6XJJHVWLHVQDDUDDQOHLGLQJYDQGHYHUNHQQHQGHDQDO\VH
deel I:
De Nederlandse Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) DNB hebben een verkennende analyse over ‘Islamitisch financieren’ gepubliceerd. De aanleiding van het rapport is de sterke opkomst in het Verenigd Koninkrijk (VK) van Islamitische financiële producten en diensten. De eerste stap is gezet……..maar wat kan GHYUDDJ]LMGHYGPDUNW doen om ook in Nederland binnen een aantal jaar een aantrekkelijke markt voor Islamitisch financieren (IF) mogelijk te maken? 'HYUDDJ]LMGHYDQGHPDUNW
Jammer dat er in het rapport geen aandacht is besteed aan het feit dat Islamitisch financieren voor iedereen beschikbaar is en niet alleen bestemd is voor Islamitische gezinnen/bedrijven. Het rapport geeft aan dat de vraag voornamelijk uit de 2e generatie Islamitische huishoudens (189.000) zal komen. Er zijn geen alternatieven voor het traditionele bankieren in Nederland Wat mij betreft zal het aanbod van Islamitisch bankieren (een stijging in) de vraag creëren. Om de vraag QXDO YRRUDI LQHHQ YURHJVWDGLXPte stimuleren is een stijging van het bruto inkomen nodig, XLWJDDQGYDQGHPLVSHUFHSWLHLQKHWUDSSRUWGDW,VODPLWLVFKILQDQFLHUHQ DOOHHQYRRU0RVOLPVEHVWHPG]RX]LMQ.(suggestie: zorg dat je bruto inkomen de komende jaren flink stijgt, wellicht ¼SHUKXLVKRXGHQLQGHOHHIWLMGVFDWHJRULH-35jr…in lijn met autochtonen) Het belangrijkste is de mate waarin Moslims het geloof dagelijks praktiseren. 2QWYDQJMHUHQWHRSMHVSDDUJHOG"6SDDUMHJHOGGRRUKHWRSWHERXZHQRSMHEHWDDOUHNHQLQJ" :DW]LMQGHYRRUGHOHQQDGHOHQYzzUMRXYzzUGHVDPHQOHYLQJYzzUGHEDQN":DWGRHWHHQ EDQNPHWMHJHOGDDQZLHJDDQ]LMKHWXLWOHQHQHHQPRRLPHJDFDVLQR LQZHONHEHGULMYHQ JDDQ]LMEHOHJJHQ"]LHELMYZZZEDQNJHKHLPHQEH 1HHPMHHHQSHUVRRQOLMNHOHQLQJYDQ HXURYRRUHHQDXWRPHWHHQPDDQGODVWYDQ¼ VSDDUMHOLHYHUMDDUODQJ¼
YRRUGHNRPHQGHMDDU«RI
HQNRRSMHGH]HOIGH DXWRYRRU¼
9DVWVWDDWGDWLHGHUHVLWXDWLHXQLHNLVPHW]¶QHLJHQYRRUHQQDGHOHQHHQLHGHU]HOINLHVW HQ]HOIYRRUGHFRQVHTXHQWLHVNLHVW
Wat betreft het doorvragen (‘never stop asking’ principe) omtrent je spaarmiddelen bij je bank zijn dat suggesties die kunnen zorgdragen voor een transparanter beleid of jouw doen besluiten je spaarmiddelen in bewaar te geven bij een ethische bank. Dat ligt dan iets meer in lijn met Islamitisch financieren,want IF is gebaseerd op 3 pijlers: KHWGHOHQYDQULVLFRHQZLQVW HWKLVFKEDQNLHUHQJHHQRQ]HNHUKHLGJRNNHQRILQYHVWHUHQLQLPPRUHOH EHGULMIVWDNNHQKHWJHYHQYDQDDOPRH]HQ YHUPLMGHQYDQULEDUHQWHYDQJHOGQRJPHHUJHOGPDNHQ HQRS]RHNJDDQQDDU DOWHUQDWLHYHQRS]RHNQDDUZLQVWXLWWDVWEDUHYRRUGHOHQ
(door het delen v. risico bij transacties is een winstvergoeding niet hetzelfde als rente vragen m.a.w. handel drijven door het opkopen & verkopen en daarmee marktconform winst maken is niet gelijk aan het proces van rente vragen, ook als mocht blijken dat beide bedragen even hoog zijn. Het gaat om het (juridisch) proces, niet het resultaat. Het is als een waar aangenomen verzinsel dat IF altijd goedkoper is dan traditioneel financieren omdat het rentevrij is)
Er staat op dit moment ongeveer ¼ op alle spaarrekeningen in Nederland. Geld, dat gebaseerd is op vertrouwen en dat in computersystemen en afschriften staat vermeld, méér niet. Voor iedereen geldt een minimale grens van ¼ DDQYHUPRJHQ voordat je belasting hierover moet betalen in box 3.(QDOVMHWRFKEHODVWLQJPRHWEHWDOHQ YDQDIGDWJUHQVEHGUDJRIMHKHWQXRSGHUHNHQLQJODDWVWDDQRIHUZDWPHHNRRSWKRH]RXKHW ]LMQRPKHWPHHUGHUHGLUHFWLQGHHFKWHUHsOHHFRQRPLHWHVWRSSHQGRRUDDQVFKDIYDQWDVWEDUH EH]LWWLQJHQDOVEHOHJJLQJ"9RRUGHOLJHURIQDGHOLJHUYzzUMH]HOIYzzUGHEDQNYzzUGH
