Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen Els Loman
Doelen • Verdieping in de inhouden van de domeinen van taal van de referentieniveaus • www.taalenrekenen.nl
2
Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong. ‘Welke kant moet ik op?’ vroeg ze. ‘Waar wil je naar toe?’ informeerde de Kollumer kat. ‘Dat weet ik niet,’ antwoordde Alice. ‘In dat geval,’ zei de kat, ‘maakt het niet uit.’ Lewis Caroll: Alice in Wonderland
3
Sociaal-emotioneel Lichamelijke opvoeding
Wat
Tekenen
Wie
Kinderen Onderwijsdoelen
Geschiedenis
- Begrippenlijst en taalverzorging - Mondelinge taalvaardigheid - Schrijfvaardigheid - Leesvaardigheid
Taal 4
Wie? Hoe? Wat?
Biologie Wereldoriëntatie - Getallen - Meten en Meetkunde - Verbanden - Verhoudingen
Rekenen/Wiskunde
Bewust – Belang – Betrokken - Bekwaam Visie
Urgent ie
Plan
Middel Competen = Ontwikkel en ties ing
Urgent ie
Plan
Middel Competen = Verwarrin en ties g
Plan
Middel Competen = Weerstan en ties d
Visie
5
Visie
Urgent ie
Middel Competen = en ties
Visie
Urgent ie
Plan
Visie
Urgent ie
Plan
Chaos
Competen = Frustratie ties Middel en
=
Angst
Leren en ontwikkelen Passie
Actie Wat? Hoe? Wie?
6
Visie
Zelf-Determinatie Theorie (Deci & Ryan, 1985, 2000) Drie psychologische basisbehoeften die volgens de ZDT bepalend zijn voor de motivatie voor leren en ontwikkelen
Zelf-bepaald motief
Competentie
Relatie
7
Autonomie
Taken onderwijs: Optimaliseren van ontwikkeling en de prestaties van kinderen/leerlingen/studenten • Kwalificatie • Socialisatie • Persoonsvorming
8
Begrijpend lezen: tekst + lezer + leesdoel/situatie
9
Verschillen tussen leerlingen Voorkennis INTELLIGENTIE leertempo Belangstelling motivatie •Behoefte aan begeleiding • Sociaal gedrag •Leervoorkeur (leerstijl, meervoudige intelligenties) • Creativiteit Beheersingsniveau • Leersnelheid Concentratievermogen • Leer-/gedragsmoeilijkheden • Cultuur Interesses 10
Opbouw referentieniveaus REFERENTIEKADER 1 2
1F 1S
3
2F 2S
3S
Fundamentele niveaus Streefniveaus
4F 4S
Algemeen maatschappelijk niveau Drempels
13
4
3F
Taal VMBO, MBO-2 en MBO-3
HAVO en MBO-4 VWO
4F
3F
2F
1F (S)BO en PRO
Rekenen (S)BO
(S)BO en PRO
3F
2F
Functioneel rekenen
1F
1S
2S
3S
Abstractie, generalisatie, formalisatie Bron: SLO
Taaldomeinen • Mondelinge
taalvaardigheid
• Leesvaardigheid • Schrijfvaardigheid • Begrippenlijst en taalverzorging
16
Gemeenschappelijke taal …
Producten Passende perspectieven Wegwijzer taal/rekenen
Leerroutes taal/rekenen
Profielschetsen taal/rekenen
Doelenlijsten rekenen
Maatwerkaanpassingen taal (zoekfilter)
Passende Perspectieven • 3 groepen leerlingen die vanwege kind factoren 1F waarschijnlijk niet halen op 12-jarige leeftijd • Per groep een uitspraak over wat leerlingen moeten kennen en kunnen (taal/rekenen) i.v.m. uitstroombestemming -> Leerroutes 19
Doelgroepen en leerroutes Rekening houdend met: • cognitieve capaciteiten en/of specifieke beperkingen • doorstroom vervolgonderwijs (uitstroombestemming/ontwikkelingsperspectief) • bandbreedte
Groep 1 Groep 2
Leerroute 1 (vmbo-tl/gl en hoger) Leerroute 2 (vmbo bb/kb) Leerroute 3 (PrO en VSO arbeid)
• Leerlingen zitten in alle vormen van primair onderwijs, dus zowel regulier als, speciaal (basis) onderwijs.
Leerroutes Handvatten voor: • realistische verwachtingen over het niveau • het maken van verantwoorde keuzes in de plannen • OGW/HGW aan die onderdelen die er toe doen gezien de vervolgopleiding (keuzes gebaseerd op functionaliteit van taalvaardigheden voor leerlingen in het vervolgonderwijs)
21
Uitstroombestemmingen en leerroutes
Passende perspectieven - taal
Vergelijk leerroutes schrijven Leerroute 1 - Verschil informeel/formeel hanteren - Schrijfproducten zijn verzorgd: weinig - tot geen spel- grammatica en interpunctiefouten Leerroute 2 • Informatie zodanig ordenen dat de lezer de gedachtegang kan volgen • Enige samenhang in tekst aanbrengen • Redelijk accuraat gebruik van eenvoudige zinsconstructies Leerroute 3 • Leesbare berichtjes aan familie, vrienden en bekenden • Correspondentie, formulieren invullen, berichten schrijven • Taalverzorging staat ten diensten van functionaliteit
Om gestelde onderwijs doel met dit kind of deze leerling te kunnen behalen heeft dit kind of deze leerling … 1. Instructie nodig die … 2. Opdrachten nodig die …. 3. Materialen nodig die … 4. Een leeromgeving nodig die .. 5. Spel nodig dat ….. 6. Feedback nodig die ….. 7. Groepsgenoten nodig die …. 8. Een leerkracht nodig die ….. 9. Hulp of ondersteuning nodig die … 10.Overige …
Als leerkracht of docent heb ik met dit doel voor ogen nodig dat ik 1. kennis heb van ….
2. vaardigheden kan inzetten om .. 3. ondersteuning krijg tijdens .. 4. materialen tot mijn beschikking heb waarmee … 5. collega’s heb die … 6. begeleiding krijg van een ib’er die … 7. ondersteuning heb van een leidinggevende die … 8. ‘meer handen in de klas’ heb in de vorm van … 9. ouders die … 10.externe experts/ondersteuning kan vragen die …
Handelingsgericht werken 1) Evalueren groepsplan en verzamelen leerlingengegevens in groepsoverzicht 6) Uitvoeren van het groepsplan
5) Opstellen van het groepsplan 4) Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften
realiseren
waarnemen
plannen
begrijpen
2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen
Contactgegevens • Els Loman •
[email protected] • 06 215 00 643
