DEN HAAG TRANSMURAAL

TRANS

Nummer 2 • juni 2015

DEN HAAG TRANSMURAAL

VOOR PROFESSIONALS IN DE ZORG

HAAGSE WIJK- EN WOONZORG Het verhaal van wijkverpleegkundige Michelle Jansen

NETWERKTHEMA : OMGAAN MET VERANDERING Dubbelinterview over de kwaliteit van de Nederlandse zorg Roland de Wolf (Saffier De Residentiegroep) en Henriëtte Bertels (Cardia)

GEMIVA-SVG GROEP Participeren moet je leren

IN DIT NUMMER

14

NETWERKTHEMA: Omgaan met veranderingen 6

22

Roland de Wolf (Saffier De Residentiegroep) en Henriëtte Bertels (Cardia): ‘Nederlandse zorg is gewoon heel goed’

10

Eykenburg opent domotica-centrum Nog beter toezicht en verstoring wegnemen uit de zorg

11

Eerste ervaring met transmurale proeftuinen Participeren moet je leren

12

MCH-Bronovo biedt begeleiding thuis Persoonlijk begeleider tijdens en na ziekenhuisopname

14

Saffier De Residentiegroep en Parnassia openen verpleeghuis IC Eerste in de regio

15

Warme zorg in Hospice Scheveningen

25

Patiënten komen steeds later

18

Beschermd wonen blijft overeind in Haagse regio Bewoners behouden hun plek én er is nieuwe instroom

22

Jane Jadoenath en Martin Meendering, Taskforce Mantelzorg: Mantelzorger spreekt zich vaker uit Einde thema

24

FIT & FUN bij WZH Het verbinden van elementen

25

Nieuw Juliana Kinderziekenhuis voor Haagse regio Grootste Kinder Spoedeisende Hulp

28

Florence biedt 24-uurszorg ‘We regelen mét elkaar alle laatste zaken persoonlijk’

TRANS 2

28

RUBRIEKEN 4 9

Actueel in het netwerk

Het verhaal van ...

Ondertussen op het web

Michelle Jansen, wijkverpleegkundige Haagse Wijk- en Woonzorg: Verandering is een verrijking van het vak

De Mantelzorger Den Haag

Wij werken samen

16 20

VÓÓR Welzijn en Florence in Servicepunt XL ‘Samen hebben we het hele plaatje’

De gouden tip van ...

26

Cardia: kracht van de verzorgingshuiszorg bewaren Scholing dementiezorg sluit aan bij gewoontes cliënt

Colofon Berichten uit de Stichting

26

Column: Gewetensvraag Tweets

30 31 32 32

PATRICIA HUIJBREGTS Af en toe zon, nu en dan regen Hoe is de stemming in de Haagse zorginstellingen nu de hervorming van de zorg is begonnen? Dat is de centrale vraag in dit nummer. Nou, het gaat best goed – dat is de eerste indruk. Met creativiteit, flexibiliteit en een positieve instelling gaat de sector de veranderingen aan. Transmurale samenwerking en een goede communicatie helpen daarbij. Zorgverleners werken keihard om zorgvragers geen nadeel te laten ondervinden van de hervorming. Een mooi voorbeeld is het verhaal van Stichting Anton Constandse. Zes Haagse instellingen voor beschermd wonen indiceren vanaf begin dit jaar zelf en verwijzen naar elkaar op basis van vertrouwen en transmurale samenwerking. Hun budget is gelijk gebleven – wat elders in het land niet gelukt is. Om jaloers op te worden. Maar is dit het complete plaatje? Kan de hervorming soepeltjes doorgevoerd worden, doordat de sector het heel goed had? Ik denk het niet. Het schuurt en het kraakt – overal. Als directeur van de Stichting Transmurale Zorg hoor ik veel en ik zie dat er een verschil is tussen wat zorgverleners onder elkaar uitwisselen en wat ze naar buiten brengen. Op zich begrijp ik dat wel – je wilt een positief verhaal vertellen, zeker in moeilijke tijden - maar in de volle breedte ligt het heel anders. En als je goed tussen de regels doorleest van dit nummer, kom je dat andere verhaal tegen. Dan lees je bijvoorbeeld dat thuiswonende ouderen vaak niet goed geïnformeerd zijn over de hervorming; dat zorgverleners zich zorgen maken over thuiswonende ouderen met dementie; dat ernstig zieken steeds later naar het hospice komen. Hoe is de stemming dan echt? Ik denk een beetje zoals het weer. Wisselvallig. Af en toe zon, nu en dan regen. Organisaties doen hun uiterste best om paraplu’s te bedenken om zorgvragers ervoor te behoeden dat zij van de regen in de drup gaan. Zorgverleners werken zich ondertussen een slag in de rondte... En dat verdient een grote pluim. n

