Raad & Burger Democratisch bestuur 1. Groenlinks wil een constructieve en oplossingsgerichte rol spelen in de gemeenteraad. Of het nu vanuit de coalitie of de oppositie is, er zal gediscussieerd worden op inhoud uitgaande van de partijprincipes en de uitgangspunten die vastgelegd zijn in dit programma. Eventuele coalitieafspraken zijn bindend, maar nieuw beleid en nieuwe ontwikkelingen vragen steeds om nieuwe standpunten vanuit een dualistische gedachte*). Initiatiefvoorstellen, moties en amendementen zijn voor ons belangrijke middelen in een dualistische fractie en zullen dan ook ruimschoots ingezet worden. 2. Het gemeentebestuur draagt zorg voor een open contact met de burger. Vergaderingen dienen in principe openbaar te zijn. 3. GroenLinks voelt zich verantwoordelijk voor een sociale en groene gemeente. Zij is daarom bereid en in staat een wethouder te leveren, als de verkiezingsuitslag dit rechtvaardigt. 4. Gemeentelijke stukken dienen goed leesbaar te zijn en tijdig toegankelijk voor iedere burger. Ook de gemeentelijke begroting hoort een leesbaar en begrijpelijk document te zijn voor burger en raad. 5. Regionale samenwerking is wenselijk. Dit op voorwaarde, dat er sprake is van een duidelijke meerwaarde en dat er voldoende controle blijft door de eigen gemeenteraad. GroenLinks wil een structurele samenwerking van de Rijnstreek met Midden-Holland in het belang van het Groene Hart. Inspraak 1. De raad voert een experiment uit naar een verbetering van het democratisch proces. Hierbij wordt uitgegaan van het model dat momenteel in Almere wordt gehanteerd. Dat wil zeggen: In commissievergaderingen mogen burgers meepraten en discussiëren met de raads- en commissieleden. Dit model geeft meer inspraak mogelijkheden en scheidt op een heldere manier de adviserende commissie van de beslissende raadsvergadering. 2. GroenLinks is voor de invoering van het correctief referendum*). Ook het initiatiefrecht van groepen burgers verdient meer aandacht. 3. De inbreng van belangengroeperingen hoort door het gemeentebestuur serieus genomen te worden. Dit kan door het vastleggen van het adviesrecht van belangengroepen in beleid. In beleidsvoorstellen worden deze gekwalificeerde adviezen dan als zwaarwegend meegenomen. Bij belangengroepen kan onder meer gedacht worden aan: de Jongerenraad, de gezamenlijke ouderenbonden (OSO), zelforganisaties van allochtonen, het Platform Gehandicaptenbeleid, milieuorganisaties en organisaties van vrouwen en homoseksuelen.
Programma GROENLINKS 2006-2010
1
Geld & Werk Financiën 1. Het gemeentebestuur is verantwoordelijk voor een sluitende begroting. Begroting, deelbegrotingen en jaarrekeningen moeten controleerbaar en toetsbaar zijn. 2. Privatisering van gemeentelijke diensten is geen doel op zich en mag slechts onder strikte voorwaarden gebeuren. 3. Door veranderende omstandigheden kan het nodig zijn om af te wijken van de begroting. Bij afwijkingen worden in de eerste plaats middelen gezocht binnen de bestaande begroting. Verhoging van de lasten van de burger is alleen aanvaardbaar mits deze ten goede komt aan welzijn, zorg, veiligheid, onderwijs of milieu. 4. Commercieel folderen in winkelcentra geeft veel vervuiling en jaagt de gemeente zo op kosten. GroenLinks wil daarom belasting heffen op deze vorm van folderen. 5. Nieuw beleid kan extra kosten met zich meebrengen, daarom stelt GroenLinks op voorhand al enkele bezuinigingen voor: er komt geen derde centrumbrug. Bij het masterplan voor de Lage Zijde wordt soberheid betracht; er kan geen ruimte zijn voor nieuwe geldverslindende prestigeobjecten. Aan schijninspraak en Alphenpromotie zoals bij Alphen 2018 wordt geen geld meer besteed. Het aantal wethouders wordt teruggebracht van zes naar vijf. 6. GroenLinks is voor samenwerking met andere gemeenten op het gebied van kennis, inkoop en opslag vanwege het efficiencyvoordeel dat daarmee kan worden bereikt. 7. Overschrijdingen van de kosten van grote projecten worden opgelost binnen de begroting van het betreffende project. Bij grote projecten wordt vooraf door de raad bepaald hoe een onafhankelijke evaluatie plaats zal vinden.
