of constante. U kunt de formule toewijzen aan de kolom zodat de berekende waarden automatisch worden bijgewerkt als de gegevens veranderen. Bereken de levertijd en sla de waarden op in de kolom Days. 1 Kies Calc ➤ Calculator. 2 Voer in het vak Store result in variable

de tekst Days in. 3 Voer in het vak Expression de tekst

Arrival – Order in. 4 Schakel het selectievakje Assign

as a formula in. 5 Klik op OK.

Ga naar Formulas in de Minitab Help-index voor meer informatie over formules in kolommen. Ga naar Calculator in de Minitab Help-index voor meer informatie over de Calculator van Minitab en de beschikbare bewerkingen en functies. U kunt ook een formule toevoegen aan een kolom door de kolom te selecteren en achtereenvolgens Editor ➤ Formulas ➤ Assign Formula To Column te kiezen.

Ontdek Minitab

8-9

Hoofdstuk 8



De kolom Days bevat de nieuw berekende waarden die de levertijd vertegenwoordigen. Deze waarden worden uitgedrukt in aantal dagen. Wanneer u een formule toewijst aan een kolom, verschijnt er een statusaanduiding in de rechterbovenhoek van de kolomkop in het werkblad. Deze statusaanduiding geeft aan of de formule goed is gedefinieerd en of de gegevens moeten worden bijgewerkt door een herberekening van de waarden. Het groene plusteken geeft aan dat de gegevens zijn bijgewerkt. Statusaanduiding

Plaats de cursor op de statusaanduiding om de formule die aan de kolom is toegewezen weer te geven. Dubbelklik op de statusaanduiding om de formule te bewerken.

Het werkblad bijwerken

Stel dat u merkt dat de aankomstdatum voor een zending in het expeditiecentrum Central onjuist is. U kunt dan de datum in het werkblad corrigeren. Minitab zal dan automatisch de kolom Days bijwerken. Wijzig de aankomstdatum in rij 127 van 6-3-2009 in 7-3-2009. 1 Bewerk in rij 127 van het werkblad het dagelement van de datum in de kolom

Arrival door te dubbelklikken op de cel om de bewerkingsmodus te activeren. Wijzig 6-3-2009 in 7-3-2009. 2 Druk op [Enter].

8-10

Ontdek Minitab




Minitab wijzigt automatisch de waarde in de kolom Days van 2,98125 in 3,98125. Oorspronkelijk werkblad

Bijgewerkt werkblad

Desgewenst kunt u de berekende waarden handmatig bijwerken. Kies eerst Editor ➤ Formulas ➤ Calculate All Formulas Automatically om deze optie uit te schakelen. Wanneer de statusaanduiding geel is, wat aangeeft dat de formules verouderd zijn, kunt u Editor ➤ Formulas ➤ Calculate All Formulas Now kiezen om alle formules in het project bij te werken. Deze opdracht is alleen beschikbaar wanneer er verouderde formules zijn en Calculate All Formulas Automatically niet is ingeschakeld in het menu Editor.

Het werkblad opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-werkblad. 1 Kies File ➤ Save Current

Worksheet As. 2 Navigeer naar de map

waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name

de naam My_ ShippingData. 4 Kies in de keuzelijst Save

as type de optie Minitab. 5 Klik op Save.

Wat is de volgende stap? De gegevens van de expeditiecentra uit verschillende bronnen zijn opgenomen in Minitab en zijn correct ingesteld voor de analyse. In het volgende hoofdstuk past u de standaardinstellingen van Minitab aan om volgende analyses van verzendgegevens te versnellen.

Ontdek Minitab

8-11

Hoofdstuk 8

8-12


Ontdek Minitab

9 Minitab aanpassen Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Standaardopties voor grafieken aanpassen, pagina 9-2

■

Een nieuwe werkbalk maken, pagina 9-3

■

Opdrachten toewijzen aan een aangepaste werkbalk, pagina 9-4

■

Sneltoetsen aan een menuoptie toewijzen, pagina 9-5

■

Uw Minitab-standaardinstellingen herstellen met Manage Profiles, pagina 9-7

Overzicht Minitab heeft verschillende functies om standaardopties te wijzigen of om aangepaste functies te maken, zoals persoonlijke werkbalken of sneltoetsen. Gebruik Tools ➤ Options om standaardwaarden te wijzigen voor: ■

Programma-instellingen (geheugengebruik, begindirectory, vensterindeling en dialoogvenster)

■

Gegevensvenster en het venster Session

■

Statistische opdrachten

■

Grafieken

Gebruik Tools ➤ Customize om het volgende te doen: ■

Een sneltoets toewijzen aan een menuoptie

■

Opties instellen voor de weergave van werkbalken in Minitab

■

Aangepaste pictogrammen maken voor menuopties of werkbalkknoppen

Nu u uw eerste analyse van de verzendingen van boeken hebt gemaakt en een rapport hebt gegenereerd, besluit u met Tools ➤ Options en Tools ➤ Customize de Minitab-omgeving aan uw behoeften aan te passen om volgende analyses sneller en makkelijker uit te voeren. Ontdek Minitab

9-1

Hoofdstuk 9

Opties instellen

Opties instellen U kunt een groot aantal opties wijzigen tijdens een Minitab-sessie, zoals de instellingen voor de weergave van grafieken en of de opdrachtprompt van de sessie is ingeschakeld of uitgeschakeld. Maar wanneer u Minitab AFSLUIT worden deze opties niet opgeslagen, maar hersteld in de standaardinstellingen voor de volgende Minitab-sessies. Als u een bepaalde instelling als standaardinstelling wilt hebben voor al uw Minitab-sessies, moet u Tools ➤ Options gebruiken. De instellingen die u op deze manier wijzigt, blijven van kracht tot u ze weer verandert. Aangezien u van plan bent de komende paar maanden dezelfde analyses uit te voeren op de verzendgegevens, is het aangewezen om uw standaardinstellingen te wijzigen. Als u opties wijzigt, kunt u op elk gewenst moment de standaardinstellingen van Minitab herstellen. Zie Standaardinstellingen van Minitab herstellen op pagina 9-7 voor meer informatie.

