Nieuwsbrief
2
Aan de diaconieën / diaconale werkverbanden en caritasgroepen van alle kerken in Groningen en Drenthe
11 juni 2008
Geachte dames en heren, De Arme Kant van Drenthe en Groningen is een werkgroep van de Raad van Kerken. In onze folder, die hierbij gaat, kunt u alles lezen over onze doelstelling en activiteiten. Wij komen graag naar u toe om tijdens (een gedeelte van ) uw vergadering aanwezig te zijn en gezamenlijk aandacht te besteden aan armoede. Het is onze opdracht alert te zijn dat armoede een plaats krijgt en houdt op de agenda binnen de kerken. Ook willen we stimuleren dat het gesprek over de rol van de kerken met betrekking tot deze problematiek gaande blijft. Bijvoorbeeld: Weet u bijvoorbeeld dat 340.000 jonge kinderen, dat is 14 % van het totale aantal kinderen tussen de 0 en 12 jaar onder de armoedegrens (€ 1200,=) moeten leven en dat zij 3,5 keer meer kans hebben op psychosociale problemen? Wij komen graag naar u toe om tijdens (een gedeelte van ) uw vergadering aanwezig te zijn en gezamenlijk aandacht te besteden aan armoede. Ons voorstel is om in ieder geval aan de orde te laten komen: - wat is armoede, oorzaken en gevolgen - wat doet u als diaconie / kerkelijke gemeente met armoede - herkennen van armoede - wat houdt het werk van de Arme Kant in In het geval dat u een hele avond tijd wilt nemen kunnen we ook aandacht besteden aan een door u gekozen thema. Op het antwoordformulier hebben we alvast een aantal suggesties neergezet, maar u kunt vanzelfsprekend ook een thema kiezen wat niet in het lijstje staat. Het is wel de bedoeling dat het thema valt onder de noemer 'armoede in Nederland'. Met bijgaand antwoordformulier kunt u ons uitnodigen en uw wensen kenbaar maken. Wij zien met belangstelling uit naar uw reactie! Met vriendelijke groet, Namens het bestuur van de Arme Kant van Drenthe en Groningen,
Liesbeth Stolker
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
3
ANTWOORDFORMULIER
Wij willen graag gebruik maken van jullie aanbod en nodigen jullie uit voor: 0 een gedeelte van onze vergadering 0 onze gehele vergadering, wij kiezen voor het thema: 0 Het spel met de smalle beurs 0 Wat is armoede 0 Hoe kom je als diaconie / caritasgroep armoede op het spoor 0 Hoe kun je als diaconie / caritasgroep armoede bestrijden 0 Voedselbanken – zegen of vloek? 0 Anders, nl. ………………..
De datum wordt in onderling overleg vastgesteld, met als uitgangspunt het vergaderschema van de diaconie / het diaconale werkverband / de caritasgroep.