TRANS 3

Foto: Jürgen Burkhardt

ACTUEEL IN HET NETWERK Koningin Máxima opent nieuwe JKZ

Tijdens een feestelijke bijeenkomst bij HWW zorg ontving op 30 april jl. een groep blije kinderen een opgeknapte fiets. Er was een fietsparcours aangelegd, zodat de kinderen hun fiets direct konden uitproberen. Dit cadeau was een initiatief van de Voorburgse Rotary. Deze had bedacht mensen met minder financiële armslag een fiets te geven. Dit plan viel direct in goede aarde bij Marry Jes, manager Thuisbegeleiding van HWW zorg. Rotary Voorburg ging voortvarend aan het werk met een aantal andere partijen, waaronder Nationaal Fonds Kinderhulp, Leerwerkbedrijf EcoWare, De Jutters, Jeugdformaat, en HWW zorg Thuisbegeleiding. Leden van de

Op vrijdag 12 juni jl. heeft Hare Majesteit Koningin Máxima in het HagaZiekenhuis het nieuwe Juliana Kinderziekenhuis (JKZ) op de Leyweg geopend. Het JKZ in Den Haag bestaat dit jaar 130 jaar. In 1885 werd het initiatief genomen voor de oprichting van een instelling voor zieke kinderen. In 1929 opende Koningin Emma het kinderziekenhuis en krijgt het de naam Juliana Kinderziekenhuis. In 2000 opende Koningin Beatrix het JKZ aan de Sportlaan. Koningin Máxima zet deze traditie voort met de opening van het nieuwe Juliana Kinderziekenhuis aan de Leyweg.

Dolgelukkig met je eigen fiets

Rotary en familie, vrienden en kennissen, stelden niet meer gebruikte of afgedankte fietsen beschikbaar. Leerwerkbedrijf EcoWare in Zoetermeer (waar veel jongeren een opleiding fietstechniek volgen) knapte daarna de fietsen op. In samenspraak met het Nationaal Fonds Kinderhulp werden deze bijna nieuwe fietsen vervolgens aangeboden aan de cliënten van Thuisbegeleiding, De Jutters en Jeugdformaat.

TRANS 4

Koningin Máxima © RVD, foto (2012): Frank van Beek

Fietsen voor cliënten Thuisbegeleiding HWW zorg

Sporten met een beperking Vier zorgaanbieders hebben met de gemeente Den Haag een convenant afgesloten om het sporten van mensen met een beperking te stimuleren. Wethouder Rabin Baldewsingh van sport heeft hierover afspraken gemaakt met SGK Sportbelang, Middin, Philadelphia en de Gemiva-SVG Groep. Het aantal mensen met een beperking dat sport ligt beduidend lager dan bij mensen zonder beperking. De functie van buurtsportcoach wordt uitgebreid om programma’s op te zetten om mensen met een beperking te laten sporten.

ACTUEEL IN HET NETWERK Sophia Revalidatie:

Sophia Revalidatie vergroot de innovatiekracht door de samenwerking aan te gaan met het bedrijfsleven en het onderwijs. In 2014 is bij Sophia Revalidatie het Smartlab opgezet en ingericht. De doelstelling daarvan is “het op projectmatige wijze aanvullen van de revalidatiebehandelingen met nieuwe technologie”, zodat de revalidatiezorg effectiever en doelmatiger wordt.

Ouderwets een boulevardje pakken…

HWW zorg heeft 2015 uitgeroepen tot het jaar van beweging en meteen voor haar verpleeghuizen en woonzorgcentra rolstoelfietsen en duofietsen aangeschaft. Deze zijn betaald uit een eigen stimuleringsfonds dat enerzijds ruimte biedt aan initiatieven die met de reguliere middelen niet bekostigd kunnen worden en anderzijds de medewerkers prikkelt en stimuleert om met creatieve ideeën voor besteding te komen. Inmiddels zijn de eerste fietsen op proef in huis. Bij de eerste gelegenheid is Lettie van Atteveld (tweede van links), voorzitter van de Raad van Bestuur van HWW zorg, met bewoners van verpleeghuis De Eshoeve Residentie met een nieuwe rolstoelfiets op pad gegaan.