Automatische voetnoot toevoegen

Aangezien u in de toekomst dezelfde grafieken maakt op basis van vergelijkbare gegevens, hebt u een manier nodig om de resultaten van elke analyse van elkaar te kunnen onderscheiden. U besluit een automatische voetnoot toe te voegen aan uw grafieken met de naam van het werkblad, de laatste wijzigingsdatum en wat informatie over de gebruikte gegevens. 1 Als u zojuist de procedures van het vorige hoofdstuk hebt gevolgd, kiest u

File ➤ New, kiest u Minitab Project en klikt u op OK. Start anders Minitab. 2 Kies File ➤ Open Worksheet. 3 Klik op Look in Minitab Sample Data folder, onder in het dialoogvenster. 4 Dubbelklik in de map Sample Data op Ontdek Minitab en kies vervolgens

ShippingData.MTW. Klik op Open. 5 Kies Tools ➤

Options ➤ Graphics ➤ Annotation ➤ My Footnote. 6 Schakel onder

Information to include in my footnote de opties Worksheet name en Date the graph was last modified in.

9-2

Ontdek Minitab

Een aangepaste werkbalk maken

Minitab aanpassen

7 Typ in het vak Custom text de tekst Shipping center efficiency. Klik op OK.

Met deze instellingen voegt Minitab de automatische voetnoot toe aan elke grafiek die u maakt. Een histogram maken om de voetnoot weer te geven

Als u een voorbeeld wilt zien van de automatische voetnoot, maakt u een histogram. 1 Kies Graph ➤ Histogram. 2 Kies With Fit and Groups en klik op OK. 3 Voer in het vak Graph variables de variabele Days. 4 Voer in het vak Categorical variables for grouping (0-3) de variabele Center. 5 Klik op OK.

Automatisc he voetnoot

Een aangepaste werkbalk maken U kunt tijd besparen door de standaardinstellingen voor afzonderlijke opdrachten te wijzigen, maar u kunt ook tijd besparen in toekomstige Minitab-sessies met Tools ➤ Customize. Gebruik de functie Customize om nieuwe menu's en werkbalken te maken die alleen de opdrachten bevatten die u wilt toevoegen en om sneltoetsen toe te wijzen aan opdrachten die u regelmatig gebruikt. Een werkbalk maken

Bij bepaalde analyses gebruikt u steeds weer dezelfde menuopties. Door deze opties in één aangepaste werkbalk te combineren, kunt u toekomstige analyses vereenvoudigen. Maak een aangepaste werkbalk met enkele van de opdrachten die bij de analyse van het expeditiecentrum zijn gebruikt.

Ontdek Minitab

9-3

Hoofdstuk 9

Een aangepaste werkbalk maken 1 Kies Tools ➤ Customize. 2 Klik op het tabblad Toolbars. 3 Klik op New. 4 Typ in het vak Toolbar Name de tekst

Shipping Data. Klik op OK.

Er verschijnt een nieuwe, lege werkbalk met het label Shipping Data onder Toolbars, en de naam van de nieuwe werkbalk verschijnt in de lijst met werkbalken.

Lege werkbalk

Naam van de nieuwe werkbalk

Opdrachten toevoegen aan de werkbalk

Voeg opdrachten toe aan de lege werkbalk. Bij de analyse van het expeditiecentrum hebt u Graph ➤ Histogram en Graph ➤ Scatterplot gebruikt. U wilt deze opdrachten nu aan een werkbalk toevoegen. 1 Klik op de lege werkbalk en sleep

deze van het dialoogvenster Customize weg.

9-4

Ontdek Minitab

Sneltoetsen toewijzen

Minitab aanpassen 2 Klik op het tabblad Commands. 3 Kies in de keuzelijst Categories

de categorie Graph. 4 Kies onder Commands de

menuoptie Histogram. Onder Categories staat een lijst met alle menu's van Minitab. Wanneer u een van deze menu's selecteert, verschijnt een lijst met de bijbehorende menuopties onder Commands. 5 Klik op Histogram en sleep deze optie naar de nieuwe werkbalk. 6 Kies onder Commands

de menuoptie Scatterplot. 7 Klik op Scatterplot en sleep deze

optie naar de nieuwe werkbalk.

Histogram

Scatterplot

8 Klik op Close.

U kunt elk gewenst aantal opdrachten toevoegen tot u een aangepaste werkbalk hebt die al uw regelmatig gebruikte opdrachten bevat. Als u snel via het toetsenbord toegang wilt hebben tot de opties in de nieuwe werkbalk, wijst u sneltoetsen toe. U kunt ook een aangepast menu maken. Ga naar Customize in de Minitab Help-index voor meer informatie over Tools ➤ Customize.

Sneltoetsen toewijzen Minitab bevat al een groot aantal sneltoetsen voor veelgebruikte functies, zoals kopiëren ([Ctrl]+[C]), plakken ([Ctrl]+[V]) en opslaan ([Ctrl]+[S]). Met sneltoetsen kunt u snel buiten de menu's om dialoogvensters openen. Als u sneltoetsen wilt toewijzen, kiest u Tools ➤ Customize ➤ Keyboard. Een sneltoets toewijzen

Ontdek Minitab

Aangezien u vaak histogrammen maakt voor de analyse van uw verzendgegevens, wilt u een sneltoets toewijzen voor deze opdracht.

9-5

Hoofdstuk 9

Sneltoetsen toewijzen 1 Kies Tools ➤ Customize. 2 Klik op het tabblad Keyboard. 3 Kies in de keuzelijst Categories de

categorie Graph. De keuzelijst Categories is een lijst met alle menu's van Minitab. Wanneer u een van deze menu's selecteert, verschijnt een lijst met de bijbehorende menuopties onder Commands. 4 Kies onder Commands de opdracht

Histogram. 5 Klik in Press New Shortcut Key. 6 Druk op [Ctrl]+[Shift]+[H].

De huidige status van de geselecteerde toetscombinatie wordt onder Assigned to onder het vak Press New Shortcut Key weergegeven. In dit geval staat er [Unassigned], om aan te geven dat de combinatie niet is toegewezen. Toetsen of toetscombinaties die al aan een opdracht zijn toegewezen, worden hier aangegeven. Elke bestaande combinatie die in conflict is met uw keuze moet van de betreffende opdracht worden verwijderd voordat deze keuze aan een nieuwe opdracht kan worden toegewezen. 7 Klik op Assign. De nieuwe sneltoets verschijnt onder Current Keys. 8 Klik op Close.

