domein Gezondheid Creating Tomorrow

COLLECTIEVORMING HVA BIBLIOTHEEK domein Gezondheid

Creating Tomorrow

INHOUDSOPGAVE INLEIDING ............................................................................................................ 2

DEEL 1 COLLECTIEVORMINGSBELEID HVA BIBLIOTHEEK Uitgangspunten collectievorming ................................................................................... 3 Aanschafcriteria ........................................................................................................ 3 Saneercriteria ........................................................................................................... 4 DEEL 2 DE COLLECTIE VOOR DG IN CIJFERS Omvang collectie DG .................................................................................................. 6 Budget collectievorming ................................................................................................................... 6

DEEL 3 COLLECTIEVORMING VOOR DG Collectioneringsgebieden ............................................................................................ 8 Organisatie van de collectievorming................................................................................................. 8 Ontwikkelingen in de collectievorming ...........................................................................10 Contact ..................................................................................................................10

1

INLEIDING Het aanbieden van een collectie informatiebronnen ter ondersteuning van het onderwijs is een van de kerntaken van de HvA Bibliotheek. Om de opleidingen te informeren over het collectievormingsbeleid en de wijze waarop de collectievorming is georganiseerd, is voor ieder onderwijsdomein een collectievormingsprofiel samengesteld door de informatiespecialisten van de bibliotheek. Dit profiel heeft betrekking op de collecties voor de opleidingen binnen het Domein Gezondheid (DG). Het collectievormingsprofiel is de basis voor de collectievorming. Aan de hand van dit profiel bouwen en onderhouden de informatiespecialisten de collectie. Zij doen dit in samenwerking met de contactpersonen van de opleidingen. Doelstelling van dit profiel is het optimaliseren van de aansluiting van de collectie op het onderwijs en het zo effectief mogelijk inzetten van de middelen voor collectievorming. De collectievorming van de HvA Bibliotheek is niet alleen gericht op het aanbieden van een eigen collectie, maar ook op het toegankelijk maken van andere informatiebronnen die voor het onderwijs van belang zijn. Wanneer er in dit profiel gesproken wordt over de collectie, dan wordt daarmee zowel gedoeld op de fysieke collectie met boeken, tijdschriften en dvd’s, als op de online informatiebronnen die de bibliotheek beschikbaar stelt. Dit online aanbod betreft titels waar de bibliotheek een licentie op heeft, maar ook titels die vrij beschikbaar zijn en waar de bibliotheek de toegang voor regelt. Het eerste deel van dit profiel is een beknopte weergave van het collectievormingsbeleid van de HvA Bibliotheek. Dit is op alle domeinen van toepassing. De daarna volgende delen hebben specifiek betrekking op de collectie voor het Domein Gezondheid. Deel 2 geeft informatie over het budget voor collectievorming en de omvang van de collectie. In deel 3 staat de collectievorming voor de verschillende opleidingen centraal. Hier staat beschreven wat de belangrijkste onderwerpen zijn waarop gecollectioneerd wordt, hoe de collectievorming is georganiseerd, welke ontwikkelingen er spelen en wat de gewenste verbeteringen zijn. Voor de opleidingen zijn eerder collectievormingsprofielen samengesteld in 2002 en 2007. Dit profiel richt zich op de periode 2012–2015. Op basis van de veranderingen in het onderwijs en de informatievoorziening zal het profiel tussentijds worden bijgesteld.

