DOSSIER Het nieuwe leren

Magazine over opleiding en scholing in de bouw en infra

2

23 april 2010

Geen plek op de bouwplaats: leerlingen vertellen René Cossé (SSP Amsterdam): Integratie allochtonen op bouwplaatsen stokt

DOSSIER Het nieuwe leren

→


11

Competentiegericht onderwijs. Leren in de praktijk. Dit dossier laat zien hoe de perfecte leeromgeving voor jongeren in het beroepsonderwijs er hoort uit te zien. En welke ondersteunende middelen er zijn om te zorgen dat die omgeving ook daadwerkelijk zo is ingericht. Als

Toekomst

tekst niet voldoende is, biedt wellicht de illustratie op

2010 en 2011 blijven moeilijke jaren voor de

pagina 18 uitkomst.

bouwen infrasector. Het werk komt maar langzaam op gang en de vrees is dat het aantal werknemers in de sector de komende tijd verder gaat dalen. Hoewel de tunnel nog lang is, zijn in de verte de eerste zonnestralen al zichtbaar. De winter, met de langdurige vorst, is voorbij. De crisis- en herstelwet is aangenomen. En andere sectoren durven opnieuw te investeren, waardoor de eerste bouwplannen weer in de maak zijn. Het is daarom ook voor de bouw, infra en gespe-

In dit nummer:

cialiseerde aannemerij hoog tijd om na te denken

Crisisopvang bij het opleidingsbedrijf

4

over de periode na de crisis. Hoe gaat de sector

Van Werven doet mee aan ‘Bouw Door Leer Verder!’

6

vanaf 2012 om met een toenemende behoefte aan

Kort nieuws:

7

werknemers? Gaan we - net als de afgelopen jaren -

Leerlingen bouwen voor docenten

busladingen mensen uit het voormalige Oostblok

Opleidingsbedrijf helpt bij opknappen zorgboerderij

halen? Laten we iedereen - met twee handen -

‘Bouw Door Leer Verder!’ schoolt 2.500 werknemers

op de bouwplaats? Of willen we werken met

Nieuwe scholing in ‘Bouw Door Leer Verder!’

vakmensen die beschikken over de juiste vaardig-

Rots Bouw schoolt mensen om

heden, kennis en beroepshouding?

Column Pieter van Oord: Grenzen verleggen

9

Leerlingbouwplaatsen in krachtwijken

10

Als dat laatste de voorkeur heeft, is het van groot

Dossier Het nieuwe leren

11

belang om - vandaag nog - te laten zien dat jon-

Competentiegericht onderwijs verdient betere uitvoering

geren een mooie toekomst tegemoet gaan als ze

De perfecte leeromgeving (illustratie)

kiezen voor een loopbaan in de bouwnijverheid.

BPV-Net ondersteunt leerling en begeleiders

Begeleidingsteam bewaakt voortgang leerling

Dat is lastig. De moeilijke tijd die de sector door-

René Cossé: Integratie allochtonen op bouwplaatsen stokt

23

maakt, is breed uitgemeten in de pers. Met als

Minisymposium loopbaanbeleid: intersectoraal heeft toekomst

25

gevolg dat vele jongeren besluiten om hun heil

Grijze bouwers leren jongeren vakmanschap

26

elders te zoeken. Die trend moeten we zien te

Kort nieuws:

28

stoppen. We moeten perspectief laten zien.

Instroomtargets beroepsopleidingen 2010

Maar vooral moeten we per direct mogelijk-

heden creëren. Daarom moeten we juist nu jon-

Resultaten loopbaanvoorzieningen bouw en infra

geren leerbanen en stageplaatsen aanbieden.

Op naar vmbo Bouwen, Wonen en Interieur

30

Agenda

30

Jolanda de Vries

Beroep in Beeld: constructeur Louis Cordewener

31

[email protected]

Colofon

32

2

FUNDAMENT - april 2010

Toetsplannen en kwalificatiedossiers online

Ze zijn gemotiveerd. Ze willen leren én ze willen aan het werk. Steeds meer leerlingen brengen hun tijd

4

noodgedwongen door in de werkplaatsen van de regionale opleidingsbedrijven. In dit artikel vertellen de leerlingen hoe zij dit ervaren.

Grondverzetbedrijf Van Werven heeft het anticyclisch opleidingsplan ‘Bouw Door Leer Verder!’ aangegrepen

6

om alle machinisten bij te scholen. Voor het Gelderse bedrijf is dat het begin om actiever met scholing om te gaan. “We benutten de scholingsmogelijkheden die de sector biedt.”

De directeur van het opleidingsbedrijf SSP Amsterdam, René Cossé, vreest dat het aantal allochtonen op de bouwplaats minimaal blijft. Doordat de instroom tijdens

23

deze crisis stokt. Gevolg zal zijn dat er in de toekomst een groot tekort is aan werknemers. “Je moet zorgen dat jongeren rolmodellen hebben. Je hebt daarvoor Nederlanders met een andere etnische afkomst nodig.”

april 2010 - FUNDAMENT

3

→ Geen plek voor leerlingen op bouwplaatsen

Crisisopvang bij het opleidingsbedrijf

De terugloop van banen in de bouwen infrasector is ook zichtbaar in het beschikbare aantal leerbanen. Want hoewel het grootste deel van de bedrijven - waar mogelijk - leerbanen en stageplaatsen blijft aanbieden, zien regionale opleidingsbedrijven het aantal leerlingen in hun werkplaatsen toenemen.

4


→ Myron Schalkwijk, Hobie Hinse, Jochem van den Berg en Ahmed Yildirim (v.l.n.r.) maken in de werkplaats van Bouwopleidingen Rolbij een boot. De kans om echte praktijkervaring op te doen op een bouwplaats krijgen ze momenteel niet.

“Al sinds groep zes wil ik de bouw in”,

lingen die al veel langer binnenzitten dan

hierna toch een opleiding in de ict vol-

vertelt Martijn Brinkman. “Tijdens stages

ik. Het is logisch dat die eerst uitgeplaatst

gen.”

op het vmbo en in vakanties heb ik al een

worden en dan ik pas.” Doorzetten

beetje ervaring opgedaan. Vorig jaar, nadat ik mijn vmbo-diploma heb gehaald,

Contacten aanboren

Yilderim wil die keuze niet maken. “Op het

ben ik bij het SPB begonnen in de bol-

In Zaandam houden de leerlingen de

vmbo heb ik de administratieve richting

opleiding. Het voordeel is dat ik daardoor

moed erin. Alle wegen worden bewandeld

gedaan. Als vanzelfsprekend ging ik daar-

wel kon beginnen met de opleiding.

om toch maar een plek te vinden. “Mijn

na bedrijfseconomie op het mbo doen.

Maar ik ben nu wel heel blij dat ik naar

vader werkt als zzp’er in de bouw”, vertelt

Maar dat beviel niet. Ik weet zeker dat ik

een leerlingbouwplaats mag.”

Jan Tol. “Hij is voor mij aan het rondvragen

de bouw in wil. Dan maak ik echt iets; kan

bij zijn opdrachtgevers. Ik hoop dat dat

ik laten zien wat ik heb gedaan. De crisis

Graag aan de slag

lukt.”

maakt het ontzettend lastig, maar voor

Ahmed Yildirim heeft dat geluk nog niet.

Zolang er geen plek is, volgt Tol de oplei-

mij is dat geen reden om te stoppen. Al

“Toen ik in september bij Bouwopleidingen

ding in de bol-variant. “Het nadeel is dat ik

wil ik wel ontzettend graag in de praktijk

Rolbij begon, dacht ik dat er veel vraag

daardoor geen salaris krijg. Erger is dat ik

brengen wat ik tot nu toe heb geleerd.

naar bouwvakkers en leerlingen zou zijn.

het vak in de praktijk waarschijnlijk beter

Iedereen staat te popelen om aan de slag

Nu kan ik alleen maar proberen om zoveel

leer.”

te gaan. Zolang dat niet kan, zitten we

“Als ik bij een bedrijf kan

Diploma en dan?

komen, zet ik me daar volledig voor in”

hier …” Jochem van den Berg verwacht niet dat hij het nog lang volhoudt in de werkplaats.

Crisismaatregelen bij de

“Ik zit al sinds de bouwvak binnen.

opleidingsbedrijven

Daarvoor kon ik tot drie keer toe terug-

De eerstejaars leerlingen in Zaandam

komen bij hetzelfde leerbedrijf. Maar elke

zijn na de zomer met de bol-opleiding

mogelijk Proeven van Bekwaamheid in de

keer was er weer te weinig werk. Daar

begonnen in plaats van de bbl. Zij staan

werkplaats te doen en zorgen dat ik goed

baal ik van. In de werkplaats ga je gauw

bij het roc ingeschreven als student en

bij ben met de theorie. Ik wil ontzettend

lopen aanklooien. Gelukkig hoef ik nog

niet als werknemer bij SPB Zaanstreek-

graag aan de slag bij een groot bedrijf

maar een paar praktijktoetsen te halen.

Waterland. Pas als er een leerbaan is

waar ik de praktijk goed kan leren.”

Die kan ik allemaal bij Bouwopleidingen

voor de leerling, krijgt hij een leerwerk-

Rolbij doen zodat ik toch in juni mijn tim-

overeenkomst en komt hij dus in dienst

Lang binnenzitten

mermansdiploma kan halen.”

bij het SPB. De aanbouw die bij het

Danny van Vuuren kan hem vertellen wat

Als er dan nóg geen plek voor hem is op

pand van het SPB komt, wordt geheel in

het werk op de bouw inhoudt. Dit jaar is

een bouwplaats, kijkt Van den Berg uit

eigen beheer uitgevoerd, zodat zoveel

hij begonnen met de allround opleiding

naar iets anders. “Als ik bij een bedrijf kan

mogelijk leerlingen aan de slag kunnen.

bij Bouwopleidingen Rolbij (bbl 3). Tijdens

komen, zet ik me daar volledig voor in.