Foto: Gemiva-SVG Groep

verdere professionalisering Smartlab

Foto: Sophia Revalidatie

Foto: Eva Collette

Bewoners HWW zorg pakken de fiets

Het SmartLab biedt patiënt, mantelzorger en professional de gelegenheid om kennis te maken met de nieuwste technologieën binnen de revalidatiezorg. Bedrijven kunnen hier hun technologische innovaties presenteren en door patiënten en behandelaren laten evalueren. Onderwijsinstellingen kunnen hier bijdragen aan innovaties en er onderzoek naar doen. 2015 is het jaar om Smartlab door te ontwikkelen en te professionaliseren, met als doel innovatie(s) een (regulier) onderdeel te laten worden van de werkwijze en behandeling voor de revaliderende patiënten van Sophia Revalidatie.

TRANS 5

Foto: Arnaud Roelofsz

INTERVIEW

TRANS 6

Bezoek aan het buitenland inspireerde Roland de Wolf (Saffier De Residentiegroep) en Henriëtte Bertels (Cardia).

INTERVIEW NETWERKTHEMA

Roland de Wolf en Henriëtte Bertels:

‘Nederlandse zorg is gewoon heel goed’ De hervorming van de zorg is begonnen, de eerste wetten zijn vanaf 1 januari jl. in werking ge-

alles opeens anders wordt als je oud wordt. Waarom je opeens vast zit aan een apart zorgsysteem met een aparte wetgeving.’

treden. In de pers is veel aandacht voor wat er allemaal mis gaat. Maar klopt dat beeld wel? Een gesprek met twee Haagse zorgbestuurders die naar het buitenland gingen voor een brede

Saffier is al een paar jaar bezig een scheiding tussen wonen, zorg en behandeling aan te brengen op basis van een nieuwe visie op zorg. Deze gaat heel goed samen met de hervormingen, waarin eigen regie en zelfredzaamheid centraal staan. De Wolf: ‘Wij laten onze

Nieuwe kleinschaligheid Henriëtte Bertels merkt meer van de hervormingen in haar organisatie en is tevreden over de voortgang. Zij is bestuurder van Cardia, een kleinere Haagse zorgaanbieder met een christelijke signatuur. In tegenstelling tot Saffier biedt Cardia thuiszorg en heeft naast de verpleeghuiszorg, nog cliënten met een lage ZZP. Bertels is op dit moment bezig met de overgang van de grootschalige infrastructuur uit de drie

blik op ‘de Nederlandse zorg’ en over de vraag hoe zij de afgelopen tijd beleefd hebben.

MARIEKE KEUR, TRANS ‘Ik heb zin in cake’ ‘Die hervormingen mogen van mij nog wel een stapje verder gaan. Schaf die Wet langdurige zorg (Wlz) maar af,’ zegt Roland de Wolf resoluut. Hij is bestuurder van Saffier De Residentiegroep, een Haagse zorgaanbieder met tien verpleeghuislocaties, 80 procent zware zorg (ZZP 6 en 7), 1400 medewerkers en 75 miljoen omzet op jaarbasis. ‘Ik heb nooit begrepen waarom

‘Je mag gewoon doodgaan en dan zo prettig mogelijk geleefd hebben’ cliënten zo veel mogelijk alles zelf doen – ook als ze zelf niet op het idee komen dat ze iets best zelf kunnen. Als iemand zegt: “Ik heb vandaag zin in cake”, zeggen wij: “Goed idee! Zullen we die dan maar gaan bakken?” Voor sommige mensen is dat even wennen. Die vragen: “Waarom ga je dat niet voor me halen?” - En soms: “Komt dat soms door de bezuinigingen?” Maar onze gedachte is dat het veel beter is als iemand zelf iets doet, dan wanneer alles aangereikt wordt.’

