07.pdf 1. Phase 1 d information sur l allaitement durant la grossesse

Richtlijn Publicatiejaar Organisatie Auteur(s)

Favoriser l’allaitement maternel 2006 Haute Autorité de Santé (HAS) Briend, A., Chatelet, C., Curat, A., Dauphin, F., Helary-Guillard, F., Leblay, C., Marchand, M., Marchand-Lucas, L., Maria, B., Masson, F., Miget, P., Sibaï-Sere, C., Stagnara, J., Stomeo, M., & Vallenas, C. Instellingen Organisation mondiale de la santé (OMS), CHU de Clermont-Ferrand, Comité waarvan de national olympique et sportif français (CNOSF), CHI du Val-d’Ariège, ONSSF, auteurs Association Nationale des Sages-Femmes Libérales (ANSFL), Association nationale afkomstig zijn des puéricultrices diplômées d’État et des étudiantes (ANAP), Centre Hospitalier de Caen, Coordination française pour l’allaitement maternel (CoFAM), Centre de recherche, d’évaluation et de formation à l’allaitement maternel (CREFAM), Anaes/HAS, CHI de Villeneuve-Saint-Georges, Collège National des Sages-Femmes (CNSF), Centre Hospitalier de Gommegnies, Collège de gynécologie Bordeaux, Société française de pédiatrie (SFP), Association française de pédiatrie ambulatoire (AFPA), & Centre Hospitalier de Briey Thema Borstvoeding Doelen Het verbeteren van de klinische praktijkvoering op vier gebieden: - informatie tijdens de zwangerschap; - de start van borstvoeding bij de geboorte; - de initiatie van het geven van louter borstvoeding; en - de voortzetting van borstvoeding Populatie Zwangere vrouwen Vindplaats http://www.has-sante.fr/portail/upload/docs/application/pdf/doc.chem.al_22-1107.pdf

1. Phase 1 d’information sur l’allaitement durant la grossesse

1. Fase 1: informatie over borstvoeding tijdens de zwangerschap

1.1 Consultations durant la grossesse Toute rencontre avec une femme enceinte doit être l’occasion pour les professionnels de santé d’aborder le mode d’alimentation du nouveau-né et en particulier l’allaitement maternel. Cette information prénatale s’adresse également au futur père, celui-ci jouant un rôle de soutien de la mère.

1.1 Consultaties tijdens de zwangerschap Elke ontmoeting met een zwangere vrouw moet voor zorgverleners een gelegenheid zijn om de voeding van pasgeborenen te bespreken, in het bijzonder wat betreft het geven van borstvoeding. Deze prenatale informatie is ook gericht naar de toekomstige vader die een rol zal spelen in de ondersteuning van de moeder.

- S’informer des représentations - Informeer je over de maternale verschijnselen en maternelles et de ses connaissances sur de aanwezige kennis over borstvoeding. Deze l’allaitement. Cette connaissance permet informatie maakt het mogelijk om gerichte de cibler les interventions de soutien à interventies te ontwikkelen bij het geven van l’allaitement ou d’organiser un borstvoeding of om een specifiek programma te programme spécifique. organiseren. - Demander au futur père de venir à la - Vraag aan de toekomstige vader om mee te gaan consultation. Les pères peuvent être naar de consultatie. De vaders kunnen in staat zijn

NURSING GUIDELINES PROJECT UCL (ECOLE DE SANTÉ PUBLIQUE) – UNIVERSITEIT GENT (VERPLEGINGSWETENSCHAP)

1

capables de fournir un soutien physique et psychologique, mais ne sont pas nécessairement préparés à ce rôle.

om fysieke en psychologische steun te verlenen, maar zijn niet noodzakelijk voorbereid op deze functie.

- Recommander un allaitement exclusif - Raad het geven van louter borstvoeding gedurende durant six mois (grade B). L’effet zes maanden aan (graad B)1. De beschermende werking van borstvoeding is afhankelijk van de duur protecteur de l’allaitement maternel van het geven van borstvoeding en de mate waarin dépend de sa durée et de son exclusivité. louter borstvoeding wordt gegeven. - Le bénéfice d’une préparation physique - Het voordeel van een fysieke voorbereiding van de borsten is niet aangetoond, zelfs niet in geval van des seins, même en cas de mamelons rétractés ou peu extensibles, n’est pas ingetrokken of weinig soepele tepels. démontré. - Évaluer les représentations et les - Evalueer de performantie en de kennis van de connaissances des professionnels de professinales in het perinataal team op het gebied van het belang van en de fysiologie van l’équipe périnatale sur l’intérêt et la physiologie de l’allaitement maternel. La borstvoeding. Het vormen van een perinataal team maakt het mogelijk om de kennis, de formation de l’équipe périnatale dans son ensemble permet d’harmoniser les praktijkvoering en de aangeboden voorlichting door het team op elkaar af te stemmen. Nieuwe connaissances, les pratiques et les messages délivrés par l’équipe. Les professionals moeten hierover een vorming krijgen bij hun aankomst op de dienst of op de afdeling. nouveaux professionnels doivent être formés à leur arrivée dans le service ou le réseau.

1.2 Recherche de contre-indication à l’allaitement Les raisons médicales qui contre-indiquent l’allaitement maternel sont exceptionnelles: infection par le VIH (sauf pasteurisation du lait), toxicomanie (une mère sous méthadone bien suivie peut allaiter), chimiothérapie et démarrage d’un traitement antituberculeux. Les maladies infectieuses courantes, le tabagisme maternel (le passage lacté de la nicotine étant prouvé, il faut encourager les mères à arrêter de fumer; mais de toute façon, l’allaitement reste le meilleur choix), la plupart des médicaments (consulter d’autres sources d’information que le dictionnaire Vidal) sont des contreindications abusives à l’allaitement.

1.2 Onderzoek naar contra-indicaties voor borstvoeding De medische redenen die contra-indicaties vormen voor borstvoeding zijn uitzonderlijk: HIV-infectie (behalve bij pasteurisatie van de melk), drugsverslaving (een moeder die methadon gebruikt en nauwkeurig opgevolgd wordt, mag borstvoeding geven), chemotherapie en de start van een behandeling tegen tuberculose. Ongegronde contra-indicaties voor borstvoeding zijn: veel voorkomende infectieziekten, roken door de moeder (gezien de passage van nicotine in de moedermelk bewezen is, moeten moeders aangemoedigd worden om te stoppen met roken; in elk geval blijft borstvoeding de beste keuze) en de meeste medicatie.

- Rechercher une éventuelle contre- - Ga op zoek naar een eventuele contra-indicatie indication à l’allaitement maternel. voor het geven van borstvoeding. 1

De graden tussen haakjes verwijzen naar de bewijskracht van de onderliggende wetenschappelijke evidentie. Voor meer informatie kan u zich richten naar de originele richtlijn.


2

- Informer les futurs parents sur les rares - Informeer de toekomstige ouders over de zeldzame vraies contre-indications, souvent echte contra-indicaties, die vaak tijdelijk zijn, en temporaires, et les contre-indications over de ongegronde contra-indicaties voor abusives à l’allaitement maternel. borstvoeding.

1.3 Séance de préparation à la naissance Les séances de préparation à la naissance complètent le suivi médical. Des programmes structurés utilisant une approche de groupe ou individuelle, à l’hôpital ou en dehors, et s’appuyant sur l’association de plusieurs techniques éducatives (groupe de discussion, cours de préparation à l’accouchement, brochures, vidéo, manuel d’auto-apprentissage) augmentent le taux d’allaitement maternel à la naissance et, dans certains cas, sa poursuite (grade C).

1.3 Voorbereidingsprogramma’s voor de geboorte Voorbereidingsprogramma’s voor de geboorte zijn een aanvulling van de medische opvolging. Gestructureerde programma’s die een groeps- of individuele benadering gebruiken, in of buiten het ziekenhuis en die de nadruk leggen op een combinatie van meerdere educatieve technieken (discussiegroepen, voorbereidende cursussen op de bevalling, brochures, videos, handleidingen voor zelfstudie) zorgen voor een stijging van het percentage moeders dat borstvoeding geeft bij de geboorte en, in sommige gevallen, de verderzetting ervan (graad C).