Economische zaken 1. Vanaf midden jaren '60 is de gemeente Alphen aan den Rijn sterk gegroeid. De groei in werkgelegenheid is hierbij achtergebleven. GroenLinks maakt zich sterk voor het aantrekken en behouden van arbeidsintensieve milieuvriendelijke bedrijven, die passen bij de Alphense beroepsbevolking. 2. De gemeenteraad stelt een toetsingskader voor de vestiging van bedrijven vast met de volgende toetsingscriteria: a. het aantal personeelsleden per hectare, b. bereidheid tot energie- en grondstofbesparingen; c. stage- en scholingsmogelijkheden voor jongeren; d. de bereidheid bij te dragen aan voorzieningen voor kinderopvang; e. de medewerking aan vervoersmanagement, gestimuleerd door de gemeente. f. het gevoerde diversiteitsbeleid*). 3. GroenLinks is een voorstander van een actieve grondpolitiek ter stimulering van beginnende ondernemers.
Programma GROENLINKS 2006-2010
2
4. Bij de vestiging van nieuwe winkels wordt, waar mogelijk, gelet op spreiding en diversiteit wat betreft producten, prijsklasse en doelgroep. 5. De winkelzone langs de Hooftstraat wordt versterkt door het verlengen van het voetgangersdomein tot en met de afslag Rhenanialaan. 6. Het gemeentebestuur stimuleert het bestaan van buurtwinkels in zowel de stadswijken als in Aarlanderveen en Zwammerdam. Buurtwinkels hebben een belangrijke functie voor de sociale binding in een wijk of kern. 7. Ook verstandelijk gehandicapten en mensen, die om andere redenen niet deel kunnen nemen aan het reguliere arbeidsproces, moeten kunnen werken. GroenLinks beschouwt een sociale werkvoorziening daarom als een basisvoorziening. 8. Er zijn onvoldoende stageplaatsen voor jongeren van buitenlandse afkomst. De gemeente zal, in samenwerking met Meander*), haar invloed aanwenden om de kansen van deze groep op scholing en op de arbeidsmarkt te vergroten. Een mogelijkheid is gerichte stageprojecten zoals in Amsterdam.
Programma GROENLINKS 2006-2010
3
Links & Sociaal Sociale Zaken 1. De gemeente moet met alle mogelijke middelen er voor zorgen dat burgers weten op welke maatschappelijke, juridische en financiële ondersteuning zij recht hebben. Medewerkers van de eerste lijnszorg*) horen daarbij een belangrijke schakel te zijn. 2. Om te zorgen voor een beter democratisch proces en een betere informatievoorziening wil GroenLinks dat de Cliëntenraad sociale zaken direct aan de gemeenteraad gaat adviseren. 3. Bijstandsgerechtigden en andere uitkeringsgerechtigden (WWI/WAO/WW) worden alleen op vrijwillige basis ingezet voor hulptaken en alleen als de kans op scholing en werk hiermee groter wordt. 4. De gemeente creëert ten behoeve van uitkeringsgerechtigden op bijstandsniveau extra financiële steun voor onder andere maatschappelijke activiteiten en noodzakelijke duurzame gebruiksgoederen. 5. GroenLinks steunt de Stichting Voedselbank regio Rijnstreek, maar plaatst zeer kritische kanttekeningen bij de noodzaak van deze voorziening. Naar de mening van GroenLinks mag het nooit zo zijn dat een voedselbank een structurele oplossing wordt voor het bestrijden van armoede. 6. GroenLinks vindt dat mensen zoveel mogelijk de baas over hun eigen leven moeten zijn. Ook uitkeringsgerechtigden moeten daarom reële invloed krijgen op hun reïntegratieproces*).