voormalige verzorgingshuizen van Cardia naar kleinschaligheid in de nieuwe verpleeglocaties. Een mooi voorbeeld zijn de instellingskeukens: deze worden vervangen door woonkeukens. Verder gebeurt er heel veel rond de nieuwe indicatiestelling in de wijkzorg, waar Cardia direct mee te maken heeft. ‘Het gaat goed’, zegt ze. ’De Nederlandse zorg- en dienstverlening is doorgaans robuust met veel kennis van zaken. Ik vind het een tragedie dat we er in de pers zo slecht vanaf komen. De zorgverlening  TRANS 7

Foto: Arnaud Roelofsz

NETWERKTHEMA

INTERVIEW

Roland de Wolf en Henriëtte Bertels: Nederlandse samenleving is erg risicomijdend.

gaat bij ons gewoon door ondanks de transities en onze scores voor klanttevredenheid zijn uitstekend.’ Initiatief bij cliënt Saffier experimenteert al een paar jaar met een nieuw zorgconcept op de locatie Royal Rustique in Scheveningen. Deze bestaat uit een aantal herenhuizen waar ouderen en/of mensen met een beperking zelfstandig wonen. Zij regelen zelf eventuele aanpassingen in huis en kopen zelf hun zorg en eventuele behandeling in. ‘Het is een nieuw concept’, zegt De Wolf. ‘En het werkt, volgens de eerste onderzoeken. Hun woonsituatie is niet langer hun zorglocatie, zoals in een traditioneel verpleegTRANS 8

huis. En hun huis is ook niet de plek waar ze behandeld worden. Veel cliënten vinden dat heel prettig: zij regelen alles zo veel mogelijk zelf. Voor onze medewerkers is het een grote overgang. In het traditionele verpleeghuis, waar zij vandaan komen, namen zij de mensen veel uit handen en bepaalden zij in feite wat er gebeurde. Het initiatief lag veel minder bij de cliënt. Een medewerker zegt snel: “Dat kan iemand helemaal niet!” – Maar in de nieuwe benadering moet dat eerst blijken en dan kijken we wel weer verder.’ Bertels vult aan: ‘Mensen zijn binnen no time gehospitaliseerd als ze niets meer zelf doen. Terwijl ze aangeven dat ze zich veel beter voelen als ze wel van

alles zelf doen. Dat geeft plezier en voldoening. Voor de medewerkers van Cardia is de overgang naar meer zelf laten doen overigens minder groot, omdat wij verzorgingshuiszorg hadden. Daar waren cliënten veel zelfstandiger.’ Traptouwtjes in Zwitserland Beide bestuurders hebben door contact met het buitenland een nieuwe blik gekregen op de zorg in Nederland. Bertels bracht werkbezoeken aan Noorwegen en Denemarken, Duitsland en Zwitserland. Wat haar opviel is dat de Nederlandse zorg op hoog niveau is, maar zwaar beregeld. ‘In Zwitserland bezocht ik een aantal dorpen met verpleeghuislocaties voor mensen met dementie.

ONDERTUSSEN OP HET WEB

Nederlandse keuzevrijheid Roland de Wolf ging in Zweden kijken. ‘Veel mensen denken dat de zorg in de Scandinavische landen beter is. Maar dat beeld moet je relativeren. In Zweden regelt de locale overheid de zorg. Dat is een heel strak systeem dat werkt per provincie, op adres. Bij een adres hoort een huisarts, een ziekenhuis als je een behandeling nodig hebt, een verpleeghuis etc. Wil je iemand anders, dan kan dat niet want je bent gehouden aan het systeem. Ondertussen zijn er wel degelijk kwaliteitsverschillen, dus je ziet mensen om het systeem verhuizen. Dat is ondenkbaar hier. Als we naar een ander ziekenhuis willen, kiezen we een andere zorgverzekeraar. Wij hebben keuzevrijheid, wij hoeven niet te verhuizen. Het is wel eens goed als de samenleving zich realiseert hoe goed onze zorg eigenlijk is.’

