UIT & THUIS
De handschoen gaat mobiel
Apple iBook G4
Alle modehuizen storten zich op de handen, maar ook aan de nerd is gedacht.
17
18 Donderdag November 2010
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Wij halen onze Kyoto-doelen glansrijk door China flink te laten vervuilen. Lees meer op pagina 8
GETTY IMAGES/BEELDBEWERKING DE PERS
EERST
‘Cyberoorlog is bullshit’ Bedrijven jagen overheden flinke schrik aan met hun waarschuwingen over cyberaanvallen op hun land. Boze experts menen dat die beweringen nergens op gebaseerd zijn en louter en alleen dienen om die bedrijven omzet te bezorgen. Horroscenario’s worden zelden bewaarheid.
Lees meer op pagina 2
URBAN LIVING
Weg met je makelaar Verkoop je huis via Twitter
15
SPORT
‘Ik voel me wel in de steek gelaten.’ Edwin van Calker weigerde in Vancouver met de viermansbob af te dalen. Nu is hij terug. Pagina 22.
HAÏTI
Slachting door cholera De cholera-epidemie in Haïti kan in een jaar tijd tienduizend doden veroorzaken. Dat zegt de pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO). Volgens de prognoses van de organisatie zullen de komende zes tot twaalf maanden 200.000 mensen besmet raken. In het zwartste scenario sterft 4 tot 5 procent van die patiënten.
2
Eerst
LANGE POTEN ...
PETER
MIDDENDORP
H
et was zo’n ochtend dat het lichaam bij het opstaan al weet dat er iets niet lekker zit, maar het nog even duurt voordat de hersenen taal aan de situatie geven: oja, ik zou vandaag beginnen met het herstellen van vertrouwen. Lucassen treinde in zijn beste pak naar Den Haag. Onderweg naar de Kamer overwoog hij gebak te kopen, maar gelukkig zag hij zichzelf al snel in gedachten het hoofd om de beveiligde deuren van collega’s steken, en grijnzend naar de bijkeuken wijzen: ‘Er zijn moorkoppen hoor!’, en verwierp hij de gedachte. Later, als hij een collega eens zou horen klagen dat die zijn kamer nog moest opruimen, de fietsband nog moest plakken, kon Lucassen misschien actiever worden. Als die collega dan later op zijn drempel verbaasd constateerde dat alle klusjes al waren geklaard, kon Lucassen hem een knipoog geven. De collega wist niet wat hem overkwam, maar Lucassen wel: het vertrouwen nam toe. Zwijgend doorstond hij de fractievergadering. Onderweg naar de vergaderzaal van de Kamer probeerde hij zo weinig mogelijk journalisten tegen te komen. Het hielp dat die zich op zijn collega Sharpe hadden gestort, die Hongaarse consumenten had opgelicht, en iemand met de spikes van hardloopschoenen in het gezicht had geslagen. Ook de debatten zat Lucassen zwijgend uit. Het was niet fraai wat hij had gedaan, ontucht gepleegd, en daarover gelogen, maar het was net alsof de oppositie met iedere moralistische veroordeling meer spanning van het thema haalde, alsof met iedere opmerking van Pechtold of Halsema meer landgenoten de schouders begonnen op te halen. Lucassen had zich deemoedig in zijn zetel geïnstalleerd, de handen gevouwen. Zo zou hij de hele middag blijven zitten, de hele avond ook, zonder een woord te zeggen, zonder zich te bewegen. Al hielp de wereld een handje mee, voor hem bleef werken aan het herstel van het vertrouwen allereerst een oefening in onzichtbaarheid. 1
Hype Theorieën tarten oorlogslogica
Cyberwar is pure bullshit Bedrijven jagen overheden angst voor een cyberoorlog aan om geld te verdienen, claimen experts. Camil Driessen ROTTERDAM
...
‘Cyberwar is bullshit.’ Marcus Ranum, Chief Security Officer van Tenable Network Security is boos. ‘Beveiligingsbedrijven vissen naar miljardenopdrachten en jagen overheden angst aan’, constateert de gerenommeerde netwerkbeveiliger. In een cyberoorlog wordt de infrastructuur van een land digitaal aangevallen door het cyberleger van bijvoorbeeld China. Energiecentrales vallen uit, vliegtuigen storten neer en duizenden mensen sterven. Ranum staat niet alleen in zijn kritiek op dit soort horrorscenario’s. In The New Yorker van begin deze maand wordt in een artikel van Seymour Hersh de vloer aangeveegd met de overdreven cyberwardreiging die de industrie aanwakkert.
‘Cyberwapens kun je met een druk op de knop ontmantelen met een update.’ Er zijn digitale gevaren voor bedrijven, overheden en burgers. ‘Cybercrime en spionage zijn een groot probleem. Dus moet je zorgen dat je systemen veilig zijn. Verdedigen is belangrijk, maar dat je ook moet aanvallen is je reinste nonsens’, zegt Ranum in reactie op de uitspraak van de Nederlandse generaal-majoor Koen Gijsbers: ‘als je alleen maar verdedigt, verlies je uiteindelijk ook de oorlog.’ Onder krijgsmachten is het een trend om de cybersfeer als hét nieuwe oorlogsdomein te zien, zeker zo belangrijk als land, zee, lucht en de ruimte. ‘Onzin die wordt aangehaald om miljardeninvesteringen te rechtvaardigen’, vertelt Ranum.
Er gaat namelijk nogal wat geld om in het militaire cybercomplex. Alleen al de Amerikaanse overheid geeft jaarlijks zes tot zeven miljard dollar uit aan cyberveiligheid. Geschat wordt dat ze hetzelfde bedrag in geheime cyberprojecten pompen. ‘Just follow the money’, zegt Ranum als hij wijst op angstzaaiers zoals Michael McConnell: NSA-baas onder Clinton, National Intelligence baas onder Bush, en nu een topman bij consultancy Booz Allen Hamilton. Richard Clarke (voormalig national security-bons van het Witte Huis) schreef het boek Cyber War: The Next Threat to National Security and What to Do About It en is baas van Good Harbor Consulting – dat adviseert over cyberveiligheid. ‘Ze hebben eerst zelf de kwetsbare systemen gebouwd en vragen nu bakken geld om ze te beveiligen’, constateert Ranum. Recensenten bejubelden Clarkes boek, maar experts uitten op blogs en sites als Wired flinke kritiek op feitelijke onjuistheden en het geschetste doemscenario. Daarin vallen vliegtuigen uit de lucht, zitten 157 steden zonder stroom, crashen metro’s in New York, Washington en LA en sterven duizenden Amerikanen in een kwartier. ‘Hij doet alsof alles op één systeem draait. Hoe krijg je het voor elkaar om al die verschillende systemen, netwerken en apps tegelijkertijd te laten crashen’, vraagt Ranum. Volgens hem tarten de theorieën over cyberwar iedere oorlogslogica en zitten ze bovendien vol paradoxen. Zo zijn cyberwapens in tegenstelling tot conventionele wapens relatief weinig waard. ‘De wapens van je vijand kun je met een druk op de knop ontmantelen met een software update.’ 1
Duitse politie op scherp na tip Een Duitse agent patrouilleert op het centraal station van Berlijn. Het beveiligingsniveau in Duitsland werd gisteren scherp verhoogd, nadat de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Mazière concrete aan-
Maak gratis kans op een Audi A1! ter waarde van € 22.334,-
Ziekteverwekker
SUPERBUG IN EUROPA
sms WIN naar
in deze Audi A1? U maakt gratis kans om deze sportieve auto te winnen.
2525
GRATIS
Rijdt u als een echte winnaar naar huis
De onbehandelbare ziekteverwekker NDM-1 is opgedoken in dertien Europese landen. Al 77 mensen zijn geïnfecteerd en zeven zijn er overleden, meldde het EU-agentschap voor ziektepreventie ECDC gisteren. De opkomst van de bacterie is erg verontrustend, zei Dominique Monnet van de ECDC. ‘Mensen noemen het een superziekteverwekker. Maar ik denk dat het meer is. We praten hier over een supersuperziekteverwekker.’
of ga naar www.depers.nl/a1winnen
Deelname vanaf 18 jaar. De ontvangen SMS is gratis. Voor de verzonden SMS gelden uw eigen abonnementskosten. Alle deelnemers ontvangen een eenmalig aanbod van de Nationale Postcode Loterij. Kijk voor de algemene voorwaarden op www.postcodeloterij.nl
Arme boompjes In Almere Buiten zijn sporen van de Aziatische Boktor gevonden.
wijzingen had gekregen over mogelijke terreuraanslagen op stations en vliegvelden. Islamitische extremisten zouden vergevorderde plannen hebben om eind deze maand toe te slaan. De tips kwamen binnen na de onder-
Argus Protest tegen BTW-verhoging theater
Eerst
3
Titels Universiteiten zitten achter ze aan
Wil de laatste drs. zich even melden? Ondanks dat het BaMa-systeem al in 2002 werd ingevoerd, moesten in 2009 nog ruim duizend studenten de oude drs.-titel bemachtigen. Eveline Domevscek AMSTERDAM
...
Je zou er bijna nostalgisch van worden in deze tijd van de masters of arts en masters of science: de doctoraalstudent. Zo uitgestorven als menigeen denkt, is hij echter niet. De Wageningen Universiteit telt er nog achttien, de Universiteit van Tilburg (UvT) nog zeventien en de Universiteit van Amsterdam nog 78. In totaal stonden er volgens de vereniging van universiteiten (VSNU) in 2009 nog 1.051 studenten ingeschreven als doctoraalstudent bij een studie die in 2002 is overgegaan op het bachelor-mastersysteem (BaMa). Studies als geneeskunde en tandheelkunde zijn pas later overgestapt op dit Europese systeem, waardoor daar de aankomende doctorandi (letterlijk: ‘hij die
nog doctor moet worden’) nog even rustig kunnen doorstuderen. Van de overige studenten die nog voor de BaMa – dus voor 2002 – zijn begonnen met hun studie, zit die goede oude drs.-tijd er echt bijna op. Op de Radboud Universiteit en de Rijksuniversiteit Groningen is de deadline om nog als drs. de alma mater te verlaten al verstreken. In Wageningen hebben ze ‘de laatste achttien in beeld’. ‘We zitten ze achter de broek aan. Alle doctoralen hebben inmiddels een brief gehad dat ze uiterlijk tot september de tijd hebben’, zegt een woordvoerder. Om er vervolgens bijna dreigend aan toe te voegen: ‘Echt, ze weten van ons.’ Halen ze de deadline niet, dan moeten de studenten het opgeven of instromen in de BaMa, met het risico een aantal vakken in de nieuwe stijl te herkansen.
Oude stijl Op de UvT lopen alleen bij de studie katholieke theologie nog doctoralen rond. Zeventien in totaal. Volgens communicatieadviseur Diahann van
Afghanistan Moord op Malik Sadiq
Niets is zeker in slangenkuil Uruzgan De Nederlanders hebben hun hielen niet gelicht in Afghanistan of de stammenstrijd woedt weer. Arnold Karskens DEN HAAG
...
over aanslag schepping van twee bompakketjes die vanuit Jemen onderweg waren richting de VS. De Mazière zei er bij dat terroristen er nooit in zouden slagen de liberale cultuur van Duitsland aan te tasten. 1 FOTO’S: REUTERS
Containers cocaïne
DRUGSBENDE OPGEROLD De Rotterdamse politie heeft een criminele organisatie opgerold die vermoedelijk een cocaïnelijn bestierde vanuit Zuid-Amerika. Rechercheurs vonden 100 kilo cocaïne in koelcontainers in de Rotterdamse en Antwerpse haven. Er werden zeventien mannen tussen de 21 en 41 jaar aangehouden. De politie deed op veertien plaatsen huiszoeking en nam 70.000 euro, een vuurwapen en een auto in beslag.
201.000 euro Dit recordbedrag bracht de nieuwste Harry Potterfilm in één nacht op.
Ons land kon zich geen betere vriend voorstellen in Uruzgan dan stamoudste Malik Sadiq. De leider van de Achakzai, een van de tien stammen in Uruzgan, betreurde het meest van alle inwoners het vertrek van de 1.500 Nederlandse militairen na vier jaar aanwezigheid in de zuidelijke Afghaanse provincie. ‘De klus is niet klaar’, zei hij deze zomer in De Pers. ‘Het gevaar dreigt uit alle zijden.’
Tevergeefs klonk de hartekreet van de man met zijn onafscheidelijke tulband. Eergisteren werd hij thuis verrast door een zelfmoordenaar die zichzelf opblies. De aanslag verraadt de sporen van taliban-opstandelingen. Die rammelen aan de poorten van Chora en zelfmoordaanslagen zijn hun handelsmerk. Maar wie de onnavolgbare stammencultuur van Uruzgan ontrafelt houdt rekening met verschillende scenario’s, meent de Nederlandse onderzoekster Martine van Bijlert van het Afghanistan Analysts Network in Kaboel. ‘In Uruzgan kun je talibanzelfmoordenaars ook inhuren.’ Want niet alleen met de taliban wordt om leven en dood gestreden.
van de Vijver komt dit omdat de studie zes jaar duurt en er relatief veel deeltijders zijn. ‘Zij doen gemiddeld tien jaar over hun studie. Allen worden nu actief begeleid bij het afronden van hun doctoraal.’ De UvT is niet de enige die zegt de doctoralen ‘actief naar de eindstreep te begeleiden’. Zo
‘We hebben de laatste achttien in beeld. Echt, ze weten van ons.’ Woordvoerder Universiteit Wageningen
moet de studieadviseur van de laatste 53 bij geesteswetenschappen bepalen of zij de ‘oude stijl’ halen of zich moeten overgeven aan de BaMa. De 28-jarige Sophie Venen, 9ejaarsstudent psychologie aan de Universiteit Leiden, merkt echter maar bar weinig van die ‘actieve begeleiding’. ‘Zover ik weet studeer ik gewoon nog af als drs. Ik heb nooit ge-
Malik Sadiq leefde in onmin met de heersende Popalzai-stam van oudgouverneur Jan Mohammed Khan. Deze adviseur van president Hamid Karzai verwijt de stam van Malik Sadiq dat ze met anderen samenspannen met de opstandelingen. In de slangenkuil Uruzgan behoort een criminele afrekening ook tot de mogelijkheden. De bewaking, en daarmee de mogelijkheid tot tolheffing, van de half aangelegde asfaltweg tussen de provinciehoofdstad Tarin Kowt en de districtshoofdstad Chora was deels in handen van de stam van de overleden Malik Sadiq.
hoord dat ik moest overstappen of haast moest maken’, zegt Venen (niet haar echte naam). Door uitgelopen stages, drukke bijbanen en een burnout is Venen nu nog steeds bezig met haar scriptie, maar van druk van haar scriptiebegeleider is geen sprake. ‘Ik word totaal niet gecontroleerd. Als ik maanden niets van me laat horen, hoor ik ook niets van hem’, zegt Venen. ‘De enige controle is of ik mijn collegegeld wel betaal. Ik heb wel eens gedacht: als ik morgen onder een auto kom, komen ze daar in Leiden pas in september achter, omdat ze dan mijn collegegeld missen.’ De Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) is de enige universiteit die studenten geen drs-deadline heeft opgelegd. Toch krijgt ‘het kleine aantal’ doctoralen een brief waarin hen ‘intensieve scriptiebegeleiding’ wordt aangeboden, zegt woordvoerder René Quist. Alsnog een deadline invoeren lijkt de EUR niks. ‘Ze betalen toch collegegeld? Dan kunnen we moeilijk gaan dreigen dat ze moeten wieberen, toch?’ 1
king’ met Malik Sadiq. De beschuldigende vinger wordt niet gewezen naar de taliban, maar naar de sterke tribale tegenstellingen en waterconflicten. ‘Nederland heeft zich ingespannen om zo neutraal mogelijk steun te verlenen aan het districtsbestuur, teneinde een zo stabiel mogelijke situatie voor de bevolking van Chora te creëren. Deze gebeurtenis is een verstoring van de tribale balans waarvan uiteindelijk alleen de lokale bevolking de dupe is.’ 1
Onrustig Nu de laatste containers Kamp Holland verlaten, is het politiek heel onrustig in Uruzgan, meent Martine van Bijlert. ‘De dood van een stamleider verzwakt een gemeenschap. In dit geval wordt het moeilijker voor de Achakzai-stam zich te verdedigen, tegen de taliban, maar ook tegen vijandige stammen en de regering.’ Het ministerie van Defensie in Den Haag prijst de ‘goede samenwer-
SUPERDEALS! GRATIS APPLE iPAD 16GB WiFi + SAMSUNG E1170 & GRATIS BLACKBERRY 9700 BOLD! 12 MND
HOGE KORTING!
GRATIS! APPLE iPAD 16GB Ook verkrijgbaar in 3G versie! incl. 275 min. / 550 sms per maand! incl. internet op je mobiele telefoon
VAN €3950 VOOR:
€25 50 P/MND
Korting geldt de 1e 12 maanden
12 MND
HOGE KORTING!
GRATIS! BLACKBERRY 9700
Ook verkrijgbaar in het zwart! incl. 150 min. / 300 sms per maand! + internet & mail (€7.50 p/mnd)
VAN €2250 VOOR:
€15 50 P/MND
Korting geldt de 1e 12 maanden
BESTEL NU RAZENDSNEL OP GSMSALE.NL 24-UURS LEVERING! VOOR 15.00 UUR BESTELD, DE VOLGENDE DAG GRATIS PER KOERIER IN HUIS!
Eerst
4
STEL...