Wel is een externe uitvoerder inge-

de timmermansopleiding (bbl 2) was hij

En dan wil ik ook de bbl 3-opleiding doen.

huurd.

voortdurend uitgeplaatst. “Tot eind

Maar voordat ik bij Rolbij begon, zei ieder-

In november vorig jaar werden de

februari werkte ik op de bouw”, vertelt

een dat ik voor de bouw moest kiezen,

eerstejaars leerlingen van Bouw-

Van Vuuren. Hij is bang dat hij voorlopig

omdat daarin volop werk was. Nou, dat

opleidingen Rolbij naar huis gestuurd.

de bouwplaats niet terugziet. “Er zijn leer-

valt dus tegen. Dus misschien moet ik

Er kon geen garantie worden gegeven van werk bij bouwbedrijven, gedurende een langere periode. Dankzij subsidies van de gemeenten Almere, Lelystad,

Verschil bol en bbl

Dronten en Urk kunnen de salarissen

Leerlingen die de beroepsopleidende leerweg (bol)

van de leerlingen worden doorbetaald.

volgen, staan ingeschreven als student op het roc.

Bouwopleidingen Rolbij probeert

Zij leren het vak vooral via de schoolbanken. Leerlingen

momenteel in samenspraak met

in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) werken vier

woningcorporaties en gemeenten leer-

dagen per week in de praktijk en gaan één dag per

banen te organiseren. Bijna de helft

week naar school. Aan het einde van beide leerwegen

van de negentig leerlingen is niet uit-

krijgen de leerlingen hetzelfde diploma en beschikken

geplaatst.

ze over dezelfde kennis en vaardigheden.


5

Machinisten volgen onderhoudscursus om faalkosten te verminderen

Meer scholing bij Van Werven na ‘Bouw Door Leer Verder!’ Een crisis in combinatie met de wintermaanden. Bij grondverzetbedrijf Van Werven zagen ze vorig jaar na de bouwvak al een rustige periode aankomen. Op zoek naar oplossingen kwam ook het project ‘Bouw Door Leer Verder!’ in beeld. De afgelopen maanden zijn alle machinisten de schoolbanken in gegaan.

“Dat de winter zo streng zou worden, konden we vooraf natuurlijk niet beden-

→ Via de vakmodule vanuit het opleidingsplan ‘Bouw Door Leer Verder!’ leren de machinisten van Van Werven hoe ze onderhoudswerkzaamheden aan hun grondverzetmachine moeten uitvoeren.

ken. Daardoor kwam het wel extra goed uit dat we zijn gaan meedraaien in aco, het anticyclische opleidingsplan van de sector.” Aan het woord is Cor van Werven, directeur van het gelijknamige bedrijf. Leerlingen aannemen Het was niet vanzelfsprekend dat het grondverzetbedrijf ging mee ging doen aan een scholingsplan. “Werknemers volgen wel eens een cursus, maar dat schiet er geregeld bij in als het druk is”, weet personeelsfunctionaris Willem Vis. Echt nauwe contacten met opleiders waren er niet binnen het bedrijf. “Toen dit plan werd geopperd, wilden we er graag meer van weten”, vertelt Van Werven. “Vooral omdat we ontzettend aan het twijfelen waren of we dit jaar leerlingen moesten aannemen.” Gewoonlijk neemt het infrabedrijf jaarlijks zo’n drie leerling-machinisten in dienst. Dit om de medewerkers die met de vut gaan, te vervangen. Van Werven: “Als je een rustiger periode ziet aankomen, heb je minder mensen nodig en hoef je de siast. “Het was zo star opgezet”, vindt de

Als dat de regel was gebleven, had Van

directeur. “We moesten zes weken van te

Werven niet meegedaan aan het plan.

Flexibiliteit

voren aangeven welke werknemer op

“Maar vanuit Fundeon waren ze flexibel.

Na het eerste gesprek over het oplei-

cursus zou komen. Dat is onmogelijk.

Omdat de cursussen op onze eigen loca-

dingsplan met de Fundeon-adviseur,

Op die termijn kun je niet bekijken wie je

tie konden worden gegeven, hoefde er

waren Van Werven en Vis niet enthou-

kunt missen op het werk.”

geen ruimte te worden gereserveerd.

natuurlijke uitstroom niet te vervangen.”

6


Van Werven en Bouw Door Leer Verder! Bij de Van Werven Groep uit het Gelderse Oldebroek werken in totaal zo’n 250 mensen. Meer dan helft van hen werkt bij de divisie infra, het grondverzetbedrijf. Deze medewerkers vallen onder de cao voor de Bouwnijverheid en kunnen daardoor (met uitzondering van uta-medewerkers) scholing volgen via ‘Bouw Door Leer Verder!’. Nagenoeg alle machinisten van Van Werven volgen de vakmodule ‘Grondverzetmachine onderhouden’. De zeven straatmakers in dienst van Van Werven volgen de vakmodule ‘Rioleringen’. Van Werven krijgt voor de dagen dat de werknemers naar school gaan, een verletvergoeding per werknemer. Meer informatie over En we spraken af dat wij een docent

de opleidingsmogelijkheden via ‘Bouw Door Leer Verder!’ is te

inhuurden van november tot en met

vinden op www.fundeon.nl/aco.

februari”, verklaart Van Werven. Een klein risico. “Gemiddeld moesten we elke week acht á negen cursisten hebben om dat kostendekkend te maken.” Extra docent In de praktijk leverde dat geen enkel pro-

machines op de weg. Door deze cursus

vooral behoefte hebben, niet bestaat.

bleem op. De meeste weken zat de klas

kunnen de machinisten zelf onderhouds-

Een cursus ‘omgaan met hulpstukken

met vijftien personen bomvol. Geregeld

klussen aan hun machine uitvoeren, zoals

bij machines’. Die is daarop meteen

werd een tweede docent ingeschakeld,

het vervangen van de accu of een v-snaar.

ontwikkeld en erkend door het scholings-

zodat dertig mensen gelijktijdig konden

Groot onderhoud blijven de monteurs in

fonds. Onze leermeester geeft deze

worden opgeleid. Vis: “Als er ruimte over

onze werkplaats doen.”

cursus nu aan onze eigen medewerkers.

was in de klas, schoven werknemers van-

Ook zijn we met een

uit andere bedrijven aan.”

“We benutten de scholings-

Motiveren werknemers

mogelijkheden die de sector biedt”

rijschool uit de buurt om tafel gegaan. We hebben de rijschool gevraagd zich aan

Behalve de praktische invulling van het plan, hebben Van Werven en Vis zich ook

De cursus is gevolgd door ervaren en

te melden bij het scholingsfonds en

moeten inzetten om de eigen medewer-

minder ervaren machinisten. Van Werven:

nu volgen onze chauffeurs de cursus

kers te motiveren. “Ze stonden niet te

“Sommigen hebben jaren geleden een

‘Het nieuwe rijden’. Op deze manier

springen om terug de schoolbanken in te

stuk onderhoud in de machinistenoplei-

benutten we de scholingsmogelijkheden

gaan”, weet de directeur. “Als je de situa-

ding gekregen, maar ook dan kan het

die de sector biedt, zo goed mogelijk.”

tie uitlegt, begrijpen ze wel waarom we

geen kwaad om de kennis op te frissen.

voor deze aanpak hebben gekozen. En

Machines veranderen.”

Beter contact In de toekomst verwacht Van Werven

het scheelde dat iedereen die de cursus Meer scholing

actiever met scholing te blijven omgaan.

Door ‘Bouw Door Leer Verder!’ zijn Van

“We weten nu beter wat de mogelijk-

Onderhoudscursus

Werven en Vis actief gaan nadenken over

heden zijn en hebben betere contacten

De keuze voor de onderhoudscursus

scholingsmogelijkheden voor werknemers.

met opleiders. Als het aco-project wordt

heeft Van Werven bewust gemaakt. “We

“Er is heel veel mogelijk”, merkt Van

verlengd, dan doen we volgend jaar zeker

willen de faalkosten terugbrengen, effec-

Werven. “In de gesprekken met Fundeon

weer mee. Zo niet, dan bekijken we ook

tiever werken. We hebben driehonderd

gaven we aan dat de cursus waaraan we

wat de mogelijkheden zijn.”

volgde, enthousiast was.”


7

Leerlingen bouwen voor docenten Tijdens een feestelijke bijeenkomst op vrijdag 19 maart is de nieuwe docentenkamer van de vmbo-school Mondriaan in Amersfoort officieel in gebruik genomen. De bouw van dit bouwtechnisch bijzondere project is uitgevoerd als leerlingbouwplaats. Drie leerlingen timmeren hebben de fijne kneepjes van het vak kunnen leren. Zij hebben op deze bouwplaats verschillende examenonderdelen met succes afgerond. Dit onder leiding van een deskundige leermeester, in dienst van het uitvoerend bouwbedrijf A. Huurdeman BV te Amersfoort.

Opleidingsbedrijf helpt bij opknappen zorgboerderij Drie leerlingen timmeren van

instantie zelf begonnen met

bij de bedrijven. Drie leerlingen,

Uiteraard kon het opleidings-

het opleidingsbedrijf SPBU in

de verbouw van de twee schu-

die inmiddels al de nodige

bedrijf alleen deelnemen aan

Nieuwegein hebben een hel-

ren. Om iets meer vaart in de

ervaring in de praktijk hadden

het project, omdat er geen

pende hand geboden bij het

verbouwing te krijgen werd

opgedaan, kregen door deze

sprake was van mogelijke

opknappen van twee schuren

contact gezocht met het op-

klus de kans aan het werk te

concurrentie met een bouw-

bij zorgboerderij De Havezaat

leidingsbedrijf in Nieuwegein

blijven. De leerlingen zijn

bedrijf.

in Everdingen. De schuren

voor tijdelijke extra ondersteu-

vanuit het opleidingsbedrijf

worden gebruikt om activitei-

ning. Het opleidingsbedrijf

begeleid door instructeur Rob

ten voor ouderen met een ver-

reageerde enthousiast op het

de Leeuw, die ‘s ochtend de

standelijke beperking te orga-

verzoek, vooral omdat er door

dagtaak met hen doornam en

niseren. De eigenaars van de

de huidige crisis ook voor leer-

aan het eind van de dag de

zorgboerderij waren in eerste

lingen steeds minder werk is

werkzaamheden controleerde.

