Domeinnamen: een essentiële uitdaging voor de overheidsbesturen
Domeinnamen: een essentiële uitdaging voor de overheidsbesturen
2
Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be tel. + 32 2 277 51 11
facebook.com/FODEconomie @FODEconomie youtube.com/user/FODEconomie linkedin.com/company/fod-economie
Verantwoordelijke uitgever:
Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel
Wettelijk depot: D/2015/2295/13 122-15
"De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België."
Inhoudstafel Inleiding ........................................................................................................................................... 4 Wat is een domeinnaam?............................................................................................. 5
2.
Wat is het nut van een domeinnaam?.............................................................. 6
3.
Governance van domeinnamen.............................................................................. 6
4.
Wat is het nut van een domeinnamenbeleid.............................................. 7
5.
Domeinnaam en cybercriminaliteit................................................................. 10
6.
Domeinnaam op juridisch vlak............................................................................ 10
7.
Actualiteit van domeinnamen............................................................................... 11
3
© applicant79 - Fotolia.com
1.
Inleiding Frankrijk, 22 oktober 2012. Twee websites van het Ministère de la Culture et de la Communication zijn niet beschikbaar, omdat de Staat vergeten was de domeinnamen te verlengen. Een ingenieur van de AFNIC – Association française pour le Nommage Internet en Coopération – heeft zijn bankkaart moeten bovenhalen om de websites snel weer toegankelijk te maken. België, 27 juni 2013. De Waalse regering stelt het nieuwe logo voor dat het imago van het Waals Gewest in het buitenland moet promoten. Aan dit logo is een website gekoppeld. Maar er is een probleem: de domeinnaam is al voorbehouden. Het Waals Gewest was dus verplicht over de terugkoop van de domeinnaam te onderhandelen. Dit zijn slechts twee voorbeelden die getuigen van de gebrekkige kennis van de autoriteiten wat de goede praktijken over domeinnamen betreft.
© iamnao - Fotolia.com
4
Omdat we ons bewust zijn van dit probleem, hebben we een gids samengesteld met de nodige tips voor de uitwerking van een efficiënt domeinnamenbeleid: van de basisnoties op het vlak van domeinnamen tot de verschillende aandachtspunten over het beheer van domeinnamen, over het juridische aspect.
© StarJumper - Fotolia.com
"De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België."
1. Wat is een domeinnaam? In computertaal is een domeinnaam het adres dat je in de adresbalk van de browser intikt en waardoor je toegang krijgt tot een website. Technisch gezien beschikt elke op het internet aangesloten computer over een IP-adres (Internet Protocol) waarmee hij over de hele wereld precies geïdentificeerd kan worden en dat uit een reeks cijfers bestaat. Omdat deze cijfers moeilijk te onthouden zijn, werd er voor elk IP-adres een specifieke domeinnaam ontworpen. Een domeinnaam is een unieke naam die een particulier, een onderneming of een organisatie identificeert op het internet. Hij maakt het mogelijk een website op te zoeken of elektronische berichten te versturen zonder een lang IP-adres te moeten kopiëren. Zo is het gemakkelijker om de domeinnaam “http://www.economie. fgov.be” in te tikken in plaats van het IP-adres 193.190.127.2 als je de website van de FOD economie wilt raadplegen. Op technisch vlak bestaat een domeinnaam uit de volgende 3 onscheidbare elementen:
prefix
Extensie
www.mijndomein.be Stam 1) het prefix of “World Wide Web”; 2) de stam of het secondleveldomein of subdomein; 3) de extensie of het topleveldomein (TLD). Er bestaan twee categorieën extensies: de generieke extensies (gTLD) zoals “.org”of “.net”en de geografische extensies (ccTLD) zoals “.be”of “.nl”.
5
2. Wat is het nut van een domeinnaam? Een domeinnaam is de sleutel voor alle handelingen op het internet: een website instellen, e-mails ontvangen en versturen, ... Hij is dus een uiterst belangrijk en onontbeerlijk communicatiemiddel om zijn online aanwezigheid te bevestigen. Dankzij de domeinnaam biedt het overheidsbestuur de burger een gemakkelijk toegankelijk contactpunt. Het vereenvoudigt de door de burger te ondernemen stappen door diensten aan te bieden die aan zijn behoeften beantwoorden. De domeinnaam draagt ook bij tot de bescherming van openbare namen (merken) tegen elke vorm van wederrechtelijke registratie.