PVV-selectie Te weinig geld en te weinig mensen
...dat de Ieren hulp blijven weigeren
I
erland kraakt in zijn voegen. Het land kijkt tegen zulke grote schulden aan dat de paniek over de toekomst van de eurozone weer is toegeslagen. De Europese Centrale Bank, het IMF en leiders van de EU, allemaal bemoeien ze zich met de nieuwe achilleshiel van de euro. Zij dringen erbij de Ieren op aan een bailout van miljarden te accepteren. De regering in Dublin probeert dat uit alle macht te verhinderen. Het land dat pas sinds 1949 officieel een republiek is (de facto sinds 1920 onafhankelijk), wil zich niet overleveren aan de bureaucraten van de EU. Niet zo gek: ze hebben gezien hoe genadeloos Griekenland de duimschroeven kreeg aangedraaid toen de EU-geldkraan openging. Veel Ieren zien een bailout als een einde van hun bestaan als soevereine natie. Als de Ieren hulp blijven weigeren, gaat het probleem helaas niet weg. Financiële markten zullen hoge rentes blijven vragen om het land geld uit te lenen als er geen oplossing komt. Dat ging met Griekenland net zo: pas nadat er duidelijkheid was over de bereidheid van de Unie om met een reddingsplan te komen, ging de rente omlaag. Als de Ieren volharden zal bovendien steeds luider het verwijt klinken uit Brussel dat ze de toekomst van de euro op het spel zetten. Nu de twijfels weer toenemen over het voortbestaan van de muntunie, is Brussel er veel aan gelegen te laten zien dat het ook deze crisis tot een goed einde weet te brengen. Zo niet, dan dreigt namelijk het echte doemscenario: besmetting van Spanje of Italië met de schuldenziekte. Ierland is als kleine economie net als Griekenland nog wel te redden, maar het is de vraag of de eurozone een aanval op de overheidsfinanciën van een grote economie overleeft. Pak aan dat geld! 1
De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties:
[email protected]
Wilders wil té veel zelf doen De stroom onthullingen over de PVV houdt aan. Sharpe viel een atleet aan en De Mos blijkt geen schooldirecteur. Wat ging er mis? Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
‘Ik weet waar je woont en ik weet waar je vriendin woont’, zo luidde volgens oud-topatleet Robert de Wit de bedreiging van PVV-Kamerlid James Sharpe nadat laatstgenoemde hem had mishandeld. Een woordvoerder van de Atletiek Unie bevestigt dat De Wit is aangevallen door Sharpe met spikes. ‘Die vent is hartstikke gek’, zegt De Wit over zijn oud-trainingsmaatje. ‘Als hij flipt is er geen houden meer aan.’ Gisteren bleek ook dat het Hongaarse bedrijf van Sharpe, na een boete van een kwart miljoen, begin dit jaar 172.000 euro moest betalen voor oplichting. Bovendien heeft PVV-Kamerlid Richard de Mos zich ten onrechte gepresenteerd als ex-schooldirecteur. Pijnlijke onthullingen nadat al bekend werd dat hun collega Eric Lucassen veroordeeld is voor ontucht en buren lastig viel. De kandidaten voor de Provinciale Statenverkiezingen van 2 maart moeten nog worden gepresenteerd. Wat schort er bij de PVV aan het selectieproces?
Álles zélf doen Wilders tuurt naar een proef van een campagneposter. Nee, het moet anders. Wilders krijgt drie locaties aangereikt voor de uitslagenavond van de verkiezingen. Nee, hij hakt geen knoop door, hij wil eerst zélf poolshoogte nemen. Kandidaten voor de Kamer, het Europees Parlement en de gemeenteraad oefenen Barend & Van Dorp. De Mos speelt Jan Mulder. PVVKamerlid Sietse Fritsma en Wilders zélf spelen de presentatoren. Het liefst doet Wilders álles zélf. Áls hij al iets uit handen geeft, dan legt hij die verantwoordelijkheid bij zijn directe vertrouwelingen. Juist om ‘LPF-toestanden te voorkomen’, houdt Wilders de organisatie klein. Té klein. ‘Alle Europarlementariërs en Kamerleden en de rechterhand van Wilders hebben een provincie toegewezen gekregen’, vertelt een PVV-Kamerlid eind 2009. ‘Alleen Wilders en vice-fractievoorzitter Fleur Agema zijn daarvan uitgezonderd, want die hebben het te druk.’ Allemaal krijgen zij de opdracht om voor hun provincie een lijst samen te stel-
Wilders wordt keer op keer in verlegenheid gebracht door zijn eigen mensen. ANP
‘Een kandidaat checken kost zo een paar honderd euro. Dat hadden we niet.’ Betrokkene bij selectieprocedure
len van twintig personen. De taak die bovenop het reguliere Kamerwerk komt, gaat de parlementariërs niet in de koude kleren zitten. ‘Ik werk tachtig uur per week. Ik ben echt kapot’, vervolgt het Kamerlid dat reikhalzend uitkijkt naar het reces. ‘Je leeft op adrenaline, ook in het Kamerwerk kun je geen fouten maken’, vertelt collega De Mos over die tijd.
‘Klein geld’ Voornaam probleem is de lege partijkas. Inkomsten staan in schril contrast met de SP, die in vijf jaar veertig miljoen vergaarde dankzij afdrachten van volksvertegenwoordigers, SP-leden en overheidssubsidies. ‘Ons campagnegeld stelt allemaal niet veel voor. Het haalt het niet bij de miljoenen van de SP’, zegt een fractielid. ‘We doen alles met donaties. Dat is klein
Rekendictee
Madagaskar
De finalisten van het Bartjens Rekendictee zijn bekend. De internetvoorronde werd dit jaar gewonnen door de Utrechtse softwareontwikkelaar Johan Scholten. Met tien goede antwoorden in 212 seconden bleef hij de andere 5.400 deelnemers die meespeelden op de websites van zeven regionale kranten, Het Financieele Dagblad en De Pers voor. Vrijdagavond is de grote finale in Zwolle.
Een groep van twintig hoge militairen in het Afrikaanse land Madagaskar heeft gisteren alle regeringsinstellingen ontbonden. Een kolonel, genaamd Andrianasoavina, verklaarde dat ‘een legerraad voor het welzijn van de bevolking’ is uitgeroepen om het land te runnen. De legertop die nu de macht heeft in Madagaskar heeft meteen na deze coup een spoedbijeenkomst belegd. ‘Als er muiterij gaande is, moeten we ingrijpen’, stelde een generaal van de militaire politie. In Madagaskar werd
FINALISTEN ZIJN BEKEND
geld.’ Geldgebrek komt ook doordat Wilders géén leden aan wil nemen, een unicum in de parlementaire geschiedenis. Wilders’ rechterhand Martin Bosma verklaarde hierover in Trouw: ‘Wij richten ons liever op de tien miljoen mensen die gaan stemmen, dan op een handjevol leden.’ Maar als aan het licht komt wat Lucassen op zijn kerfstok heeft, concludeert een nauw betrokkene: ‘We hadden gewoon geen geld, een kandidaat checken kost zo een paar honderd euro. Dat hadden we niet.’ En de AIVD inschakelen dan? ‘Achteraf denk je natuurlijk hadden we dat maar gedaan. Dat is nu te laat.’
zegt hij over nummer 9 van de lijst die zich later terugtrok.
Geert in cocon Maar er is één ding waar alle betrokkenen het over eens zijn, de onvermoeibare inzet van de PVV-voorman zélf. Juist door het niet uit handen geven van taken, in strijd tegen LPFtoestanden, kan het wel eens mis zijn gegaan. Tomlow: ‘Wilders leeft in een cocon, door zijn leefstijl is hij gevoelig geraakt voor mensen die precies zeggen wat hij wíl horen en bestaat de partijtop uit blinde loyalisten.’ 1
Weinig vrouwen Ander pijnpunt waar de PVV’ers mee geconfronteerd worden is dat er amper vrouwen solliciteren. ‘Ik heb er drie gesproken, maar die waren simpelweg te slecht’, vertelt het fractielid. Onder druk van Fleur Agema komen er meer vrouwen op de lijst, vertelt ex-kandidaat Geert Tomlow. ‘Willie Dille, Lilian Helder, Mellony van Hemert waren echt Fleur-kandidaten. Aan Mellony zagen wij al binnen tien minuten dat ze een beetje labiel was’,
Duppele petten
MILITAIREN KOMEN IN OPSTAND ‘SMIT MOET ONDERZOCHT’
Kolonel Andrianasoavina
gisteren een omstreden referendum gehouden. De inwoners kunnen stemmen over een ontwerpgrondwet. Die is bedoeld om president Andry Rajoelina, die vorig jaar een staatsgreep pleegde, aan de macht te houden tot de volgende verkiezing. Er is daarbij geen datum genoemd voor nieuwe verkiezingen, zodat Rajoelina levenslang zou kunnen regeren. De grondwet verlaagt de minimumleeftijd om president te worden naar 35 jaar. Rajoelina is nu 36 jaar en de jongste leider in Afrika.
Deelnemers van het Smit pensioenfonds willen via de rechter een onderzoek afdwingen naar het beleid van hun pensioenfondsbestuur. Lange tijd was de directeur van het sleepbedrijf ook voorzitter van het fonds. De deelnemersraad was onlangs in een hoorzitting in de Tweede Kamer zeer kritisch over dit ‘dubbelepettenbeleid’ . Smit gebruikte eind vorige eeuw 25 miljoen gulden uit het fonds voor een reorganisatie.
Facebook in de rechtszaal
Kriebels in de Kwakel
Opdracht volbracht
Een vrouw die zei geen alimentatie te kunnen betalen is veroordeeld op basis van Facebook. Daar pronkte ze met haar reisjes en een nieuwe laptop.
Zwembad de Kwakel in Utrecht is voor een aantal weken gesloten nadat bezoekers hadden geklaagd over mysterieuze huiduitslag en jeuk.
De Rotterdamse politie heeft vier studenten opgepakt die een nep-overval pleegden. Met het filmpje ervan wilden ze op school hoge kijkcijfers scoren.
Eerst
5
Zorg Twitter je beter
Social media maken zorg bereikbaar Voor ieder wissewasje naar je huisarts? Dat hoeft echt niet meer. Jules van der Leeuw AMSTERDAM
...
Vanuit je luie stoel of je ziekbed iets vragen aan je behandelend arts? Medische vragen worden steeds vaker ‘uitbesteed’ dankzij Zorg 2.0: smartphones, iPods en Twitter. A tweet a day keeps the doctor away. Relatief simpele innovaties maken het verschil. In Groot-Brittannië kun je sinds kort een apparaatje kopen dat via je mobiele telefoon op basis van een druppeltje speeksel of bloed precies uitwijst of je SOA’s hebt opgelopen, en zo ja, welke. Patiënten in het Rotterdamse Erasmusziekenhuis krijgen in de wachtkamer ‘les’ over hun huidaandoening op een iPod. Deze voorlichting moet het gesprek met de dermatoloog vlotter laten verlopen en patiënten kunnen zo gerichter vragen stellen. Huisarts Erik Jansen uit Nijmegen merkt aan de belangstelling voor zijn spreekuur op Twitter dat er behoefte is aan persoonlijk contact, maar dan op afstand. ‘Via @tweetspreekuur wordt het voor zo’n 1.200 volgers erg gemakkelijk om voor hun kwaaltjes een eerste expert opinion te krijgen. Dat is een inschatting van de arts en niet zo nauwkeurig als een echt consult. Twitter is voorlopig een prima oplossing, als aanvulling op een artsenbezoek. Natuurlijk kan een consult nooit worden vervangen door 140 tekens.’ Ook voor een eerste screening, zelftesten en online begeleiding bij problemen als alcoholverslaving, angststoornissen en depressies biedt deze digitale ondersteuning uitkomst. ‘Het maakt medische zorg erg laagdrempelig’, zegt Chris Flim van de Nederlandse Vereniging voor EHealth (NVEH). ‘Voor de meeste mensen is het vrijwel altijd toeganke-
PLEASE ENJOY ...
FEMMETJE
DEWIND
W
e maakten een uitstapje naar Mount Fuji. Mount Fuji is op een heldere dag zichtbaar vanuit Tokio. Vandaag niet. Vandaag was het mistig en grauw. Om acht uur precies zouden we worden opgehaald. Om acht uur
lijk, je vragen worden snel beantwoord en je hebt het gevoel iets gemakkelijker anoniem te blijven. Ook is de toegenomen hoeveelheid informatie op internet goed voor het overleg tussen de patiënt en zijn arts.’ ‘Social media bieden de mogelijkheid tot contact, expressie en participatie’, zegt Heleen Riper, die voor de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam onderzoek deed naar social media in de zorg. ‘Het verhoogt de participatie en zorgt dat patiënten en zorgverleners elkaar eenvoudig kunnen vinden.’ Hoe kun je patiënten het gemakkelijkste bereiken? ‘Met hun mobieltje. Die heb je altijd bij je. Voor smartphones worden nu al verschillende apps geleverd die je kunnen
‘Een digitale revolutie in de zorg? Alle voorwaarden zijn hier aanwezig.’ Heleen Riper, onderzoekster
monitoren, sturen en begeleiden bij een aantal aandoeningen of klachten. En vaak heb je direct contact met een medisch expert aan de andere kant.’ Riper hoopt op een digitale revolutie in de zorgsector. ‘Nederland moet dan de daadkracht aan de dag leggen van een Neelie Kroes, onze ITeurocommissaris. Dit is namelijk een onomkeerbare ontwikkeling. Maar het kan nog veel beter, dus moeten we investeren in goede digitale innovatie. Alle voorwaarden zijn in Nederland aanwezig. We hebben een prima mobiel netwerk, genoeg bedrijven die in het proces kunnen participeren, het niveau van de zorg is goed en we hebben de juiste cultuur. De omstandigheden zijn ideaal.’ 1
precies rende een gespannen tourguide onze hotellobby in. ‘I’m so sorry, I am so late! Please enjoy your day with us.’ En toen rende ze terug naar de bus. En wij renden achter haar aan. Met een bus vol toeristen reden we richting Mount Fuji. Onze tourguide ratelde aan een stuk door over Mount Fuji, de hoogste berg van Japan. Wel 3.367 meter. Vroeger dacht men dat de berg magische krachten had, nu nog steeds wel, daarom is Mount Fuji een bedevaartsoord voor elke Japanner. Vroeger werd de berg alleen beklommen door mannen, vandaag de dag mogen ook vrouwen een poging doen de top te bereiken. En zo ging het maar door.
Naarmate we dichter bij de berg kwamen werd de mist steeds dikker. Zelfs zo dat toen we bijna bij de top waren er geen enkel oriëntatiepunt meer was (behalve de opgewonden tourguide). ‘Misschien’, zei onze tourguide, ‘klaart het nog op. Het kan hier heel snel opklaren, wist u dat? Laten we bidden dat het opklaart.’ Maar de goden waren ons niet goed gezind. Het klaarde niet op. ‘I’m so sorry’, zei ze keer op keer. ‘Ik vind het zo vreselijk voor jullie dat jullie Mount Fuji niet kunnen bewonderen.’ Ik begon het zelf ook heel vreselijk te vinden. Als troost kon ze ons vertellen dat we een foto van een
foto van de berg konden maken in de souvenirwinkel. ‘Please enjoy the souvenirshop!’ In de souvenirshop maakte ik, net als mijn dertig medetoeristen, een foto van een foto van Mount Fuji. ‘Wat doe je nou?’, vroeg mijn vriend. ‘Weet ik veel’, zei ik, ‘ik please onze tourguide.’ Op de terugweg trok de mist miraculeus op en onze tourguide bleef er bijna in toen ze een glimp van de top van de berg opving. De buschauffeur moest stante pede stoppen (midden in een haarspeldbocht) en wij moesten allemaal hup hup de bus uit om de berg te fotograferen: ‘Please enjoy
Mount Fuji, please enjoy!!!’, kraste de tourguide met een aan hysterie grenzend enthousiasme in de microfoon. Toen we weer bij ons hotel werden afgezet, boog onze tourguide wel twintig keer en zei toen: ‘Ik vond het zo fantastisch dat jullie er bij waren vandaag.’ Ik was ook erg blij dat de tourguide het zo naar haar zin had gehad. 1
Femmetje de Wind is na een wereldreis van een half jaar weer terug op het honk.
Niet vegen voor een kusje
Niet lekker
219.994 euro
De man die eerder een taakstraf kreeg opgelegd omdat hij een agente in Breda een zoen op haar wang gaf, is door het hof vrijgesproken.
Groente uit een pot, sap uit een pak en alle andere vormen van bewerkte groente en fruit zijn wel gezond. Het vermindert de kans op een hartinfarct.
Nee, geen rijtjeshuis, bovenstaand bedrag is de prijs voor de duurste fles wijn ooit. Een fles Château Cheval Blanc uit 1947 werd voor ruim twee ton geveild.
^
Ò=
^¨
zz ª =
Zyv ~ z wzvv y z z x~zxz Zv}¦v v svrv v uv Va°tz}rr } vvu}x9 ^ zvw }v vv vv vv rx uv rrrrr v svrr v u } v } v tzvtv9 V s}~ T[ v Va°tz}rr v v v}¦vÆ rr vvr}x rr w auvvvrsvv rr xvs}9 ?} }v9 ^ vv ur uv xvuv rvY Õ9 ^ rrx }r 9o v}¦v ru rr9ô 9 ?r rt}vv rr s}~ uv T[°rrrrr9 Ê9 ]v v rru ru rr9 Gvvw x xvv Va°tz}rr{ ^ rrx vv v}~v rr rr }r °tz}rr9 w vv r}vv Va°tz}rr s}~ uv T[°rrrrr9 ?rrr x svrruv rv9 ôGvvw auvvvrsvv w r à vvsv Õ rxvÆ ur u}vt rr r Ê9 ^ zvw v}¦v ru }v rr v rxv w v rt}vv ur zv r Va°tz}rr rr9
Zyz ~z |zv ¢v yz Ze´x~vv= Hv vv =s=
Eerst
Haven Belgen haken af
Bouw energiecentrale in Rotterdam gaat niet door De bouw van een nieuwe energiecentrale in Rotterdam gaat niet door. De reden: in Engeland is het beter afspraken maken met de overheid over CO2-opslag.
stoot terug te brengen. Zeker hier in de haven met veel raffinaderijen en energiecentrales dicht bij elkaar. Dan heb je weinig infrastructuur nodig om alles in een leeg gasveld onder de Noordzee te pompen.’
Mathijs Rotteveel
Schone centrale
AMSTERDAM
Het was de bedoeling van de C.Gen (in handen van de rijke Belgische familie Cigrang) om samen met de Luxemburgse elektriciteitsleverancier Cegedel een waterstofcentrale te bouwen, waarvan 85 procent van de uitstoot zou worden opgevangen en opgeslagen. Eind 2008 begonnen de bedrijven met het aanvragen van vergunningen in Nederland. C.Genbaas Wim Heyselberghs zag het toen nog helemaal zitten: ‘Wij bouwen een schone energiecentrale die een brug slaat naar de toekomst. De CO2afvang van minstens 85 procent sluit aan bij de doelen van Rotterdam, het Rijk en de Europese Unie.’ Het pakte anders uit. Na de protesten in Barendrecht en in de Noordelijke provincies tegen ondergrondse opslag van CO2, zocht C.Gen zijn heil overzee. Havenbedrijf-woordvoerder Poppe: ‘Een punt dat de afgelopen jaren speelde was de aansprakelijkheid voor schade op lange termijn. Wat als er over honderd jaar iets fout gaat met die CO2-opslag? Wordt dat risico door de maatschappij gedragen of door het bedrijf? Het zou mij niets verbazen als ze daar in Engeland sneller zekerheid over hebben gekregen.’ 1
Durfkapitaal Geldschieters spelen weer voor Sinterklaas
Kapitaalinjectie voor Layar Het Amsterdamse technologiebedrijf Layar heeft Intel Capital aan boord als nieuwe investeerder. De chipgigant steekt 10 miljoen dollar (circa 7 miljoen euro) in het bedrijf. Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
De centrale die het Belgische energiebedrijf C.Gen wilde bouwen in de Rotterdamse haven is van de baan. Aan de oorzaak voor het stopzetten van dit grootschalige project wijden de weinig spraakzame Belgen op hun website één regel: ‘Reden hiervoor is de technische inpasbaarheid op deze locatie, gepaard gaande met onzekerheden betreffende regelgeving en opslag van CO2 in Nederland.’ Verder gaan ze niet op vragen in. Gelukkig is oud-zakenpartner Havenbedrijf Rotterdam loslippiger. Woordvoerder Sjaak Poppe meldt dat de Belgen naar Engeland zijn gevlucht. ‘C.Gen is een internationale onderneming’, zegt hij. ‘Ze gaan nu waarschijnlijk in Engeland een energiecentrale bouwen die werkt op waterstof, omdat ze daar blijkbaar over de opslag van CO2 betere afspraken kunnen maken met de overheid.’ Het Havenbedrijf had de centrale graag een plek geboden. ‘Omdat wij opvang en opslag van CO2 nodig achten’, zegt Poppe. ‘Zolang wij veel fossiele brandstoffen gebruiken – en dat doen we de komende twintig jaar nog wel – is dit dé manier om de uit-
7
...