- Proposer systématiquement aux futurs - Stel systematisch een voorbereidingprogramma parents une séance de préparation à la voor de geboorte voor aan de toekomstige ouders. naissance comprenant une information Dit programma zou informatie over borstvoeding sur l’allaitement. moeten bevatten. - Proposer une éducation à l’allaitement - Stel educatie m.b.t. borstvoeding voor aan de maternel à l’entourage de la femme omgeving van de zwangere vrouw. De steun die de enceinte. Le soutien de la mère par son moeder krijgt vanuit haar omgeving zorgt ervoor entourage augmente la durée de dat borstvoeding langer gegeven wordt (graad B). l’allaitement (grade B). - Organiser des rencontres avec des mères - Organiseer samenkomsten met moeders die met ayant allaité avec succès. Chez les succes borstvoeding gegeven hebben. Bij vrouwen femmes de faible niveau de ressources met beperkte levensmiddelen of vrouwen die tot ou appartenant à des minorités etnische minderheden behoren, zal peri- en ethniques, des contacts durant la période postnataal contact met ervaren moeders de pré- et postnatale avec des mères uitvoering en de duur van het geven van expérimentées améliorent la mise en borstvoeding bevorderen (graad C). oeuvre et la durée de l’allaitement (grade C). - Former un des membres de l’équipe de - Leid één van de leden van het team binnen maternité ou du réseau à être consultant materniteit of binnen de materniteitsafdeling op tot en lactation IBCLC (International Board lactatiedeskundige (IBCLC) of laat hen de Certified Lactation Consultant) ou à inlichtingen van DIULHAM (Interdisciplinair Diploma suivre l’enseignement du DIULHAM menselijke lactatie en borstvoeding)2 volgen. (Diplôme inter-universitaire lactation humaine et allaitement maternel). 2

Opgelet: dit wordt niet aangeboden in België.


3

1.4 Document d’information sur l’allaitement maternel Ce document rappelle l’intérêt et la physiologie de l’allaitement maternel et suggère des sources d’information; il complète l’information orale. Des études montrent que l’action des mères ayant allaité avec succès, formées à la conduite de l’allaitement et supervisées, renforce la décision des femmes qui ont décidé d’allaiter et les aide à réaliser effectivement cet allaitement (grade C).

1.4 Informatiebrochure over borstvoeding Dit document handelt over de voordelen en de fysiologie van borstvoeding, stelt informatiebronnen voor en vervolledigt de mondelinge informatie. Studies hebben aangetoond dat instructies van vrouwen die succesvol borstvoeding hebben gegeven en opgeleid worden om zelf vrouwen te begeleidgen die kiezen voor het geven van borstvoeding; deze keuzes versterken en deze vrouwen geholpen worden om tot een effectieve borstvoeding te komen. (graad C).

- Distribuer un document d’information - Verspreid een informatiebrochure over (het geven sur l’allaitement maternel. van) borstvoeding. - Informer les futurs parents sur les - Informeer toekomstige ouders over de mogelijke ressources pour le soutien de ondersteuningsbronnen bij het geven van l’allaitement maternel, en particulier des borstvoeding, wijs in het bijzonder op moeders die mères ayant allaité avec succès. reeds succesvol borstvoeding hebben gegeven.

2. Phase 2 de démarrage l’allaitement à la naissance

de

2. Fase 2: de start van borstvoeding bij de geboorte

2.1 Observation du nouveau-né L’observation du nouveau-né à la naissance apprécie la respiration spontanée, recherche des signes de détresse vitale et cote le score d’Apgar.

2.1 Observatie van de pasgeborene De observatie van de pasgeborene bij de geboorte omvat volgende factoren: de spontane ademhaling, onderzoek naar tekens van vitale respiratoire nood en het bepalen van de Apgar-score.

- Définir les pratiques habituelles de - Beschrijf de standaardzorg m.b.t. de bewaking en surveillance et de soins aux nouveau-nés de zorg voor pasgeborenen in de verloskamer en salle de naissance pour favoriser un teneinde een vroegtijdige opstart van borstvoeding allaitement précoce tout en maintenant te kunnen stimuleren terwijl tegelijkertijd les exigences de sécurité pour la mère et veiligheidsmaatregelen voor de moeder en haar l’enfant. kind gewaarborgd worden.

2.2 Contact peau à peau Le contact peau à peau sur le ventre de sa mère maintient la température corporelle du nouveau-né, améliore son bien-être avec une diminution des pleurs, favorise son adaptation métabolique et renforce les interactions mère-enfant. Les mères qui ont un contact précoce avec leur enfant ont plus de facilité à communiquer avec leur bébé, même non allaité (grade C). Les pères

2.2 Huid-tegen-huid contact Huid-tegen-huid contact op de buik van de moeder handhaaft de lichaamstemperatuur van de pasgeborene, verbetert zijn/haar welzijn d.m.v. een vermindering van huilbuien, bevordert zijn/haar metabolische aanpassing en versterkt de interacties tussen moeder en kind. Moeders die zo snel mogelijk contact hebben met hun kind, communiceren gemakkelijker met hun baby, zelfs indien ze geen borstvoeding geven (graad C). De vaders worden


4

sont informés de la possibilité du peau à ingelicht over hun mogelijke rol als vervanger van de peau et le cas échéant remplacent la moeder voor het bieden van huid-tegen-huid contact maman (par exemple en cas de césarienne). (bijv. bij een keizersnede). - À la naissance, placer immédiatement le - Plaats bij de geboorte onmiddellijk de pasgeborene, nouveau né, séché et recouvert, sur le afgedroogd en bedekt, op de buik van de moeder. ventre de sa mère. Salle d’accouchement De warmte kan behouden worden door een warme chaude (25 à 28°C), séchage immédiat, verloskamer (25 tot 28°C), het onmiddellijk bonnet et contact peau à peau afdrogen, een muts en huid-tegen-huid contact. participent à la chaîne du chaud. - Reporter les soins de routine comme la - Stel de standaardzorg zoals het toedienen van vitamine K ou le collyre; ils interrompent vitamine K of een oogspoeling uit; omdat dit de le lien mère-enfant et retardent le band verstoort tussen de moeder en het kind en de démarrage de l’allaitement (grade C). Le start van borstvoeding vertraagt (graad C). Ook het bain est différé; les restes de vernix bad wordt uitgesteld omdat de resten van vernix caseosa réduisent les pertes thermiques caseosa het verlies van warmte beperken en et sont réabsorbés par la peau au cours opnieuw worden geabsorbeerd door de huid des premiers jours de vie. tijdens de eerste levensdagen.

2.3 Tétée précoce Grâce au réflexe de fouissement, le nouveau-né en contact peau à peau avec sa mère localise le sein avec son odorat et ses réflexes nutritionnels lui permettent de le prendre seul et de sa propre initiative. Il choisit de manière autonome le moment ou il va commencer à téter.

2.3 Vroegtijdig aan de borst drinken Dankzij de zoekreflex kan de pasgeborene, tijdens het huid-tegen-huid contact met de moeder, via z’n geur de borst lokaliseren waarna de baby, door z’n nood aan voedsel, in staat is om alleen en op eigen initiatief de borst kan nemen. Het kind kiest zelf het moment waarop het aan de borst wilt drinken.