‘We moeten ons

niet verliezen in het systeem’

Kwaliteit boven kwantiteit Hoewel Bertels en De Wolf uitgesproken positief zijn over de Nederlandse zorg, plaatsen beiden een kanttekening bij het risicomijdende karakter ervan. Bertels: ‘Wat ik heb meegenomen uit het buitenland, is de overtuiging dat we moeten proberen alles zo gewoon mogelijk te houden en ons niet te verliezen in “het systeem”. We moeten niet alles willen beregelen, alles willen controleren. Als een traptouwtje voldoet, voldoet het. Geef de zorg de ruimte om dat zelf uit te maken. Door de digitalisering kunnen familieleden van mijn cliënten overal in meekijken. We zien dat er intensief gemonitord wordt – op afstand. En er is weinig tolerantie voor risico’s. Terwijl we gewoon moeten accepteren dat niet alles altijd maar goed gaat. Dat dat gewoon bij het leven hoort. ‘ Roland de Wolf: ‘De inzet van de zorg is dat iemand zo gelukkig mogelijk is, ook als hij hulpbehoevend wordt en van alles gaat mankeren. Wat mij betreft geldt: kwaliteit boven kwantiteit. Je mag gewoon doodgaan en dan zo prettig mogelijk geleefd hebben. Dat betekent dat je risico’s accepteert. Dat je mensen niet in hun vrijheid beperkt, maar lekker laat rondlopen als ze daar toevallig zin in hebben. Zelfs als ze de straat opgaan. In Royal Rustique is één keer iemand weggelopen in de afgelopen jaren. Die werd netjes teruggebracht door de politie. De Engelse schrijver Oscar Wilde heeft het heel treffend gezegd in een van zijn toneelstukken: “Everything is dangerous, my dear fellow. If it wasn’t so, life wouldn’t be worth living.” Daar ben ik het helemaal mee eens.’ n

De Mantelzorger Den Haag

Foto: Shutterstock

Daar mochten de mensen gewoon inen uitlopen. Er waren geen beperkende maatregelen en geen dichte deuren. Toen ik vroeg of mensen niet wegliepen, zeiden ze: “Ja, ze lopen wel weg, maar ze komen altijd weer terug. En iedereen in het dorp kent ze.” – Ik zag daar ook touwtjes waarmee de trap werd afgesloten. Zo gewoon! De eenvoud van die oplossing beviel mij. Er hing een ontspannen sfeer in huis. Ik vond dat heel aangenaam, heel charmant.’

Parnassia heeft recent een Facebookpagina voor Haagse mantelzorgers gelanceerd. De Mantelzorger Den Haag is bedoeld als ontmoetingsplek voor mantelzorgers van volwassenen met psychiatrische en geheugenproblemen. Bezoekers kunnen adviezen uitwisselen met mensen in vergelijkbare omstandigheden. Ook kan een bezoeker een beroep doen op de familiecoach van Parnassia en praktische wijkgebonden ondersteuning. Deze Facebookpagina is enerzijds bedoeld om mantelzorgers te steunen in hun omgang met een psychiatrisch zieke, en anderzijds om overbelasting te voorkomen. Het valt immers niet mee om altijd klaar te staan en alert te zijn om iemand – weer – uit de problemen te halen of te voorkomen dat deze groter worden. De psychiatrie waar deze groep mantelzorgers mee te maken heeft, varieert enorm: posttraumatische stressstoornis (PTSS), schizofrenie, autistische stoornissen, A(D)HD, manisch-depressieve stoornis, angst-en dwangstoornissen, alcohol- en/of drugsverslaving, burnout, borderline stoornis, depressie of dementie. n

TRANS 9

NETWERKTHEMA

Nog beter toezicht en verstoring wegnemen uit de zorg

Eykenburg opent domotica-centrum Bij Stichting Eykenburg is in maart het domotica-centrum geopend. Hier volgen medewerkers de cliënten met camera’s. Bovendien zijn er directe spreek- en luisterverbindingen met hen. Brigitte Kooijman (sectormanager zorg en begeleiding) en Elly Berkhuysen (medewerker domotica) vertellen over hun eerste ervaringen.