U hebt nu direct toegang tot de Histogram-galerie door op [Ctrl]+[Shift]+[H] te drukken. Kies achtereenvolgens Help ➤ Keyboard Map of ga naar Shortcut keys in de Minitab Help-index voor een overzicht van de standaardsneltoetsen in Minitab.

9-6

Ontdek Minitab

Standaardinstellingen van Minitab herstellen

Minitab aanpassen

Standaardinstellingen van Minitab herstellen Alle instellingen die u wijzigt via Tools ➤ Options en Tools ➤ Customize, evenals de wijzigingen die u in de datum-/tijdinstellingen of instellingen voor de volgorde van waarden hebt aangebracht, worden in een profiel opgeslagen. U kunt dit profiel in- en uitschakelen (en al deze instellingen verwijderen) met Tools ➤ Manage Profiles. U kunt dit profiel ook exporteren en delen met andere gebruikers die eenzelfde analyse uitvoeren. Alle instellingen die u hebt aangepast terwijl u het document Ontdek Minitab doorwerkte, zijn al in uw actieve profiel opgeslagen. Schakel het huidige profiel uit om de standaardinstellingen van Minitab te herstellen en wijzig de naam van het profiel om dit later te kunnen gebruiken bij andere analyses van het expeditiecentrum. Ga naar Manage Profiles in de Minitab Help-index voor meer informatie over het beheer van profielen.

Standaardinstellingen herstellen

1 Kies Tools ➤ Manage Profiles. 2 Klik op

om MyProfile te verplaatsen van Active profiles naar Available

profiles. 3 Dubbelklik op MyProfile in Available profiles en typ ShippingCenterAnalysis. 4 Klik op OK.

De standaardinstellingen zijn nu hersteld. Minitab maakt een nieuw actief profiel waarin de wijzigingen die u in het vervolg maakt, worden opgeslagen. Als u de instellingen die u tijdens uw Ontdek Minitab-sessies hebt aangepast, wilt activeren, verplaatst u het momenteel actieve profiel naar Available profiles, verplaatst u ShippingCenterAnalysis naar Active profiles en klikt u op OK. U kunt ook de standaardinstellingen van Minitab herstellen door te dubbelklikken op de snelkoppeling met de naam Restore Minitab Defaults English, in de map English onder de hoofdmap Minitab 16 op uw vaste schijf. Exporteer alle profielen die u wilt houden voordat u dit programma uitvoert.

Het project opslaan

Sla al uw werk op in een Minitab-project. 1 Kies File ➤ Save Project As. 2 Navigeer naar de map waarin u uw bestanden wilt opslaan. 3 Typ in het vak File name de naam My_Customize.MPJ. 4 Klik op Save.

Ontdek Minitab

9-7

Hoofdstuk 9


Wat is de volgende stap? Uw analyse is voltooid, maar wat doet u als u vragen hebt of meer informatie wilt over een onderwerp? In het volgende hoofdstuk wordt beschreven hoe u antwoorden krijgt op uw vragen over Minitab en hoe u de Minitab Help en de StatGuide gebruikt.

9-8

Ontdek Minitab

10

Hulp vragen Doelstellingen In dit hoofdstuk leert u het volgende: ■

Antwoorden krijgen en informatie zoeken, pagina 10-2

■

De Minitab Help-functie gebruiken pagina 10-6

■

De Minitab StatGuide gebruiken pagina 10-8

■

De Session Command Help gebruiken pagina 10-10

Overzicht Als u met vragen zit of meer informatie over een bepaald onderwerp wenst, kan Minitab u helpen. Van hulp bij het invullen van een dialoogvenster tot hulp bij de interpretatie van statistische gegevens, tot instructies voor het gebruik van sessieopdrachten in uw analyses, de gebruiksvriendelijke online documentatie van Minitab en de bronnen op internet kunnen u helpen de benodigde antwoorden te vinden. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe u de Help-functie, de StatGuide en de Session Command Help gebruikt bij uw verkenning van Minitab en wordt beschreven hoe u antwoorden kunt zoeken op uw vragen met betrekking tot Minitab.

Ontdek Minitab

10-1

Hoofdstuk 10

Antwoorden en informatie zoeken

Antwoorden en informatie zoeken In Ontdek Minitab is slechts aan een paar veelgebruikte functies van Minitab aandacht besteed. Voor informatie over andere opdrachten, functies en statistische concepten raadpleegt u de documentatie en online bronnen van Minitab. Bron

Beschrijving

Toegang

Help

Documentatie over functies en concepten van Minitab. Bevat informatie over:

■

Klik op Help in elk gewenst dialoogvenster.

■

Klik op

■

Druk op elk gewenst moment op [F1].

■

Kies Help ➤ Help.

■

Menu's en dialoogvensters

■

Methoden en formules

■

Sessieopdrachten

■

Macro's

op de werkbalk.

Zie De Help-functie op pagina 10-6 voor meer informatie.

Using Help

Algemene informatie over de navigatie door de Help-functie van Minitab.

Kies Help ➤ Help en klik op Using Help onder Basics.

StatGuide

Statistische hulp, gericht op de interpretatie van resultaten van steekproeven.

■

Klik met de rechtermuisknop in het venster Session of een grafiekvenster en kies StatGuide.

■

Klik met de rechtermuisknop in de map Session of Graph in de Project Manager en kies StatGuide.

■

Klik op

■

Druk op [Shift]+[F1].

■

Kies Help ➤ StatGuide.

op de werkbalk.

Zie StatGuide op pagina 10-8 voor meer informatie. Minitab Statistical Glossary

10-2

Deze uitgebreide verklarende woordenlijst dekt alle gebieden van de statistische mogelijkheden van Minitab. Elke definitie bevat praktische, eenvoudig te begrijpen informatie.

Kies Help ➤ Glossary.

Ontdek Minitab

Antwoorden en informatie zoeken

Hulp vragen

Bron

Beschrijving

Toegang

Tutorials

Deze zelfstudies laten u zien hoe u in uw eigen Minitab-sessies verschillende analyses gebruikt, en bevatten eenvoudig te begrijpen informatie over gegevensvereisten, alsook stapsgewijze voorbeelden.

Kies Help ➤ Tutorials.

Session Command Help

Documentatie bij de sessieopdrachten in Minitab die u interactief kunt gebruiken of kunt gebruiken om een macro te maken.