Gegevens van de diaconie, het diaconale werkverband, de caritasgroep: Naam ………………………………………………………... Adres ………………………………………………………... Woonplaats ………………………………………………….. Contactpersoon ……………………………………………… Telefoonnr …………………………………………………... E-mail adres …………………………………………………
Dit formulier kunt u opsturen naar: Stichting Arme Kant van Drenthe en Groningen p.a. Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail:
[email protected]
Ook indien u naar aanleiding van deze mailing vragen hebt of meer informatie wenst te ontvangen kunt u zich wenden tot dit adres.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
4
Hoop doet leven…..! Armoede staat al weer enige tijd op de politieke lokale overheid agenda. Armoede mag weer! Maar wat blijkt? Als het om de uitvoering van de sociale zekerheid gaat blijven er miljoenen euro’s ongebruikt! Miljoenen bestemd voor mensen met een te krappe beurs. Geld dus waar mensen die het echt nodig hebben ook recht op hebben! De vraag dringt zich op: “hoe kan dat ”? Zijn er minder armen, of hebben de minima het zo goed dat ze dat extra geld niet nodig hebben? U en ik weten dat dit alles niet zo is. Armoede is nooit weg geweest uit onze samenleving en ik vrees dat het er ook altijd in een of andere vorm zal zijn. Misschien dat het aan mij ligt, maar soms denk ik in de commentaren die ik lees en hoor over die zogenaamde ‘onderbenutting’, het nodige verwijt te horen richting de minima. “Armoede hoeft er niet te zijn als je maar gebruik maakt van de voorzieningen” is dan ongeveer de strekking. Doe je dat niet dan is dat je eigen schuld. Als dat verwijt zou kloppen dan hadden we, denk ik, ook geen voedselbanken nodig en die worden wel benut kan ik je verzekeren. Wat je ook van dit fenomeen vindt, in een land waar de ene na de andere voedselbank wordt opgericht zit echt iets flink fout! Ik hoorde vandaag op de radio het relaas van een jonge man die een tijdje bij de belastingtelefoon had gewerkt en na enige tijd kon vertrekken. De reden? Hij gaf de mensen de informatie waar zij om vroegen en die ook op zijn computerscherm zichtbaar was, maar dat was volgens zijn baas niet de bedoeling! Kennelijk mag je als cliënt niet reageren voor dat de voorgeschreven wachttijd van 8 weken is verstreken! Ook niet als je om het geld zit te springen en je vanwege je eigen financiële planning wilt weten of je het krijgt of niet. De meneer of mevrouw van de belastingtelefoon kan wel zien of jouw aanvraag voor woningtoeslag is gehonoreerd en voor hoeveel, maar mag het niet zeggen! Je moet je gemak houden; netjes wachten. Hoe was het ook weer, we kunnen het niet leuker maken maar wel makkelijker….? Kijk daar zit ‘m lijkt mij de kneep. Het een klopt maar het andere niet. De bureaucratie houdt ons allen zo in de greep dat ieder sprankje menselijkheid, creativiteit of gewoon gezond verstand, ogenblikkelijk de kop moet worden ingedrukt. Stel je voor dat dit leidt tot …… misbruik? Leuk en makkelijk, vergeet het maar… Een organisatie als de Sociale Dienst die gebaseerd is op het denken in termen van ‘rechtmatigheid’ en ‘doelmatigheid’, heeft kennelijk geen ruimte voor creativiteit en humaan handelen. Laat duidelijk zijn, ik pleit niet voor een doe-maar-raak mentaliteit bij de overheid, ook niet bij de Sociale Dienst. Maar regels zijn er toch voor mensen en niet omgekeerd? En een respectvolle en menselijke behandeling kost toch geen cent meer? Vergroten van het gebruik van voorzieningen en een respectvolle behandeling van cliënten door de Sociale Dienst en ander overheidsdiensten staan steeds meer ter discussie. Gelukkig maar. En daar draagt de Arme Kant haar steentje aan bij. Als we kans zien om vanuit een relatie gebaseerd op vertrouwen en respect met elkaar om te gaan, dan komen die miljoenen vanzelf van de plank is mijn stellige overtuiging. Voorwaarde is dan wel dat er bij de overheid een cultuuromslag plaats vindt. Waarom ik dat denk? Omdat we af moeten van dat overtrokken rechtmatigheids- en doelmatigheidsdenken bij de Sociale Dienst. Dat het ook anders kan las ik in Clipper 6 en dat trof mij:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