Cliënt geruststellen ‘Het domotica-centrum is geopend om nog beter toezicht te houden en verstoringen uit de zorg weg te nemen’, vertelt Brigitte. ‘Daarmee kunnen we, deels op afstand, de veiligheid nog beter garanderen. Een zorgmedewerker kan immers niet overal tegelijk zijn. Met de camera’s en spreek- en luisterverbindingen kunnen we alles monitoren.’ Iedereen ziet de Elly gaat verder: ‘Als een cliënt meerwaarde alarm slaat, krijgt hij eerst convan het tact met ons, met het domotica-centrum. We vragen wat er domotica- aan de hand is en stellen centrum iemand gerust. Regelmatig blijkt dat een cliënt alleen maar wil weten wanneer bijvoorbeeld het eten komt. Dat vertellen we dan en zo hoeft er geen zorgmedewerker naar toe. Als het onduidelijk is wat iemand wil of wanneer er echt iets aan de hand is, bellen we de afdeling dat ze moeten gaan kijken. De medewerkers van het domotica-centrum zijn ook echt onderdeel van de zorg.’ Iedereen voelt zich veiliger ‘In het begin was het natuurlijk wennen’, vertelt Elly. ‘Voor iedereen. Dan grapten we tegen een medewerker die aan het schoonmaken TRANS 10

Met camera’s en spreek- en luisterverbindingen nog meer veiligheid voor cliënt en medewerkers

was, dat we hadden gezien dat zij iets was vergeten. Maar intussen is iedereen gewend en ziet iedereen de meerwaarde van het domotica-centrum. De zorgmedewerkers vragen regelmatig of we even een huiskamer in de gaten willen houden, als zij bijvoorbeeld met iemand naar het toilet moeten. Zo weten ze zeker dat er goed toezicht is. De zorgmedewerkers geven ook aan zich veiliger te voelen. Cliënten zijn ook al meer gewend. In het begin was er een mevrouw die als we via de spreek- en luisterverbinding contact zochten, riep: “Kom maar binnen.” Als we vertelden dat we via de spreekverbinding contact hadden, liep ze naar de deur om open te doen en keek om de hoek of ze ons zag. Maar nu weet ze dat we alleen met haar praten.’ n

Foto: Stichting Eykenburg

ANNELIES VAN GEEST, STICHTING EYKENBURG

NETWERKTHEMA

Eerste ervaring met transmurale proeftuinen

Participeren moet je leren Participeren staat centraal bij de invoering van de Wmo 2015. Zorg- en welzijnsinstellingen gaan met elkaar aan de slag om dit te realiseren. Niet naast, maar met elkaar. Samen met de gemeente hebben verschillende zorgaanbieders in Zoetermeer “transmurale proeftui-

tijk heeft nog veel haken en ogen’, vertelt Anja Schrover, locatiemanager van wijkservicecentrum De Spil van de Gemiva-SVG Groep. Dagbesteding voor mensen met een beperking blijft kerntaak voor De Spil

Foto: Gemiva-SVG Groep

nen” opgezet. ‘De gedachte erachter is goed, de prak-

HANS VAN AMSTEL-JONKER, GEMIVA-SVG GROEP Cliënt of vrijwilliger? De Spil was een activiteitencentrum voor mensen met een lichamelijke beperking en/of niet-aangeboren hersenletsel in Zoetermeer. ‘Vorig jaar juli zijn we verder gegaan als wijkservicecentrum’, vertelt Anja Schrover. ‘Een deel van het gebouw is verhuurd voor verdedigingssporten. Daarmee krijg je meteen een andere soort bezoekers erbij.’ Vanuit de gemeente is de vraag geko-

Foto: Gemiva-SVG Groep

Door het multifunctionele karakter van De Spil is er nu ook een receptie

men of De Spil een van de transmurale proeftuinen kan worden. Anja Schrover: ‘We hebben hier een inloop voor de zwakkere burger. Die komt voorzichtig van de grond. Wijkbewoners kunnen meedoen aan onze activiteiten. Mensen met bijvoorbeeld psychiatrische problemen kunnen zich hierbij verdienstelijk maken als vrijwilliger. Maar als ze daarbij zelf veel ondersteuning nodig hebben, zijn ze eigenlijk geen vrijwilliger maar cliënt. Wij mogen zelf de inschatting maken of iemand hier als cliënt of vrijwilliger aan de slag gaat. Als hij als cliënt meedraait, betaalt de gemeente de begeleidingskosten uit de Wmo. Zo niet, dan betaalt de bezoeker een klein bedrag per dag als bijdrage aan de recreatieve dagbesteding.’ Tijd nodig In De Spil komen zo’n 35 mensen met een beperking, of een lichamelijke beperking of niet-aangeboren hersenletsel.

