No. 20
9e Jaargang
30 Septem ber 1927
HET S C H IP 1 4 -d aagsch
T i j d s c h r i f t , waarin opgenomen het M aandblad „ S C H E E P S B O U W
EN
SC H EEPV A A R T”
Gemeenschappelijk orgaan van
de Vereeniging van Technici op Scheepvaartgebied, het Scheepvaartkundig Instituut en M useum en den Centralen Bond van Scheepsbouw m eesters in Nederland
Redactie: Prof. J. C. Andriessen, Ir. A. van Driel en P. S. van ’t Haaff M edew erk erst Ir. ]. C. Arkenbout Schokker; Ir. L. B osschart; Ir. F. Muller van B rakel; Prof. Ir. D . Dresden; W . A . Engelbrecht; Ir, M F. Gunning; Dr. M. D. H age; Mr. F. W . A. de Koek van Leeuwen; Prof. P. Meyer; D . Schouten H zn .; C. Vermey; Ir. G. Visser Pzn .; Prof. E . V ossnack; M r. A. J. M . van W essem e.a.
Directeur: J. Moorman R ed actie en A dm inistratie: A m a lia v a n S o lm sstra a t 2-8, D en H a a g , T e le fo o n 71620 ABO NNEM ENT:
B innenland f 4 .— per k w a rta a l, B uitenlan d
f 2 5 .—
p e r Jaar. Lo sse n u m m ers
£ 1,— . A D V E R T Ë N T I Ë N
40
cent per regel.
B ij c o n tract v e rla ag d
tarief.
DE G ROOTTE V A N M O D E LSLEE PB A SSIN S. D e Japansche m arine-ingenieur, vicc-adm iraal Y H ira ga , de voorm alige chef van het ontwerpbureau van de Japansche M arine, en tegenw oord ig chef van het bureau voor technisch onderzoek, die als ontw erper van eenige groote en vele kleine Japansche oorlogsschepen een grooten naam als scheepsbouwkundig ingenieur heeft verw orven , heeft ongeveer een jaar geleden voor d e Japansche vereeniging van scheepsbouwkundig ingenieurs eenige m ededeelingen gedaan over de kleine hulptank, w aarvan d e Japansche M arine zich de laatste jaren noodgedwongen heeft bediend. D e goed uitgeruste tank van het onderzoekingslaboratorium der Japansche M arine met een bassin van 150 m lengte, 6 111 breedte en 3,65 m diepte werd bij de aardbeving van 1923 gron d ig vernield. E en grooter, m odern modelsleepbassin w erd ontworpen en bevindt zich in bouw, doch uit den aard der zaak vordert de bouw en u itru stin g eenigen tijd. Teneinde zoo spoedig m ogelijk de meest urgente proeven te kunnen nemen, werd binnen den tijd van 6 maanden een hulpinstallatie gebouwd, die geheel gereed, doch ongerekend de kosten van de loods, clie er overheen w erd gebouwd, ƒ 3 6 .0 0 0 heeft gekost. H et tan kje is slechts 30 m lang, 1,80 m breed en heeft een w aterdiepte van 4 voet. Elet is een bak u it gegalvaniseerd plaatijzer op een fundatie. D e ervaring h eeft geleerd, dat het te betreuren is, d at de bak niet uit gewapend beton is gem aakt. D e snelheid van den w agen kan varieeren tusschen 23 cm en 3 111 per m inuut. T oen men begon met het nemen van proeven h eeft men, zooals trouw ens bij een nieuw modelsleepbassin in den regel gebruikelijk is, proeven met modellen (van 1,20 m en 1,30 m lengte) genomen en de uitkom sten vergeleken met de. uitkom sten, met grootere m odellen in de vroegere tank gevonden. D e resultaten bleken zeer bevredigend te zijn. O ok met proeven met planken te r bepaling van den w rijvingsw eerstan d werden uitkom sten verkregen, welke bevredigend zijn. E en voordeel van een klein bassin is, dat men gem akkelijk proeven kan nemen met w ater van verschillende tem peratuur. M en heeft proeven genomen in w ater van tem peraturen veranderend van 40’ tot ioo° Fahrenheit. T ie t is gebleken, dat zulk een kleine tank heel aardige. resultaten geeft, w aarvan een scheepsbouwkundig ingenieur veel nut kan hebben. Som m ige proeven, welke bezw aarlijk in zeer groote bassins kunnen w orden genomen, kunnen zonder
al te grootc b ezw a re n w orden uitgevoerd in kleine bassins, H et feit, dat zu lk een klein bassin goedkoop is, zeg alles bij elkaar een halve ton, brengt, het binnen h et bereik van een technische hoogeschool en een particuliere scheepswerf. N u is het m erk w a ard ig , dat D r . ing. Giinther K em pf, de bekende leider van d e grootste tank ter wereld, d e H am burgsche, in het num m er van 7 September 1927 van Werft, Reedcrci, Iiafen, m ededeelt, dat hij, speciaal met het oog op cle binnenvaart, naast het smallere gedeelte van het groote bassin een klein hulpbassin heeft laten maken, w aarvan de lengte 91 m, d e breedte 3,30 m en de w aterdiepte 35 cm 'bedraagt. H ie ru it blijkt wel, dat aan de kleine bassins naast de groote een zek ere behoefte bestaat. Zooals bekend is, b estaat het groote H am burgsche bassin u it een gedeelte van een lengte van 185 m met een groote (doorsnede, nl. v a n een breedte van 16 m en een diepte van 7,25 111, en uit een gedeelte met een kleinere doorsnede van een breedte van 8 m en een diepte van 5 m. D e grootste door snede is half elliptisch en d e kleine doorsnede is rechthoekig, D e totale lengte is 350 111. D e groote tank heeft een profieldoorsnede van 90 n r . E e n dergelijke doorsnede had men noodig om proeven te nemen op een schaal 1 a 30 m et schepen yals de Imperator, Vaderland en Bismarck. M en heeft hiervan o.a. gebruik gem aakt m et de proeven ten behoeve van de nieuw e groote schepen voor den N orddeutschen L lo y d , Europa - en Brenten. D e m odellen hadden daarbij een lengte van 9 111. 1M en past deze: g ro o te modellen toe met het oog op de schroeiven, welke anders te klein zouden worden, w aardoor de invloed .d e r v isco site it;te g ro o t zou worden om voldoend betrouw bare gegevens te krijgen . M en moet met dergelijke groote schepen Z wel zeer nau w keu rige proeven nemen, d aar elk percentage 'fo u t een zeer belangrijk aantal pk beteekent. T o ch zijn dit : uitzonderingsgevallen. V o o r de normale grootte van schepen is de kleinere b a ssin a fm etin g voldoende. M en gebruikt daarbij j modellen van 5 a 6 111 lengte. In het bassin h eeft m en ook een golfm aker opgesteld, welke 'g o lv e n tot een hoogte van ,30 cm en tot een g o lftop af stand van 3 m kan opw ekken. H iei'bij Onderzoekt men welke scheepsvorm het vo o rd eeligst is in zeegang. In het breede gedeelte kan men voorts de bestuurbaarheid van het schip onderzoeken, • H e t onderzoek van m oderne snelle m otorbooten, vliegbooten
en glijlMKileii, alsmede drijvers vmir watervliegtuigen vereiseht een groote snelheid van den wagen. In werkelijkheid stijgen hier toch de snelheden tot ruim 50 mijl. De lengte van het hekken in Ham hurg (350 m) is hiertoe maar juist voldoende. JJe niodelschroeven mogen ook hier niet te klein worden en zoodoende worden de modellen op een schaal 1 a 10 tot 1 a 8 beproefd, hetgeen een snelheid van het model van 10 m/sec. nondzakelijk maakt, terwijl de schroeven 4800 omw./min. moeten maken. Hier ligt nog een geweldig veld van onderzoek hraak. Men stamt eerst geheel aan het hegitt. Omdat de Hamburg.sdie inrichting niet beschikt over een
verstelbaren bodem 1 ) heeft men ook het. kleine bassin, dat hierboven reeds werd vermeld, gemaakt met het doel proeven te nemen voor schepen, varend in ondiep water. Zoo heeft men voor allerlei doelen te H am burg bassins van 3 verschillende afm etingen. W anneer men in Nederland over een behoorlijk geoutilleerd bassin van 1 6 5 X 8 X 5 tn (of bij voorkeur iets langer!) kon beschikken, zou men reeds heel wat kunnen praesteeren op het gebied van het experim enteel onderzoek ten behoeve van scheepsbouw en scheepvaart. ') Dr. Kempf vreest bovendien, dat de verstelbare bodem niet voldoende dicht zal zijn om de drukverschillen afdoende op te nemen.
ASSEN VOOR KLEINE SCHEEPSMOTOREN d o o r
IR . E . M . N E U E R B U R G .
Besehomoingeu naar aanleiding van het verslag van dc Motorcn-Commissie, ingesteld bij beschikking van den Minister van Waterstaat van 30 Maart 1925, Na. u y p . Afd. Scheepvaart. (Vervolg van hls. 247 .)
II.
Neemt men .S' =
1 . Herleiding van de formule van Lloyd’s Register tot de grondformule. L lo yd ’s formule voor den diameter van krukassen is: d = H ierin is
1
(At . A +
Dan wordt de formule van Lloyd's R egister:
L) =
Voor -j = La
L ‘
A en B zijn dus rechtstreeks evenredig met ƒ>. W anneer wij nagaan o f dit. klopt met de door L loyd’s R egis ter voor A en B gegeven cijfers, vinden wij: (V oorschrift 1925/1926.) Voor tweetact motoren met 1 o f 2 cilinders en voor viertact motoren mei 1, 2 , 3 of 4 cilinders.
200 lbs. . . 300 ............... 450 „ . . . 550 ...............
0,015 S 0,020 5 0,034 5 0,043 S
+ + + -f
BL 0,024 L 0,033 L 0,056 L 0,06 L
-
v
D* . L
tusschen de
//
(p .. A + f l ) Z .
0 ,8 . P
C* O
AS +
v L,
met p en derhalve moet t]/p constant zijn. Wij zullen dit onderzoeken voor verschillende waarden van S j L ,
h S Volgens de hier gegeven uiteenzetting is A . 5' = —jz.— en
p
B) L =
t; stelt.
tj verandert recht evenredig
d = de diameter van de krukas, I) = de diameter van den cilinder, = de afstand van de asblokken, binnenzijden gemeten, S — de slag, A en B zijn variabele getallen.
B . L. =
wanneer men p A -f- B = d =
(A . 5 4 - n . L)
L
A . S +
p X L of S j L — /z dan is:
14,06 kglcm 2 200 lbs 21,09 „ 300 „ 31,64 „ 450 „ 38,67 „ 550 „
0,036 L 0,049 L 0,083 L 0,102 L
s V oor 2
=
B\p
0,000075 0,000067 0,000076 0,000079
0,000120 0,000110 0,000125 0,000123
0,038 L 0,051 L 0,087 L 0,107 L
P 14,06 kg/cm 2 200 lbs 21,09 „ 300 „ 31,64 „ 450 „ 38,67 „ 550 „
5 H et verslag van de commissie geeft ook voor tweetact motoren met 3 cilinders en viertact motoren met 6 cilinders de cijfers. De berekeningen voor die gevallen zijn hier achter wege gelaten, daar liet slechts de bedoeling is den algemeeneti gang van het onderzoek aan te geven. Alle resultaten evenwel zijn in afb. 2 weergegeven. De waarden Ajp en Bjp zijn vrij constant, met uitzondering van die voor 301) Ib.s. Het. zou logisch zijn indien Ajp en Bjp voor een bepaald aantal cilinders een constante waarde 1>e hielden
V o o r j — ia — Lj (,« . A + B ) L
0,039 L 0,053 L 0,090 L 0,111 L
O pm erkingen:
P 0,00256 0,00232 0,00262 0,00264
Gem iddelde van de le , 3e en 4e waarde = 0,00261.