- Favoriser une tétée dans la première - Stimuleer borstvoeding binnen het eerste uur na de heure suivant l’accouchement. Une tétée bevalling. Vroegtijdig drinken aan de borst précoce favorise une succion efficace bevordert een effectieve zuigtechniek (graad C), (grade C), augmente le lien mère-enfant versterkt de band tussen moeder en kind (graad C), (grade C), favorise le maintien de la bevordert het behoud van lichaamstemperatuur température du nouveau-né (grade A), van de pasgeborene (graad A), bevordert de favorise l’homéostasie métabolique du metabolische homeostase van de pasgeborene nouveau-né (grade A), favorise le (graad A), bevordert de instandhouding van de maintien de la glycémie du nouveau-né bloedsuikerspiegel van de pasgeborene (graad C), (grade C), favorise le transit et diminue la bevordert de darmtransit, vermindert de frequentie fréquence de l’ictère néonatal (grade C), van geelzucht bij de pasgeborene (graad C), augmente la durée de l’allaitement verlengt de duur van borstvoeding (graad C), (grade C), augmente le taux d’ocytocine vermeerdert het oxytocinegehalte bij de moeder maternel favorable à la contraction (wat voordelig is voor de contractie van de utérine et à l’éjection du lait (grade C), baarmoeder en het afkolven van melk )(graad C) en favorise les capacités de l’enfant à bevordert de mogelijkheden van het kind om te réguler ses apports alimentaires (grade voldoen aan zijn voedingsvereisten (graad A). A). - Respecter le réflexe de fouissement; il - Respecteer de zoekreflex; het is niet nodig om de n’est pas nécessaire de forcer le pasgeborene te forceren om de borst te nemen. Dit nouveau-né à prendre le sein sous peine zou ertoe kunnen leiden dat het gedrag van de


5

de contrarier son comportement à l’égard de l’allaitement et de perturber le bon positionnement de sa langue. L’allaitement n’est pas compromis si le bébé ne tète pas immédiatement à la naissance (grade B) car les bébés présentent une variété de comportements et ne sont pas tous prêts à téter au même moment.

pasgeborene m.b.t. borstvoeding gehinderd wordt en de correcte positie van de tong verstoord wordt. Borstvoeding wordt niet belemmerd als de baby niet onmiddellijk na de geboorte aan de borst begint te drinken (graad B), want bij baby’s komt veel verschillend gedrag voor en niet alle baby’s zijn op dit moment klaar om aan de borst te drinken.

2.4 Premiers conseils sur la mise en route de la lactation Si la première tétée est retardée, il est recommandé d’apporter davantage d’aide et de soutien à la mère. La mère ne dort pas plus lorsque son enfant est retiré de sa chambre la nuit (grade B). Contact peau à peau et allaitement sont analgésiques (grade A).

2.4 Eerste aanbevelingen voor het op gang brengen van de lactatie Als de eerste keer drinken aan de borst uitgesteld werd, is het aanbevolen om meer hulp en steun te bieden aan moeder. De moeder slaapt niet meer als haar kind ’s nachts uit haar kamer gehaald wordt (graad B). Huid-tegen-huid contact en borstvoeding werken pijnstillend (graad A).

- Encourager la cohabitation systématique - Moedig een systematisch samenleven van de baby du nourrisson avec sa mère. La proximité en de moeder aan. De 24u op 24 nabijheid van de la mère et de l’enfant 24 heures/24 moeder en kind bevordert de borstvoeding op favorise l’allaitement à la demande qui vraag, laat de zuigeling toe zijn voedingsbehoeften seul permet au nourrisson de réguler ses te regelen, vergemakkelijkt borstvoeding ’s nachts besoins nutritionnels, facilite en beperkt het risico op terugvallen op een l’allaitement la nuit et limite le risque de vervangmiddel voor melk (graad C). De moeder kan recours à un substitut de lait (grade C). La leren om tekens te herkennen die erop wijzen dat mère pourra apprendre à reconnaître les de baby klaar is om aan de borst te drinken. signes qui montrent que le bébé est prêt à téter. - Adapter l’équipement hôtelier à la - Pas de uitrusting op de materniteit aan om maternité (lit plus large, à hauteur borstvoeding te vergemakkelijken (groter bed, variable, fauteuil confortable) pour hoogte die variabel is, comfortabele zetel). faciliter l’allaitement. - Informer les parents que l’allaitement - Informeer de ouders dat het geven van louter exclusif suffit à satisfaire les besoins borstvoeding voldoende is om te voldoen aan de nutritionnels et hydriques d’un nouveauvocht- en voedingsvereisten van de pasgeborene né sain à terme s’il tète de manière zolang hij aan de borst drinkt op een effectieve efficace et à la demande. Proposer de manier en op verzoek. Water voorstellen is l’eau est inutile, même lorsqu’il fait nutteloos, zelfs als het warm is (graad B). chaud (grade B). - Ne pas déposer de biberon de substitut - Stel op de kamer van de moeder geen gebruiksklare de lait prêt à l’emploi à disposition des zuigfles met een vervangmiddel voor melk mères dans leur chambre. beschikbaar. - Ne pas faire de contrôle systématique de - Voer geen systematische controle van de la glycémie chez un nouveau-né bien bloedsuikerspiegel uit bij een pasgeborene die goed


6

portant alimenté par allaitement exclusif.

gevoed wordt d.m.v. louter borstvoeding.

- Informer les parents sur la bonne - Licht de ouders in over de goede positionering van position du nouveau-né (face à la mère) de pasgeborene (gezicht naar de moeder) en de et la prise correcte du sein par l’enfant correcte manier voor het kind om de borst vast te (bouche grande ouverte et langue vers le nemen (mond wijd open en tong naar beneden), bas), qui permettent une succion efficace die een effectieve zuigtechniek (traag en regelmatig (rythme lent et régulier, déglutition ritme, hoorbaar slikken) en een optimale audible) et un transfert de lait optimal melktransfer toelaat en tegelijkertijd pijnlijke tout en prévenant les tétées borstvoeding en kwetsuren van de tepel voorkomt. douloureuses et les lésions du mamelon. - Schrijf, voor de ondersteuning bij borstvoeding - Écrire un protocole pour le soutien de binnen de dienst of op de afdeling, een protocol uit l’allaitement maternel dans le service ou waarvan iedereen op de hoogte is en dat makkelijk le réseau, connu de tous et facile d’accès; toegankelijk is. Een voorbeeld daarvan wordt un exemple est proposé par The voorgesteld door The Academy of Breastfeeding Academy of Breastfeeding Medicine, à Medicine3 en kan aangepast worden door het adapter par l’équipe plurimultidisciplinair team van deskundigen. professionnelle. - Engager la maternité dans une démarche - Betrek de materniteit bij het verkrijgen van een label van « babyvriendelijk ziekenhuis »4. Alle d’obtention du label « hôpital ami des interventies die gericht zijn op het veranderen van bébés ». Toutes les interventions visant à de praktijk zouden volledig of gedeeltelijk moeten changer les pratiques fondées sur tout ou gebaseerd zijn op de « tien voorwaarden voor een partie des « dix conditions pour le succès succesvolle borstvoeding », voorgesteld door de de l’allaitement » proposées par l’OMS et OMS en UNICEF in het kader van het Initiatief l’UNICEF dans le cadre de l’Initiative « « babyvriendelijke ziekenhuizen » (IHAB). Deze hôpitaux amis des bébés » (IHAB) interventies zouden enerzijds het geven van améliorent le taux d’allaitement à la borstvoeding bij het verlaten van de materniteit sortie de la maternité et entraînent une bevorderen en anderzijds leiden tot het langer augmentation de la durée de geven van louter borstvoeding (graad B). l’allaitement exclusif (grade B).

2.5 Accompagnement d’une séparation

2.5 Begeleiding bij een scheiding van moeder en kind La séparation est un traumatisme à la fois De eerste scheiding is een traumatische ervaring voor pour le nouveau-né et sa mère. Tout est mis de pasgeborene en de moeder. Alles wordt in het en oeuvre pour permettre un contact mère- werk gesteld om een vroegtijdig contact tussen de enfant précoce même très limité. moeder en het kind mogelijk te maken, zelfs indien dit zeer beperkt is. - En cas de maladie ou d’hospitalisation, - Deel de ouders mee dat, in geval van ziekte of informer les parents que poursuivre ziekenhuisopname, het voortzetten van l’allaitement est important à la fois pour borstvoeding even belangrijk is voor de moeder als la mère et l’enfant (grade C). voor het kind (graad C).