‘Bouw Door Leer Verder!’ schoolt 2.500 werknemers Zo’n 275 bedrijven doen tot nu toe mee aan het scholingsproject ‘Bouw Door Leer Verder!’. Hierdoor zijn bijna achthonderd leerlingen verzekerd van een leerbaan. Het anticyclische scholings-

door Fundeon speciaal ont-

project geeft bedrijven de

wikkeld voor ‘Bouw Door Leer

kans om hun werknemers -

Verder!’. Na het volgen van

op kosten van de sector - flink

een vakmodule is de werk-

bij te scholen. In ruil daarvoor

nemer een stapje dichterbij

blijven zij leerlingen een leer-

een vakdiploma.

baan aanbieden. Bijna 2.500 werknemers hebben via dit

Voor het project ‘Bouw Door

project inmiddels scholing

Leer Verder!’ heeft de sector

gevolgd. Dit kan in de vorm

64 miljoen euro beschikbaar

van verkorte loopbaantrajec-

gesteld. Dit wordt besteed

ten, om bijvoorbeeld voorman

aan scholings- en verletkos-

te worden, via vakstappen-

ten. Nog het hele jaar kunnen

plannen om vakkennis te

bedrijven zich voor het project

verdiepen en via vakmodules.

aanmelden.

Deze laatste scholingsvorm is

8


→ De meeste vakmodules worden gegeven op de locaties van de regionale opleidingsbedrijven.

Column

Nieuwe scholing in ‘Bouw Door Leer Verder!’ Binnen het scholingsproject ‘Bouw Door Leer Verder!’ is extra scholing ontwikkeld voor de infrasector. In samenwerking met branchevereniging Civilion heeft SOMA Bedrijfsopleidingen (SBO) een vakstappenplan ontwikkeld voor betontimmerlieden in de infra. In 25 dagen kunnen de betontimmermannen hun kennis verdiepen en zich specialiseren. Na dit vakstappenplan

Pieter van Oord

is het nog maar een kleine stap om door te groeien

CEO Van Oord

naar voorman. Andere vakstappenplannen die SBO sinds dit jaar aanbiedt zijn de vakstappenplannen straatmaker, voorman gww, funderingstechnieken en deskundige leiding-

Grenzen verleggen

gevende projecten. De scholingstrajecten duren maximaal veertig dagen. Dat is het maximum aantal

Werken in de ‘natte’ aannemerij betekent actief zijn op

scholingsdagen dat een werknemer per jaar via het

internationaal niveau. Wij zijn trots op de reputatie die de

scholingsproject kan volgen. Kijk voor het volledige

Nederlandse waterbouw wereldwijd heeft. Onze mannen

scholingsaanbod op www.fundeon.nl/aco.

en vrouwen zijn de spil van dit succes. Over de grenzen kijken, zowel over geografische als culturele, maakt een belangrijk deel uit van dit succes. Er is toch niets mooier dan om samen verbluffende projecten te realiseren, zoals de bouw van kunstmatige palmeilanden in Dubai of het leggen van pijpleidingen in de Arctische wateren van Rusland. Dan zijn opleiding en passie voor het vak belangrijk, evenals het vermogen om je aan te passen aan andere culturen. In ons traineeship bieden we jonge

Rots Bouw schoolt mensen om

wereldburgers de gelegenheid om via stages onze

Metselaars timmeren, timmermannen metselen

onderneming snel te leren kennen. Onze trainees gaan tijdens het eerste jaar twee keer aan de slag op een buitenlands project. Bij diverse andere opleidingen doen steeds meer medewerkers mee die hun vaste werkplek

Zeventien timmermannen en metselaars van

buiten Nederland hebben.

Rots Bouw hebben elkaars vak geleerd door het volgen van vakmodules via het project

Zelf heb ik ook het vak geleerd in binnen- en buitenland.

‘Bouw Door Leer Verder!’. Half maart hebben

Samen met mijn gezin woonde ik jarenlang in Engeland en

de metselaars een certificaat timmeren

Dubai. Stevig met je voeten in de modder staan of op het

gekregen en de timmermannen een certificaat

zand in Dubai, noemen wij dat, want dan weet je waarover

metselen.

je spreekt als je later leiding geeft. Ik ga regelmatig op reis om onze mensen en projecten te bezoeken. Telkens weer

Rots Bouw vindt het belangrijk dat de medewer-

word ik dan getroffen door de manier waarop ze overal in

kers nieuwe vaardigheden leren. Dianne Heezen

de wereld bijzondere projecten realiseren. De grens over

van Rots Bouw: “Op dit moment gaat het mis-

gaan om je grenzen te verleggen, dat is de passie die ik

schien minder in de bouw, maar wij kijken naar

voel voor ons vak.

de toekomst. Door werknemers nu te scholen, zijn ze straks breed inzetbaar. Wij willen goed uit de crisis komen en dit project is voor ons dus een uitkomst.”

→O p deze plek in Fundament geven prominente

Door de deelname aan ‘Bouw Door Leer Verder!’

werkgevers in de bouwen infrasector bij toerbeurt

hebben zeven leerlingen een leerbaan gekregen

hun visie op werken en opleiden in de sector.

bij het bedrijf uit Aalten en Zevenaar. april 2010 - FUNDAMENT

9

Totaal aantal leerlingbouwplaatsen in krachtwijken Tot 2010 zijn zestien projecten in krachtwijken van start gegaan als leerlingbouwplaats. Dit jaar zullen naar verwachting 26 volgen. Op de leerlingbouwplaatsen in krachtwijken werken leerlingen die worden opgeleid voor een beroep in de bouw of

→

infra. Daarnaast bieden deze projecten plek aan vele leerlingen uit aanverwante sectoren, zoals de metaal- en afbouwsector.

Leerlingbouwplaatsen in krachtwijken Van Groningen tot Maastricht ontstaan leerlingbouwplaatsen in krachtwijken. Opdrachtgevers sluiten hiertoe convenanten af en voegen de verplichting om leerlingen op te leiden toe aan de programma’s van eisen van bouwprojecten.

In Maastricht kunnen de

in Rotterdam. PWS laat tegen-

nemers zijn daar allemaal mee

dat ze met minimaal één leer-

komende jaren zo’n 75 leerlin-

woordig standaard in de

akkoord gegaan. De meesten

ling naar het project komen.”

gen meewerken aan de bouw

bestekken opnemen dat de

zijn gewend aan het opleiden

Achteraf gezien had Busker dit

van de A2-tunnel, dwars door

aannemer leerlingen een werk-

van leerlingen. Ze zijn erkend

ook graag vastgelegd in de con-

leerbedrijf.”

tracten met de gespecialiseerde

de stad. En aan de renovatie van de krachtwijken die aan beide zijden van die A2 liggen. De gemeente richt daarvoor, in samenwerking met het consortium Avenue2, een speciale

“Met minimaal één leerling naar het project”

school op: de A2-school. Van de

aannemers. “Op het moment Groningen

dat we ontdekten dat dat kon,

De Huismeesters in Groningen

waren de meeste contracten al

heeft met aannemer Nijhuis

getekend.” Tot problemen leidt

Bouw een soortgelijke afspraak

dat overigens niet. “De meesten

gemaakt, maar dit bedrijf gaat

reageren enthousiast. Ze bie-

600 miljoen die de komende

plek moet aanbieden. “Die

verder dan wat in die overeen-

den jongeren al leerbanen en

jaren in de A2 en de krachtwij-

opleidingseis nemen we mee in

komst staat. Het bouwbedrijf uit

stageplaatsen aan.”

ken wordt geïnvesteerd, gaat

het programma van eisen dat

Assen voert een groot renova-

een deel naar leerlingbouw-

we opstellen”, vertelt project-

tieproject uit in de Groningse

Namens de bouwen infra-

plaatsen.

manager Marcel Hogervorst.

krachtwijk De Hoogte. Daarbij is

sector stimuleert Fundeon

“Daarna gaat het vanzelf. We

een groot aantal gespecialiseer-

leerlingbouwplaatsen in

Rotterdam

hebben tot nu toe bij de aanbe-

de aannemers betrokken.

krachtwijken. Meer informa-

De woningcorporaties PWS en

steding van zes projecten

Bedrijfsleider Engel Busker:

tie is verkrijgbaar via project-

Woonbron zijn de kartrekkers

gesteld dat de aannemer leer-

“We hebben mondeling met de

leider Jonna van de Kam:

van veel leerlingbouwplaatsen

lingen moet opleiden. De aan-

onderaannemers afgesproken

[email protected].

10



→ lector Frans Meijers: Competentiegericht onderwijs verdient betere uitvoering

13

→ De perfecte leeromgeving. Een illustratie

16


11

→

Het nieuwe leren Wat de huidige economische crisis onder meer duidelijk maakt, is dat de ‘baan voor het leven’ niet meer bestaat. Niemand kan er zeker van zijn dat hij of zij zijn huidige functie over een jaar nog mag uitvoeren. De flexibiliteit die hierdoor van werknemers wordt gevraagd, heeft gevolgen voor de manier waarop jongeren worden opgeleid. Wie te specifiek voor één beroep wordt opgeleid, kan niet gemakkelijk overstappen naar een andere functie. Of veranderingen in zijn beroep onder de knie krijgen. Daarnaast hebben werkgevers behoefte aan goede vakmensen. Mensen met verstand van hun werk, de juiste vaardigheden. Werknemers die tegelijkertijd ook beschikken over algemene vaardigheden, zoals klantvriendelijkheid en collegialiteit. Door competentiegericht op te leiden moeten de belangen van werkgevers én werknemers worden behartigd. Dat vraagt veel van de leerlingen. Tijdens de opleiding moeten zij zich ontwikkelen tot goede werknemers. Met de juiste beroepsvaardigheden, de juiste sociale vaardigheden en met behoud van voldoende flexibiliteit om voortdurend nieuwe vaardigheden bij te leren. De beste manier om al deze eisen onder de knie te krijgen, is door te leren in de praktijk. Daarbij verdient de leerling ondersteuning vanuit de onderwijsinstellingen en de bedrijven. In dit dossier wordt uiteengezet hoe die ondersteuning er uit kan zien en welke middelen Fundeon heeft ontwikkeld om daarbij te ondersteunen.

12



→

→ Frans Meijers is een voorstander van competentiegericht onderwijs, maar ziet wel ruimte voor verbetering in de uitvoering. “Leerlingen krijgen niet de kans om te praten over wat ze denken, wat ze ervaren.”

Lector Frans Meijers pleit voor meer sturing

Competentiegericht onderwijs verdient betere uitvoering In theorie biedt competentiegericht onderwijs de perfecte leeromgeving. De praktijk is volgens lector dr. Frans Meijers een stuk weerbarstiger. “Het onderwijs heeft de leermethode op een industriële manier ingevoerd, terwijl het juist maatwerk voor de leerling hoort te zijn.”


