Diabetes en mondzorg. Een mond vol tanden maar hoe? EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE? 10 MEI 2012 NL.GLA

Diabetes en mondzorg Een mond vol tanden maar hoe…?

EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE ? 10 MEI 2012 NL.GLA.12.04.18


|

1

|

2

1


|

3

|

4

nefropathie

De vele facetten van Diabetes Mellitus

neuropathie

retinopathie


2

Historie Diabetes Mellitus

Papyrus van Ebers 1550 voor Chr. Gevonden in 1862 door George Ebers. Hierin staat de polyurie al beschreven

Arateus van Cappadocië (Griekenland) geeft in het jaar 2 de naam aan het ziekte beeld van veel plassen: DIABETES Diabetes = doorstroming

3

In het jaar 4 geeft Charaka (India) de toevoeging: MELLITUS Mellitus= Honingzoet Diabetes Mellitus = Honingzoete doorstroom

Susruta (India) 5 na Chr. Omschrijft voor het eerst de verschillen tussen dikke en magere mensen met diabetes

4

Anatomie van de pancreas (alvleesklier) door Thomas Willis in 1642

De ontdekkers van insuline……

Banting Best

Frederick G.Banting (1891-1941) en Charles H.Best (1899-1978) haalden in 1921 te Toronto bij hun hond “Marjorie” de pancreas weg en behandelden deze hond met een extract van runderalvleesklier. Banting (chirurg) en Best (student) werkten samen met de biochemicus James B.Collips en de fysioloog John McLeod.

Marjorie

5

In 1922 wordt de eerste mens met insuline behandeld

Voor behandeling met insuline

Na 3 maanden behandeling met insuline

De veertien jaar oude Leonard Thompson was er zeer ernstig aan toe, vermagerd en keto- acidotisch werd hij als eerste mens met insuline op 1 januari 1922 behandeld.

Nog een voorbeeld…….

Vóór behandeling met insuline

Na 3 maanden behandeling met insuline

6

Wat is diabetes mellitus ?

? Diabetes Mellitus is een stofwisselingsziekte waarbij door de alvleesklier (pancreas) helemaal geen of te weinig insuline wordt gemaakt. Met als gevolg verhoogde bloedglucosewaarden.

Diabetes Mellitus onderscheidt zich in 2 typen.

Diabetes Mellitus Type 1

Alvleesklier maakt helemaal geen insuline meer. Men is dus insuline afhankelijk. Insuline toediening is de enig aangewezen therapie

7

Diabetes Mellitus Type 2

De alvleesklier maakt nog wel, maar niet voldoende insuline(resistentie ?). DM type 2 is in aanvang niet insuline afhankelijk. Behandeling bestaat uit de volgende stappen: 1. Lichaamsbeweging en voedingsadvies 2. Tabletten 3. Insuline

Klassieke presentatie DM type 1

• • • •

< 30 jaar Snel ontstaand Polydipsie, polyurie, keto-acidose, Insulinedeficiëntie dus: Insuline-afhankelijk

• Auto-immuniteit in 90% aantoonbaar • Associatie met andere auto-immuunziekten – Schildklierziekten – Vitiligo, Addison, coeliakie

8

Ontstaan van Diabetes Mellitus type 2

• > 40 jaar • Overgewicht (metabool syndroom) – Insulineresistentie en/of -deficiëntie • Familiair • Traag ontstaand – Vaak al enkele jaren voor diagnose aanwezig • Plassen, dorst, moeheid, gewichtsverlies • Vaak al complicaties aanwezig!

Factoren die bij het ontstaan van Diabetes Mellitus een rol spelen • • • • • • • • • • •

Erfelijkheid Overgewicht Hoge leeftijd Stress (psychisch of lichamelijk) Sommige medicijnen of combinaties van medicijnen Antistoffen tegen de eigen alvleesklier Virusinfecties Overmatig alcoholgebruik Trauma Pancreatectomie Cystic Fibrosis (CF)

9

Symptomen van Diabetes Mellitus

• • • • • •

Veel plassen Dorst Moeheid Jeuk Vermagering Keto acidose

Ontwikkeling Diabetes Mellitus Type 2

PPG= postprandiale glucose FPG= nuchtere glucose

7 mml/l

Dailey G. Clin Ther 2004; 26:889-901

10

Behandeling van Diabetes Mellitus

Tabletten/insuline

EDUCATIE

lichaamsbeweging

juiste voeding

Aantal mensen met Diabetes Mellitus

? • In Nederland : 600.000 totaal 90 % Diabetes Mellitus Type 2 540.000 10% Diabetes Mellitus Type 1 60.000

Jaarlijks komen er 72.500 bij waarvan…. 560 kinderen met DMT1

11

Diabetes is een wereldwijde sterk toenemende epidemie

Diabetes worldwide 130 million in 1995 246 million in 2007 380 million projected for 2025

Source: Diabetes Atlas 3rd Edition. www.eatlas.idf.org. Last accessed 25 January 2007

• Factoren die van invloed kunnen zijn bij het ontstaan van Diabetes Mellitus Type 2

12

Spreekt voor zich……

Hoeveel ????

