HANDLEIDING PENTO
Digitaal prentenboek met geluid maken op de iPad Leeftijd Deze les is geschikt voor PO groep 3 t/m 8.
Inhoud In deze les maken kinderen op de iPad een prentenboek met geluid. We gebruiken hiervoor de app Pento (betaald) of Pento lite (gratis). In de gratis app kan één boekje worden gemaakt. De betaalde app is onbeperkt.
Aan bod komen: • • • • • • •
Creatief schrijven Tekenen, illustreren Verhaal bedenken Voorlezen Kennis van digitale technieken Werken met de iPad Foto’s maken
Belangrijk Zorg dat u zelf met Pento heeft gewerkt voordat u deze les met de kinderen doet.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 1 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Voorbereiding Voor deze opdracht is het belangrijk dat u goed met de iPad vertrouwd bent. Als dat al zo is kunt u onderstaande stappen overslaan.
Basisvaardigheden werken met de iPad Notities
Pages
Write 2
Schrijven. Gebruik de gratis app Notities, Mail of een andere schrijf-app, zoals Pages of Write 2 om te oefenen met typen. Ontdek hoe je hoofdletters en cijfers typt. Tekens met accenten typ je door een klinker lang ingedrukt te houden. Tekenen. Oefen in de gratis app Doodle met tekenen. Schermafbeelding. Oefen het maken van een schermafbeelding. Dit kan door de home-knop en de uitknop tegelijk in te drukken. Deze methode is wellicht niet nodig voor uw prentenboek, maar het is altijd handig om te weten. Fotograferen. Maak een foto met de app Camera.
Doodle
Foto’s beheren. Bekijk de app Foto’s. Hierin kunt u eventueel mapjes maken voor verschillende projecten. Lezen. Lees een paar prentenboek-apps of leesboekjes. Bijvoorbeeld: Mus op het net, Timo en het toverboek, Daar komt aap (gratis), Waar kom ik eigenlijk vandaan? of Timo en het toverstokje (gratis).
Camera
Zoeken. Zoek in de app Safari via Google naar een afbeelding die u wilt gebruiken. (Hiervoor is internet nodig.) Houd uw vinger op de afbeelding en kies ‘Bewaar afbeelding’. De afbeelding staat nu in de app Foto’s. Foto’s
Safari
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 2 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Werken met Pento Wat is Pento? Met de app Pento kunt u presentaties maken in de vorm van notitieboekjes. We gebruiken de app in deze les om een prentenboekje mee te maken. Hoe ziet zo’n boekje eruit? • Een boekje heeft meerdere pagina’s. • De pagina’s zijn staand en je ziet maar één pagina tegelijk. • Op elke pagina kun je tekenen, schrijven, video’s en/of foto’s importeren en geluid opnemen. • De elementen kunnen makkelijk worden verschoven, vergroot, verkleind of bewerkt. • De app werkt intuïtief en is niet moeilijk. NB: Zorg dat u de app eerst zelf beheerst, voordat u met de kinderen ermee gaat werken.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 3 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Stap 1 Boekje aanmaken Open de app.
Er staat één boekje in de bibliotheek: Pento Tutorial. Klik op + linksboven om een nieuw boekje aan te maken.
Geef het boekje een titel.
Maak eventueel een foto voor de voorkant.
Of kies een foto of tekening uit de app Foto’s. Pento vraagt om toegang tot de app Foto’s. Klik daarna op het √ vinkje.
Een afbeelding op de voorkant zetten kan echter ook nog als het boekje klaar is. U kunt deze stap nu ook overslaan. Klik op Done.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 4 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Stap 2 De eerste pagina Open uw boekje door erop te klikken. U kunt nu de eerste pagina van het prentenboek maken. In dit voorbeeld gaan we uit van het voorbeeldverhaal Een raar ei (zie pagina 12 van deze handleiding).
Lezen
Bewerken
Linksboven staan twee symbooltjes: een open boekje (= Lezen) en een blaadje met pen = Bewerken). Klik op het blaadje met pen om het gereedschap te zien.
Klik op het symbool Invoegen Kies BG (Background) en kies een witte achtergrond.