5
Toen ik laatst met mijn consulent een gesprek had over mijn aanvraag voor bijzondere bijstand, legde hij me heel duidelijk uit waarom hij die aanvraag niet kon honoreren. Maar daarna hebben we een goed gesprek gehad waarin hij me allerlei tips gaf over manieren waarop een en ander wel geregeld kon worden. Dat was echt een geweldige consulent. Een witte raaf zegt u? Wie weet lopen er wel meer zo rond of willen wel meer consulenten zo werken. Tja, hoop doet leven…..! Clipp geeft zeer informatieve en leesbare brochures uit over verschillende knelpunten waar minima mee te maken hebben. Meer weten? www.stichtingclip.nl of telefonisch (0321) 339063. Hilly Merx vertelt over ontmoetingen in haar buurt Ook zeer geschikt voor diakenen en consulenten van sociale zaken. Als zij allemaal eens deze brochures zouden lezen en ter harte zouden nemen, misschien hebben we dan die voedselbanken niet meer nodig! Henk Nobel. Maatschappelijk activeringsconsulent PGSJ
Om 9.00 uur hadden ze aangebeld. Ze was nog in pyjama. “Mevrouw B.?” De mannen hadden een kaartje omhoog gehouden: Sociale Dienst. Of ze binnen mochten komen. Totaal overdonderd had mevrouw ingestemd. Boven hadden ze de kamers ingekeken, de douche, het toilet. Kasten geopend en vragen gesteld. ‘Waarom heeft u dochter zo weinig kleren in de kast?’ ‘Ik heb geen geld’, had ze gestameld. ‘Waar heeft u hiervoor dan van geleefd?’ vroeg de man verder. Ze hield zich groot en sprak van aardige mensen, het Noodfonds, opvang van de kerk. De tranen komen wanneer ze tegenover mij zit, een vest over de pyjama. ‘Ik schaam mij zo’ huilt ze. Schaamte voor de mannen die haar wasrekje met ondergoed hebben gezien, het nog onopgemaakte bed en haar in haar pyjama. Blij dat haar dochter naar school was en dit niet hoefde mee te maken. In een flits was ze weer terug in haar eigen land, waar de politie onverwacht voor je deur kon staan en je nooit wist hoe het zou aflopen. We praten lang, maar de schaamte zit diep. Vreemde mannen in haar slaapkamer, de pyjama, het ondergoed; het voelt als een ongewenste intimiteit. De vreugde over de verblijfsvergunning is verdwenen; ze voelt zich even rechteloos als voorheen. Wat nou – nieuw begin …. Hilly Merx Buurt- en kerkwerker STEK, Uit Open Deur 32/3
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
6
Verslag van de thema-avond Beeldvorming, Respect en Bejegening. Aantal deelnemers: 19 Inleiding thema door Ellen Hoogema: Zij is coördinator steunpunt Drenthe van het Bisdom Groningen. Haar taak bestaat uit het activeren van vrijwilligers. Zij vertelt iets over het ouderlijk gezin waaruit zij kwam. Er was altijd voldoende geld om te leren, vakantie e.d. Anderen gezinnen hadden dit niet altijd. Er zijn altijd situaties waarin mensen het moeilijk hebben. Als kind besef je vaak niet, dat voldoende geld en middelen om van te leven vaak niet vanzelfsprekend is. Armoede is dan ook vaak iets wat onbekend is. Armoede in het buitenland is vaak anders. Men is b.v. heel gastvrij, terwijl men geen geld heeft of een goede behuizing. Wanneer in bepaalde landen het gezin niet voldoende inkomsten heeft, kan het gebeuren dat kinderen in een bordeel te werk gesteld worden. Veiligheid is vaak een schijnzekerheid. Een voorbeeld hiervan is dat men b.v. zijn huis moet verkopen omdat men zonder werk is gekomen. Wat heeft men echt nodig om niet in de problemen te komen. Dit kan voor ieder mens verschillend zijn. Respect In vele situaties is het belangrijk hoe men met elkaar omgaat. Is er respect? Wat voor beeld heeft men van de ander gevormd. Hoe zijn deze beelden tot stand gekomen? Hoe ga je dan met gezag om. Is er communicatie? Bejegening Aan welke kant van het verhaal zit je? Hoe behandel ik de cliënt. De cliënt zegt:”hoe voel ik mij behandeld?” Dit zijn twee totaal verschillende belevingswerelden. Waar kan het verkeerd gaan? Er zijn helaas veel klachten hoe mensen bij de sociale diensten behandeld worden. Veel voorkomende voorbeelden zijn± 1. 2. 3. 4.