‘Dit is fantastisch voor Nederland. Intel is een van de grootste investeerders in technologiebedrijven ter wereld’, zegt Sake Bosch van durfkapitalist Prime Technology Ventures, die al eerder geld in Layar stak en ook in deze financieringsronde weer meedoet, naar aanleiding van de kapitaalinjectie van Intel Capital in het Amsterdamse technologiebedrijf. Door de crisis hielden veel investeerders hun hand lange tijd op de knip, maar nu lijken ze – getuige de investering in het Nederlandse Layar – eindelijk weer bereid om geld in veelbelovende bedrijven te steken.
De investeringspoot van het Amerikaanse chipbedrijf is een oude bekende van Prime. Samen zaten ze al in de Eindhovense ‘startup’ Silicon Hive. De nieuwe investering van Intel Capital in Layar is zo vers dat die nog niet vermeld wordt op de site de financieringspoot van de chipgigant. Ook Claire Boonstra (35), medeoprichter van Layar, is verguld met Intel als nieuwe investeerder. ‘We konden uit verschillende potentiële geldschieters kiezen, maar hier zijn we heel blij mee. Bij Intel Capital hebben ze veel kennis in huis waar we gebruik van kunnen maken.’
Verdienmodel In feite is Layar, zoals de naam eigenlijk al zegt, een virtuele informatielaag die je over het scherm van je mobieltje kunt schuiven. In die laag kun je in een oogopslag zien op welke locaties zich tankstations, pinautomaten en bepaalde winkels bevinden. Dat kan best handig zijn als je ergens
op locatie bent. Inmiddels hebben vier miljoen mensen Layar geïnstalleerd op hun telefoon, één miljoen daarvan is actief. Een echt verdienmodel heeft Layar nog niet. Dat is van later zorg. Bosch van Prime ziet het probleem niet zo. ‘Layar zou nog geen verdienmodel hebben, maar dat hadden Twitter en Facebook ook niet toen ze begonnen’, zegt Bosch. Boonstra zegt dat er inmiddels aan verschillende verdienmodellen wordt gewerkt, maar dat Layar eerst zoveel mogelijk mensen wil hebben die de applicatie gebruiken. In totaal wist Layar dit keer 10 miljoen euro op te halen, 7 miljoen daarvan is afkomstig van Intel. Prime en Sunstone Capital leggen de overige 3 miljoen euro op tafel. In totaal zit er nu zo’n 12,5 miljoen euro aan startkapitaal in het bedrijf. Layar gaat het geld van de investeerders gebruiken voor de verdere ontwikkeling van het product en het aantrekken van nuttige informatie in de applicatie. 1
QR >@ M:N >G@ ;G@U YQQU:K YQQU G<E@KB ;UQXZ>@+ Ze moesten in 1615 wel even wennen aan de smaak van Peter Cuyper. Hij gaf Grolsch bier een krachtigere smaak dan andere bieren. Precies zoals hij het zelf lekker vond. En dat moesten anderen dan ook maar vinden. Bleek nog vrij aardig te kloppen ook.
8
Perspectief
Vervuiling
Nederland is minder braaf dan het lijkt.
China stoot onze CO2 uit Hoe kom je van je grofvuil af zonder boete? Simpel: gewoon bij de overbuurman op de stoep zetten. Hoe raak je die lastige broeikasgassen kwijt? Precies... Frank Mulder
...
T
erwijl Nederland braaf de Kyotodoelstellingen gaat halen, is China nu officieel de grootste vervuiler geworden. Maar schijn bedriegt, blijkt uit nieuw onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Reductie lukt Nederland alleen door z’n spullen steeds meer te laten maken in het buitenland – en daarmee de uitstoot te ‘outsourcen’. Op de klimaattop in Cancun, over twee weken, zal Nederland trots de cijfers over 2009 tonen: een uitstoot van 201 megaton CO2-equivalenten. Dat is al bijna 6 procent minder dan de 213 megaton in 1990 en daarmee bereikt Nederland nu al wat het in Kyoto voor 2012 heeft beloofd. Maar er zit een addertje onder het gras. Een draak van een adder zelfs, blijkt uit nieuwe cijfers die het CBS gisteren naar buiten bracht. We halen namelijk steeds meer van onze producten uit andere landen, met name China. Maar de 25 miljard euro aan breedbeeldtv’s, flatscreens, Nokia’s, iPods, spijkerbroeken en Barbies die we tegenwoordig door de Aziatische draak laten maken leidt tot een enorme uitstoot van broeikasgassen. Als we die meerekenen, valt de hele reductie van de afgelopen jaren weg.
Top-10 voetafdruk
Broeikasgasemissies per persoon per jaar: 29 ton 1.Verenigde Staten 21 ton 2. Australië 20 ton 3. Canada 18 ton 4. Zwitserland 18 ton 5. Finland 17 ton 6. Nederland 17 ton 7. België 16 ton 8. Ierland 16 ton 9. Cyprus 15 ton 10. Verenigd Koninkrijk
China heeft een jaarlijkse koolstofvoetafdruk van 3,1 ton per persoon Ministaatjes zijn niet meegerekend. Bron: www.carbonfootprintofnations.com
Verslechtering ‘In het buitenland wordt steeds meer voor ons uitgestoten’, zegt Roel Delahaye, onderzoeker bij het CBS. ‘We importeren uit landen buiten Europa, zoals China. Aangezien het productieproces daar relatief milieuonvriendelijk is, zitten er veel emissies verankerd in deze producten. Maar ook voor olie en gas uit Rusland en landbouwproducten uit Afrika en Latijns-Amerika worden veel broeikasgassen uitgestoten.’ Andersom werkt het overigens net zo. Nederland exporteert veel bloemen en chemische producten, vooral naar buurlanden. ‘Dat zijn relatief vervuilende sectoren. Wij hebben nu becijferd dat er ongeveer net zo veel vervuiling verwerkt zit in de import als in de export, namelijk 99 tegen 103 megaton.’ Klinkt goed, maar het is eigenlijk een verslechtering. ‘In 1996 was de balans namelijk veel positiever en voerden we 18 megaton minder broeikasgassen in dan uit. Met andere woorden: de mondiale uitstoot van broeikasgassen door onze consumptiebehoeften is niet afgenomen, maar gelijkgebleven.’ De zogenoemde ‘koolstofvoetafdruk’
#$'""#%"%&%$%""%(!'!#$'! % %" %""#%%!#!!! #& %'!!#)!%$! % %"!
Twee manieren van meten
H
et IPCC (het VN-klimaatbureau) schrijft emissies toe aan landen waar de uitstoot daadwerkelijk plaatsvindt. Dat is een productiegerichte benadering. Maar zou het niet veel eerlijker zijn om emissies toe te schrijven aan het land waar de productie wordt geconsumeerd? Het zou wel een noodzakelijke correctie zijn, vindt de Noorse hoogleraar Edgar Hertwich. ‘Maar dat ontslaat producerende landen niet
TIP: BORREL OF DINEER BIJ DES DEUX VILLES!
van hun verantwoordelijkheid. Hun industrieën zijn vaak nog veel vervuilender dan nodig is, denk aan Chinese kolencentrales. Het zou het eerlijkst zijn als de lasten worden verdeeld tussen producenten en consumenten.’ ‘Er is voor beide benaderingen wat te zeggen’, zegt Ton Manders, interim sectorhoofd klimaat van het Planbureau voor de Leefomgeving. ‘Met een mondiaal klimaatbeleid zou het natuurlijk niet uitmaken.
Dan komen de kosten van de uitstoot vanzelf in de prijs terecht. Maar als landen als China zich niet willen binden aan reductieverplichtingen, dan denk ik dat deze benadering belangrijker wordt. Frankrijk en de VS roepen nu al dat ze dan een belasting willen heffen op de hoeveelheid uitstoot die met de geïmporteerde producten is gemoeid. Anders hebben landen als China een oneerlijk concurrentievoordeel.’ 1
van Nederlanders blijft dus hoog. Te hoog, zeggen onderzoekers van de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie. Die berekenden hoeveel broeikasgas de gemiddelde inwoner van een land uitstoot. Volgens de Noren stoot een Chinees bijna eenvijfde minder uit dan de officiële cijfers suggereren (3,1 ton) en Nederlanders juist eenvijfde méér (16,7 ton), waarmee wij hoog eindigen op de lijst met grootste vervuilers. ‘Voor alle westerse landen geldt hetzelfde’, zegt de Noorse hoogleraar energie Edgar Hertwich. ‘Hun vervuiling vindt elders plaats. Niet doordat de productie wordt verplaatst, maar doordat de productiegroei in toenemende mate uit Azië komt.’ Of dit effect zo toeneemt dat het de Kyotowinst teniet doet, konden de Noorse cijfers niet aantonen, maar het CBS wel. Door handels- en emissiecijfers te koppelen, toont het aan dat onze koolstofvoetafdruk, ondanks de enorme verbeteringen die de industrie heeft doorgevoerd, hardnekkig hoog blijft. Het had natuurlijk erger gekund. De Nederlandse consumptie is met eenderde gestegen, de voetafdruk niet, en dat is een prestatie van het bedrijfsleven. Bovendien is het goede nieuws dat burgers nu zelf de sleutel van klimaatbeleid in handen hebben. Hun voetafdruk zou makkelijk een ton CO2 kleiner kunnen worden, als ze per jaar één keer minder naar Zuid-Europa vliegen, vierhonderd liter minder tanken, tien vrienden laten overstappen op spaarlampen óf doordeweeks vegetariër worden. Of als ze aan Sinterklaas zouden vragen of hij geen Chinees speelgoed meer in hun schoen doet, maar gewoon kruidnoten van eigen bodem. 1
PATHÉ BUITENHOF ANDERE FILMS, ANDERE SFEER
www.pathe.nl/buitenhof
Groei
9
Wie
Wat
CV
Ambitie
Jeroen Vetter (40) en Jan Welkzijn (52) oprichters van Capitalguards.
Capitalguards zoekt voor particuliere beleggers wereldwijd naar de beste fondsbeheerders.
Vetter en Welkzijn hebben met hun fondsensupermarkt Fundcoach eerder de Nederlandse markt voor beleggingsfondsen opengebroken.
Een stabiel rendement van tussen de 5 en 14 procent per jaar moet leiden tot een beheerd vermogen van 100 miljoen euro, eind 2011.
Vermogensbeheer Geen maatwerk, maar lage kosten en stabiel rendement
Van nul naar honderd in twee jaar Na alle grote verhalen over het aanvallen van de Nederlandse grootbanken, zijn er eindelijk weer ondernemers die het echt doen. ‘Wij krijgen niet aan de achterdeur betaald.’ One voor de risicomijdende belegger en Portfolio Two voor zijn iets avontuurlijker ingestelde evenknie. Het grote verschil met de vermogensbeheerders van de grote banken? ‘Wij zijn wél transparant en ontvangen bijvoorbeeld geen vergoedingen van de fondsen die wij in onze portefeuilles opnemen. Traditionele vermogensbeheerders doen dat wel. Die vangen dus een adviesvergoeding van hun klanten, maar krijgen ook aan de achterdeur betaald door de fondsen. Dat weten de klanten vaak niet eens.’
Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
‘Dit is de voicemail van Jeroen Vetter. Momenteel is hij voor u op zoek naar topfondsen. U kunt na de piep een bericht inspreken...’ Jeroen Vetter is druk. Druk met presentaties voor potentiële klanten en het zoeken van geschikte beleggingsfondsen. Dat gaat bij Vetter in de overdrive. Hij houdt niet zo van stilzitten. Gelukkig vormt hij ook bij zijn nieuwe bedrijf, vermogensbeheerder Capitalguards, weer een duo met zakenpartner Jan Welkzijn, die indien nodig op de rem trapt. ‘Met hem heb ik in 2001 het bedrijf Fundcoach opgericht’, zegt Vetter als we hem eenmaal te pakken hebben. ‘Daarmee hebben we de Nederlandse markt voor beleggingsfondsen opengebroken.’ Bescheiden is hij ook al niet, maar Vetter heeft wel gelijk.
Maatwerk
Markt verdelen Voordat hij en Welkzijn zo’n tien jaar geleden begonnen met hun fondsensupermarkt Fundcoach, hadden Nederlandse particuliere beleggers het decennialang moeten doen met de huisfondsen van ABN Amro, Fortis, ING en Robeco. De fondsen van buitenlandse beheerders kregen hier geen voet aan de grond omdat de grootbanken de fondsenmarkt liever onderling verdeelden. Op de website van Fundcoach – en concurrent Fundix die ongeveer tegelijktijd begon – kregen particulieren wél de keuze: beleg ik mijn geld bij de indexbeleggers van Vanguard, de mastodonten van Fidelity of de Oost-Europa-specialisten van East-Capital? Fundix en Fundcoach hadden succes en werden – zo gaat dat – in 2001 en 2003 overgenomen door respectievelijk ING en SNS. Bij de laatste bank bestierden Vetter en Welkzijn tot vorig jaar hun fondsensupermarkt. Ondanks dat ze daar ‘een geweldige tijd’ hadden, werd het vorig jaar tijd voor een stapje verder.
OPZIJN IERS ...
ARIE KIEVIT
‘Nu gaan we met Capitalguards het traditionele vermogensbeheer aanpakken’, zegt Vetter. ‘In onze kennissenkring kregen we zoveel klachten over vermogensbeheerders. ‘Ze handelen niet in mijn belang, het zijn
geen ondernemers, ze luisteren niet, ze zijn te duur.’ Wij hebben al die verhalen aangehoord en onderzoeken gedaan naar wat welgestelde beleggers wél willen. Het resultaat is Capitalguards.’ Begin dit jaar zijn Vetter en
Welkzijn, met drie andere oud-Fundcoachers gestart met het bouwen aan hun nieuwe vermogensbeheerder voor rijke beleggers (minimale inleg: 100.000 euro). Op 21 mei gingen hun twee fondsen in de lucht: Portfolio
2013 wordt ingevoerd. Officieel bedoeld om de euro te steunen, maar ook het tegenovergestelde is mogelijk. Dat komt vooral de Duitsers erg goed uit.
te kloppen bij het EFSF mag in dat plaatje gezien worden. Net als de geplande nieuwe Europese wetgeving die de Europese PIIGS (de schuldenrijke mediterrane landen plus Ierland) onder controle moet houden. Het is de Europese tegenhanger van het beleid dat in de Verenigde Staten met gevoel voor overdrijving wordt toegepast: een beleid van toenemende macht van de centrale bank. Het Griekse financiële drama, dat in mei voor een schok zorgde op de financiële markten, speelt nauwelijks nog een rol op de aandelen- en valutamarkten. De schulden van Ierland zijn in dat opzicht eigenlijk al helemaal niet relevant. Ten eerste heeft
het land veel minder structurele problemen dan Griekenland. Bovendien schatten investeerders de kans op een faillissement van Ierland 40 procent lager in dan bij Griekenland (en bovendien lager dan bijvoorbeeld Argentinië en Venezuela).
Macht van de centrale bank
MARK
LEENARDS
C
Jeroen Vetter (l) en Jan Welkzijn: ’Maatwerk stelt vaak weinig voor.’
hina heeft een vaste wisselkoers, de Verenigde Staten hebben de geldpersen (QE2) en nu lijkt ook Europa z’n eigen valutawapen te hebben gecreëerd: het EFSF (Europees Financieel Stabiliteits Fonds) en de permanente vervanger daarvan die waarschijnlijk in
Het was immers de Duitse economie die afgelopen zomer excelleerde door de toenemende export, als gevolg van de lage euro. De Duitsers hebben heimwee naar de sterke Duitse mark, maar dat is sentiment. Het land en zijn buren hebben wel degelijk baat bij een zwakkere euro nu de Verenigde Staten en China ruziën over hun wederzijdse monetaire maatregelen. De Duitse oproep aan Ierland om aan
Spartelen Als het echt mis gaat, wordt Ierland vrijwel zeker geholpen door de EU en eventueel het IMF. ‘Even laten spartelen’ lijkt het devies van de Unie, waarin Duitsland en Frankrijk sterk aan invloed hebben gewonnen. Zodra de Ieren aan het geldinfuus worden gezet en de markten sterk herstellen, dan dient de volgende kandidaat zich
Ook pretendeert Capitalguards geen maatwerk te bieden. ‘Dat zogenaamde maatwerk stelt vaak weinig voor, omdat vermogensbeheerders werken met standaardportefeuilles. Het maatwerk zit dan in de verschillende vergoedingen die ze bij klanten in rekening brengen, haha. De meeste beleggers zitten ook helemaal niet te wachten op maatwerk. Ze willen de beste fondsmanagers tegen de laagst mogelijke kosten. Die leveren wij.’ Vetter zegt te streven naar tussen de 5 en 8 procent voor de defensieve portefeuille en tussen de 7 en 14 procent voor de iets gedurfdere variant. ‘Het belangrijkst is dat er weinig schommelingen in zitten. Wij selecteren beheerders met uiteenlopende strategieën en die werken met grondstoffen, aandelen en obligaties. Daarbij willen wij dat de beheerders veel instrumenten – zoals opties en futures – ter beschikking hebben om hun doelstelling te halen. Veel traditionele vermogensbeheerders doen dat niet, omdat ze van oudsher alleen beleggen in aandelen, obligaties, vastgoed en cash. Die portefeuillesamenstelling is inmiddels wel achterhaald.’ Dat Vetters verhaal aanspreekt, blijkt wel uit de ruim dertig miljoen die beleggers inmiddels bij Capitalguards hebben gestort. ‘We denken dat dat rond de jaarwisselingen gegroeid is tot zo’n vijftig miljoen.’ 1
vast weer aan: Portugal of wellicht Italië. Het laatste land staat bol van de politieke schandalen en het zou mij niet verrassen als de financiële boekhouding er ook niet op orde is. En zo komen de Europeanen de komende jaren wel door met een euro die niet boven de 1,60 dollar en niet onder de één dollar uitkomt. Stabiliteit is daarbij het toverwoord. Daar kunnen de Amerikanen nog wat van leren. 1
Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
Naar de sterren..
Suikeroom
Cadeautjes
Voor 70.000 euro kun je in de nabije toekomst via luchtvaartmaatschappij KLM met de Space Experience Curaçao als toerist de ruimte in.
De Kroonenberg Groep, het vastgoedbedrijf van de steenrijke Lesley Bamberger, is volledig eigenaar geworden van voetbalclub Almere City FC.