Zorg en Welzijn 1. De ontwerp Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)*) zal hoogst waarschijnlijk in 2007 ingaan voor huishoudelijke hulp en snel worden verbreed naar een scala van zorg- en welzijnsvoorzieningen. Een groot deel van het gemeentelijk budget zal dan onder deze wet gaan vallen. GroenLinks wil dat de volgende aspecten geregeld worden in een plaatselijke verordening: a. minimaal het behoud van het huidige voorzieningenniveau b. opname van het huidige WVG-protocol*) inzake hulpmiddelen e.d., c. vrijheid voor hulpvragers/cliënten bij de keuze van de soort hulp en de aanbieder daarvan. 2. Om op een goede manier te kunnen samenleven is wederzijds begrip tussen de verschillende bevolkingsgroepen in de gemeente Alphen aan den Rijn onmisbaar. Daarom moeten mensen met elkaar in gesprek blijven. Hiertoe wordt de hulp ingeroepen van zelforganisaties en opinieleiders uit de diverse bevolkingsgroepen. 3. In ons huidige zorgstelsel komen steeds meer mensen die intensieve verzorging en begeleiding nodig hebben op straat te staan. GroenLinks vindt dat de samenleving deze mensen niet aan hun lot mag overlaten. Daarom wil zij in Alphen een 24-uurs opvang voor dak- en thuislozen.
Programma GROENLINKS 2006-2010
4
4. Indien er in een wijk behoefte ontstaat tot verdere organisatie in de vorm van een wijk- of buurtcomité, wordt dit door de gemeente gestimuleerd door faciliteiten beschikbaar te stellen. Hierbij valt te denken aan het ’s avonds openstellen van geschikte schoolgebouwen, zoals dit in de plannen voor de Brede School*) is voorzien. 5. GroenLinks vindt dat de gemeente een zorgplicht heeft voor uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug kunnen keren naar hun land van herkomst. 6. GroenLinks blijft voorstander van en steunt initiatieven voor een basisziekenhuis in Alphen aan den Rijn. 7. De gemeente dient haar invloed in de Regionale Commissie Gezondheidszorg krachtig aan te wenden voor het verkrijgen van voldoende capaciteit in de zorgvoorzieningen, om zo wachtlijsten tegen te gaan.
Programma GROENLINKS 2006-2010
5
Anders & Gelijk Emancipatie 1. Groenlinks is voor vrijmaking en gelijkstelling van alle mensen. Bij botsende belangen kiest ze voor achtergestelde groepen in de samenleving. 2. Specifiek emancipatiebeleid blijft voor diverse groepen als allochtonen, vrouwen, en homoseksuelen noodzakelijk. Dit beleid dient gericht te zijn op gelijkberechtiging en het doorbreken van vooroordelen, traditionele rolpatronen en economische verschillen tussen man en vrouw. 3. De gemeente voert een beleid dat optimale deelname en ontplooiing van mensen met functiebeperkingen bevordert. 4. De gemeente blijft alert op de toegankelijkheid, bereikbaarheid en bruikbaarheid van noodzakelijke voorzieningen in en om openbare gebouwen en ruimten.
Jeugd en Jongeren 1. De gemeente ondersteunt maatregelen in de vroegzorg- en signalering vanaf de geboorte ter voorkoming van problemen op latere leeftijd. Er komt voldoende budget voor de JGZ voor 0 tot 4 jaar. 2. De gemeente zorgt voor voldoende betaalbare kinderopvang en ondersteunt het peuterspeelzaalwerk zowel bestuurlijk als financieel. 3. GroenLinks wil bestaande tegenstellingen tussen verschillende jongerengroepen tegengegaan en sociale samenhang bevorderen door: a. een jongerencentrum met voldoende ruimten voor eigen activiteiten per groep. b. een opwaardering van het buurtcentrum Castor en Pollux, c. een jaarlijkse verbroederende Alphense "Haschiba" *), waarbij zelforganisaties en jongeren nauw worden betrokken, d. een duidelijke impuls aan het jongeren- en opbouwwerk van de gemeente. 4. Groenlinks wil voldoende trap- en speelveldjes in woonwijken. Bestaande trap- en speelveldjes worden in overleg met de Jongerenraad en buurtorganisaties verbeterd.
