Differentiatie in de VWO praktijk Kleine ingrepen, grote effecten
VWO Conferentie Utrecht, 29 januari 2015 Johan
[email protected]
VREEMDE VOORWERPEN Wat kan het opleveren om op deze manier een training (les) te starten?
Wat doet u met de nieuwsgierigheid van uw vwo leerlingen?
IE Ieren inspireren
ww w. a p s. nl
Aandacht voor het volgende.... De start van de les met het aspect nieuwsgierigheid Omgaan met verschillen of . Een werkvorm binnenste buiten Wat wilt u zelf weten Wie is er actief in de/uw les Het stellen van een goede vraag Wat valt er te kiezen? Het einde van de les: nachtkaars of cliffhanger Huiswerk!?!
Doelen van deze workshop: Praktische ideeën opdoen om in de vwo les van morgen nog meer leerlingen actiever gemotiveerd en dieper aan het leren te krijgen. Bewust worden van nieuwe / ‘oude’ mogelijkheden. En .: even aan het denken gezet worden
Differentiëren: verschillen
o m g an m e t. . .
. .
Differentiatie
Differentiëren: verschillen
omgaan met benutten van inzetten van rekening houden met leren van uitgaan van organiseren van
ruimte geven aan honoreren van gebruikmaken van waarderen van (h)erkennen van vieren van ontdekken van uitvergroten van
Differentiëren: verschillen
omgaan met benutten van inzetten van rekening houden met leren van uitgaan van organiseren van
ruimte geven aan honoreren van gebruikmaken van waarderen van (h)erkennen van vieren van ontdekken van uitvergroten van
Differentiëren: verschillen
omgaan met benutten van inzetten van rekening houden met leren van uitgaan van organiseren van
ruimte geven aan honoreren van gebruikmaken van waarderen van (h)erkennen van vieren van ontdekken van uitvergroten van
Differentiëren: verschillen
omgaan met benutten van inzetten van rekening houden met leren van uitgaan van organiseren van
ruimte geven aan honoreren van gebruikmaken van waarderen van (h)erkennen van vieren van ontdekken van uitvergroten van
Vanuit welk perspectief bekijkt u het? En uw sectie?
Programma:
KOP de start, het programma, doelen
ROMP instructie, uitleg, vragenstellen, wie waarmee actief? goede feedback
STAART werkvormen reflectie en huiswerk
Wat maakt het lesgeven aan vwo leerlingen voor u aantrekkelijk? Noem drie aspecten: 2 waarheden 1 leugen Wat moet je doen?
Noem drie aspecten waarvan 2 waarheden en 1 leugen
Hoe moet je het aanpakken?
U
Hulp, bij wie?
Bij elkaar Bij trainer
Tijd; hoeveel tijd krijg je?
1 minuten voorbereiden 5 minuten elk aan het woord
Uitkomst, wat gaan we ermee doen?
Reflecteren op bruikbaarheid van de werkvorm.
Eerder klaar? wat dan?
Toepassing met deze werkvorm bedenken voor de les van morgen?
maakt duo’s. U bedenkt eerst individueel drie dingen voor uzelf U schrijft ze eventueel op. Vervolgens gaat u met een collega in gesprek. Na het vertellen van de drie aspecten probeert u de leugen bij de ander te achterhalen
DE EIGEN PRAKTIJK Wat kan het nut zijn van deze werkvorm (2 waarheden 1 leugen)? Bedenk hoe (waar, wanneer) u deze werkvorm in uw lessen / teamvergadering kunt gebruiken?
Differentiëren:
Wat doe je al aan differentiatie? Wat wil je zelf leren? Wat zou je te weten willen komen Hoe kun je in de klas waarnemen dat de docent differentieert?
Wat zie je? Wat hoor je? Interview
Comfortzone kennissysteem voldoet (kan ook de motivatie verminderen door te weinig uitdaging)
Zone van naaste ontwikkeling(ssprong) kennissysteem staat onder druk; kennisconstructie (=leren) vindt plaats vechten (fight)
Zone van discomfort
vluchten (flight)
kennissysteem schiet tekort verlammen (fright)
Vorm volgt functie: DDU RUM Expertvorm 1 minuutspreekbeurt Drie stappeninterview Speeddate Check in duo’s ..........
