40
SNP.NL magazine mrt 2010
Dorpen met roestbruine houten huisjes worden verbonden door kronkelende weggetjes
Tekst en fotografie: Lex van den Bosch
reisverslag reportage
41
Ruim genieten in
Zuid-Zweden Fietsen, wandelen of kajakken langs de scherenkust
Wist u dat Zuid-Zweden een lekker klimaat heeft met meer zonuren dan in Nederland? En dat Zweden niet meer duur is? Wie van een wandel-kajakcombinatie houdt, gaat dit jaar dan ook naar Småland. Liefhebbers van rust, ruimte en fietsen kunnen hun hart ophalen in Värmland. De Oostzee ligt erbij als een verstild meer. Ik kan nauwelijks geloven dat ik aan een echte zee sta. Uitkijkend over het rimpelloze wateroppervlak laat ik het gedoe op het vliegveld snel achter me. Wat een verademing hier! Reisagente Janine heeft me zojuist losgelaten uit de auto nadat ze me had afgehaald van het vliegveld in Linköping. We zijn in Zuid-Zweden, in Småland om precies te zijn, en staan op de havenkade van het dorpje Påskallavik. Påskallavik is de uitvalsbasis voor een 8-daags arrangement, dat Janine heeft samengesteld voor SNP. Een bijzondere reis, want er kan zowel gewandeld als gekajakt worden langs de vijfduizend eilandjes tellende scherenkust. Verliefd
Talloze eilandjes
Veel tijd om bij het eten stil te staan hebben we echter niet, want deze middag hebben we een afspraak bij de kajakverhuur aan de haven. Uitbater Daniël ontvangt ons in een houten botenhuis, waar een tiental goed uitziende kajaks gestald is. Hij neemt uitvoerig de tijd om over zijn boten te vertellen en ons te instrueren over het gebruik. Gelukkig gaan we ook varen. Nog steeds onwennig met de ongewone kalmte van het zeewater begin ik al peddelend over het gewenste ervaringsniveau voor de kajakdagen in het programma. Daniël legt uit dat door het ontbreken van getijdenstromen de tochten ook voor beginners prima te doen
SNP.NL magazine mrt 2010
Påskallaviks Gästgifveri, het pension dat Janine heeft uitgezocht, ligt op 200 meter van de kade. We gaan erheen voor een late lunch en om mijn bagage uit te laden. De gästgifveri is sfeervol ingericht, ietwat romantisch, maar zonder overdaad. Typisch Zweeds, met veel grenen, witte meubelen en blauwe accenten. Eigenaar Tobias, die eerst twintig jaar als chef-kok in Stockholm had gewerkt, werd in 2006 op slag verliefd op het pension en besloot het direct te kopen.
Als ik binnenloop, overkomt mij zo’n beetje hetzelfde; ik ben meteen onder de indruk van de uit 1850 stammende herberg. Het gebouw deed van meet af aan dienst als gästgifveri en beschikte in de eerste jaren over een paardenwisselstation. Voor Tobias was het de ideale plek om de droom van een eigen horecaonderneming waar te maken, op een historische locatie en met gebruik van veel lokale producten in de keuken. En dat laatste proef je, want het kalfsvlees dat we krijgen voorgeschoteld is ronduit verrukkelijk.
42
Een waar mekka voor liefhebbers van rust, ruimte en vrijheid
zijn. Alleen harde wind vormt een gevaar, maar dan zal hij de mensen nooit laten uitvaren. Ondertussen vergaap ik me aan het bizarre landschap, de talloze rotsen en rood-granieten eilandjes die langs de kust uitgezaaid lijken te zijn. Zonder moeite varen we er met de kajak tussendoor. Wandelland
De volgende dag staat in het teken van wandelen. Via een kronkelend pad door het bos lopen we een flink deel van de kustwandeling naar Vånevik. Onder de bomen groeien besdragende dwergstruikjes als bosbessen en veenbessen. Ze dragen de laatste vruchten van het jaar. De zonovergoten nazomerdag wordt verder opgeluisterd door een ree, enke-
le nertsen en een hazelworm, best bijzonder, want zo vaak kom je deze pootloze hagedis niet tegen. Uiteindelijk komen we bij een verlaten granietgroeve met een piepklein museumpje, waar we plaatsnemen aan een picknicktafel met uitzicht op zee. Heerlijk, vooral nu Janine een thermoskan met koffie tevoorschijn tovert. Bijzonder mooi ook is de wandeling langs de Emån, een rivier die beroemd is om zijn jaarlijkse zalmtrek. Minder bekend is dat er ook twee meter lange meervallen in voorkomen. De route langs het donkere meanderende water begint, net als de kustwandelingen bij de gästgifveri, in Påskallavik, maar voert door een volkomen ander landschap. Kleinschalig Småland
Sunne
Vä r m l a n d Karlstad
Stockholm
SNP.NL magazine mrt 2010
Linköping
Småland Påskallavik Pås 0
50
100 km