P — 0 ,9 .
( P .A - \ - B ) L
Ajp
p. A + B
p . A -\-B
O pm erkingen:
P 0,00267 0,00242 0,00274 0,00277
Gem iddelde van de le , 3e en 4e waarde = 0,00272.
1 ,0 .
P 14,06 kglcm 2 200 lbs 21,09 „ 300 „ 31,64 „ 450 „ 38,67 „ 550 „
P .A + B P 0,00277 0,00251 0,00284 0,00287
O pm erkingen:
Gem iddelde van de le, 3e en 4e waarde = 0,00283.
i &>K ■ i lf\
3_
F,ul <»'*'<”
XSóJL**»cXtr
UU^cM*-
y -b u
eUr.
^RrwK*
V c p D
L ijl
GERH. L L O y B . L L 0 - ( D 5 R E Cr.
B . V- VOO R srE u ^VÉUVituLE n)
. V. o u et 8 .V . .0 *6 . B
B . CORPORATI ON.
A fb. 2. Krukassen.
Voor
1, 1.
(V.a + B )L
0,041 0,055 0,093 0,115
P.A + B
P 14,06 kglcm 2 200 lbs 21,09 „ 300 „ 31,64 „ 450 „ 38,67 „ 550 „
L L L L
Opm erkingen:
P 0,00288 0,00268 0,00294 0,00298
De waarden van a bij 300 lbs. geven dan de u iterste waarde, terwijl bij 200 , 450 en 550 lbs dezelfde constante waarde g e vonden wordt. V oor 1- o f 2 -cilinder tweetact en voor 1-, 2 -, 3 - of 4 -cilinder viertact motoren geldt dus voor
Gem iddelde van de le , 3e en 4e waarde = 0,00293.
Een waarde van a A*
Gemiddeld
Minimum
0,00261 0,00272 0,00283 0,00293 0,00305
0,00232 0,00242 0,00251 0,00268 0,00270
0,8 0,9
V oor £
(P -.A + B ) L
0,042 L 0,057 L 0,097 L
0 ,1 2 0 1
=
.« =
1,0 1,1 1,2
1 ,2 . ft. A
P
H
Opm erkingen:
p
14,06 kglcm 2 200 lbs 21,09 „ 300 „ 31,64 „ 450 „ 38,67 „ 550 „
0,00299 0,00270 0,00306 0,00310
Gem iddelde van de le , 3e en 4e waarde = 0,00305.
Hierbij is L tusscben de blokken gemeten. Om de con stanten in de formule met andere te kunnen vergelijken moet L als Z,||2 gemeten worden. Volgens een tabel, welke in het verslag gegeven is, is voor de hier te lande het meest gebruikte motoren gemiddeld =
U it deze tabellen blijkt:, dat de waarden i]j/>
f t . A -I- B
vrijw el constant zijn, met uitzondering van de waarden hij een druk van 300 lbs. V oor motoren met meer cilinders kan men, zooals uit het verslag blijkt, hetzelfde opmerken. D it wijst op een fout in de samenstelling der tabellen, immers in dien de lagere waarden voor 300 lbs. juist zijn, zouden alle overige in evenredigheid verkleind kunnen worden. O p grond van het bovenstaande kan men de form ule van L lo y d ’s R egister schrijven in den vorm: ,/kr =
l'v '
De waarde van a kan uit
a .p .
deze
D \ /..
tabellen bepaald worden.
•4 ,2
dus 4 r = ^ waarbij [jJ
^
0,707
.,,2
'a~p . D~. 0,707 Z
0,707 . Z,i 2
Lx
1,416 Z1>2
1,416 ft',
_£
De formule wordt nu: 4 r =
'y ~ T ~ p
7D T L ^ x
waarbij a' de volgende waarde zou moeten hebben: ,«' =
.«'Lloyd's X 0,707, dus a' =
0,707 X
a•
Hieruit volgt :
te deelen krijgt men
V o o r 1- of 2 -cilinder tw eeta ct en 1-, 2 -, 3 viertact motoren.
slechts, indien C niet verandert bij een constante verh ou ding
!
II M to
I' af gemiddeld
af minimum
fp
.
1
1 °i
Jl
f*Lloyd's
0,00164 = ^
0,636
0 ,0 0 1 9 2 ^
1,0
0,707
0,00200 = ^
0,00177 = —
1,1
0,777
0,00207 = -L
0,00189 = ^
1,2
0,848
0,0021.5 = —
0,00191
II I h
0,9
. GO
0,566
O O
0,8
’
484
565
Deze waarden zijn, evenals die voor motoren m et meer cilinders, in afb. 2 u itgezet, zij moeten in de form u le voor c gesubstitueerd worden. U it afb. 2 blijkt, dat de tabellen van L lo y d ’s R e g iste r on regelmatigheden vertoonen. E r zijn enkele afw ijkende punten, doch het belangrijkste is de afw ijking van de constanten voor motoren inet een m axim um druk van 300 lbs. D e w aarden voor deze motoren zijn immers abnormaal laag in ve rg elijk in g met de waarden voor m otoren met m axim um dru kken van 200 , 450 en 550 lbs. D e oorzaak hiervan is w aarschijnlijk, dat de opzet dezer tabellen heeft plaats gehad in o verleg m et toon aangevende fabrikanten. Zoo beeft een fabrikan t van een type motoren m et een explosiedruk van 270 lbs, w aa rv an de as dikten in Je praktijk voldeden, zijn invloed aangew end om zijn aan de praktijk getoetste asdiameters te handhaven. H et is duidelijk, dat wanneer de constanten vo o r 300 lbs. maximum d ru k voldoende sterkte w aarborgen, en daaraan valt op grond van de ervarin g niet te tw ijfelen, d ie voor de andere drukken hoogere waarden geven dan noodig is. E en w ijziging der tabellen om deze ongelijke b elastin g van het materiaal van assen van verschillende motortypen op te h effen zou dus rechtvaardig zijn.
2, Herleiding van de oude formule van Bureau Veritas tot de grondformule. D e vroegere formule van Bureau V eritas voor den diam eter van de krukas is voor tw eetact motoren met 1 tot 4 cilinders en voor viertact motoren m et 1 tot 8 cilinders : C ^
D 2 x 'j .
L
S' onverschillig welke w aarde D heeft. D it blijkt het geval te zijn en is dan ook ju ist, daar D im mers reeds voldoende in de form ule tot u itin g is gebracht. Zoodoende kunnen de tabellen der C w aarden volgen s B ureau Verit-as ( 1921 ) eenvoudiger geschreven w orden. L S U it de tabel w aarin C gegeven is als fun ctie va n -V e n bij d e verschillende: drukken kan afgeleid worden, d at C ge geven is bij de volgende w aarden van' S\L: voor S\D “ ic
d
D w o rd t dan geëlim ineerd. D it m ag
o f 4 -cilinder
1,6 1,8 2 2,2
0,9
1,1
1,3
1,5
0,563 0,500 0,450 0,408
0,688
0,813 0,723 0,650 0,591
0,940 0,834 0,750 0,682
0,611 0,550 0,500
D e waarden, welke in de tabel in de voorsch riften vo o r C L S gegeven zijn als functie van — en JV zijn nu als fu n ctie van D D' alleen, als volgt te rangschikken:
S Lm 0,408 0,450 0,5C0 0,550 0,562 0,591 0,611 0,650 0,682
0,688 0,723 0,750 0,813 0,834 0,940
C p = 14 kg/cm2
p = 23 kg/cm2
p = 32 kg/cm2
0,402 0,395 0,388 0,383 0,331 0,378 0,376 0,373 0,370 0,370 0,367 0,366 0,362 0,361 0,355
0,447 0,439 0,431 0,423 0,422 0,418 0 416 0,412 0,409 0,409 0,405 0,403 0,398 0,397 0,392
0,511 0,502 0,492 0,484 0,482 0,478 0,475 0,471 0,468 0,466 0,463 0,461 0,455 0,454 0,447
Hierbij varieert C naar L jD , SjD en naar den d ru k. Om tot de eenheidsforrnule te geraken moet V in L w orden S L S uitgedrukt, terwijl C m oet veranderen naar — : = — D D V L w ordt gemeten over de middens der blokken, L m. 5
C SjLm'i
_______________________________
Stel ^
dan is dkt ■-= C
p = 14 kg|cm 2
p — 23 k gtm 2
. D 2. L m.
D e waarde van C w erd gegeven voor 3 verschillende d ru k ken, waartusschen geïnterpoleerd moest worden en w aarbij C afhing van ^
D eze tabel kunnen wij terugbrengen tot clen volgenden vo rm :
en
0,450 0,600 0,750 0,900
0,395 0,377 0,366 0,357
0,439 0,417 0,403 0,394
p = 32 k g ’cm2 0,502 0,477 0,461 0,450
D it is heel eigenaardig, immers D komt reeds in de form ule voor en is daar in de juiste m ate verwerkt. O verigens beh o art af wel L S afhankelijk van L en .S te zijn, doch de verhouding en h e eft
D i t is dus alles, w at overblijft van de tabel in liet v o o r sch rift. D eze tabel geldt iiitusschen slechts voor de form ule:
er niets mede te maken. D o o r de beide verhoudingen op elkaar
( W o r d t vervolg d.)
C I K D * . U.
D E F I A T T W E E T A C T DU BBEL W E R K E N D E D IE SE LM O TO R .
gegeven. D eze pijp is, evenals de uitlaatpijp, van waterdichte glands voorzien. H et water stijgt op door de uitlaatpijp en stroomt terug door een tweede pijp en daarna via een korte verbindingspijp door een. pijp binnen de holle zuigerstang en vervolgens door een verbindingstuk in het inwendige van den zuiger. Vervolgens stroomt het door de zuigerstang langs de buitenzijde van de aanvoerpijp terug en verlaat het de stang door een korte verbinding m et een verticale pijp, w elke geheel overeenkomt met de secondaire inlaatpijp, w elke wij juist ve r meldden. D aarna stroomt het naar boven door deze pijp en keert weder door de telescopische binnenpijp terug naar de aansluiting voor den afvoer van het koelwater. Gegevens betreffende het verbruik van brandstof- en smeerolie werden nog niet bekend gegeven.
A U TO M A TISC H
DRAADLOOS
ALARM TO ESTEL.