13

Frans Meijers heeft volop onderzoek gedaan naar beroepsonderwijs, zowel op vmbo-, mbo- als hbo-niveau. “Hoe het vroeger was, voldoet niet meer. De eisen die aan werknemers worden gesteld, zijn veranderd. Werkgevers in de bouwen infrasector willen eigenlijk allemaal kleine uitvoerders. Een timmerman moet niet alleen timmeren, maar ook in de gaten houden hoe het werk vordert, wat er morgen gedaan kan worden. Dat moet hij terugkoppelen naar de echte uitvoerder. En een tegelzetter moet bijvoorbeeld met klanten kunnen omgaan.” Hart voor bedrijf Iedere werkgever die meer van een werknemer verwacht dan domweg het ‘handen-uit-de-mouwen-steken’ zal moeten investeren in het opleiden van -

De voorwaarden voor een goede leeromgeving

toekomstige - werknemers. “Tijdens een

• Leren doe je in de praktijk. De leerling moet de kans krijgen zelf

goede opleiding ontwikkel je hart, hoofd en handen”, stelt Meijers. “De huidige werknemer moet veel kunnen, maar vooral ook veel kennen. En het belangrijkste, hij moet hart hebben voor zijn werk en het bedrijf. Als dat ontbreekt, dan heb je iemand die misschien wel werkt voor zijn

oplossingen te zoeken voor praktijkgerichte problemen. • De leerling moet over zijn ervaringen kunnen praten met iemand die hij/zij vertrouwt. • De theorie moet op het juiste moment en in de juiste hoeveelheid aangeboden worden. • De leerling moet iets te kiezen hebben en invloed op zijn loopbaan hebben.

geld, maar nooit een stapje extra doet als het nodig is. Of vooruitdenken hoe het

Stappenplan richting de perfecte leeromgeving

werk beter kan worden gedaan.”

1. Bij aanvang van de stage moeten docent en leermeester/praktijkbegeleider samen afspreken hoe zij de leerling gaan begeleiden.

Dialoog aangaan

Wie begeleidt de leerling op wat voor gebied en wanneer? Dit wordt

Hart, hoofd en handen kun je volgens

niet vastgelegd in een standaardovereenkomst, maar per leerling

Meijers uitstekend ontwikkelen in een

besproken.

competentiegerichte leeromgeving. Die omgeving moet dan wel goed worden vormgegeven. “De praktijk komt gelukkig steeds meer centraal te staan in de op-

2. De leermeester/praktijkbegeleider en begeleidende docent ontwerpen samen concrete leersituaties voor de leerling, waarin de theorie goed op de praktijk wordt afgestemd. 3. De leermeester/praktijkbegeleider en begeleidende docent bekijken

leidingen. Dat is belangrijk. Je kunt nog

samen hoe ze de opleiding kunnen verbeteren en beter kunnen laten

zoveel boeken lezen, pas als je ermee aan

aansluiten bij de leerling.

de slag gaat, krijg je het onder de knie.”

14



Wat vaak ontbreekt in de huidige leer-

de begeleider op dat moment niet uit en

Meijers vindt dat hier - naast die van de

omgevingen, is de dialoog, vindt hij.

wordt het gesprek uitgesteld of helemaal

individuele werkgever - een taak ligt voor

“Leerlingen krijgen niet de kans om te

niet gehouden. Als leerling kom je dan

de sectorale organisaties. “Organisaties

praten over wat ze denken, wat ze erva-

met frustraties of zelftwijfel te zitten en

als Fundeon en het O&O-fonds moeten

“Organisaties als Fundeon en het O&O-fonds moeten nek uitsteken om de leeromgeving beter te maken”

hun nek durven uitsteken om de leeromgeving beter te maken. Via gelden uit het O&O-fonds kun je meer sturing geven dan nu wordt gedaan. Bedrijven krijgen nu subsidie per leerling, maar er zijn vast

ren. Bekijk het als een relatie. Om verliefd

voor je het weet probeer je die activiteit

manieren te verzinnen waardoor subsidie

te worden moet je iemand ontmoeten. De

zoveel mogelijk te vermijden.”

stuurt op de kwaliteit van de begeleiding.”

het werk uitvoert. Van iemand houden

Te veel informatie

Rug recht houden

doe je pas als de relatie zich verdiept. En

Het laatste punt dat volgens de lector

Gemakkelijk zal dat niet worden, beseft de

dat gebeurt door er met anderen over te

beter kan, is het aanbieden van de

lector. “De ene branche in de sector heeft

praten.” Dat praten moet volgens Meijers

theorie. “De theorie van de bouwen

meer behoefte aan personeel dat met

gebeuren met de leermeester, of praktijk-

infraopleidingen wordt in losse modules

hoofd, hart en handen werkt, dan een

begeleider, en de begeleidend docent van

aangeboden. Maar in de praktijk wordt er

andere. Maar de behoefte aan deze werk-

de leerling. “Die zijn er wel, maar tot een

niet altijd goed mee omgegaan.” Het is

nemers wordt wel steeds groter. Daarom

dialoog met die personen komt het vaak

bijvoorbeeld de bedoeling dat wanneer

moeten organisaties als Fundeon hun rug

niet. Meestal praat de begeleider en luis-

een dakdekkersleerling in de praktijk met

recht houden. Ook als er tegengeluiden

tert de leerling. En dat is een gemiste

een bepaalde dakcomponent werkt, hij

komen, moet je doorgaan op de weg

kans.”

gelijktijdig de theorie op school kan bestu-

waarvan jij denkt dat die goed is. Alleen

leerling wordt verliefd op het werk, als hij

deren. “De kans is groot dat de docent

op die manier komt de perfecte leerom-

Goede leermeesters

de leerling meteen alle informatie over

geving er ook in de praktijk.”

Door het scholen van de leermeesters en

dakcomponenten laat doorploeteren, in

praktijkbegeleiders wil Fundeon dat ver-

plaats van dat gedeelte over het specifie-

beteren. Meijers betwijfelt of de leermees-

ke onderwerp. De leerling krijgt dan nog

Frans Meijers

teren praktijkbegeleidercursussen daar-

veel te veel informatie in één keer”, stelt

Frans Meijers heeft een eigen onder-

voor voldoende garanties bieden. “Die

Meijers.

zoeken adviesbureau en is daarnaast lector ‘Pedagogiek van de beroeps-

scholing is zeer beperkt. Bovendien is degene die de cursussen volgt niet altijd

Hoge nood

vorming’ aan de Haagse Hogeschool.

de persoon die de leerling dagelijks bege-

Hij vindt dat de bouwen infrasector een

Hij is betrokken bij het ontwikkelen

leidt. Dat wordt vaak overgelaten aan

volgende slag moet maken om het onder-

van nieuwe leeromgevingen in diverse

begeleidende vakkrachten, die geen

wijs te verbeteren. In theorie staat er een

roc’s, hbo-instellingen en vmbo-

cursus hebben gevolgd.”

goed model, maar in de praktijk moet dat

scholen. In 2005 en 2006 zat hij in de

Ook schat Meijers in dat er te weinig tijd

beter worden uitgevoerd. “Ik verwacht dat

adviesgroep ‘Partnerschip Onderwijs

voor de begeleiding wordt genomen.

dat ook gaat gebeuren. Het moet wel.

en Bouw’ die Fundeon adviseerde over

“Als een leerling tijdens het werk ergens

Werkgevers klagen dat ze niet het goede

onderwijsvernieuwingen, in verband

tegenaan loopt, moet hij of zij daarover

personeel kunnen krijgen. Ze willen werk-

met de wettelijke invoering van

meteen kunnen praten. Wat ging er fout?

nemers met meer competenties. De nood

competentiegericht onderwijs.

Wat had anders gekund? Vaak komt het

is dus hoog.” april 2010 - FUNDAMENT

15

16




17

→ BPV-Net ondersteunt leerling en begeleiders

Meer zicht op werkzaamheden stagiair Drie jaar geleden is Wesley Verboom begonnen met de opleiding voor middenkaderfunctionaris bouw op ROC MiddenNederland. Hij zit in de eerste lichting die de opleiding competentiegericht volgt. Dit jaar behoort hij ook tot de eerste leerlingen die tijdens zijn stage gebruikt maken van BPV-Net. “Het kan een handig systeem zijn.” Docent Marcel de Bruijn ziet BPV-Net als meer dan alleen een handig systeem. “Het voldoet aan de eisen die de onderwijsinspectie stelt aan het registreren en

“Als je er niet mee aan de slag gaat, wéét je ook niet wat beter moet en kan”

bewaren van de bewijslast van de student binnen de kwalificering. In het competen-

valt er niets meer in de producten te ver-

met de eerste versie en die moet nog ver-

tiegerichte onderwijs heb je geen toetsen

anderen.”

der worden ontwikkeld. Maar als je er niet

meer die je afneemt om te testen of de

mee aan de slag gaat, wéét je ook niet wat

leerling alles weet wat hij moet weten om

Eerste versie

een diploma te krijgen. Je moet dus op

Momenteel werken veertien roc’s met

een andere manier aantonen dat iemand

BPV-Net. “Het grootste probleem waar

Zicht op stage

klaar is voor de beroepspraktijk. Dat kan

we nu tegenaan lopen, is dat veel leer-

Praktijkbegeleider Louis Draisma, direc-

via BPV-Net, omdat de leerling daarin alle

bedrijven nog niet met het systeem willen

teur van Van Keulen Bouw in Amersfoort,

producten zet en de docent en praktijk-

of kunnen werken”, merkt De Bruijn.

ziet wel de meerwaarde van BPV-Net. “Ik

begeleider hierin hun beoordelingen

Onterecht vindt hij. “Natuurlijk, het

krijg meer zicht op waarmee de stagiairs

vastleggen. Als die beoordeling is gedaan,

product is nog niet perfect. We werken nu

bezig zijn. Het geeft mij meer structuur.”

18


beter moet en kan.”

DOSSIER Het nieuwe leren → Praktijkbegeleider Louis Draisma, docent Marcel de Bruijn en stagiair Wesley Verboom (v.l.n.r.) gebruiken BPV-Net om een goede invulling aan de stage te geven.

