Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact
Jeroen Vrijders & Lisa Wastiels Labo Duurzame Ontwikkeling WTCB
Overzicht • Context • Case study’s – Aanpak: LCC en LCA – Schaarbeek – Wachtebeke & Mechelen
• Afwegingskader • Conclusies
Verouderd woningpark
Kwaliteit variabel
Energieverbruik hoog
Eigenaars vs. huurders
Energie-uitdaging
E60 ?
Aanpak Case study’s Werkelijke (Randvoorwaarden, Uitdagingen, Kosten , …) Concrete vraagstelling, argumenten, …
Afwegingskader Literatuur
Beslissingsondersteuning
Aanpak • Case study’s – Randvoorwaarden – Definitie scenario’s
ST
NZE
ST
NZE
• Kosten (30j) – Investering vs. energie vs. onderhoud • Premies, subsidies, BTW, …
• Milieu-impact (30/60j) – Materialen, bouwproces, energieverbruik, vervangingen, …
• Energie-relevant & bouwtechnische remederiëring
Case Schaarbeek • BATEX - Renovatie
© FOTO: http://www.modelmo.be/
Case Schaarbeek • Box-in-Box
© FOTO’s: http://www.modelmo.be/
Scenario’s
ETICS-Renovatie
Box-in-Box-Renovatie
Nieuwbouw
Schaarbeek – Milieu-impact
Schaarbeek – Milieu-impact
Schaarbeek - Kosten BB
ET
NC
400000
Operation Cost
200000
Maintenance cost Investment cost
0
Schaarbeek - Kosten BB
ET
NC
3000
2000
Operation Cost Maintenance cost Investment cost
1000
0
Case Mechelen Privé-woning Architecte V.Desaeger Mechelen
‘Slechte staat’ - Houten balken - Vochtproblemen - Scheuren
O-W Praktijk 4x8 100 m²
Case Mechelen RE-ST
RE-LE
NB-ST
NB-LE
Vloer volle grond
10cm PUR
20cm PUR
10cm PUR
20cm PUR
Vloer boven kelder
5cm PUR
9cm PUR
10cm PUR
20cm PUR
Voorgevel
13cm EPS
13cm EPS
13cm EPS
25cm EPS
Achtergevel
13cm EPS
25cm EPS
13cm EPS
25cm EPS
Verwarming
CondGas
CondGas
CondGas
CondGas
A
D+WTW
A
D+WTW
nee
4 collectoren
1 collector
4 collectoren
Ventilatie Zonneboiler
nee
PV 5
1.5
4
1.13
Bouwknopen
B+3
B+3
B
A
K-peil
38
29
33
20
E-peil
70
51
59
44
71.6
36.8
62.6
21.3
Luchtdichtheid
Warmtebehoefte
© V. De Saeger
Case Mechelen Sloop: 7 000 € vs 17 000 €
Reno: Herstelwerken: 6 000 € Injecties, scheuren, pleister 180000 Nieuwbouw: Structuur: 12 000 € 160000 Dragend metselwerk
BTW: 15 000€ verschil indien 21%
140000
Energiekost NPV 30J BTW
120000
Investering Installatie
100000
Investering Schil 80000
Financiële steun
60000 40000
Premies: - GEEN voor Nieuwbouw - 12-16 000€ voor Renovatie
20000 0 -20000 RE-ST
RE-LE
NB-ST
NB-LE
Case Mechelen LCA 60J - Renovatie & Nieuwbouw 30000 25000
20000
Vervangingen installaties Vervangingen schildelen
15000
Energieverbruik
10000
Sloop Installaties
5000
Schildelen
0 ST ST LE LE Renovatie Nieuwbouw Renovatie Nieuwbouw
Case Wachtebeke REMin
RE-ST
RE-LE
RE-PH
REBEN
NB-ST
NB-LE
NB-PH
NBBEN
K
61
33
31
19
19
32
29
19
19
E
114
63
31
11
-6
55
26
11
-6
Sloop: verwaarloosbaar
Reno-Maatregelen 8000 € Nieuwe Structuur 35000 €
250000
BTW: ‘Standaard’ RE of NB 200000 RE: 50 000 € -> 3 000 € NB: 120 000 € -> 25 000 € 150000 100000 50000 0 © VMSW – Bressers Architecten
RE-Min RE-ST RE-LE RE-PH RE-BEN NB-ST NB-LE NB-PH NB-PH I-sloop (€
I-schil (€)
I-installaties (€)
Energiekost 30j (€)
Vervangingskost 30j (€)
RE: Renovatie, NB: Nieuwbouw Min: Minimale inspanning, ST: Standaard, LE: Lage Energie, PH: Passiefhuisstand., BEN : Bijna Energie Neutraal
Afwegingskader Subjectieve criteria ! Erfgoed - Opwaardering Bouwtechnis che toestand Sneller
Investering beheersbaar
Afval & grondstoffen
Aanpasbaarheid? Flexibiliteit? BTW & Premies
Stedenbouw
Gefaseerd werken
Functies
Risico’s slopen
Waarde grond Kapitaal Uitstraling Sloopkost
Tijdelijke huisvesting
Typologiewijziging Langer proces Reductie energie
Ontwikkeld, Herhuisvesting prefab, …
Beslissingsondersteuning STAP 1 - Randvoorwaarden
Erfgoed
Stedenbouw
STAP 2 – Kwalitatieve beoordeling Technische toestand
Gewenste functionaliteit
Draagkracht, stabiliteit, funderingen (optopping, materiaalgebruik, …) Basisfuncties & comfort (WC,badkamer, daglichttoetreding, …) Brede functionaliteit (niet-woon-functie, brandveiligheid, akoestiek, …) Specifieke aandachtspunten (toegankelijkheid, aanpasbaarheid, …)
Energie Ambitie
Waarde creatie
Stedenbouwkundige voorschriften (rooilijndecreet, zonevreemdheid, verkavelingsvoorschriften, …) Energie-uitdaging (Oriëntatie, compactheid, koudebruggen, aanwezigheid van isolatie, …)
Beslissingsondersteuning STAP 1 - Randvoorwaarden
Erfgoed
Stedenbouw
STAP 2 – Kwalitatieve beoordeling Technische toestand
Gewenste functionaliteit
Energie Ambitie
STAP 3 – Kwantitatieve beoordeling
Bron foto’s: S. Cottenier
Waarde creatie
Kosten Milieu-impact
Besluit • Keuze ‘slopen of renoveren’ – 0.5% - 2% - 10% - 35% van de gevallen? – Langetermijndoelstellingen energie = de uitdaging?
• Afwegingskader – Randvoorwaarden – Bestaande toestand – Gewenste toestand (functionaliteit & energie) – Waarde – Kwantificatie: vergelijkingsbasis
Meer info • Contact Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie, WTCB
[email protected] of
[email protected] Tel: 02/6557711
• Website www.renofase.be
• Partners
Een duurzame wereld: de aannemer bouwt en renoveert er aan mee !
[email protected]
Dankwoord • Met dank aan – VMSW, Volkshaard, Bressers, Alpas, V. De Saeger – C. Van den Berghe & S. Vanderhoydonck
• Met de steun van – de Technologische Dienstverlening ‘Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest’, gesubsidieerd door het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie (Innoviris) – het Vlaams Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) binnen het kader van RenoFase