Met ingang van 1 October 1927 zijn door den Board of Trade op Engelsche schepen nieuwe voorschriften voor de draadlooze telegrafie van toepassing verklaard, in verband staande met de goedkeuring daar te lande van twee soorten van een draadloos automatisch alarmtoestel. Voor schepen met een dergelijk toestel uitgerust w ordt een ve r mindering toegestaan van het aantal telegrafisten, en w el: Op schepen met meer dan 200 personen aan boord tw ee telegrafisten op reizen langer dan 48 uur van de eene haven tot de andere, en op reizen van 8— 48 uur één telegrafist,tegen resp. drie en twee tele grafisten wanneer geen automaat aan boord is. Op schepen met 50 tot 200 personen aan boord moeten één of twee z.g. „w atchers” zijn, die echter kunnen worden vervangen door het automatisch alarmtoestel. Een dezer goedgekeurde toestellen is afkom stig van T h e M arconi International Marine Communication Cy. Ltd. te Londen-, w elke het .uitsluitend leveringsrecht voor de Nederlandsche en NederlandschIndische schepen heeft verleend aan de Nederlandsche T elegraaf M aat schappij „Radio-H ollaud” te Amsterdam.
D e ontvanger en de selector.
Achttien maanden lang heeft in de m ontagewcrkplaats van de F iatfabrieken te T u rijn een ééncilinder proefmachine van bovenvermeld type met succes gedraaid. In dezen enkelen cilinder kan n iet minder dan 2000 pk w orden ontw ikkeld bij 150 om wentelingen. B ij 120 om wentelingen ontw ikkelt de m otor 1500 pk. D e diam eter is 840 mm en de slag 1000 mm. D e motor drijft zijn eigen spoelluchtpomp, den com pressor voor de inblaaslucht en dien vo o r de smeerolie, alsmede de koelwaterpom p. D e algemeene constructie komt met die van den enkelw erkenden F iatmotor overeen. U it de hierboven geplaatste doorsnedeteekening, w elke wij ontleenden aan The M arine Engineer and M otorshipbuiider, is te zien, dat het onderdeksel van den cilinder met het bovendeksel overeenkomt. In het laatste zijn intusschen twee inlaatkleppen dia m etraal tegenover elkaar geplaatst. De spoellucht- en uitlaatpoorten zijn van dezelfde hoogte. D e richting van de poorten w aarborgt een goede spoeling. ; D e koppeling van de deksels op de cilinders is geheel, vrij gehouden om sterke verhittin g te ontgaan en om haar buiten de koelm antels te houden. D e cilinderdeksels, de buitenmantel, het fram e en de fundatieplaat zijn, evenals de zuiger, van gegoten staal vervaardigd. M en kan even goed met zout als met zoet w ater koelen. Bijzondere zorg is besteed aan de koeling van den zuiger. Men heeft een zoodanig systeem bedacht, dat het onm ogelijk is, dat het w ater in het carter lekt en dus de smeerolie verontreinigt. Om gekeerd is ook het binnendringen van sm eerolie in de koelw aterleiding volkom en tegengegaan. Men heeft dit bereikt door een stelsel van 4 pijpen. H et w ater w ordt aangevoerd door de telescopische pijp, w elke op de teekeriing is aan
D aar als alarmsignaal is ingesteld een serie van streepen van 4 seconden -duur, gescheiden door rustpoozen van 1 seconde, is het toestel ingericht voor de ontvangst van dit speciale sein. D e ontvanger . is zoo gem aakt, dat seinen met een golflengte verschillend van 600 'm eter zooveel doenlijk worden uitgeschakeld en hij zeer gevoelig is voor seinen met een golflengte van 600 meter met een speling van 2 lA % naar boven of naar beneden. D itzelfde percentage is ook toe gestaan als speling bij de afstemming van scheepsstations. De door den ontvanger opgenomen seinen gaan naar den selector, die weer zoodanig geconstrueerd is, dat hij na de ontvangst van het derde seinteeken van 4 seconden duur geactiveerd w ordt. Hoewel de duur der streepen op 4 seconden is bepaald, w erkt het toestel'ook als de telegrafist de teekens hetzij iets te kort hetzij iets te lang geeft, zoodat van 3— 5 seconden kan worden gegaan. Ook de rust kan gaan van Vs seconde tot 2 seconden. Niettemin schrijft de Board of Trade voor het zuiver geven der seinen voor, dat in iedere draadlooze hut een uurwerk met secondewijzer moet zijn. Verschillende voorzorgen zijn getroffen, zoo dat geen andere seinen voor het alarmsein worden aangezien, en dus ncudeloos valsch alarm ontstaat. Gelegenheid tot controle van de w erking en verbetering der gevoeligheid is aangebracht, en de uitvoering daarvan is zeer een voudig. Aan boor-d kan de draadlooze hut dus worden gesloten, mits ge zorgd w ordt, dat de bel door den selector in w erking gebracht hoor baar is, daar, waar steeds iemand aanwezig is. De kosten van 'het toestel bedragen ca. ƒ 3000,
E N E R G E T IC A V O O R D EN ZA K E N M A N . Een. g o e d w erkm an wondt .gem akkelijker d o o r een slechte om geving bedorven -dan d at een s-lecht w erker in een goede om gevin g getran sform eerd w ordt to t goede w erkkraoht.
N IE U W E U IT G A V E N . Mechanische S chwingungen, van Dr. Ing. I.
Geiger. Verlag
Jnlius
Springerj Berlin, 1927Geiger is een van de ingenieurs, die het nut heeft ingezien' van het nauwkeurig nagaan van trillingsverschijnselen in de w erktuigbouw kunde en een van de eersten, die studies gemaakt heeft van, het meten van trillingen en van het tocpassen van de analytisch berekende en genieten resultaten. Hij had voornamelijk gelegenheid deze resultaten toe te passen bij de constructie van Dieselmotoren. H et bestudeeren van de electrotechniek brengt als vanzelfsprekend trillingstheorieën op den voorgrond, maar nog steeds w ordt in vele bedrijven en industrieën van werktuigkundigen aard een voldoende overzicht over deze verschijnselen gemist. E r zijn in den loop der laatste vijftien jareii verschillende' bijna zuiver wetenschappelijke verhandelingen uitgegeven, die meer of minder volledige studies -geven over trillingen in den meest uitgebreiden zin. Het is echter de vraag of voor vele ingenieurs deze diepgaande studies van nut zijn op een oogenblik, dat zich in hun werk de behoefte doet gevoelen snel een goed begrip te vorm en van w at zich afspeelt in hun bedrijf of snel een overzicht te krijgen van de technische trillingsverschijnselen die zich reeds elders voordeden, hoe die bestudeerd en gemeten werden en hoe de nadeel-ige gevolgen ver meden of hersteld werden. Geiger heeft zich wel heel speciaal aan deze studies kunnen wijden, heeft gevoeld wat een ingenieur noodig heeft, die de elementaire kennis waarover hij, dit onderwerp betreffende, beschikt, w enscht uit te breiden en is er in geslaagd in een behandeling van een reeks van onderwerpen dit weer te geven. O ngeveer het eerste derde gedeelte van het boek is uitsluitend aan theoretische vraagpunten gewijd. D e afleiding van eenige bew egings wetten van een trillend materieel punt, al of niet gedempt of beïnvloed in de bewegingsverschijnselen door mechanische w rijving, gaat vooraf. Daarna volgt een studie over gedwongen trillingen, waarna ook eenige hoofdwetten elementair worden afgeleid om een zoo ruim m ogelijken kring van belangstellenden met de hoofdbegrippen vertrouw d te maken. Daarna volgen beschouwingen over vrije en gedwongen, niet harmoni sche trillingen, studies over samengestelde massa systemen, het be palen van eigen trillingsgetallen, buigingstrillingen- in he-t algem een en in bijzondere gevallen, een verhandeling over buigingstrillingen en resonnantieverschijnselen bij turbines en turbinefundamenen, zoow el als buigingstrillingverschijnselen van turbineschijven, turbineschoepen en assen. A l deze studies en ook de overige in het bock volgende hoofdstukken dragen het karakter van duidelijke korte beschouwingen, die het begrip van het behandelde onderwerp op den voorgrond brengen. Bij toepassing van het behandelde in speciale gevallen is dus de verdere uitwerking van de studies aan den lezer overgelaten, V o o r deze gevallen w ordt echter door den schrijver veel en uitvoerig verw ezen naar studies en berekeningen, welke in tijdschriften en boeken over deze onderwerpen zijn gepubliceerd. D it valt wel in het bijzonder op bij de behandeling van het berekenen en grafisch bepalen van eigen trillingsgetallen. H et bekend zijn toch van deze eigen frequen-tiegetallen van een of ander samengesteld; systeem en dus het bekend zijn- van de omstandigheden waaronder resonnantieverschijnselen verwacht kunnen worden is van het hoogste belang en dikwijls voldoende. Verschillende methoden ter bepaling van de eigen trillingen van systemen worden door den schrijver genoemd. Bij toepassingen zal men dikwijls gaarne gebruik maken van de aangegeven uitstekende werken van Holzer, W yd ler e.a. Een studie over de eigen trillingen van op twee of meerdere punten veerend ondersteund stijf lichaam, meer in het bijzonder van een zoodanig ondersteund voertuig, zal van belang zijn voor bij den bouw van spoorwegmaterieel, automobielen enz. geïnteresseerden. A an den invloed van stooten op een slingerend systeem w ordt een uitvoerig hoofdstuk gewijd, Een zeer belangrijk gebied, w aar zoowel buigings- als torsietrillm gen en daarmede samenhangende resonnantieverschijnselen kunnen op treden, nl. bij schepen en scheepsmachine-installaties, is ook door den schrijver niet vergeten. In het kort worden de periodiek wisselende krachten en momenten van machines en schroef en haar oorzaken genoemd, die de buigings- of torsietriillingen van het schip veroorzaken. Een dezer oorzaken, de ongelijkmatigheid van den vol-gstroom van een schip in het vlak waarin zich de schroef bevindt, vooral bij dubbclschroefschepen, is, zooals reeds uit verschillende elders gepubliceerde proeven bleek, sterker en van nog eenigszins ander karakter dan door Geiger werd genoemd. V an ervaring omtrent buigings- en torsietrillingen van het schip w ordt niet veel gesproken. In het hoofdstuk over demping w ordt gewezen op het belang van het bepalen van de torsievastheid van materialen, de m indere of meerdere geschikheid van het materiaal om demping te veroorzaken en op het verband dat bestaat tusschen torsiebelasting en de demping. D e schrijver wijst op de proeven die in den laatsten tijd genom en zijn op dit gebied door Föppl e.a.in vervolg op de vroegere proeven van Bach.