BPV-Net BPV-Net is een digitaal systeem waarin deelnemers uit de opleiding voor middenkaderfunctionaris kunnen bijhouden hoe ze zich ontwikkelen. Ze houden bij met welke werkprocessen ze bezig zijn en slaan al hun beroepsproducten hierin op. Dit kunnen verslagen zijn, maar ook tekeningen, foto’s en andere bewijzen van wat ze hebben gedaan. Hun docent en praktijkbegeleider kunnen zien wat de deelnemer in BPV-Net opslaat. Ook kan de stagiair bepaalde producten voor beoordeling voorleggen aan de docent en praktijkbegeleider. Die beoordeling gebeurt ook in BPV-Net, waardoor alle bewijzen van de kennis en kunde van de student op een plek inzichtelijk zijn. Inloggen op BPV-Net kan via internet. Het roc moet voor elke leerling een licentie aanschaffen. Voor de leerbedrijven zijn geen kosten aan het Met de invoering van competentiegericht

zijn werkzaamheden een beetje sturen.

onderwijs is dat volgens hem ontzettend

Het grootste voordeel vind ik dat een sta-

belangrijk. “Vroeger kregen stagiairs van-

giair nu voor zijn stage al heeft aangege-

Cursus voor

uit school de opdracht om verslagen te

ven wat hij bij mij wil leren. Dat maakt de

praktijkbegeleiders

maken tijdens hun stage. Dat hoeft niet

begeleiding voor mij gemakkelijker.”

Om goed met BPV-Net om te leren

systeem verbonden.

gaan, heeft Fundeon een cursus

meer. Ze moeten meelopen en hun werkzaamheden bij het stagebedrijf koppelen

Portfolio opbouwen

ontwikkeld voor praktijkbegeleiders.

aan werkprocessen uit hun opleiding.”

Een ander groot voordeel ziet Draisma

Praktijkbegeleiders die de cursus vol-

Wanneer Verboom, die nu stage loopt bij

vooral op de langere termijn. “Als alle sta-

gen, voldoen hiermee aan de verplich-

Draisma, uitrekent hoeveel gevelmateriaal

giairs tijdens al hun stages met BPV-Net

ting om één keer per twee jaar een

er in een bepaald project nodig is, moet

gaan werken, bouwen ze een portfolio op.

nascholing te volgen.

hij zelf bedenken dat hij daardoor erva-

Ik kan zien met welke werkprocessen een

Louis Draisma: “Tijdens de cursus is me

ring opdoet met het bijbehorende werk-

stagiair in een eerdere stage aan de slag

uitgelegd hoe BPV-Net werkt en hoe

proces uit de opleiding.

is geweest. En hoe dat is gegaan. Hij of zij

we via dit systeem moeten beoordelen.

hoeft bij mij dus niet meer op nul te begin-

Ook heb ik flink wat achtergrondinfor-

Begeleiding eenvoudiger

nen. Ik kan beter inschatten of een stagi-

matie gekregen, zodat ik nu beter weet

Aan het begin van zijn stage heeft

air bepaalde werkzaamheden aankan.”

wat competentiegericht opleiden inhoudt.”

Verboom in BPV-Net gezet aan welke werkprocessen hij wil werken. “Dat zijn er

Blijven praten

zo’n vijftien van de in totaal vijfentwintig”,

Docent, leerling en praktijkbegeleider zijn

vertelt de stagiair, “op de gebieden ont-

het er alle drie over eens dat BPV-Net een

werp, werkvoorbereiding, uitvoering en

goede aanvulling op de begeleiding kan

uitvoerder worden. Maar de eerste weken

beheer.”

zijn, omdat alle partijen beter zicht heb-

zat ik heel veel achter de computer. Toen

Wanneer Draisma inlogt in BPV-Net ziet

ben op wat de stagiair tot dan toe heeft

Louis wist dat ik ook graag buiten bezig

hij welke werkprocessen Verboom gaat

gedaan. “Maar je moet ook met elkaar blij-

ben, ben ik veel meer op pad geweest.

uitvoeren. “Ik weet dus wat hij tijdens de

ven overleggen”, heeft Verboom gemerkt.

Dat vind ik leuk en ik leer er nog steeds

stage wil doen. Ik kan op basis daarvan

“Ik kan niet goed stilzitten. Daarom wil ik

heel veel van.”


19

Begeleidingsteam bewaakt voortgang leerling Mike Vehof is in september begonnen met de opleiding voor timmerman niveau 2, via opleidingsbedrijf SSB Twente. Hij staat er niet alleen voor. Vanuit het leerbedrijf, het opleidingsbedrijf en het roc zijn meerdere personen nauw betrokken bij zijn opleiding. Zij houden elkaar op de hoogte van de vorderingen van Vehof. In februari liep Vehof een paar weken in

oefenen en toetsen. Ik ben begonnen met

leermeester bij Haafkes werkt, gaat hij

de werkplaats van SSB Twente. De aan-

het tekenen van een uitslag. Dit moet

één dag per week naar school. Docent

houdende vorst maakte het voor aanne-

nauwkeurig gebeuren, want maatvoering

André Dijsselhof coacht hem daar door de

mersbedrijf Haafkes uit Goor onmogelijk

vinden ze bij het opleidingsbedrijf erg

theorie die bij de opleiding voor timmer-

om de leerling aan het werk te houden.

belangrijk.”

man hoort. Opleidingscoördinator Ebel

Verhof: “Als de vorst voorbij is, kan ik weer

Boels houdt vanuit de SSB contact met

terugkomen.” De tijd in de werkplaats

Begeleiding

het leerbedrijf, om te bekijken wanneer

besteedt de leerling nuttig. “Ik ben bezig

Op het opleidingsbedrijf krijgt hij praktijk-

Vehof terug kan naar de bouwplaats. De

met dakwerk. Alles wat ik daarover moet

instructie van een instructeur. Net als

vijfde persoon die de voortgang van Vehof

leren in de praktijk, kan ik in de werkplaats

wanneer hij onder begeleiding van een

in de gaten houdt, is de bpv-begeleider

De trajectmap in Twente Op initiatief van de SBB-klankbord-

Zo hoeven leerlingen geen mini-

leerling voldoende praktijkervaring

groep, waarin leermeesters, leer-

pop’s te maken. Deze persoonlijke

heeft opgebouwd om de praktijk-

lingcoördinatoren en vertegenwoor-

opleidingsplannen zijn vervangen

toets (voorheen Proeve van Be-

digers van omliggende leerbedrijven

door een kolom toe te voegen in het

kwaamheid) te maken.

zitten, heeft Fundeon in nauw over-

voortgangsoverzicht, waarbij de

De trajectmap is een ondersteunend

leg met de SSB en het ROC van

leermeester in overleg met de leer-

middel voor de beroepspraktijkvor-

Twente de trajectmap timmerman ni-

ling aangeeft wat de volgorde is van

ming, maar tegelijkertijd onmisbaar.

veau 2 aangepast. Deze aangepaste

de te maken praktijkonderdelen. De

In de map wordt alle informatie,

versie wordt vanaf komend school-

docent van het roc heeft inzage in de

voortgang en communicatie geregi-

jaar landelijk ingevoerd, ook voor

map en zorgt dat de leerling op dat

streerd met betrekking tot de oplei-

andere opleidingen. De inspraak van

moment met de bijpassende theorie

ding. Overleg tussen de begeleiders

de leerbedrijven heeft ervoor ge-

aan de gang gaat. Door het bijhou-

vanuit het roc, het opleidingsbedrijf,

zorgd dat de nieuwe versie eenvou-

den van uren, het beoordelen van de

het leerbedrijf en met de leerling is

diger in gebruik is en beter aansluit

maandelijkse tekeningen en op basis

van groot belang om te zorgen dat

op de wensen van leerlingen en leer-

van functioneren, bepaalt de leer-

de leerling zijn opleiding vlot kan af-

meesters.

meester of instructeur wanneer de

ronden.

20



→ Opleidingscoördinator Ebel Boels is één van de begeleiders die in de gaten houdt hoe vlot Mike Vehof door de opleiding gaat.

van het ROC van Twente. Op aangeven

hij als eerste aan de slag gaat. Dat is bij-

map zit. De leermeester kan aangeven

van Boels bezoekt deze begeleider de

voorbeeld aftimmeren. In dat geval gaat

wat goed gaat en wat ontwikkelpunten

leerling op de bouwplaats.

hij op school ook als eerste beginnen met

zijn. Via het formulier komt ook het

de theorie voor aftimmeren.” Helemaal

gedrag van de leerling aan bod. Of hij

Overleg Gezamenlijk willen de begeleiders zorgen dat Vehof in twee jaar zijn timmermansdiploma haalt. Boels houdt de vorderingen van de leerling nauwlettend in de gaten

“Begint hij in de praktijk met aftimmeren, dan begint hij op school met de theorie daarvan”

en grijpt in als het niet goed gaat met hem. Onder meer neemt de opleidings-

een-op-een afstemmen lukt niet. “In de

op tijd komt, sociaal is, netjes werkt.

coördinator van de SSB deel aan het leer-

praktijk wisselen de werkzaamheden nog-

Vehof: “Als op het formulier telkens

meesteroverleg bij Haafkes, waarin het

al eens, waardoor Mike daar bijvoorbeeld

ontwikkelpunten staan, dan zal er wel

functioneren van en de toetsmogelijk-

tussendoor verder gaat met stelwerk.

een pittig gesprek volgen met Boels.”

heden voor Vehof wordt besproken. Een

Op school ronden we dan wel eerst de

soortgelijk overleg voert hij, zolang Vehof

theorie voor aftimmeren af.”

Bellen naar Boels Daarnaast noteren Boels en Dijsselhof hun

in de werkplaats werkt, met de praktijkinstructeur. Daarnaast komen de leerling,

Trajectmap

ervaringen met Vehof in ISBO, het digitale

zijn ouders, zijn leermeester, de instruc-

Het afstemmen van de theorie op de prak-

volgsysteem van Fundeon. Boels: “Ik

teur en de docent van het roc, één keer

tijk gebeurt met name via de trajectmap.

bespreek elke zes weken met Dijsselhof

per jaar gelijkertijd bij Boels voor de map-

Op het voortgangsoverzicht in deze map

alle leerlingen. We houden elkaar goed

pencontrole. “We hebben veel contact

geeft de leermeester de volgorde aan met

op de hoogte. Dat is van groot belang.

met elkaar”, bevestigt docent Dijsselhof.

welk praktijkonderdeel de leerling aan de

Daardoor kunnen we Mike zo goed mo-

slag gaat. Dijsselhof: “Als Mike met de

gelijk begeleiden.”