■

■

■

Kies Help ➤ Help en klik op Session Commands onder References. Typ achter de MTB -prompt in het venster Session de tekst HELP. Als u informatie wilt weergeven over een specifieke sessieopdracht, typt u achter de MTB -prompt in het venster Session HELP gevolgd door een opdracht.

Zie Session Command Help op pagina 10-10 voor meer informatie. Macros Help

Ondersteuning bij het schrijven en uitvoeren van Minitab-macro's, met opdrachten die in tekstbestanden zijn opgeslagen.

Kies Help ➤ Help en klik op Macros onder References.

What’s New

Informatie over nieuwe functies in Minitab 16.

Ga naar www.minitab.com.

ReadMe

De recentste informatie over deze versie van Minitab, inclusief informatie over wijzigingen in de software of documentatie.

Ga naar www.minitab.com.

Stuur eventuele opmerkingen over de online documentatie en de gedrukte documentatie van Minitab naar [email protected].

Ontdek Minitab

10-3

Hoofdstuk 10

Overzicht van de Help-functie van Minitab

Overzicht van de Help-functie van Minitab De onderdelen van de online documentatie van Minitab (evenals andere verwante informatie) worden samengevat op één pagina. Vanaf deze pagina kunt u verdergaan naar gedetailleerde hulpinformatie, instructies en onderwerpen die verdere ondersteuning bieden. In dit overzicht zijn de koppelingen naar Help-onderwerpen gerangschikt volgens de menustructuur van Minitab. Informatie zoeken

U geeft als volgt de overzichtspagina weer: ■

Kies Help ➤ Help.

■

Druk op [F1].

■

Klik op

op de standaardwerkbalk.

Met de koppelingen onder de kopjes die hierna worden weergegeven, vindt u snel en makkelijk informatie.

10-4

■

Basics: hoe u de Help-functie, richtlijnen en zelfstudielessen gebruikt om aan de slag te gaan met Minitab, en beschrijvingen van de vensters in Minitab

■

References: voorbeelden van opdrachten, een verklarende woordenlijst van termen en afkortingen, instructies voor het gebruik van sessieopdrachten en macro's en de methoden en formules die door Minitab worden gebruikt

■

Service and Support: hoe u Minitab registreert, manieren waarop u kunt communiceren met de technische ondersteuning, en beschrijvingen van documentatie, internetbronnen en andere producten van Minitab

Ontdek Minitab

Overzicht van de Help-functie van Minitab

Hulp vragen

Gebruik deze koppelingen om toegang te krijgen tot basisfeiten, referentiemateriaal en informatie over service en ondersteuning. Klik op een menukoppeling om de Help-onderwerpen weer te geven voor alle opties in het betreffende menu.

Kies de optie Help ➤ Help en klik op Using Help onder Basics voor meer informatie over de Minitab Help-omgeving.

Ontdek Minitab

10-5

Hoofdstuk 10

De Help-functie

De Help-functie De Minitab Help-functie is een uitgebreide en handige bron van informatie met instructies bij menu's en dialoogvensters, overzichten, voorbeelden, richtlijnen voor de instelling van uw gegevens en methoden en formules. U kunt hier de statistische functies van Minitab verkennen en nieuwe methoden voor routinetaken ontdekken. Deze Help-functie geeft ook richtlijnen bij het gebruik van de statistische functies en de functies voor kwaliteitscontrole, betrouwbaarheidsen overlevingsanalyses en experimenteel ontwerpen van Minitab. Bovendien vindt u in de Help-functie meer informatie over de Minitab-omgeving; het gebruik van sessieopdrachten; het schrijven van macro's en Exces; mogelijkheden voor bewerking en in- en uitvoer van gegevens in Minitab; en werken met gegevens en grafieken. Informatie zoeken

De meeste Help-onderwerpen verschijnen in een venster dat uit drie delen bestaat. ■

Werkbalk: bevat knoppen om het navigatievenster te verbergen en weer te geven, terug te keren naar een voorgaand onderwerp, een of meer onderwerpen af te drukken en functies om te werken binnen de Help-omgeving.

■

Navigatievenster: biedt drie tabbladen om de inhoudsopgave en de index van de Help-functie te verkennen en om woorden of zinsfragmenten te zoeken.

■

Onderwerpvenster: hier wordt het geselecteerde Help-onderwerp weergegeven Werkbalk

Onderwerpvenster

Navigatievenster

10-6

■

Contents — klik op een map of onderwerp voor meer informatie.

■

Index — zoek in de index naar een term of blader door de lijst.

■

Search — zoek in de Help-functie naar specifieke woorden of fragmenten.

Ontdek Minitab

De Help-functie

Informatie voor specifieke opdrachten

Hulp vragen

U hebt toegang tot opdrachtspecifieke hulp vanuit de dialoogvensters van Minitab door in het dialoogvenster te klikken op Help of op [F1] te drukken. De Help-functie geeft adviezen voor het invullen van het dialoogvenster en stimuleert een grondig begrip van de taak door koppelingen naar verwante onderwerpen en gekoppelde opdrachten te bieden. De meeste onderwerpen over dialoogvensters hebben de volgende koppelingen: ■

Overview geeft een overzicht van het onderwerpgebied, met informatie over bijvoorbeeld het nut van een bepaalde methode en de manier waarop u de juiste methode kiest.

■

How to biedt procedure-instructies voor het invullen van het dialoogvenster.

■

Example geeft een voorbeeld van het gebruik van de opdracht, inclusief uitvoer en interpretatie.

■

Data legt uit hoe u de gegevens in het werkblad moet rangschikken en welke typen gegevens u kunt analyseren met de betreffende opdracht.

■

See also verwijst naar verwante onderwerpen en opdrachten, inclusief methoden en formules.

