Diagnostische hysteroscopie Gynaecologie
mca.nl
Inhoudsopgave
Wat is een diagnostische hysteroscopie
3
Redenen voor een diagnostische hysteroscopie
3
Waar wordt een diagnostische hysteroscopie uitgevoerd?
3
Op welk moment?
4
Voorbereiding
4
Hoe verloopt het onderzoek
5
Kleine ingrepen tijdens de hysteroscopie
5
Na het onderzoek
6
Mogelijke complicaties
7
Alternatieven
8
Tot slot
8
Belangrijke telefoonnummers
9
Notities
10
Aanvullende informatie MCA Deze brochure geldt als aanvulling op het persoonlijk gesprek met uw arts of andere hulpverleners van MCA. De informatie is van toepassing op alle ziekenhuizen in Nederland. Daar waar de gang van zaken verschillend kan zijn per ziekenhuis, wordt dit aangegeven in de tekst. Uw arts of andere hulpverleners geven graag toelichting op de gang van zaken in Medisch Centrum Alkmaar. Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, stelt u ze dan gerust. 2
Een diagnostische hysteroscopie is een
Redenen voor een diagnostische
onderzoek waarbij de gynaecoloog met
hysteroscopie
een dun buisje in de baarmoeder kijkt en eventueel kleine ingrepen doet.
Er zijn verschillende redenen voor een diagnostische hysteroscopie: abnormaal bloedverlies tijdens of tussen
Wat is een diagnostische hysteroscopie?
de menstruaties (zie brochure Hevig bloedverlies tijdens de menstruatie),
Bij een diagnostische hysteroscopie
aanhoudende menstruatiepijn,
kijkt de gynaecoloog met een kijkbuis
bloedverlies langer dan een jaar na
(hysteroscoop) via de schede (vagina)
de laatste menstruatie, het uitblijven
naar de binnenkant van de baarmoeder.
van de menstruatie na een curettage,
Tijdens dit onderzoek zijn kleine ingrepen
verminderde vruchtbaarheid (zie brochure
mogelijk, zoals het verwijderen van een
OFO), herhaalde vroeggeboorten of
kleine poliep of een spiraal waarvan de
miskramen (zie brochure Habituele
touwtjes niet meer zichtbaar zijn. Voor
abortus), afwijkende bevindingen bij
grotere ingrepen, zoals het weghalen van
echoscopie, watercontrastechoscopie (zie
een vleesboom in de baarmoederholte, is
brochure Watercontrastecho, waterecho
meestal een therapeutische hysteroscopie
of SIS) of ander onderzoek van de
nodig (zie brochure Therapeutische
baarmoederholte.
hysteroscopie). De hysteroscoop is een dunne holle buis waar een lichtbundel doorheen gaat.
Waar wordt een diagnostische
Om de binnenkant van de baarmoeder
hysteroscopie uitgevoerd?
goed zichtbaar te maken, brengt de gynaecoloog tijdens de hysteroscopie
Dit is per ziekenhuis verschillend. De
vloeistof naar binnen, waardoor het
hysteroscopie kan plaatsvinden op de
zicht helder blijft. Vaak sluit men de
polikliniek, in een behandelcentrum of
hysteroscoop aan op een camera.
op een operatiekamer. Het onderzoek
Het beeld is dan op een beeldscherm te
gebeurt soms zonder verdoving en soms
zien en u kunt in de meeste ziekenhuizen
onder plaatselijke verdoving. Ook kan
zelf meekijken.
algehele narcose of een ruggenprik 3
Diagnostische hysteroscopie
worden gegeven. U wordt dan voor 1 dag
Op welk moment?
opgenomen (dagopname). De hysteroscopie vindt bij voorkeur Anesthesie
plaats als u niet ongesteld bent. Als abnormaal bloedverlies de reden is voor
Krijgt u algehele anesthesie (narcose) of
het onderzoek, is bloedverlies vaak niet te
regionale anesthesie (bijvoorbeeld een
vermijden en meestal niet bezwaarlijk. Bij
ruggenprik), dan heeft u een bezoek
gebruik van de pil is onderzoek mogelijk
gebracht aan het inloopspreekuur van de
op alle dagen dat u een pil inneemt. Als
polikliniek anesthesiologie van het MCA.
u geen pil gebruikt, kan het onderzoek
Hier heeft u een gesprek gehad met de
het beste gebeuren in de eerste helft van
anesthesioloog.
de cyclus, vóór de eisprong. Als u nog een cyclus heeft dan kan het onderzoek
De volgende onderwerpen zijn hierbij met
het beste plaatsvinden in de eerste
u besproken:
cyclushelft. Als u geen anticonceptie
• uw gezondheidstoestand;
gebruikt en u wilt zwanger worden,
• welke anesthesie bij u wordt toegepast
moet het onderzoek ook plaatsvinden
(algehele of regionale anesthesie); • het eventueel aanpassen van uw medicijnen rond de operatie; • informatie over niet eten en drinken (nuchter zijn).
in de eerste helft van de cyclus, vóór de eisprong en mag u vanaf de zevende dag van de menstruatie (gerekend vanaf de eerste dag) tot het onderzoek uitsluitend beschermd (condoom) gemeenschap hebben.
