Discussienota lokale omroep in Dordrecht Er zijn allerlei ontwikkelingen gaande in de sector van de lokale publieke omroepen. Het medialandschap is volop in beweging, net in de laatste plaats als gevolg van verregaande digitalisering. RTV Dordrecht is de mediapartner van de gemeente en verkeert al lange tijd in financieel zwaar weer. Al deze ontwikkelingen vragen om bezinning: waar willen we als gemeente naar toe met de lokale omroep en breder, met het totale mediabeleid? Deze nota vormt de basis voor deze discussie. Achtereenvolgens komen aan bod: -
De lokale omroep: het kader; RTV Dordrecht: stand van zaken; de sector; lokale omroepen: een vergelijking; mediabeleid; Conclusies en discussiepunten.
1. De lokale omroep: het kader Sinds 2010 hebben gemeenten een zorgplicht voor de bekostiging van de lokale publieke mediainstelling. Hiervoor geldt als voorwaarde dat de gemeenteraad het Commissariaat voor de Media (CvdM) positief heeft geadviseerd over de representatieve samenstelling van het programmabeleidbepalende orgaan van de lokale media-instelling. Als uitgangspunt voor de zorgplicht geldt een bedrag van € 1,30 per woonruimte. Voor Dordrecht zou dat neerkomen op zo’n € 75.000,-. Het CvdM houdt enerzijds toezicht op de gemeentelijke zorgplicht en ziet er anderzijds ook op toe dat de lokale media-instelling zich houdt aan de Mediawet. In de Mediawet zijn regels opgenomen m.b.t. het media-aanbod, reclame en sponsoring, nevenactiviteiten, uitbesteding van activiteiten, het Programmabeleidbepalend orgaan (PBO) en bestuur, de financiële administratie en de gegevensverstrekking en het bewaren van programma’s. Zo is vastgelegd dat de lokale media-instelling op lokaal niveau publieke mediadiensten moet verzorgen door het aanbieden van media-aanbod op het terrein van informatie, cultuur, educatie en verstrooiing via alle beschikbare aanbodkanalen. De wet verplicht de lokale media-instelling om het programma-aanbod per programmakanaal voor tenminste vijftig procent van de duur te besteden aan aanbod van informatieve, culturele en educatieve aard dat in het bijzonder betrekking heeft op de gemeente waarvoor het aanbod bestemd is. Het CvdM benoemt de rol van de gemeente als volgt: De gemeente verricht een jaarrekeningtechnische toetsing en kijkt naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de besteding van de gelden die in het kader van de gemeentelijke zorgplicht zijn verstrekt. Met andere woorden: is het geld efficiënt en effectief ingezet? Ook gaat de gemeente na of aan de bekostigingsvoorwaarden is voldaan. De gemeente legt de lokale mediainstelling geen voorwaarden op die te maken hebben met de vorm of de inhoud van haar mediaaanbod. De redactionele autonomie en het onafhankelijk functioneren van de lokale mediainstelling moet zijn gewaarborgd.
