leerplicht
Deze voorlichtingsfolder is een gezamenlijk initiatief van de gemeenten Arnhem, Doesburg, Rheden en Rozendaal. In deze folder vindt u alle actuele informatie over de rechten en plichten van ouder(s)/verzorger(s) en leerlingen met betrekking tot de Leerplichtwet. Aan deze folder kunnen echter geen rechten worden ontleend.
voorwoord
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de afdeling leerlingzaken in uw gemeente (zie achterzijde van de brochure).
Wat is leerplicht? In Nederland mogen kinderen vanaf hun 4e verjaardag naar school. Veel kinderen gaan voordat ze 4 jaar zijn al een tijdje naar een peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf. Zo worden ze spelenderwijs voorbereid op de basisschool.
Onderwijs is belangrijk voor uw kind. Met een opleiding en een diploma op zak staat hij/zij later sterker in de maatschappij. Leerplicht is daarom vooral een leerrecht in het belang van uw kind!
wat is leerplicht?
Wettelijk moeten kinderen onderwijs volgen vanaf de eerste (school)dag in de maand na hun 5e verjaardag. Die plicht geldt tot het einde van het schooljaar waarin zij 16 jaar worden. Daarna zijn zij tot hun 18e verjaardag kwalificatieplichtig of tot zij in het bezit zijn van een startkwalificatie.
Jongeren die op hun 16e nog geen startkwalificatie* hebben, moeten tot hun 18e verjaardag naar school. Dat wil zeggen: deze jongeren zijn verplicht volledig dagonderwijs te volgen of leren en werken te combineren tot dat ze 18 jaar zijn. Als ze eerder een startkwalificatie halen, vervalt deze plicht. *
Een startkwalificatie is een diploma waarmee geschoold werk kan worden uitgevoerd. Een jongere heeft een startkwalificatie als hij/zij beschikt over een havo-, vwo- of mbo-diploma op minimaal niveau 2.
Een startkwalificatie vergroot niet alleen de kans om een baan te vinden, maar ook om werk te houden. Jongeren die niet in staat zijn om een startkwalificatie te halen, bijvoorbeeld jongeren uit het praktijkonderwijs, worden begeleid naar passend onderwijs- of leertraject.
Wat is voortijdig schoolverlaten? Een voortijdig schoolverlater is een leerling die leer- of kwalificatieplichtig is en stopt met het volgen van onderwijs zonder een startkwalificatie te hebben behaald. Scholen in de regio Arnhem zijn verplicht om voortijdig schoolverlaters te melden bij Team Voortijdig Schoolverlaten (Team VSV) in Arnhem. Scholen in de regio Doetinchem melden bij het Regionaal meld- en coördinatiepunt (RMC) Doetinchem. Team VSV biedt voortijdig schoolverlaters ondersteuning bij het weer oppakken van een opleiding of om te starten met een combinatie van leren en werken.
kwalificatieplicht - voortijdig schoolverlaten
Wat is kwalificatieplicht?
Er zijn 4 partijen die zich aan de Leerplichtwet moeten houden: ● leerlingen ● ouder(s) of feitelijke verzorger(s) ● schooldirecteuren ● gemeenten (vertegenwoordigd door leerplichtambtenaren). De leerplichtwet stelt dat leerlingen vanaf 12 jaar en ouder ook zelf verantwoordelijk zijn voor hun aanwezigheid op school. Zij kunnen persoonlijk worden aangesproken op ongeoorloofd schoolverzuim. U als ouder(s)/verzorger(s) moet ervoor zorgen dat uw kind staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling vanaf zijn/haar 5e verjaardag. Ook bent u er verantwoordelijk voor dat uw kind naar school gaat en dat hij/zij geen les- of praktijktijd verzuimt. Als uw kind ziek is moet u de school daarover inlichten volgens het protocol van de school. Dit kunt u in de schoolgids nalezen. De directeur van de school moet in de schoolgids aangeven welk beleid wordt gevoerd ten aanzien van ongeoorloofd schoolverzuim. De directeur geeft de leerplichtambtenaar alle inlichtingen die nodig zijn voor het uitvoeren van de leerplichttaak. De schooldirecteur meldt vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim aan de Dienst Uitvoering Onderwijs Informatie Beheer Groep (DUO - IB-Groep), die dit doorstuurt aan de leerplichtambtenaar van de gemeente waarin uw kind woont. Dit gebeurt wanneer een kind of jongere 16 uur binnen 4 weken verzuimt van les- en/of praktijktijd. Er kan óók een melding gedaan worden als er sprake is van zorg over een leerling, bijvoorbeeld bij bovenmatig ziekteverzuim (signaalverzuim). De directeur beoordeelt en besluit bij aanvragen voor extra verlof van 10 of minder aaneengesloten schooldagen per schooljaar en doet dit binnen de regelgeving van de leerplichtwet.
wie is waarvoor verantwoordelijk volgens de leerplichtwet?
Wie is waarvoor verantwoordelijk volgens de Leerplichtwet?
