Doel expo = we volgen de reis van het kraantjeswater
-
-
Rode vlak is Brussel uitvergroten heel wat water in Brussel, zie blauwe lijntjes. Is er een waterloop in de buurt van je school? Waar ligt je school op de kaart? (ll naar voren) Hoe ziet die waterloop eruit? Zie je er soms dieren? Groeien er veel planten langs? water in de stad trek leven (planten en dieren) naar de stad = leuk, aangenaam, wandelen Op de kaart zien we een dikkere blauwe lijn = kanaal – rechter dan de waterlopen Vlak naast het kanaal stroomt de belangrijkste rivier van Brussel = parallel aan kanaal, Zenne zie ook achter jullie (google kaart) Kan je de Zenne altijd zien in Brussel? Nee, ondergronds (stonk te veel vroeger), maar is er Zenne zien we enkel in Anderlecht en Vilvoorde, dus belangrijkste water in Brussel is het kanaal Trekt ook leven aan (foto) water is belangrijk voor het leven, dieren en planten Voor wie is water nog belangrijk? Voor ons = levensnoodzakelijk om te drinken.
PUZZEL DEEL 1 MAKEN Puzzel gemaakt wat toont beeld? Waar komt ons drinkwater vandaan? Vijver, rivier EN onder de grond Zouden we dit water uit rivieren in Brussel halen? Nee, we halen het uit delen van ons land waar de kwaliteit van het water beter is en waar er meer water is dan in Brussel.
-
-
Een klein deeltje van ons drinkwater werd opgepompt in Brussel (Terkamerenbos). Dit is te weinig. Een veel groter deel verzamelen we in de grond van Modave (zie kaart = ligt in Wallonië) FILM op de film kon je ook zien hoe het water in de grond is geraakt? Regenwater dringt door de bodem.
Een ander groot deel van ons drinkwater halen we uit een grote rivier ( een stroom) ook weer in Wallonië – naam van de stroom? Maas Rivierwater is minder proper dan grondwater, daarom moet het eerst properder gemaakt worden (zie puzzel) in een drinkwaterproductiecentrum. Zo’n centrum staat in Tailfer (Namen) vlak naast de Maas FILM
-
-
-
PUZZEL – we halen ons drinkwater uit de grond en uit de Maas. Hoe wordt het naar de huizen gevoerd? (zie puzzel – reservoir) het water wordt eerst dichterbij Brussel en op verschillende plaatsen in Brussel opgeslagen in grote reservoirs. Callois (Eigenbrakel) heeft het grootste reservoir, maar ook in Ukkel, Elsene, Watermael bosvoorde, Sint-genesius-rode zijn er ondergrondse reservoirs waar ons drinkwater voor het naar onze kraan komt wordt opgeslagen.
DUS: welk van de drie is juist als ik jullie vraag waar ons drinkwater in Brussel vandaan komt? Steek het juiste aantal vingers in de lucht. het grootste deel van het drinkwater in Brussel komt van grondwater uit Wallonië (Modave), een andere maar kleiner deel komt van de Maas (niet van het kanaal, kwaliteit is niet voldoende).
-
Welk van de drie is juist als ik jullie vraag wat de belangrijkste rivier is in Brussel? (Ook al zien we haar niet overal toch is ze aanwezig en doorkruist ze de stad. ) Steek het juiste aantal vingers in de lucht.
-
Iedere dag opnieuw gebruiken we water. Waarvoor gebruiken jullie (jij, je vrienden, je gezin) water thuis en op school? Om te wassen ll kleeft puzzelstuk badkamer in huis. Heb je enig idee hoeveel emmers water je iedere dag opnieuw gebruikt alleen om je te wassen? schatten ’t is veel meer dan jullie dachten / … Hebben we gezuiverd drinkbaar water nodig om de auto te wassen? Nee – regenwater <splits de stroken – regenwater gebruiken – drinkbaar water nodig> voor de meeste gebruiken kunnen we gerust regenwater nemen in plaats van het kostbare drinkbaar water dat gezuiverd werd. We moeten met z’n allen proberen om zuiniger met drinkbaar water om te gaan uitdagingen voor thuis of op school.