Alvorens over te gaan tot beschrijving van verschillende meet instrumenten, welke voor het bepalen van optredende wisselende krachten, voor het meten van trillingen, meten van spanningen en elastische vervormingen gebruikt kunnen worden, w ordt in een reeks hoofdstakken beschreven hoe men bij een ïnachine-installatie de tangentiaalkrachten, de massakrachten, versnellingen enz. in het krukmechan-isme bepaalt, hoe men met behulp van harmonische analyse een w illekeurig wisselend draaimoment kan ontleden en hoe de ver schillende massa’s en lengten van assen gereduceerd kunnen worden tot een eenvoudig systeem, w aarop de grondformules ter bepaling van eigen frequentiegetallen enz. toepasselijk zijn. D e omvan-g van het w erk laat een uitvoerige behandeling van dit voor uitvoering in speciale gevallen veel tijd eischende vraagstuk niet t-oe. O o k hier w ordt echter naar uitvoeriger werken verwezen. A an de beschrijving van de instrumenten gaat een reeks opmerkingen en. berekeningen vooraf over de theoretische grondslagen waarpp de instrumenten werden geconstrueerd. In het bijzonder w ordt op de noodzakelijkheid gewezen verschillende instrumenten te gebruiken- buiten het gebied waarin eigen trillingen van de in de instrumenten aan gebrachte massa’s de metingen zouden beïnvloeden. Behalve de reeds algemeen bekende indicateurs, tachometers, tachographen enz. worden vibographen, torsiemeters, t-orsiographen, versnellingsmeters, spannings- en rekmeters en andere instrumenten be schreven. Verschillende practische wenken, w elke bij het gebruik der instrumenten in acht zijn te nemen, het practisch ontleden van de metingen en een beschrijving van eenige maatregelen w elke genomen kunnen wo-rden om storende gevaarlijke trillingen te doen verdwijnen of te doen verschuiven naar een gebied van omwentelingen, dat bij normaal gebruik van een machine-installatie niet voorkom t, bekleeden een belangrijke plaats in het laatste gedeelte van het boek. H et zal den lezer blijken, dat deze opmerkingen geschreven zijni door iemand, die geheel vertrouwd is met het behandelde gebied van metingen en die zelf vele van de beschreven instrumenten heeft ontworpen en tot practische volmaaktheid heeft gebracht. H et boek kan in ruimen krin-g van technische lezers w-orden aan bevolen. H et bevat 290 figuren en fo to ’s in den tekst. Ir. J. V E R S C H O O R .
D ERD E IN T E R N A T IO N A A L CONG RES DER V A K P E R S. Van 26 tot 28 September is te Berlijn het derde jaarlijksche congres gehouden van de Fédération Internationale de la P resse Techniek, georganiseerd door het Reichsverband P eu tscher F achzeitschriften-V erleger E . V . D e volgende onderwerpen zijn behandeld: 1. K artels, trusts en de vakpers. 2. D e verhouding der private economische vakpers tegen over de tijdschriften van staats- en gemeentewege. 3. D e vakpers, de Volkenbond en de internationale econo mische conferentie. 4. De instelling van internationale adviesbureau’s bij de afdeelingen van de Fédération Iternationale de la Presse Technique. 5. H et internationale auteurs- en uitgeversrecht en de vakpers. 6. D e m edewerking der vakpers hij de oprichting van een internationale organisatie van vak-specialisten. A an het congres waren verschillende officieele ontvangsten verbonden bij rijks- en gemeentelijke autoriteiten, bezoeken aan de commerciecle en technische afdeelingen van de firm a ’s R udolf M osse (dag- en vakbladen), L . Schottlaender (uit sluitend vakbladen) en Siem ens-Schuckert, benevens excursie naar L e ip zig met een bezoek aan het L eip ziger perspostkantoor en de D uitsche Boekerij en naar D resden met een bezoek aan de tentoonstelling ,,H et Papier” . ITet aantal deelnemers aan het congres bedroeg 500, a fko m stig uit 28 landen, w aarvan 40 uit F ran krijk, 40 uit H ongarije, 18 u it Spanje en slechts 6 uit ons land. Nederland is in het bestuur van de Fédération de la Presse Technique vertegenw oordigd door den heer J. M oorman te ’s-Gravenhage.
DE VRACH TENM ARKT. (12— 26 September 1927) O ver het algemeen kw am er niet veel verbetering in den toestand v a n de vrachtenm arkt en speciaal was de A rgentijnsche afdeeling zeer teleurstellend. O ok het Oosten w as bijzonder kalm gestem d en er werden in die afdeeling haast geen zaken gedaan, In Canada is de o ogst bijzonder groot en het schijnt dat er in Europa betrekkelijk veel behoefte aan graan zal zijn. M ontreal w as dan ook voortdurend in de m arkt, doch het aanbod van sc'hepen is ook daar bijzonder groot. G R A A N . — Zuid-Am erika: — O ver het algemeen w as de stem m ing in A rgentinië zeer flauw , zoodat de vrachtcijfers met kleine schom m e lingen verder inzonken. In den aanvang w erd Septem ber-ruim te opgenomen tegen 19/6 van Buenos A ires naar A m sterdam ; 21/6 van Bahia Blanca naar A ntw erpen of Rotterdam en 21/6 è. 22/- van Santa F é naar het Continent, alles voor handige schepen en op basis zw aar graan. Later w erd voor O ct. van San L oren zo naar het Continent voor m iddelbare booten 20/- gegeven en ten slotte werd 19/- geaccepteerd va n San Lorenzo naar Bordeaux-H am burg^range, w elk cijfer ook w erd betaald voor een O ctober-boot van Bahia Blanca naar Rotterdam , terw ijl een ppt boot van R osario naar het V er. Kon./Cont. slechts 19/6 bedong. D e laatste dagen toonden de reeders zich meer gereserveerd en toen daardoor op de bereikte lage cijfers geen zaken lcouden w orden gedaan, verhoogden verschepers hun biedingen en werd afgesloten van San Lorenzo- naar A ntw erpen of Rotterdam tegen 20/- vo o r Nov./D ec. belading, terw ijl naar het V er. Kon./Cont. een m iddelm atige boot 19/6 kreeg voor Oct./Nov. en een dito grootere 21/- voor Dec./Jan. belading. E en ppt boot w erd naar Antw erpen in lading gelegd tegen 17/3 op aanlegtermen. N oord-Am erika. — D e G ulf deed weer charterzaken en betaalde 1754 ct. per 100 -lbs zw aar graan naar het Continent (A ntw erpenH am burg-rayon) vo o r O ctober, met i . ct. extra voor een tw eede los haven. 17 ct. per 100 lbs w erd naar Antw erpen en R otterdam gegeven. O ok van de N orthern R ange w erden eenige zaken gedaan en 15/4 ct. w erd betaald voor een volle lading gerst van N e w -Y o rk naar Brem en. Zw aar graan naar Antw erpen of Rotterdam deed 16 ct. per 100 lbs, doch een groot schip nam genoegen met betaling va n 14 ct. voor Oct./Nov. verscheping. M inder goed gin g het aan de No-rth P acific, w a a r door gebrek aan steun de m arkt zw akker werd, nadat eerst 35/- w as betaald voor Dec./Jan. afscheep naar het V er. Kon./Cont. Later werd voor N ovem ber belading 33/6 gegeven en m oest voor Dec./Jan. met 33/9 genoegen w orden genomen, terw ijl va n af V an couvcr zelfs tegen 33/- w erd bevracht. Tenslotte w as de M ontreal-hoek steeds zeer levendig, al heeft ten gevolge van -overmatig aanbod van ruimte de koersverbetering niet ten volle kunnen stand houden. N aar A ntw erpen of Rotterdam w erd geopend op 15 a t$i4 ct. per 100 lbs. voor Sept.-ruim te en 16 ct. voor eind O ct. cancelling. L ater werd 17 ct. voor Novem berbooten -gegeven. D e aanhoudende v ra a g naar ruimte deed de koers oploopen tot 16 54 ct. per 100 -lbs zoowel voor Sept.- als O ct.-ruim te; doch later m oest men hiervan w eer loslaten en w erd 15 54 a 16 ct. gegeven voor Sept. en Oct. en l 654 ct. vo o r N ov. N aar 4 Grieksche havens w erd 4/6 per quarter voor O ctober bedon gen en naar W e st-Italië kon ruimte verkregen worden tegen 16 ct. voor O ctober en 21 ct. voor N ov.ruim te. Een O ctober-boot naar K o p en hagen kreeg 20 ct. per 100 lbs. D O N A U E N Z W A R T E Z E E . — Zeer w ein ig zaken w erden in deze afdeeling gedaan, er schijnt w ein ig graan vo o r uitvu er beschik baar te zijn. Slechts van de Zw arte Zee worden enkele afsluitingen gemeld, w aarbij naar het Continent van 12/9 tot 13/- vo o r Sept.- en O ct.-ruim te w erd betaald. E R T S . — D e afgesloten ertsvrachten stonden weer op een la a g peil, w a t sinds- maanden reeds het geval is, doch -de geboden en geaccep teerde koersen w aren eerder nog iets lager. N aar Rotterdam w erd van H ornillo Baai 5/4/4, B ona 4/6, San Raphael 6/9, M elilla 4/3 a 4/10K gegeven en van H u elva 5/6 op Tinto-co-ndities. N a ar IJm uiden w erd 6/4/4 van B ilb a o en 6/3 van M elilla bedongen. E en lading van Setubal naar Zw ijndrecht betaalde 7/-. V oor phosphaat w erd van A b u Zenima naar R otterdam bevracht tegen 13/- & 13/9, van Bougie tegen 5/6 a 5/9 en van T un is ad 7/6. M angaanerts van M orm ugao naar Duinkerken kreeg ruim te tegen 22/6 en van P o rt P ir ie w erd zinkerts naar het V er. K o n . verscheept tegen 35/-. A an de M adras- en M alabarkust zou ruimte naar het V e r. Kon. kunnen w orden geplaatst tegen 30/-. D I V E R S E N . — Cuba deed in het geheel geen zaken in suiker, doch de Chilisalpeter-afschepers toonden ruime belangstelling. G root aanbod van ruim te deed den koers naar het Continent echter terugloopen van 29/- vo o r O ctober- en 30/- voor Novem ber-verscheping, tot 27/6 voor O ctober en N ovem ber en 1 /- meer voor Nov./Dec.-ruim te. N aar W ilm in gton w erd voor Januari afgesloten tegen $ 5-62/4.