De charme en afwisseling van Småland zijn voor een deel terug te voeren op de kleinschaligheid van de streek. Dorpen met roestbruine huisjes worden verbonden door kronkelende weggetjes langs golvende velden en gemengde bossen. Af en toe leiden ze langs een mooi meer. Groeperingen van afgeronde stenen en oude eiken vormen omheinde enclaves in een zee van graan. Prachtig dat de boeren ze hebben gespaard. Het lijkt allemaal minder efficiënt, maar misschien dat we het voortbestaan van deze kleinschaligheid juist wel mogen opvatten als een teken van welvaart, als iets wat men zich kan veroorloven in Zweden. Overigens is Småland nooit een rijke streek geweest, inte-
reisverslag reportage
gendeel zelfs. Hetzelfde geldt voor Värmland, de streek die enkele honderden kilometers verder naar het noordwesten ligt, en waar SNP een prachtige fietsreis aanbiedt. Fietsen in Värmland
waar hij me onder het genot van een prima diner de route op de kaart laat zien. Opvliegende kraanvogels
De volgende morgen loop ik voor het ontbijt even naar buiten. Het is koud en mistig. Voor het eerst schijnt de zon niet als ik opsta. Dat wordt doorfietsen vandaag! Een perfect alibi om me eens flink aan het buffet te vergrijpen. Ik kies voor een uitgebalanceerd ontbijt van haring in mosterdsaus, een versgebakken wafel met slagroom en een bord gebakken eieren met spek en extra veel worstjes. Nadat ik me in mijn fietsbroek heb gehesen en de bagage heb klaargezet om die naar het volgende pension te laten transporteren, stap ik voor het eerst op de fiets. De mist is zo dicht dat ik besluit het licht aan te doen. Jammer dat ik het uitzicht over het meer moet missen, maar gelukkig heeft de mist ook voordelen: niet lang nadat ik het dorp ben uitgereden, vliegen drie kraanvogels op. Van heel dichtbij
SNP.NL magazine mrt 2010
Na het afscheid van Janine en haar Småland vertrek ik richting Värmland. Reisagent Ton zal me aan het eind van de dag ophalen op het station van Karlstad, een kleine universiteitsstad die, behalve hoofdstad van de streek, begin- en eindpunt is van de 8-daagse fietsreis. Na een voorspoedige reis ontmoet ik Ton op de afgesproken tijd. Keuvelend over de wat verlegen Zweedse volksaard rijden we door een prachtig landschap, dat net iets weidser en ruiger is dan het Smålandse. En passant zie ik in de verte een eland langs de bosrand staan. Na ruim een uur rijden bereiken we het hotel in Sunne, mooi gelegen aan een meer en vertrekpunt voor de fietstocht van morgen. Na het inchecken ontmoet ik Ton in de eetzaal,
43
44
reisverslag
zie ik de elegante vogels met enkele machtige vleugelslagen opstijgen. Door de dekking van de mist hadden ze me niet eerder opgemerkt. Ondanks het slechte zicht heb ik weinig moeite om de door Ton beschreven route te vinden, want de beschrijving is werkelijk uitstekend. De fiets die hij heeft verstrekt is trouwens ook prima. De licht lopende Batavus, die het midden houdt tussen een sportfiets en een conventioneel model, brengt je zonder gerammel en getril naar je volgende pension, ook op de stukken onverharde weg.
SNP.NL magazine mrt 2010
Värmland heeft een weids en ruig landschap
Verstild beeld
Het grootste deel van de route gaat echter over kleine asfaltwegen, door terrein dat eerder glooiend dan heuvelachtig te noemen is. Uitputtende klimpartijen komen dan ook niet voor. Meestal is het hoogste punt alweer in zicht voordat je het stijgen zat begint te worden. En zo blijft er voldoende tijd en energie over om de prachtige omgeving in je op te nemen en lekker de tijd te nemen voor een lunch in het veld. Wie trouwens wil lunchen in een uitspanning onderweg, doet er goed aan zich voor vertrek uitgebreid te laten informeren, want op sommige dagen zal je geen enkele horecagelegenheid tegenkomen. Dat maakt Värmland juist ook zo bijzonder. Door de krimpende bevolking is de toch al dunbevolkte streek een waar mekka voor liefhebbers van rust, ruimte en vrijheid. Op deze mistige septembermorgen is het wel extreem rustig in Värmland, eerder verstild.
Eigenlijk hoor ik alleen het suizen van de wind in mijn oren als ik naar beneden ga. Halverwege stop ik voor een versnapering. Een meer ligt aan mijn voeten. In de 54 kilometer die ik vandaag zal afleggen, kom ik nauwelijks mensen tegen. Wel zie ik twee mensen in een piepklein gehucht. In de tuin voor zijn huis staat een man samen met zijn zoon te schudden aan een appelboom. Als ik voorbij fiets kijken ze me bewegingsloos aan, meer verbaasd dan verstoord, alsof de koude mist ze heeft doen verstarren. Eigenaardig dat zo’n verstild beeld zo sterk aan je kan blijven kleven. ✻
Småland
Wandelen en kajakken langs de Zweedse scherenkust 8-daagse wandel- en kajakreis vanuit pension
reiscode 330005 | prijs v.a. € 595,vertrek jun - sept
Zweden - Värmland
Peddelen langs de Klarälven 8-daagse fietsvakantie langs hotels
reiscode 729005 | prijs v.a. € 640,vertrek jun - aug