PDDWVFKDSSLM"In het rapport valt te lezen dat rente, in de Islam, leidt tot cumulatie van vermogen bij een GHHOYDQGHEHYRONLQJ en als zij overgaan tot rentenieren, dan zorgt dit voor sociaal onrecht tussen arm en rijk en in het rapport staat dat rentenieren zorgt voor een slechte persoonlijkheid bij deze mensen want jezelf productief opstellen en je kapitaal actief & productief inzetten is gezond. Suggestie vRRUGHYUDDJ]LMGHKRXELMEHQDGHULQJWRW¼ OLTXLGHHQVFKHQNKHWPHHUGHUHELMYRRUEHHOGEHODVWLQJYULMPD[LPXPDDQNLQGHUHQJRHGH GRHOHQ$1%, RIJDYHUGHURS]RHNQDDUWDVWEDUHYHUPRJHQVEHVWDQGGHOHQPHWXLWHUDDUGHHQ ULVLFRPDDUWHJHOLMNHUWLMGRRNHHQLQYHVWHULQJPHWUHQGHPHQWZDWELMMHSDVWYHUJHHWQLHWHHQ VSDDUUHNHQLQJLVYDQDIHHQEHSDDOGEHGUDJRRNHHQULVLFR
Het saldo aan persoonlijke leningen, creditcardroodstanden en doorlopende kredieten is meer dan ¼ en aan roodstanden op betaalrekeningen ¼, terwijl er al een hoeveelheid hypotheekschuld open staat van meer dan ¼. 0HWDQGHUHZRRUGHQKHW]LHWHUQDDUXLWGDWHUVSUDNHLVYDQPppUVFKXOGGDQYHUPRJHQ ZDDUGRRUPHQV\VWHPDWLVFKKDUGPRHWEOLMYHQZHUNHQYRRUGHUHQWH DIORVVLQJ'HIXQFWLH YDQJHOGLVGXVYRRUYHOHQYHUDQGHUGYDQLHWVZDWYHUPRJHQYRRUVWHOGHQDDULHWVZDWQX VFKXOGYRRUVWHOW ),/0KWWSYLGHRJRRJOHFRPYLGHRSOD\"GRFLG
Gelukkig rust er bij de meeste gelovigen in Nederland een taboe op schulden maken. µ:DDUMHJHHQJHOGYRRUKHEWNDQMHQLHWNRSHQ¶¶'HEXXUPDQKHHIWHHQQLHXZHDXWR«GXV" GLHLVQLHWYDQKHPPDDUYDQGHEDQN¶
Een docent economie beschreef zijn vak ooit als volgt:³HFRQRPLHLVGHZHWHQVFKDSGLHKHW JHGUDJEHVWXGHHUWYDQPHQVHQGDWYRRUWNRPWXLWVFKDDUVWHPHWDOVGRHOZHOYDDUW'HNXQVWLV RPMHEHKRHIWHWHEHSHUNHQ´
Een mooie uitdaging en ik zie daarin, ook voor de vraagzijde, een blijvend streven naar zaken die écht van jezelf zijn en niet v/e financiële instelling. (een eigen woning aanschaffen wordt lastig, maar voor de rest….;-) Aangezien de grootbanken geregeld in de media aangeven druk bezig te zijn met het onderzoeken van de mogelijkheden op het gebied van Islamitisch bankieren, kunnen geïnteresseerden bij hun bank ook eens navraag doen, hoe het daar anno 2008 nou echt mee gaat³QHYHUVWRSDVNLQJ´
Voorlichting is echt van belang om IF een begrip te laten worden0LMQVXJJHVWLHricht een onafhankelijk ,VODPLF)LQDQFH,QVWLWXXW eventueel in samenwerking met een Nederlandse universiteit op zodat er een beeld en geen verkeerd beeld ontstaat over Islamitische financieringen, verspreid kennis onder moslims en niet-moslims met o.a. voorlichting via een website en via, trainingen, evenementen, cursusmateriaal, advies, opleidingen en toponderzoek. Eventueel financieel adviseurs bijscholen?? Het instituut zou in de toekomst ook kunnen zorgen voor een toezichtafdeling om Islamitische financiële producten te toetsen aan sharia-aspecten als second opinion voor de klant. Eventuele klachten zouden gemeld kunnen worden bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, die contact op neemt met het Islamic Finance Instituut.Uit het rapport blijkt namelijk dat het niet aan de AFM is om te toetsen of de financiële dienstverlening voldoet aan de sharia.