De leerplichtambtenaar ziet erop toe dat de leerplichtwet wordt nageleefd en onderzoekt de reden(en) van schoolverzuim. Daarbij biedt hij/zij hulp aan leerlingen, ouder(s)/verzorger(s) en scholen bij het zoeken naar oplossingen of treedt handhavend op. De leerplichtambtenaar stelt alles in het werk om (dreigend) voortijdig schoolverlaten te voorkomen. De leerplichtambtenaar heeft ook de mogelijkheid om bij verwijtbaar gedrag van ouder(s)/verzorger(s) en/of een leerling een proces-verbaal op te maken. In bepaalde situaties kan de leerplichtambtenaar ook een melding doen bij de Sociale Verzekeringsbank waarmee de ontvangst van kinderbijslag (tijdelijk) kan worden stopgezet. De leerplichtambtenaar behandelt aanvragen voor vrijstelling van de leerplicht en voor extra verlof van meer dan 10 schooldagen. Dit gebeurt in overleg met de directeur van de school. De leerplichtambtenaar houdt ook toezicht op de kwaliteit en nauwkeurigheid van de verzuimregistratie van scholen en andere verplichtingen van scholen, zoals die zijn geformuleerd in de Leerplichtwet. De leerplichtambtenaar werkt samen met diverse partners, zoals Bureau Jeugdzorg, schoolmaatschappelijk werk, schoolarts, Bureau Halt, politie en Openbaar Ministerie. Als er signalen zijn dat de ontwikkeling van een leerling risico’s loopt en/of als er opvoedingsproblemen zijn, wordt dit gemeld in de Verwijs Index Risicojongeren Arnhem en omstreken (de VIRA). Een digitaal instrument waar bijna alle organisaties die zich professioneel met jeugd bezig houden bij zijn aangesloten en daardoor kunnen samenwerken in het bieden van de juiste hulp.
wie is waarvoor verantwoordelijk volgens de leerplichtwet?
Scholen moeten tenslotte binnen 7 dagen nieuwe in- en uitschrijvingen van leerlingen doorgeven aan de DUO - IB-Groep. Een leerling mag niet worden uitgeschreven voordat de leerling op een andere school staat ingeschreven (tenzij de leerling 18 jaar of ouder is, of in het bezit is van een startkwalificatie).
In de leerplichtwet zijn een aantal bijzondere situaties geregeld. Hieronder volgen de belangrijkste met een korte toelichting.
Vrijstelling van inschrijving Ouders kunnen in de volgende gevallen vrijstelling van de verplichting tot inschrijving bij een school aanvragen: ● ● ●
op lichamelijke en/of psychische gronden bij bedenkingen tegen de richting van het onderwijs als hun kind een school in het buitenland bezoekt.
Voor een vrijstelling op grond van lichamelijke of psychische ongeschiktheid is een verklaring nodig van een onafhankelijke arts (vaak aangewezen door de gemeente), pedagoog of psycholoog. Uit de verklaring moet blijken dat de jongere niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten of niet in staat is om onderwijs te volgen. De verklaring mag niet ouder zijn dan 3 maanden en moet jaarlijks opnieuw worden aangevraagd en beoordeeld. Ouders(s)/verzorger(s) kunnen een beroep op vrijstelling vanwege bedenkingen tegen de richting van het onderwijs doen. Zij moeten dan een verklaring afgeven dat zij overwegende bezwaren hebben tegen de richting van het onderwijs op alle, binnen redelijke afstand van de woning gelegen, scholen. Als ouder(s)/verzorger(s) het niet eens zijn met het pedagogisch klimaat op een school is dat géén reden voor vrijstelling. Om vrijstelling te kunnen krijgen van de plicht om een kind op een school in Nederland in te schrijven, omdat het kind naar een school in het buitenland gaat, is het nodig dat de leerplichtambtenaar hiervan schriftelijk op de hoogte wordt gesteld. Bij dit bericht moet een verklaring van de directeur van de betreffende school in het buitenland worden gevoegd waaruit blijkt dat de leerling bij die school is ingeschreven en deze regelmatig bezoekt.
bijzondere situaties (vrijstelling - extra verlof - toelating - schorsing -verwijdering)
Bijzondere situaties
Verlof buiten de schoolvakanties moet 8 weken van te voren, schriftelijk, worden aangevraagd. Als het om een periode van maximaal 10 aaneengesloten schooldagen gaat, moet de aanvraag worden ingediend bij de directeur van de school. De directeur neemt zelf, binnen de kaders van de Leerplichtwet, een besluit over de aanvraag. Wordt verlof aangevraagd voor meer dan 10 aaneengesloten schooldagen dan neemt de leerplichtambtenaar een besluit. Hij/zij zal hierin eerst de mening van de schooldirecteur vragen. Er is een belangrijk onderscheid tussen verlof vanwege bijzondere omstandigheden en verlof om op vakantie te gaan buiten de schoolvakanties. Dit laatste is alleen vanwege specifieke aard van het beroep van één van de ouders mogelijk en gebonden aan strenge voorwaarden. Volgens de leerplichtwet kan bijzonder verlof worden verleend voor: ● een verhuizing ● wettelijke verplichtingen ● een huwelijks- of ambtsjubileum van bloedverwanten tot en met de derde graad ● ernstige ziekte of overlijden van bloedverwanten tot en met de vierde graad ● andere gewichtige omstandigheden (buiten de wil van ouders gelegen). Voorbeelden waarvoor geen verlof wordt verleend zijn: ● familiebezoek in het buitenland ● vakantie in een goedkope periode of met een speciale aanbieding ● gebrek aan boekingsmogelijkheden in de gewone vakantietijd ● eerder vertrek of latere terugkeer door verkeersdrukte ● verlof voor een kind omdat andere kinderen in het gezin al vrij zijn ● vakantiespreiding ● verlofperiode van ouders omdat zij gebruik maken van de levensloopregeling.