De kerstbestedingen van Nederlandse huishoudens zullen dit jaar licht stijgen. Gezinnen verwachten gemiddeld 443 euro uit te geven aan de feestdagen.
entertainment
10
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Haarlem, 15:15 Libelle Academy
‘Bij ons is het zonder saaiigheid’ Het klinkt erg highbrow, maar het moet vooral ‘leuk’ zijn: de nieuwe academie van de Libelle. Een succes is het al vóór de lancering. Redactie MSM
...
‘Leren voor je plezier!’, met deze leus profileert de zojuist gelanceerde Libelle Academy zich. ‘Waarom heb ik dat niet bedacht?’ vraagt managementgoeroe Ben Tiggelaar zich peinzend af. ‘Is dat niet te simpel, dacht ik eerst. Maar ook al wordt er lacherig over gedaan, het werkt wel zo, dat heet positive reinforcement.’ MSM is in de Volksuniversiteit Haarlem voor de met bubbels en goodiebag opgeleukte opening van deze academie, de eerste die door een tijdschrift is opgezet. In het wat oude, stoffige gebouw leidt een fluorescerend rode stippellijn de bezoeker naar het voor de gelegenheid kraakwit geschilderde lokaal. ‘We hebben alles opnieuw ingericht, in onze eigen stijl’, verduidelijkt Libelle-hoofdredactrice Franska Stuy. In wit-metroze neonlicht prijkt het magazinelogo aan de wand. ‘Als wij workshops organiseren, zit het altijd vol. Onze lezers weten dat het bij Libelle niet saai is, zakelijk of
In een kraakwit lokaal volg je de cursus ‘En nu ik!’ BART BRUSSEE
schools.’ Om iedereen de kans te geven bij zo’n cursus te kunnen zijn (met titels als ‘Mindful mediteren’, ‘Simplify your life’, ‘En nu ik!’), heeft het grootste vrouwenblad van Nederland samenwerking gezocht met Volksuniversiteiten door het hele land. ‘Dé Libelle-vrouw bestaat niet. We hebben 2,3 miljoen lezers, dus een doorsnee uit de hele bevolking zal op deze school afkomen. Gezellig, met een vriendin.’
Roze minilaptops Maar hebben we aan één LOI niet genoeg? ‘Die onderwijsinstelling heeft examens en diploma’s. Wij niet, bij ons is het zonder saaiigheid.’ Mét roze minilaptops. Nog voor de lancering hadden ze al twintig cursussen uitverkocht. Oud-schaatster Barbara de Loor is ook uitgenodigd vandaag, voor een gastcollege ‘Haal het beste uit jezelf’, en zelfmanagementexpert Tiggelaar ook, over de noodzaak van zelfontplooiing. Beiden kunnen ook wel een cursus ‘Bouw je eigen webshop’ gebruiken, bekennen ze. Ze krijgen alvast zo’n laptopje. En Tiggelaar merkt op, zeer ontluisterend, dat de e-learning ‘Organizing’ ook wel wat voor hem is: ‘Ik moet mezelf beter leren organiseren.’ 1
iPod Hans Klok
Illusionist is nog helemaal van de discomuziek MSM vraagt willekeurige BN’ers: ‘Psst, wat luister je?’ En dwingt hen hun playlist te tonen.
Redactie MSM
...
Illusionist Hans Klok heeft onder zijn wapperende blonde haardos niet alleen witte oordopjes in maar is ook nog in het bezit van een good old discman ‘Ouderwets hè, maar ik heb mappen vol cd’s en die neem ik altijd overal mee naartoe.’ Op die discman draait het laatste schijfje van Whitney Houston een rondje. ‘Haar stem is wat dieper geworden, maar ik vind het nog steeds goed.’ Naast Houston is het voornamelijk
Gelukkig
IMCA MAAKT DOORSTART Imca Marina heeft een horecatoko annex huwelijkskapel in het hoge noorden en die liep niet zo lekker. Een faillissement is nu omgedraaid in een doorstart. De familie Noot en De Vicarie B.V. gaan voortaan samen op. Alle partijen zijn ontzettend blij met deze ontwikkeling. ‘Imca heeft veel van de situatie rondom het faillissement geleerd en is opgelucht en positief naar de toekomst’, zo staat in een persbericht.
jarenzestig- en zeventigrepertoire wat de auditieve pot schaft. ‘Ik ben een ontzettende fan van discomuziek, de The Degrees en dat soort dingen.’ In die trant luistert Klok ook graag naar muziek van wijlen vermaard travestiet Divine. ‘Ik was tien jaar en Ad Visser van Toppop zei dat het een man was. Ik geloofde mijn oren niet.’ Beroepsmatig wordt er ook veel geluisterd naar muziek voor de shows van Klok, waar Divine niet echt kan worden opgezet. In plaats daarvan wordt uitgeweken naar filmmof Hans Zimmer die meeslepende sco-
Tweet van de dag
‘Dennis Storm had seks op Boekenbal: http://bit.ly/cb6epf Sjee. Ik heb wel eens een boek gelezen tijdens Spuiten en Slikken.’ Claudia de Breij haalt schouders op voor deze BN’er seksbekentenis.
res schreef voor tientallen films. Klok mocht tijdens zijn kortstondige Las Vegas-avontuur heel wat muzikale handjes schudden. ‘Cher, Bette Midler, ik heb ze allemaal ontmoet. Maar Beyoncé was het leukst, gewoon een hele spontane meid, al herkende ik haar de eerste keer niet eens.’ Gevraagd naar muziek waar hij zich voor geneert in zijn collectie, maar waar hij wel heimelijk naar luistert, komen we uit bij de Young Diva’s. ‘Een Australische meidenband, ze zingen covers. ABBA en zo, en ik zing dan zo hard mogelijk mee.’ 1
Ontvreemd?
UIT DE VULLIS: ME HOL Bij Kunst & Kitsch is er een schilderij getaxeerd voor een lekker bedrag. De huidige eigenaar beweert het ooit uit een vuilcontainer te hebben gered tijdens een renovatie van het stadion van Sparta. De voetbalclub noemt dit verhaal quatsch en wil het schilderij van J.H. van Mastenbroek terug. Volgens een woordvoerder van Sparta lag het schilderij achter slot en grendel en is het gewoon ordinair ontvreemd in de jaren tachtig.
Voorbereid op de toekomst
Rihanna slaat Playboy af
Het Nederlands Philharmonisch Orkest is jarig en viert het zondag in metrostration Weesperplein te Mokum.
Helaas, de R&B-ster kon het niet eens worden over de voorwaarden. En heus, dat ging niet alleen om het geld, verzekert ze.
Q&A ...
Backpack-deluxe voor middenklasse MSM is eens een dagje vroeg klaar met werken, want Johannes Keuning stuurde ons een zelfgeschreven Q&A over zijn nieuwe boek De wereld in 27 vakantiedagen. AMSTERDAM
...
Hoe was het om uzelf te interviewen, meneer Keuning? ‘Hartstikke leuk. Ik vind dat ik hele goede vragen stelde en goede antwoorden gaf.’ Uw boek geeft tips hoe je met een drukke, modaal verdienende baan toch veel kunt reizen. Hoe kwam u op het idee? ‘Toen ik tijdens een zonvakantie naar Bulgarije met mijn vriendin een busuitstapje maakte naar Istanboel, kregen we het reisvirus te pakken. Inmiddels hebben we heel veel gezien, terwijl we allebei 40 uur werken.’ Is dat niet duur? ‘Nee hoor, vliegen is tegenwoordig heel goedkoop. Ik heb voor 3,5 week India minder betaald dan vrienden die 2,5 week op Kreta waren. Een vlucht naar Fez, Marokko, was maar 80 euro.’ MSM heeft maar 25 dagen per jaar. Hoe voorkomen we dat we de rest van het jaar moeten bijkomen van onze exotische trip? ‘Met mijn boek wilde ik niet zeggen: ga in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk zien. Je hoeft niet als een Japanner om zeven uur op iedere dag: je kunt ook een lang weekend in bed blijven hangen.’ Is dit iets nieuws? ‘Ja, er was nog niets voor de middenklasse, backpack-deluxe.’ Floortje Dessing heeft ook net een nieuw reisboek. ‘Ze is mijn grote concurrent. Ik heb bewondering voor haar, maar ik heb geen 365 dagen vrij. We zijn niet allemaal Floortje Dessing.’1
MsM
11
Twintig jaar geleden deed Bart Bosch mee aan een talentenjacht op tv, won en werd bekend. Hij jubileert niet met een uitverkocht Ahoy of een thema-avond op tv, hij schreef een boek vol BN’er-tips, valkuilen en waarschuwingen. Beroemd Jubileum
Waar ken ik je nou eigenlijk van? Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Voor de vergeten talentenjacht Showmasters moest je zingen, spelletjes begeleiden en presenteren. Jochem van Gelder, Rolf Wouters en wijlen Sugar Lee Hooper wonnen de presentatorentalentenjacht, Bart Bosch in 1990 ook. Zijn naam zegt u misschien even niets, maar in combinatie met de foto hiernaast komt er vast een ‘oh hij’ -erlebnis tot stand. Bosch werkte na het winnen van Showmasters bij RTL, de TROS, SBS en School TV. Tot 2001, toen droogde het televisiewerk op. Sindsdien zat hij niet stil. Hij treedt op in het land, zingt en presenteert. Is stemacteur/regisseur, gelukkig getrouwd, ouder en volwassen. Heimelijk droomt hij van een tv-rentree, maar wel op zijn voorwaarden. Hij weet (nu) welke valkuilen te omzeilen, en deelt die met mensen die beroemd willen worden in het openhartige boek: Beroemd zijn… is toch niet alles? Hiervoor interviewde hij een bups BN’ers over het vak en de mindere kanten. MSM confronteert hem met wat passages. Albert Verlinde: ’Weet waar je goed in bent en blijf dicht bij jezelf.’ Ontwikkel een talent wil Bart Bosch zeggen, dat rekt je houdbaarheid op. ‘Kon ik vier akkoorden spelen op de piano, ging ik weer iets anders doen. Terwijl Verlinde stelt: specialiseer je in iets. Dan word je onvervangbaar.’ Lachend: ‘Dat wist ik natuurlijk al, maar daardoor is het boek ook therapeutisch voor mij. Het drukte mij met de neus op de feiten. Ik was op alle fronten vervangbaar, dat was mijn zwakte.’ Bosch kent nu zijn sterke kanten: ‘Ik ben nu een meer volledige presentator en weet veel van muziek. Een programma daarover, dat kan ik. Als Joop van den Ende mij belt voor een programma over politiek op primetime, zeg ik nu dus nee.’
FRANK GROELIKEN
Musicalster Joke de Kruijf: ‘Het is allemaal politiek.’ De (Nederlandse) tv-wereld is zoals bekend een slangenkuil waar iedereen zijn ware aard verbergt, en netwerken een must is. Aan het eerste heeft hij een hekel. ‘Niemand zei ooit recht in mijn gezicht: ‘We moeten je niet meer’, dat is heel irritant.’ Het laatste is ook niet zijn kracht, registreert MSM in het Amsterdamse café Dauphine. KRO-dame Yvon Jaspers is er ook, zij en Bosch begroeten elkaar hartelijk. ‘Ik had haar allang gezien, maar blijf op tien meter afstand tot zij míj ziet. Terwijl ik gewoon op haar moet afstappen, dat is stom van mij.’ Bart Bosch is, ook op zijn 47e, nu eenmaal geen haantje de voorste. ‘Soms kom ik mijn bed uit en neem mij voor: ik ga ‘iedereen’ bellen.’ Lachend: ‘Na de koffie zit ik dan alweer achter de piano rustig wat te spelen.’ Wilma Nanninga : ‘Er worden veel wegwerpsterren gemaakt.’
Bart Bosch gruwelt van de deelnemers aan talentenjachten die slechts meedoen voor de roem. ‘Wat willen die mensen nu? Bekend worden? Hoe dan? Ze laten een scheet bij een auditie of iets dergelijks. Het maakt ze geen moer uit.’ Bosch hamert nog maar eens op talent. ‘Je moet iets kúnnen. Als je als Barbie van Oh Oh Cherso roept: ‘Ik wil neuken!’ en tien jaar later bij mij komt solliciteren en ik ben baas van een Hema, dan denk ik: doei!’ Je vrijwillig voor lul laten zetten moet je nooit doen in dit YouTube-tijdperk wil Bosch maar zeggen. ‘Het levert je roem op die niet blijft bestaan.’ Henkjan Smits: ‘Beroemd zijn is eigenlijk verschrikkelijk.’ Je kunt niet meer over straat, iedereen staart je na; het is niet alleen maar leuk om beroemd te zijn. Bosch heeft met iets anders te maken: niemand weet meer precies waar hij bekend van is, en daarom staart iedereen hem na. ‘Als jij nu even naar de wc gaat, komen de mensen achter je naar mij toe. Die vragen dan: ‘Wie ben je ook alweer?’ Dat gebeurt zo’n dertig keer per dag, je wordt er strontziek van. Leuker is het als ze je kennen van een goed programma en denken ‘Hé, dat is Bart’.’ Bosch grinnikt ‘Dit blijft misschien tot mijn tachtigste zo, dan lig ik opgebaard, loopt men langs de kist en vragen ze: ‘Waar ken ik die gozer van?’’ Het bovenstaande stemt misschien wat treurig, maar MSM had eerder tissues nodig voor de tranen die Bosch met zijn openhartige manier van vertellen, gecombineerd met zijn Amsterdamse humor opwekte, dan voor die om zijn levensloop als BN’er. Op medelijden zit deze artiest sowieso niet te wachten. ‘Ga je weg zeg, ik heb alles wel één keer gedaan. Live presenteren, de hoofdrol in een musical, maar nog een keer iets wat bij mij past op tv zou mooi zijn.’ Soms is hij wel eens jaloers op mensen met succes. ‘Bij mij in Baarn zit een bakker: voor zijn broodjes staan ze in de rij. Op die broodjes ben ik dan jaloers, die bakker heeft iets goeds verzonnen. Maar dat is wel een gezonde jaloezie, denk ik.’ Bosch hoopt van zijn boek honderdduizend stuks te verkopen. Zijn boodschap: doe niet alles om maar beroemd te worden. ‘Daar word je uiteindelijk niet gelukkig van. Ik zag ooit het BN’er zijn als levensvorm, dat is echt onzin.’ 1
Twitteren met Bart Bart Bosch zit op Twitter, of wij even zijn twitteraccount wilden noemen. Daar lezen we vandaag op dat hij in een nieuwe Barbieserie de rol van Ken zal nasynchroniseren. Maar ook dat hij een volgersteller heeft die op 138 staat, een BN’er onwaardig. Volg daarom @BartBoschNl. 1
Grootste orkest
Grootste schoolreünie
Hoogste kerstboom
In mei 2000 speelde het grootste orkest ter wereld, met 6.452 leden van het Vancouver Symphony Orchestra en studenten Ten Minutes of Nine.
De grootste schoolreünie was die van 3.299 oud-leerlingen van de Stadium High School uit Tacoma, in de Amerikaanse staat Washington.
De hoogste kerstboom was een 67,36 meter hoge douglasspar, die tijdens de feestdagen van 1950 in het Northgate Shopping Center in Seattle stond.
Hoe jouw vakantie oorlogskinderen helpt
® Air Miles is een geregistreerd handelsmerk
Doneer je gespaarde Air Miles nu aan War Child
Help War Child de oorlog uit een kind te halen. Doneer je Air Miles via www.warchild.nl
!"" # #"$!& "'%$ !! /C/@348/8C3==/838?;963451/56/>;./E/<8/8C348+66//8 ?99;C3/8?+8//88>77/;38:6++=<?+8//8=;+.3=398//6/=35/= /,;>3690=1+<=/829/0./8+66//87++;2>80+?9;3/=/8>77/; .99;=/1/?/8+6<2/=16+<79/<=@9;./8,341/?>6.'+8./C/ ,34C98./;/@348/8.3/995,/5/8.C348?+8./=?;3/D/-2=/ 993<-2/7/3<4/
5+-2=/;,34>@ ?;3/8./87/=./C/16+79>;@348/8
.?3/<:;34<I
' ! !(
"' /6/?/;=34.,34,/<=/663817/=./98./;<=++8./,983< @/;5 .+1/8/?/;=34.,34,/<=/66381?3+98C/@/,@385/63<@/;5.+ 1/8'+8+0?3/;.9C/8,/=++6=>1//8?/;C/8.59<=/8 34738./;.+8?3/;.9C/8.;++1=>I,34 34?;+1/89?/;>@,/<=/663815>8=>,/66/87/=./6+8=/8; ?3-/9:=/6/0998>77/;
I :/;1/<:;/5 /=3<2/6++<83/=791/6345>@,/<=/66381=/6/0983<-290:/; /7+36.99;=/1/?/8
3/;,34,/<=/635 )))++8=+6A";9/0:+55/=(38/<E/<8GI :/;:+55/=
'!!#%%#$
'!!# '
#$ "!$%!
"%$
%!! !!#%%&
3/;,347+-2=3135>-5/;99"+B7/8=$/;?3-/9739?(/1/8/; 3/>@</.3+' //87+6312/=?/;<-2>6.31./,/.;+1+0=/<-2;34?/8 #!# % $=>>;./?966/.3138,6956/==/;<381/?>6./,9838//8/8?/69:8++;(/,@385/69?? *(348/8"9<=,><
%36,>;1
9/>@,/<=/663818>?3+
%%% !%%
Urban Living
Fluxchair Origami met plastic
13
Groen
De vouwstoel als nieuwe klapstoel
Levend landschapje aan de muur
Het is plat, gekleurd en je kunt erop zitten. Het komt uit Nederland. Het is een designstoel uit één stuk die je in tien seconden uit elkaar vouwt.
Enorm cheesy of enorm grappig? Je weet het niet bij de Wallflower: schilderij en kamerplant in één.
Floor van Dijck AMSTERDAM
Floor van Dijck
...
AMSTERDAM
...
Een kunststof pakketje, dat als je het uitvouwt uit één plaat blijkt te bestaan. Maar wacht eens… via deze lijnen kun je het kunststof anders vouwen. Et voilà. Binnen tien seconden is de platte plaat een grappige designstoel. Handig voor als er bezoek komt. En is je schoonmoeder eindelijk weg, dan vouw je de stoel weer uit elkaar en kan hij achter de kast. Of onder het bed. Een stuk handiger dan zo’n klapstoel, zo’n origami-designstoel. En het idee komt niet uit Japan, maar ‘gewoon’ uit Delft.