Geeft aan waar u deze opdracht kunt vinden in het Minitab-menu Uitleg van de opdracht

Uitleg van elke optie in het dialoogvenster Koppelingen naar informatie in vervolgdialoogvensters

Ontdek Minitab

10-7

Hoofdstuk 10

StatGuide

StatGuide In de Minitab StatGuide wordt op een praktische en makkelijk te begrijpen manier uitgelegd hoe u statistische tabellen en grafieken moet interpreteren. In tegenstelling tot de Help-functie, die hulp biedt bij het gebruik van Minitab, richt de StatGuide zich op de interpretatie van de resultaten van Minitab, waarbij de uitvoer wordt uitgelegd met voorgeselecteerde voorbeelden. De StatGuide-onderwerpen geven informatie over bijvoorbeeld:

Informatie zoeken

■

Analysesituaties met reële gegevens

■

Korte samenvattingen van statistische mogelijkheden

■

Nadruk op belangrijke componenten van de uitvoer

Als u een opdracht hebt gegeven, kunt u meer te weten komen over de uitvoer door de uitvoer en interpretatie van het voorbeeld in de StatGuide te onderzoeken. De StatGuide biedt een directe weg naar opdrachtspecifieke hulp: ■

Klik met de rechtermuisknop in de uitvoer in het venster Session of op een grafiek en kies StatGuide.

■

Klik in de uitvoer in het venster Session of op een grafiek en klik op de werkbalk of druk op [Shift]+[F1].

■

Klik in de Project Manager op de naam van de uitvoer in het venster Session of op de grafiek en klik op op de werkbalk of druk op [Shift]+[F1]. U kunt ook met de rechtermuis klikken op de naam van de uitvoer in het venster Session of op de grafiek en StatGuide kiezen.

op

Bovendien kunt u de StatGuide weergeven door Help ➤ StatGuide te kiezen. Als u specifieke woorden of fragmenten zoekt, kiest u Help ➤ StatGuide en klikt u op het tabblad Search. Opdrachtspecifieke informatie

10-8

Elk onderwerp in de StatGuide biedt een interpretatie voor een deel van de uitvoer in het venster Session of de grafiek en bestaat uit de volgende gedeelten: ■

Het eerste deel meteen onder de hoofdkop bevat algemene richtlijnen voor de interpretatie van de uitvoer of grafiek.

■

Het gedeelte Example Output bevat de uitvoer of grafiek.

■

Het gedeelte Interpretation bevat een specifieke interpretatie voor de uitvoer of grafiek die in het onderwerp wordt weergegeven.

Ontdek Minitab

StatGuide

Hulp vragen

Blader hiermee door alle onderwerpen van de StatGuide om een opdracht te zoeken.

Hiermee geeft u een lijst weer met alle StatGuide-onderwerp en voor een opdracht.

Hiermee geeft u een beschrijving weer van de gegevens die in de voorbeelduitvoer worden gebruikt.

Hier staan de beschikbare onderwerpen voor elke opdracht en wordt uw positie binnen de StatGuide aangegeven.

Ontdek Minitab

Hiermee geeft u uitgebreide inhoud weer voor meer informatie over de analyse.

10-9

Hoofdstuk 10

Session Command Help

Session Command Help Behalve met de menu's en dialoogvensters van Minitab kunt u ook met sessieopdrachten analyses uitvoeren, grafieken genereren en gegevens manipuleren. Elke menuoptie in Minitab heeft een corresponderende sessieopdracht, die bestaat uit een hoofdopdracht en, meestal, een of meer subopdrachten. Sessieopdrachten zijn vooral handig omdat zij kunnen worden gebruikt om macro's te maken, wat sessieopdrachten zijn die in een tekstbestand zijn opgeslagen. Met macro's kunt u taken die u vaker uitvoert makkelijker automatiseren. Zie Help ➤ Help en klik op Macros onder References voor meer informatie over de manier waarop u Exces en macro's schrijft. Informatie zoeken

Wanneer u de Minitab Session Command Help wilt weergeven, kiest u Help ➤ Help en klikt u onder References op Session Commands. De Session Command Help-omgeving is vergelijkbaar met die van de Minitab Help-functie. De werkbalk, het navigatievenster en het onderwerpvenster bieden de benodigde functies om te leren werken met sessieopdrachten.

Geef deze onderwerpen weer voor instructies bij het gebruik van sessieopdrachten en macro's. Geef deze onderwerpen weer voor lijsten met opdrachten en macro's.

Raadpleeg Hoofdstuk 6, Sessieopdrachten gebruiken voor meer informatie over sessieopdrachten.

10-10

Ontdek Minitab


Hulp vragen

Als u informatie over een specifieke sessieopdracht wilt weergeven, typt u achter de MTB -opdrachtprompt HELP gevolgd door de naam van de betreffende opdracht. Druk op [Enter].

Informatie voor specifieke opdrachten

De meeste onderwerpen over sessieopdrachten bevatten een koppeling naar: ■

Example voor een voorbeeld van het gebruik van de opdracht, inclusief uitvoer

■

See also waarmee naar verwante onderwerpen wordt verwezen Locatie van de corresponderende opdracht in het Minitab-menu Syntaxis van de opdracht. Klik op een subopdracht om meer gedetailleerde informatie weer te geven Uitleg van de opdracht

Detailinformatie over subopdrachten

Wat is de volgende stap? In het volgende hoofdstuk leest u meer over de Minitab-omgeving en de typen en vormen van gegevens die in Minitab worden gebruikt. Dit hoofdstuk bevat ook een lijst met naslagtabellen met acties en analyses die beschikbaar zijn in Minitab.

Ontdek Minitab

10-11

Hoofdstuk 10

10-12


Ontdek Minitab

11

Referentie Doelstellingen In dit hoofdstuk vindt u informatie over: ■

De Minitab-omgeving, pagina 11-2

■

De Minitab-gegevens, pagina 11-5

Overzicht In de voorgaande hoofdstukken van Ontdek Minitab hebt u kennisgemaakt met Minitab en enkele functies en opdrachten in Minitab. Dit hoofdstuk geeft diepgaande informatie over de omgeving en gegevens van Minitab, en bevat tabellen met naslaginformatie om u te helpen bij de acties en statistische functies die u nodig hebt in uw eigen analyses.

Ontdek Minitab

11-1

Hoofdstuk 11

De Minitab-omgeving

De Minitab-omgeving Wanneer u uw gegevensanalyses uitvoert, werkt u met veel verschillende vensters en functies van Minitab. Hier volgt een kort overzicht van de Minitab-omgeving: Werkbalken Menubalk

Het venster Session

Project Manager

Gegevensvenster

Statusbalk Grafiekvenster

Minitab-vensters

11-2

Snelmenu

■

In het venster Session wordt tekstuitvoer, zoals tabellen met statistische gegevens, weergegeven. U kunt in dit venster kolommen, constanten en matrices weergeven door Data ➤ Display Data te kiezen.