3

The Academy of Breastfeeding Medicine (2005). ABM protocols. Clinical protocols Number 7. http://www.bfmed.org/ace-files/protocol/mhpolicy_ABM.pdf 4 De gids « Devenir hôpital ami des bébés » is beschikbaar bij het secretariaat IHAB van CoFAM (http://www.coordination-allaitement.org/L%27IHAB.htm)


7

- Apprendre aux mères à exprimer leur lait. - Leer de moeders om hun moedermelk af te kolven.

2.6 Préservation du réflexe de succion Sucette ou tétine modifient les mécanismes de succion et risquent de nuire à l’allaitement physiologique. Ce réflexe de succion est fragile et peut également être perturbé par l’aspiration des voies aériennes.

2.6 Behouden van de zuigreflex Een (fop)speen verandert de zuigmechanismen en kan interfereren met de fysiologische borstvoeding. De zuigreflex is fragiel en kan ook verstoord worden door aspiratie van de luchtwegen.

- En cas de séparation, privilégier l’usage - Geef in geval van scheiding voorrang aan het de la tasse, la cuiller, etc., pour alimenter gebruik van een kopje, een lepel, … om de baby te le bébé, et éviter l’utilisation d’une voeden. Vermijd het gebruik van een fopspeen tétine, afin de permettre une future prise zodat de baby in de toekomst de borst op een du sein efficace. effectieve manier in de mond kan nemen. - En l’absence de détresse vitale, éviter - Vermijd het gebruik van een aspiratiesonde voor de l’utilisation de sonde d’aspiration des luchtwegen als er geen vitale respiratoire voies aériennes. benauwdheid is.

3. Phase 3 d’installation l’allaitement exclusif

de

3. Fase 3: starten met het geven van louter borstvoeding

3.1 Information sur la physiologie de l’allaitement et les besoins du nouveau-né Les résultats attendus pour le nouveau-né bien portant alimenté au sein sont une perte de poids initiale inférieure à 7% du poids de naissance, une reprise du poids de naissance à 10 jours de vie, un transit et une diurèse réguliers débutés dans les 8 premières heures de vie, puis une croissance régulière.

3.1 Informatie over de fysiologie van borstvoeding en de noden van de pasgeborene De verwachte resultaten voor een gezonde pasgeborene die borstvoeding krijgt zijn een initieel gewichtsverlies tot 7% van het geboortegewicht, een herwinning van het geboortegewicht op 10 dagen na de geboorte, een darmtransit en een regelmatige urineafscheiding binnen de eerste acht levensuren en daarna een regelmatige groei.

Les résultats attendus pour la mère sont de reconnaître les signes d’éveil du bébé prêt à téter, de trouver une position confortable pour allaiter, de reconnaître les signes d’un transfert de lait efficace, d’avoir les connaissances appropriées sur la conduite de l’allaitement et de savoir comment résoudre les difficultés éventuelles.

De verwachte resultaten voor de moeder bestaan uit het herkennen van de tekens van het ontwaken van de baby die klaar is om aan de borst te drinken, het vinden van een comfortabele houding om borstvoeding te geven, het herkennen van de tekens van een effectieve melktransfer, het beschikken over gepaste kennis over de voortzetting van borstvoeding en het weten hoe eventuele moeilijkheden kunnen opgelost worden.


8

3.1.1

L’allaitement est exclusif 3.1.1 Borstvoeding is exclusief als de zuigeling lorsque le nourrisson reçoit enkel moedermelk krijgt uniquement du lait maternel - Ne pas donner des compléments (eau, - Geef geen supplementen (water, suikerwater, eau sucrée, substitut de lait) à un vervangmiddelen voor melk) aan een pasgeborene nouveau-né allaité exclusivement. die louter borstvoeding krijgt. De toediening van L’introduction de compléments perturbe supplementen verstoort de goede werking van le bon déroulement de l’allaitement borstvoeding en zorgt voor een vroegtijdig maternel et entraîne un sevrage plus ontwennen van borstvoeding (graad C). précoce (grade C). - Ne pas distribuer de colis-cadeau - Verspreid geen geschenkverpakkingen met contenant un substitut de lait ou du melkvervangers, noch promotiemateriaal voor matériel promotionnel pour flesvoeding vanwege de negatieve invloed ervan l’alimentation au biberon en raison de op het geven van louter borstvoeding (graad B). son impact négatif sur l’allaitement exclusif (grade B). - Ne pas restreindre le nombre de tétées, - Beperk het het aantal borstvoedingen niet, met een en moyenne huit repas par 24 heures. La gemiddelde van acht maaltijden per 24 uur. Het restriction des tétées est associée à un beperken van het aantal borstvoedingen hangt arrêt plus précoce de l’allaitement, à une samen met een vroegtijdig beëindigen van fréquence plus élevée des douleurs des borstvoeding, een verhoogde frequentie van pijn mamelons et des engorgements et au aan de tepels en verstoppingen en met een hoger recours plus fréquent à des compléments gebruik van supplementen als vervanging van melk de substituts de lait (grade C). Il existe (graad C). Er is een interindividuele variabiliteit in des écarts interindividuels dans la de frequentie, de duur en de regelmaat in het fréquence, la durée et la régularité des geven van borstvoeding. De productie van melk is tétées. La production de lait découle des het gevolg van het drinken aan de borst; hoe vaker tétées; plus le bébé prend de lait, plus il y de baby de melk neemt, hoe meer hij er heeft. en a. 3.1.2

Les principes d’une nutrition 3.1.2 Principes voor een gezonde, gevarieerde saine, variée et équilibrée en evenwichtige voeding, die aanbevolen recommandée durant la zijn tijdens de groei, zijn ook van grossesse s’appliquent toepassing tijdens de également durant toute la borstvoedingsperiode durée de l’allaitement maternel - Informer les parents qu’aucune règle alimentaire spécifique n’est justifiée ni - Leg de ouders uit dat geen enkele specifieke interdite, y compris pour la quantité voedingsregel gerechtvaardigd, noch verboden is. d’eau bue quotidiennement, à Dit omvat de dagelijkse hoeveelheid water, met l’exception de la caféine et de l’alcool. La uitzondering van cafeïne en alcohol. Koffie (of consommation de café (ou boissons cafeïnerijke dranken) moeten met mate gedronken riches en caféine) doit être modérée (2-3 worden (2-3 tassen per dag). Het gebruik van tasses par jour). La consommation alcohol wordt afgeraden. d’alcool est déconseillée. - Conseiller à la mère de réduire sa - Raad de moeder aan om het gebruik van dierlijke consommation de matières grasses vetten te verminderen en een snel gewichtsverlies


9

d’origine animale et d’éviter une perte de poids trop rapide afin de minimiser le risque d’exposition du nourrisson aux dioxines. Les effets bénéfiques de l’allaitement maternel sont largement supérieurs aux éventuels effets des dioxines qui passent dans le lait maternel.

te vermijden opdat het risico dat het kind blootgesteld wordt aan dioxines, verminderd wordt. De voordelige effecten van moedermelk zijn belangrijker dan de eventuele effecten van dioxines die in de moedermelk terecht komen.

3.2 Accompagnement des tétées Les douleurs et lésions des mamelons (rougeur, irritation, crevasse) sont avant tout causées par une mauvaise prise du sein entraînant une friction anormale entre le mamelon et la langue, les gencives, les lèvres ou le palais du nourrisson. Leur prévention repose sur un positionnement correct du nourrisson lors des tétées.

3.2 Begeleiding bij het drinken aan de borst Pijn en kwetsuren aan de tepels (roodheid, irritatie, kloven) worden in de eerste plaats veroorzaakt door een slecht aanleggen, wat een abnormale wrijving teweegbrengt tussen de tepel en de tong, het tandvlees, de lippen of het gehemelte van de baby. Dit kan voorkomen worden door een correcte positionering van de baby tijdens het drinken aan de borst.