2. RTV Dordrecht: stand van zaken Aanbod RTV Dordrecht formuleert haar doelstellingen als volgt: De omroep stelt zich ten doel om onafhankelijke informatie op alle maatschappelijke terreinen te bieden aan de inwoners van Dordrecht. De informatievoorziening moet zodanig zijn dat inwoners zicht hebben op de democratische besluitvorming in de gemeenteraad en voldoende kennis kunnen nemen van uiteenlopende standpunten over sterk levende maatschappelijke kwesties. De omroep besteedt hierbij nadrukkelijk aandacht aan de regio (Drechtsteden). Het aanbod dat RTV Dordrecht aanbiedt om aan deze doelstellingen te voldoen ziet er als volgt uit:
1
1. Televisie • uitzending in carrousel: elke 24 uur verversing • vijf keer per week een nieuwsuitzending en op zaterdag en zondag een weekoverzicht (momenteel vier keer per week als gevolg van ziekte van personeel, in ieder geval na de zomer weer vijf keer per week) • zeven keer per week ‘Uw Mening Telt’, wekelijks ‘In Gesprek Met’ • wekelijks kinderprogramma ‘Junior’, productie van voorleesprogramma’s • periodiek speciale producties (bv. evenementenregistraties), een film van Erfgoedcentrum Diep, ’t Bankje (human interest uit de wijken), etc. • ‘Dordtse Kwesties’: minimaal 32 reportages van de Drechtraad, commissievergaderingen en besluitvorming in de Raad • culturele aankondigingen via de ‘Agenda’ 2. Radio • • •
te ontvangen via de ether, kabel en internet op het hele uur het nationale nieuws en op het halve uur het regionale nieuws via de website specifieke doelgroepprogramma’s als podcast te downloaden
3. Website • actueel en geïllustreerd nieuws • algemene informatie, waaronder informatie over adverteren en stagemogelijkheden • programmaoverzichten televisie en radio • livestreams televisie en radio Regionalisering en samenwerking Bij de raadsinformatiebrief die op 21 december 2010 in de raadscommissie is besproken is het middellange termijnbeleid van de omroep als bijlage toegevoegd. Hierin staan duidelijke ambities m.b.t. regionalisering en samenwerking geformuleerd: -
-
-
-
-
RTV Dordrecht stelt in de laatste jaren te hebben geïnvesteerd in het realiseren van een streekomroep voor de Drechtsteden. Volgens de omroep moet dit in 2011 leiden tot een streekomroep, gedragen door omroepen en financieel mede mogelijk gemaakt door de gemeenten in de overige Drechtsteden. Het programma-aanbod van deze omroep moet, in lijn met het huidige locale beleid, voor inwoners en adverteerders in het gehele Drechtstedengebied kwalitatief aantrekkelijk en duurzaam relevant zijn. RTV Dordrecht zegt de schaalgrootte van de regio nodig te hebben om kwalitatief goed te kunnen blijven programmeren en voldoende aantrekkelijk te zijn voor regionale adverteerders en als maker van programma’s voor derde partijen. RTV Dordrecht ziet mogelijkheden voor een streekomroep vanwege de sociaal-economische en demografische kenmerken van het gebied, te duiden als ‘eenheid in verscheidenheid’. Ook door de toenemende verschraling van onafhankelijke informatie over en in de Drechtsteden ziet de omroep een taak voor zich weggelegd. Een toenemende inzet van internet en sociale media is daarbij een gegeven. RTV Dordrecht neemt het initiatief tot een streekomroep en verwacht een zodanige inzet van de collega-omroepen dat vermeden wordt dat RTV Dordrecht bepalend lijkt. RTV Dordrecht wil op voet van gelijkwaardigheid samenwerken met de collega-omroepen in de regio en zo een programmering voor alle inwoners en bedrijven in het Drechtstedengebied realiseren. RTV Dordrecht zegt initiatieven te ondernemen om ook met andere partijen samen te werken, zoals Wegener Media, RTV Rijnmond en organisaties die in Dordrecht aan vergelijkbare activiteiten werken, zoals Media 78.
De omroep maakt momenteel stappen die aansluiten bij deze ambitie. De samenwerking met de lokale omroepen van Zwijndrecht, Papendrecht en Sliedrecht vordert. Er is inmiddels een gezamenlijke stichting opgericht. In de opzet is geen sprake van de ontwikkeling van één Drechstedenomroep, maar van een situatie waarin RTV Dordrecht optreedt als producent en distributeur van programma’s. De andere omroepen beschikken momenteel uitsluitend over een beeldkrant. RTV Dordrecht is ervan overtuigd door het grotere bereik meer adverteerders te kunnen werven en zo substantieel meer eigen inkomsten te kunnen opbouwen. De gemeente juicht de regionalisering toe en zal zorgen voor regionale agendering. Er zijn ook enkele kanttekeningen:
2
-
-
RTV Dordrecht stelt digitale doorgifte van het signaal als voorwaarde. Ondanks herhaaldelijke acties van de omroep is dit tot op heden niet mogelijk gebleken door obstakels bij de hiervoor verantwoordelijke partijen. De omroep werkt momenteel nog aan een oplossing. Een eventuele regionale versie van programma’s zorgt voor extra productiekosten bij RTV Dordrecht. De vraag is of de betrokken gemeenten bereid zijn hieraan bij te dragen. Ook valt nog te bezien of de verwachte extra inkomsten voldoende zijn om de financiële problemen op te vangen.