Ouderen 1. Alle Alphense ouderen, ongeacht culturele achtergrond of geaardheid, moeten een goede plek kunnen vinden binnen de zorgvoorzieningen in onze gemeente. Er moet een zorgcentrum komen van humanistische of algemene signatuur. 2. De gemeente zet zich in om voorzieningen en activiteiten voor ouderen met een laag inkomen betaalbaar te houden.
Programma GROENLINKS 2006-2010
6
Plant & Dier Milieu en Natuur 1. In het hele gemeentelijke handelen moet het milieu centraal komen te staan. De gemeente voert het Gemeentelijk Milieubeleids Plan 3*) ruimhartig uit en houdt strikt de hand aan de milieuwetgeving. De gemeenteraad bereidt het Gemeentelijk Milieubeleids Plan 4 op een interactieve wijze*) voor in goede samenspraak met de lokale natuur- en milieuorganisaties. 2. De gemeente breidt de ecologische verbindingszones*) in overleg met de omliggende gemeenten uit. Zij verbetert de natuurwaarden binnen de bebouwde kom door middel van beplantingen die voortvloeien uit een landschapsbeleidsplan. 3. Omdat de waterhuishouding voor mens en dier van levensbelang is, wil GroenLinks een zo groot mogelijk wateroppervlak in stand houden door overstorten tegen te gaan en door sloten en vaarten tijdig uit te baggeren. 4. Omdat GroenLinks begrip heeft voor mensen die last hebben van de verspreiding van zaden en pollen, dienen de verhardingen in de gemeente regelmatig geveegd te worden. 5. Omdat GroenLinks de inwoners wil laten genieten van het landschappelijke en stedelijke schoon, wil zij het zicht op de Oude Rijn op zoveel mogelijk plekken open houden. 6. De gemeente stimuleert de natuuropvoeding van jong en oud, resp. door het bevorderen van vormen van kennismaking met de natuur die verder gaan dan veegacties in de buurt van de eigen school, en door mee te werken aan de bouw van een Natuur Educatief Centrum*) in het gebied Zegersloot.
7. De Zegerplas blijft vrij van gemotoriseerde watersport. Dierenwelzijn 1. Uitgangspunt van GroenLinks is dat de gemeente dierenwelzijn bevordert. Dat doet zij in overleg met betrokken belanghebbenden en organisaties door: a. een goede plek te bieden aan het dierenasiel, b. het stimuleren van extensieve veehouderij*) passend in het Groene Hart, c. de bescherming van het leefgebied van specifieke diergroepen, d. het tegengaan van plezierjacht, e. het bevorderen van de omgang met dieren, door het ondersteunen met voldoende budget van de kinderboerderijen. 2. GroenLinks pleit voor het uitbreiden van het aantal uitlaatstroken en losloopterreinen voor honden, zodat overlast beter en redelijker bestreden kan worden.
