Docentenvel Opdracht 10 (het paspoortenspel) Als voorbereiding op de opdracht kunt u onderstaande tekst lezen.
Wat heb jij aan Europa Europa een ver van je bed show? Nee hoor. Je eten, je kleding, de prijs van het bellen met je mobieltje, je studie, je toekomst: Europa heeft er iets mee te maken. Vrij reizen, werken en wonen
Ga je op vakantie, dan kun je in de meeste landen van de Europese Unie zonder controle de grens over. Ook kan je op de vliegvelden sneller doorlopen als je binnen de EU vliegt. Verhuizen naar een ander land van de Europese Unie is ook makkelijker geworden. Onderwijs en stage
Tijdens je middelbare school, je beroepsopleiding of je studie kun je met hulp van de Europese Unie in een ander land naar school gaan of stage lopen. De Europese Unie werkt er aan dat je diploma in een ander land van de Europese Unie net zoveel waard wordt als in Nederland.
1
Spullen in- en verkopen
Als je op vakantie in de Europese Unie iets koopt, mag je dat in principe de grens mee overnemen. De Europese Unie heeft ervoor gezorgd dat als je spullen koopt en verkoopt in andere landen in de Europese Unie dat het net zo makkelijk moet zijn als in Nederland.
2
Hoe werkt de Europese Unie
De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en een deel van hun macht overgedragen aan de Europese Unie. Waarom hebben ze dat gedaan? Omdat de 27 landen samen meer macht en invloed op de wereld hebben dan één land apart. Samen sta je immers sterker. Neem nou een onderwerp als milieu: het heeft weinig effect op het milieu om alleen in Nederland de uitstoot van uitlaatgassen terug te dringen. Om taken uit te kunnen voeren heeft de Europese Unie, net zoals Nederland, een bestuur nodig. Het bestuur van de Europese Unie bestaat uit de zogenaamde instellingen van de Europese Unie. De bekendste instellingen zijn de Raad van Ministers, de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement. Daarnaast controleert het Europees Hof van Justitie of lidstaten, Europese instellingen, burgers en bedrijven zich wel aan de regels houden. In deze tekst wordt kort ingegaan op de Europese instellingen en wordt uitgelegd wat hun taak en functie is. De Raad van de Europese Unie: de stem van de lidstaten in wisselende samenstelling De Raad is het belangrijkste besluitvormingsorgaan van de Europese Unie. Dat betekent dat de Raad (vaak samen met het Europees Parlement) besluit welke wetten en regels voor de lidstaten gelden. Van iedere lidstaat zit er één minister in de Raad, daarom wordt de Raad van de Europese Unie ook vaak de Raad van Ministers genoemd. Welke minister dat is, hangt af van het onderwerp dat in de vergadering wordt besproken. Gaat de vergadering over de vogelgriep, dan zal de Nederlandse minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan tafel zitten. Als een minister in de Raad zijn handtekening zet, betekent dit dat zijn land aan het besluit gebonden is. De Europese Raad: de 27 regeringsleiders In de Europese Raad zitten de staatshoofden en/of regeringsleiders van de lidstaten, de voorzitter van de Europese Commissie en de president van
3
de Europese Unie. Voor Nederland zit de minister-president in de Europese Raad. De Raad komt minstens vier keer per jaar bij elkaar om te overleggen over de toekomst van Europa. Ook proberen ze problemen op te lossen die in de Raad van de Europese Unie niet opgelost konden worden. Het zijn dus echte topbijeenkomsten! De Europese Commissie: dagelijks bestuur De Europese Commissie (EC) is wel een beetje te vergelijken met de regering van een lidstaat, omdat ze de dagelijkse leiding over de Europese Unie heeft. De leden van de Europese Commissie maken wetten en ze zorgen ervoor dat de wetten die goedgekeurd zijn ook worden uitgevoerd. Het Europees Parlement: volksvertegenwoordiging Het Europees Parlement (EP) is een beetje te vergelijken met de Tweede Kamer in Nederland, omdat de leden door jou gekozen worden en controleren of de Europese Commissie en de andere instellingen hun werk wel goed doen. Verder besluit het Europees Parlement samen met de Raad van Ministers over wetsvoorstellen van de Europese Commissie; samen met de Raad van Ministers bekijken ze welke wetten en regels voor de lidstaten gaan gelden. Het Hof van Justitie: de rechtbank van Europa Het Hof van Justitie moet ervoor zorgen dat de wetten en regels die in Europa gemaakt worden, goed worden toegepast. De Europese wetten moeten in alle landen hetzelfde worden uitgevoerd, zodat het niet uitmaakt of je in Nederland of in Polen woont. Het Hof van Justitie kijkt daarom bijvoorbeeld ook of rechters in Nederland de Europese wetten wel goed toepassen.