D e G u lf b evrach tte naar het Continent tegen 7 34 et. per cub. ft. netto charter O ctober, en tegen 31 ct. per kist voor olie naar 7 A ustrali sche havens. A lexan d rië w as iets lager met betaling van 10/6 per fio cub. ft. voor katoenzaad n aar H uil. H E T O O S T E N . — W e in ig belangstelling was hier in alle hoeken, zoodat n iet veel zaken w erden gedaan. D e nabije Indische havens sloten a f voor N o v. ad 22/- op d.w. en boden ditzelfde cijfer voor October. Z u id -A frik a vro eg ruim te voor mais, doch kreeg deze niet op het bod van 23/6 vo o r N o v. en 24/- vo o r October. Voor een kleine O ctober-boot van B eira w erd 26/- geboden. Mauritius betaalde 26/9 naar het V e r. K o n . voor suikerruimte, , nadat vergeefs getracht was tegen lagere koersen ruim te op te nemen. V o o r palm pittcn nam de Madraskust een boot op tegen 33/9 voqr midden D ec. canc., terw ijl Birma 30/- noteerde voor rijst naar het Cp-ntin-ent en 28/9 bood voor partijladingen in lijnbooten naar het V e r. K on. R ijstverschepers van B angkok waren geneigd 33/9 te betalen, en voor rijstzem elen w as 36/3 te bedingen. S T E E N K O L E N . — Noord-Am erika deed weer eenige zaken en betaalde $ 2.45 naar W est-Italië, terwijl $ 3.50 naar de Plate werd geboden. D u rb an — S a b an g betaalde n/3, terwijl verschillende handige booten naar A d en of P e rim werden bevracht tegen 13/- en 13/6. E en boot van R otterdam naar Nice kon 9/3 met ïl- lossen bedingen. V o o r u itgaan d e kolenvrachten konden bevredigende koersen bedongen w orden, al w as het aantal zaken niet bijzonder groot. Afgesloten werd onder m eer va n : C ard iff naar Buenos A ires 14/- a 13/-, Plata 13/6, W est-Italië 8/7 a 9/9, R io de Janeiro 11/9, Port Said io / i 34, Cadix 9/-, Piraex|s 10/6, R osario 16/-, H elsin gfors 6/-. Sw an sea n aar M on treal 6/6 tot 7/6 free disch., Amsterdam 5/^, W e st-Ita lië 9/3 & 9/6, Rouaan 4/3, H avre 3/6. N ew castle naar G ent 2/9, St. Vincent 9/-, W est-Italië 8/9 a 9/-, P o rt Said 10/6, E lb e 3/9, Antwerpen 4/7J3, Rotterdam 3 / i o 54. H O U T . — D e O ostzee was zwak gestemd en de geboden koersen aanm erkelijk lager. Papierhout van Zuid-Finland naar Rotterdam deed ƒ 20,75 m et ƒ 2.75 lossen, en props van Midden-Finland ƒ 20 per stdV an K e m i n aar Am sterdam werd ƒ 26 bedongen en van Stugsund naar Zaandam ƒ 25. V an Gefle naar Londen werd tegen 44/- per std. afgesloten en v a n Sk elleftea tegen 47/-. D e W itte Zee sloot tegen 62/- en later tegen 65/- af naar het Ver Kon./Cont. m et vo lle lossingsopties.
N IE U W E S C H E P E N N aam van het sch ip: Cottica. Bouw m eester : M achin efabriek & Scheepswerf van P. Sm it Jr. te Rotterdam . ReeAerij: K o n in k lijk e Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (W cstIndische M aildienst). B ouw jaa r: 1927. Soort van schip: vra ch t- en passagiersschip. H o o f d a f m e t i n g e n: Lengte tusschen de loodlijnen: 315’— o” (96,01 m). Breedte (tnld.) op het grootspant: 47’— o” (14,325 m). ; G rootste breedte: 47’— 2°/io” ( 14.390 ni). H olte (m ld.) in de zijde: 30’-— 6” (9,30 m). R u im h o lte: 27’— 51/»” (8,36. m). Diepgang geladen: 21'— 1 % " (6,445 m ). Uitw atering in den sotner: 9'— 5 54” . W aterveeplaatsing : 6693 tonnen van 1000 kg. K lasse: L lo y d s t 100 A I. D raagverm ogen: In tonnen van 1000 kg op het zomeruitwateringsm erk : 3968. Aantal ruim en: 4 ruim en en 4 tusschendekruimen. Inhoud laadruimen, in cub. ft.: 141677. Inhoud koelrnim en in cub. ft.: 2445. Aantal lieren: 8. B ruto-tonnenm aat: 3800. N etto-tonncnm aat : 2163. M a c h i n e , s t o o m k e t e l s , m o t o r e n e n z. Fabrikant: M achin efabriek & Scheepswerf van P , Smit Jr. te R ’dam. Soort m n m achine: triple expansie machine. Aantal cilinders: 3. H oofdafm etin g en der cilinders: 560X920X1500 mm. Slag der m achine: 1100 mm. Indicateur verm ogen: 1900 paardekrachten. Aantal stoom ketels: 2. Soort van stoom ketels: Schotsche vlampijpketels. V erw arm end oppervlak van eiken ketel: 275 m2 (oliestoken) ; 250 m s (kolensto-ken). Stoom druk: 14.44 kg/cm 2. In houd perm anente bunkers: 490 ton. Aantal passagiers : xe klasse 52; 2e klasse 20; 3e klasse 16; totaal 88.
N IE U W S V A N S C H E E P V A A R T EN S C H E E P S B O U W . P erson alia, Den heer A. D. Muller, heoMinspecteur voor de Scheepvaart, is wegens lichaamsgebreken eervol ontslag verleend uit zijn betrekking onder dankbetuiging voor de den lande bewezen diensten. T o t adjunet-havenmeester der gemeente Rotterdam is benoemd de heer A . Kortlandt, oud-zeeofficier, chef van de afdeeling proviand en uitrusting bij de N .V. van Nievelt, Goudriaan & Co.'s Stoom vaart Maatschappij aldaar.
Technische H oogeschool. Propaedentisch examen scheepsbouwkundig ingenieur: D. Cornelisserj W . P. A . van Lammeren.
M achinisten-exam ens. Diplom a A : M. Boevé, G. van Brandwijk, J. D inkla, A . J. Grollé J. W . Herdigan, P. J. Hesper, J. Hollenberg, E. W . Höllmann J, H. K a t, E. Keur, H. Kits, J. W . G. Kleyn, J. W . Krijgsm an J. Mades, F. M eUilenbelt, W . A. Michel, E. van der Molen, J. Piersma, J. L . van der Put, D. Roetman, J. Romijn, H. de Roos, H. Siegers, C. G. M. v a n Steenderen, T. Stienstra, A. de Veld, H. Vermeulen, P, C. Verveen, A . C. Verwijs, P. J. Visscher, J. W . Vuurendonk, A. Th. W aakop Reyers, S. van W aart, B. G. W entink, W . A . W iekart.
N ieuw e opdrachten. Aan de fa. J, L. Janssen te Druten is de bouw opgedragen van een motorspits, afmetingen 38.50X5.05X2.35 m, voorzien van een com pressorloozen Dieselmotor van 90 pk, voor Nederlandsdhe rekening. A an de Scheepswerf v.h. J, Th. W ilm ink & Co., te Groningen is de bomv opgedragen van een motorvrachtschip van 260 ton, afmetingen 36X6.20X2.10 m, voorzien van een 2 cil. Steyw al-ruw oüem otor van 100 pk. Aan de Terneuzensche Scheepsbouwmaatschappij te Terneuzen is. door den heer G. Kornet opdracht gegeven voor den bouw van een m otorvrachtboot, groot ca, 324 ton, afmetingen 38.86X5.05X2.35 irt w elk vaartuig voorzien zal worden van een 80 pk Hollandia-motor van Sm it & Co.’s Machinefabrieken te Kinderdijk.
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij, Amsterdam, voor een motortankschip, groot ca. 13.160 ton laadvermogen, afm etin gen 437’— 6” X 64 ” X 36 ’— 6” , voorzien van 2 W erkspoor-D ieselm otoren, elk van 2140 pk, te bouwen voor rekening van de fa. W estfa ll Larsen & Co. te Bergen. Fa. .4. V uyk & Zonen, Ca.pelle a. d. JJssel, voor een Rijn-Hernekanaalschip, groot ca. 1350 ton, afm etingen 78X9,45X2.50 m, te bouwen voor rekening van den heer J. H o f f te W eisenturm . Fa, J. } . P a ttje & Zemen, W aterhuizen, voor een motorschip met hulpzeilvermogen, groot ca. 200 ton, voorzien van een 2 cil. 100 pk Clim ax-m oior, te bouwen voor Duitsehe rekening. Fa< de Haan & Qerlemans, Heusden, voor een stalen Dortm und-Em skanaalschip, groot ca. 900 ton, af m etingen 67X 8.20X2.3r m, te bouwen voor Nederlandsche rekening. H. Boot & Zonen, D elft, voor een kempenaar, groot 550 ton, afmetingen 50X6.60X2.25 m , en voor een sleepschip, groot 650 ton, afmetingen 54X 7.16X 2.20 m, beide voor Nederlandsche rekening. Scheepsbouvm erf „ D e M erw ede” , v.h. van Vliet <& Co., H ardinxveld, voor een elevatorklepbak met 300 m3 laadvermogen, afm etingen 4 5 X 7 X 2 .7 5 m, te bouwen voor Nederlandsche rekening.
T e w ater gelaten schepen. Scheepsw erf v.h. J. Th. W ilm ink <& C o , Groningen, een stalen motorschip, groot ruim 300 ton, afmetingen 4 2 X 5 .10X 2.25 m, voorzien van een 100/120 pk Starke-H offm arm compressor!oozen Dieselm otor, in aanbouw vo o r buitenlandsche rekening. J. M eyer’s Scheepsbouwmaatschappij, Leersum, twee lichterschepen, elk 310 ton, afmetingen 43X6.30X1.80 aanbouw voor Nederlandsche rekening.
m , in
, D oor den heer. A. Muys te Steendorp (B.) werd aan den m akelaar P. A . van Bouchaute te Terneuzen opgedragen om op een Nederlandsche w erf te doen bouwen een stalen Dortmund-Emskanaalschip, groof ca. 1Q00 ton, afmetingen 67X8.20X2.50 m.
Scheepsw erf Janssen, Druten, een stalen motorspits met kruiserhek en Oertzroer, afm etingen 38.80X5.08X2.35 m, voorzien van een compressorloozen D ieselm otor van 90 plc, in aanbouw voor Nederlandsche rekening.
D e fa. W ortelboer & Co. te Westerbroek ontving van den heer W . Michaelis te Alsleben a. d. Saaie opdracht vo o r den bouw va n een stalen sleepkaan, groot 950 ton, met afmetingen 67X8.20X2.50 tri,.
Scheepsbouw werf „ D e Vooruitgang” , fa. D. Boot, Alphen a. d. Rijn, de motorboot Stephan, groot 220 ton, voorzien van een 2 cil. 70 pk Industrie-m otor met rollenlagers, in aanbouw voor buitenlandsche rekening.
D e Scheepsbouwwerf v.h. de Groot & van V lie t te Slikkerveer ontving door bemiddeling van den makelaar P. A . van Bouchaute te Terneuzen van den heer E. L. de W achter te Boom (België) opdracht voor den bouw van een stalen Rijnschip, groot ca. 2040 ton, afmetingen 92X 11.50X2.74 m, voorzien van twee dekmotoren voor ankerlier en pompuistallatie.
K ielleggin gen . Scheepsbouwwerf v.h. I. Th. Wilmink <& C o , Groningen, voor een stalen motorschip, groot .300 ton, afmetingen 42X 5.10 X 2.25 m, voorzien van een 100/120 pk Slarke-Hoffm ann compressorloozen Dieselmotor, te bouwen voor buitenlandsche rekening. Scheepsbouwwerf „D e Vooruitgang” , v h. fa. D. B o ot, Alphen a.d. Rijn, voor twee motorbooten, elk groot ca. 220 ton, voorzien van een 2 cil. 90 pk Industrie-motor met rollenlagers, te bouwen voor buitenland sche rekening.