Theorie volgt praktijk

theorie klaar is, vraag ik via het afspraken-

Vehof zelf kan op elk moment bij iedereen

Door veel te overleggen, willen de be-

formulier in de map of de leermeester een

aankloppen. In eerste instantie bij zijn leer-

geleiders de theorie zo goed mogelijk

beoordelingsgesprek met Mike wil hou-

meester, maar als het daar juist niet goed

afstemmen op de praktijk. Dijsselhof:

den.”

gaat, ook bij anderen. “Als ik het niet naar

“De leerling spreekt met de leermeester

Dat doet de leermeester aan de hand van

mijn zin heb, bel ik naar Boels. Dat is me

af met welk onderdeel van de opleiding

een beoordelingsformulier, dat ook in de

bij het begin van de opleiding al verteld.”


21


CoMpETENTiEGEriCHT oNDErwijs In competentiegerichte beroepsopleidingen wordt niet alleen gekeken wat voor vaardigheden een beginnend beroepsbeoefenaar moet beheersen, maar ook welke houding en gedrag van belang is om aan een succesvolle loopbaan te beginnen. Samen vormen dit de competenties. In opdracht van het ministerie van Onderwijs heeft Fundeon voor de beroepsopleidingen in de bouwen infrasector vastgelegd DiGiTAAl lErEN

diplomering moet hebben. De scholen

De komende jaren ontwikkelt Fundeon een

zijn ervoor verantwoordelijk dat de

groot aantal digitale leermiddelen, onder de

leerlingen aan het einde van hun

noemer BouwInfraNet.nl. BPV-Net voor de

opleiding aan die eisen voldoen. In de

middenkaderopleiding (zie pagina 18), is

praktijk is het aan scholen, regionale

hiervan het eerste product. De komende jaren

opleidingsbedrijven, erkende leer-

komt dit product voor alle opleidingen beschik-

bedrijven en Fundeon om te zorgen

baar. Ook gaat Fundeon alle theoretische leer-

dat de gediplomeerde leerling klaar

middelen digitaal aanbieden. De adviseurs

is voor de beroepspraktijk.

opleidingsbeleid van Fundeon kunnen meer vertellen over deze ontwikkelingen.

sTrENGErE EisEN AAN prAkTijkbEGElEiDiNG Fundeon erkent leerbedrijven. Eén van de criteria is dat bij een erkend leerbedrijf een gecertificeerd leermeester of praktijkbegeleider werkt. In de praktijk betekende dit niet altijd dat deze praktijkopleider ook de dagelijkse begeleiding van de leerling op zich nam. Vaak lag de dagelijkse begeleiding bij een begeleidend vakman. Om de deskundigheid van de begeleiding te verhogen, gaat dit veranderen. Bedrijven die hun erkenning willen behouden, moeten zorgen dat leerlingen en stagiairs daadwerkelijk worden begeleid door een gecertificeerd leermeester of praktijkbegeleider.

22


→

welke competenties de leerling bij zijn

→ → René Cossé, directeur van SSP Amsterdam, vreest dat de integratie van allochtonen op de bouwplaats vertraagt door de crisis. “Vroeger zeiden we ‘bij twijfel aannemen’, nu zeggen we ‘bij twijfel niet doen’.”

René Cossé (SSP Amsterdam): gebrek rolmodellen leidt tot personeelstekort

“Integratie allochtonen op bouwplaatsen stokt” “Mijn schrikbeeld is dat autochtone mensen uit geheel andere regio’s, de huizen bouwen voor allochtone mensen in de stad. Die ontwikkeling is nu al gaande. En het is tijd dat we daar als bouwsector verandering in brengen.” →


23

René Cossé, directeur van het opleidings-

bouwvakkers van buiten de stad komen.

niemand kent die in de bouw werkt, zal

bedrijf SSP Amsterdam, ziet het in de

Noord-Holland, maar ook de Achterhoek

hij zelf ook niet snel kiezen voor een loop-

praktijk gebeuren. Allochtonen die

en Friesland. “Buiten de stad is het straat-

baan in de bouw. Maar de Nederlandse

enthousiast aan de bouwopleiding begin-

beeld veel minder gekleurd. De meeste

beroepsbevolking wordt steeds kleurrijker.

nen, maar uitvallen zodra ze bij bedrijven

bouwvakkers die in Amsterdam werken,

Dus als je voldoende werknemers wilt

de dagelijkse praktijk meemaken. “We

hebben geen allochtonen in hun naaste

werven, dan heb je ook Nederlanders

hebben een lijstje met bedrijven waar

omgeving. En onbekend maakt onbe-

met een andere etnische afkomst nodig.

we geen allochtonen plaatsen.” Dat lijstje

mind.”

Bovendien heb je als bedrijf een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Je kunt

is kort, maar wel kenmerkend voor de situatie waarmee het Amsterdamse op-

Onderwijsachterstand

niet blijven doorgaan met het invliegen

leidingsbedrijf te maken heeft. “Als je als

Wat de discussie allochtoon - autochtoon

van Polen, Bulgaren of Roemenen als je

leerling van Marokkaanse afkomst wordt

lastig maakt, is dat het volgens Cossé niet

de helft van de Nederlandse jongeren aan

begroet met ‘geite***’ voel je je niet echt

alleen om nationaliteit gaat. “Veel alloch-

de zijlijn laat staan.”

welkom.”

tone jongeren komen uit een sociaal zwakker milieu en hebben een onderwijsAllochtonen boeien en binden

Minachting

achterstand. Er zijn meer eenoudergezin-

De bedrijven op het lijstje zijn van goede

nen of een ouder is arbeidsongeschikt. De

wil, benadrukt Cossé. “Werkgevers die

jongere moet mee als vertaler, wanneer

In opdracht van het Regionaal

aangeven dat ze geen allochtone leerlin-

de moeder naar het ziekenhuis moet. Dat

Technocentrum Amsterdam (RTCA),

gen wíllen hebben, daar doen we sowieso

maakt allochtone jongeren een kwetsbare

de opleidingsbedrijven SSP

geen zaken mee. Maar de bedrijfsleiding

groep.”

Amsterdam en Haagbouw, enkele

kan wel willen, de leerlingen hebben te

Cossé pleit niet dat bij allochtonen voor

bouwbedrijven en Fundeon is van

maken met hoe het op de werkvloer toe-

een andere aanpak wordt gekozen dan

2007 tot en met 2009 onderzocht

gaat. De leermeester kan in de leermees-

bij autochtonen. “Wel hoort iedereen res-

hoe - met name - allochtone jongeren

tercursus meegekregen hebben hoe je

pectvol met elkaar om te gaan. Dat bete-

behouden kunnen worden voor de

met allochtone jongeren moet omgaan,

kent dat je rekening houdt met elkaar.

bouwsector. Hieruit komen de

maar als de uitvoerder je anders behan-

En dat je bijvoorbeeld accepteert dat een

volgende aanbevelingen naar voren:

delt of de onderaannemer met minachting

moslim vrij wil zijn met het Suikerfeest.”

•z org voor betere voorlichting op het vmbo, onder meer door

op je neerkijkt, houd je het niet lang vol.” Vertraging integratie

snuffelstages

Uitvallers

Juist nu de werkgelegenheid terugloopt is

De helft van de jongeren die beginnen

Cossé bang dat de integratie van allochto-

begeleider bij het bedrijf en train

aan het opleidingstraject bij het SSP zijn

nen op de bouwplaats vertraging oploopt,

deze begeleider extra op sociaal

van allochtone afkomst. Cossé schat in

of zelfs wordt teruggedraaid. “Wij als

dat slechts één op de drie allochtonen

opleidingsbedrijf hebben er ook mee te

daadwerkelijk met de niveau 2-opleiding

maken. We krijgen minder aanmeldingen

begint. Zij vallen in de assistentenoplei-

- allochtoon en autochtoon - maar kunnen

ding, het voorschakeltraject, uit. “Niet

nog minder jongeren plaatsen bij bedrijven.

werknemers leren omgaan met

tijdens de weken dat ze bij ons in de werk-

Daardoor worden we kritischer wie we

verschillen tussen individuen

plaats zijn, maar op het moment dat ze

aannemen. Vroeger zeiden we ‘bij twijfel

bij bedrijven de dagelijkse praktijk in gaan.

aannemen’, nu zeggen we ‘bij twijfel niet

Hoe goed we ze hier ook voorbereiden op

doen’. Dat betekent dat de jongere met

het werken op de bouwplaats, de stap

een taalachterstand of een lastige thuis-

blijft te groot.”

situatie, minder snel bij ons wordt aangenomen. En daarbij gaat het vaak om

Harde cultuur

allochtone jongeren.”

•z org voor een goede en vaste

pedagogische vaardigheden •c reëer in het gehele bedrijf een leerling-vriendelijke cultuur •b evorder dat werkgever en

•g eef de leerlingen een training ‘arbeidsmarktgerichte vaardigheden’ •b etrek de ouders van de leerling bij het opleidingstraject •s tel een anti-discriminatiecode op binnen het bedrijf, stel duidelijke omgangsregels en maak een

Een belangrijke reden daarvoor is volgens Cossé de harde cultuur op de bouwplaats.

Rolmodel nodig

gedragscode (onder meer om

“Er worden grappen gemaakt. En soms

Als er de komende jaren minder alloch-

grappen ten koste van iemand

zijn die op - of over - het randje.” Dat dat

tonen de bouwplaats op komen, heeft

ook op Amsterdamse bouwplaatsen

dat langdurige gevolgen. “Wil je meer

gebeurt - een stad waar de bewoners

mensen werven voor de sector, dan moet

begeleiding krijgt direct na het

gewend zijn aan de culturele samenleving

je zorgen dat jongeren rolmodellen heb-

afronden van de opleiding.

- komt volgens Cossé vooral doordat veel

ben. Doordat een Marokkaanse jongere

24


te voorkomen) •z org dat de jongere ook goede

→ Net als vele andere aanwezigen maakte Miriam Luijendijk (P&O Dura Vermeer) het symposium tot een succes door veelvuldig op de stellingen te reageren. Op de voorgrond Oebele Helder en Sjouke Tuinier die namens de MBO Raad zitting hebben in het bestuur van Fundeon.