4
Wonen en werken in de Europese Unie Wonen Als je wil, kun je ook in het buitenland wonen. Buiten de Europese Unie krijg je dan wel te maken met veel regels. Bínnen de Europese Unie is het heel wat makkelijker. Je moet je melden bij de overheid in dat nieuwe land, en je moet binnen een half jaar een baan vinden of genoeg geld op je rekening hebben. Veel meer heb je niet nodig. Dat komt door de Europese afspraken. Werken Zie je een leuke baan over de grens en spreek je de taal, dan kun je er op solliciteren. Europese regels zorgen ervoor dat je in het land waar je gaat werken ook recht hebt op gezondheidszorg en andere voorzieningen die wij in Nederland ook hebben. Ook als je in Nederland gaat werken zijn Europese afspraken van belang. De Europese Unie probeert het zo makkelijk mogelijk te maken dat je met jouw bedrijf ook in andere landen zaken kan doen. Aan de andere kant, er zijn ook nog de nodige Europese regels waar je je als bedrijf altijd aan moet houden, of je nu zaken doet met het buitenland of niet.
5
Leren en werken in Europa Je kunt in je schooltijd op uitwisseling naar het buitenland. De Europese Unie geeft bijvoorbeeld geld aan middelbare scholen om met een klas op reis te gaan naar Duitsland. Daar moet natuurlijk wel wat voor geregeld worden. Ook kun je met steun van de Europese Unie een deel van je beroepsopleiding, studie of stage volgen in een ander Europees land. In 20 jaar hebben al twee miljoen jongeren dit gedaan. Hiervoor heeft de EU verschillende programma's. Daarnaast wordt het steeds makkelijker om je diploma in andere landen te gebruiken. Dan kun je als automonteur of advocaat ook in Duitsland of ergens anders in de EU werken op het niveau waar je voor hebt geleerd. En heb jij zelf ideeën over hoe het beter kan, of vind je Europa echt leuk? Ga dan stage lopen of werken bij de Europese Unie. Als secretaresse, laborant of ambtenaar. In Brussel, Den Haag of ergens anders in Europa. Naar het buitenland trekken om er te studeren is populair. Er zijn EU regelingen voor uitwisseling op onderwijsgebied en grensoverschrijdende partnerschappen, zoals Erasmus Mundus, Leonardo en Comenius. Miljoenen jongeren hebben al van deze programma's gebruik gemaakt en in het buitenland een studie gevolgd. De EU probeert via de programma's bij te dragen tot begrip van andere culturen, persoonlijke ontwikkeling van de inwoners van de EU en de verwezenlijking van de economische potentie van de EU. Elk jaar maken bijna 200.000 EU-burgers gebruik van de gefinancierde onderwijs-, beroepsopleidings- en burgerschapsprogramma's om naar het buitenland te kunnen trekken. Dit aantal stijgt elk jaar weer, vooral in de nieuwe lidstaten en Turkije dat sinds een aantal jaar ook deel uitmaakt van deze programma's. De meest uitgebreide informatie over studeren in een ander EU-land is meestal verkrijgbaar bij de onderwijsinstelling waar de opleiding gevolgd wordt. Houd rekening met vroege deadlines: aanvragen voor een jaar in het buitenland moeten vaak al in februari of maart worden ingediend. Recht op een studiebeurs in een ander EU-land heb je pas wanneer je vijf jaar legaal in het land bent verbleven. Dat besloot het Europese Hof van Justitie in een zaak die een Duitse studente aanspande tegen de Nederlandse IB-groep. Zij verbleef op dat moment drie jaar in Nederland.
6