Deze versie is voor het laatst herzien op 1 november 2012

2

DEEL 1 COLLECTIEVORMINGSBELEID HVA BIBLIOTHEEK

UITGANGSPUNTEN COLLECTIEVORMING Centraal bij de collectievorming door de HvA Bibliotheek staat het opbouwen van een actuele collectie ter ondersteuning van het onderwijs. De manier waarop dit is georganiseerd, kan per domein en daarbinnen ook per opleiding enigszins variëren. Wel gelden voor alle domeinen dezelfde uitgangspunten bij de collectievorming: De collectie sluit aan bij opleidingen De HvA Bibliotheek biedt informatiebronnen aan die essentieel zijn voor het onderwijscurriculum en die mogelijkheden bieden tot verdieping op de betreffende vakgebieden. We collectioneren in principe alleen informatie die aansluit bij het hboniveau van de opleidingen. Voor wetenschappelijke literatuur verwijzen we naar de Universiteitsbibliotheek van de UvA en voor informatie voor een breder publiek naar de openbare bibliotheek. Wanneer een opleiding aangeeft dat een specifieke titel onmisbaar is, wordt een uitzondering gemaakt op deze regel. Met onze collectie ondersteunen we ook graag de onderzoeksprogramma’s aan de HvA, maar onze prioriteit ligt bij de ondersteuning van het onderwijs. Online informatiebronnen hebben de voorkeur Digitale bronnen die we online beschikbaar kunnen stellen, genieten voorkeur boven fysieke materialen met een gelijkwaardige inhoud. Online informatie biedt immers betere zoekmogelijkheden en is plaats- en tijdonafhankelijk beschikbaar voor meerdere gebruikers tegelijk. De beschikbaarheid van digitale bronnen kan sterk verschillen per vakgebied. De informatiespecialisten bieden de opleidingen actieve ondersteuning bij het vinden van digitale alternatieven voor de gedrukte bronnen die zij gebruiken. De collectie is actueel Informatiespecialisten schaffen de meest recente publicaties aan en spelen in op trends. De HvA Bibliotheek heeft nadrukkelijk geen bewaarfunctie.

AANSCHAFCRITERIA Op basis van bovengenoemde uitgangspunten zijn er in 2010 criteria vastgesteld voor het collectioneren van de afzonderlijke informatiebronnen. Deze staan uitgebreid beschreven in het Handboek Collectievorming HvA Bibliotheek, dat in ieder leercentrum digitaal beschikbaar is. Van de criteria kan alleen worden afgeweken indien daarover afspraken zijn gemaakt door het hoofd van de HvA Bibliotheek en het management van het domein. Hieronder volgt per soort informatiebron een korte opsomming van de belangrijkste regels voor het collectioneren. Databanken, digitale tijdschriften en e-books • We bieden bij voorkeur online bronnen aan die full text informatie bevatten. • We sluiten alleen licenties af op online bronnen die via een IP-range beschikbaar gesteld kunnen worden. We bieden in principe geen bronnen aan waarvoor een inlogcode nodig is. • Voor het afsluiten van een licentie is een positieve beoordeling door het onderwijs nodig (na een trial). • E-books bieden we alleen aan indien ze (als onderdeel van een databank) online toegankelijk zijn via een webplatform. Losse e-books voor e-readers kunnen we niet beschikbaar stellen, omdat daarvoor op dit moment geen beheer mogelijk is. E-books die via internet vrij beschikbaar zijn als pdf, bieden we aan via weblinks in de catalogus. • We bieden geen online bronnen aan die slechts op de locaties van de HvA Bibliotheek toegankelijk mogen zijn.

3


Boeken • We schaffen geen publicaties aan in gedrukte vorm indien we ze ook online goed beschikbaar kunnen stellen. • Voor boeken geldt een aanschaf van maximaal drie exemplaren per opleiding. • Boeken zijn bij aanschaf niet ouder dan drie jaar. Van deze termijn wordt afgeweken bij titels die door de opleidingen worden voorgeschreven of aanbevolen en in geval er onvoldoende recente titels beschikbaar zijn op een voor de opleiding belangrijk gebied. • Zodra van een titel een herziene editie verschijnt, wordt de oude druk verwijderd. Indien de titel nog relevant is voor het onderwijs wordt de nieuwe druk aangeschaft. Tijdschriften • Online tijdschriften genieten de voorkeur boven gedrukte exemplaren; gedrukte tijdschriften bieden we alleen aan indien er geen geschikt digitaal alternatief bestaat. • Een abonnement op een gedrukt tijdschrift wordt opgezegd zodra het tijdschrift (of een alternatieve titel) online full text beschikbaar komt. • Voor het afsluiten van een abonnement is een positieve beoordeling van het tijdschrift door het onderwijs nodig. Audiovisueel materiaal • Voor zover mogelijk maken we voor het aanbod van videomateriaal gebruik van relevante databanken, zoals Academia, TFC en VideoArts. • Alleen materiaal dat niet beschikbaar kan worden gesteld via deze databanken noch te koop is op dvd wordt opgenomen van het open net. • Videomateriaal bieden we bij voorkeur aan in de vorm van streaming video. Scripties en publicaties van medewerkers • Afstudeerproducten stellen we online beschikbaar via de HvA Kennisbank. Scripties in de vorm van print of dvd nemen we niet meer in de collectie op. • De opleidingen selecteren de scripties en andere publicaties die zij online beschikbaar willen laten stellen. Zij leveren deze aan de bibliotheek volgens de op de website van de bibliotheek beschikbare procedure voor publiceren in de HvA Kennisbank. Opname in de HvA Kennisbank betekent ook (inter)nationale beschikbaarstelling via de HBO Kennisbank.