Meer informatie vindt u in de brochure ‘Goed voorbereid op uw operatie’. Deze heeft u van de medewerker van de
Voorbereiding
polikliniek anesthesiologie meegekregen. Bij een hysteroscopie onder plaatselijke verdoving hoeft u meestal niet nuchter te zijn. Bij een dagopname en onderzoek onder narcose of een ruggenprik is dat wel noodzakelijk. Als u geen narcose 4
of ruggenprik hebt, kunt u lichte
achtige pijn kan veroorzaken. Het is
menstruatie-achtige pijn hebben. Om
ook mogelijk dat de gynaecoloog geen
deze pijn te verminderen krijgt u meestal
gebruik maakt van een speculum en
een recept voor pijnstillers.
tangetje, maar de kijkbuis direct inbrengt in de schede en in de baarmoederhals. Het hele onderzoek duurt ongeveer een
Hoe verloopt het onderzoek?
kwartier; bij kleine ingrepen kan het wat langer duren.
Als het onderzoek onder plaatselijke verdoving of zonder verdoving gebeurt, neemt u plaats op een onderzoekstoel
Kleine ingrepen tijdens de hysteroscopie
met uw benen in beensteunen. De gynaecoloog doet meestal eerst
Het is mogelijk om langs of door de
een inwendig onderzoek om de grootte
hysteroscoop met een tangetje kleine
en de stand van de baarmoeder te
ingrepen in de baarmoederholte te
beoordelen (zie brochure Eerste bezoek
verrichten.
aan de gynaecoloog). Daarna wordt een speculum (spreider) in de schede
Verwijderen van een poliep of een
gebracht.
klein myoom
De baarmoedermond wordt zichtbaar en
Een poliep is een bijna altijd goedaardige
kan met een tangetje vastgepakt worden.
uitstulping van het baarmoederslijmvlies.
Vaak wordt met een dun naaldje op een
Een myoom (vleesboom) (zie brochure
paar plaatsen in de baarmoederhals
Myomen) is een goedaardige uitstulping
plaatselijke verdoving gegeven. U voelt
van de spierlaag van de baarmoeder in de
dit nauwelijks.
holte van de baarmoeder. Beide kunnen
Zo nodig rekt de gynaecoloog de
abnormaal bloedverlies veroorzaken.
baarmoederhals iets op. Dit kan lichte
Een poliep en een klein myoom kunnen
menstruatieachtige pijn geven. De arts
doorgaans verwijderd worden met een
brengt vervolgens de kijkbuis in de
elektrisch verhit lisje, een schaartje of een
baarmoederholte. Door de kijkbuis komt
ander instrument.
de vloeistof om de baarmoederholte te
Een uitgebreidere ingreep
kunnen bekijken, wat ook menstruatie-
(therapeutische hysteroscopie) is nodig 5
Diagnostische hysteroscopie
als de poliep of het myoom groter
Sterilisatie van de vrouw door middel van
is of gedeeltelijk in de wand van de
Avabloc-methode) of spiraaltjes (Essure)
baarmoeder ligt.
(zie therapeutische hysteroscopie) in de eileiders. Deze manier van sterilisatie
Opheffen van geringe verklevingen
wordt slechts in enkele ziekenhuizen
in de baarmoederholte
toegepast.
Dunne verklevingen tussen de voor- en achterwand zijn eenvoudig door te
Een (micro)curettage
knippen. Voor dikkere en uitgebreide
Dit is onderzoek van het slijmvlies van
verklevingen (syndroom van Asherman)
de baarmoeder, dat soms plaatsvindt na
is een grotere operatie (therapeutische
de hysteroscopie. Via de schede brengt
hysteroscopie) nodig.
de gynaecoloog een dun buisje (curette) in de baarmoeder zodat het slijmvlies
Verwijderen van een spiraal (IUD)
van de baarmoederholte kan worden
waarvan het touwtje niet te vinden is
weggezogen of geschraapt voor verder
Het spiraal kan meestal gemakkelijk
onderzoek.
worden gezien en met een tangetje worden verwijderd. Heel zelden zit het spiraaltje vast in de wand van de
Na het onderzoek
baarmoeder en is een grotere operatie nodig (therapeutische hysteroscopie).
Naar huis Na afloop kunt u snel weer naar huis.
Het afnemen van een biopt, weefselstukje
Als het onderzoek onder narcose of met
Tijdens de hysteroscopie kan met een
een ruggenprik plaatsvond, moet u nog
tangetje een stukje weefsel (biopt) van de
enige uren in het ziekenhuis blijven. Het
baarmoederwand worden weggenomen
merendeel van de vrouwen heeft na
voor weefselonderzoek.
afloop weinig klachten, maar enkelen hebben wel pijn of voelen zich niet zo
Sterilisatie via de schede
lekker.