■

Gegevensvensters bevatten kolommen en rijen met cellen waarin u de gegevens voor elk werkblad invoert, bewerkt en weergeeft.

■

In grafiekvensters worden grafieken weergegeven. U kunt tegelijk maar liefst 200 grafiekvensters geopend hebben.

Ontdek Minitab

De Minitab-omgeving

Referentie

Project Manager

Mappen

Inhoud van de geopende map

De Project Manager bevat mappen waarmee u door verschillende delen van uw project kunt navigeren en waarmee u deze delen kunt weergeven en manipuleren. Door met de rechtermuisknop te klikken op de mappen of de mapinhoud hebt u toegang tot tal van menu's waarmee u uitvoer van het venster Session, grafieken, werkbladen, opdrachttaal en gerelateerde projectgebieden kunt beheren.

Deze map…

Bevat…

Session

Een lijst met: ■

■

History

Ontdek Minitab

Alle uitvoer van het venster Session per opdracht Alle grafieken

Alle opdrachten die u hebt gebruikt

En gebruikt u als u dit wilt doen… Uitvoer van het venster Session beheren, bijvoorbeeld: ■

Naar de uitvoer in het venster Session gaan

■

Uitvoer in het venster Session of grafieken kopiëren, verwijderen, hernoemen of afdrukken

■

Uitvoer in het venster Session toevoegen aan het ReportPad

■

Complexe opdrachtreeksen herhalen

■

Opdrachten gebruiken om Exces en macro's te maken

11-3

Hoofdstuk 11

De Minitab-omgeving

Deze map…

Bevat…

Graph

Een lijst met alle grafieken in uw project

ReportPad

Menu's en functies

11-4

Een standaard tekstverwerkingsprog ramma

En gebruikt u als u dit wilt doen… Uw grafieken beheren, bijvoorbeeld: ■

Uw grafieken rangschikken, hernoemen, laten overlappen of verwijderen

■

Grafieken toevoegen aan het ReportPad

■

Rapporten van projectwerkzaamheden maken, ordenen of bewerken

■

Inhoud van het ReportPad verplaatsen naar een krachtiger tekstverwerkingsprogramma voor verdere bewerking en lay-out

Related Documents

Een lijst met programmabestande n, documenten of internet-URL's die betrekking hebben op uw Minitab-project

Snel toegang krijgen tot projectgerelateerde niet-Minitab-bestanden om deze eenvoudig te raadplegen

Worksheets

De mappen Columns, Constants, Matrices en Design voor elk open werkblad

Samenvattingen weergeven van werkbladgegevens, zoals: ■

Kolomtellingen, ontbrekende waarden en kolombeschrijvingen

■

Constanten

■

Matrices

■

Samenvatting van het ontwerp

Minitab biedt: ■

Een menubalk waarop u opdrachten kunt kiezen.

■

Een werkbalk Standard met knoppen voor veelgebruikte functiesde functie van de knoppen verandert afhankelijk van het Minitab-venster dat actief is.

■

Een Project Manager-werkbalk met snelkoppelingen naar Project Manager-mappen.

■

Een werkbalk Worksheet met knoppen om een waarde in te voeren in of te verwijderen uit cellen, rijen en kolommen, om kolommen te verplaatsen en om naar de volgende of vorige gemarkeerde rij te gaan.

■

Een statusbalk waarin een verklarende tekst wordt weergegeven wanneer u naar een menuoptie of werkbalkknop wijst.

Ontdek Minitab

Gegevens in Minitab

Referentie ■

Snelmenu's die worden weergegeven wanneer u met de rechtermuisknop klikt op een Minitab-venster of een map in de Project Manager. In dit menu worden de meest gebruikte functies voor dat venster of die map weergegeven.

■

Werkbalken voor bewerking van grafieken (Graph Editing, Graph Annotation Tools en 3D Graph Tools) met knoppen om grafiekelementen toe te voegen en te veranderen.

■

Werkbalken voor experimenteel ontwerp (Factorial Designs, Response Surface Designs, Mixture Designs, Taguchi Designs en OptiPlot) met knoppen voor experimenteel ontwerp.

■

DMAIC-werkbalk, waarin de statistische functies zijn gerangschikt voor de implementatie van Six Sigma volgens de DMAIC-methode (Deniëren (Define), Meten (Measure), Analyseren (Analyze), Verbeteren (Improve) en Controleren (Control)).

De werkbalken Graph Editing, DOE en DMAIC zijn niet zichtbaar wanneer Minitab net is opgestart, maar u kunt ze weergeven door Tools ➤ Toolbars te kiezen en te klikken op de werkbalken die u wilt weergeven.

Gegevens in Minitab In Minitab staan gegevens in een werkblad. Het aantal werkbladen dat een project kan bevatten, wordt alleen beperkt door het geheugen van uw computer. Gegevenstypen

Een werkblad kan drie typen gegevens bevatten: ■

Numerieke gegevens getallen.

■

Alfanumerieke gegevens letters, cijfers, spaties en speciale tekens, bijvoorbeeld Test 4 of Noord-Holland.

■

Ontdek Minitab

Datum-/tijdgegevens  datums, zoals 1 januari 2009, 1-jan-2009, 17-3-09 of 3-17-09), tijden (zoals 8:25:22) of beide (zoals 17-3-09 8:25:22 of 03-17-09 8:25:22) Minitab slaat datums en tijden intern op als cijfers, maar geeft die weer in de notatie die u kiest.

11-5

Hoofdstuk 11

Vormen van gegevens

Gegevens in Minitab

Gegevens kunnen in drie vormen worden weergegeven Wordt naar verwezen met...

