Diagnostische facetinfiltratie en facetdenervatie
Multidisciplinair pijncentrum AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268
[email protected] 1
Beste mevrouw, mijnheer In deze brochure vindt u meer informatie over de inspuiting die u zal ondergaan namelijk een diagnostische facetinfiltratie. Daarnaast geeft deze folder ook informatie over de facetdenervatie, die mogelijks plaats zal vinden na de diagnostische facetinfiltratie.
Wat is een facetinfiltratie? Tussen de verschillende ruggenwervels zitten tussenwervelschijven (disci), die als schokbrekers dienen. Twee wervels scharnieren t.o.v. elkaar door de zogenaamde facetgewrichtjes, waarlangs enkele zenuwbanen lopen. Deze kan men verdoven met een lokaal anestheticum. Wanneer kan deze infiltratie overwogen worden? Facetgewrichten kunnen pijn veroorzaken t.g.v. slijtage (artrose), een ongeval of ontsteking. Het betreft een typische pijn over de wervelkolom, al dan niet met uitstraling. De indicatie voor een facetinfiltratie wordt door de behandelende arts gesteld a.h.v. uw beschrijving van de pijnklachten, klinisch onderzoek en vaak medische beeldvorming. Doel van de infiltratie? Door deze zenuwbanen te verdoven, kan nagegaan worden of uw pijn vermindert. Dit noemt men een proefbehandeling. Dit is een manier om vast te stellen of uw pijnklachten van uw facetgewrichten afkomstig zijn. Indien de pijn de eerste uren na de infiltratie minstens halveert, kan ontzenuwing (denervatie) met behulp van radiofrequente stroom overwogen worden. De plaatselijke verdoving is na een aantal uren uitgewerkt. Hierna zal u mogelijk terug dezelfde pijn ervaren als voor de procedure. Het is zeker ook mogelijk dat de pijn geruime tijd minder aanwezig zal zijn. Indien er geen enkele beterschap optreedt na de diagnostische facetinfiltratie, is een verdere behandeling van deze zenuwwortel zinloos.
2
Hoe verloopt de infiltratie? In het ziekenhuis schrijft u zich eerst in aan de balie van het pijncentrum. Vergeet niet identiteitskaart klaar te nemen. Daarna wordt u opgevangen door een verpleegkundige die u enkele vragen zal stellen. Breng steeds uw CT of MRI resultaten mee, dit zal de arts helpen om de juiste behandeling uit te voeren. Weet dat deze behandeling ook in aanmerking komt voor uw hospitalisatieverzekering.
□ DAGHOSPITAAL - Geef steeds uw verwijsbrief en eventuele onderzoeksuitslagen aan de verpleegkundige. - U vult een medische vragenlijst in en tekent een toestemmings-formulier. - U krijgt een operatiehemdje aan en neemt plaats op een zetelbed. - Met het zetelbed wordt u naar het operatiekwartier gebracht.
□ OPERATIEKWARTIER - U neemt plaats op de tafel op uw buik, uw zij of rug (afhankelijk van de te behandelen regio). - Zo nodig krijgt u een rolletje onder uw bekken. - Op uw vinger wordt een saturatiemeter gezet, om uw parameters te kunnen volgen. - Uw rug of nek wordt ontsmet. - Uw rug of nek wordt steriel afgedekt met een aantal doeken. - Onder röntgenstraling wordt de naald op de juiste positie geplaatst, gevolgd door een inspuiting van het lokaal anestheticum. - Dit wordt op tenminste 3 opeenvolgende niveaus uitgevoerd.
□ DAGHOSPITAAL - Na de behandeling blijft u nog een half uur tot een uur ter observatie in het dagziekenhuis, daarna mag u naar huis. - Zorg ervoor dat iemand u begeleidt, want na de behandeling mag u niet zelf naar huis rijden (gedurende 24 uur).
3
Wat te doen na de infiltratie? De eerste uren na de procedure zijn cruciaal voor de beoordeling van de test. Het is dus heel belangrijk dat u uittest of de pijnklachten verminderd zijn, door dingen te doen die in normale omstandigheden vrijwel zeker pijnklachten zouden uitlokken. Er zal gevraagd worden om een dag of een aantal dagen na de infiltratie uw arts op te bellen om dit te bespreken en verdere afspraken te maken (Tel: 03/2402268). Indien de procedure een duidelijke vermindering van de pijn geeft (minstens 50% pijnreductie), wordt binnen de 3 maanden een facetdenervatie gepland. Zo u geen tijdelijke beterschap heeft, weet de arts dat de verdoofde zenuw niet betrokken is bij uw pijnprobleem. Wat is een facetdenervatie? Tussen de verschillende ruggenwervels zitten tussenwervelschijven (disci), die als schokbrekers dienen. Twee wervels scharnieren t.o.v. elkaar door de zogenaamde facetgewrichtjes, waarlangs enkele zenuwbanen lopen. Deze werden bij u reeds verdoofd a.h.v. een lokaal anestheticum, welke een duidelijke kortstondige pijnvermindering van minstens 50% gaf (diagnostische facetinfiltratie). De pijngeleiding in deze zenuwbanen zal nu voor langere tijd onderbroken worden door middel van radiofrequente stroom, waardoor een langduriger pijnstilling bekomen wordt. Hoe zijn de resultaten van de facetdenervatie? Vaak is er een gehele of gedeeltelijke verbetering van de klachten. Het verminderen van het pijnniveau en de pijnpieken met 50% wordt als een belangrijk succes beschouwd. Dit effect verschijnt pas na enkele weken en kan maar volledig beoordeeld worden na een 6tal weken. Garantie op beterschap kan echter niet gegeven worden: de onderliggende oorzaak van de pijn wordt door een denervatie immers niet weggenomen. Wanneer er wel beterschap is en de pijn terugkomt na verloop van tijd, kan de denervatie herhaald worden.