13

Overgewicht in de V.S. (BMI≥ 30kg/m2) 1995

1990

2005

No Data

<10%

10%–14%

15%–19%

20%–24%

25%–29%

≥30%

Situatie in NL

14

insuline

suiker brood frisdrank fruit

β - cel

pasta

aardappelen

peulvruchten

KOOLHYDRATEN

GLUCOSE CEL

15

Complicaties • Hyperglykaemie = te hoge bloedglucose • Hypoglykaemie = te lage bloedglucose • Retinopathie (ogen) • Neuropathie (zenuwbanen) • Nefropathie (nieren)

15 14 13 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

Hyper en Hypo glykaemie HYPERGLYKAEM IE

NORMOGLYKAE MIE

HYPOGLYKAEM IE

16

HYPO en HYPER

Diabetes mellitus: late complicaties

retinopathie

neuropathie - motorisch - autonoom coronaire hartziekten

autonome neuropathie - hart - maagdarmkanaal - blaas

nefropathie

erectiele dysfunctie polyneuropathie

osteo-arthropathie

perifeer arterieël vaatlijden

limited joint mobility

17

Retinopathie

18

Retinopathie

retinopathie

19

Neuropathie

N

20

Nefropathie

●

En nog

veeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeel

meer daarom………

EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE ? 10 MEI 2012

|

42

NL.GLA.12.04.18

21

Een tandje bijzetten…..


|

43

|

44

Het ideale gebit…een mond vol


22

Ook een mond vol….maar hoe ?

EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE ? 10 MEI 2012 | NL.GLA.12.04.18

45

|

46

De Tand...


23

Wie zoet is krijgt…… ●

Invloed van diabetes op het gebit, tandvlees en de rest van het lichaam

● ● ● ● ● ●

Veel voorkomende problemen bij mensen met diabetes: • Gingivitis. • Parodontitis. • Cariës. • Spruw. • Xerostomie. (droge mond)


47

De aandoeningen

Gingivitis en parodontitis geven zelden pijnklachten. Daardoor kan de tandvleesontsteking lang onopgemerkt blijven. Ga naar de mondhygiënist of tandarts als u de conditie van uw tandvlees wilt laten controleren


|

48

24

Gingivitis

Bij een 55 jarige vrouw Bij een 19 jarige vrouw

EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE ? 10 MEI 2012 NL.GLA.12.04.18 49

Parodontitis


25

Aandacht is echt gewenst. Want….. Parodontitis wordt tegenwoordig in toenemende mate gezien als risicofactor voor het bevorderen van een hartinfarct en in zekere mate ook een herseninfarct. Er is echter nog uitgebreider onderzoek nodig om het oorzakelijk verband aan te tonen. Als er al parodontitis of gingivitis aanwezig is zal dit verergeren door ziekten zoals diabetes type 1 en 2, kanker en AIDS. Ook door schadelijke gewoonten (roken, alcohol en stress) zal de situatie in de mond nadelig beïnvloedt worden


|

51

Spruw Bij onbehandelde diabetes mellitus De verschijnselen van spruw zijn onder meer roomwitte, enigszins gezwollen plekken die soms pijnlijk zijn. Soms zien ze eruit als hüttenkäse. Meestal komen deze plekken voor op de tong of op de binnenbekleding van de wangen.

52


26

Cariës


Jong geleerd…


|

54

27

Snoep verstandig….


|

55

|

56

Adviezen • Goed kauwen (appel, wortel) • Regelmatig met schoon water spoelen • Minimaal 2 x daags tanden poetsen • Vermijd zuur aanval op het gebit (frisdrank etc.) • 2 x per jaar tandarts controle (minimaal) • Niet roken


28


|

57


|

58

29

=

Dank voor uw aandacht !

? EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE ? 10 MEI 2012 NL.GLA.12.04.18

|

59

30

Diabetes en mondzorg. Een mond vol tanden maar hoe? EEN MOND VOL TANDEN MAAR HOE? 10 MEI 2012 NL.GLA

Recommend Documents