Het concept van de Wallflower is bijna te simpel om waar te zijn: een foto- of schilderijlijst met daarin plantjes. Je hangt hem aan een kale witte muur en hebt tegelijk muurdecoratie en groen in huis. Deze uitvinding van twee Franse tuinbouwleraren is, kortom, een plantschilderij. In Frankrijk werden er al 90.000 van verkocht en langzaam breekt het concept ook door in Nederland. Natuurlijk heeft dit levende landschap-voor-aan-de-muur iets meer om het lijf dan puur het lijstje en de plantjes. De planten groeien in een verticaal geplaatst ‘kussen’. Dit kussen bevat een natuurlijk substraat waarin de planten kunnen wortelen. Een netwerk van katoenen lonten verbindt de wortels van de planten met een waterreservoir. Ook is er nagedacht over de praktische haalbaarheid van zo’n han-
Hoi Tom Schouten, een van de twee initiatiefnemers van de Fluxchair, hoe zijn jullie op het idee gekomen? ‘Mijn compagnon Douwe Jacobs en ik kennen elkaar van de studie Industrieel ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft. Douwe had deze stoel ontworpen als een van zijn afstudeerontwerpen. Ik kreeg dat ontwerp in een vroeg stadium te zien en we besloten er iets mee te doen.’ ‘Na ons afstuderen zijn we er vol voor gegaan. We hebben meegedaan aan bedrijfsplannen- en designwedstrijden. Daar hebben we er een aantal van gewonnen, en op die manier spaarden we ons startkapitaal bij elkaar. Zo hebben we de prototypes ontwikkeld. Nu hebben we meer investeerders gevonden en hebben we een spuitgietmal laten maken voor het kunststof. Dus hij gaat eind deze maand in productie in Leeuwarden.’ Hoe werkt het precies? ‘Je krijgt hem thuisgestuurd in de vorm van een soort enveloppe, je kunt er ook een koffertje of een tekenmap in zien, want hij heeft een handvat. Dat vouw je open en daarvan vouw je de stoel.’ ‘De eerste keer is in elkaar zetten nog wel even een kunstje, maar daarvoor hebben we een handleiding en staat online een filmpje om te kijken hoe het moet. Maar heb je het een aantal keer gedaan, dan gaat het supersnel. Douwe en ik zijn inmiddels experts, nu we ermee op een aantal designbeurzen hebben gestaan. Je
Hang er rond Kerst ballen en lichtjes in en een kerstboom is overbodig.
Even oefenen, maar al na een paar keer vouw je de stoel binnen tien seconden open.
kunt de Fluxchair oneindig vouwen, hij is gemaakt van kunststof die alleen maar sterker wordt als het vaak gevouwen wordt.’ Voor wie is de Fluxchair bedoeld? ‘Hij is handig voor bijvoorbeeld hotels of cateringbedrijven, want er kunnen er 77 op een stapel van een
vierkante meter. Hij scheelt dus enorm veel ruimte en hij weegt ook maar 4,3 kilo. Maar ook in huis als extra stoel, of als tuinstoel. We leveren ook een beugel waarmee je zes Fluxchairs plat tegen de muur kunt hangen.’ Kunnen we ‘m al ergens krijgen?
‘Onze webshop gaat volgende week maandag online en we verwachten de Fluxchair begin december te kunnen leveren. Hij is te bestellen in acht kleuren en kost 129 euro inclusief btw.’ Zit-ie een beetje lekker? ‘Uitstekend!’ 1
gende tuin, dus de planten die erin zitten lekken en vlekken niet op de muur. Ben je er zo een die planten altijd laat uitdrogen? Geen nood. Met een indicator kun je zien of je het water in het reservoir moet bijvullen. De plantjes in de Wallflower zouden het zo jaren uit moeten houden. Wallflower komt in verschillende kleuren en soorten lijstjes en in drie maten (small, medium en large). Ook de planten die erin zitten kunnen verschillen. Hij kan hangen, maar ook staan, bijvoorbeeld op een dressoir. Aan de ene kant is zo’n hangend plantje natuurlijk buitengewoon truttig, maar toch is de Wallflower wel een bijzondere eyecatcher en zit het systeem inventief in elkaar. Ook handig voor kleinbehuisden: hang er rond de kerst ballen en lichtjes in en je bespaart jezelf de ruimte vretende en rommel creërende kerstboom. Wallflower is te koop bij sommige bloemisten. 1
))$ /1 ($%'+'$) " -#$ )$-0) ).//,*/( ).$, )$ .0) 3 '$" - ,$ $)#,-# ,+" -#* . )$ *) ,3* &.#* )*,( $0 ,-$. $. 0)# .' 0 )*+, $-*).-.))1 '& -+ ./'$, -*(- 2., ( -.,. "$ 4) -*(($" -**,. )# )*).1$&& '$) -.,$%*(# . -.)*.' -+ '//, //, ,')-*) ,.$. '
,",**./1& ))$-0)1$%) )'./$)-+$, , )( . 3 /)$ & *'' .$ 0-) 3 0*23$%) -. .0- ,$ -*0 ,1$%) 0 ,3( '
2'5 0 ,3 )&*-. )
2'5 0 ,3 )&*-. )
. "*,$ - )"( -
**,( ,$)!*,(.$ &/)./. , #.$)*)3 1 1$)& ' 0 ,.$%$- 1 ,&" )
*,'*!$) $-)" '-" -+,*& ) , ')-*) ,.$. '+ '//,,/$( //,
WONEN 875.000 Lezers van De Pers zien deze advertenties. Wilt u ook uw woning in kleur presenteren vanaf slechts 99,- inclusief BTW. Informeer bij uw makelaar of bel met Ieke van Hees (30) 600 74 67 of René den Uijl (030) 600 74 95 of Sylvia Alonso (070) 307 84 52 of Margot Wijnen (070) 307 84 06
Schiedam
Maasdamsestraat 8
Ruim, gemoderniseerd, geheel pand met zonnige tuin in de gezellige wijk “de Gorzen”. De woning is voorzien van een betonnen vloer met vloerverwarming waardoor het wooncomfort niet te vergelijken is met andere woningen! Verder is er een schitterende granieten vloer gelegd welke de begane grond een luxe uitstraling geeft.
Duitsland
Grensgebied Arnhem,Nijmegen, Winterswijk
Wilt u ook ruimer en toch betaalbaar wonen?? Verleg uw grenzen en kijk op www.elsmannmakelaars.nl !! Hier treft u een uitgebreid woningaanbod voor een betaalbare prijs! En dat slecht enkele kilometers over de Duitse grens bij Arnhem, direct aan de A12!
Lochem
Koedijk 2
Bunnik
Van Beesdelaan 10
Huizen
Eierlanden 5
Aan het begin van de Koedijk gelegen, royale villa met balkon, fraai aangelegde tuin, dubbele carport en inpandige garage. Uitstekend onderhouden en mogelijkheid voor slapen en baden op de begane grond! - Volledig v.v. onderhoudsvrije kunststof kozijnen. - Inhoud: 745 m³, woonoppervlakte: 250 m². - Perceeloppervlakte: 617 m², bouwjaar: 1999.
Deze goed onderhouden, halfvrijstaande en ruim uitgebouwde woning is gelegen in een autoluwe en groene woonomgeving. De woning is toegankelijk voor gehandicapten en voorzien van een gezellige tuin, royale oprit en een grote vrijstaande stenen berging. Bouwjaar 1958, perceel 218 m², woonoppervlakte ca.125 m², inhoud ca. 350 m³.
Op loopafstand van Gooimeer, winkels en scholen, rustig gel. ruime geschakelde hoekwoning met garage op een perceel van maar liefst 283 m². De roy., zonnige achtertuin van ca 14 bij 15 m. op het zuidwesten met blokhut biedt u veel privacy! De aangebouwde garage heeft een hoge zolderberging. Woonopp. ca 120 m², inh. ca 350 m³, perceelopp. 283 m².
Vraagprijs: 199.900,- kk www.koophuismakelaars.nl Tel.: 010-2809256
Rainer Elsmann Immobilien www.elsmannmakelaars.nl Tel.: 0031 - (0)26 4954557
Vraagprijs: 489.000,- kk www.pikeurmakelaars.nl Tel.: 0573-281122
Vraagprijs: 324.000,- kk www.ijsselstreek.nl Tel.: 0343-571254
Vraagprijs: 339.000,- kk www.vuister.com Tel.: 035-5824281
Zwijndrecht
Hilversum
Steenwijk
IJsselstein
Harderwijk
Slagveld 220
Simon Stevinweg 9 F
De Bascule 20
U stelt hoge eisen aan veiligheid, privacy en comfort ? U zoekt een ruim appartement, inp. gar. / berging en winkels etc. om de hoek ? Dit duurzaam gebouwde penthouse voldoet daaraan ! Royaal penthouse (116m²), 2 terrassen van elk 19m². Riante living (47m²), moderne semi-open kkn met inb.apparatuur, 2 sl.kam., badkr. Inh.: 300m³. Bjr: 2002
Op loopafstand van centrum en station en toch rustig op de 3e (bovenste) woonlaag van kleinschalig en goed onderhouden complex (1998, 6 appartementen) gel. modern 3-kamerappartement met zonnig balkon, berging en garagebox in parkeerkelder. Optimaal geïsoleerd. Gezonde en actieve VvE. Woonopp. ca 90 m², inh. ca 210 m³, bijdrage VvE 91,-- p/m.
VRIJSTAANDE WONING met vrijstaande GARAGE waarin tevens een sauna en ontspanningsruimte is opgenomen. Indeling: entree, garderobe, toilet, hal, trapopgang, bijkeuken. Woonkamer (tuingericht) met sfeervolle gashaard, woonkeuken met straatgerichte eetkamer. Verdieping: 3 slaapkamers, luxe badkamer. Zolder: per vlizotrap begaanbare zolderberging.
Vraagprijs: 364.500,- kk W.H.van Dongen/ www.makelaarwim.nl Tel.: 078-6127999
Vraagprijs: 229.500,- kk www.vuister.com Tel.: 035 - 582 42 81
Vraagprijs: 395.000,- kk www.prinsenzandbergen.nl Tel.: 0521-571111
• • • •
Industrieweg 18-32
zelfstandig kantoorgebouw totaal ca. 2.000 m², in units vanaf 100 m² zichtlocatie aan doorgaande weg direct beschikbaar
Huurprijs: vanaf 70,- per m² per jaar. www.beaufort-bogaard.nl Tel.: 030-2334336
Mozartdreef 90
-kamerappartement (gelegen op de 4e en 5e verdieping) met overdekte parkeerplaats en berging. Voorzien van lift, luxe keuken uit 2006 met inbouwapparatuur en moderne santaire voorzieningen. Royale woonkamer met balkonterras met prima zonligging en prachtig uitzicht. Woonopp. 117 m². Perfect gelegen nabij winkelcentrum en medisch centrum.
Vraagprijs: 237.500,- kk www.marinusjansen.nl Tel.: 0341-419177
Urban Living
15
Woningmarkt ’Voor de gouden tip loofde ik een etentje in een sterrenrestaurant uit’
Weg makelaar, doe de huizentweet Je huis verkopen zonder makelaar maar met behulp van internet en social media. Noesjka Klene deed het, Melchior Hovestadt is er druk mee bezig. Floor van Dijck AMSTERDAM
...
‘Ik word regelmatig gebeld door makelaars die mijn huis in hun bestand willen opnemen. Als een van hun argumenten noemen ze dan dat mijn woning op zo’n bord in hun etalage komt te hangen. Welke jongere gaat nog voor zo’n raam staan?!’ Deze ouderwetse kijk van makelaars op de huizenmarkt was voor Melchior Hovestadt een van de redenen om te besluiten de verkoop van zijn huis zelf te regelen. ‘Ik kan zelf praten en foto’s maken, en aandacht zoeken. Bovendien ben ik op de hoogte van alle online opties. Dus ik heb die extra tussenpersoon helemaal niet nodig.’ Hovestadt bouwde de website www.167G.nl voor zijn te koop staande Utrechtse woning. Vol goede, sprekende foto’s en omgevingsinformatie. ‘Een groot verschil met de wat onpersoonlijke make-
‘Neem de moeite je in te lezen in alle contracten en voorwaarden.’ Noesjka Klene
laarssites’, vindt de verkoper zelf. ‘Ik stuurde de link rond per mail in mijn netwerk, zette het op Hyves, LinkedIn en Twitter. En voor de gouden tip loofde ik een etentje in een sterrenrestaurant uit. Om het te buzzen.’ Noesjka Klene verkocht drie maanden geleden haar woning zonder makelaar. ‘Een traditionele makelaar leek ons te duur, we dachten dat we het zelf wel konden. We hebben alleen om op Funda.nl te komen kort gebruik gemaakt van een internetmakelaar, maar daarna ons huis op alle mogelijke websites geplaatst. Die van Vereniging Eigen Huis (VEH), Marktplaats, Zoekallehuizen, noem maar op. Via de laatste site vonden we uiteindelijk een koper.’ De naam is gevallen: Funda. De marktleider in huizensites blijkt nog een onmisbare schakel in het verkoopproces. Omdat de site alleen toegankelijk is voor leden van make-
laarskoepel NVM, is dat voor veel mensen toch een reden een makelaar in de arm te nemen. Hovestadt en Klene huurden beiden een internetmakelaar in, die ze alleen betaalden voor de doorplaatsing op Funda.
Scheurtjes Maar de hegemonie van Funda en dus van de makelaardijen vertoont scheurtjes. Online komen steeds meer platforms waar kopers en verkopers van huizen elkaar kunnen vinden zonder tussenkomst van een makelaar. Zo heeft LinkedIn de groep huislink, waar particulieren hun huis in de etalage kunnen zetten. Op Twitter is er Huizentweets waar je je onder aandacht kunt brengen bij huiszoekende ‘tweeps’ in je omgeving. Maar goed, dat was het deel van het onder de aandacht brengen van de woning. Wat als een koper gevonden is? Lijkt dat deel van de verkoop
Rabobank:
Makelaar 2.0
De Rabobank verwacht dat de daling van de huizenprijzen over heel 2010 gerekend uitkomt op 2 procent. De prijs van de gemiddelde bestaande koopwoning gaat volgend jaar nog met een procent omlaag. Inmiddels zijn zes kwartalen van dalende huizenprijzen gevolgd door twee kwartalen van stijgende prijzen. Dat wijst op ‘nagenoeg stabiliserende prijzen’, aldus de bank. De vraag naar huizen neemt weer toe.
Kwettersite Twitter ontpopt zich inmiddels ook als platform voor de huizenmarkt. Daarom zouden makelaars ook daar actief moeten zijn, vindt www.huizentweets.nl. De followers van de site krijgen elke dag de laatste huizen binnen op hun twitterpagina. Inititatiefnemer André van Eerden: ‘We plaatsen dagelijks alles wat binnenkomt op verschillende woonwebsites op onze twitterpagina.’ Van Eerden kan zich kwaad maken over de huidige generatie makelaars. ‘Ik spreek veel mensen die wanhopig
Doe-het-zelf-verkooptips - Maak een uitgebreide site voor je woning en zorg dat deze goed vindbaar is. Voor ‘analoge’ zoekers kun je een poster voor het raam hangen of een bord maken met de url. - Zorg voor een mooie folder met duidelijke teksten en praktische info over het pand en de omgeving. - Bedenk heel goed een minimumprijs voor je woning en laat je niet intimideren. Niet door gladde aankoopmakelaars, niet door potentiële
van een huis ingewikkeld, in de praktijk valt dat volgens Hovestadt en Klene enorm mee. De vraagprijs voor zijn appartement baseerde Hovestadt
kopers die in de huidige markt denken dat ze alles er wel af kunnen onderhandelen. - Geef niet op als het te lang duurt, laat je niet gek maken. - Houd afstand met je aspirant-kopers, vertel over je huis tijdens bezichtigingen, maar word niet te persoonlijk. Het blijft een zakelijke verhouding en je weet nooit of er in de toekomst nog onenigheid ontstaat over manco’s.
op eigen onderzoek. ‘In mijn appartementencomplex staan meerdere woningen te koop. Ik keek naar die vraagprijzen, het kadaster en de
‘HUIZENPRIJS PROEFPROCES OM TWITTER STABILISEERT’
zijn. Ze hebben een contract met een NVM-makelaar waar ze niet van af kunnen, maar die makelaar doet niets voor ze. Ze betalen veel geld en moeten de woning dan zelf nog op Twitter zetten. En als het huis dan via Twitter verkocht wordt, vangt hun makelaar gewoon nog de provisie. Dat vind ik heel erg. Ik wil een rechtszaak aangaan om te kijken klanten van zulke makelaars, die niet alle mogelijke middelen gebruiken om een huis te verkopen, van hun wurgcontracten af kunnen komen.’
WOZ-waarde. Ik had laatst een makelaar over de vloer en zijn prijsadvies zat maar 500 euro naast de mijne. Die had ik dus goed ingeschat.’ De periode van onderhandelingen vond Klene wel lastig. ‘Het is moeilijk dat niet vanuit gevoel te doen. Je kunt ook iemand in je omgeving vragen de onderhandelingen te doen.’ Wat betreft het koopcontract zijn er verschillende standaardcontracten die je kunt aanpassen. Enige kennis van zaken is wel essentieel, adviseert Klene: ‘Neem de moeite je in te lezen in alle contracten, documenten en voorwaarden. Op de website van de Vereniging Eigen Huis vonden we veel nuttige informatie, vooral als je lid bent. Wij waren op een gegeven moment bijna expert. De aankoopmakelaar gaf ons een mooi compliment: voor amateurverkopers kregen we van hem een tien.’ 1
Amsterdam
GEEN ZORG OM PIED-A-TERRE Een tweede woning erop nahouden in Amsterdam blijft mogelijk, mits aan een aantal regels wordt voldaan, zo heeft de gemeente gisteren bekendgemaakt. Een aantal maanden geleden ontstond onrust onder Amsterdammers over een brief die de gemeente naar huiseigenaren had gestuurd. De bezitters vreesden dat hun tweede woning ter beschikking zou moeten worden gesteld aan de huurmarkt.
Arm Oude Pekela
Terug naar de katoenen tas
Stier in Arnhem
Het Oost-Groningse Pekela is de armste gemeente van Nederland, zo blijkt uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).
Milieubeschermers hebben een grote zege geboekt in het district rond de Amerikaanse stad Los Angeles. Supermarkten daar verbannen de plastic tasjes.
Een uit het slachthuis ontsnapte stier heeft gisteren in Arnhem voor opschudding gezorgd. Het dier wandelde door de stad richting de Connexxion-remise.
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
16
AGENDA VRIJDAG T/M ZONDAG
MUZIEK Nina Kinert Vr, Het Patronaat, Haarlem Zweedse singer/songwriter, die mooie liedjes maakt met piano en gitaar.
Broken Social Scene Vr, Paradiso, Amsterdam. Canadese indiesupergroep uit Toronto, waar o.a. Lesly Feist en Emily Haines (Metric) uit voortgekomen zijn. Two Door Cinema Club Vr, Tivoli, Utrecht De Noord-Ieren Alex Trimble, Kevin Baird en Sam Halliday zijn Two Door Cinema Club. Het geluid van de heren is een mix tussen elektronische pop en Afrikaanse indie-ritmes.