Vorm

Bevat…

Kolom

Numerieke of alfanumerieke gegevens of datum-/ tijdgegevens

■

C + getal, bijvoorbeeld C1 of C22

■

Kolomnaam, zoals Center of Arrival

Opgesla gen constant e

Eén cijfer of tekstreeks (bijvoorbeeld Amsterdam)

■

K + getal, bijvoorbeeld K1 of K93

■

Kolomnaam, zoals First of Counter

Matrix

Een rechthoekig blok van cellen met getallen

■

M + getal, zoals M1 of M44

■

Kolomnaam, zoals Inverse

Beschikbaar aantal Wordt alleen beperkt door het geheugen van de computer, met een maximum van 4.000 1000

100

De map Project Manager Worksheets bevat een lijst met de kolommen, constanten en matrices in elk project. Voorbeeldgegevenssets

11-6

Minitab wordt geleverd met een aantal voorbeeldgegevenssets. De gegevens die in Ontdek Minitab worden gebruikt, bevinden zich in de map Ontdek Minitab. U kunt eenvoudig toegang krijgen tot de voorbeeldgegevens door te klikken op Look in Minitab Sample Data folder onder in het dialoogvenster Open Worksheet. Ga naar Sample data sets in de Minitab Help-index voor een volledige beschrijving van deze gegevenssets.

Ontdek Minitab

Index Numerics 3D Graph Tools, werkbalk 11-5

A aangepaste werkbalken maken 9-3 aanpassen, Minitab 9-1 afdrukken 2-15 ANOVA zie variantieanalyse Append to Report 7-2 automatisch doorvoeren 4-6 automatische voetnoot maken 9-2 automatiseren, analyse 6-6

B benoemen, kolommen 8-8 beoordelen, kwaliteit 4-1 berekenen, formules 8-9 beschrijvende statistische gegevens, weergeven 3-2 bestanden HTML-indeling 7-6 MPJ-bestandstype 2-15 MTB-bestandstype 6-7 MTW-bestandstype 8-2 projecten opslaan 2-15 RTF-indeling 7-6, 7-7 samenvoegen 8-3, 8-4 tekst 8-4 typen die Minitab gebruikt 8-2 werkblad openen 8-2 XLS-indeling 8-3 betrouwbaarheidsintervallen 3-6 Ontdek Minitab

bewerken in ReportPad 7-5 bewerken, grafieken 2-5 bewerkingsfuncties voor grafieken 7-8 bijwerken, een formule 8-10 bijwerken, grafieken 4-5 boxplots van gegevens 3-5

C Calculator 8-9 capaciteitsanalyse 4-9 coderen, gegevens 8-8 combinatieontwerpen 5-1 Command Line Editor 6-4 constanten 11-6 controlediagrammen 4-2 bijwerken 4-6 opties instellen 4-3 referentielijn toevoegen 4-8 subgroepen 4-3 controlegrens 4-2 Copy to Word Processor 7-7 Cpm-waarde interpreteren 4-10

D datum-/tijdgegevens 11-5 deelvensters, histogram met meerdere 2-7 Display Descriptive Statistics, functie 3-2 DMAIC, werkbalk 11-5 doelwaarde 4-8, 4-9 interpreteren 4-10

E eenzijdige ANOVA 3-4, 3-8 effectplots 5-8 Excel, gegevens samenvoegen in werkblad 8-3 Exces-bestand 6-6 experimentele ontwerpen 5-1

F Factorial Designs, werkbalk 11-5 factorial ontwerpen 5-1 analyseren 5-6 een model passend maken 5-6 effectplots 5-8 factoren benoemen 5-4 gegevens invoeren 5-5 hoofdeffectplots 5-9 interactieplot 5-9 maken 5-2 runvolgorde willekeurig maken 5-4 selecteren 5-2 factorial plots 5-9 formule in een kolom 8-9

G gegevens analyseren 3-1 coderen 8-8 datum/tijd 11-5 numeriek 11-5 samenvoegen 8-3, 8-4 stapelen 8-6 tekst 11-5 I-1

toevoegen aan een werkblad 4-5 typen 1-5, 11-5 vervangen 8-8 vormen 11-6 gegevens analyseren 3-1 gegevensinvoer, pijl 4-6 gegevensmap, standaardmap instellen 1-5 gegevenssets, voorbeeld 11-6 gegevensvenster 1-3 gegroepeerd histogram 2-4 interpreteren 2-5 geïntegreerde grafiekeditor 7-8 grafiek, gegevens uitzetten 2-1 grafieken 2-1 afdrukken 2-15 bewerken 2-5, 2-11, 7-8 bewerken in een andere toepassing 7-8 bijwerken 4-5 galerie 2-3 geïntegreerde bewerkingsfuncties 7-8 ingebouwd 2-1, 3-1, 3-5 lay-outfunctie 2-12 referentielijn toevoegen 4-8 sessieopdrachten genereren na bewerking 6-6 standaardinstellingen wijzigen 2-7 toevoegen aan ReportPad 7-2 weergeven 3-10 grafiekvensters 11-2 Graph Annotation Tools, werkbalk

11-5 Graph Editing, werkbalk 11-5 Graph, map 11-4

H Help-functie 10-1 informatie voor specifieke opdrachten 10-7 informatie zoeken 10-6 overzicht 10-4 sessieopdrachten 10-10 I-2

StatGuide 10-8 weergeven 10-4 What’s New 10-3 Help-informatie weergeven 2-9 herhalen, een analyse 6-4 herstellen, standaardinstellingen

9-2, 9-7 histogram gegroepeerd 2-4 gegroepeerd, interpreteren 2-5 met meerdere deelvensters 2-7 History, map 6-4, 11-3 hoofdeffectplots 5-9 HTML-bestandsindeling 7-6 hypothesetests 3-4

I informatie, bronnen 10-2 ingebouwde grafieken 2-1, 3-1 genereren 3-5 instellen, opties 9-2 interactieplot 5-9 invoegen, een kolom 8-9

K kolommen 1-5, 11-6 benoemen 8-8 formules toewijzen 8-9 invoegen 8-9 nummer 1-5 stapelen 8-6 kwaliteit 4-1

L lay-outfunctie voor grafieken 2-12 afdrukken 2-15 notities toevoegen 2-14 lettertype wijzigen in ReportPad 7-5

M macro's 6-6 Manage Profiles 9-7 map Graph 11-4 History 6-4, 11-3 Related Documents 11-4 ReportPad 7-2, 11-4 Session 11-3 standaardmap instellen 1-5 Worksheet 11-4 matrices 11-6 meervoudige vergelijking van gemiddelden 3-4 interpreteren 3-6 StatGuide 3-8 menubalk 11-4 middellijn 4-2 interpreteren 4-8 Mixture Designs, werkbalk 11-5 Move to Word Processor 7-7 MPJ-bestandsindeling 2-15 MTB-macrobestand 6-7 MTW-bestandsindeling 8-2