Bij deze vorm van sterilisatie brengt de
Het is dan ook verstandig dat iemand u
gynaecoloog tijdens de hysteroscopie
thuisbrengt.
siliconen plugjes (Ovabloc) (zie brochure 6
Bloedverlies
Mogelijke complicaties
Na het onderzoek hebt u vaak enkele dagen bloedverlies of bruine afscheiding.
Een diagnostische hysteroscopie
Ook kan de onderbuik vaak de eerste
veroorzaakt zelden complicaties.
dagen nog gevoelig zijn.
Het kan gaan om ruim bloedverlies, een ontsteking, overgevoeligheid of een klein
Werk
gaatje in de baarmoederwand.
Sommige vrouwen voelen zich na de ingreep nog vervelend.
Ruim bloedverlies
Het is dan ook het beste op de dag
Een diagnostische hysteroscopie geeft
van het onderzoek geen belastende
meestal wat bloedverlies, dat binnen
werkzaamheden te verrichten. De dag
een paar dagen stopt. Zeer zelden is
erna kunt u over het algemeen uw
het bloedverlies meer dan een flinke
gewone bezigheden weer oppakken.
menstruatie. Neem dan contact op met de
Na een hysteroscopie onder narcose of
gynaecoloog.
ruggenprik kan het verstandig zijn een paar dagen vrij te nemen.
Ontsteking Koorts en toenemende buikpijn kunnen
Gemeenschap
wijzen op een ontsteking van de
Als er geen bloedverlies meer
baarmoederholte en/of de eileiders.
is, is er geen bezwaar tegen
Behandeling met antibiotica is dan
geslachtsgemeenschap (samenleving).
noodzakelijk. Ook deze complicatie is zeldzaam. Neem bij deze verschijnselen
Nacontrole
contact op met de gynaecoloog.
Meestal komt u na een aantal weken terug op de polikliniek. Met de gynaecoloog
Overgevoeligheid
bespreekt u dan de bevindingen van
U kunt overgevoelig blijken te zijn voor
het onderzoek en de mogelijke verdere
jodium, voor het middel waarmee
stappen.
plaatselijke verdoving wordt ingebracht of voor een van de vloeistoffen waarmee de baarmoederholte wordt gevuld. Meestal wordt nu sorbitol 7
Diagnostische hysteroscopie
(een soort suikeroplossing) of een
baarmoeder gebracht en vervolgens een
zoutoplossing gebruikt. Bij sorbitol
inwendige gynaecologische echo (zie
komt overgevoeligheid zelden voor, bij
brochure Echoscopie in de gynaecologie)
zoutoplossing helemaal niet. Als u weet
gemaakt. Met dit echo onderzoek kunnen
dat u ergens overgevoelig voor bent,
eveneens afwijkingen in de baarmoeder
vertel dit dan voor het onderzoek. Een
in beeld worden gebracht, maar kan geen
overgevoeligheidsreactie treedt zeer
behandeling plaatsvinden.
zelden op. Klachten zijn duizeligheid, hartkloppingen en een ziek gevoel. Soms treden de
Tot slot
verschijnselen pas later op als u weer thuis bent. Neem bij deze klachten contact op
Heeft u nog vragen? Aarzel niet ze met de
met de gynaecoloog.
gynaecoloog te bespreken.
Een gaatje in de wand van de baarmoeder In zeldzame gevallen ontstaat tijdens de hysteroscopie een gaatje in de wand van de baarmoeder (perforatie).Omdat de baarmoederwand een spier is die samentrekt, geneest zo’n klein gaatje vanzelf.
Alternatieven In plaats van een diagnostische hysteroscopie kan de gynaecoloog ook besluiten tot een waterecho (SIS) (zie brochure Watercontrastecho, waterecho of SIS). Hierbij wordt met een dun slangetje een beetje steriel water in de 8
Belangrijke telefoonnummers
Andere folders en brochures op het gebied van de verloskunde, gynaecologie
Medisch Centrum Alkmaar
en voortplantingsgeneeskunde
Wilhelminalaan 12, 1815 JD Alkmaar
kunt u vinden op de website van
tel.: 072 – 548 44 44
de NVOG: www.nvog.nl, rubriek patiëntenvoorlichting.
poliklinisch behandelcentrum huisnummer 028/030 tel.: 072 – 548 28 40 polikliniek gynaecologie, verloskunde en voortplantingsgeneeskunde huisnummer 122 tel.: 072 – 548 29 00 (op werkdagen van 8.30 - 16.30 uur) functieafdeling gynaecologie, verloskunde en voortplantingsgeneeskunde huisnummer 123 tel.: 072 – 548 22 40 verpleegafdeling verloskunde huisnummer 370/338 tel.: 072 – 548 29 40 / 072 – 548 29 25 verpleegafdeling gynaecologie huisnummer 430/431 tel.: 072 – 548 25 30
9
Diagnostische hysteroscopie
Notities ..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
10
Colofon Redactie:
NVOG, versie 2005
Het copyright van deze brochure berust bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) te Utrecht Vormgeving:
vormgeving MCA
Oplage:
600 / 8e druk
Druk:
Ricoh
Artikelnummer: 20833 / 2014.09 Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting 11
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44 mca.nl/gynaecologie
mca.nl