FESTIVALS Crossing Border Do, Vr, Za, diverse locaties, Den Haag Internationaal festival op het gebied van literatuur, muziek en cross-overs met andere kunstdisciplines. Met o.a. Rufus Wainwright en Hilary Mantel. Jazz International Rotterdam festival Vr, diverse locaties, Rotterdam Met diverse jazzartiesten zoals Michiel Borstlap, Aka Moon, Kneebody en meer. Federico García Lorca Vr, diverse locaties, Utrecht Festival over de Spaanse schrijver Federico García Lorca met theater, poëzie, muziek, voordracht, lezingen, tapasdiners en speelfilms.
NIGHTLIFE Underworld Vr, Klokgebouw, Eindhoven Concert van Underworld als onderdeel van het Strip Festival 2010. AlterNite Vr, 330lite, Den Haag Rokerscafe met lekkere alternatieve muziek. Weekend Warriors Vr, Studio 80, Amsterdam Onvervalste house. 1
PLACETOGO JEFFREY BUYS
Eerste feest een gekkenhuis!
...
Waar RAC Hallen Adres 1e Van Der Kunststraat 282284, Den Haag
www.rac.nl
Fashion ‘Tegen de wegwerpcultuur’
Vintage raakt op, wees er dus snel bij Oprichtster van vintage fashion portal: ‘Ik ga een jaar lang geen kleding kopen, alleen maar ruilen.’ Vanja van der Leeden ROTTERDAM
...
In de Rotterdamse Studio Hergebruik lanceerde Priscilla Sharon Thé haar website www.tqovintagefashion.nl, door de organisatie van Duurzame Dinsdag gekozen tot een van de kansrijkste duurzame initiatieven van Zuid-Holland. ‘De portal was voor mij echt een keerpunt in mijn leven’, zegt Priscilla Sharon Thé. Want volgens de vintage-modejournalist is het kopen van tweedehands kleding onderdeel van een levensstijl die nu nog bewuster is geworden. ‘In mode ben ik minder geïnteresseerd. In mijn beleving gaat dat om trends die elkaar te snel opvolgen. Ik kan het niet bijhouden.’ Vandaar dat Thé duurzaamheid boven vluchtige wegwerpcultuur verkiest. Die filosofie is ook thuis consciëntieus doorgevoerd. De vegetarische vintage virtuoos is spaarzaam met verlichting en waterverbruik. En geheel in lijn met duurzaamheid, straalt Thé’s portal vooral tweedehands uit en geen fashion. Haar portal voorziet in een database van winkels (ook webshops) met vintage- en tweedehandskleding in Nederland en links naar organisaties die kleding recyclen, zoals bijvoorbeeld Little Miss Green. Thé werkt nog aan een forum voor aangesloten kledingwinkels, waarmee ze een kennisnetwerk wil opbouwen. ‘Iedere winkel heeft zijn eigen expertise, dus uitwisseling van ervaring en bijvoorbeeld inkoopadresjes kan juist nuttig zijn.’ Met interviews en achtergrondinformatie over die winkeliers wil Thé de winkeleigenaren een gezicht geven. Een van die eigenaren is Elize Zwer-
ver. Zwerver runt de vintagewinkel Kledingvondsten in Delft. Populair onder studenten die er vintage galakleding scoren. Zwerver bedacht ooit de levende etalagepop, een ludieke manier om haar klanten te bedanken. Vandaag gaat Zwerver mee als onze levende etalagepop en laat ze zich kleden bij Rotterdams leukste adresjes. Even voor de duidelijkheid, het gaat Thé niet alleen om die adres-
‘De portal was voor mij echt een keerpunt in mijn leven.’ Priscilla Sharon Thé
jes. Leuk, winkels en webshops met vintage kleding, maar de markt is haar te versnipperd en te vluchtig. Ze wil de continuïteit van de tweedehandskledingindustrie waarborgen en de vooroordelen wegnemen die er bestaan rondom de kringloopcultuur. Ze wil het onderwerp uitdiepen en hoopt in de toekomst op scholen workshops te geven en te laten zien hoe leuk hergebruik van kleding kan zijn. Bijvoorbeeld door tweedehandskleding te customizen of door kledingruilfeestjes te organiseren.
Uitstervend Bij Cheap Fashion op de Meent gaan we op zoek naar seventies kleding. Het ligt er niet meer voor het oprapen volgens verkoopster Rachel Fernandes. ‘Het is tegenwoordig vooral eighties.’ Jarentachtigkleding voldoet inmiddels immers ook aan het vintagecriterium (tussen de 25 en 30 jaar oud). Verderop in de Panne-
M
et de RAC Hallen heeft Den Haag er sinds 30 oktober een bijzondere feestlocatie bij. Aan ons de taak om een kijkje te nemen op het eerste grote feest: Gekkehouse. De vuurdoop verloopt helaas niet geheel zonder problemen…
Lasereffecten Gelegen naast de Megastores en op een steenworp afstand van het centrum, is de voormalige Rijks Automobiel Centrale per bus of fiets uitstekend te bereiken. Bij aankomst denken we heel even: ‘is het hier?’, maar eenmaal binnen worden we verrast door een prachtige grote ruimte met een modern en industrieel karakter.
Linksonder: Elize Zwerver als levende etalagepop. FOTO’S: MARJOLIJNE PERQUIN
koekstraat zit Vidi Vici. Kleiner en overzichtelijker dan Cheap Fashion, en minder cheap. Het vinden van typische jarenzestigitems blijkt nog geen sinecure. De enige vondst die onmiskenbaar jaren zestig is, is een geel Twiggy-achtig jurkje met A-lijn. Vintage begint op te raken, het is een uitstervend fenomeen. Veel van het spul dat ooit uit Amerika kwam is een keer uitverkocht en de kleding uit eigen land is nauwelijks geschikt voor verkoop, want door ons ‘zuunige’ volk gedragen tot het tot op de draad
versleten was. Eigenaresse Caroline Poiesz van Very Cherry, ook in de Pannekoekstraat, beaamt dat. Ze heeft nog wel een enkel stuk van Courèges of Lanvin, maar die zijn heel zeldzaam. Haar winkel bestaat uit een vintagegedeelte en een winkel met zelf ontworpen replica’s – alles uit de door haar zo geliefde jaren vijftig. Betty Page, Rockabilly en de polkadots druipen er vanaf. Poiesz ziet er met haar Grace Kelly-haarrol en rode lipjes uit alsof ze uit een Hitchcock-film is weggelo-
waar Gekkehouse in volle gang is. De meeste bezoekers lijken het strand, waar dit feest normaal gesproken plaatsvindt, niet te missen. Ongeveer 2.000 feestende mensen dansen op de beats van onder andere Artistic Raw, Real El Canario, Luciën Foort, Roog en Darkraver. De licht- en lasereffecten maken indruk. De bezoekers die we spreken vinden het ‘een topfeest’ en genieten van de ‘fantastische sfeer’.
voorstellen dat een feest dat in zo’n goede sfeer begon op deze manier moet eindigen. Dat vindt ook Organisator Rick Ruchti (Twinz). Volgens hem blijkt uit dit incident dat dit type feest met zoveel bezoekers gewoon niet kan in het Haagse. Naar onze mening doet dit dat in ieder geval niks af aan de potentie van de locatie. De RAC Hallen zijn een verrijking voor stappend Den Haag. 1
Incident Omdat de kluisjes niet werken en er geen andere vorm van garderobe aanwezig is, belanden we jammer genoeg met winterjas en al in Hal 1
Aan het einde van de nacht wordt het pas echt een gekkenhuis, wanneer een groep bezoekers met elkaar op de vuist gaat. We kunnen ons amper
* Deze rubriek is een samenwerking tussen NL Unlimited en De Pers. Zie voor meer clubrecensies de NL-magazines.
Stripkijken
Pop!
Flappen kijken
Voor iedereen die niet kan lezen maar wel wil leren koken, komt Pierre Wind met een graphic kooknovel. Zijn Kokologico is kookwetenschap voor dummies.
Ouwe rot in het champagnevak Ruinart lanceert de eerste tijdelijke champagne pop-up boutique ter wereld. Binnenpoppen kan tot volgende maand.
Food Fight Music All Night. Boksen kijken, eten, drinken en dansen. Hopen dat ze ook aan mooie vrouwen hebben gedacht. Zaterdag in de Haagse Besturing.
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
17
Handschoenen Ook in de club en achter je laptop
Armsokken, of alleen maar vingers? Houd het deze winter warm en praktisch met originele wanten en handschoenen. Scoor de leukste exemplaren op het web. Vanja van der Leeden AMSTERDAM
...
Het handschoenenkastje ligt vol deze winter. De trends gaan van ellenlange armwarmers tot handschoenen waar zelfs de bekende halve vingers ontbreken. Armsokken van de Hema, bontwanten van Max Mara, handschoenen zonder vingers, handschoenen met alleen maar vingers, zogenaamde ‘convertibles’, old school wanten met een touwtje door je jas of computerwanten: handschoenen zonder duim- en wijsvinger waarmee je je iPhone weer eens kan opnemen en over je iPad kunt scrollen. Of wanten met een usb-kabel die je handen verwarmen met de stroom van je laptop.
Ellebogenwerk Laarzen tot aan je lies en handschoenen tot aan je oksels. Alle grote modehuizen hebben deze winter ellenlange handschoenen die tot over je ellebogen reiken. Fendi, Diana von Fürstenberg, Missoni. Ook de herencollecties zijn voorzien van handschoenen. Niet de lange leren exemplaren, maar de gebreide armsokken van bijvoorbeeld Paul Smith en Acne. Deze hebben vaak niet eens halve vingers. De bedoeling is dat je er een paar gewone handschoenen bij draagt, voor een zogenoemde bohémien clochardlook. Op www.matches.com vind je een grote collectie dames- en herenhandschoenen. Van de bontwanten die Max Mara op de catwalk toonde, zijn al veel replica’s op de markt, ‘natuurlijk allemaal faux fur’, want echt bont is faux pas. Behalve bij de echte modehuizen natuurlijk. Juicy Couture (www.juicycouture.com) komt met wanten van nepbont, wel met echt leer. pen. Moeilijk om de verleiding te weerstaan hier. Hoe gaat Thé haar voornemen in godsnaam waarmaken: een jaar lang geen kleding kopen, alleen maar ruilen? Thé is optimistisch en hoopt op invitaties van ruilfeestjes. Mocht haar mat niet vol liggen met uitnodigingen, kan ze altijd nog naar Zwervers winkel in Delft. Zwerver: ‘Dan kan ze de winkeldochters krijgen. De kleding die na drie maanden nog niet verkocht is. Die gaat uiteindelijk naar het goede doel.’ 1
Fotografen De ‘convertible’ is de handschoen annex want, met afneembaar vingergedeelte (het wantgedeelte). Dit ‘kapje’ bevestig je op de rug van je hand, zodat je je vingers vrij hebt in je half gevingerde handschoenen. Worden ook wel ‘fotografenhandschoenen’ genoemd, omdat fotografen ze (vooral die van het merk Campmor) gebruiken als ze buiten op het knopje moeten drukken onder gure weersomstandigheden.
North Sea Film Festival
WITTE HAAIEN AAIEN Met z’n tweetjes fietsen in de waterbioscoop, waar je door te trappen zelf het LCD-scherm aandrijft. Da’s nog eens duurzaam filmkijken. Het North Sea Film Festival, dit weekend voor de vierde keer, hoopt mensen enthousiast te maken over het onderwaterleven. ‘Niet iedereen heeft de kans om een kijkje te nemen onder water, toch tweederde van onze planeet’, vertelt organisator en duikfanaat Veerle Snijders. ‘Jammer, want er zijn zoveel mooie verhalen te vertellen!’
Krabben, kreeften, Nederland bulkt ervan. Blijft dat ook zo? Op het NSFF is naast films ook plek voor debat. Over de toekomst van de Noordzee bijvoorbeeld. Om weer lekker verhit te raken na een (gratis!) droogpakavontuur in de duiktank buiten. Zondag draait alles om witte haaien en zaterdag is er tijdens het Oscar-winnende The Cove gratis vegetarische sushi. Dat hebben ze mooi niet op het IDFA.
www.northseafilmfestival.com 19-21 november, Studio/K Amsterdam
Stukje kaas pellen Het bedrijf Westland Kaasspecialiteiten hoopt met ‘Keepkantjes’ een gat in de immer innovatieve kaasmarkt te hebben gevonden. Voortaan de korst gewoon afpellen als een mandarijntje.
Warme handen voor elke gelegenheid.
Wanten en handschoenen zijn ook niet meer zo onhandig. Het Britse Etre Touchy (www.etretouchy.com) maakt handschoenen met open duim en wijsvinger die het makkelijk maken om je iPhone of iPad te bedienen. Ook ideaal voor dappere mensen die buiten op straat in hun neus willen
peuteren, of gewoon een sigaret willen roken. Sex and the City-styliste Patricia Field verkoopt via haar website www. patriciafield.com handschoenen die slechts uit vingers bestaan (geïnspireerd op een oorspronkelijk model voor snookerspelers), onder andere
gespot bij Paris Hilton. Niet echt voor warme vingers, wel fijn voor in de club. De site www.usbgeek.com verkoopt verwarmde wanten: gebreide ‘convertibles’ die de warmte van je laptop via een usb-kabel je wanten in walmt. Dat betekent nooit meer koude handen tijdens het typen! 1
Z{{¢ ª{ |£ª ¢ª ª± ~{{ ¢ ¢
{à {_ T L ¢{ Ï{½ |{{ ± £¢ ª T L | ª £~¢ T I{ { «ª ¢ Í T k{¢ {¢ | £Ò Ò ¢ ±
£
Ö ª| å ~| @¢{ a@N
\¢ £«
±º «±~¢Í i {¢ {¢ ¢ { {{
«««>~{|£±«±>
O.a. onderstaande organisaties, bekend op 15-11-2010, zijn aanwezig met een stand en/ of workshop (spreker) op de Carrièrebeurs Zorg & Welzijn. Kijk voor meer informatie op www.carrierebeurszorgenwelzijn.nl
',-$(&'&''(($1(*-$&,%%"'$()' .((*+, ' "#"'-"%&( %"#$!" (&, %"#$*,"#(($'( .'!*%"#$,(',+)''' $$*+!())'"'+,*"!,''%$$*%' *%0'"'%-0,!*&'.'!,!(,%'-'"$(& "',"'!,"&-* +)%,+# (*'%" ,&*2,!(,% (*'",,*!*&'')*!," !(,%&,'" ' /%%'++(&)%0(& ."' .' (*'"++!",,*' '%'((*!-.%+ '",'.'!, (-* ('" +!%'+!)'',--*%"#$.(%()/"'$%&( %"#$!' +,+,*"!,%" ,()&"'-,'*"#'"*."', -'$-*'%-$/"'$%+'(,"$#+ '+ $(()#+# '"'+" '*-,%, ',*(*&(',- .**++'((*.%1"#" !".'", /%" **' &',!())',(,*-+,$(&''/**"+'.(%'* " *, ''
&*2,!(,% (*'",,*!*&'(((( ,656(44(1+26(//,*6,12416(*(1'(*(<(//,*(9,1.(/56$' ,66$4'$$1$$564,&+6%(4(,.67%,11(1 $7620,176(1$ ((1'$*-(*(1,(6(1,1+(6/7:(9(//1(55&203/(:'$61$$56+(6 +26(//,*6.20676(47*2379.$0(4',(8$1$//()$&,/,6(,6(1 ,58224<,(1#2$/5((1%$'.$0(40(6'27&+(2)%$')?+1 6(/()2216(/(8,5,((1'4$$'/225,16(41(65821'5',1((467 ,1'(4$55(4,(',(%(.(1'56$$620'(7,656(.(1'(.(7.(1 9$$4%,-8((/5(,<2(15342'7&6(1*(%47,.6924'(12.+(6 7,6*(%4(,'(216%,-6%7))(6924'6+,(4*(5(48((4'
!*&' (*' !+(40(1241,56221$$1*(8(1'23+(6*(%,('8$19(//1(55 $1.<,-'(8(/()$&,/,6(,6(1(1'(%,-<21'(4($4&+,6(&6774,5
/////"'$%)*+'% &$6(*24,(4(,<(1 +26(/28(41$&+6,1*(1
'(<(6+(40(1((1(&+6($$14$'(43
0 64()67',8(45( 5$71$5$$19$$421'(4((1<276.4,56$/5$71$((1,2.47, '(15$71$((1/$&21,70(1((1,15(?8/;5$71$$$41$$56 ,5(4((1%7,6(1(1%,11(1%$'((19+,4/322/((156220%$' ((1&$/$'$4,70(1((1$0$01',(179(156,5+(602*(/,-. 20((1+((4/,-.(0$55$*(2)5&+221+(,'5%(+$1'(/,1*%,-6( %2(.(1
'!(-**' &', > :28(41$&+6,1*,1&/7,6*(%4(,'216%,-6%7))(6 >: *$1*(1',1(423'('$*8$1$$1.2056 >'$*(164((!+(40(1241(:&/%$'-$55(1+$1''2(.(1(1 5/,33(45 >164((2//$1'$5,12"$/.(1%74* >$4.(4(1
34,-53(43(452212%8((1 3(452215.$0(4!2(5/$*(1.(/*(%47,. @ 3(41$&+6!2(4,56(1%(/$56,1*@ 3331,1(423<21'$*,5 1,(602*(/,-.((14(5(48(4,1*5.256(1
,6$44$1*(0(16,5*(/',*6 0 0$$46 078 '(&(0 %(4 6 0-$17$4,
*"'(*&,"'($' $1$$421<(9(%9,1.(/2)7.7166(8(156(/()21,5&+ %2(.(1%,-$44($26(/$44$1*(0(16(16,-'(15.$16224 74(123 = "(40(/'%,-79%2(.,1*'( &2'(*+
Mix
20.25
METROPOLIS NED3 Metropolis is terug! Onderwerp: hoe kijkt de wereld aan tegen menstruatie.
Nederland 1 17:00 17:25 17:40 17:56 18:00 18:15 18:40 19:00 19:30 20:00 20:30 21:30 22:15 23:05
DE PELGRIMSCODE NED1 Tien soort van BN’ers, die aandacht/geld nodig hebben, doen Wie is de Mol na.
Nederland 2
KRO Kindertijd Sesamstraat Het Sinterklaasjournaal GroenLinks NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo De vakantiedokter NOS Journaal De Pelgrimscode DNA onbekend Het mooiste meisje van de klas Pauw & Witteman
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:50 21:30
The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Ghost Rider Hell ride
17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30 22:45 23:35
RTL 7 18:00 19:00 20:00 20:30 22:35
20.30
22:00 23:00
20.30
FILM: RUMOR HAS IT NET5 Had goed kunnen zijn, dit losse vervolg op The Graduate, maar is het niet.
Nederland 3
NOS Journaal Nederland helpt Tijd voor MAX Kruispunt Man bijt hond Meldpunt! That’s the question Uitgesproken Twee voor twaalf Andere tijden: Explosieve idealen van RaRa Nieuwsuur The cove
17:10 17:40 17:50 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 20:55 21:50 22:00 22:50 23:10
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury The object of my affection As the world turns Topchef
17:10 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 23:20
RTL 8
20.30
FILM: BLOOD WORK VERONICA Clint is de man, ook al speelt hij voor de zoveelste keer een gepensioneerde agent.
