Dossier : snelheid
1
Overdreven of onaangepaste snelheid verhoogt het risico op en de ernst van verkeersongevallen aanzienlijk. Niets nieuws, aangezien het om een basisgegeven van de verkeersveiligheid gaat. Heel wat bestuurders houden zich helaas niet altijd aan de snelheidsbeperkingen of passen hun snelheid niet aan de verkeersomstandigheden aan. Over het algemeen hebben jongeren meer moeite om de snelheidsbeperkingen te respecteren dan oudere bestuurders Hoge snelheid blijft één van de belangrijkste oorzaken van verkeersongevallen en ligt aan de basis van ongeveer 30% van de doden op onze wegen.
1. Enkele gangbare opvattingen over snelheid Mijn auto is uitgerust met een ABS-systeem. Ik rem dus waar en wanneer ik dat wil! FOUT. ABS of “Anti-Blocking System » is een systeem dat verhindert dat de wielen tijdens het remmen geblokkeerd worden. ABS helpt me dus om dezelfde richting aan te blijven houden indien ik moet remmen maar niet om de stopafstand aanzienlijk te beperken. En als je weet dat met 140 km/u de stopafstand in het beste geval reeds 134 m bedraagt, dan stemt dat toch tot nadenken!
2
Als ik iets sneller rijd, dan win ik tijd! FOUT. Dit is niet helemaal juist. Als ik 140 km/u in plaats van 120km/u rijd, dan zal ik 26 minuten in plaats van 30 minuten over een traject van ongeveer 60 km doen. De tijdwinst is niet bepaald indrukwekkend. Bovendien is er geen tijdwinst binnen de bebouwde kom door de grote verkeersdichtheid en de vele kruispunten.
Ik ben heel stuurvaardig dus ik kan het me veroorloven om de snelheidslimieten te overschrijden. FOUT. Ongeacht hoe groot iemands stuurvaardigheid is, overdreven snelheid verhoogt in ieder geval het risico om bij een ongeval betrokken te geraken. Hoe sneller men rijdt, hoe minder tijd men heeft om de beschikbare informatie te verwerken en te reageren. En hoe minder kans men dus heeft om de omgeving correct in zich op te nemen. Bovendien leidt snelheid tot een toename van de stopafstand: hoe hoger de snelheid, hoe langer de reactieen remafstand. Het wordt dus moeilijker om een botsing te vermijden.
Om hindernissen te kunnen ontwijken, volstaat het dat ik me tijdens het rijden goed concentreer. Bovendien ben ik jong en heb ik dus goede reflexen! JUIST en FOUT. Deze stelling is tegelijk juist én fout. Het is inderdaad waar dat jongeren over het algemeen goede reflexen hebben maar ze hebben tegelijk ook een gebrek aan ervaring. En de wetten van de zwaartekracht zijn sowieso dezelfde voor iedereen: jong of iets minder jong.
3
Ik rijd enkel snel op autosnelwegen, dus er is geen probleem! FOUT. Snelheid verergert de gevolgen van een ongeval. Hoe hoger de snelheid, hoe meer schade en hoe ernstiger de letsels bij een botsing. Bij 80 km/u lopen de inzittenden van een auto 20 keer meer risico om te overlijden dan bij 30 km/u. Binnen de bebouwde kom zijn de risico’s zo mogelijk nog groter, vooral dan voor voetgangers en fietsers. Zij hebben immers geen koetswerk om zich heen dat hen bij een botsing kan beschermen. De gevolgen laten zich raden: bij een botsing met 30 km/u overlijdt “slechts” een kleine minderheid (5%) van de aangereden voetgangers, bij 50 km/u nagenoeg de helft (45%), en bij 65 km/u sterft de meerderheid (85%).
Enkele kilometers per uur boven de toegelaten maximumsnelheid rijden, is niet erg. FOUT. Een paar kilometer per uur meer kan alles veranderen en het ongevallenrisico sterk doen toenemen. Binnen de bebouwde kom 5 km/u te snel rijden, verdubbelt het ongevallenrisico, 10 km/u te snel te rijden, verviervoudigt het en 15 km/u te snel rijden, vertienvoudigt het ongevallenrisico zelfs! Dit is te vergelijken met een bestuurder die respectievelijk 0,5, 0,8 en 1,2 promille alcohol in zijn bloed heeft!
4
2. Wat denken jongeren over snelheid? In februari 2011 werden 800 jongeren ondervraagd over de gevaren in het verkeer. Hoewel jongeren zich over het algemeen wel bewust lijken van de gevolgen van drugs en alcohol, is hun perceptie van snelheid daarentegen redelijk verontrustend. Twee derde van hen vindt het immers aanvaardbaar of eerder aanvaardbaar om 140 km/u op de autosnelweg te rijden op momenten dat het er niet druk is. En wat nog verontrustender is, ongeveer 20% van de jongeren vindt het aanvaardbaar om 70km/u te rijden binnen de bebouwde kom.
Wanneer we jonge autobestuurders vragen wat ze denken dat hun passagiers van hen verwachten, dan komt het naleven van de snelheidslimieten volgens hen helemaal op de laatste plaats.
dat je je alcoholgebruik beperkt
73
dat je geen drugs gebruikt
67
dat je op tijd stopt om te rusten als je je slaperig voelt
akkoord
eerder akkoord
8
57
dat je geen alcohol gebruikt
dat je de snelheidslim ieten naleeft
15
32
28
neutraal
3 111
22
39
32
eerder niet akkoord
5
3 111
20
6
12
17
niet akkoord
7
18
11
11 4
11
13 2
3 2
weet het niet
We merken ook dat de attitudes tegenover snelheid binnen de bebouwde kom variëren naargelang de leeftijd. Hoe jonger de bestuurder, hoe meer moeite hij heeft om de snelheidslimieten te respecteren.
6
3. En als ik toch het gaspedaal indruk, wat zijn dan de risico’s? Het risico om bij een ongeval om te komen of om daarbij iemand anders te doden bestaat altijd. Zelfs indien men niet « zeer snel » rijdt, kunnen de gevolgen toch desastreus zijn. Bovendien kan te snel rijden je heel veel geld kosten …
Kortom, het is beter om je snelheid te matigen en enkele minuten later aan te komen dan niet aan te komen!
7