6XJJHVWLHVQDDUDDQOHLGLQJYDQGHYHUNHQQHQGHDQDO\VH
, deel II :
De Nederlandse Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) DNB hebben een verkennende analyse over ‘Islamitisch financieren’ gepubliceerd. De aanleiding van het rapport is de sterke opkomst in het Verenigd Koninkrijk (VK) van Islamitische financiële producten en diensten. De eerste stap is gezet……..maar wat kan GHRYHUKHLGdoen om ook in Nederland binnen een aantal jaar een aantrekkelijke markt voor Islamitisch financieren (IF) mogelijk te maken? 2YHUKHLG
De meest voorkomende Islamitische financiële contracten zijn te lezen op bladzijde 14, waarbij sommige niet worden gezien als kredietuitzetting dus wordt, zo’n Islamitische financiële instelling niet gezien als bank. Alleen huidige banken kunnen dus, onder de huidige wetgeving, Islamitische financiële producten onder een naam “bank” verkopen. 'HRYHUKHLGNDQKHWEHVWHGHGHILQLWLHYDQNUHGLHWLQGH:HWRSILQDQFLHHOWRH]LFKWRSHQHU IRUPXOHUHQYDQJHOGNUHGLHWLQµDFWLYDNUHGLHW¶RIQRJUXLPHUµDFWLYDILQDQFLHULQJ¶]RGDW PRJHOLMNH,VODPLWLVFKHILQDQFLsOHSURGXFWHQELQQHQGHUHLNZLMGWHYDQKHWJHGUDJVWRH]LFKWYDOW HQQLHXZHDDQELHGHUVLQLHGHUJHYDOHHQYHUJXQQLQJDOVILQDQFLsOHGLHQVWYHUOHQHUYDQGH$)0 NULMJHQHQPRHWHQYROGRHQDDQZHWWHOLMNHYHUSOLFKWLQJHQILQDQFLsOHELMVOXLWHUGLHQVWHQZLM]HU ]RUJSOLFKWUHSURGXFHHUEDDUKHLG +HWYRRUGHHOYRRUFRQVXPHQWHQLVGDW]LMGH]HOIGH FRQVXPHQWHQEHVFKHUPLQJYDQGH$)0=LHKLHUHHQYRRUEHHOGYDQHHQGLHQVWHQZLM]HUYH (QJHOV,VODPLWLVFKHK\SRWKHHNEDQN
+HWULVLFRGDWFRQVXPHQWHQRQJHVFKLNWHRIRSEDVLVYDQYHUNHHUGHUHGHQHQILQDQFLsOH SURGXFWHQDDQVFKDIIHQLVDOWLMGDDQZH]LJ2RNELMWUDGLWLRQHOHSURGXFWHQNLMNPDDUQDDUGH PLOMRHQHQFRQVXPHQWHQGLHKXQKDQGWHNHQLQJRQGHUEHOHJJLQJVYHU]HNHULQJVRYHUHHQNRPVWHQ LQGHDIJHORSHQMDUHQKHEEHQJH]HWGLHGRRUJHUHQRPPHHUGHEDQNHQHQILQDQFLsOH GLHQVWYHUOHQHUV]LMQDDQJHERGHQZRHNHUSROLVVHQ ,NGHQNGDWGHHQLJHPDQLHURPGLWULVLFR ELM,VODPLWLVFKILQDQFLsOHSURGXFWHQWHYHUNOHLQHQLVYRRUOLFKWLQJYLDHHQ,VODPLFILQDQFH ,QVWLWXXW(YHQWXHOHNODFKWHQ]RXGHQJHPHOGNXQQHQZRUGHQELMKHW.ODFKWHQLQVWLWXXW )LQDQFLsOH'LHQVWYHUOHQLQJGLHFRQWDFWRSQHHPWPHWKHW,VODPLF)LQDQFH,QVWLWXXW 8LWKHWUDSSRUWEOLMNWQDPHOLMNGDWKHWQLHWDDQGH$)0LVRPWHWRHWVHQRIGHILQDQFLsOH GLHQVWYHUOHQLQJYROGRHWDDQGHVKDULD