Anja Schrover: ‘De drempel voor wijkbewoners om met hen activiteiten te ondernemen is nog hoog. Dat heeft tijd nodig. Vanuit de wijk worden nu ook (eenzame) ouderen doorverwezen naar De Spil voor dagbesteding. Daaraan is

‘We bouwen de samenwerking langzaam op’ behoefte. De grote winst zit nu nog voornamelijk in het leren kennen van de andere zorgaanbieders in de wijk. Iedereen heeft zo zijn eigen doelgroep, nu komen we elkaar hier tegen omdat we in dit gebouw bijvoorbeeld vergaderfaciliteiten voor samenwerkingspartners hebben. Zo bouwen we de samenwerking langzaam op. Groot pluspunt is nu al dat we als organisaties elkaar veel beter leren kennen en naar elkaar kunnen verwijzen.’ n TRANS 11

NETWERKTHEMA

Persoonlijk begeleider tijdens en na ziekenhuisopname

MCH-Bronovo biedt begeleiding thuis De landelijke overheid verwacht dat burgers meer zelf regelen in hun (thuis)zorg en doet per 1 januari 2015 een stapje terug. In de nieuwe situatie kunnen de diensten van een persoonlijk begeleider een welkome aanvulling zijn op de zorg die de gemeente biedt. MCH-Bronovo biedt deze service aan patiënten die na een opname terug naar huis kunnen. GERBEN STOLK

Niet

Niet alleen naar huis Een opname in het ziekenhuis: niemand zit erop te wachten. In MCH-Bronovo heeft de patiënt tijdens het verblijf in elk geval de zekerheid van 24 uur per dag optimale zorg. Niet alleen van alle medewerkers, specialisten, zaalartsen en verpleegkundigen, maar ook van de vrijwilligers. Maar hoe zit het daarna? Voor sommiexclusief gen is het ontslag uit het voor ziekenhuis en de terugkeer naar huis een bron van senioren zorg. Daarom biedt MCH-Bronovo patiënten op de locatie Bronovo een persoonlijk begeleider aan, die thuis helpt en gezelschap biedt. Zo wordt de zorg verlengd tot na de opname en hoeft niemand alleen naar huis. Professionele mantelzorger Een persoonlijk begeleider is niets anders dan een professionele mantelzorger: iemand die zorgt dat de patiënt

TRANS 12

geen omkijken heeft naar taken waar hij of zij om welke reden dan ook niet aan toe komt. Denk bijvoorbeeld aan schoonmaken, koken, de hond uitlaten, boodschappen doen, medicijnen halen, het huis gezellig maken. MCH-Bronovo biedt deze dienst aan in samenwerking met partnerorganisatie Senior Service, specialist in dienstverlenende services. Niet iedereen heeft thuis een partner die voor opvang kan zorgen. En niet iedereen kan terugvallen op een sociaal netwerk van familie, vrienden of buren. Velen willen ook geen claim leggen op de kostbare tijd van anderen. Zij koesteren hun onafhankelijkheid en houden liever zelf de regie in hun leven. Dat geldt net zo goed voor jongere patiënten als voor ouderen. De persoonlijk begeleider is dan ook zeker niet exclusief voor senioren bedoeld. Extra luisterend oor De persoonlijk begeleider is er desgewenst ook bij tijdens latere controles in

het ziekenhuis. Hij of zij kan bijvoorbeeld vervoer naar en van het ziekenhuis verzorgen. Ook tijdens de opname kan een persoonlijk begeleider de patiënt of een familielid helpen. Met een extra luisterend oor tijdens arts-consulten, maar ook door de was te doen, schone kleding te brengen en thuis de post uit de brievenbus te halen. Zo kan de patiënt in het ziekenhuis gerust zijn dat alles thuis goed is geregeld. Daarna

NETWERKTHEMA

‘Initiatief bij de cliënt’

Foto: Bronovo-MCH

Veel mensen kiezen voor een persoonlijk begeleid er om hun zelfstandigheid te behouden

kan iemand thuis veilig en goed verzorgd herstellen en is er gezelschap en aanspraak. PGB Wie een persoonsgebonden budget (PGB) heeft met de indicatie ‘begeleiding’, kan de activiteiten van de persoonlijk begeleider hieruit betalen. De persoonlijk begeleiders zijn zorgvuldig geselecteerd. Er wordt niet alleen gekeken

naar hun motivatie, ervaring en werkhouding, maar ook naar hun verleden. Iedere persoonlijk begeleider heeft daarom een zogeheten Verklaring Omtrent Gedrag. Zo’n verklaring van goed gedrag is afgegeven door de Rijksoverheid. De meeste persoonlijk begeleiders zijn van middelbare leeftijd. Meer weten? Kijk op www.bronovo.nl bij Comfort Service. Of zoek contact via 026-333 74 32 of [email protected]. n