- Rechercher avec la mère les différentes - Ga samen met de moeder op zoek naar de positions dans lesquelles le bébé peut verschillende houdingen waarin de baby être allaité confortablement (position comfortabel gevoed kan worden (zittende of assise, couchée). La meilleure position liggende houding). De beste houding voor een pour un transfert de lait efficace est effectieve melktransfer is variabel (graad C). Een variable (grade C). Une bonne position goede houding vermindert kwetsuren aan de borst diminue les traumatismes du sein (grade (graad A). A). - Aucune donnée ne permet de conseiller à - Er kunnen aan de moeder geen aanbevelingen la mère de proposer un sein ou les deux à gegeven worden omtrent het aanbieden van één of chaque tétée. Il est cependant important beide borsten tijdens het geven van borstvoeding. de n’offrir l’autre sein au bébé que Het is echter wel belangrijk om geen andere borst lorsque celui-ci arrête de téter de luiaan de baby aan te bieden, tenzij hij uit zichzelf même. stopt met drinken. - Une hygiène quotidienne (douche) est - Dagelijkse hygiëne (douche) is voldoende. Het suffisante. Le nettoyage des mamelons reinigen van de tepels vóór en/of na het drinken avant et/ou après une tétée semble aan de borst lijkt het voorkomen van pijn aan de augmenter l’incidence des douleurs des tepels te verhogen en het geven van borstvoeding mamelons et complique inutilement onnodig te bemoeilijken. l’allaitement. - Vérifier la prise correcte du sein et - Controleer de aanlegtechniek en de effectiviteit van l’efficacité de la succion lors des het zuigen tijdens de eerste borstvoedingen; een premières tétées; un exemple voorbeeld van een observatie van borstvoeding d’observation de tétée est proposé en wordt voorgesteld in bijlage II van de originele annexe II. Cette observation est richtlijn (p. 50). Deze observatie is essentieel om essentielle pour évaluer l’allaitement het geven van borstvoeding te evalueren (graad C). (grade C). Le soutien d’un professionnel De ondersteuning van de moeder door een de santé à la mère facilite une position au professionele zorgverlener vergemakkelijkt het sein efficace et confortable, laquelle effectieve en comfortabele aanleggen, wat de duur


10

augmente la durée de l’allaitement (grade C).

3.3 Maintien de l’allaitement en l’absence de prise du sein La réception passive (par l’intermédiaire d’une tasse, d’une cuillère, d’un biberon) du lait maternel exprimé est considérée comme un allaitement maternel même s’il ne s’agit pas d’un allaitement au sein.

van borstvoeding verlengt (graad C).

3.3 Het behouden van borstvoeding als het kind de borst niet neemt Passieve toediening van afgekolfde moedermelk (d.m.v. een kopje, een lepel of zuigfles) wordt beschouwd als moedermelk, zelfs als het niet gaat om voeding via de borst.

- En l’absence de prise du sein, maintenir - Behoud lactatie door regelmatige afkolving van la lactation par une expression régulière melk gedurende 100 minuten per 24 uur als de du lait, durant environ 100 minutes par baby de borst niet neemt (graad C). Gebruik een 24 heures (grade C). Utiliser un tire-lait elektrische borstpomp en wen aan het gebruik en électrique et se familiariser avec son onderhoud ervan (graad B); thuis is sterilisatie utilisation et son entretien (grade B); à overbodig, wassen met warm water en zeep met domicile la stérilisation est inutile, lavage een filter volstaat (graad A). Het behouden van à l’eau chaude et au savon avec filtre sur regelmatig huid-tegen-huid contact met het kind en la tubulure suffisent (grade A). Garder un massage van de borsten verhoogt de lactatie (graad contact peau à peau fréquent avec B). l’enfant et masser les seins augmentent la lactation (grade B). - En l’absence de prise du sein, alimenter - Voed de baby eerst met de moedermelk als de baby le bébé en priorité avec le lait de sa de borst niet neemt. mère. - Pour les nouveau-nés prématurés ou de - Verkies, bij premature baby’s of baby’s met een faible poids, favoriser la méthode « mère laag geboortegewicht de « kangoeroe-moeder » kangourou » (qui consiste à porter methode (waarbij de kind op de buik van de l’enfant sur le ventre en contact peau moeder gedragen wordt met huid-tegen-huid contre peau) augmente la prévalence et contact) (graad C). Deze methode bevordert het la durée de l’allaitement au sein (grade zich voordoen van en de duur van het geven van C). borstvoeding. - Organiser un soutien particulier pour - Organiseer specifieke ondersteuning om zo spoedig aider la reprise de l’allaitement au sein, le mogelijk het geven van borstvoeding te hervatten. plus précocément possible.

3.4 Examen de la maman et du bébé en cas de tétées inefficaces Les facteurs de risque chez l’enfant sont entre autres: un traumatisme obstétrical, une prématurité, un retard de croissance intra-utérin, une hypotonie, une hyperbilirubinémie, une grossesse multiple, une anomalie chromosomique, une fente palatine, une pathologie aiguë ou

3.4 Onderzoek van de moeder en de baby in geval van ineffectief drinken aan de borst De risicofactoren bij het kind zijn o.a.: een geboorte letsel, prematuriteit, intra-uteriene groeiachterstand, hypotonie, hyperbilirubinemie, een meervoudige zwangerschap, een chromosomale afwijking, gespleten gehemelte en een ernstige of chronische pathologie.


11

chronique. Les facteurs de risque chez la mère sont un allaitement précédent difficile, une séparation de son enfant, une pathologie ou un antécédent de chirurgie du sein, une pathologie aiguë ou chronique, un traitement médicamenteux. La confiance en elle de la mère sur sa capacité d’allaiter est un facteur prédictif de la durée d’allaitement (grade C).

De risicofactoren bij de moeder zijn: een voorafgaande moeilijke borstvoeding, scheiding van haar kind, een pathologie of een vroegere chirurgie van de borst, een ernstige of chronische pathologie en een medicamenteuze behandeling. Het zelfvertrouwen van de moeder m.b.t. het geven van borstvoeding is een predictieve factor voor de duur van het geven van borstvoeding (graad C).

- Identifier les facteurs de risque chez la - Identificeer de risicofactoren voor een ineffectieve mère ou l’enfant de tétées inefficaces borstvoeding bij de moeder of het kind om deze pour apporter des corrections preventief te kunnen aanpakken (graad C). préventives (grade C). - Évaluer les capacités de succion du - Evalueer de zuigcapaciteiten van de pasgeborene nouveau-né (grade C). (graad C). - Rechercher une pathologie des - Ga op zoek naar een pathologie van de tepels in mamelons en cas de persistance de geval van aanhoudende pijn aan de borst, tijdens douleur au cours de la tétée malgré une het drinken, ondanks een correcte aanlegtechniek. prise correcte du sein. Un examen Een zorgvuldig onderzoek van de tepels wordt soigneux des mamelons est recommandé aanbevolen alvorens over te gaan tot een avant de recourir à un traitement. behandeling. - Apprendre aux mères à prévenir la - Leer moeders om een verstopping te voorkomen survenue d’un engorgement (oedème (oedeem tengevolge van een stase in de haar- en résultant d’une stase capillaire et lymfevaten, die pathologisch wordt aangezien dit lymphatique, qui devient pathologique gepaard gaat met koorts, pijn en overlast bij de lorsqu’elle s’accompagne de fièvre, afkolven van melk), om de tekens ervan te douleur et gêne à l’écoulement du lait), à identificeren en ermee om te gaan. en identifier les signes et à y faire face. - En cas d’engorgement, préconiser - Raad het afkolven van melk sterk aan (handmatig of l’expression du lait (manuelle ou à l’aide met behulp van een borstpomp) in geval van d’un tire-lait) qui réduit la stase lactée verstopping. Dit vermindert de lactatiestuwing als quand l’enfant est incapable de prendre het kind de borst niet kan nemen of ineffectief aan le sein ou tète de façon inefficace. de borst drinkt. Het afkolven van melk moet L’expression de lait doit être suivie d’une gevolgd worden door de baby die drinkt aan de tétée par le bébé. La restriction hydrique, borst. Het beperken van vocht en een verband rond le bandage des seins aggravent de borsten zorgt voor nog meer ongemak voor de l’inconfort de la mère et ne sont pas moeder en wordt niet aanbevolen. recommandés.