Minisymposium loopbaanbeleid: intersectoraal heeft toekomst Het is tijd voor intersectoraal loopbaanbeleid en dat moet tot stand worden gebracht buiten de cao-onderhandelingen om. Dat is de belangrijkste conclusie die getrokken kan worden naar aanleiding van het minisymposium ‘De loopbaanpaden in de bouw en infra’. Zo’n honderd genodigden zijn vrijdag

wat gratis is, verliest zijn waarde.” En Jan

brede voorziening tot stand moet komen,

19 maart de discussie aangegaan over de

Berghuis van FNV Bondgenoten vindt dat

werd niet gegeven. Op basis van Meijers’

toekomst van het loopbaanbeleid in de

loopbaanbeleid intersectoraal moet wor-

stelling gaat de voorkeur echter niet uit

bouwen infrasector. Dit gebeurde tijdens

den vormgegeven.

naar totstandkoming tijdens cao-onderhandelingen. Charlie Ramdas, FNV Bouw

het minisymposium dat Fundeon heeft georganiseerd ter ere van het afscheid

Agenda voor de toekomst

en bestuurslid van Fundeon: “Het is tijd

van haar bestuursvoorzitters Han Hannink

Die laatste stelling leidde uitsluitend tot

voor een agenda voor de toekomst. In alle

(Bouwend Nederland) en Louw Elzinga

instemming onder de aanwezigen. Een

rust moeten we bekijken waar de sector

(FNV Bouw).

concrete oplossing hoe zo’n techniek-

de komende jaren behoefte aan heeft.”

Discussie In de Amsterdam ArenA leidde de discus-

De stellingen

sie al gauw tot een competitie wie de aan-

Tijdens het minisymposium werden discussies gevoerd naar aanleiding van

dacht van gespreksleider Astrid Joosten

de volgende vier stellingen:

kon trekken en dus als eerste kon reage-

1. Het loopbaanbeleid wordt te veel bepaald door machtsverhoudingen.

ren op de stellingen. Volgens lector Frans Meijers zorgt de machtsverhouding tijdens cao-onderhandelingen ervoor dat niet goed wordt bekeken wat er nodig is aan loopbaanbeleid. Henk Bol, directeur

Te weinig wordt gekeken naar wat echt nodig is. 2. Loopbaanbeleid is in eerste instantie een werknemersvoorziening en het bedrijfsbelang is ondergeschikt. 3. Het loopbaanbeleid voor een werknemer die al werk heeft, is het exclusieve domein van die ene werknemer met zijn eigen werkgever.

bij BAM en de nieuwe werkgeversvoorzit-

4. Als loopbaanbeleid alleen op sectoraal niveau wordt aangepakt, zal het nooit

ter van Fundeon, vindt dat loopbaanvoor-

ofte nimmer een oplossing zijn voor de problemen van instroom, doorstroom

zieningen niet gratis hoeven te zijn. “Alles

en uitval.


25

→ Leerling Nurettin Babacan krijgt aanwijzingen van Grijze Bouwer Jan Steinvoort.

Grijze Bouwers leren jongeren vakmanschap Plots overstemt een nachtegaal de verbouwingsgeluiden. Het is de ringtone van een Grijze Bouwer, betrokken bij de renovatie van de Nieuwe Nachtegaal. Het zegt veel over de motivatie van de mensen die werken aan dit initiatief van woningcorporatie Woonbron in de Rotterdamse wijk Charlois. Grijze Bouwers, zzp-ers én een grote groep leerlingen werken eensgezind aan de verbouwing van het voormalig verzorgingstehuis tot multifunctioneel ontmoetingscentrum.

26


Woonbron stond voor een ingrijpender

Zzp’ers begeleiden de leerlingen op de

een mooi vak te leren. De begeleiding is

verbouwing dan gedacht. “We zochten

werkvloer. Iedere vakman neemt als leer-

wel veel intensiever dan bij een regulier

naar een snellere en goedkopere me-

meester twee tot vier leerlingen onder

renovatieproject. Maar als we hiermee vijf

thode voor renovatie. Al brainstormend

zijn hoede. Coördinatie en aansturing

prima vakmensen extra op de arbeids-

bedachten we dat we met de renovatie tal

doen drie Grijze Bouwers. “Je loopt tegen

markt krijgen, dan verdient de investering

van leerlingen van Rotterdamse scholen

heel andere dingen aan dan bij een nor-

zichzelf terug. Hier komen jongens

een tijdelijke werkplek konden bieden”,

male klus. Zet hier niet alle schilders bij

vandaan die wat kunnen. Eén van onze

“Eén leerling kreeg al een vaste baan aangeboden,

leerlingen kreeg al een vaste baan aangeboden, de rest volgt vast snel.” “Ook de directie van Woonbron is heel

de rest volgt vast snel”

enthousiast”, zegt Treffers. “Straks gaan we goed evalueren. Maar één van onze

vertelt projectleider Marten Treffers. “We

elkaar om snel iets klaar te hebben. Dat

kerntaken is het verbeteren van de leef-

vroegen de Grijze Bouwers Club - zes

wordt véél te gezellig”, vertelt Steinvoort

baarheid in de stad. Dat doen we met dit

gepensioneerden met een leidinggevende

met een grijns. Treffers vindt het geweldig

project zeker. Voor de bouwvak willen we

achtergrond in de bouw - mee te denken.”

om te merken dat de motivatie bij de jon-

de renovatie klaar hebben. En daarna? Ik

Jan Steinvoort, directeur van de club:

gens toeneemt, naarmate ze langer in de

hoop van harte dat we een volgend pro-

“Achter de geraniums, dat is niets voor

Nieuwe Nachtegaal aan het werk zijn. “En

ject op deze wijze kunnen gaan doen. Het

ons. Daarom verhuren wij onszelf als ad-

ook hun respect voor ons neemt toe”, vult

geeft zoveel voldoening en zoveel mooie

viseurs voor allerhande bouwprojecten.

Steinvoort aan. “Ze blijken hartstikke

resultaten!”

We vragen daarvoor een klein percenta-

graag te willen leren. We leggen ze uit

ge, maar dat verdient de opdrachtgever

waarom we de dingen doen, zoals we

dubbel en dwars terug door onze kennis,

ze doen. Ze merken dat dingen lukken.

De Nieuwe Nachtegaal biedt een

ervaring en ons netwerk.”

Díe succeservaring is belangrijk!”

leerlandschap waar jongeren via

Treffers vervolgt: “De regionale oplei-

stages en leerbanen de stap richting

Leerlingen

dingsbedrijven en roc’s, waar de jongens

arbeidsmarkt kunnen maken.

Steinvoort: “De Nieuwe Nachtegaal

vandaan komen, zijn laaiend enthousiast.

Leerlingen van verschillende niveaus

dateert uit 1959. In die tijd werd er nog

Ze hebben nog nooit zulke goede resul-

lopen mee met ervaren vakmannen

gebouwd met bekisting. Steen voor steen,

taten geboekt met deze jongens.”

en leermeesters, en komen in aan-

alle muren scheef. Als je hier je opleiding

Steinvoort vertelt trots: “In de herfst-

raking met de vele aspecten van de

krijgt, kun je overal aan de slag.” Treffers

vakantie stonden hier twee jongens aan

bouw. Patrick van Es zit op het

legde contact met scholen en in septem-

de deur. In plaats van vakantie vieren

Rotterdamse Albeda College. “Op

ber 2009 begon de renovatie. De logistiek

wilden ze liever bij ons werken. Dan doe

school maak ik iets, wat ik weer

rondom het inzetten van een grote groep

je het goed!”

moet afbreken. Hier vind ik het leuk dat je écht iets aan het opbouwen

leerlingen is best lastig, vindt Steinvoort. “Dagelijks lopen hier 20 tot 25 leerlingen

Reizende ambachtsschool

bent. Zijn collega Nurettin Babacan

rond. In totaal hebben we op het ogenblik

Steinvoort ziet naar aanleiding van het

van het Zadkine College is het daar-

rond de dertig stagiairs. Allemaal gaan ze

Nachtegaalproject mogelijkheden voor

mee eens. “Bovendien leer ik hier

ook naar school. De één twee of drie, de

een ‘reizende ambachtsschool’. “Hoeveel

zoveel van de mannen die ons bege-

ander één dag per week. We leiden ze

gebouwen staan er niet leeg die door

leiden.” Ze willen allebei timmerman

op tot schilder, elektricien, installateur,

renovatie een prachtige bestemming kun-

worden, in de renovatie. “Want dat

timmerman of straatmaker. De één is hier

nen krijgen! Juist die renovatiewerkzaam-

is mooi werk!”, vinden ze. “En daar-

zes weken, de ander blijft een half jaar.”

heden zijn heel geschikt om deze jongens

mee krijgen we vast een baan.”


27

Instroomtargets beroepsopleidingen 2010 Om aan de toekomstige behoefte aan personeel te voldoen, moeten dit jaar bijna vijfduizend leerlingen instromen in de niveau 2-opleidingen voor de bouw en infra. Dit stelt Fundeon in het arbeidsmarktadvies 2010. Instroomtargets per niveau en sector

Hoewel de bouwnijverheid nog twee zware jaren tegemoet gaat, kan de sector zich geen grote daling in leerlingaantallen permit-

Niveau Sector Instroomtarget/-

teren. Een groot deel van de mensen die nu hun baan kwijtraakt

in de sector komt namelijk niet in die sector terug wanneer het

1

behoefte 2010

B&U

638

Infra

80

werk aantrekt. Ze hebben bijvoorbeeld ander werk gevonden. Wanneer de economie aantrekt, kan er daardoor een groot tekort

B&U

3.144

aan gekwalificeerde arbeidskrachten ontstaan. Alleen wanneer

Infra

784

nu voldoende jongeren instromen, kan dit tekort worden inge-

GA

1.021

B&U

1.370

Infra

718

In haar berekeningen gaat Fundeon ervan uit dat er voldoende

GA

75

gekwalificeerde instroom op de arbeidsmarkt moet zijn om de

B&U

318

Infra

25

stroom zijn de mensen die de bouw voorgoed verlaten doordat

GA

51

zij met pensioen gaan, vervroegd uittreden of arbeidsongeschikt

Middenkader B&I

2

3

4

2.687

vuld.

natuurlijke uitstroom van 3 procent, te vervangen. Natuurlijke uit-

raken. De economische ontwikkelingen hebben hier nagenoeg geen invloed op. De crisis heeft overigens wel invloed op de

→ Bron: Fundeon.

instroom van nieuwe leerlingen. De voorlopige instroomcijfers Het volledige arbeidsmarktadvies 2010 staat op fundeon.nl

van 2009 liggen ten opzichte van 2008 40 procent lager. De

(kijk onder Werken in de bouw en infra > Ontwikkelingen

instroom in de niveau 2-opleidingen (bbl en bol) is blijven steken

arbeidsmarkt).

op ruim drieduizend nieuwe leerlingen.