6
3. Governance van domeinnamen
© AKS - Fotolia.com
Bovenaan de hiërarchie staat de ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers), de autoriteit op het vlak van internetregulering die het domeinnamensysteem beheert en regelt. De ICANN wijst registers aan die belast zijn met de registratie van de domeinnamen van een of meer welbepaalde extensies en met de update van de databanken van domeinnamen. Zo is DNS Belgium verantwoordelijk voor de extensie “.be”. Wat de commercialisering van extensies betreft, delegeren de registers deze taak aan een netwerk van erkende verdelers, de registratiebureaus, die optreden als tussenpersoon tussen degene die een domeinnaam deponeert en de registers. In de praktijk zorgen ze ervoor dat het grote publiek domeinnamen kan laten registreren.
"De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België."
4. Wat is het nut van een domeinnamenbeleid Een domeinnamenbeleid uitstippelen komt erop neer een gedragslijn in te voeren op basis waarvan het belang van het deponeren van een domeinnaam en/of van het behoud van al gedeponeerde namen kan worden geëvalueerd en op basis waarvan een portefeuille aan domeinnamen als een goede huisvader kan worden beheerd. Het door de overheid uitgetekende domeinnamenbeleid is het resultaat van interne reflectie en houdt onder meer rekening met de referentiëring, de beschikbaarheid en het doelpubliek. In haar reflectie moet de overheid de volgende aspecten in aanmerking nemen:
Het is belangrijk dat je de tijd neemt om een domeinnaam te kiezen. De naam moet beantwoorden aan de vereisten van het overheidsbestuur in termen van doelpubliek, imago en communicatiestrategie. Ook moet het overheidsbestuur de voorkeur geven aan: • een domeinnaam van het 2e niveau die gemakkelijk te onthouden, kort en expliciet is, en dit om de referencing te bevorderen; • nuttige gemeenzame (zoals “.com”) en/of geografische (zoals”. be“of “.eu”) extensies. 4.1.2. Beschikbaarheid van de domeinnaam De gekozen domeinnaam mag geen afbreuk doen aan een vroeger recht van een derde. Het overheidsbestuur moet de nodige voorzorgen nemen om eventuele conflicten op het vlak van intellectuele eigendom te vermijden.
7
© Aleksan Ghojoyan - Fotolia.com
4.1.1. Keuze van de domeinnaam
4.1.3. Beschermingsgebied
© Scanrail - Fotolia.com
Door een beschermingsgebied rond een domeinnaam te definiëren, ziet het overheidsbestuur erop toe dat: • bepaalde beschikbare varianten van de gebruikte domeinnaam (andere extensies en domeinnamen van het 2e niveau) preventief worden gereserveerd. Hoewel de aldus voorbehouden domeinnamen niet noodzakelijk actief moeten zijn, kunnen zij naar de belangrijkste door het overheidsbestuur gebruikte website doorverwijzen;
8
• de domeinnamen die niet meer gebruikt worden, voor een bepaalde duur bewaard worden, met name die welke bijzondere belangen inhouden of een aanzienlijk verkeer hebben gegenereerd. Het beschermingsgebied rond een domeinnaam hangt af van de doelstelling, de kostprijs en de belangen die inherent zijn aan het geval in kwestie. Dit gebied is een garantie voor het overheidsbestuur om zich te behoeden voor kwaadwillige cybersquattingpraktijken. De reservering van een domeinnaam moet gebeuren vóór elke communicatie van de overheidsdienst. 4.1.4. Registratiegegevens De regelmatige update van de registratiegegevens en van de informatie betreffende de identiteit van de houder van een domeinnaam
"De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België."
en van het administratieve contact voorkomt dat de domeinnaam in het kader van een verificatieprocedure door het register wordt geschrapt. Kortom, elke interne wijziging moet worden meegedeeld om te vermijden dat de domeinnaam in het publiek domein komt te vallen. 4.1.5. Verlenging Ook moet regelmatig worden toegezien op de vervaldatum voor de verlenging van de domeinnaam om te vermijden dat de naam opnieuw beschikbaar wordt en/of dat hij door een derde met slechte bedoelingen wordt geregistreerd. 4.1.6. Alerts
9
© vectorShots - Fotolia.com
De overheidsbesturen moeten worden gewaarschuwd voor een onrechtmatige reservatie en snel reageren op basis van de bestaande arbitrage- en gerechtelijke procedures, met het oog op de overdracht en de opschorting van de betwiste domeinnaam.
© sak111 - Fotolia.com
5. Domeinnaam en cybercriminaliteit Net zoals bij ondernemingen kunnen domeinnamen van overheidsbesturen het doelwit zijn van slechte bedoelingen zoals “cybersquatting“of wederrechtelijke registratie. Cybersquatting kan de burger misleiden op het vlak van oorsprong van de website. Ook al wordt cybersquatting nu gerechtelijk beteugeld, het overheidsbestuur kan zich ertegen wapenen met name door zijn domeinnaam preventief te registreren, een efficiënt domeinnamenbeleid toe te passen en een beroep te doen op de procedures voor het terugkrijgen van betwiste domeinnamen.