3.5 Identification des recours possibles 3.5 Identificatie van de mogelijke hulpmiddelen Ces recours peuvent être l’entourage De hulpmiddelen kunnen de omgeving zijn (een (compagnon, famille, amies ayant kennis, familie en vrienden met ervaring m.b.t. met


12

l’expérience de l’allaitement); des professionnels formés accessibles rapidement: Protection maternelle et infantile, sage-femme, médecin formé, consultant en lactation; des mères ayant allaité avec succès, formées à la conduite de l’allaitement. Voir l’annuaire de la Coordination française pour l’allaitement maternel.

borstvoeding); professionals die snel beschikbaar zijn, zoals: “Protection maternelle infantile” (PMI)5, een vroedvrouw, een opgeleide arts, een lactatiedeskundige; moeders die succesvol borstvoeding gegeven hebben, die allemaal opgeleid zijn om borstvoeding te ondersteunen. Bekijk de gids over Franstalige coördinatie voor borstvoeding.6

- Toute forme de soutien proposé à la - Elke vorm van steun bij het verlaten van de sortie de la maternité diminue le risque materniteit verkleint het risico op het stoppen met het geven van louter borstvoeding vóór de zesde d’arrêt de l’allaitement exclusif avant six mois (grade B). maand (graad B). - Parmi les stratégies de soutien, le contact - In de landen waar er reeds een ondersteuningsprogramma georganiseerd werd dat individuel, fondé sur des conseils appropriés et des encouragements, avec verschillende acties combineert, blijkt dat, van alle ondersteuningsprogramma’s, het individueel un professionnel formé au suivi de l’allaitement (en complément de soins contact dat gebaseerd is op passend advies en bemoedigingen vanuit een professionele opleiding habituels après la naissance) apporte un in het ondersteunen van borstvoeding (als bénéfice supérieur aux contacts répétés aanvulling op de standaardzorg na de geboorte) par téléphone dans les pays où existe voor een belangrijke meerwaarde zorgt in déjà un programme de soutien organisé vergelijking met telefonische contactnames. (graad combinant plusieurs actions (grade B). B).

4. Phase 4 de poursuite l’allaitement jusqu’au sevrage

de

4.1 Contact avec un professionnel de santé Tout professionnel de santé en contact avec une mère allaitante doit s’assurer du bon déroulement de l’allaitement et anticiper, déceler ou résoudre des difficultés éventuelles.

4. Fase 4: voortzetting van borstvoeding tot de ontwenning

4.1 Contact met een professionele zorgverlener Elke professionele zorgverlener die contact heeft met een moeder die borstvoeding geeft, moet een goed verloop van de borstvoeding verzekeren en op eventuele problemen anticiperen, detecteren of oplossen.

- Un soutien préventif aux difficultés de - Het is waarschijnlijk dat preventieve ondersteuning l’allaitement par des professionnels de door professionals bij moeilijkheden bij het geven santé est susceptible d’accroître la van borstvoeding voor de moeder zowel een confiance maternelle, ainsi que toename van zelfvertrouwen betekent als meer l’expérience de la pratique de ervaring bij het uitvoeren van borstvoeding. Dit l’allaitement tout en réduisant le risque alles gaat gepaard met het verkleinen van het risico de sevrage précoce (grade C). op vroegtijdig stoppen met borstvoeding (graad C).

5 6

Opgelet: dit is een Franse organisatie en is geen draagvlak in België. www.coordination-allaitement.org


13

4.2 Information sur le déroulement physiologique de l’allaitement maternel L’information des parents sur les différentes étapes physiologiques d’un allaitement évite des arrêts intempestifs. Les pleurs du bébé ont de nombreuses causes possibles et ne sont pas toujours liés à la faim.

4.2 Informatie over het fysiologisch verloop tijdens de borstvoedingsperiode Het informeren van de ouders m.b.t. de verschillende fysiologische stadia van borstvoeding voorkomt een ongepast stopzetten van borstvoeding. Huilbuien van de baby hebben veel mogelijke oorzaken en zijn niet altijd het gevolg van honger.

- Encourager la poursuite de l’allaitement - Moedig de verderzetting aan van het geven van louter borstvoeding gedurende zes maanden aan, exclusif pendant six mois, qui permet par rapport à une durée de troi à quatre mois wat in vergelijking met een duur van drie tot vier maanden een optimale ontwikkeling van de un développement optimal des nourrissons (grade B). zuigeling toelaat. (graad B). - Informer les parents que l’alimentation - Informeer de ouders over de fysologische voeding van de baby die gedurende minstens twee jaar physiologique du nourrisson comprend un allaitement maternel durant deux ans borstvoeding kan zijn. ou plus. Une information sur la fertilité en cours Het koppel moet informatie krijgen over de d’allaitement doit être donnée au couple. vruchtbaarheid tijdens de borstvoeding. - La méthode de l’allaitement maternel et - De borstvoedingsmethode of “lactatie amenorroe” de l’aménorrhée (MAMA) suppose un veronderstelt dat er dag en nacht louter allaitement exclusif à la demande jour et borstvoeding op vraag gegeven wordt, er een nuit et la persistance d’une aménorrhée, blijven amenorroe is en waarbij de voedingen les tétées entretenant hyperprolactinemie onderhouden. Onder deze l’hyperprolactinémie. Dans ces voorwaarden bedraagt de waargenomen kans op conditions, le taux de grossesses observé zwangerschap bij borstvoeding gedurende zes pour un allaitement de six mois est maanden minder dan 2%. inférieur à 2%. - Si la femme souhaite une contraception - Als de vrouw een hormonale contraceptie wenst, hormonale, celle-ci ne doit pas être mag daar niet mee gestart worden vóór de zesde débutée avant la sixième semaine du week na de geboorte. Oestroprogestagenen post-partum; les oestroprogestatifs ne worden niet aanbevolen omdat ze de sont pas recommandés car ils pourraient melkproductie kunnen beperken. réduire la production de lait; les Microprogestagenen, injecteerbare progestagenen microprogestatifs, les progestatifs en progestageen-implantaten kunnen zonder injectables et les implants progestatifs overlast voor de zuigeling of voor de borstvoeding, peuvent être utilisés sans inconvénients gebruikt worden. ni pour l’allaitement, ni pour le nouveauné.

4.3 Recours à un référent pour 4.3 Hulpmiddelen bij een doorverwijzing voor l’allaitement borstvoeding Les douleurs liées à une pathologie du Pijn tengevolge van een pathologie aan de tepels of mamelon ou du sein contribuent à un arrêt de borst draagt bij tot een vroegtijdig stoppen van de prématuré de l’allaitement (grade B). Un voeding (graad B). Een eventuele verstopping is


14

éventuel engorgement est plus facilement traité dès les premiers signes (grade C). La mère doit être rassurée en cas d’impression de quantité insuffisante de lait, le plus souvent non fondée (grade C).

gemakkelijker te behandelen als de eerste tekens verschijnen (graad C). De moeder moet gerustgesteld worden als ze de indruk heeft da ze onvoldoende hoeveelheid borstmelk heeft (meestal ongegrond) (graad C).

- Recommander le recours à des - Raad in geval van problemen aan om een beroep te professionnels de santé ou des bénévoles doen op professionele zorgverleners of op formés au suivi de l’allaitement et la vrijwilligers die opgeleid zijn m.b.t. het opvolgen recherche d’un soutien en cas de van borstvoeding. difficultés.

4.4 Résolution de difficultés des tétées

4.4 Het oplossen van problemen bij borstvoeding

La lymphangite ou mastite est une inflammation du sein qui peut éventuellement évoluer vers une infection. Les signes cliniques sont habituellement unilatéraux, allant de la simple inflammation localisée d’un segment du sein avec rougeur, douleur et augmentation de la chaleur locale à un aspect beaucoup plus sévère de cellulite avec peau d’orange. Ces signes locaux peuvent précéder ou s’associer à des signes généraux (fièvre ou symptômes pseudo-grippaux).