SANEERCRITERIA Om ervoor te zorgen dat de collectie actueel, relevant en aantrekkelijk blijft, verwijderen we ook regelmatig materialen uit de collecties. Voor de collecties boeken, dvd’s en cd-roms voeren we minimaal om het jaar een saneerronde uit op basis van de hieronder weergegeven saneercriteria. Ook de andere informatiebronnen houden we regelmatig kritisch tegen het licht. Saneercriteria voor boeken, dvd’s en cd-roms Items worden uit de collectie verwijderd indien aan één van de volgende criteria wordt voldaan: • Er is een herziene editie verschenen. • Het materiaal is ouder dan tien jaar én minder dan twee keer uitgeleend in de afgelopen vijf jaar. • Het materiaal is inhoudelijk erg verouderd. • Het materiaal is erg beschadigd. • Het materiaal is in het verleden in veelvoud aangeschaft, maar nu niet meer in veelvoud nodig; een aantal exemplaren wordt gesaneerd. Voor klassiekers en werken die de geschiedenis van een vakgebied beschrijven, gelden de genoemde gebruikscriteria niet. Reeksen blijven geheel behouden of worden geheel gesaneerd.

4


Saneren van andere informatiebronnen Voor de digitale informatiebronnen zijn er nog geen saneercriteria op basis van gebruik beschikbaar. De databanken evalueren we jaarlijks op aansluiting bij het onderwijs en waar mogelijk ook op gebruik, voordat we besluiten om een licentie te verlengen. Dat geldt tevens voor de (online) tijdschriften. Afstudeerproducten saneren we na maximaal tien jaar.

5

DEEL 2 DE COLLECTIE VOOR DG IN CIJFERS

OMVANG COLLECTIE DOMEIN GEZONDHEID De collecties boeken, tijdschriften en dvd’s voor het Domein Gezondheid bevinden zich in het leercentrum op de Tafelbergweg (D107). Hier staan de collecties voor de opleidingen: • Ergotherapie (ET) • European School of Physiotherapy (ESP) • Fysiotherapie (FT) • Oefentherapie Mensendieck (OTM) • Verpleegkunde (VP) De omvang van de collectie in 2012 staat in onderstaande tabel. Van voorgaande jaren is alleen bekend dat de totale collectie in 2010 uit 10.584 items bestond. Collectie voor het leercentrum Tafelbergweg: aantal titels in 2012 boeken dvd’s en cd-roms scripties* tijdschriften (print) online tijdschriften** databanken (domeinspecifiek DG) publicaties van DG in de HvA Kennisbank

8.610 580 663 76 12 27 786

* Betreft scripties tot 2004. Vanaf dat jaar worden scripties online beschikbaar gesteld via de HvA Kennisbank ** Betreft licenties op losse tijdschriften. Meer digitale tijdschriften zijn te vinden in de databanken

De laatste jaren biedt de HvA Bibliotheek via haar website een toenemend aantal databanken aan met (Engelstalige) e-books, tijdschriften en andere digitale publicaties.

BUDGET COLLECTIEVORMING Het leermiddelenbudget van de HvA Bibliotheek is onderverdeeld in een budget voor databanken, boeken en dvd’s en tijdschriften. Budget collectievorming HvA Bibliotheek Databanken (algemeen) Boeken en dvd’s Tijdschriften Totaal

2012 € 200.000 € 150.000 € 175.000 € 525.000

2011 € 200.000 € 200.000 € 150.000 € 550.000

2010 € 200.000 € 200.000 € 150.000 € 550.000

Verdeling budget Sinds 2010 is het budget voor databanken geheel bestemd voor de algemene databanken, d.w.z. voor databanken waarvan de inhoud voor alle domeinen van belang is. Voor de databanken die slechts voor één of enkele domeinen interessant zijn, de zogenaamde domeinspecifieke databanken, wordt een financiële bijdrage van de betreffende domeinen gevraagd. Het budget voor boeken en tijdschriften wordt aan het begin van ieder jaar over de domeinen verdeeld naar rato van het studentenaantal van de opleidingen. Daarbij wordt uitgegaan van het aantal studenten in oktober van het voorafgaande jaar. De volgende tabel geeft de hoogte van het bibliotheekbudget voor het Domein Gezondheid weer.