Naast de samenwerking met lokale omroepen in de Drechtsteden is er sprake van nieuwe samenwerkingsverbanden tussen de lokale omroep en andere lokale en regionale partners, zoals de bibliotheek, Erfgoedcentrum Diep, New Sense Media en Wegener Media. Als gevolg van de samenwerking met Wegener rekent RTV Dordrecht op een stijging van de commerciële inkomsten. Hiernaast levert samenwerking met lokale creatieve ondernemers de omroep de middelen om nog beter op actuele mediaontwikkelingen in te kunnen spelen, zoals op het gebied van social media. Tenslotte is RTV Dordrecht momenteel in gesprek met verschillende mediapartijen die zijn gevestigd op het Leerpark. Naast een mogelijk samenwerkingsverband maakt een verkenning naar een mogelijke verhuizing van RTV Dordrecht naar De Plint (nieuwe accommodatie op het Leerpark) onderdeel uit van deze gesprekken. Bereik en waardering In 2005 is de gemeente gestart met jaarlijkse metingen bereik en waardering. Deze metingen zijn in alle daarop volgende jaren herhaald, met uitzondering van 2009. In het najaar van 2011 wordt de volgende meting uitgevoerd. In het voorjaar van 2010 is de laatste meting verricht (bijlage raadsinformatiebrief december 2010). Enkele uitkomsten: -
-
Het totaalbereik is voor het eerst sinds 2005 (65%) weer gestegen, van 49% in 2008 naar 55% in 2010. Of de trendmatige daling daarmee is doorbroken, is nog niet te zeggen. Het weekbereik en het dagbereik lijken zich te stabiliseren. RTV Dordrecht krijgt van zijn kijkers gemiddeld het rapportcijfer 6,9. De lichte stijging van de waardering van de afgelopen jaren zet zich hiermee door. 16% van de Dordtenaren luistert wel eens naar Drechtstad FM; bijna een verdubbeling ten opzichte van de vorige meting (9%). Ook de website trekt bijna twee keer zoveel bezoekers als in 2008; 9% bezoekt de site wel eens.
Organisatie en bedrijfsvoering Het huidige subsidieniveau van RTV Dordrecht bedraagt circa € 343.000,-. De omroep zorgt hiernaast op twee manieren voor eigen inkomsten: door het verkopen van zendtijd (aan bijvoorbeeld adverteerders) en door gesubsidieerde producties (programma’s waarvan de gemeente opdrachtgever is, zoals Dordtse Kamers). Het leeuwendeel van de inkomsten wordt besteed aan de televisieafdeling. Het niveau van de exploitatiesubsidie is vanaf 2007 op een vergelijkbaar niveau gebleven. Er zijn hiernaast echter wel regelmatig incidentele subsidies verstrekt voor de aanschaf van apparatuur. De omroep heeft hier zelf geen reserves voor beschikbaar. In 2005 is een eenmalige schenking van € 140.000,- gedaan en een lening verstrekt van € 216.000,- t.b.v. noodzakelijke investeringen in apparatuur en een tegemoetkoming in het exploitatietekort van 2005 en 2006. Hieraan zijn destijds een aantal duidelijke afspraken verbonden m.b.t. de groei van eigen inkomsten, de opbouw van reserves, het aangaan van samenwerkingsverbanden en periodieke evaluaties. In de daaropvolgende jaren is het voor de omroep moeilijk gebleken om de financiële afspraken na te komen. De omroep kampt met een jaarlijks tekort, waardoor de aflossing van de lening herhaaldelijk is uitgesteld en er geen reserves worden opgebouwd. Het blijkt vooral moeilijk te zijn om meer eigen inkomsten te genereren, er is zelfs sprake van een afname. In 2010 is in een medianotitie (zie bijlage raadsinformatiebrief december 2010) vastgelegd wat er in de periode t/m 2012 concreet van de omroep verwacht wordt in ruil voor de jaarlijkse exploitatiesubsidie. Deze afspraken zijn opgenomen in de subsidiebeschikking. Een voorstel in het kader van bezuinigingen op de griffie is het vanaf 1 juli 2011 stoppen met de opdracht om raadsvergaderingen vast te leggen en uit te zenden. Dit zou een jaarlijkse afname van de inkomsten van RTV Dordrecht betekenen met € 65.000,-. Mocht het RTV Dordrecht in de periode 2010 t/m 2012 niet lukken om aan de voorwaarden van de gemeente te voldoen, dan kan besloten worden om de subsidie bij te stellen. Dit kan echter niet gebeuren zonder expliciete besluitvorming van de gemeenteraad. De mate waarin RTV Dordrecht in de komende jaren voldoet aan de gestelde voorwaarden bij de