Klik op het symbool Tekst Kies een kleur en een lettergrootte: bijv. 40 punten. In het midden van de cirkel zie je de grootte.
Dubbelklik ergens op de pagina tot het toetsenbord verschijnt. Typ de tekst van de eerste pagina.
Gebruik het oranje driehoekje rechtsonder in het tekstkader breder te slepen. Klik ergens op het scherm zodat het toetsenbord verdwijnt en zet het tekstblok op de juiste plek.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 5 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Klik op het gummetje. Hiermee gum je een lijntje weer uit.
Klik op het pen symbool. Kies kleur en lijndikte en maak een tekening. In het midden van de cirkel zie je de dikte van de lijn.
Klik op het marker symbool. Kies een kleur en lijndikte en kleur de tekening in. De marker is een beetje doorzichtig net als waterverf. (Dit is het verschil met de pen. De pen is 100% dekkend.) Door een paar keer over dezelfde plek te gaan wordt de kleur donkerder. U kunt ook kleuren mengen door over een kleur heen te tekenen. In het midden van de cirkel zie je de dikte van de lijn.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 6 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Klik op het symbool Invoegen Kies Picture en kies een foto uit de app Foto’s. In dit geval is een foto van een ei ingevoegd.
Zet het ei op zijn plek. U kunt de foto draaien, vergroten, verkleinen, etc.
Eventueel kunt u onderin een filter effect kiezen. Klik op OK.
Teken eventueel over de foto heen. Maak bijvoorbeeld met een marker blauwe stippen op het ei.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 7 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Klik op het symbool Invoegen Kies Record.
Klik op de rode knop en lees de tekst voor. Het vierkantje betekent pauze. Het driehoekje is beluisteren. Met het vinkje linksonder bewaart u de voorleesstem. Met het kruisje rechtsonder verwijdert u de audio.
NB Gebruik af en toe de knop Instellingen om het boekje tussentijds te bewaren: Save. Het zou jammer zijn als de app vastloopt en al het werk gaat verloren. Sleep de audio naar een goed plek, bijvoorbeeld rechtsonder op de pagina.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 8 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Stap 3 Meer pagina’s toevoegen
Klik op het paginasymbool rechtsboven. Klik daarna op de + en maak zo een nieuwe pagina aan. Herhaal de eerdere stappen. Als het boekje klaar is kunt u het lezen en bladeren.
Bladeren
Bladeren
Extra opties
Met de Graber kunt u in de app browsen op internet om afbeeldingen te zoeken. Voor kinderen is dit wellicht niet raadzaam. Tip: gebruik begeleide toegang op de iPad en trek een kader om de graber. Zo schakelt u deze optie uit. Met begeleide toegang kunt u er ook voor zorgen dat kinderen de app niet kunnen verlaten. Meer lezen: bit.ly/begeleidetoegang
Tip: Zet Cloud Synch tijdens het werken uit, anders gaat de app telkens synchroniseren.
Neem via skydrive.live.com een gratis abonnement bij SkyDrive. Bij Settings in Pento kunt inloggen op SkyDrive. Ze worden dan ‘in the cloud’ bewaard.
Met Share Notebook kunt u uw boekje delen met andere iPad gebruikers.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 9 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Werken met de kinderen Voorbereiden Voor deze opdracht is het handig als de kinderen al enigszins met de iPad vertrouwd zijn. Gebruik hiervoor de apps van pagina 2 van deze handleiding. Laat de kinderen vooral ook naar een paar prentenboek apps kijken. Bespreek deze apps met ze. Wat vinden ze er goed en leuk aan? Wat vinden ze niet zo goed?
Demonstratie Koppel uw iPad aan het digibord en laat de kinderen uw Pento-oefening zien. Zo hebben ze een voorbeeld van wat ze gaan maken. Maak als voorbeeld één pagina samen met de kinderen.
Verhaal bedenken U kunt deze les aanpassen aan het niveau van de groep en de tijd die u eraan wilt besteden.