6

DEEL 2 DE COLLECTIE VOOR DG IN CIJFERS

Budget collectievorming voor DG

boeken en dvd’s tijdschriften (print en online) databanken (domeinspecifiek)

2012 2011 2010 2012 2011 2010 2012 2011 2010

Bibliotheekbudget

Extra budget van domein

Totaal

€ 10.340 € 13.549 € 13.030 € 12.064 € 10.501 € 11.200 -

€ 100.000 € 100.000 -

€ 10.340 € 13.549 € 13.030 € 12.064 € 10.501 € 11.200 € 100.000 € 100.000 -

In 2012 is het boekenbudget van de HvA Bibliotheek verlaagd met € 50.000. Hierdoor is er voor de aankoop van boeken voor het domein ca. € 6.500 minder beschikbaar. Het Domein Gezondheid stelt naast het bovengenoemd budget voor de domeinspecifieke databanken incidenteel ook extra budget beschikbaar voor de collectie.

7

DEEL 3 COLLECTIEVORMING VOOR DG

COLLECTIONERINGSGEBIEDEN De HvA Bibliotheek biedt de opleidingen van het Domein Gezondheid zowel via haar fysieke collectie als via de website een groot aantal informatiebronnen aan op het gebied van de gezondheidszorg (o.a. organisatie en wetgeving), geneeskunde, patiëntenvoorlichting, zorgdomotica, internationalisering, evidence based practice, communicatie, de multiculturele samenleving, diversiteit, taalvaardigheden, supervisie en intervisie, en studie- en onderzoeksvaardigheden. Per opleiding zijn er aandachtsgebieden waarop speciaal wordt gecollectioneerd. Deze aandachtsgebieden worden vastgesteld in overleg met de contactpersonen van de opleidingen. Ze sluiten aan op de speerpunten uit de onderwijsprogramma’s en kunnen variëren met de tijd. De aandachtsgebieden die momenteel het belangrijkst zijn bij het collectioneren, worden hieronder genoemd.

Ergotherapie arbeidsomstandigheden evidence based practice CVA

ervaringsverhalen geriatrie kinderergotherapie

psychiatrische patiënten re-integratie/rehabilitatie wmo

kinderfysiotherapie neurologie neurologische aandoeningen oefeningen

ondernemerschap in de zorg revalidatie

ethiek/filosofie lage rugpijn/HNP obesitas/overgewicht bij kinderen

ondernemerschap in de zorg ontspanningsoefeningen

geriatrie kinderverpleegkunde palliatieve zorg patiëntveiligheid

psychopathologie verslaving zorglogistiek

Fysiotherapie/ESP anatomie/kinesiologie arbeidsomstandigheden communicatieve vaardigheden CVA

Oefentherapie Mensendieck anatomie arbeidsomstandigheden bekkenbodeminstabiliteit bewegingswetenschappen

Verpleegkunde ervaringsverhalen evidence based nursing cardiovasculaire problematiek diabetes

ORGANISATIE VAN DE COLLECTIEVORMING De informatiespecialisten werken op proactieve wijze aan het opbouwen en toegankelijk maken van een collectie informatiebronnen die het onderwijs optimaal ondersteunt. In deze paragraaf wordt beschreven hoe dit voor het Domein Gezondheid is georganiseerd. Ontwikkelingen in onderwijs en werkveld De intensieve contacten die de informatiespecialisten onderhouden met de opleidingen van het Domein Gezondheid maken het mogelijk om nieuwe ontwikkelingen binnen het onderwijs snel te vertalen naar de collectieopbouw. De informatiespecialisten hebben minimaal één maal per kwartaal overleg met de afzonderlijke contactpersonen van de opleidingen. Er is ook veel informeel overleg. Daarnaast houden zij zich op de hoogte van het onderwijscurriculum via de studiegidsen en websites van de opleidingen. Ontwikkelingen in de werkvelden worden gevolgd via de belangrijkste vaktijdschriften.