Geen gastvrijheid. Privacy niet altijd aanwezig.(gesprekken in openbare ruimtes). Medewerkers die weinig ervaring hebben. Zij weten niet waar het over gaat. Autoritaire houding. Mensen het gevoel geven dat zij als een dossier behandeld worden. De medewerker kent vaak de zaak niet. 5. Onvoldoende informatie geven. Men krijgt vaak helemaal geen informatie. 6. Fouten worden niet toegegeven. 7. Alleen denken vanuit het belang van de instelling.
Aanzetten tot beter contact Heel vaak wordt er gedacht in rechtmatigheid en affiniteit met de doelgroep ontbreekt vaak. Protocollen hoe om te gaan met cliënten zijn er niet altijd. Een wederzijdse geraaktheid tussen mensen zou er moeten zijn. Menselijkheid, waarbij de hulpverlener duidelijk maakt: ’Ik ben hier om u te helpen”. De hulpverlener moet trachten een echte ontmoeting te doen plaatsvinden. Misschien kunnen regels op maat gemaakt worden om zodoende de doelgroep beter van dienst te zijn. Een goede aanspreekcultuur, en indien nodig niet bang zijn om vervelende dingen te moeten zeggen. Hoe dan ook, de mens moet altijd serieus genomen worden. Een visie op mens en samenleving: Hoe wil men van beide kanten behandeld worden? kan daarbij helpen. Vragen bij het ontwikkelen van deze visie zijn: Hoe reageert men op indrukken. Waarom ging het verkeerd. Wat is er eigenlijk gebeurd. Had dit ook anders gekund? Hoe concreet kan iets zijn of worden? ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
7
Werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA Wie zijn wij? De Arme Kant van Nederland/EVA (Economie, Vrouwen en Armoede) is een landelijke projectgroep van de Raad van Kerken en het arbeidspastoraat DISK. Wij voeren campagne tegen processen van verarming en verrijking in Nederland. De kloof tussen arm en rijk in onze samenleving vinden wij strijdig met de waardigheid van mensen. Armoede en rijkdom zijn geen van God gegeven onveranderlijke grootheden. Zij zijn het product van politieke en maatschappelijke keuzes. Armoede is onrecht. Verrijking is zich onttrekken aan de zorg voor het algemeen belang. In Nederland leven meer dan een miljoen mensen rond de armoedegrens, voor een groot deel vrouwen. Vooral wie langdurig van een minimuminkomen rond moet komen kan daardoor geïsoleerd raken, ondanks betaald of onbetaald werk. Armoede sluit mensen uit om als volwaardige burgers deel te nemen aan de samenleving. Wat willen wij? Dit zijn onze beleidsdoelen van onze campagne 'Waardigheid in solidariteit' (2006 - 2008): • • • • • • • •
zorg dragen dat de samenleving haar functie kan behouden ten aanzien van de onderlinge solidariteit en waarborg van de waardigheid van iedere burger; meewerken aan een samenleving, waarin verarming en verrijking worden tegengegaan, ontwikkelen van een visie op economie die uitgaat van een brede definitie van arbeid en zorg; respect voor ieder mens, ongeacht de wijze waarop hij/zij onbetaald of betaald participeert aan de samenleving; verbeteren van de positie van mensen - nog steeds in belangrijke mate vrouwen - die onbetaalde zorgarbeid combineren met betaald werk; positieverbetering van mensen die door hun etnische achtergrond of door een zwakke gezondheid sociaal-economische achterstelling moeten ervaren; voldoende inkomen van kleine zelfstandigen, boeren en mensen met laag betaalde en onzekere banen; versterking van minima ten behoeve van een grotere participatie.