Beschrijf de les van morgen:
DDU
Vuistregels voor differentiatie in instructie /uitleg Instructie: Duidelijkmondelingenvisueel Aandachtvoor:Wat?Hoe?En:Waarom? Ervaltwattekiezen .............................................. Uitleg: Duidelijkvoorwiehetisbedoeld Kortplenairverlengdindividueel Inverbindingmeteenervaring vandedocent vandocentenleerling vandeleerling(en) ................................................
Wie is waarmee actief?
docent zichtbaar actief
leerlingen niet zichtbaar actief leerlingen zichtbaar actief
docent niet zichtbaar actief
docent zichtbaar actief Instructie van de docent bij taak met keuzemogelijkheden Uitleg voor hele klas of beperkte groep
Instructie met bijdragen van leerlingen Uitleg door interactie met leerlingen
Feedback op 1 â 2 leerlingen of collectief
Feedback: leerlingen elkaar georganiseerd feedback laten geven
Werkvorm: docent vertelt, leerlingen luisteren(?) ‘op hoop van zegen model’
Werkvorm: Denken- delen- uitwisselen, onderwijsleergesprek etc
leerlingen niet zichtbaar actief leerlingen zichtbaar actief
Buiten contacttijd: Huiswerk met keuzemogelijkheden Verwerkingsopdrachten naar keuze, keuzewerktijdactiviteiten
Instructie: ‘Bekijk met elkaar hoe je het zou kunnen aanpakken?’ Uitleg: ‘Leg aan elkaar uit....’ Feedback: leerlingen geven elkaar feedback; docent geeft gerichte individuele feedback aan individuele leerlingen Werkvorm: circuit, per intelligentie of leerstijl bedachte opdrachten
docent niet zichtbaar actief
Activeren en leren door vragen Wat waren de laatste vijf vragen die u gisteren heeft gesteld in de les?
Vorm: ?
‘kleine werkvormen’:
Vraaggedrag docent en leerling: oppervlakkig en / of diep (OBIT) met denktijd vraag voor vingers vraag aan een leerling op naam Iedereen aan ‘t werk: DDU
Differentiëren met een goede vraag Wie weet ? (onthouden) Waarom ?(begrijpen) Wat is het verschil...? (integreren) Wat zou er nu kunnen gebeuren? Bedenk eens een voorbeeld (toepassen)
Denkvragen : Wat zou jij gedaan hebben? Wat zou er nu kunnen gebeuren? Wat denk je dat de beste keuze is? Wat zou hier de oorzaak van kunnen zijn? Kun je voorspellen wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren? Wat is de overeenkomst met...? Kun je een voorbeeld geven? Kun je het verschil aangeven? Wat gaan we nu doen? Zijn we iets belangrijks vergeten? Kunnen we van deze bron op aan? Op wat voor manieren kan dit nog meer? Ben je het met de spreker eens? Waarom wel/niet? Kun je het belangrijkste idee er uit noemen? Hoe zou een andere volgorde de uitkomst beïnvloeden? Welke details kun je toevoegen om het nog duidelijker te maken? Hoe kun je deze theorie testen? VUL AAN:
overnemen voordoen activeren overlaten Wat is de gewenste
Opbrengst (leerdoel) en succescriteri a
Wat moet je doen
Hoe moet je het aanpakken
Hulp, bij wie/waar
Tijd, hoeveel krijg je
Uitkomst, wat doen we ermee
Klaar, wat ga je dan doen
Differentiatiemogelijkheden met de methode Van volgen naar gebruiken: wat moet er echt? Neem zelf de regie! maak keuzes! Keuzes bieden bij verwerkingsopdrachten - veel of diep? - afhebben of leren? Ruimte geven aan eigen nieuwsgierigheid Starten vanuit een vaardigheid / eindproduct (draai de boel eens om): een gesprek / presentatie / artikel en vervolgens individuele leerbehoeftes vaststellen.
De afronding van de les: nachtkaars of cliffhanger Reflectie op leeropbrengsten: -relevantie -vormen
Opdracht: bedenk een voor jou nieuwe vorm van afronding voor een les die je volgende week geeft.