Toetsplannen en kwalificatiedossiers online op fundeon.nl Scholen kunnen vanaf eind februari 2010 de toetsplannen voor het schooljaar 2010-2011 downloaden voor eigen gebruik. Ook staan de nieuwste versies van de kwalificatiedossiers op fundeon.nl. De toetsplannen zijn beschik-

cialiseerde aannemerij waren

die Fundeon heeft gemaakt,

voor timmerman, middenkader-

baar voor zowel de competen-

er modelexamenregelingen.

stellen roc’s de beroepsoplei-

functionaris bouw en infra en

tiegerichte als de op eindter-

Vanaf heden wordt alleen nog

dingen samen. Fundeon maakt

kaderfunctionaris bouw, infra

men gebaseerde kwalificaties.

gewerkt met toetsplannen.

de dossiers op basis van de

en gespecialiseerde aanneme-

Voor de infraopleidingen zijn

Kwalificatiedossiers beschrij-

input die zij krijgt vanuit de

rij aangepast. De toetsplannen

toetsplannen een vertrouwd

ven de diploma-eisen die

sectoren. Ten opzichte van de

en kwalificatiedossiers staan

begrip. Voor kwalificaties in de

gevraagd worden voor beroe-

kwalificatiedossiers uit 2009

op www.fundeon.nl, onder

b&u sector en voor de gespe-

pen. Op basis van de dossiers

zijn met name de dossiers

downloads.

28


Resultaten loopbaanvoorzieningen bouw en infra Ter ere van het minisymposium ‘De loopbaanpaden in de bouw en infra’ zijn de cijfers van het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra op een rij gezet.

re-integratie (21 procent) en

bewijzen welke competenties

Op basis van de bewijslast in deze map heeft Larsen zijn diploma voor

werkloosheid (5 procent).

(vaardigheden, kennis en hou-

voeger gekregen.

Ruim 43 procent van de deel-

ding) zij bezitten, die behoren

nemers die een loopbaantran-

bij het beroep waarvoor ze

sitie maken, doen dit bij hun

een diploma willen ontvangen.

→ Evc-deelnemer Sander Larsen toont zijn portfolio aan Astrid Joosten.

Loopbaantraject Bouw &

Slechts zeven procent van de

eigen werkgever. 64 procent

Infra

tussentijdse uitstromers stopt

blijft in de bouwen infra-

Deelnemers EVC-centra

Sinds het Loopbaantraject in

nadat ze zijn begonnen met

sector werken.

Tot nu toe hebben 289 deel-

2006 landelijk is uitgerold zijn

een opleiding.

in totaal 8.340 deelnemers

nemers een diploma of evcEVC-centra Bouw & Infra

certificaat behaald. Ruim de

ingestroomd. Daarvan zitten

Deelnemers

De EVC-centra zijn in mei

helft van de deelnemers wil

momenteel nog 2.881 deel-

Loopbaantraject

2008 opgericht. Sindsdien

een diploma op niveau 3 halen

nemers in een traject. Van de

De meerderheid van de deel-

zijn 1.295 deelnemers inge-

(bijvoorbeeld allround metse-

deelnemers die daadwerkelijk

nemers komt bij het Loop-

stroomd. De meesten van hen

laar of allround vakman gww).

met een opleiding beginnen

baantraject vanuit ambitie

zitten momenteel nog in het

Ruim 40 procent streeft naar

om een loopbaantransitie te

(57 procent). De overige

traject. Onder begeleiding van

een diploma op niveau 2

kunnen maken, behaalt nage-

instromers zijn deelnemer

de evc-adviseur stellen zij hun

(bijvoorbeeld timmerman

noeg iedereen de eindstreep.

vanuit preventie (17 procent),

portfolio samen, waarin ze

of opperman bestratingen). april 2010 - FUNDAMENT

29

lANDElijkE DAG DoCENTEN boUwTECHNiEk

Op naar vmbo Bouwen, Wonen en Interieur

AGENDA 2 jUNi 2010 lANDElijkE DAG DoCENTEN boUwTECHNiEk Dolfinarium Harderwijk www.vmbo-bouwtechniek.nl 3 T/M 5 jUNi 2010 TkD De Harselaar Barneveld www.tkd.nl 5 jUNi 2010 DAG vAN DE boUw Diverse locaties www.dagvandebouw.nl 30 sEpTEMbEr 2010 rElATiEDAG FUNDEoN Locatie volgt www.fundeon.nl

→ Tijdens de Landelijke Dag volgen docenten bouwtechniek diverse workshops. Dit jaar is een eventuele naamswijziging van de vmbo-afdelingen bouwtechniek een belangrijk gespreksonderwerp.

De afgelopen vijf jaar is het aantal vmbo-leer-

quickscan die vorig jaar onder vmbo’ers is

lingen dat kiest voor de richting Bouwtechniek

uitgevoerd, blijkt dat zij die naam meer

met bijna eenderde gedaald tot 8.600 leerlin-

associëren met de uitstroomrichtingen die

gen. Het komende jaar lijkt deze daling verder

hieronder vallen, terwijl Bouwtechniek voor-

door te zetten. Het Platform vmbo

al associaties oproept met vies en zwaar

Bouwtechniek wil op de jaarlijkse Landelijke

werk.

Dag, samen met de vmbo-docenten bouw-

Op de Landelijke Dag kunnen de docenten

techniek, die trend een halt toeroepen. Door

vier workshops volgen waarin de herposi-

eenvoudige middelen en maatregelen te

tionering van vmbo Bouwtechniek centraal

bedenken, moeten jongeren zich weer aange-

staat. Naast het voorstel van de naams-

trokken voelen tot de uistroomrichtingen tim-

wijziging en het opfrissen van de uitstra-

meren, metselen, schilderen, fijnhout en infra.

ling van de afdeling, wordt vooral gekeken hoe de opleiding inhoudelijk kan worden gemoder-

→ Via een poster- en flyeractie

Eén van de maatregelen die het platform voor-

niseerd.

worden vmbo-leerlingen en hun

stelt is om de naam Bouwtechniek te verande-

De Landelijke Dag vindt plaats op woensdag

ouders gewezen op het goede

ren in ‘Bouwen, Wonen en Interieur’. Uit een

2 juni in het Dolfinarium in Harderwijk.

toekomstperspectief dat de bouw biedt.

30


Beroep in beeld Naam: Louis Cordewener

Plezier in mechanica

Leeftijd: 59 jaar Beroep: constructeur/eigenaar Adviesbureau Cordewener Bedrijf: Adviesbureau Cordewener in Landgraaf

“Mijn interesse voor mechanica en constructies is al op de middelbare school gewekt. Ik had er plezier in te ontdekken hoe je mechanica - wat eigenlijk een ver-

“Studenten leren de vertaalslag maken van een bouwkundige tekening naar een constructietekening”

lengstuk is van de natuurkunde - kunt toepassen in de praktijk. Toch heeft het even geduurd voordat ik constructeur

gaan volgen, tot en met de opleiding

aan iets meer stof over constructie wordt

was. In mijn eerste baan bij het Centraal

beton- en staaltechniek aan het Hoger

aangeboden. Binnen ons bedrijf leren

Technisch Bureau van de Oranje Nassau

Technisch Instituut (HTI) in Amsterdam.”

studenten om de vertaalslag te maken

mijnen deed ik algemeen bouwkundig

van een bouwkundige tekening naar een

tekenwerk. Daarna heb ik een half jaar bij

Eigen adviesbureau

constructietekening. Zo probeer ik geïnte-

een Duits ingenieursbureau voor bruggen-

“Tijdens de 26 jaar dat ik in loondienst ben

resseerde studenten ook kennis te laten

bouw gewerkt en vervolgens kwam ik

geweest, heb ik met alle facetten van het

maken met mechanica. Zelf werk ik nog

terecht bij een adviesbureau voor bouw-

rekenen en tekenen te maken gehad.

steeds met plezier; iedere constructie die

constructies. Toen ben ik de aanvullende

Sinds 2000 heb ik mijn eigen adviesbureau.

we uitrekenen is anders, geen dag is het-

opleidingen PBNA betonconstructeur

Ik merk dat op de opleidingen langzaam-

zelfde.” april 2010 - FUNDAMENT

31

colofon Fundament is het magazine over het beroepsonderwijs en werken en leren in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij. Zes keer per jaar wordt dit blad gratis toegestuurd aan bedrijven in de bouwsector, onderwijsinstellingen en aan andere relaties van Fundeon. In elke uitgave is ruimte voor nieuws, informatie, achtergronden en opinie.

Wilt u Fundament ontvangen? U kunt een gratis abonnement aanvragen bij Fundeon, afdeling communicatie, Postbus 440, 3840 AK Harderwijk of per e-mail: [email protected]. Op de artikelen en foto’s in Fundament zit auteursrecht. Wanneer u (delen van) teksten wilt overnemen in andere uitgaven moet u toestemming vragen aan de redactie. In de meeste gevallen wordt deze verleend, onder voorwaarde van bronvermelding. De foto’s zijn exclusief gemaakt voor gebruik door Fundeon.

uitgever Fundeon

(eind)redactie Jolanda de Vries ([email protected])

Aan dit nummer werkten mee Brigitte Bloem Corry Daalhof Meyke Houben Wilma Schuitemaker Shamrock (illustratie)

redactieadres Fundeon, Communicatie Postbus 440, 3840 AK Harderwijk T (0341) 499 499 F (0341) 499 999 E [email protected] I www.fundeon.nl

fotografie Beeldredaktie

vormgeving 3is1 Grafimedia, Moerkapelle

druk Senefelder Misset, Doetinchem

oplage 28.000 ex.

32


Wesley Verboom volgt aan het ROC Midden-Nederland de opleiding middenkaderfunctionaris bouw. Hij loopt stage bij Van Keulen Bouw in Amersfoort.

Fundament is een uitgave van Fundeon, het kenniscentrum voor de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij. Fundeon adviseert bedrijven en werknemers, stemt het beroepsonderwijs af op de wensen van de bedrijfstak en promoot het werken en leren in de sector.

DOSSIER Het nieuwe leren

Recommend Documents