8


Voorgeschreven en aanbevolen titels De informatiespecialisten schaffen alle titels aan die door de opleidingen aan de studenten worden voorgeschreven of aanbevolen. In geval van een voorgeschreven titel blijft één van de aangeschafte exemplaren ter inzage in bibliotheek. De andere exemplaren hebben een uitleentermijn van vier weken of zeven dagen. Selectie door de informatiespecialisten Wekelijks selecteren de informatiespecialisten de nieuwste titels voor de opleidingen die zij ondersteunen. Zij maken daarbij gebruik van de volgende bronnen: • Tips van docenten en studenten. • Recensies in vaktijdschriften, opinie- en dagbladen. • Nieuwsberichten van uitgevers (BSL, Elsevier Gezondheidszorg, Lemma/Boom). • Fondslijsten van uitgevers. • NetUit: een wekelijks overzicht van de Koninklijke Bibliotheek met alle nieuwe publicaties die in Nederland zijn uitgegeven. • Informatie uit PiCarta (de geïntegreerde databases van Nederlandse bibliotheken), zowel via SDI (attendering op nieuwe titels in het systeem), als gerichte zoekopdrachten. Daarnaast worden de overzichten van titels die via het Interbibliothecair Leenverkeer (IBL) zijn aangevraagd, gebruikt als hulpmiddel bij de collectievorming, evenals de uitleencijfers van titels uit de eigen collectie. Aanvullende selectiecriteria In aanvulling op de selectiecriteria van de HvA Bibliotheek die in deel 1 van dit document zijn beschreven, worden de volgende uitgangspunten gehanteerd bij de selectie van bronnen: • Het materiaal is in het Nederlands of Engels. • Documenten hebben een minimale omvang van 25 pagina’s. • Materialen van gerenommeerde auteurs en uitgevers worden met voorrang aangeschaft. Overleg over de selectie Omdat de collectiegebieden van de opleidingen elkaar voor een deel overlappen, stemmen de informatiespecialisten de selectie van titels met elkaar af. Bij twijfel over de geschiktheid van een titel of in geval van een erg kostbare publicatie, vindt er overleg plaats met de contactpersoon van de opleiding. Het afsluiten van licenties op databanken en abonnementen op tijdschriften (print en online) gebeurt altijd in overleg met de opleidingen. Aanschaf De door de informatiespecialist bestelde titels zijn gemiddeld binnen drie weken beschikbaar in het leercentrum, mits de titels bij de boekhandel of uitgever op voorraad zijn. Voor materialen van buitenlandse uitgevers geldt vaak een langere levertijd. Het afsluiten van licenties op online bronnen kost ook meer tijd, omdat daarvoor vaak een trial wordt uitgevoerd. Promotie van de collectie Nieuws over de collectie van de HvA Bibliotheek voor het Domein Gezondheid wordt op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Hierbij gaat het om: • Nieuws, lees- en kijktips op de bibliotheeksite. • Aanwinstenlijsten per opleiding via de bibliotheeksite. • Berichten van de HvA Bibliotheek in de nieuwsbrieven van het domein. • Tentoonstellingen van aanwinsten in de leercentra. • Attenderingen per e-mail van individuele medewerkers op nieuwe aanwinsten

9


ONTWIKKELINGEN IN DE COLLECTIEVORMING Aanbod online bronnen Op verzoek van docenten worden internetbronnen voor bepaalde projecten verzameld op de site van de bibliotheek. Als de opleidingen zelf een Digitale Leer- en Werk Omgeving (DLWO) krijgen, zal deze informatie daar worden aangeboden. De informatiespecialisten blijven adviseren bij het selecteren van bronnen. Saneren en streamen dvd collectie In het voorjaar van 2012 is gestart met een saneerproject voor de collectie dvd's. Verouderde en niet gebruikte materialen zijn uit de collectie verwijderd volgens de binnen de HvA Bibliotheek geldende saneercriteria. In het bibliotheek van het Kohnstammhuis is een project gestart om de populairste programma’s te streamen d.w.z. online aanbieden. De bibliotheek Tafelbergweg wil bij dit project aansluiten. Actualiseren boekencollectie De informatiespecialisten zijn actief bezig om de (soms sterk) verouderde delen van de collectie te saneren. Oude, niet-uitgeleende boeken worden uit de collectie verwijderd en waar nodig worden nieuwe titels aangeschaft. Aanbod afstudeerscripties Voor de opleidingen Fysiotherapie en ESP zijn scripties en beroepsopdrachten toegevoegd aan de HvA Kennisbank. De opleidingen leveren deze documenten aan en bepalen zelf welke scripties in aanmerking komen.

CONTACT Voor informatie over de collectievorming kun je contact opnemen met de informatiespecialisten voor het Domein Gezondheid: Liseth Roos Contactpersoon voor Oefentherapie Mensendieck, Verpleegkunde tel.: 06 - 2115 8994 e-mail: [email protected] Esther Verloop Contactpersoon voor Ergotherapie, Fysiotherapie en ESP tel.: 06 - 5282 5014 e-mail: [email protected]

10

domein Gezondheid Creating Tomorrow

Recommend Documents