:LM]LJLQJILVFDOHZHWJHYLQJ
In de categorie halal hypotheekvormen kan de ‘musharaka’ en de “murabaha’, nu al worden aangeboden zonder de Wet op de inkomstenbelasting te veranderen (Sinke 2007).$OOHHQ]LWMH GDQPHWWRUHQKRJHPDDQGODVWHQWRYGHWUDGLWLRQHOHK\SRWKHHNPHWSHULRGLHNH ELMVFKULMYLQJHQYDQ3RVWEDQNUHNHQLQJQXPPHUWHQQDPHYDQ%HODVWLQJGLHQVW $SHOGRRUQ+HWUHFKWYDDUGLJVWLVGXVKHWVFKUDSSHQYDQDOGH]HELMVFKULMYLQJHQLQ 1HGHUODQG (QDQGHUVGH³ELJSXVK´YDQXLW(QJHODQGYROJHQRIHHQHLJHQ1HGHUODQGVHGUDDLJHYHQDDQ KHWRSKHIIHQYDQZHWWHOLMNHEHOHPPHULQJHQYRRUGHRQWZLNNHOLQJYDQ,VODPLWLVFKHILQDQFLsOH SURGXFWHQ]RDOVGHKDODOK\SRWKHHN7HGHQNHQYDOWDDQKHWWRHNHQQHQYDQHHQGHILQLWLHDDQ KHWEHJULSUHQWHLQGH]HZHWHQZHO]RGDWLHGHUH1HGHUODQGHUHHQHLJHQZRQLQJ]RXNXQQHQ EH]LWWHQ$DQVOXLWHQGPRHWGDQRRNGHHLJHQGRPVHLVRPEHUKDXSWLQDDQPHUNLQJWHNRPHQ YRRUKHW³+ZRRUG´YHUODDJGZRUGHQ6XJJHVWLHYHUSOLFKW]HOILQOHJJHQRPGHZRQLQJ
YHUGHUYLDHHQ³,VODPLWLVFKH´K\SRWKHHNWHILQDQFLHUHQ+HWDIVFKDIIHQYDQGHDUW:%5 PLWVGHZRQLQJYLDHHQ³,VODPLWLVFKH´K\SRWKHHNJHILQDQFLHUG]RGDWHUJHHQVSUDNHPHHULV YDQHHQHLJHQELMGUDJHDDQRYHUGUDFKWVEHODVWLQJELMGRRUYHUNRRSELQQHQPDDQGHQYDQGH QHWDDQJHNRFKWHZRQLQJ9HUJHHWQLHWKHWGRHOYDQGHEHODVWLQJPDDWUHJHO³+ZRRUG´LQGH :HWRSGHLQNRPVWHQEHODVWLQJLVKHWEHYRUGHUHQYDQHLJHQZRQLQJEH]LWRQGHUDOOH 1HGHUODQGHUV :DWPLMEHWUHIWNRPHQGHERYHQVWDDQGHEHQDGHULQJHQLQGHULFKWLQJYDQKDDUGRHO+HWGRHO GDW1HGHUODQGXLWPRQGHYDQGHPLQLVWHUYDQ)LQDQFLsQ JUDDJHHQ,VODPLWLVFKILQDQFLHHO FHQWUXPZLOZRUGHQ,QQRYDWLHZRUGWGRRUGHRYHUKHLGDOVQRRG]DDNJH]LHQRPHFRQRPLVFKH JURHLWHZDDUERUJHQ*HZHOGLJGDWZLMKHEEHQPRJHQNHQQLVQHPHQYDQGHYHUNHQQHQGH DQDO\VHHQGHHQHUJLHGLHGHPDNHUVHULQKHEEHQJHVWRNHQ'HYHUNHQQHQGHDQDO\VHKHHIWGH HHUVWHVWDSJH]HWHQQXPRHWEOLMNHQRIKHWNOLPDDWULMSLVRPKLHURRLWHHQYHUYROJDDQWH JHYHQRPHHQJHOLMNZDDUGLJDDQWUHNNHOLMNVSHHOYHOGWHFUHsUHQYRRU,VODPLWLVFKHILQDQFLsOH SURGXFWHQDDQJH]LHQGH]HRQWZLNNHOG]LMQRPLQGH]HOIGHEHKRHIWHQYDQEH]LWYDQURHUHQGH HQRIRQURHUHQGHJRHGHUHQYDQFRQVXPHQWHQWHYRRU]LHQHQWHYHQVKHWZHO]LMQYDQGHPHQV QLHWXLWKHWRRJWHYHUOLH]HQ0HWZLQGWHJHQOHHUMH]HLOHQZDQWHUKHHUVWQXHHQQHJDWLHI ]HOIEHHOGHQPLVVFKLHQLVGDWGHUHGHQGDW1HGHUODQGUXLPPLOMRHQGDJHQSHUMDDU GRRUEUHQJWLQZLQNHOV