Programma GROENLINKS 2006-2010
7
Wonen & Samenleven Ruimte en Wonen 1. GroenLinks vindt dat wonen, werken en ontspannen zo dicht mogelijk bij elkaar moeten plaatsvinden en dat de huidige grenzen van het, landschappelijk waardevolle, Groene Hart bewaard moeten blijven. 2. GroenLinks wil in eerste instantie alleen bouwen binnen de huidige bebouwde kom, voor de aanwas van de eigen bevolking en die van de Rijnstreek. 3. Er kan volgens GroenLinks meer ruimtebesparend worden gebouwd door het gebruik van hoogte en het parkeren onder het maaiveld. Het herstructureren van bedrijventerreinen levert ruimte op, die daardoor niet elders gezocht hoeft te worden. 4. GroenLinks staat zeer sceptisch tegenover plannen om de polders Gnephoek en Vrouwgeest te bebouwen. GroenLinks wil de noodzaak hiervan koppelen aan een onderzoek naar inbreidingslocaties*) en herontwikkelingsmogelijkheden*). Bovendien stelt GroenLinks strikte voorwaarden, waarbij schade aan het milieu ruimschoots wordt gecompenseerd en de ecologische verbindingszone wordt behouden. Bebouwingsplannen worden niet vanzelfsprekend gekoppeld aan plannen voor een randweg aldaar. 5. Bestemmingsplannen horen volgens GroenLinks actueel te zijn. Bij nieuwe plannen zijn garanties voor duurzaamheid en de variatie in grondgebruik en bebouwing belangrijke beoordelingspunten. 6. De huidige gemeentelijke grondpolitiek bevordert dure bouw en maakt sociale woningbouw vrijwel onmogelijk. De kostprijs van bouwgrond voor sociale woningbouw moet omlaag en de gemeente zorgt hierbij voor tijdige en goede prestatieafspraken, zodat er meer woningen komen voor starters, senioren en mensen met een functiebeperking*). Woningen (maar ook kantoren) zo bouwen dat ze in de toekomst kunnen voldoen aan een veranderende vraag, kan hierbij een oplossing zijn. 7. Bij nieuwbouw of renovatie wordt gevarieerd gebouwd met in ieder geval 30% sociale huur- of koopwoningen*). 8. Speciaal voor de woningnood onder jongeren en studerenden worden met financiële steun van de gemeente kleine betaalbare appartementen gebouwd; hiertoe kunnen ook leegstaande kantoorgebouwen worden verbouwd. 9. De gemeente vergeeft de bouw van sociale woningen niet vanzelfsprekend aan WonenCentraal, maar bevordert de concurrentie tussen woningcorporaties binnen en buiten Alphen aan den Rijn.
Programma GROENLINKS 2006-2010
8
Openbare orde en veiligheid. 1. De gemeente moet (gevoelens van) onveiligheid serieus nemen en actief aan voorlichting, preventie en bestrijding doen. De gemeente gaat onveiligheid en vandalisme in de woonwijken tegen door sociaal onveilige situaties aan te pakken en door het bevorderen van het keurmerk Veilig Wonen*). 2. GroenLinks ziet de betrokkenheid van de burger bij de eigen woonomgeving als een belangrijke pijler in het veiligheidsbeleid. Elke wijk dient daartoe een wijkagent te hebben. Deze wijkagent heeft een belangrijke functie in het contact tussen overheid, opbouwwerk, burgers, buurtorganisaties, scholen, instellingen en ondernemers. 3. Bedreiging, discriminatie en geweld dienen actief te worden bestreden. Een zorgvuldig optreden van de politie zorgt ervoor dat er voldoende vertrouwen is om aangifte te doen. 4. Veiligheid is een belangrijk goed, maar preventiemaatregelen mogen niet ten koste gaan van de privacy van de burgers. 5. Het maximaal toegestane aantal verkooppunten van softdrugs*) wordt vastgesteld op drie. De gemeente bevordert een goede spreiding en bestrijdt de handel in softdrugs buiten deze verkooppunten.
Programma GROENLINKS 2006-2010
9
Schoon & Bereikbaar Verkeer en vervoer 1. Het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoers Plan moet vertaald worden in concrete plannen. De gemeenteraad moet de prioriteit van die plannen bepalen. 2. GroenLinks wil de verontreiniging van de lucht door auto- en vrachtverkeer (fijnstof*), stikstofdioxide, benzeen) door gerichte maatregelen tegengaan, zoals: a. Alternatieven voor de auto: de fiets en het openbaar vervoer worden gestimuleerd. b. Auto’s van de gemeente of van door de gemeente gesubsidieerde instellingen moeten voorzien zijn van een roetfilter. Bij voorkeur wordt overgegaan op aardgas. c. In de APV*) wordt het stationair laten draaien van auto’s, met name bij geopende bruggen, verboden. d. Bij het openen van bruggen wordt onderscheid gemaakt tussen vrachtvervoer en recreatieve scheepvaart. Voor deze laatste groep worden wachttijden ingesteld, met name in de ochtend- en avondspits. e. De gemeente start een campagne waarbij aan burgers het verband duidelijk gemaakt wordt tussen rijgedrag en luchtverontreiniging. In samenwerking met de autobranche wordt een actie geïnitieerd*) om dieselrijders te stimuleren een roetfilter te plaatsen. 3. Om fietsen aantrekkelijker te maken moeten fietsers voorrang krijgen op alle rotondes binnen de bebouwde kom. 4. Fietsers en voetgangers moeten sneller groen licht krijgen bij verkeerslichten.