4
Hoe verloopt deze denervatie? De inschrijving alsook de voorbereiding op het daghospitaal verloopt op een gelijkaardige manier als bij uw facetinfiltratie (proefinfiltratie). In het operatiekwartier verloopt de procedure anders.
□ OPERATIEKWARTIER -
-
U neemt plaats op de tafel op uw buik of op uw zij. Zo nodig krijgt u een rolletje onder uw bekken. Op uw vinger wordt een saturatiemeter gezet, om uw parameters te kunnen volgen. Uw rug of nek wordt ontsmet. Uw rug of nek wordt steriel afgedekt met een aantal doeken. Na plaatselijke verdoving van de huid, wordt onder röntgenstraling de naald in de buurt van de betrokken zenuw geplaatst. Om de juiste lokalisatie te vinden, wordt uw medewerking gevraagd: Via een elektrode in de naald wordt stroom langzaam opgevoerd. Vanaf het ogenblik dat U tintelingen/druk/pijn/… voelt in de rug, moet u dit onmiddellijk zeggen, zo weet de arts of de naald dicht genoeg tegen de zenuw aanligt. Vervolgens wordt nagegaan of de naald niet te dicht tegen een motorische zenuwbaan aanligt, door spiersamentrekkingen op te wekken. U dient aan te geven waar u deze voelt. Als de naalden correct gepositioneerd zijn, worden de te behandelen structuren eerst goed lokaal verdoofd. Vervolgens wordt gedurende 1 à 2 minuten een zeer hoogfrequente stroom toegediend. Dit is in principe pijnloos. Deze procedure wordt op tenminste 3 opeenvolgende niveaus uitgevoerd aan eenzelfde zijde.
Mogelijke nevenwerkingen - Tijdelijke pijn t.h.v. de insteekplaats is niet ongebruikelijk en niet verontrustend. Bij een facetdenervatie zal er in veel gevallen gedurende een aantal dagen tot een tweetal weken nabehandelingspijn optreden. Dit is normaal en kan best behandeld worden met klassieke pijnstillers, type ibuprofen en/of paracetamol. - Er kan een warmtegevoel, slapend gevoel en/of tijdelijke krachtsvermindering optreden in uw armen of benen. Dit is niet verontrustend en wordt veroorzaakt door de verdovingsstof die uitgewerkt is na een aantal uren. Ook na een denervatie heeft u mogelijk tijdelijk een verminderd gevoel in de huid op de plaats waar u behandeld bent. Na enkele weken keert dit gevoel terug. - Het ontsmettingsproduct, het lokale verdovingsmiddel of de contraststof kunnen aanleiding geven tot een allergische reactie. - Ernstige verwikkelingen (zoals bloedingen, infectie, hersenvlies-ontsteking, zenuwbeschadiging) zijn mogelijk, maar gelukkig erg zeldzaam.
5
Bijzondere aandachtspunten en voorzorgen - Indien er een mogelijkheid bestaat dat u zwanger bent, gelieve dit zeker te melden. Bij bevestiging van zwangerschap zal de procedure niet worden uitgevoerd. - Gelieve gekende allergieën te melden. - Indien u een infectie doormaakt of antibiotica neemt, is het mogelijk dat de procedure uitgesteld wordt. - Hou er rekening mee dat u de dag van de procedure geen voertuigen mag besturen of machines mag bedienen. U moet dus zeker een begeleider (chauffeur) voorzien, zo niet kan de procedure uitgesteld worden. - Bepaalde bloedverdunners moeten gestopt en mogelijks vervangen worden.
Indien u bloedverdunners neemt, neem dan contact op met het pijncentrum (03/2402268). Artsen pijncentrum: Dr Haems Jan Pieter Dr Lamens Dirk Dr Spaas Carol Dr Van Bets Bart
Multidisciplinair pijncentrum AZ Monica Secretariaat:
[email protected] 03/2402268
6