Ontsteking van de lymfevaten of mastitis is een ontsteking van de borst die mogelijkerwijs kan evolueren naar een infectie. De klinische tekens zijn gewoonlijk unilateraal, gaande van een eenvoudige ontsteking gelokaliseerd in een onderdeel van de borst met roodheid, pijn en een stijging van de lokale warmte, tot een meer ernstige vorm van cellulitis met sinaasappelhuid. Deze lokale tekens kunnen voorafgaan aan of geassocieerd zijn met algemene tekens (koorts of griepachtige verschijnselen).

- Prévenir les mères de l’éventuelle - Licht de moeders in over een eventuele mastitis en survenue d’une mastite et de la manière de manier om hiermee om te gaan. d’y faire face. - Le traitement d’une mastite repose sur la - De behandeling van mastitis berust op onderzoek recherche de facteurs favorisants, naar risicofactoren, de observatie van de l’observation d’une tétée et l’évaluation borstvoeding en de evaluatie van de praktijk van de la pratique de l’allaitement; borstvoeding. Het verderzetten van het geven van l’écoulement efficace du lait maternel borstvoeding brengt een efficiënte doorstroming par la poursuite de l’allaitement en van moedermelk met zich mee waardoor de borst optimisant le drainage du sein (tétées volledig geleegd wordt en de afkolving van melk sans restriction de durée et de geoptimaliseerd wordt. (met name aan de fréquence) et l’extraction du lait, surtout aangedane zijde); er is geen enkel risico voor een du côté atteint; il n’y a aucun risque pour gezonde zuigeling. Als het drinken aan de borst te un nourrisson sain. Si la tétée est trop pijnlijk is, is het afkolven van de melk (handmatig of douloureuse, l’expression du lait met een borstpomp) onontbeerlijk. Voeding (manuelle ou avec un tire-lait) est uitstellen, kan leiden tot de ontwikkeling van een indispensable. Suspendre l’allaitement borstabces. expose au développement d’un abcès du sein. - Le traitement antibiotique est indiqué en - Antibiotische behandeling is aangewezen in geval cas de mastite infectieuse (confirmée si van een infectieuze mastitis (indien mogelijk possible par une mise en culture du lait et bevestigd door een kweek van de melk en het


15

réalisation d’un antibiogramme) ou si les symptômes sont graves d’emblée ou si une lésion du mamelon est visible ou si les symptômes ne s’améliorent pas en 12 à 24 heures. L’antibiotique prescrit sera compatible avec l’allaitement maternel.

uitvoeren van een antibiogram) of als de symptomen onmiddellijk ernstig zijn of als er een zichtbare kwetsuur is an de tepel of als de symptomen niet verbeteren binnen de 12 tot 24 uur. De voorgeschreven antibiotica moet compatibel zijn met borstvoeding.

L’incapacité anatomique ou physiologique à produire suffisamment de lait est très rare. Le plus souvent, l’insuffisance de lait est la conséquence d’une conduite inappropriée de l’allaitement (tétées inefficaces et peu nombreuses) à l’origine d’une diminution du transfert de lait au nourrisson et de la sécrétion lactée.

Een anatomisch of fysiologisch onvermogen om voldoende melk te produceren is zeer zeldzaam. Meestal is onvoldoende melk het gevolg van een onjuiste uitvoering van borstvoeding (ineffectief en minder frequent drinken aan de borst) die een vermindering van de melktransfer en melkuitscheiding veroorzaakt.

- En cas d’insuffisance de lait, évaluer la - Als er onvoldoende melk is: evalueer dan de pratique de l’allaitement, corriger les uitvoering van de borstvoeding, corrigeer eventueel éventuels problèmes identifiés, évaluer geïdentificeerde problemen, evalueer een une éventuelle stagnation staturoeventuele somatische stagnatie van de baby en pondérale du nourrisson et apporter des bied raad en steun die gericht is op het herstellen conseils et un soutien visant à restaurer van het vertrouwen van de moeder in haar la confiance de la mère dans ses vaardigheden en capaciteiten. compétences et ses capacités.

4.5 Allaitement et pathologie maternelle aiguë Les rares vraies contre-indications (CI) à l’allaitement sont chez la mère une séropositivité HIV (le lait peut être donné s’il est pasteurisé, grade C), une chimiothérapie, la prise de toxiques, une radiothérapie (CI temporaire tant que l’isotope est présent dans l’organisme), une tuberculose active (dès la mise en route du traitement, le lait tiré peut être donné à l’enfant, tant que dure l’isolation de la mère), un herpès du sein, la phase aiguë de maladie de Chagas.

4.5 Borstvoeding en een ernstige pathologie bij de moeder De weinige echte contra-indicaties (CI) voor borstvoeding zijn bij de moeder: HIV-seropositiviteit (de melk kan aan het kind gegeven worden als ze gepasteuriseerd is, graad C), chemotherapie, inname van toxische stoffen, radiotherapie (tijdelijke CI zolang de isotoop in het organisme aanwezig is), actieve tuberculose (vanaf de start van de behandeling kan de afgekolfde melk aan het kind gegeven worden gedurende de isolatie van de moeder), herpeswonden op de borst en de acute fase van de ziekte van Chagas.

Les contre-indications abusives à l’allaitement sont une fièvre maternelle liée à une maladie bénigne, une hépatite B ou C, la prise d’alcool (limitée à un verre occasionnel), le tabagisme (déconseillé, attention au tabagisme passif), une infection à CMV.

De onterechte contra-indicaties voor borstvoeding zijn koorts bij de moeder tengevolge van een goedaardige ziekte, hepatitis B of C, alcoholinname (beperkt tot de occasionele inname van één glas), roken (af te raden, pas op voor passief roken) en een cytomegalovirus (CMV)-infectie.

De nombreux médicaments peuvent être Er kunnen veel medicijnen zonder risico toegediend administrés sans risque à une femme qui worden aan een vrouw die borstvoeding geeft. allaite.


16

- Avant de prescrire un traitement, se - Alvorens een behandeling voor te schrijven, moet poser trois questions: le symptôme ou la men zich drie vragen stellen: is er echt een pathologie nécessitent-ils vraiment un behandeling nodig voor het symptoom of de traitement? Ce traitement est-il, à pathologie? Houdt de behandeling, in vergelijking efficacité équivalente, celui qui présente met behandelingen met dezelfde effectiviteit het le moins de risques pour l’enfant allaité? minst risico’s in voor het kind dat borstvoeding Le risque potentiel pour le nourrisson krijgt? Is het risico voor de zuigeling belangrijker est-il supérieur à l’avantage que lui dan het voordeel dat kan gehaald worden uit de procure l’allaitement maternel? borstvoeding? - En présence d’un enfant présentant une - Vraag, als het kind onverklaarbare symptomen symptomatologie inexpliquée, penser à vertoont, na bij de moeder of ze medicatie neemt demander à la mère si elle prend des om de mogelijkheid van zelfmedicatie in rekening médicaments, en veillant à ne pas exclure te nemen. la possibilité d’une automédication. - Être attentif à ne pas oublier les - Verlies de wisselwerking niet uit het oog die kan interactions médicamenteuses entre les plaatsvinden tussen medicatie die het kind traitements que l’enfant reçoit par le lait ontvangt via de melk, medicatie die hij/zij et ceux qu’on lui administre directement rechtstreeks toegediend krijgt en medicatie die ainsi que les médicaments utilisés plaatselijk op de borst gebruikt wordt. localement sur le sein.