Scheepsbouw werf v.h. D e Groot en Van Vliet, Slikkerveer, het Rijn-Hernekanaalschip Wilana, groot 1350 ton, afmetingen 78.10X 9.20X2.50 m, in aanbouw voor rekening van den heer W . A u s den Kahnen te Duisburg. Scheepsbouw werf „ D e H oop” , Nederhardinxveld, een stalen sleepboot, afm etingen 20X4.60X2.30 m, in aanbouw voor rekening van den heer P. Schouwenaar te Wemeldinge. Scheepsbouw werf „D e Dageraad", v.h. Wed. J. Boot, W oubrugge, een stalen motorboot, afm etingen 25.25X4.20X1-65 m, voorzien van een 44 pk 2 cil. Krom hout-ruwoliem otor, in aanbouw voor rekening van den heer T . J. Blonk Jr. te O uderkerk a. d. IJssel. H e t schip heeft een volledige zandlosinstallatie.
Scheepsbotm m erf v.h. De Groot & Van Vliet, Slikkerveer, voor een Rijn-Hernekanaalschip, groot 1350 ton, afmetingen 78.10X 9.20X2.50 m, te bouwen voor Nederlandsche rekening.
Terneuzensche Scheepsbouwmaatschappij, Terneuzen, een stalen motorvrachtschip, groot ca. 325 ton, afm etingen 38.85 X 5.05X2.35 m, voorzien van- een 80 pk Apping-edammcr Bro-ns-motor, in aanbouw voor rekening van den heer J, de K oster te Bresfiens.
Schecspbowwwerf „D e Hoop", Neder-Hardinxveld, voor een sleepboot, afmetingen 19.25X 4-50X2.20 m, te bouwen voor Nederlandsche rekening.
Fa. W ortelboer <& Co., W esterbroek, een stalen sleepkaan, groot 950 ton, afmetingen 67X8.20X2.40 m, in aanbouw voor rekening van den heer F. Muller te Minden.
Scheepsbouwwerf „D e Dageraad", v h . Wed. I. Boot, W oubruggA voor een stalen motorboot, afmetingen 27X5.40X1.75 m, voorzien van een 60 pk 2 cil. Kromhout-ruwoliemotor, te bouwen voor rekening van den heer, W . Staal te Krabbendijke.
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij, Amsterdam, het motormail- en passagiersschip Christiaan Hwygens, g ro o t ca. 16.150 bruto reg. ton, afmetingen 167.80X20.88X14.50 m, voorzien van Sulzcr-m otoren elk van 4500 pk, ingericht voor 653 passagiers, in aan bouw voor de Stoom vaart Maatschappij „Nederland” te Am sterdam .
Terneuzennsche Sch-eepbouwmaat.schappij, Terneuzen, voor een stalen motorvrachtboot, groot ca, 325. ton, afmetingen 3^-^5X5-°5'x'2.35 m, voorzien van een 80 pk Appingedammer Bronsmotor, te bouwen voor Nederlandsche rekening.. Fa. W ortelboer cê Co-, Westerbroek, voor een stalen sleepkaan, groot ca, 950 ton, afm etingen 67X 8.20X 2.40 m, te bouwen voor rekening van den heer W ilh . Busch te Heinsen a. d. Weser.
Fa. A . Vuyk & Zonen,'Capelle a. d. IJsel, het Rijn-Hernekanaalschip I.ouise, groot ca. 1350 ton, afm etingen 78X9.45X2.50 in, in aanbouw voor den heer H. van I-ith te Vlijm en. Fit. J. J. Pattje é Zonen, W aterhuizen, een motorschip met hulpzeilverm ogen, groot ca. 225 ton, afm etingen 29.75X5.85X2.25 m, voorzien van een 2 cyl. 100 pk Clim ax-m otor, in aanbouw voor rekening van den heer R. D ost te Groningen,
Fa. de Haan & Oerlemaris, H eusden, het stalen sleepschip Levina, groot ca. 550 ton, afm etingen 50X 6.60X 2.27 m, in aanbouw voor rekening van den heer C. L . de P aepe tc Rotterdam . H. B oot i& Zonen, D elft, een kempenaarsleepschip, gro o t 550 ton, afm etingen 50X6.60X2.25 m, in 'aan b o u w voor rekening van den heer J. B. de B on t te W aspik. Scheepsbouw w erf „ D e M erw ede” , van V liet & Co., H ardinxveld, een elevatorklepbak, bouwnum m er 180, groot 300 m 8 laadverm ogen, afm etingen 4 5 X 7 X 2 .7 5 m, in aanbouw vo o r buitenlandsche rekening.
P ro efto c h ten . D o o r de Maatschappij v o o r Scheeps- en W e rk tu igb o u w „Fyenoord" te Rotterdam is aan de A n g lo Saxon Petroleum Co. te Londen afgeleverd, na een geslaagden proeftocht, het m otortankschip Spondihis, groot ca. 10.000 ton laadverm ogen, afm etingen 13 4 .11X 17.9 8 X 9 .9 8 m, voorzien van een W erksp oor-D ieselm otor van 3500 pk. H e t schip is een zusterschip van het m.s. Goldm outh. (Zie H et S ch ip no. 26 van 24 D ecem ber 1926.) O p de Eem s heeft met goed g e v o lg de proeftocht plaats gehad van het stalen m otorschip met hulpzeilverm ogen A iin ie,' groot 199.77 bruto reg. ton, afm etingen 33X6-80X2.60 m, door de Noord-N ederlandsche Scheepsw erven te G roningen gebouw d vo o r kapitein H . P h . Bonninga, aldaar. H et schip is voorzien van een 160 pk m otor van de Appingedarnmer Bronsm otorenfabriek. A an de N .V . M otorschip „Iren e" te Groningen is na geslaagden proeftocht afgeleverd het m otorschip Irene, groot 198.74 bruto reg. ton en 250 ton laadverm ogen, afm etingen 32X6.60X 2.63 m, voorzien van een Appingedam m er Brons-m otor van 120 pk, gebo u w d door de Scheepswerven v.r. Gebr. G. & H . Bodew es te M artenshoek, D oar de Scheepsw erf en M achinefabriek ,,’t H ondsbosch” te A lk m aar is na geslaagden proeftocht afgeleverd de stalen directie-m otorsleepboot M uguel, bouwnum m er 655. H e t schip is vo o rzien van een 40 pk K rom hout-ruw oliem otor en is bestemd v o o r buitenlandsche rekening.
N iéu w e schepen. D o o r de Scheepsbouw w erf „D e V o o ru itg a n g ” , v.h. fa. D . B o o t te Aljihen a. d. Rijn, is aan den heer B. de Bont te W a sp ik afgeleverd de m otorboot Harry, groot 72 ton, voorzien van een 2 cil. 48 pk Industrie-m otor met rollenlagers en aan den heer J-oh.'de W itte ta A sten de m otorspits met kruisersteven Cornelia, groot 330 ton, waarin een 2 cil. 70 pk Industrie-ruw oliem otor op rollenlagers is geplaatst D o o r de Scheepsbouw w erf „D e H oop" te N ederhardin xveld is aan de fa. Gebr. Bos te D ordrecht afgeleverd de stalen sleepboot Transito, afm etingen 19.25X4.50X2.20 m, voorzien van een m achine-installatie van 150 ipk, vervaardigd in de V laardingsche M achin efabriek van I . A . K reber te V laardingen . D o o r de fa. Gebrs. van Diepen te W aterhuizen is aan de H am burgsche opdrachtgeefster afgeleverd het m otorschip Olga, gro o t 120 ton, voorzien van een com pressorloözen D ieselm otor van 50/60 pk. Aan den heer A . M olich te H am bu rg is afgcleverd 'het door de Scheepsbouw w erf v.h. J. T h . W ilm in k & Co. te G roningen gebouwde m otorschip Freye, groot 252 ton, afm etingen 4 1.5 0 X 5 .10 X 2 m, voor zien van een 100/120 pk Starke H offm ann-D ieselm otor. Tiet nieuwe m otorschip Amanda, voorzien van een D eu tz compressorloozen Dieselm otor van 30 pk, is door de scheepswerf van Gebrs. van Diepen te W aterhuizen aan den heer D o llin g te H am bu rg afgeleverd. D oor de Scheepsw erf „V rijen b an ", H. Boot & Zonen, te D e lft, is aan den heer W . J. B on gers te E ngelen afgeleverd een kem penaar sleepschip, groot 589 ton. De Scheepsbouw w erf v.h. J. T h. W ilm in k & Co. te G roningen heeft aan kapitein G. M. van Z w o l te Raam sdonksveer afgeleverd het stalen m otorschip Nelly, groot 258 ton, afm etingen 3 6 X 6 .2 0 X 2 .io m, voor zien van een Appingedam m ers Brons-m otor van 80/96 pk.
A an - en ve rk o o p v a n schepen. H et vrachtstoom schip Ceylon, gro o t 4999 bruto reg. ton en 8130 ton laadverm ogen, in 1913 door A . M c. M illan & Son te Duinbarton gebouw d en toebehoorende aan de R otterdam schen L lo y d , is naar Japan verkocht. H et zeilschip Gegiena Aleida, van den heer J. P au w en te Leiden, is verkocht aan schipper G. Rhoden te, W assingsfehn . D o o r den heer P . van Streun te G roningen is van schipper G. Rhoden te W assingsfehn aangekocht het zeilschip E lsje.
D e stalen zeilloggers Prinses Juliatw, K W 17. groot 112.19 bruto reg. ton, in 1917 door Gebrs. van der M eer te Vlaardingen gebouw d; Vrede, K W 34, groot 107,26 bruto reg. ton, in 1916 door H. te V eld huis te Papendrecht gebouwd en Neerlandia, K W 107, groot 102.74 bruto reg. ton, in 1914 door Gebroeders B oot te Leiderdorp gebouwd, alle toebehoorende aan de reederij M. den D uik te K atw ijk a. Zee, zijn verkocht aan de N .V . Reederij & Haringhandel v.h. Frank V ro lijk te Scheveningen. Verm oedelijk worden deze schepen van een motor voorzien. D o o r den heer T . C. P as te Scheveningen zijn voor den sloop aan gekocht het stoomschip Caravelli, groot 2518 bruto reg. ton, in 1904 door Russell & Co. te G lasgow gebouwd en toebehoorende aan de Compagnie .Générale.; Transatlantiqüe te H avre, en het stoomschip M endes Barata, groot 3689 bru to ’ reg. ton, in 1895 door de Flens burger Schiffsbau Ges. te Flensburg gebouw d en toebehoorende aan de Cie. Colonial de N av. te Lissabon. D e houten zeilloggers Katwijk, IJM 103, groot 94.48 bruto reg. ton, in 1904 door P.- van der M eer te Vlaardingen gebouwd en toe behoorende aan Gebrs. T a a t te K a tw ijk a. Zee, is verkocht aan de fa. L. va n Loon te G roót-Am m ers om te w orden gesloopt. H et ijzeren tjalksch ip Ebenhaezer, groot 135 ton, van schipper D. W olthuis Le Groningen, is verkocht aan kapitein H. Jacobs te B rake; en de tja lk Waddenzee, van schipper Leienaar te H arlingen aan schipper P . L im b u rg te Zoutkamp. D oor F rank Rijsdijk's Industrieele Ondernemingen te H endrik-IdoA m bacht is vo o r den sloop aangekocht het passagiersstoomschip Km fauns Castlc, groot 9656 bruto reg. ton, in 1899 door de F airfield Shipbuiiding and Engineering Co. te G lasgow gebouwd en toebehoo rende aan de U n ion Castle Mail Steamship Co. te Londen. Koopprijs ca. f22.000. D e zeesleepboot Geertruida X V , groot 165 bruto reg. ton, afm etin gen 28.50X6.50X3.50 m, in 1927 door Jonker & Stans’ Scheepsw erf en Gashouderbouw te H endrik-Ido-A m bacht gebouwd en voorzien van een triple expansie stoommachine van. 450 ipk, vervaardigd door de M achinefabriek „A v o n tu u r” te Dordrecht, is door den heer Iz. Groenew egen te D ordrecht naar Zu id -A frika verkocht.