Vormen: Een toepassingsmogelijkheid laten bedenken. Een raadsel / grap spotprent tot slot Relevant youtubefilmpje / muziekfragment tot slot Zelf een opdracht laten bedenken Vraag bedenken voor SO Wat vertellen we de leerlingen die afwezig waren. Welke tien nieuwe woorden / heb je vandaag geleerd? Wat was de kern van de les en wat vond je mooi meegenomen? Wat voor huiswerk is nu relevant? Een goed verhaal vertellen / voorlezen Post its plakken
Op Twitter Nederlands Tessa@_tesaaa_ "@KiEKiPx: Nederlandse docent wil geen huiswerk geven omdat we het toch niet maken " hahah ong serieus xd Nathalie' @NathDani_x RT @Racchelleex: Morgen huiswerk dag! Nederlands heb sinds ik hier op school zit nog niks gedaan dus even voor ... @Lauranaomiii: Je zult niet geloven wat ik nu doen ga. Nederlands huiswerk remco @remcoboth Dat Nederlands huiswerk begint tog wel echt heel saai te worden, 17oefeningen maken waardag de helft 2x word gevraagd
Soms worden er ook adviezen gegeven: Baljd @_josyx RT @xLrubiiana: Papa helpde mij met mijn huiswerk.. Lief - hij moet je ook met Nederlands gaan helpen
Effecten op leerprestaties 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Feedback geven .73 Metacognitieve vaardigheden aanleren .69 Strategieën aanleren .60 Directe instructie .59 Sociaal economische status kind .57 Doelstellingen expliciteren .56 Hoge verwachtingen leraar .43 Samenwerkend leren .41 Schoolleider .36 Huiswerk .29 Klassengrootte .21
Huiswerk( 2 vwo): Leren woorden/uitdrukkingen blz 7en 8 uit tekstboek Maken oefening 7 t/m 12 uit werkboek Hoe kun je dit opwarmen?
Warm huiswerk: Van: ‘leren en maken’ naar: ‘dit heb ik te doen om de volgende les een zinnige eigen bijdragen te kunnen leveren’.
Suggesties uit de praktijk Huiswerk over meerdere lessen heen Huiswerk met een duidelijk doel Huiswerk dat gaat over de les die gaat komen. Huiswerk met keuzemogelijkheden Huiswerk in samenspraak met de leerlingen Huiswerk verantwoordelijkheid van de leerlingen
Overhoringsregistratie Klas........... Toetsles3 huiswerk: idioom en spreek- gespreksvaardigheid Zet een groen kruisje achter je naam als je overhoord kunt wilt worden Zet een rood kruisje achter je naam wanneer je niet overhoord wilt/kunt worden
Klassikaal nakijken
Het is maar voor een kleine groep nuttig Leidt tot gummen en veranderen en zelden tot leren Tussen bord en schrift sluipen talloze fouten in Het is geestdodend voor leerling die het al snapt Is niet genoeg voor student die het níet snapt In 80% van de opgaven gaat het alleen over goed/fout Het vreet de beste lestijd, primetime, op De aandacht centraal houden kost veel kracht Het stimuleert volgen in plaats van nadenken Het beloont het niet maken van (huis)werk
Andere mogelijkheden: i = interesse n = niveau t = tempo
Huiswerk is nodig in de nieuwe betekenisvolle lesopdrachten ( I,N,T) Inzetten van nakijkbladen (N,T) Check in duo’s / overeenkomsten en verschillen opzoeken ( N,T) Binnenkring /buitenkring als werkvorm inzetten (N, T) OLG waarin kennis / taalvaardigheid van huiswerk centraal staat (I,N,T) Huiswerk is verantwoordelijkheid van de studenten (I,N,T) Onverwachte presentatie door twee /drie studenten (N,)
Hoe houdt u uw docenten op het puntje van hun stoel? - ‘Best practice’ sessies organiseren - Elke teamvergadering een aspect aan de orde stellen - Elke week een aspect van de les onder de loep. - Intervisie organiseren - Lesbezoeken uitvoeren en gerichte feedback geven - Wederzijdse lesflitsen organiseren - Focus bij lesbezoek en of gesprekken over lessen. - Stuurgroepje ‘de goede vwo les’ - In samenhang met interne studiedagen/scholing
- Onderdeel van het functioneringsgesprek - leerlingpanels met docenten organiseren
EN? Wat neemt u voor uzelf mee als warm huiswerk?