4.6 Maintien de la lactation et 4.6 Behouden van de lactatie en het bewaren conservation du lait en cas de van melk in geval van een tijdelijke scheiding séparation temporaire mèretussen moeder en kind enfant L’allaitement maternel peut être préservé Borstvoeding kan meestal behouden worden bij een dans la plupart des situations de séparation scheiding tussen moeder en kind (graad C). mère-enfant (grade C). - Envisager avec chaque mère la possibilité - Overweeg met elke moeder de mogelijkheid om het de concilier reprise d’activités et hernemen van activiteiten en het geven van allaitement. La reprise du travail, des borstvoeding te combineren. Het terug opnemen activités ou du sport ne doit pas être un van werk, activiteiten of sport hoeft de verdere obstacle à la poursuite de l’allaitement. borstvoeding niet te verhinderen. Organiseer het Organiser des tétées en crèche, geven van borstvoeding in kinderdagverblijven, notamment en cas de crèche zeker i.g.v. professionele kinderdagverblijven. professionnelle. - Informer les mères des différentes - Informeer de moeders over de verschillende modalités de poursuite de l’allaitement: mogelijkheden om borstvoeding verder te zetten: ’s tétée matin et soir, expression et ochtends en ’s avonds voeden, het afkolven en conservation du lait, allaitement partiel, bewaren van melk, gedeeltelijke borstvoeding, het reprise de l’allaitement à la demande terug opnemen van borstvoeding op vraag tijdens pendant les jours de congés ou les temps verlofdagen, het weekend of vakantie. de fin de semaine et les vacances. - Se laver les mains avec du savon avant - Was de handen met zeep vóór het afkolven van extraction du lait, manipulation de la melk, en vóór de manipulatie van de pomp en het


17

pompe et du receveur de lait (grade C). Jeter les premières gouttes de lait est inutile (grade A); ne pas garder le lait recueilli dans une coquille au cours d’une tétée ou entre les repas, mais seulement le lait extrait mécaniquement (grade B).

melkreservoir (graad C). De eerste melk weggooien is niet nodig (graad A); verzamel de melk niet in een kom tijdens het voeden of tussen de maaltijden, bewaar enkel de melk die mechanisch afgekolfd is (graad B).

- Au domicile, conserver le lait dans des - Bewaar de melk thuis in propere, droge, nietrécipients propres, secs et non stériles (le steriele bakjes (moedermelk is niet steriel); vervang lait humain n’est pas stérile); changer de het bakje bij elke afkolving (graad A). Noteer de récipient à chaque extraction (grade A). datum en, in geval van hospitalisatie, ook de naam Noter la date, et en cas d’hospitalisation van het kind op het bakje. Vul het bakje voor ¾ als le nom de l’enfant sur le récipient. En cas het ingevroren wordt en ontdooide melk moet de congélation, remplir le récipient aux bewaard worden op 4°C en binnen de 24 uur ¾; le lait décongelé doit être gardé à 4 °C gebruikt worden. Het is niet nodig om een speciale et utilisé dans les 24 heures. Il n’est pas koelkast te gebruiken; plaats het bakje niet in de nécessaire d’utiliser un réfrigérateur deur; houd het bakje koud bij transport; de spécial; ne pas placer le récipient dans la moedermelk mag gedurende vier uur bewaard porte; maintenir la chaîne du froid en cas worden op kamertemperatuur (25°C) en gedurende de transport; le lait maternel peut être acht dagen in de koelkast dankzij de biologische gardé quatre heures à température eigenschappen (graad A). Verwarm of ontdooi de ambiante (25°C) et huit jours au melk niet in een microgolfoven; vermijd réfrigérateur, grâce à ses propriétés blootstelling aan licht (graad A). biologiques (grade A). Ne pas chauffer ou décongeler le lait dans un four à microondes; éviter l’exposition à la lumière (grade A). Le Ministère de la Santé et des Solidarités (www.sante.gouv.fr) recommande de consommer le lait dans les 48 heures après le premier recueil; le biberon doit être stocké au réfrigérateur immédiatement après le recueil du lait, à une température de +4 °C contrôlée; le réfrigérateur doit être nettoyé une fois par mois. Cette durée de 48 heures permet de considérer l’ensemble des nourrissons, bien-portants à domicile comme nés prématurément hospitalisés; par ailleurs elle tient compte des difficultés à conserver les laits à température adéquate pendant les transports.

Het Ministerie van Gezondheidszorg en Solidariteit (www.sante.gouv.fr) beveelt aan om de melk te consumeren binnen de 48 uur na de eerste verzameling. De zuigfles moet in de koelkasat bewaard worden op een gecontroleerde temperatuur van 4°C; de koelkast moet één keer per maand schoongemaakt worden. Deze duur van 48u is van toepassing op alle kinderen, zowel de voldragen kinderen die thuis zijn als de premature kinderen in het ziekenhuis. Dit weerspiegelt ook de moeilijkheid om de adequate temperatuur van melk tijdens het transport te waarborgen.

- Informer les femmes des mesures - Licht de vrouwen in over de maatregelen inscrites dans le Code du travail pour beschreven in de arbeidswet om het verderzetten encourager la poursuite de l’allaitement van het geven van borstvoeding aan te moedigen maternel (pauses sur le temps de travail, (pauzes tijdens het werken, minder dagelijkse réduction journalière du temps de travail werkuren of flexibele werkuren, geschikte plaatsen ou horaires de travail souples, lieux om melk af te kolven). appropriés pour exprimer le lait).


18

- Prévenir les mères de l’éventuelle - Voorkom dat moeders een eventueel tekort aan survenue d’une insuffisance de lait, en moedermelk zouden hebben, in het bijzonder bij particulier lors de la reprise du travail, et het terug opnemen van werk, en ga ermee om de la manière d’y faire face: augmenter door: tijdelijk de frequentie en duur van transitoirement la fréquence et la durée borstvoeding te verhogen en door ondersteuning te des tétées et rechercher le soutien des zoeken van zorgverleners of ervaren vrijwilligers. professionnels de santé ou de bénévoles expérimentés. - En cas d’hospitalisation de la mère ou de - Organiseer specifieke ondersteuning bij het geven l’enfant, organiser un soutien particulier van borstvoeding i.g.v. een ziekenhuisopname van de l’allaitement. Écrire un protocole pour de moeder of het kind. Schrijf een protocol om het prévenir le risque bactériologique, éviter bacteriologisch risico te voorkomen, toediening van l’administration du lait maternel à un borstvoeding aan een ander kind te vermijden autre enfant (en dehors d’un don (behalve i.g.v. een donatie door de melkbank) en organisé par un lactarium) et prévoir la om begeleiding te voorzien in geval van conduite à tenir en cas d’erreur. vergissingen.

4.7 Décision de sevrage Le sevrage correspond à l’arrêt complet de l’allaitement maternel. Le sevrage ne doit pas être confondu avec le début de la diversification alimentaire.

4.7 Beslissing voor ontwenning Ontwenning stemt overeen met een volledige stopzetting van borstvoeding. Ontwenning mag niet verward worden met de start van alternatieve voeding.

- S’informer des motifs de la décision; - Informeer je over de reden voor de beslissing; los résoudre d’éventuelles difficultés eventuele ervaren of gevreesde moeilijkheden op, ressenties ou redoutées, comme une zoals het hernemen van activiteiten door de reprise d’activité par la maman. moeder.

4.8 Accompagnement du sevrage En fonction de l’âge de l’enfant, l’introduction de biberons de lait artificiel peut être inutile, avec utilisation de laitages à la cuillère (normaux ou faits avec du lait 2e âge pour les enfants âgés de moins d’un an).

4.8 Begeleiding bij ontwenning Afhankelijk van de leeftijd van het kind kan de introductie van zuigflessen met artificiële melk nutteloos zijn, met het gebruik van zuivelproducten met een lepel (normaal of gemaakt met tweede leeftijdsmelk voor kinderen jonger dan één jaar).

- Réduire progressivement le nombre de - Bouw het aantal borstvoedingen af; houd de tétées; faire un rappel des besoins nutritionele benodigdheden van het kind bij. nutritionnels de l’enfant.


19

07.pdf 1. Phase 1 d information sur l allaitement durant la grossesse

Recommend Documents