3
subsidiëring vormt een evaluatiepunt richting het advies aan het CvdM m.b.t. de zendmachtiging voor 2013-2016. Mede naar aanleiding van de medianotitie heeft de omroep de volgende stappen genomen: Eind 2010 zijn enkele bezuinigingsmaatregelen aangekondigd, waardoor in 2011 € 33.000,- en in 2012 € 53.000,- worden bespaard. Deze bezuinigingen alleen zijn onvoldoende om het jaarlijkse tekort op te vangen, laat staan om de lening af te lossen en reserves op te bouwen. Inzet op het verkrijgen van extra inkomsten blijft dus noodzakelijk. Zoals eerder aangegeven is men bezig om d.m.v. schaalvergroting en samenwerking de inkomsten te verhogen. Er is een nieuwe penningmeester in dienst getreden. Mede hierdoor zijn de jaarcijfers vanaf 2010 beter op orde. De toekomst zal uitwijzen of de maatregelen samen de gewenste uitwerking hebben.
3. De sector OLON (Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland) heeft in november 2010 een onderzoek gepubliceerd naar de publieke lokale omroepsector in Nederland. De hoofdconclusie van het onderzoek luidt als volgt: Het pakket van functie, eisen en bekostigingsniveau van de publieke lokale media-instellingen is in de regel niet met elkaar in evenwicht. Kwaliteit en continuïteit zijn niet gewaarborgd. De samenvatting van het onderzoek is verspreid n.a.v. de raadscommissievergadering op 21 december 2010. Uit het onderzoek komen een aantal interessante aspecten naar voren: -
-
-
-
RTV Dordrecht behoort qua verzorgingsgebied tot de 29 grootste lokale omroepen in Nederland (10,1%). In totaal zijn er 286 lokale omroepen in Nederland. Eén op de tien lokale omroepen met een verzorgingsgebied van meer dan 100.000 inwoners verzorgt geen televisie-uitzendingen. 97% van deze groep verzorgt radio-uitzendingen en 100% beheert een website. RTV Dordrecht levert eigen producties via alle drie de kanalen. De hoogte van de inkomsten en lasten varieert zeer tussen de publieke lokale mediainstellingen. Het gemiddelde van de grote lokale omroepen en een vergelijking met RTV Dordrecht zijn opgenomen in tabel 1. 49 gemeenten bekostigen in 2010 minder dan € 1,30 per woonruimte, 19 gemeenten hebben voor 2010 de bijdrage verhoogd tot € 1,30 per woonruimte, 34 gemeenten handhaven voor 2010 van € 1,30 of meer per woonruimte, 10 gemeenten hebben op dit moment nog geen besluit genomen naar aanleiding van de aanvraag (gegevens over 112 instellingen). In Dordrecht subsidieert de gemeente ruim meer dan € 1,30 per woonruimte, namelijk € 6,50. Lokale omroepen met een groot verzorgingsgebied (>100.000 inwoners) hebben gemiddeld 4 betaalde werknemers in dienst en 76 vrijwilligers. Ongeveer de helft van de respondenten vindt de financiële positie niet in overeenstemming met de taken. Het grootste gedeelte van de lokale media-instellingen werkt met gemeente en kerken samen (84% en 72%). Sportclubs en culturele instellingen zijn voor veel media-instellingen (61%) ook samenwerkingspartners. Ongeveer de helft werkt samen met lokale kranten en lokale en regionale media-instellingen. Met regionale kranten wordt minder samengewerkt (ongeveer 20%).