Wat doen wij? Wij stimuleren discussie over sociale rechtvaardigheid in kerk, maatschappij en politiek door: • • •
het organiseren van conferenties, manifestaties en studiebijeenkomsten; het voeren van acties binnen de kerken en acties gericht op het publiek en de politiek; het uitgeven van boeken, brochures, artikelen en video's.
Wij ondersteunen de groepen, diaconale werkgroepen en caritas in het land door: •
het arrangeren van ontmoetingen tussen lotgenoten en bondgenoten;
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]
8
• • •
het geven van trainingen; publicatie van werkmateriaal; het uitgeven van een kwartaalblad.
Wie zijn onze partners? Als interkerkelijke werkgroep werken wij landelijk samen met tal van kerkelijke organisaties. Wij hebben een netwerk van provinciale en plaatselijke arme-kant-groepen en EVA-groepen. Daarmee onderhouden wij contacten, middels ontmoetingsdagen, studieberaden en bijeenkomsten van het Regioberaad, waarin de provinciale groepen zijn vertegenwoordigd. Daarnaast nemen wij deel aan diverse andere netwerken en platforms. Wilt u ons steunen? Een breed draagvlak voor de kerkelijke anti-armoedebeweging is nodig om verbetering van de positie van de mensen met de laagste inkomens te bevorderen en tegenwicht te bieden aan maatschappelijke tendensen die de kloof tussen arm en rijk vergroten. Wilt u daar actief aan meedoen, neem dan contact met ons op. U kunt ons werk ook financieel steunen: giro 280691, t.n.v. werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA te 's-Hertogenbosch. Armoede is onrecht "Gerechtigheid is een kostbaar bijbels woord. Het betekent scheve verhoudingen rechtzetten, recht doen aan misdeelde mensen, oprichten wat terneergeslagen is. Gerechtigheid is één van de werkwoorden van een God die niet boven de partijen staat, maar die zeer partijdig is. Hij is het meest met de minsten. En hij meet de kwaliteit (zeggen de profeten van Israël) aan de mate waarop er gehandeld wordt met hen die onderop geraakt zijn. Zo simpel ligt dat in een overigens niet zo simpel boek als de bijbel. (…) Dat kerken de armoedeproblematiek onder het hoofd 'gerechtigheid' hebben gezet (op voorgang dus van hun eigen Heilige Schrift) betekent niet minder dan een revolutie in hun eigen geschiedenis. Voordien stond het onder het kopje 'barmhartigheid' of erger nog 'liefdadigheid'. (…) Maar nu is dan eindelijk de ware naam van armoede ontdekt. Die naam is onrecht. Er is geen andere naam, en die naam mag er ook niet meer af. De bijbel noemt armen en ontrechten altijd in één adem. Afscheid dus van de liefdadigheid." Ds. W.R. van der Zee, toenmalig algemeen secretaris van de Raad van Kerken in Nederland, tijdens de conferentie 'De arme kant van Nederland', 29 september 1987
Barmhartigheid en gerechtigheid "De overheid moet zorgen voor 'structuren van gerechtigheid'. Daarnaast zullen in de samenleving altijd 'werken van barmhartigheid' nodig zijn. Maar de particuliere sector kan niet 'repareren' wanneer er vanwege ingrijpen door de overheid gaten vallen wat betreft de sociale zekerheid." Mgr. A.H. van Luyn s.d.b., bisschop van Rotterdam en referent voor Kerk en Samenleving, over de onderscheiden rollen inzake armoedebestrijding voor de overheid en de civil society, waaronder de kerken. Rkkerk.nl, december 2005 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arme Kant van Drenthe en Groningen. Giro 7228011 t.n.v. Arme Kant v. Dr. en Gr. te Assen Secretariaat L.E. Stolker Kopweg 7 9511 PL Gieterveen 0599-648650 e-mail
[email protected]