U it d e S ta atsb eg ro o tin g 1928 . Opbrengst Loodsgelden, — D e opbrengst van de loodsgelden wc>rdt geschat op ƒ5.400.000, hetgeen ƒ1.400.000 hooger is dan de ram ing voor ,1927. Nieuwbouw. — Gelden zijn uitgetrokken voor de aanschaffing van drie motorbooten voor den bakendienst op de rivieren Pannerdensch kanaal, N eder-Rijn en Lek. In het voornem en lig t twee onderzeebooten voor Nederland te be stellen, ter vervan gin g van de onderzeebooten O 3 en O 4, en een politiekruiser vo o r de visscherijbescherm ing te doen bouwen. Verbeteringen toegangen naar zee. — V o o r verbetering va n den w aterw eg van D ordrecht naar zee w ordt ƒ 855.000 aangevraagd, en voor den Rotterdam schen W aterw eg een memoriepost. : D e verbetering van het Noordzeekanaal w as oorspronkelijk geraam d öp globaal ƒ 14.500.000, terwijl de vermoedelijke kosten thans maar op ƒ 12,255.000 worden gesteld. Nadat voor 1927 ƒ 765.000 hiervoor W a s uitgetrokken, w ordt thans ƒ1.460.000 gevraagd, terwijl men het W e r k in zeven ja a r voltooid hoopt te hebben. V o o r den verderen bouw van de schutsluis met toeleidingskanaal w ordt ƒ 2.295.000 uitgetrokken, terwijl ƒ 38.750 zal worden besteed voor meer- en aanleginrichtingen te IJmuiden. Subsidies. — D e ’ Zuid-R ollandsche Maatschappij tot redding van schipbreukelingen krijgt evenals verleden ja a r ƒ 10.000; het N ationaal Zeemansfonds ƒ 89.500 en de oud-redders ƒ 5000, Haivenarbeidsinspectie. — W egens toenemende uitbreiding van het scheepvaartverkeer in de haven van Rotterdam wordt voorgesteld het personeel m et één controleur uit te,breiden. Radiophares. — ' Voorgesteld w ordt voorloopig twee lichtschepen in te richten vo o r het uitzenden van radioseinen tijdens mist, om dienst te doen als radiophares. D e kosten daarvan bedragen ƒ 47.000.
Zeebrievenw et, Het^ Staatsblad no. 299 bevat het K on inklijk Besluit van 1 Sept. j. 1., w aarbij w ordt bepaald, dat op dién datum in werking treedt het K oninklijk B eslu it van 13 A pril 1927, Stbl. no. 84, inhoudende de regeling van d e , consulaire vergunningen tot het voeren van dé Nederlandsche vlag. O vereen kom st m et Ita lië. Staatsblad no. 301 bevat het Kon. Besluit van. 1 Sept. j. 1., w aarbij bekend w ordt gem aakt de tusschen den Nederlandschen tijd. zaak gelastigde en den Italiaanschen ondersecretaris van Staat gew isselde nota’s over de wederzijdsche. erkenning, van scheepvaartwetten en scheepspapieren. ■
Sch eeps ver liezen. H et vrachtstoomschip IJselmonde, groot^ 1381 bruto reg._ ton en 2200 ton deadweight, in 1920'door de fa. L. Sm it & Zoon te K in derdijk gebouwd en toebehoorende aan de fa. Gebrs. van Uden te Rotterdam , 'is, na aanvaring met het Engelsche stoomschip Ellerdate, op den Nieuwen W aterw eg gezonken en is als verloren te beschouwen. Eveneens is vermoedelijk van de schepenlijst af te voeren het vra ch t stoomschip Amersfoort, groot 7733 bruto reg. ton en 11550 -ton laad vermogen, in 1918 door de Bremer Vulkan te V egesack gebouw d en toebehoorende aan de Koninklijke Nederlandsche Stoombootmaatschappij tc Amsterdam, welk schip op het eiland Barbuda is gestrand.
P a n am a k an a a l. D e maand Juli w as een record-m aand voor het Panam akanaal. N iet minder dan 509 koopvaardijschepen maakten van het kanaal gebru ik en zij betaalden $ z.215.516 aan tolgelden.
Sch eepsverliezen. H e t vrachtstoom schip Calcutta, groot 5541 bruto reg. ton en 9390 ton laadvermogen, in 191 j 'door A. Mc. M illan & Son te D um barton gebouw d en! _toebehoorende /aan de Stoom vaart M ij. „N ederland” te Am sterdam is na aanvaring gezonken eni gebroken.
O ntw erp-verdragen v a n Genève. A ctie bij F ijen o ord . De liefhebberij om in staking te gaan was onder de werklieden van het Etablissement „Fyenoord” te Rotterdam niet zeer groot. V a n het ongeveer 1900 man sterke personeel heeft slechts 848 man aan de stemming, uitgeschreven door den Alg. Ned. M etaalbewerkersbond, deelgenomen en hiervan waren er slechts 449 vó ó r het w erk neer te leggen of ca. 23 pet. van het totale personeel.
R o tte rd am sch e L lo y d . Naar w ij vernemen zijn bij den Rotterdamschen Lloyd plannen in voorbereiding voor een passagiersschip, waarvan de afmetingen die van de Sibajak belangrijk zullen overtreffen.
W in tersch eepvaart in F in lan d , Om toegelaten te worden tot de w intervaart in Finsche havens moeten de schepen voldoen aan bepaalde voorwaarden. Geacht wordt, dat daaraan voldaan w ordt w anneer zij de volgende klasse.teekens hebben. Lloyds Register of Shipping: 100 A 1.; 100 A 1 w ith freeboard en 100 A 1 strengthened for navigation in ice. D et Nors'ke Veritas: A 1; A 1. Is; A 1 w ith freeboard. British Corporation: B .S .* ; B S * with freeboard. Am erican Bureau of S h ip p in g :'A 1; A 1 E ; A r. w ith freeboard. Germanischer L loyd: 100 A 4 ; eventueel gevo lgd door „m it F reibord” ; (E ); (E + ) ; en K (E ) o f K (E + ) . Bureau Veritas: I. 3/3, PR;-; I. 3/3. A ; I 3/3 L en I 3/3 G. P R . Schepen, niet voorzien van een dezer klasseteekens, kunnen slechte door het Bestuur van de Zeevaart na onderzoek omtrent de sterkte, worden toegelaten.
Suez-kanaal. In Juli zijn in totaal 2.342.000 netto ton door het Suez-kanaal ge varen tegen 1.903.000 ton in de overeenkomstige maand va n het v o rig jaa r en wel 1.137.000 ton vanaf P o rt Said én r.205.000 ton vanaf Suez. 55 schepen met 301.000 ton waren hiervan motorschepen. U itgaande werd 891.000 metrieke ton lading vervoerd, terw ijl de thuiskomende lading 1.567.000 ton bedroeg. D e ontvangsten bedroegen frs. 16.799.000 tegen frs. 14.368.000 in Juli 1926.
Inschrijving bouw onderzeeboot. H et Departement van M arine heeft in laten schrijven vo o r den bouw van de onderzeeboot 0 is . D e hoogste inschrijfster was de Scheepsw erf v.h. P. Sm it Jr. te Rotterdam met ƒ 2.950.000 (leveringsterm ijn 2% jaar, en M.A.N,-motoren). D e laagste inschrijfster was de M ij. „D e Schelde” te Vlissingen, voor ƒ 1.836.000 (leveringstijd 30 maanden en Sulzer-motoren),
M aatregelen in Finland tegen te hoogen d e k la st; V olgens een mededeeling der Deutsche Verstichenmgs P resse zijn thans door de Finsche scheepvaartautoriteiten drastische [maatregelen genomen tegen de onvoorzichtige belading van te hoogen deklast der uitgaande -houtschepen. D eze maatregelen zijn het .gevolg van d e vele ongevallen w elke in den laatsten tijd aan schepen zijn overkom en, w elke met te hoogen deklast uitvoeren, Herhaaldelijk zijn zij genoodzaakt geweest een deel van den deklast w eg te werken, terwijl anderzijds door dezelfde oorzaak vaak slagzij ontstond die tot rampen leidde. D e Finsche havenautoriteiten hebben thans bepaald 'dat aan schepen w elke tengevolge van te hoogen, deklast slagzij bobben, geene -beloodsing meer wordt gedaan. In scheepvaartkriiigen hebben deze vo o r schriften volgens het blad ernstige ontstemming gewekt, terw ijl daar tegenover de maatregel voor assuradeuren m oet worden toegejuicht, aangezien. daarmede een preventieve w erk in g tegen schaden w ordt verkregen. H et blad noemt een viertal voorbeelden van ernstige scheepsonge vallen, w elke door het m isbru ik van te hoogen deklast in den allerlaatsten tijd zijn veroorzaakt. T ezelfder tijd w ordt een nieuw e scheepsramp gemeld die eveneens door te hoogen deklast blijkt te zijn veroorzaakt. D e Zweedsche stoom er Tr$gve is op reis ivan Stockholm naar Leningrad totaal v e r lo r e n . gegaan. Overblijvenden van de/bemanning hebben, verklaard, dat het schip op 14 Augustus tengevolge van te hoogen deklast is gekapzijsd . en gezonken.
Ingediend ?ijn twee wetsonwerpen, tot voorbehoud van de b e vo eg d heid tot toetreding tot tw ee in 1926 te Genève aangenomen ontwerp verdragen. H et eerste b etreft het ontw erpverdrag regelende de repatrieering van schepelingen, terw ijl het-tw eede de arbeidsovereenkom st van schepelingen betreft.
D e „ L o t u s ” -kw estie. In H et Schip No. 17, op bladzijde 223, maakten w ij m elding van de behandeling voor het Perm anente H of van Internationale Justitie van de zaak tusschen F ra n k rijk en T urkije betreffende de aanvaring L otu s— Boz-kourt. Idet H of heeft thans in deze zaak uitspraak gedaan. H e t betreffende arrest is vastgesteld met 6 tegen 6 stemmen en de stem van den vo o r zitte r als doorslaggevende. E chter is een der tegenstemmers het eens in de hoofdzaak. O nder de leden die een afw ijkende meening w aren toegedaan bevond zich ook de heer Loder. Vastgesteld w erd dat T u rkije niet heeft gehandeld tegen de begin selen van het Internationaal recht in den zin van het getro ffen com prom is, en het verzoek om schadeloosstelling voor den Franschen stuurman werd afgew ezen. T u rk ije is dus bevoegd verklaard de berechting van deze za a k door de eigen rechtbank te doen geschieden.