Tabel 1 Inkomsten en lasten Gemiddeld > 100.000 inwoners * Subsidie € 158.937,Commerciële inkomsten € 66.290,Overige inkomsten € 55.307,Totaal inkomsten € 280.536,Lasten € 284.141,Bedrijfsresultaat -€ 3.605,*Bron: CvdM 2009
RTV Dordrecht 2009** € 335.598,- (structurele exploitatiesubsidie) € 99.477,€ 88.981,€ 524.056,€ 594.191,-€ 70.135,-
4
** De jaarcijfers over 2010 zijn nog niet door het omroepbestuur vastgesteld, maar laten een afname zien van de eigen inkomsten en een toename van het tekort. Als gevolg van een incidentele subsidieverstrekking voor apparatuur is het subsidieniveau in 2010 gestegen. Naar aanleiding van de bovenstaande aspecten kunnen we stellen dat de lokale omroep in Dordrecht relatief veel subsidie ontvangt (meer dan twee keer zoveel dan gemiddeld) en daar relatief weinig eigen inkomsten tegenover stelt. Ter illustratie: de verhouding eigen inkomstensubsidie is bij RTV Dordrecht 1:1,8 en gemiddeld 1:1,3. Na de bezuinigingsoperatie werkt RTV Dordrecht met 4,7 fte betaalde werknemers (gemiddeld bij grote lokale omroepen: 4) en circa 40 vrijwilligers (gemiddeld 76). In het onderzoek wordt RTV Dordrecht gedefinieerd als het praktijktype ‘professioneel gedreven met vrijwilligers’. De praktijktypen in het onderzoek zijn gebaseerd op de hoeveelheid vrijwilligers, de hoeveelheid betaalde medewerkers en de omvang van het beschikbare budget. In het onderzoek zijn de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen van dit praktijktype verkend. Deze bieden handvatten voor de bedrijfsvoering van RTV Dordrecht: -
-
-
-
Een sterkte schuilt in de borging van kwaliteit en continuïteit door de inzet van een substantieel aantal professionele krachten. De professionaliteit die deze media-instelling kan garanderen is aantrekkelijk voor vrijwilligers. De vrijwilligers vormen dan ook een waardevolle aanvulling. Het budget biedt mogelijkheden tot het opleiden van vaste krachten en vrijwilligers. Er is een substantieel budget beschikbaar wat maakt dat deze media-instelling de beoogde functie moet kunnen vervullen en met gemak moet kunnen voldoen aan de eisen van het CvdM. Er kan continuïteit geleverd worden, ook op het gebied van continue nieuws- en informatievoorziening. Deze media-instellingen beschikken over concurrentie- en acquisitiekracht en zouden een serieuze partner moeten kunnen zijn voor gemeente en andere lokale en regionale instellingen. Zwakte van dit type media-instelling is het onderscheid tussen betaalde en niet betaalde medewerkers. Dit verschil kan leiden tot interne spanningen. Door de grootte van de mediainstelling is er bovendien meer kans op bureaucratie. De intrinsieke motivatie van vrijwilligers kan lager liggen door het actief zijn van betaalde krachten. Ook de lokale verbondenheid is met dit type organisatie minder vanzelfsprekend. Werken met een substantieel aantal professionals koppelen de deelnemers aan een meer bedrijfsmatige manier van werken. Dit zou kunnen leiden tot starheid, minder flexibiliteit en minder slagvaardigheid. Een kans voor dit praktijktype zien de deelnemers in de mogelijkheid om te concurreren met een regionale omroep. De media-instelling zou functies kunnen overnemen en is beter in staat om op gelijkwaardige basis samen te werken. Dit praktijktype zou in staat moeten zijn om technologische ontwikkelingen te volgen of zelfs vorm te kunnen geven. Bedreigingen voor dit type media-instelling zien de deelnemers in het wegvallen van externe budgetten, en daarmee het wegvallen van de professionele kracht. De toenemende concurrentie van commerciële omroepen vormt mogelijk ook een bedreiging, bijvoorbeeld door het ‘wegkapen’ van goede, vaste medewerkers.
