Digitale zorg verbindt Ervaringen, wensen en behoeftes van cliënten en naasten die gebruik maken van ambulante GGz Samenvatting onderzoeksrapport Juni 2014
1
In opdracht van 15 cliënten- en familieorganisaties in de ambulante GGz
Marloes Martens (ResCon) Projectleider
Serge Metselaar (eHonad) Onderzoeker
2
Doelstelling project
3
Opzet van het onderzoek
Groepsinterviews (n=67) - 10 organisaties - 11 interviews - 1 okt - 2 dec ’13 1=
Online Vragenlijst (n=217)1 - via GGz-instellingen en cliënten-en familie organisaties - 3 feb - 16 maart ’14
Voldoet aan G-Power analyse, a Priori, benodigde n=210, (power 95%, d=.5, α=.05).
4
Achtergrondkenmerken respondenten (1) Groepsinterviews - 64% digitale zorgervaring - ? digitaal vaardig Aard psychische klachten Groepsinterview 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
Vragenlijst - 87% digitale zorgervaring - 86% digitaal vaardig 60%
Aard psychische klachten Vragenlijst
50% 40% 30% 20% 10%
Cliënt
0%
Naaste
*= Psychose, Schizofrenie
5
Achtergrondkenmerken respondenten (2) Verdeling respondenten naar doelgroep
70%
Groepsinterview
15%15%
Cliënt
Verdeling respondenten naar geslacht
69%
Groepsinterview
31% Vrouw
Cliënt& Naaste 60%
Vragenlijst
0%
50%
100%
29% 37% 16%
77%
Vragenlijst
0%
Verdeling respondenten naar leeftijd
Groepsinterviews
Man
Naaste
22% 18%
50%
23%
100%
Verdeling respondenten naar behandeling/begeleiding
≤ 29 jaar 30-39 jaar
69%
Groepsinterviews
In behandeling*
40-49 jaar 30% 25%18%
Vragenlijst
≥ 60 jaar 0%
50%
100%
≤ 1 jaar gestopt
50-59 jaar
≥ 1 jaar gestopt 67%
Vragenlijst 0%
50%
Onbekend 100%
6
Kennis van digitale zorg Kennis digitale zorg (n=214) Weet vrij precies wat het is
7% 10%
25%
Weet ongeveer wat het is Twijfelt wat het is
16%
Bekend van naam 42%
Weet niet wat het is
Mensen die weten wat digitale zorg is, vinden digitale zorg meer geschikt om: - in te zetten om mensen te informeren; - te voorkomen dat psychische klachten verergeren; - taboes en zorgkosten te verminderen. 7
Ervaring met digitale zorg
Mensen met digitale zorgervaring weten significant vaker wat digitale zorg is en verwachten deze ook vaker te gebruiken in de toekomst dan mensen die weinig tot geen ervaring hebben.
8
Waardering voor digitale zorg
Twee kanttekeningen: A. 'De informatie op internet heeft als beperking dat het vrij algemeen is en nooit toegespitst kan zijn op persoonlijke situaties.‘ B. ‘Hulpverleners zijn er nog niet aan gewend om met digitale zorg om te gaan.’ 9
Mening over digitale zorg Mening digitale zorg als ontwikkeling (n=214)
12% (Hele) goede ontwikkeling Neutraal
26% 62%
(Hele) slechte ontwikkeling
Blended behandelen geniet de voorkeur: ’Digitale zorg is een hele goede toevoeging, maar het moet niet helemaal de behandeling overnemen.’
10
Randvoorwaarden digitale zorg
Drie meest genoemde redenen om geen gebruik te maken van digitale zorg (n=28): A. Niet aangeboden gekregen (36%) B. Onbekend met digitale zorg (29%) C. Gemis van persoonlijk contact (25%) 11
Geschiktheid van digitale zorg naar zorgfase
Digitale zorg biedt, met uitzondering van de diagnosefase, voor alle zorgfases mogelijkheden
12
Empowerment & Zelfmanagement
- Informatie over psychische klachten levert duidelijkheid en meer acceptatie van psychische klachten op. - Door beter voorbereid een gesprek met hulpverlener aan te gaan krijgt men meer grip op de eigen problematiek en werkt men in de behandeling effectiever. - Ervaring van gelijkgestemden biedt gebruikers her- en erkenning waardoor ze beter met hun eigen problematiek omgaan. 13
Toekomstig gebruik van digitale zorg
Mensen die verwachten digitale zorg te (gaan) gebruiken, zijn significant meer tevreden over online lotgenotencontact en online informatie zoeken over psychische klachten dan mensen die dit niet of minder verwachten.
14
Digitale zorg en naasten A. Naasten verwachten significant minder vaak gebruik te maken van digitale zorg in de toekomst dan cliënten. B. Naasten geven aan dat zij zich onvoldoende betrokken voelen bij de behandeling van hun partner/kind/ouder/vriend(in). C. Naasten geven aan dat zij digitale zorg geschikt vinden om hen meer bij de behandeling te betrekken.
15
Participatie bij ontwikkeling van digitale zorg ‘Het staat als een paal boven water dat je cliënten en naasten moet laten participeren bij de ontwikkeling van digitale zorg.’ A. Gebruikers zien geen verschil tussen betrekken en actief participeren1. B. Ervaringskennis zorgt ervoor dat digitale zorg beter aansluit bij gebruikers2. C. Voorwaarden voor inzetten van ervaringskennis: - neem gebruikers serieus; - maak participatie flexibel (tijdens en na de behandeling); - houd rekening met de ernst van de klachten; - geef een financiële vergoeding, minimaal reiskostenvergoeding; - maak online participeren mogelijk; - leg nadruk op inbreng van ervaringsverhalen. 1 =Actieve participatie betekent dat gebruikers actief zijn in planning, ontwikkeling en implementatie van digitale zorg of dat zij gezamenlijk- of eindverantwoordelijk zijn voor de toepassing. 2 = Ervaringskennis is persoonlijke kennis opgedaan door bepaalde ervaringen.
16
Inzicht 1 t/m 5 De resultaten leiden tot 10 inzichten: 1. Bekend maakt bemind. 2. Persoonlijke informatie vergroot geschiktheid digitale zorg. 3. Beveiligd e-mailcontact tussen gebruiker en hulpverlener heeft potentie. 4. Bekendmaking en enthousiasme vanuit de zorg dragen bij aan gebruik. 5. Digitale zorg als aanvulling niet als vervanging.
17
Inzicht 6 t/m 10 6. Digitale zorg biedt, m.u.v. diagnosefase, voor alle zorgfases mogelijkheden. 7. Digitale zorg draagt bij aan acceptatie van psychische klachten. 8. Digitale zorg is ook geschikt voor naasten. 9. Deelnemers ervaren geen verschil tussen betrekken en actief participeren. 10. Ervaringskennis is de sleutel tot goede digitale zorg.
18
Met dank aan
19
Volg ons
www.facebook.com/gripopeHealth @GripopeHealth http://www.platformggz.nl/lpggz/ project_vraagsturing
20