D e g ro o tste o o rlo g sv aa rtu ig en ter w ereld. Zijn de N elson en de ,Rodney de meest moderne en geduchte oorlogsschepen ter w ereld, zij zijn niet de grootste. Zoo is het Britsche slagschip H ood met 41.200 ton w aterverplaatsing, w elk schip van 1918 dateert, belangrijk grooter en m et een machinevermogen van 144.000 pk en 28% mijl snelheid ook veel sneller dan het type Nelson. N o g grooter zijn de Am erikaansche vliegtuigschepen Lexin gtcn en Saratoga. D eze w aren bestemd om slagkruisers te worden. Zij hebben een lengte van 888 Vt. en een breedte van 105 vt. O orspron kelijk zouden deze schepen bij een verm ogen van 180.000 pk een snelheid hebben moeten ontwikkelen van 34 mijl. H un kosten zouden plm. 120 millioen gulden het stuk hebben bedragen. T hans w ordt de inrichting veel eenvoudiger, daar zij nu zijn ingericht als moeder schepen voor vliegtuigen. H et verdrag van W ashington heeft gelukkig althans eenigermate paal en perk gesteld aan de gew eldige geld verspilling op dit gebied.
F I N A N C I E E L E R U B R IE K . H erverzek erin g. s.s. s.s. s.s. s.s.
Ekaterini C, 10 Sept. 50 gns; 22 Sept. onverzekerbaar. Etterwater, 10 Sept. 60 gn s; sedert onveranderd, Jinsko Maru, 10 Sept 40 gns; sedert onveranderd, Nordic, 10 Sept. 6 gns; 12 Sept. 8 gns; 20 S e p t 5 aangekomen. s.s. Suez Maru, 10 Sept. 50 gns; sedert onveranderd, s.s. Amersfoort, bij het eil. Barbuda gestrand, 21 Sept, 50 gns; 22 Sept. 80 gns. s.s. Brircondaste, bij Serranna Bank gestrand, 21 Sept. 12 gn s; 23 Sept. 15 gns. s.s. K urdistm , gestrand, 20 Sept. 35 gns; 21 Sept. vlotgekom en. m.s. Thalatta, onbestuurbaar, 20 Sept. 20 gns; 21 Sept. behouden.
T a rie fv erla g in g te R o tte rd am . H et tarief voor het gebru ik van electrisch licht in de op korten term ijn verhuurde loodsen zal met ruim */» w orden verlaagd.
H aven geld en R o tte rd am . D e havengelden voor zeeschepen 'hebben in A ugu stus ƒ 470.442 opgebracht en dié voor binnenvaartuigen ƒ 97.415. In de eerste acht maanden van dit jaar. w aren de totale ontvangsten resp. ƒ3.532.694 en ƒ840.455.
O p b ren gst lo od sgeld en . In de maand A ugu stus hebben de loodsgelden opgebracht ƒ425,934,26 tegen ƒ465.603,94 in A ug. 1926 en een ram ing van ƒ 333.333- In- de eerste 8 maanden van dit jaar bedroeg de opbrengst f 3.278.405,76 tegen ƒ 3.114,854,19 in het overeenkom stige tijd vak van verleden jaar en een ram ing van ƒ 2.C66.667.
gns;
M A T E R IA L E N C O N G H E S . V a n 22 O c to b e r tot 13 N ovem ber a.s. vin dt te B erlijn een m aterialen co n gres plaats, -waarbij in de Technische H oogeschool te Charlottenburg o n geveer 200 vo o rd ra ch ten gegeven w orden, terw ijl aan den K aiserdam m een m a terialen ten to on stellin g zal w orden gehouden. V a n de materialen zijn v e rte g e n w o o rd ig d de drie groepen: staal en ijzer, m etalen en e lectró tech n isch e isoleerstoffen. ; D e vo lg en d e voordrachten zijn speciaal te verm elden : M a an d a g 24 O ctob er:: inleiding over onderzoekingen en arbeid ten bate der gem een schap van de ijzervorm ende en ijzerverbruikende in d u s trié ; m a teria len vra ag stu k ken voor w arm te- en krach tm ach in es; a lum iniu m en zijn legeeringen.
H. 0 . C. FRAHM te Hamburg (Duitschland), houder van het N etferfnndsch O ctrooi Nr. 7977, betreffende:
„Inrichting voor het dempen der slingerbewegingen van schepen” is bereid dit octrooi te verkoopen of hierop lic e n tie t e v e r le e n e n . Nadere inlichtingen verstrekt het NEDERLANDSCH OCTROOt-BUREAU, Laan Copes van Cattenburch 24, ’s-Gravenhage.
* r
Het
betreffende:
„Vibreerend electriscli toestel voor het zenden en ontvangen van onderwatersignalen en voor andere doeleinden” wordt ter Overname of ter Licentieverleenlng aangeboden
, D in sd a g 25 O c to b e r: m echanisch en m etallografisch onderzoek van ijzer.
Reflectanten gelieven zicli te wenden tot: Octroolbureau V RIESEN D O RP & OAADE, N. U itleg 3, 's-G rav en h ag e
W o e n s d a g 26 O ctober: physisch, chemisch en technologisch onder zoek van ijze r; sam en ste llin g en m icrog ra fie van de m etalen ; m ateriaalv ra ag stu k k e n in den ketel- en tu rb in en b o u w ; m ateriaaleischen voor den m ijn b ou w .
^
SCHEEPSREPARATIEWERF „PIETHEIN”
D o n d erd a g 2 7 O ctober: koper en zijn legeeringpn; m ateriaalvraagstukken in den v o e rtu ig - en vlie g tu ig b o u w ; m aterialen in den ijzer- en sch eep sbo u w ; sp oo r- en tram w egm aterialen; m etalen m aterialen in den v lie g tu ig b o u w . V r ijd a g 28 O cto b e r: m aterialenvraagstukken op het gebied van g e re ed sch ap p en ; m echanisch onderzoek van nietijzerm etalen.
NEDERLANDSCH OCTROOI N o. 2 6 3 4 ^
Firma W . SCHRAM 6 ZO NEN - BO LN ES
E le c tr isc h e D w arsh ellin g lang 115 M eter I ROTTERDAM 553 Telcfoonnummr :s: ( RIDDERKERK 302 ca 313
Telegramadres! SCHRAM BOLNES
Z a te rd a g 29 O c to b e r: physisch en chemisch onderzoek va n metalen; m aterialen v o o r den algem eenen m achinebouw ; m ateriaalvraagstukken hij de b liltb ew erk in g . D in s d a g 1 N o v e m b e r: smeden en soldeeren van ijzer en van niet ijzermetalen.' W o e n s d a g 2 N o v e m b e r: ijzer en staal en andere m etalen als mate rialen v o o r de electrotechniek. D o n d erd a g 3 N o ve m b e r: isoleerstoffen der electrotech n iek; niet ijzerm etalen a ls m aterialen v o o r de chemische in dustrie; ijzer als m ateriaal v o o r de chem ische industrie.
KRANEN I I F T F N . ■■■■ 1 ■ | P D M i
ORAAIKRANEN„LOOPKRANEN, LOOPKATTEN, ELECTRISCHE TAKELS TA N D W IEL -T A K EL S. L NV.TRAMSPORTWERKTUIGEH ■« MACHINEFABRIEK. ▼
LILKLN
X,G.B.SANDER5 &Zoon. ENSCHEDE. 6
V r ijd a g 4 N o v e m b e r: m aterialen vo o r gieten ; de edelm etalen als m a teria len ; vo o rd rach ten over nikkel, cobalt, m angaan, chroom , anti m oon, tin, z in k en cadmium.
LUCHTCOMPRE&SORS voor MOTORSCHEPEN C O M P R E S S O R S voor alle gassen en iederen druk tot 1000 Atm , D R lIK lillC H T L O C O M O T IE V E N A P P A R A T E N v o o r/A U T O G E N E M E T A A L B E W E R K IN G Z U U R STO F
- S T IK S T O F tot 99,9 %
N.V, W * A * H O iEl:' K 's Machine- en Zuurstoffabriek H oofdkantoor1, en Machinefabriek te Schiedam Zuurstoffabrieken tet Schiedam, Amsterdam, Utrecht, Groningen, Tandjong-Priok, Soerabaja
BOLNES “ r MOTOREN VOO» SCHEEPS-EN STATIONNAIRGEBRUIK iw M achinefabriek,JB 0 1 N E S 1 hJH v a n C ap p ellen teB o ln es
A 11
BOTJE, ENSING & Co.
D R A A IK R A N E N
LODPKRANEN
GRONINGEN
G R IJ P E R 5
HOENDIEP Z.Z. - TEL. 1355
mkXÊ M
j i f
AFD-
HIJ5CHWERKTUIGEN
r q r im k & v q
u VU '
BROEK
MACHINEFABRIEK ENSCHEDE
\\
SKODA
U
V O O R A E L E D O E L E IN D E N
Tandrad', Draad-, Profiel-, Fraisen
Schijf-,
Kop-, Fraisen
. SPECIALITEITEN IN:
SLEEPBO O TEN - BARKASSEN - LICH TERS HEKW IELERS - MOTORSCHEPEN
SCHEEPSMACHINES ) SCHEEPSKETELS S T E E D S IN SLEEPBOOTEN ) aaim buuw
P R E C IS I E W E R K T U I G E N
Wals-,
SCH EEPSBO UW ERS - MACHINEFABRIKANTEN KETELMAKERS
ALLEEN V ER TEG EN W O O R D IG ER :
Fa. G. W. REICHEL, Bloemgracht 130, AMSTERDAM, Tel. 45442
Vlaard. Machinefabriek T e le f o o n 129
I. A. KREBER VLAARDINOEN
FATUM 's-G R A V E N H A G E
Telefoon 33940
sluit o. m. op gunstige voorw aarden
B u l l i v a n t 's
S taaldraadtouw
ON GEVALLEN v erzek er ingen in en buiten beroep W ETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEIDSverzekeringen AlITOMOBIELv erzeker in gen FATUM
is toegelaten tot overnam e van het
belangrijk risico der O N G E V A L L E N W E T 1921
DAIMLER SCHEEPSMOTOREN voor B E N Z IN E en P E T R O L E U M H oofd v ertegen w o o rdigin g v oo r N ed erlan d:
Mij. voor Motoren i,d, WILLEM REMMERS & C o , A M S T E R D A M , W eespcrzijde 144
-
Telefoon 53218
R E P A R A T I E - I N R IC H T IN G V O O R A I X E M O T O R E N
CENTRAAL SCHEEPSBOUW BUREAU C E N T R A L E B O N D V A N S C H E E P S B O U W M E E S T E R S IN N E D E R L A N D
Gebouw „Stroo m berg” , W est Nieuwland 12 - R O TTERD A M Telegram -A dres: „CEBO SIN E”
H O O G E R W E R FF & C o .
K IN D E R D IJK
en
VLAARD1NGEN
T E L E F O O N RO TTERDAM 1879-68711
B E L A S T ZIC H M E T :
O n tw e r p e n e n u itb e s te d e r * v a n n ie u w b o u w C o n tr o le t ijd e n s d e n b o u w Koop en V e rk o o p van alle soorten schepen
VAN RIETSCHOTEN 6 HOUWENS - ROTTERDAM MAKEN REEDS SINDS M EER DAN 40 JAREN
ELECTRISCHE INSTALLATIES
™ SCHEPEN