Er zijn een paar mogelijkheden: • De kinderen bedenken zelf een prentenboekverhaal met tekeningen. Op elke pagina staan één of twee zinnen en een tekening. • De kinderen kiezen een leesboek en maken daarbij zelf een digitaal boek. Ze nemen een fragment uit het verhaal of vatten het samen. Hierbij maken ze tekeningen. • De kinderen kiezen een voorbeeldverhaal uit deze les (pagina 12 t/m 14) en maken dat zelf af. U kunt deze pagina’s printen en de kinderen kunnen deze gebruiken om op te schetsen. De verhalen zijn nog niet af. De kinderen bedenken zelf een leuk einde.
Houd rekening met de volgende dingen: • De pagina’s van het prentenboek worden staand. • Op elke pagina komt een of twee regels tekst en een tekening. Probeer de tekst zo kort mogelijk te houden. • Je ziet telkens maar één pagina. Bij een papieren boek heb je altijd een linker- en rechterpagina, maar bij een digitaal boek hoeft dat niet.
Tip Laat de kinderen eerst op papier werken en zodra ze een plan klaar hebben, mogen ze dit uitwerken op de iPad.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 10 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Tekenen Om het prentenboek te illustreren zijn tekeningen of foto’s nodig.
Er zijn een paar mogelijkheden: • Kinderen tekenen in de app Pento. • De kinderen tekenen in een geavanceerde tekenapp zoals SketchbookX. Deze tekeningen kunt u opslaan en in de app Pento importeren. • De kinderen tekenen op papier. Met de app Camera maken ze een foto van de tekening. Deze foto’s kunt ze in de app Pento importeren. • De kinderen kiezen foto’s of tekeningen van internet om het verhaal te illustreren.
Tip Als u niet voor elke kind een iPad beschikbaar heeft, laat ze dan een aantal taken op papier doen. Het verhaal bedenken en schetsen maken kan sowieso op papier.
Prentenboek maken met Pento • Herhaal de instructie over werken met Pento. Koppel uw iPad aan het digibord en maak samen met de kinderen een prentenboekpagina in Pento. • Print pag 4 tot 9 uit deze handleiding uit en laat de kinderen deze gebruiken als geheugensteun. • Laat de kinderen in kleine groepjes met Pento werken, liefst met begeleiding van een volwassen ‘expert’.
Afsluiten • De kinderen bekijken elkaars boekjes. • Sluit de iPad aan op het digibord en bekijk met de hele klas de boekjes op het digibord. • Bespreek de opdracht. Wat ging er goed? Wat was moeilijk? • Laat de kinderen individueel opnieuw een paar digitale prentenboek op de iPad bekijken. Wat vinden ze van de tekst, de tekening, het geluid en het verhaal? Kijken ze nu anders dan aan het begin? Wat hebben ze van deze les geleerd? • Deel de boekjes met elkaar via de deel-knop in het Pento-boekje, zei pag 9.
HANDLEIDING PENTO -DIGITAAL PRENTENBOEK MET GELUID MAKEN OP IPAD PAG 11 © RIAN VISSER | MEER LESSEN OP WWW.BOOKS2DOWNLOAD.NL
Voorbeeldverhaal 1
Piek ziet een ei. Het is een heel raar ei.
Dag! Ik ben Tuut, zegt het dier.
Tik, tik! Wie komt er uit het ei?
Piek loopt weg. Tuut loopt met hem mee.
Voorbeeldverhaal 2
Tim rijdt met zijn bus door de straat. Toet, toet!
Het is druk. De bus kan er niet door.
Midden op de weg staat een groot ding. Het beweegt en maakt geluid.
‘Help!’ roept een vrouw. Tim stapt uit.
Voorbeeldverhaal 3
Vis Blub zwemt in zijn kom. Blub, blub!
Blub verveelt zich. Hij denkt aan de zee.
Blubt droomt van zijn vrienden in de zee. Hier zie je ze.
‘Wat gaan we doen?’ vraagt Blub. ‘Ik heb zin in een avontuur.’
Voorbeeldverhaal 4
Op de heuvel staat een boom. De boom heeft brede takken.
Uit de lucht komt een ufo omlaag. Krak! Hij landt midden in de boom.
De deur gaat open. Knonk kijkt omlaag. ‘Hoe komen we beneden?’ vraagt hij.
Zijn vriend Duddel kijkt ook omlaag. Hij krabt op zijn hoofd.