RTL 4
Te land, ter zee en in de lucht Het Sinterklaasjournaal Jungle book Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Metropolis Pavlov NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews Dexter
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30 22:30 23:35 23:45 23:50
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum The mentalist Castle Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De meest schokkende vliegtuigrampen
17:10 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:30 23:25
SBS 6
19
23.00
DOCU: THE COVE NED2 Over de strijd van activist Richard O’Barry, voormalig trainer van Flipper.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Bonje met de buren Derek Ogilvie Secret millionaire RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
17:35 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30
Two guys and a girl Will & Grace Airways Airline Surf patrol Kourtney and Khloé take Miami Rumor has it... Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:05 17:30 18:00
NET 5
21:35 22:05 23:05
The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny Topchef Take me out Expeditie Robinson 2010: Refreshed Hoe vind ik een vent? Jensen! Shock doc: Madness in the fast lane
Veronica
18:15 18:40 19:10 19:30 20:00 20:30 22:50
Phineas & Ferb Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! 3rd Rock from the sun According to Jim Two guys and a girl Two and a half men The big bang theory Blood work The Saint
WOORDVANHETJAAR
Balansbandje Ton den Boon
...
‘B
alansbandjes Oranje werken niet’, kopte een krant medio september 2010. Voor voetballiefhebbers zal dit bericht niet als een totale verrassing zijn gekomen. Voetballers als Wesley Sneijder en Dirk Kuijt, die tijdens het WK voetbal balansbandjes hadden gedragen omdat die prestatieverhogend zouden werken, hadden
OPLOSSINGEN PUZZELS Sudoku (vorige Cryptogram week donderdag) 5 4 1 8 2 9 3 7 6 7 6 9 1 4 3 8 5 2 3 2 8 7 5 6 1 9 4 6 5 3 2 7 4 9 8 1 2 8 7 5 9 1 4 6 3 1 9 4 6 3 8 5 2 7 9 1 2 4 6 5 7 3 8 4 7 5 3 8 2 6 1 9
8 3 6 9 1 7 2 4 5 Zweeds raadsel
er immers niet voor kunnen zorgen dat Nederland eindelijk eens de finale won. Niettemin maakt het woord balansbandje furore in onze taal tijdens en kort na het WK voetbal van afgelopen zomer. Begin juli schreef Vrij Nederland over het bewuste polsbandje, dat voetballer Wesley Sneijder in het Oranjeteam had geïntroduceerd. Dit balans- of energiebandje zou zo zijn ‘geprogrammeerd op specifieke frequenties’ dat ‘een positieve reactie op
het energieveld van het lichaam wordt opgewekt’. Klonk best vaag, en hoe het balansbandje precies werkte, bleef dan ook geheim. Het zou iets te maken hebben met ‘de goede uitwisseling van positieve en negatieve ionen’ (Vrij Nederland, 3 juli 2010). Jaja. Het product zelf was op dat moment overigens al een paar maanden op de markt. Aanvankelijk liep het niet zo’n vaart met het balansbandje, maar medio juli – Nederland was bij het WK voetbal inmiddels al uitgeschakeld – schreef het Financieele Dagblad dat de importeur overuren maakte: iedereen wilde zo’n energie-
bandje. Dat het balansbandje een fraai staaltje kwakdenkerij is, snapt elke nuchtere Hollander natuurlijk meteen, maar het duurde tot september 2010 voor dit ook wetenschappelijk aangetoond was. Volgens het TROS-programma Radar, dat de bandjes door wetenschappers van de Vrije Universiteit had laten onderzoeken, werd ‘na een intensieve test onder twintig proefpersonen’, klip en klaar duidelijk ‘dat de bandjes geen enkel effect hebben op lenigheid, balans en kracht’. 1
* Stemmen kan op de website woordvanhetjaar.nl. De kandidaten zijn: balansbandje, bestuursobesitas, daggeren, dreigtweet, gedoogregering, knetterrechts, knoflookcrisis, oliewolk, schandaaltreffer en talententelevisie. Er is ook een verkiezing van nieuwe woorden in de categorieen lifestyle, jongerentaal, politiek, economie en sport/amusement. De komende weken staan op deze plek in de krant stukjes waarin Ton den Boon, hoofdredacteur bij Van Dale, de woorden van de shortlist toelicht. Tijdelijk worden minder lezerscolumns gepubliceerd.
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix
20
ZWEEDS RAADSEL: astronautenkleding holle beitel
houtsoort verzwegen onderwerp
WIN! 3
geladen deeltje
Heilige Schrift
brand
vrucht
5
deel v.h. lichaam
zoon van Aeson Spaans kaartspel
bouwk. ingenieur geboorte betreffend
2 *Prijs varieert van €339 tot €399 (afhankelijk van de maat).
deel v.'t lichaam
4 8 aetatis
Afrikaans land inhoudsmaat
ontbijtspek
Vandaag:
redactie: [email protected] 020-3460550 distributie: [email protected] 088-0131830
Prijspuzzel van vandaag is de sudoku. Bel: 0909-5010703 Zo doet u mee:
wilde haver vliegmaatschappij
WIN!
Met de Hotelbon Voucher kan 3 nachten gratis worden overnacht met 2 personen in ruim 3000 hotels in Europa. Dé Hotelbon is al 15 jaar het goedkoopste alternatief om er een weekendje op uit te gaan. Voor meer informatie: www.hotelbon.nl
7
sales: [email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 0909-5010703 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553
geen uitgezonderd
marketing: [email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
1
2
3
4
5
6
7
8
© Puzzelland
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
oprichter: Cornelis van den Berg
Prijspuzzel SUDOKU
CRYPTOGRAM: Horizontaal: 1. Hier is niets aan (5); 3. Voert strijd in Utrecht (5); 4. Bekijk een vliegtuig met ironie! (4); 7. Dit orgaan moet bezorgd worden (5); 10. Donkere stoel? (9); 11. Let op, dan krijg je een aardigheidje! (8).
1
A
4 4 © Puzzelland/ Leen Groeneveld
4
Verticaal: 1. Een schaapachtig geluid voor de massa voorschrijven (7); 2. Vogel die ons aanroept (5); 5. Mager per- 7 soon in relatie met een herdersgod (6); 6. In het karakteristieke geluid is een Brit me de baas (6); 8. Lag overhoop in de nattigheid (5); 9. Dit dier komt 10 een mengelmoes niet toe (5).
C
8
5
9
5
uitgever: Ben Rogmans
2 2
3
5 8
B
7 2
1 5
2
7
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
9 6
8
9
A
3
9
1 9
6
4 3
4 7
8
11
3
art direction: Koos Jeremiasse
6
1
6 Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
B
2
3
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
of SMS naar: 3553
Hotelbon Voucher t.w.v. €40,-. het vasteland
voorwendsel
6
cultusgebruik
1
Een uitgave van Mountain Media BV
website: www.depers.nl
Bel: 0909-5010703
huid
accent wortel
Deze week:
Z3UZ Legendary Jewellery biedt U aan; de pallas-XL t.w.v €339,-*. Deze mooie stoere zilveren armband is voor hem en haar en leverbaar in 4 maten. Z3UZ is geënt op de Griekse mythologie. Pallas is de Griekse godin voor de hemel. Uw armband zal dus zeker een positieve aanvulling zijn. Voor meer informatie: www.z3uz.eu.
5
C
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Boze klant
Lachen
Gevecht
Vrouw plast in winkel op de grond. www.depers.nl/plassen
Scholieren spelen There’s Something About Mary. www.depers.nl/mary
Meisjes slaan restaurant kort en klein. www.depers.nl/halloween
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Rotterdam (bus)
Vandaag: RETlijnen 68 en 69. Halte Slingedael vervalt.
Rotterdam (bus)
Van 19 t/m 22 november: RETlijnen B4, B14. Arrivalijnen 136, 160, 164, 166, 836 en 860. Halten Vaanweg en Kipstraat vervallen. 111
111
Vandaag
Morgen
De temperatuur moet vanochtend vroeg op veel plaatsen vanaf het vriespunt omhoog klimmen, maar wordt met de aanwezige bewolking nauwelijks geholpen door de zon. Bij een overwegend zwakke zuidoostelijke wind liggen de maxima rond 6 graden. Vannacht kan langs de westkust lokaal een spat regen vallen.
Morgen hebben we een overwegend zwakke zuidelijke wind. Het wordt daarmee iets warmer dan vandaag: ongeveer 8 graden. De bewolking overheerst en lokaal kan het even licht regenen. Het gaat daarbij niet om grote hoeveelheden. De komende dagen verandert er weinig. De wind draait naar noordoost.
Dordrecht (bus)
Vandaag en morgen: Arrivalijnen 3, 4 en 5. Halten Van Baerleplantsoen, Hugo de Grootplein en Kilwijkstraat vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
21
Acceptatie Schrijven over sport wordt serieus genomen
Het sportboek is eindelijk volwassen Boeken over sport overspoelen opeens de boekwinkels. En dat is weleens anders geweest. Fokko Ebbens AMSTERDAM
...
Het moet ergens in de jaren dertig zijn geweest. Vlaanderen zucht onder een overvloed aan analfabeten. Maar gelukkig is daar de wielersport – ook op dat moment al ongekend populair in het Belgische gewest. De heroische sport drijft de Vlamingen soms tot wanhoop. Want ja, het blijft wielrennen. En dus voltrekt het merendeel van de koers zich buiten het gezichtsveld van de toeschouwers om. Eigenlijk heeft wielerminnend Vlaanderen maar één oplossing: de verslagen in de kranten lezen. ‘En je had daar een paar zeer poëtische schrijvers die de pen met veel zwieren hanteerden’, vertelt auteur en uitgever Matty Verkamman. ‘Wielrennen is een echte leessport. En die sport heeft het lezen in Vlaanderen enorm gestimuleerd.’ Sport spreekt tot de verbeelding van de mensheid, maar boeken over dit fenomeen van de moderne tijd blijven lange tijd uit. Schrijver Tim Krabbé spreekt over een taboe, recensent en collega-auteur Arthur van den Boogaard over een gebrek aan acceptatie. ‘Sport is een culturele uiting, altijd al geweest’, zegt Van den Boogaard. ‘Sport staat op gelijke voet met zaken als architectuur en kunst. Maar als zodanig is het niet altijd geaccepteerd. Dat is moeilijk te verklaren. Het had te maken met een vreemd soort dedain. Komt bij dat sport op zichzelf heel jong is, er kleeft nog weinig geschiedenis aan. Dat zie je ook bij de Nobelprijs voor de Economie, die heeft minder aanzien dan de Nobelprijzen voor de Natuurkunde en Geneeskunde. Simpelweg omdat die wetenschappen veel ouder zijn.’ Krabbé schrijft aan het einde van de jaren zeventig met De Renner een van de eerste boeken met een sportieve context. Maar na de eerste druk mijdt de Amsterdamse auteur bewust de sportpagina’s van de landelijke kranten. ‘Ik wilde niet geïnterviewd worden voor die pagina’s, omdat ik niet in een bepaalde categorie geduwd wilde worden. Ik heb De Renner ook nooit geschreven met het idee een sportboek te schrijven. Ik wilde een roman schrijven, zoals ik dat al eerder had gedaan.’ Het boek is een succes. Niet in de laat-
De stortvloed aan sportboeken in Nederland is het gevolg van een Amerikaanse trend. KICK SMEETS
‘Het publiek is benieuwd geworden naar de mens achter de sporter.’ Uitgever Matty Verkamman
ste plaats dankzij een van zijn voorbeelden, Nico Scheepmaker. Krabbé stelt dat de inmiddels overleden journalist en schrijver een belangrijke invloed heeft gehad op de acceptatie van sport als genre. Maar sinds Verkamman aan het begin van deze eeuw zijn baan als sportredacteur van Trouw opgaf om als zelfstandige sportboeken uit te geven, wordt hij nog steeds meewarig aangekeken. ‘Het was een riskante
onderneming, een gok. Omdat er nog steeds weinig boeken in dit genre verschenen waren. Maar het is toch het summum om die boeken te maken, dus ik dacht: laat ik het eens proberen.’ Die gok betaalde zich uit. Met zijn uitgeverij – De Buitenspelers – publiceerde Verkamman met succes biografieën over Johan Cruijff en Willem van Hanegem. Vorig jaar verkocht hij zijn uitgeverij zelfs met winst aan WPG. En in de tussentijd kwamen ook andere uitgevers met sportboek na sportboek. Verkamman: ‘Sporters komen via de tv steeds dichterbij het publiek en ik denk dat de mensen thuis meer en meer benieuwd zijn naar de mens achter de sporter.’ Van den Boogaard herkent in de stortvloed aan Nederlandse sport-
boeken een Amerikaanse trend, waarin sport steeds serieuzer wordt genomen. Al is hij ook van mening dat de hausse over haar hoogtepunt heen is. ‘Uitgevers hebben tot twee jaar terug met hagel geschoten. De productiekosten waren laag en dus hadden ze de mogelijkheid wat te proberen. Dat is langzaam uitgekristalliseerd, ook dankzij de crisis. En dit is de kwaliteit van de sportboeken alleen maar ten goede gekomen.’ Als de recensent van Het Parool nu door de boekhandel loopt, stuit hij in ieder geval op een prettig aanzicht. ‘In het verleden waren sportboeken vaak weggestopt in een hoek, in de sectie sport/spel/ontspanning. Maar dankzij die hausse beschikken boekwinkels nu over een volwaardige sportafdeling.’ 1
Geen vetpot Het sportboek mag dan aan acceptatie hebben gewonnen, veel geld levert het in de meeste gevallen niet op. Verkamman en Van den Boogaard spreken over verkoopcijfers van maximaal 30.000 exemplaren. Het blijft een kleine markt, zeggen beide heren. Van den Boogaard: ‘Bij het merendeel van de mensen dat met een sportboek bezig is, moet er geld bij. Als ze de tijd die ze nu in hun boek stoppen in hun normale werk zouden stoppen, dan zouden ze veel meer verdienen.’ 1
!-4%*#2!''!* 1!--..!* !*%* -0'2!' '!* )++%!4!0*%!'!+)%*/%!1* 1 . /!,$!*2'%*#.*%1!-.!!**.% !(*!/ -/$#!1!*0!!*".%*!-!* !!*1!-(0" "!* !'%&'+, !-0%)/!!* !- ! +/(!.,!!( 00-
)%*0/!* *#!(.#!.,-+'!*! !-(* .+* !-/%/!(
!'%&' %/0%/!*#!2++*0*%!'!!!( 1!-.(# 1*! !-(* /%& !*. !2!! !!-!( ++- (+# %/4!!-%&4+* !-!!!( +0)!*/)!/ 1!!((*++%/!!- !-1!-/++* )/!-%(%! / 0!!*%* -%*#!* !**#-%&,!* ,+-/-!/1* +*.(* %*++-(+#./%& ,!!( 00--0%) 00-! !-(* .#!.,-+'!*
3(5 1!-4!* '+./!*
3(5 1!-4!* '+./!*
/!#+-%!.!*#)!.
++-)!!-%*"+-)/%!'0*/0/!-!$/%*+*4!2!2%*'!( !1!-/%& %. 2!-' #!*
Sport
22
Schaatsen Omkoopschandaal
Ingrid Paul vreest voor het einde van carrière Het omkoopschandaal in de schaatswereld komt langzaam tot een climax. Verdachte Ingrid Paul wil dat de KNSB haar mond houdt. Redactie sport AMSTERDAM
...
Het bestuur van schaatsbond KNSB heeft niet de bevoegdheid schaatstrainer Ingrid Paul een straf op te leggen. Dat beweerde advocaat Bert Kingma gisteren voor de rechtbank in Utrecht, waar een kort geding diende tussen Paul en de KNSB. Het bestuur van de KNSB had volgens Kingma een aanklacht moeten indienen bij de tuchtcommissie. Dat schrijven de reglementen van de KNSB volgens de advocaat voor. De KNSB strafte Paul onlangs wegens poging tot omkoping. De coach zou bij de Olympische Spelen van 2006 in Turijn voor 50.000 euro een startplaats hebben proberen te kopen voor haar pupil Gretha Smit. De KNSB maakte na onderzoek bekend dat Smit en Paul een jaar lang niet in aanmerking komen voor een licentie van de bond. ‘Mijn conclusie is dat deze besluiten vernietigbaar zijn’, aldus Kingma. Volgens de KNSB is bij het opleggen van de straf wel de juiste weg bewandeld. Paul is sinds juli 2008 geen lid meer van de bond. Daarom zou ze zich volgens de KNSB niet mogen be-
roepen op de statuten en reglementen van de KNSB. ‘Ze is geen lid, ze heeft geen licentie en er is geen sprake van een contract. Dan val je terug op de algemene regel dat het bestuur bevoegd is om besluiten te nemen. Het bestuur heeft dan de vrijheid om te handelen. Het tuchtrecht is alleen van toepassing als je lid bent’, aldus advocaat Michiel van Dijk. Kingma bracht daar tegenin dat Paul in 2006, toen de mogelijke poging tot omkoping plaatsvond, wél lid was van de KNSB. ‘Daarom dient de tuchtrechtelijke weg bewandeld te worden’, zei hij tegen de rechter.
Paul raakt mogelijk haar baan kwijt als prestatiemanager van de ijsbaan in Stavanger. Dat zei de schaatscoach gisteren na afloop van het kort geding. ‘De KNSB kan wel zeggen dat ik buiten Nederland overal aan het werk kan in de schaatswereld, maar zo werkt het niet’, aldus Paul, die eist dat de schaatsbond zich onthoudt van negatieve uitlatingen over haar. ‘Die straf werkt ook door naar het buitenland. Mijn baan in Noorwegen staat op de tocht.’ Het is de taak van Paul om het schaatsen in de regio van Stavanger weer op de kaart te zetten. Daarnaast werkt ze in het ziekenhuis van Heerenveen als arts-assistent. De rechter doet 1 december uitspraak in de zaak tussen de schaatstrainer en de KNSB. 1
"$ $ $ $ $ $ $ $ "
! $ !&%$
Bobslee Edwin van Calker is terug
Carlos Moya stopt als tennisprofessional. De voormalige nummer één van de tenniswereld maakte dat gisteren in Madrid bekend. Moya is inmiddels 34. De laatste jaren van zijn loopbaan werden gekenmerkt door blessures. De Spanjaard won de Open Franse titelstrijd op het gravel van Roland Garros in 1998. In maart 1991 bezette hij de eerste plaats op de wereldranglijst. Met het Spaanse team veroverde hij in 2004 de Daviscup.
Angst? Welnee. Spijt? Welnee. Edwin van Calker stapte gisteren weer in zijn bobslee. Alsof er niets is gebeurd in Vancouver.
MOYA VINDT HET WEL MOOI
#
''
' #%$
" #
‘Ik was opeens
Thijs Zonneveld GRONINGEN
...