bijzondere situaties (vrijstelling - extra verlof - toelating - schorsing -verwijdering)
Extra en bijzonder verlof
Als uw kind verlof nodig heeft om te voldoen aan religieuze verplichtingen, moet u dit uiterlijk 2 dagen van te voren melden aan de directeur van de school. De richtlijn voor de viering van niet-christelijke feestdagen is 1 vrije dag per feest.
bijzondere situaties (vrijstelling - extra verlof - toelating - schorsing -verwijdering)
Wanneer u uw kind zonder toestemming toch thuis houdt of meeneemt op vakantie (luxeverzuim), is de school verplicht dit (vermoedelijk) ongeoorloofde schoolverzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar stelt dan een onderzoek in en kan besluiten om een proces-verbaal op te maken.
De bevoegdheid tot toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen ligt bij het bevoegd gezag van een school. Over het algemeen wordt uw kind probleemloos toegelaten op de school die u hebt gekozen. Toch kan het gebeuren dat een schooldirecteur een toelating weigert, bijvoorbeeld als er sprake is van een verwijzing naar het (voortgezet) speciaal onderwijs. Binnen het speciaal en primair onderwijs bestaat er geen wettelijke regeling om een leerling te schorsen. De regelgeving voor het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs is: De directeur die beslist om een leerling niet toe te laten of te schorsen moet u en uw kind schriftelijk informeren over: ● de inhoud van het besluit ● de redenen van de weigering of de schorsing ● de mogelijkheid van bezwaar ● de manier waarop dit bezwaar kenbaar gemaakt moet worden. Bij een schorsing van meer dan één dag is de directeur verplicht ook de inspectie van het onderwijs op de hoogte te stellen. Ook wordt de leerplichtambtenaar geïnformeerd. Na een schorsing, moet een leerling in principe weer worden toegelaten tot de school. In het voortgezet onderwijs duurt een schorsing maximaal 5 schooldagen. Als de schooldirecteur besluit om een nieuwe of verlengde schorsing te doen, moet dit goed onderbouwd zijn. Verwijdering is een extreme maatregel die door de wetgever aan strikte voorwaarden is gebonden. Voordat het bevoegd gezag een leerling verwijdert, moet het de leerling (12 jaar en ouder) en de ouder(s)/ verzorger(s) horen. Voor het primair onderwijs moet ook de groepsleerkracht worden gehoord. Voor verwijdering in het voortgezet onderwijs moet de school toestemming vragen aan de Inspectie van het Onderwijs.
bijzondere situaties (vrijstelling - extra verlof - toelating - schorsing -verwijdering)
Toelating, schorsing en verwijdering
bijzondere situaties (vrijstelling - extra verlof - toelating - schorsing -verwijdering)
De directeur die besluit een leerling te verwijderen moet de leerling en de ouder(s)/verzorger(s) schriftelijk inlichten over: ● de verwijdering en de reden daarvan ● de wijze waarop bezwaar tegen de verwijdering kan worden gemaakt. De directeur stuurt een kopie van deze brief naar de Inspectie van het Onderwijs en naar de leerplichtambtenaar van de gemeente waarin de leerling staat ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie. Verwijdering kan alleen plaatsvinden als de directie een andere school bereid heeft gevonden om de leerling toe te laten. In het primair onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs geldt dat de school een leerling definitief mag verwijderen als de school 8 weken lang, maar zonder succes heeft gezocht naar een andere school.
Contactgegevens
Gemeente Arnhem Dienst MO, afd. Leerlingzaken Eusebiusbuitensingel 53, 6828 HZ Arnhem Postbus 5283, 6802 EG Arnhem tel.: (026) 377 49 63 e-mail:
[email protected]
Gemeente Doesburg t.a.v. de leerplichtambtenaar Ph. Gastelaarsstraat 2, 6981 BH Doesburg Postbus 100, 6980 AC Doesburg tel.: (0313) 438 13 13 e-mail:
[email protected]
Gemeente Rheden Afd. SZ, t.a.v. Leerplicht Hoofdstraat 3, 6994 AB De Steeg Postbus 9110, 6994 ZJ De Steeg tel.: (026) 497 6 911 e-mail:
[email protected]
Gemeente Rozendaal Zie gegevens gemeente Rheden. Gemeente Rozendaal heeft alle taken met betrekking tot leerplicht, uitbesteed aan de gemeente Rheden.