4. Lokale omroepen: een vergelijking Naast het beeld dat in het beschreven onderzoek wordt geschetst van de gehele sector heeft de gemeente Dordrecht zelf een inventarisatie verricht naar de subsidierelatie van enkele Nederlandse gemeenten met de lokale omroep. De genoemde omroepen verzorgen allen minimaal radio, televisie en internet. Vanzelfsprekend kan de specifieke invulling hiervan verschillen. -
Ede (2008-2009): 107.623 inwoners – televisie, radio en internet
Jaarlijkse subsidie van € 92.000,-. Hiervan is € 30.000,- een matching bedrag voor reclame inkomsten en lokale televisie. Dit wil zeggen dat voor elke Euro die de omroep zelf aan inkomsten genereert de gemeente een even groot bedrag bijpast met een maximum van € 30.000,-. Aan de subsidie worden een aantal voorwaarden gesteld, waaronder een driejaarlijks kijk- en luisteronderzoek, uitvoering door vrijwilligers, samenwerking met andere culturele instellingen en een jaarrekening. Tevens zijn er enkele productprestaties vastgelegd. Het beleidsdoel van de subsidie is als volgt geformuleerd: het bevorderen van deelname aan het vrije verkeer van informatievoorziening via het medium televisie en radio, gericht op Edes belang.
5
-
Groningen (2007-2010): 181.613 inwoners – televisie, radio en internet
De exploitatiesubsidie bedraagt € 430.000,-. De gemeente reserveert daarnaast € 70.000,- per jaar voor gemeentelijke communicatie via de lokale omroep (opdrachtgeverschap), € 114.000,voor onderhoud van de infrastructuur voor internet, wijktv, kijk- en luisteronderzoeken, evaluatie en incidentele opdrachten aan de lokale omroep en € 5.000,- voor projecten voor de Regionale Senioren Omroep. -
Heusden (2009): 42.883 inwoners - gedrukte media, televisie, radio en internet
De lokale omroep ontving tot en met 2008 jaarlijks € 16.000,-, waarvan € 8.000,exploitatiesubsidie en € 8.000,- voor de uitzending van raadsvergaderingen. Vanaf 2009 ontvangt de omroep structureel € 40.000,- extra voor nieuw mediabeleid. In totaal betekent dit dus € 56.000,-. Het voorstel van de gemeente voor de verdeling van dit bedrag is als volgt: € 22.000,voor faciliteren en € 34.000,- voor ‘vernieuwend mediabeleid’, beschikbaar voor projecten. -
Eindhoven (2010 t/m 2012): 212.269 inwoners - televisie, radio en internet
De omroep Eindhoven krijgt van 2010 t/m 2012 € 400.000,- subsidie per jaar plus een eenmalige subsidie van € 450.000,- om te professionaliseren. Daarna wordt de subsidie omgezet in een structureel bedrag met een maximum van drie ton per jaar. De gemeente Eindhoven wil van de Omroep Eindhoven een sterke omroep maken met een groter wekelijks bereik. -
Enschede (2010-2014): 156.071 inwoners – televisie, radio, internet
In Enschede is de lokale omroep in 2007 failliet verklaard. Er is een doorstart gemaakt en een andere stichting heeft de zendmachtiging overgenomen. De gemeente is hierop aan de slag gegaan met een uitvoerig traject om tot een concreet plan te komen. De nieuwe lokale omroep heeft een eenmalige externe lening van € 300.000,- afgesloten en ontvangt jaarlijks € 90.000,- van de gemeente. In de periode 2009-2012 wordt uitgegaan van een negatieve begroting, maar vanaf 2012 moeten de inkomsten in toenemende mate groter zijn dan de kosten -
Haarlem (2010): 148.191 inwoners – televisie, radio en internet
De lokale omroep ontvangt jaarlijks € 80.000,- subsidie. Vorig jaar is daarbij eenmalig € 50.000,overgemaakt voor technische investeringen (digitale televisie, aanschaf apparatuur voor live uitzenden raadsvergaderingen; zie ontvangen collegebesluit). Daarvoor in ruil heeft de gemeente zendtijd en programmatijd ter waarde van € 50.000,- gekregen. -