Noorwegen
© ` ®±±¦º¼ ¹½¦º¹¦È° ±« °¼½½¹¦©« ¦© ¹½¦ºÁ¦°«ǭ°
Tennis
ANP
Feyenoord
DEBUUT VOOR ROY MAKAAY Oud-speler Roy Makaay heeft gisteren zijn debuut als trainer bij Feyenoord gemaakt. Makaay stopte afgelopen zomer als voetballer en voegde zich bij de technische staf van de club. Hij gaat zich vooral bezighouden met de aanvallers van Feyenoord. ‘Het was leuk, ook al was het groepje aanvallers nog klein’, aldus Makaay na afloop.
RTV Rijnmond
RECHTSZAAK FEYENOORD Voetbalclub Feyenoord spant een kort geding aan tegen RTV Rijnmond. De club heeft dat gisteren besloten omdat de regionale zender op de radio verslag blijft doen van de wedstrijden, terwijl Feyenoord de exclusieve rechten daarvoor heeft vergeven aan Megastad FM. De club geeft op de website aan er alles aan te hebben gedaan de rechtsgang te voorkomen.
Hij werd een mietje genoemd. Een angsthaas. En hij moest een schop onder zijn ballen krijgen. Edwin van Calker, piloot van het Nederlandse bobsleeteam, weigerde in de viermansbob af te dalen op de Olympische Spelen. Publiek teleurgesteld, sponsoren teleurgesteld, bobsleebond teleurgesteld. Want wat heb je aan een bobsleeër die niet durft te sleeën? Het is inmiddels negen maanden later. Edwin van Calker heeft zijn eerste officiële wedstrijd er alweer op zitten, gisteren werd hij tijdens de Europa Cup in Igls vijfde in de tweemansbob. Maar als hij terugblikt op zijn bewogen jaar, zucht hij iedere keer als de woorden ‘angst’ of ‘bang’ vallen. ‘We hebben ons niet teruggetrokken vanwege angst. Ik was niet bang om af te dalen. Het was een samenloop van factoren. Het waren vreemde Spelen. Het begon al met die Georgische rodelaar die tijdens een training crashte in de laatste bocht. Dat was live op tv in het atletendorp. Het maakte indruk. Je weet dat je zo’n klap niet overleeft.’ ‘Die baan in Vancouver klopte niet. Veel te gevaarlijk. Je werd met 150 kilometer per uur een labyrint van bochten in gekatapulteerd. De combinatie van bochten was onverantwoord. Eén foutje en je lag ondersteboven. Dat had niets met topsport te maken. Het was waanzin. Wij zijn er vorig jaar een keer vol met de koppen tegen de muur geklapt. Remmer Arno Klaassen en mijn broer Arnold kwamen daardoor in het ziekenhuis terecht. Tijdens de trainingssessies voor de Spelen crashte bijna iedereen wel een keer. Traumahelikopters vlogen af en aan, sessies werden stilgezet omdat alle ziekenauto’s weg waren naar het ziekenhuis. Risico hoort bij bobsleeën, maar dit ging te ver.’ Van Calker startte nog wel in de tweemansbob. Dat liep uit op een teleurstelling. Hij werd slechts 14e. ‘Dat
was niet waarvoor we naar Vancouver waren gekomen. Maar het was wel een logisch gevolg van de ontwikkelingen. Het liep niet. Ik had de slee niet onder controle. Mijn zelfvertrouwen daalde met iedere afdaling. En als je geen controle hebt in een tweemansbob, dan heb je die helemaal niet in een viermansbob. Vergelijk het met een personenauto en een bus.’
Eilandje De twijfel begon te vreten aan Van Calker. ‘Het was niet veilig. Ik was de piloot, dus ik moest het doen. Maar er zitten drie mannen achter je. Hoe je het ook wendt of keert: daar ben je wel verantwoordelijk voor als bestuurder. Ik kan moeilijk iemand anders de schuld geven als we crashen.’ Hulp kreeg hij tijdens zijn worsteling met zichzelf nauwelijks. Een sportpsycholoog had het Nederlandse team niet in dienst. ‘Dat had achteraf gezien misschien wel een verschil kunnen maken. Maar dan had die mental coach er ook tijdens het hele voortraject moeten zijn. Op de Spelen zelf kun je niet zoveel verschil maken. Ik voel me wel in de steek gelaten door de mensen uit het begelei-
‘Ik heb geen spijt. Niet afdalen op de Spelen was de enige juiste beslissing.’ Edwin van Calker
dingsteam. Na de wedstrijd in de tweemansbob heb ik ze twee dagen niet gezien. Ze zullen ongetwijfeld ook teleurgesteld zijn geweest, maar ze waren er niet voor me. Ik stond op een eilandje. Dat neem ik ze kwalijk.’ ‘Het makkelijkste zou zijn geweest om naar beneden te gaan, te crashen en dan maar te hopen dat er niemand naar het ziekenhuis zou moeten. Maar dat heb ik niet gedaan. Ik vond dat het niet verantwoord was. Mijn grens was bereikt. Het was tot daar en niet verder. En dus trokken we ons
D e n i eu we k o ers i n cr u is en
Gerechtelijke stappen
Tennis
BARÇA WOEDEND OP RAIOLA
Z}g }q g}}Żx jxq g 8vqq gg \qqxļ Route: Athene, Kusadasi, Santorini, Katakolon, Corfu, Dubrovnik, Venetië Schip: Regent Seven Seas Mariner***** 700 passagiers, ultra luxe, inclusief excursies, fooien en vrije bar
Voetbalclub FC Barcelona overweegt gerechtelijke stappen tegen Mino Raiola. De zaakwaarnemer verklaarde dinsdag in een interview met de Zweedse krant Expressen dat hoofdtrainer Pep Guardiola en erelid Johan Cruijff ‘rijp voor het gesticht’ zijn. ‘Deze uitspraken zijn ontoelaatbaar en tasten de integriteit van onze club, trainer en erelid aan’, laat de Catalaanse club op de website weten. FC Barcelona beraadt zich over passende maatregelen en sluit een gang naar de rechter niet uit. Raiola is zaak-
waarnemer van Zlatan Ibrahimovic, die niet slaagde bij FC Barcelona en inmiddels voor AC Milan voetbalt. Cruijff oordeelde dat de spits zich niet heeft aangepast aan de Catalaanse club en het Spaanse voetbal. Volgens de Amsterdammer komt Ibrahimovic in Italië beter tot zijn recht. Raiola heeft geen goed woord over voor Cruijjff. ‘Die kletsmajoor kan de boom in. Hij begint seniel te worden. Cruijff heeft geen idee hoe je een voetbalploeg moet trainen met moderne methoden.’
TOPPERS IN ROTTERDAM Novak Djokovic en Andy Murray zijn toegevoegd aan het deelnemersveld van het 38e ABN AMRO-tennistoernooi dat in februari in Rotterdam wordt gehouden. Dat maakte toernooidirecteur Richard Krajicek gisteren bekend. Met de toezeggingen is het aantal deelnemers uit de mondiale top vijf gestegen naar drie. Eerder werd bekend dat Robin Söderling, de mondiale nummer vier, zijn titel zal verdedigen.
Vertrekdatum: 4 mei 2011, reisduur 8 dagen incl. vliegreis en privetransfers
ƘgƘ ª ɏă.>Ż ƘjxqŻqj}xqsƘ} ɏăɏ Ż Ʋă Ʋ ɏ
Bootcamp
Eindelijk rust in bed
Wayne Rooney is terug van zijn bootcamp in de VS. De Manchester United-spits is er drie kilo afgevallen.
Real-ster Mesut Özil heeft zijn relatie met Anna-Maria Lagerblom beëindigd. De Turkse was te wild voor de voetballer.
Sport
Rapport
een mietje en een angsthaas’
Lage Landen houden hoop op WK 2018
terug. Of ik er spijt van heb? Nee, geen haar op mijn hoofd. Het was de enige juiste beslissing.’ Van Calker kreeg van het NOC*NSF het verzoek het olympisch dorp te verlaten. Per direct. ‘Dat wilde ik zelf ook, hoor. Ik hoefde daar niet te blijven. Vergeet niet dat de Spelen voor onszelf ook een enorme teleurstelling waren. De thuiskomst was niet mals. Ik had een etiket opgeplakt gekregen. Door de media, maar ook door uitlatingen van de bond en een sponsor. Ik was een lafbek. Een mietje. Een angsthaas. Dat doet je geen goed. Mensen roepen maar wat, ook al hebben ze van hun leven nog nooit in een bobslee gezeten. En dat Arend Glas riep dat ik een schop onder mijn ballen moest hebben: ach ja, Arend roept wel vaker wat.’
Trap na
Edwin van Calker: ‘Mijn doel blijft olympisch goud. HOLLANDSE HOOGTE
Schaatsen
Geen vuil vlees
Viervoudig olympisch kampioen schaatsen Johann Olav Koss krijgt een eredoctoraat van de Vrije Universiteit van Brussel. De Noor krijgt die eretitel voor zijn inspanningen om via sport maatschappelijke doelen te bereiken. De 42-jarige Koss richtte in 2000 de organisatie ‘Right To Play’ op, die sport- en spelprogramma’s ontwikkelt en uitvoert voor kinderen in achtergestelde gebieden over de hele wereld.
De Spaanse wielrenner Alberto Contador gaat vermoedelijk een moeilijk dopingproces tegemoet. Het mondiale antidopingbureau WADA bezocht de slager waar het veelbesproken vlees van de Spanjaard is gekocht en vond geen sporen van het verboden spierversterkende middel clenbuterol. Dat meldde de Spaanse krant El Pais gisteren. De Spaanse wielerbond buigt zich over de positieve dopingtest van Contador in de afgelopen Ronde van Frankrijk. Minieme hoeveelheden van clenbuterol werden
KOSS WORDT EREDOCTOR
‘Vooral van de bond had ik op dat moment meer steun verwacht. Ze stonden vooraan te juichen toen ik podiumplaatsen pakte in wereldbekerwedstrijden, maar na de teleurstelling op de Spelen kreeg ik een trap na. Dat deed pijn. Na de Spelen ben ik gaan werken. Zin om te bobsleeën had ik niet; het plezier was weg. Maar in mei begon het toch weer te kriebelen. Ik heb mijn oude teamgenoten benaderd. We hebben de teleurstelling van de Spelen uitgesproken, het heilige vuurtje is aangewakkerd.’ ‘Weet je, mensen kennen me alleen van dat ene incident in Vancouver. Maar het gaat niet alleen om dat ene moment. Er zit nog zoveel meer achter. Ze zien niet hoe hard je moet werken, wat je er voor moet doen. De weg van een topsporter is bezaaid met teleurstellingen. Je verliest meer dan je wint. Daar moet je tegen kunnen, anders heb je er niets te zoeken.’ En dus stuurde Van Calker gisteren zijn slee naar beneden in Oostenrijk. Voor het eerst sinds Vancouver. Maar waarom? Is het bewijsdrang? Van Calker: ‘Nee. Ik hoef niets te bewijzen. Ik wil weer presteren. Het verhaal is niet af. Het nieuwe doel: de Olympische Spelen van Sochi. Niet om mee te doen, maar om te winnen.’ Uithuilen, schouders ophalen en weer doorgaan. Misschien heeft Van Calker wel een bord voor zijn kop. Maar een bord voor je kop is een onmisbaar attribuut voor iedere sporter die iets wil bereiken. Van Calker: ‘Topsport is met je kop tegen de muur lopen.’ En dan maar hopen dat je kop hard genoeg is. 1
Nederland en België zeggen niet kansloos te zijn voor de organisatie van het WK 2018. De BBC onthulde eerder dat de missie van de Lage Landen vrijwel hopeloos was. Redactie sport AMSTERDAM
...
De BBC baseerde zich op de bevindingen van de FIFA in het inspectierapport, dat gisteren is geopenbaard. ‘We hebben het rapport gelezen en het is naar verwachting. De kritiekpunten zijn voor ons niet nieuw en zijn door ons ingebouwd in ons verhaal en aanbod’, aldus topman Harry Been van het HollandBelgium Bid. Het bid uit de Lage Landen wordt bekritiseerd op het aantal hotelkamers, de trainingsvelden en het concept van een gezamenlijke organisatie. Ook heeft de FIFA volgens de BBC grote zorgen over het gebrek aan overheidssteun. Eerder werd bekend dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de eisen van de FIFA waar landen aan moeten vol-
‘De kritiek is voor ons niet nieuw. Die is ingebouwd in ons verhaal.’ Harry Been
doen om in aanmerking te komen om het WK voetbal te organiseren ‘verregaand’ vindt. Volgens de verklaring van Been hebben zowel de Belgische als de Nederlandse regering gezegd ervan overtuigd te zijn dat een WK prima volgens de FIFA-wensen kan worden georganiseerd. De topman benadrukt de vele positieve bevindingen van de inspectiegroep. Zo zou de FIFA zeer te spreken zijn over de korte afstanden en de uitstekende infrastructuur, zoals die van openbaar vervoer, luchthavens en stadions. Ook prees de commissie de maatschappelijke projecten zoals World Coaches, een project waardoor er wereldwijd meer dan zesduizend trainers worden opgeleid. De FIFA liet een inspectiecommissie afgelopen zomer alle kandidaatlanden bezoeken en beoordelen. Mede op basis daarvan kiezen de leden van het uitvoerend comité op 2 december de organisatoren van het WK 2018 en 2022. 1
FIFA-ranglijst
SLAGER CONTADOR IS PRIMA aangetroffen in het urinemonster van de tourwinnaar, die beweert dat de verboden stof in vlees heeft gezeten dat hij at. De renner is voorlopig geschorst. De bevindingen van WADA weerleggen het verweer van Contador. Volgens El Pais onderzochten inspecteurs alle vleesproducten van de bewuste slagerij en troffen ze nergens clenbuterol aan. De 27-jarige Contador wacht op het oordeel van de Spaanse wielerbond, die het rapport van WADA ook in bezit heeft. De maximale straf is twee jaar schorsing.
23
ORANJE BLIJFT AAN DE TOP
REUTERS
Het Nederlands voetbalelftal is nog altijd de nummer twee op de wereldranglijst van de FIFA. Dat blijkt uit de gisteren verschenen lijst van de mondiale voetbalbond. Oranje zag de achterstand op koploper Spanje iets oplopen. Het verschil met nummer drie Brazilië is eveneens groter geworden. Duitsland bleef de nummer vier, kort achter Brazilië en op ruime afstand van Argentinië.
Geen Eredivisie Live
Gevaarlijke airco’s
TV-record
In Barcelona kunnen ze blijkbaar geen Nederlandse tv ontvangen. Barça-directeur Andoni Zubizarreta: ‘Afellay doet me denken aan Iniesta.’
De FIFA twijfelt over het WK 2022 in Qatar. Het land wil de hitte tegengaan met airconditioning, maar dat kan gevaar voor de gezondheid opleveren.
De kijkcijfers in Duitsland zijn bekend. Liefst 12 miljoen oosterburen keken naar de GP van Abu Dhabi waar landgenoot Sebastian Vettel kampioen werd.
JAARLIJKSE 18 opruiming 19 Donderdag
NOVEMBER
9.30 tot 21.00 uur
Vrijdag
NOVEMBER
9.30 tot 21.00 uur
Zaterdag
20 NOVEMBER
9.00 tot 17.00 uur
Slechts 2 minuten levertijd!
Koop nu betaal tot 2013
RANGE Hoekcombinatie Italiaans vormgegeven 2-Chaise longue, past in elk interieur. Verkrijgbaar in diverse kleuren Suedino.
2-hoek-2 TULSA Fantastisch hoekbankstel in elke gewenste combinatie en kleur mogelijk. Uitgevoerd in diverse kleuren uit Stofgroep 1. 3+2 SUPREME Stijlvol bankstel voorzien van fraaie stikaccenten in de rugleuningen. Met een fantastische zit uitgevoerd in Spaltino leder, in diverse kleuren leverbaar.
Hoekcombinatie AZUR Mooie hoekcombinatie passend in elke huiskamer. Verkrijgbaar in meerdere kleuren Fabricia, inclusief kussens.
3+2 CLUB Modern bankstel met chromen poten. In diverse kleuren leatherlook.
Let op! Extra Koopavonden tot 21.00 uur! 3+2 PREMIUM Zeer stijlvol bankstel, verkrijgbaar in diverse kleuren leatherlook.
len, of l e t s k n a b e z e al d
. 0 0 5
ze nu
.5 9 1 1 .5 9 9 .5 795.- 89 AG RD E T A Z . s . a m / t . lig kosten.. 11-de et k ATIS
dit zijn slechts
ak GR oudp l huish bankste k l e j i b
ę
ę
ę ę ę
elden
enkele voorbe
oker + ers + Waterk raat + Citrusp ooster + Koffiezetappa ker + Broodr Stofzuiger + olen + Eierko zer erm jkij pep stri c. Ele om + Sto Blender + weegschaal at + Keuken Tosti appara
ę
ę
ę
ę
ę
ASSEN Borgstee 7
GRONINGEN Energieweg 13, Meubelblvd Hoendiep
SLIEDRECHT Conradstraat 8
CAPELLE A/D IJSSEL Lylantsebaan 7a
HEERLEN In De Cramer 74, Woonboulevard Heerlen
OOSTERHOUT De Meerstoel 14, Woonblvd
DEVENTER Essenstraat 15, de Snipperling
HENGELO Wegtersweg 82
UDEN Industrielaan 20, Woonboulevard
DRACHTEN Dr. M.L.Kingsingel 10
HOOGEVEEN Groenewegenstraat 23-25
VEENENDAAL Schoolstraat 100
DEN HAAG Waldorpstraat 144, Megastores
MAASSLUIS Noordzee 10
ZEVENAAR Edisonstraat 26, Meubelstraat
EINDHOVEN Kanaaldijk-Noord 5
MIJDRECHT
ZALTBOMMEL Van Voordenpark 21
GOES Marconistraat 17-19, Woonboulevard
NIEUWEGEIN De Liesbosch 72
Rendementsweg 10b
ZOETERWOUDE Hoge Rijndijk 307, Rijneke Blvd
MAANDAG T/M VRIJDAG 9.30 - 21.00 UUR, ZATERDAG 9.00 - 17.00 UUR. ZONDAG ALTIJD GESLOTEN Seats and Sofas en A Giant Take-Away zijn als woordmerk geregistreerd. Het logo van Seats and Sofas is als beeldmerk geregistreerd. Deze reclame-uiting is gedeponeerd, het kopiëren of dupliceren zonder schriftelijke toestemming van Seats and Sofas is wettelijk verboden. Prijs- en modelwijzigingen alsmede zet- en drukfouten voorbehouden. Aanbiedingen geldig zolang de voorraad strekt. De afbeeldingen zijn niet bindend en kunnen afwijken van de specificaties. Actie niet geldig in combinatie met andere acties. Een niet-doorlopend krediet van Santander Consumer Finance Benelux B.V. Vraag naar de voorwaarden en prospectus in de winkel of raadpleeg deze op www.comfortcard.nl of vraag deze op via (030) 63 88 100. Toetsing en registratie bij BKR. Comfort Card is een merk- en handelsnaam van Santander Consumer Finance Benelux B.V.