-
-
-
-
-
-
-
Onderzoek hoeveel water we later wegstromen terwijl we wachten tot het water warm is. Vang het water op in emmers, tel de emmers en bespreek dit verder in de klas. Wat zou je kunnen doen met water dat je opving? Hebben de toiletten op school of thuis een spaarknop? Zoniet, steek een fles in de spoelbak.
Als we water gebruiken, dan maken we het ook vuil: wat belandt er in het water als we ons wassen? Zeep Producten die op je bord moeten staan – cf. werking RWZI: o Als je de afwas doet, wat belandt er dan in het water? (voedselresten, zeep, olie uit de pan, een stukje plastiek dat ik niet zag, …) o Als er thuis wordt gekuisd, wat belandt er dan in het water? (zand en modder, zeep) o Als je naar het toilet gaat, wat belandt er in het water? (uitwerpselen) o En als het toilet eens grondig ontsmet moet worden? (bleekwater) o Bepaalde mensen die roken, durven al eens de sigarettenpeuk door het toilet te spoelen. o Als je geverft hebt en je moet je borstel kuisen? (verf, white spirite) Er staan verschillende producten op het bord, geklasseerd in 4 kolommen. Hoe zouden jullie de producten noemen die in de eerste kolom samen staan? (Van de natuur, ze vergaan /rotten na een tijdje)
-
-
Hoe zouden jullie de producten noemen die in de 3de kolom staan? Rotten ze evensnel in de natuur dan kolom 1? Nee, helemaal niet = kunstmatige producten Hoe zouden jullie de producten noemen die in de 4de kolom staan? (giftig) Hoe zouden jullie de producten noemen die in de 2de kolom staan? Rotten zij evensnel dan kolom 1? Nee, maar veel sneller dan kolom 3 (half-natuurlijk) Al deze producten belanden in het water, zo verdwijnt dit water in de riool Mag dit water in de natuur terecht komen? Nee We gaan een proefje doen dat toont welke gevolgen zeep bvb heeft op het leven in de natuur.
Kom water = vijver vol leven (grote en kleine vissen, … ), afgestorven planten en dieren zijn natuurlijk afval = opgeruimd door BACTERIEN TOON paneel voedselketen Ik stel 1 van deze diertjes voor met een duimspijker = schaatsenrijder ll plaatst duimspijker Schaatsenrijder = schaatst op het water om te jagen (waterdeeltjes trekken mekaar aan = vliesje) Wat gebeurt er als er zeep in mijn vijver terecht komt? ll brengt druppel zeep in water De zeepdeeltjes maken vliesje stuk schaatsenrijder kan er niet meer jagen en verhuist gevolgen voor de rest van de voedselketen in de vijver? vervuild water mag niet in de natuur komen, het moet eerst gezuiverd worden ! vervolledig puzzel waterketen.
-
-
-
-
-
-
In Brussel langs het kanaal is er een groot bedrijf waar al jullie afvalwater naartoe gaan, gezuiverd wordt, voor het terug naar de Zenne kan FILM RWZI Brussel Noord, gelegen aan Budabrug en dicht bij de Zenne Eerste stap in de zuivering = lln beschrijven wat ze op schets zien = rooster houdt grote stukken vuil tegen toon fles 2 + FILM + producten van bord weghalen Zie fles 2, water is nog steeds zeer vuil. Wat gebeurt er als ik het water in een bak breng en het laat rusten verschillende lagen verwijderen zie schets + toon FILM + producten van bord weghalen Toon fles 3, zie schets lln vertellen volgende stap, ze herkennen de bacteriën verwijder producten, toon FILM, toon op schets dat actief slib ook verwijderd wordt toon fles 4, water dat naar de Zenne gaat toon laatste FILM (beeld Zenne) Werd alle vuil (alle producten) uit het water gehaald? Nee – zie bord we moeten opletten wat we gebruiken. o Minder product gebruiken o 100% bioafbreekbare zeep kopen – zie eticket o Giftige stoffen naar containerpark / Chemocar? o Eenvoudige producten gebruiken, i.p.v. mengsels (vb azijn, soda, …) Uitdaging voor de leerkracht
Maak eens een paar eenvoudige producten met de leerlingen en test samen met hen uit of ze evengoed (of misschien beter) werken dan de mengsels die je in de supermarkt koopt. Zie een paar ideeën. Folder leefmilieu Brussel – tips checken en kijken welke op school uitgevoerd kunnen worden.