Venlo (2008): 92.263 inwoners - televisie, radio en internet
Omroep Venlo ontvangt jaarlijks € 285.000,- subsidie en stelt hier € 570.000,- aan commerciële opbrengsten tegenover. Deze komen voort uit sponsoring, beeldkrant, internet, tv-reclame en coproducties, radioreclame en donaties. De lokale omroep is al enkele malen uitgeroepen tot de beste lokale omroep van Nederland, waaronder in 2010. In september 2010 zullen we de gemeente en de lokale omroep bezoeken om onder meer de succesfactoren te bespreken. -
Deventer (2009): 97.892 inwoners - televisie, radio en internet
De lokale omroep Deventer ontvangt € 190.000,- subsidie, waarvan € 60.000,investeringssubsidie. De overige inkomsten van de omroep bedragen € 310.000,- (vrijwel uitsluitend opgebracht via co-producties). -
Breda (2010): 171.000 inwoners – televisie, radio, internet
In Breda ontvangt de lokale omroep € 50.000,- exploitatiesubsidie van de gemeente. Hier stelt de omroep zelf ook € 50.000,- aan eigen inkomsten tegenover. De gemeente verleent jaarlijks de opdracht om de raadsvergaderingen vast te leggen en uit te zenden. Hiervoor ontvangt de omroep € 30.000,-. -
Een steekproef in 2008 leverde de volgende informatie: • Den Bosch: lasten € 79.000,- / subsidie € 60.000,• Schiedam: lasten € 265.000,- / subsidie € 203.000,-
6
• • •
Helmond: lasten € 93.000,- / subsidie € 60.000,Zaanstad: lasten € 77.000,- / subsidie € 62.287,De lokale omroep in Leiden ontving in 2008 € 57.000,- subsidie;
Ook uit deze inventarisatie kan worden afgeleid dat het subsidieniveau van RTV Dordrecht relatief hoog is. Venlo en Deventer bewijzen dat hoge eigen inkomsten wel mogelijk zijn.
5. Mediabeleid De discussie rondom de lokale omroep levert input voor het nieuw te ontwikkelen mediabeleid. In de gemeente Dordrecht gebeurt al van alles op het gebied van media, zoals bij het wijkgericht werken, maar deze activiteiten vallen niet onder het huidige mediabeleid. Er zijn ruwweg drie betekenissen wanneer we spreken over mediabeleid: 1. Mediabeleid in de zin van ‘hoe gaat de gemeente om met de media?’, daartoe behoren vraagstukken als woordvoering en openbaarheid. 2. Mediabeleid in de zin van ‘welke media zet de gemeente in om met bewoners te communiceren’. Daartoe behoren onderwerpen als de gemeentelijke advertenties, eigen media zoals websites, en persberichten voor externe media. 3. Mediabeleid als beleid tot het in stand houden en bevorderen van pluriforme onafhankelijke media. Hierbij kunnen ook vraagstukken aan de orde komen als toegang tot de media voor bewoners, maatschappelijke participatie, mediawijsheid, samenwerking tussen media. Traditioneel behoren de eerste twee terreinen tot het takenpakket van de afdeling communicatie. Bij mediabeleid volgens de derde definitie heeft de gemeente een andere rol. Hierbij gaat het vooral om faciliteren, eventueel in de vorm van subsidie. Met het te ontwikkelen beleid wil de gemeente zich richten op mediabeleid in deze betekenis. Op 11 november 2010 is de beleidsontwikkeling gestart met een rondetafelbijeenkomst. Bij de ontwikkeling van mediabeleid spelen allerlei actuele ontwikkelingen een rol, waarvan digitalisering een belangrijke is. Momenteel gaat het volledige mediabudget richting de lokale omroep. De gemeente zou er in de toekomst voor kunnen kiezen om, zoals enkele andere gemeenten, naast de exploitatiesubsidie voor de lokale omroep d.m.v. projectsubsidies ruimte te creëren voor andere (innovatieve) initiatieven. Hierdoor kan makkelijker op (innovatieve) initiatieven worden ingespeeld en kan een bredere doelgroep worden bereikt. Jongeren worden bijvoorbeeld relatief slecht bereikt met traditionele media.