10
6. Domeinnaam op juridisch vlak In geval van wederrechtelijke registratie van een domeinnaam bestaan er diverse beroepsmogelijkheden: • de alternatieve geschillenprocedure “Alternative Dispute Resolution”(ADR) werd door het “Belgisch Centrum voor Arbitrage en Mediatie”(CEPANI) ontwikkeld voor geschillen over “.be”domeinnamen. De procedure kan worden gestart voor geschillen over merk- en handelsnamen, vennootschapsnamen, handelsvennootschapsnamen, plaatsnamen, persoons- en geografische namen. Om de procedure in te stellen, moeten drie voorwaarden simultaan worden vervuld: de domeinnaam van de domeinnaamhouder is identiek of vergelijkbaar, de domeinnaamhouder heeft geen rechten of legitieme belangen ten opzichte van de domeinnaam, de domeinnaam werd te kwader trouw geregistreerd of gebruikt.
© castelberry - Fotolia.com
"De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België."
DNS België vergoedt alle procedurekosten aan de eiser die de zaak heeft gewonnen en verhaalt deze kosten op de voormalige licentiehouder. De aanvaarding van de arbitrage is verplicht voor iedere houder van de domeinnaam. • de wet van 26 juni 2003 betreffende het wederrechtelijk registreren van domeinnamen is toepasselijk op alle “.be”domeinnamen en op alle domeinnaamhouders die in België gedomicilieerd of gevestigd zijn. De procedure wordt gevoerd zoals een vordering in kort geding bij de rechtbank van eerste aanleg of van koophandel. Er moet tegelijkertijd aan drie voorwaarden worden voldaan: de domeinnaam is identiek aan (of stemt er zodanig mee overeen dat hij verwarring kan stichten) een merknaam, een geografische aanduiding of een benaming van oorsprong, een handelsnaam, een origineel werk, een naam van een vennootschap of vereniging, een geslachtsnaam of een naam van een geografische entiteit die aan iemand anders toebehoort. de domeinnaamhouder heeft geen rechten noch legitieme belangen ten aanzien van de domeinnaam. hij handelde met de bedoeling een derde te schaden of om hier een onwettig voordeel uit te trekken. De voorzitter van de rechtbank kan de stopzetting of de overdracht van de do-meinnaam eisen. • een rechtsvordering kan eveneens worden ingesteld op basis van het merkenrecht volgens artikel 2.20.1 van het Benelux-verdrag. Bij een rechtsvordering moet het gebruik te kwader trouw niet worden aangetoond, maar de stopzetting van de domeinnaam laat niet noodzakelijk toe dat de domeinnaam kan worden overgedragen.
7. Actualiteit van domeinnamen In 2014 maakt de markt van domeinnamen een ware revolutie mee en stelt ze zich open voor diversificatie en dynamisme. Naar aanleiding
11
van de aankondiging in 2011 van de ICANN om generieke topleveldomeinnamen open te stellen, ontstaan er op het web nieuwe generieke extensies (.mail, .help, .download...). Concreet gezien vormen nieuwe extensies een uitweg voor de verzadiging van sommige extensies en maken zij het mogelijk een domeinnaam op maat te verkrijgen. Plaatselijke overheden kunnen zo gebruik maken van extensies als “.town”, “.city” of “.capital”. En overheidsdiensten kunnen “.degree” of ”.university” gebruiken als ze betrekking hebben op onderwijs, “.theatre” als ze met cultuur te maken hebben, “.hospital” als ze voor gezondheidszorg instaan, … In België hebben de Vlaamse en de Brusselse overheden “.vlaanderen” en “.brussels” evenals “.gent” gedeponeerd. Ook werden er aanvragen ingediend voor de geografische domeinnaam “.spa”.
© alexmillos - Fotolia.com
12
De toename van oorspronkelijk 22 tot meer dan 1000 generieke extensies is een echte revolutie op het net. Deze stijging kan echter een bedreiging vormen, waarvoor we waakzaam moeten blijven. In dat verband heeft de ICANN een beschermingsmechanisme ingevoerd voor de nieuwe generieke extensies, met name het “Trademark Clearinghouse” (TMCH). Dit mechanisme laat domeinnaamhouders toe om gedurende een “sunrise”-periode prioritair over een registratierecht te beschikken en gedurende een “trademark claims period” notificaties te ontvangen bij elke registratiepoging voor de geregistreerde merknaam. Wilt u meer informatie over de problematiek over domeinnamen, neem dan contact op met de Afdeling Telecommunicatie en Informatiemaatschappij van de FOD Economie op het volgende adres:
[email protected]
© designaart - Fotolia.com
© rvlsoft - Fotolia.com Vooruitgangstraat 50 1210 Brussel Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be