N normale verdeling 2-2 normale waarschijnlijkheidsplot van effecten 5-8 notitie, automatisch 9-2 notities toevoegen aan grafieklay-out 2-14 numerieke gegevens 11-5

O omgeving in Minitab 11-2 ontbrekende waarden 8-6 ontwerp, experimenteel 5-1 opdrachtprompt 6-2 openen, werkblad 1-4, 8-2 Ontdek Minitab

opgeslagen constanten 11-6 opslaan Exces-bestand 6-6 project 2-15 rapport 7-6 werkblad 8-11 opties instellen voor Minitab 9-2 instellen voor tests op speciale oorzaken 4-3 OptiPlot, werkbalk 11-5

P p-waarde 3-6 Pareto-diagram van effecten 5-8 pijl voor gegevensinvoer 4-6 plot met individuele waarden 2-2, 3-5 interpreteren 2-4 plots effecten 5-8 factorial 5-9 individuele waarde 2-2, 3-5 residu 3-5, 3-8 scatterplot 2-10 procescapaciteit 4-9 profielen, beheren 9-7 Project Manager 3-9 Graph, map 11-4 History, map 6-4, 11-3 informatievenster 8-5 Related Documents 11-4 ReportPad 7-2, 11-4 Session, map 11-3 Show Graphs, pictogram 3-10 Show Session Folder, pictogram 3-9 werkbalk 3-9, 11-4 Worksheet, map 11-4 projectbestanden opslaan 2-15

R rapporten

Ontdek Minitab

kopiëren naar tekstverwerkingsprogramma

7-7 opslaan 7-6 ReadMe, bestand 10-3 referentielijn 4-8 rekenfuncties zie Calculator Related Documents, map 11-4 replicaten 5-3 ReportPad 7-2, 11-4 bewerken 7-5 grafieken toevoegen 7-2 inhoud opslaan 7-6 lettertype wijzigen 7-5 uitvoer in het venster Session toevoegen 7-3 residuplots 3-5 histogram van de residuen 3-8 normale waarschijnlijkheidsplot 3-8 residuen ten opzichte van de voorspelde waarden 3-8 residuen ten opzichte van volgorde 3-8 vier-in-één 3-8 Response Surface Designs, werkbalk 11-5 responsieoppervlakontwerpen 5-1 rijen 1-5 RTF-bestandsindeling 7-6, 7-7

S samenvoegen, bestanden 8-3, 8-4 scatterplot 2-10 bewerken 2-11 interpreteren 2-11 sessieopdrachten 6-1 gebruiken 6-1 genereren voor bewerkte grafiek 6-6 inschakelen 6-2 Session Command Help 10-10 informatie voor specifieke opdrachten 10-11

informatie zoeken 10-10 Session, map 11-3 Session, venster 1-3, 11-2 opdrachtprompt 6-2 uitvoer toevoegen aan ReportPad 7-3 uitvoer weergeven 3-4 Show Graphs, pictogram 3-10 Show Session Folder, pictogram 3-9 snelmenu's 11-5 sneltoetsen standaard 9-6 toewijzen 9-5 speciale oorzaken 4-2 specificatiegrenzen 4-9 stabiliteit 4-2 standaardinstellingen gegevensmap 1-5 grafieken 2-7 herstellen 9-2, 9-7 veranderen 9-2 Standard, werkbalk 11-4 stapelen, gegevens 8-6 starten, Minitab 1-3 StatGuide 10-8 informatie voor specifieke opdrachten 10-8 informatie zoeken 10-8 openen 3-8 weergeven 10-8 statusbalk 11-2, 11-4 subgroepen 4-3 subscripts 8-7

T Taguchi Designs, werkbalk 11-5 Taguchi-ontwerpen 5-1 tekst bestanden 8-4 gegevens 11-5 tekstverwerkingsprogramma, rapport kopiëren naar 7-7

I-3

tests op speciale oorzaken 4-2 opties instellen 4-3 tijdgegevens zie datum-/tijdgegevens toevoegen, gegevens aan een werkblad 4-5 toewijzen, formules aan een kolom 8-9 Tukey-test, meervoudige vergelijking 3-4 interpreteren 3-6 StatGuide 3-8 typografische conventies 1-2

V variabelen 1-5 invoeren in een dialoogvenster 2-3 variantieanalyse 3-4 Tukey-test, meervoudige vergelijking 3-4 venster gegevens 1-3, 11-2 grafiek 11-2 Project Manager 11-3 Session 1-3, 11-2 veranderen, standaardinstellingen 9-2 vervangen, waarden in een werkblad 8-8 verzenden naar Microsoft Word of PowerPoint 7-10 vier-in-één, residuplot 3-8 voetnoot automatisch maken 9-2 toevoegen aan grafieken 2-11 voorbeeldgegevenssets 11-6 voorbeeldweergave van een werkblad 8-4 voorbereiden, werkblad 8-1 vormen gegevens 11-6

W weergeven grafieken 3-10 uitvoer in venster Session 3-4 werkbalken 11-2 3D Graph Tools 11-5 aangepaste werkbalken maken 9-3 DMAIC 11-5 DOE 11-5 Factorial Designs 11-5 Graph Annotation Tools 11-5 Graph Editing 11-5 Mixture Designs 11-5 OptiPlot 11-5 Project Manager 3-9, 11-4 Response Surface Designs 11-5 Standard 11-4 Taguchi Designs 11-5 Worksheet 11-4 werkblad 1-3 automatisch doorvoeren 4-6 Excel-gegevens sam envoegen 8-3 gegevens invoeren 4-5 gegevens toevoegen 4-5 gegevens uit tekstbestand samenvoegen 8-4 openen 1-4, 8-2 opslaan 8-11 samenvatting weergeven 8-5 voorbeeldweergave 8-4 voorbereiden 8-1 What’s New, bestand 10-3 willekeurig maken, runvolgorde 5-4 wiskundige functies zie Calculator Worksheet, map 11-4 Worksheet, werkbalk 11-4

X X-bar/S-diagram 4-3 interpreteren 4-5 XLS-bestandsindeling 8-3

I-4

Ontdek Minitab

2010 van Minitab, Inc. Alle rechten voorbehouden. Versie Minitab, het Minitab-logo, Quality Companion by Minitab en Quality Trainer by Minitab

Recommend Documents