6. Conclusies en discussiepunten Uit het bovenstaande kan een aantal conclusies worden getrokken dat van belang is om mee te nemen in de overweging hoeveel geld de gemeente over heeft voor de lokale omroep. Regionalisering De gemeente juicht samenwerkingsverbanden van de lokale omroep toe. RTV Dordrecht onderneemt in dit kader concrete stappen. Het is de vraag of diverse samenwerkingen voldoende inkomsten opleveren om RTV Dordrecht uit de financiële problemen te helpen. Bovendien vragen deze in bepaalde gevallen eerst om een investering. De gemeente zal regionalisering van de omroepen regionaal agenderen, maar stelt hier geen extra subsidie voor beschikbaar. Subsidie De gemeente Dordrecht (€ 6,50 per huishouden) voldoet ruimschoots aan de wettelijke zorgplicht (€ 1,30 per huishouden). RTV Dordrecht ontvangt veel subsidie in vergelijking met andere lokale omroepen. De omroep weet daar in verhouding weinig eigen inkomsten tegenover te zetten. De kosten van de bedrijfsvoering zijn relatief erg hoog. De omroep heeft relatief veel betaalde krachten in dienst en werkt met minder vrijwilligers dan gemiddeld bij grote lokale omroepen. Kwaliteitseisen Vorm noch inhoud van de omroep zijn een zaak van de gemeente.
7
-
-
Het is lang niet vanzelfsprekend dat een lokale omroep van deze omvang dagelijks televisie verzorgt op de wijze waarop RTV Dordrecht dat doet. Het is de vraag of het huidige aanbod past in de gewenste begroting en in de huidige tijd. Wellicht zijn er (goedkoper) andere (digitale) mogelijkheden? Het medialandschap is volop in beweging. De gemeente vindt het belangrijk om ruimte voor deze ontwikkeling te bieden en is dan ook bezig met de ontwikkeling van mediabeleid. Het is de vraag of de huidige constructie, waarbij het volledige mediabudget naar de lokale omroep gaat, hiervoor optimaal geschikt is.
7. Voorstel Het college stelt u voor om een richtinggevende discussie te voeren over de volgende punten: 1. Tot het einde van de huidige zendmachtiging (eind 2012) de subsidie van RTV Dordrecht te handhaven op het huidige niveau (2010: € 343.000,-). 2. In de periode tot en met 2012 kan de gemeente RTV Dordrecht waar mogelijk faciliteren bij (het tot stand brengen van) samenwerking met andere (regionale) partijen, echter zonder daar extra financiële middelen aan te verbinden. 3. De financiële situatie van RTV Dordrecht in 2012 mee laten wegen bij het gemeentelijk advies dat door het CvdM gevraagd wordt ten behoeve van de verlening van de nieuwe uitzendmachtiging. 4. Het nieuwe mediabeleid meer pluriform inrichten. Dat wil zeggen dat na 2013 het mediabudget niet meer volledig aan de lokale omroep wordt besteed, maar dat er ruimte komt voor de financiering van andere/nieuwe initiatieven op het gebied van toegankelijk media-aanbod. De meegegeven richting wordt door het college meegenomen in de verdere uitwerking van het mediabeleid.
8