Openbaar Vervoer 1. GroenLinks wil het openbaar vervoer verbeteren door de lightrail, het busvervoer en de Rijnstreekhopper beter te laten samenwerken. 2. GroenLinks is een voorstander van experimenten met zgn. gratis openbaar vervoer in en rond Alphen aan den Rijn. 3. Tussen Alphen aan den Rijn en Leimuiden komt een vrije busbaan, die ook toegankelijk is voor hulpdiensten.
Programma GROENLINKS 2006-2010
10
Leren & Recreëren Kunst en Cultuur 1. De gemeente is als eerste verantwoordelijk voor het behoud van het cultureel en het natuurhistorisch erfgoed*). Daarom wil GroenLinks dat er een integraal erfgoedbeleid*) komt waarin de volgende zaken geregeld worden: a. Welke archeologische vindplaatsen er zijn er en welke er nog zijn te verwachten, b. Welke monumenten en karakteristieke stadsgezichten bescherming verdienen en hoe de karakteristieke dorpsgezichten van Aarlanderveen en Zwammerdam beschermd worden, c. Welke gebouwen, straten en percelen in het buitengebied natuurhistorische waarde hebben, d. Hoe beeldbepalende elementen in het landschap beschermd worden, e. Hoe het cultureel erfgoed van de gemeente zoveel mogelijk bereikbaar gemaakt wordt voor de Alphense burgers. 2. De gemeente subsidieert ruimhartig kleinschalige initiatieven op het gebied van kunst en cultuur. Subsidie mag niet afhankelijk zijn van de politieke waan van de dag. 3. Er wordt geen extra gemeenschapsgeld in de exploitatie van het Castellum Theater gestoken. Voor amateurtoneel blijft er plaats in dit theater. 4. De gemeente faciliteert een jaarlijks terugkerend popfestival. Dit zou als “Zegerpop” gehouden kunnen worden op het dagcampingterrein.
Onderwijs 1. De gemeente stimuleert de diversiteit en daarmee de keuzevrijheid in het onderwijs. 2. Huisvestingsbeleid wordt ontwikkeld op basis van goed overleg met de scholen en op basis van demografisch onderzoek*). Het gebruik van noodgebouwen wordt alleen als noodoplossing ingezet. 3. In het belang van het bewegingsonderwijs en ter voorkoming van onnodige reistijd wordt in Kerk en Zanen een extra gymzaal/sporthal gebouwd. 4. GroenLinks vindt dat schoolzwemmen tot het vaste onderwijsaanbod behoort. Het schoolzwemmen wordt daarom weer bereikbaar gemaakt voor alle kinderen door afschaffing van de ouderbijdrage voor dit schoolzwemmen. 5. De Brede School-gedachte*) wordt in praktijk gebracht door onderwijs en buurt samen te brengen in multifunctionele centra*). Dit is belangrijk, omdat het de betrokkenheid bij de wijk en de school bevordert. Gebouwen worden dan efficiënter benut.
Sport en Recreatie 1. De gemeente biedt de verenigingen betaalbare faciliteiten en ze subsidieert extra inspanningen en activiteiten voor ouderen, mensen met functiebeperkingen en
Programma GROENLINKS 2006-2010
11
(probleem-) jongeren. 2. Om het zwemmen in de Zegerplas veilig te houden blijft toezicht bij het strand Zegerplas behouden. 3. Regels voor kamperen en recreëren in het buitengebied worden vastgelegd in een Recreatieplan Buitengebied. Daarin worden niet alleen de mogelijkheden aangegeven in grootte en aantallen, maar ook de beperkingen ten aanzien van het milieu en de plicht tot bescherming van het landschap.
Programma GROENLINKS 2006-2010
12