Behoud van zelfstandigheid: meestal is dat de reden dat iemand voor een persoonlijk begeleider kiest, zegt Maria Wattenberg. Zij heeft al veel mensen thuis bijgestaan na een ziekenhuisopname. ‘Een zelfstandig wonende oudere dame koos voor deze mogelijkheid in plaats van voor een verpleeghuis, zorghotel of thuiszorg. Zij had tijdelijk behoefte aan aanspraak, een beetje gezelligheid en een helpend handje. En dan zo snel mogelijk weer op eigen benen staan. Letterlijk, want ze had een heupoperatie achter de rug. Al na een paar dagen kon zij de boel zelf weer oppakken.’ Wattenberg verblijft vaak een aantal dagen bij haar cliënten. Ze verzorgt het huishouden, doet de boodschappen en maakt desgewenst een wandelingetje met hen. ‘Als er wondverzorging nodig is, komt de thuiszorg. Maar die medewerkers hebben niet de tijd om bijvoorbeeld net even wat extra aandacht te besteden aan de kleding. Wat ik doe, is aanbieden: zal ik dat even doen? Vaak wil iemand het eerst zelf proberen. Het initiatief ligt volledig bij de cliënt. Als iemand bijvoorbeeld geen behoefte heeft aan gezelschap, ga ik naar mijn kamertje. Alles draait om de wensen van de cliënt.’

Terugkeer naar huis is voor sommige patiënten bron van zorg TRANS 13

NETWERKTHEMA

Eerste in de regio

Saffier De Residentiegroep en Parnassia openen verpleeghuis IC Parnassia en Saffier De Residentiegroep hebben een verpleeghuis IC ontwikkeld om mensen in nood die ontwrichtend gedrag vertonen, een goede plek en begeleiding te bieden buiten de psychiatrie. Het gaat hierbij

weld, geluids- en seksuele overlast. RIA VAN HAAFTEN, SAFFIER DE RESIDENTIEGROEP MARISKA KRIJT, PARNASSIA Korter verblijf bij Parnassia Met enige regelmaat komen er in verpleeghuizen dermate ernstige situaties voor dat die vragen om extra ondersteuning of een opname met extra begeleiding. Saffier en Parnassia hebben samen een oplossing gezocht voor de mensen die ontwrichtend gedrag vertonen. Op 1 juni 2015 is de eerste verpleeghuis IC in onze regio geopend, in verpleeghuis De Lozerhof. Parnassia screent de patiënten, terwijl de opvang en begeleiding een multidisciplinaire samenwerking is van functionarissen van beide organisaties. Deze patiëntengroep hoeft daardoor niet langer dan noodzakelijk in de psychiatrie te blijven en houdt daar ook niet onnodig bedden bezet. De samenwerking tussen Parnassia en Saffier binnen de locatie Domus Nostra verloopt al TRANS 14

Voorbereidingsteam van Parnassia en Saffier voert de laatste controle uit

langere tijd erg plezierig. Er zijn korte lijnen tussen de woonzorgbemiddelaar van Domus Nostra en het Transferpunt van Parnassia en er vinden regelmatig consulten plaats door de klinisch geriater van Parnassia. Deze goede ervaringen waren voor Saffier aanleiding om Parnassia uit te nodigen om de samenwerking voor deze patiëntengroep te intensiveren en elkaar als echte partners in de keten te zien. Parnassia ging hierop in en zo kon uiteindelijk de verpleeghuis IC geopend worden. Niet langer tussen wal en schip Met de komst van de verpleeghuis IC kan Saffier nu mensen opnemen die anders tussen wal en schip vallen. De afdeling is alleen bestemd voor tijdelijke opvang van intramuraal wonende mensen met een hogere indicatie, die als gevolg van chronische somatische (vaak met een NAH grondslag) en/of psychogeriatrische problematiek agressief, destructief en ontwrichtend gedrag voor hun omgeving vertonen. De aard van het gedrag is doorslaggevend in combinatie met het ontoelaatbare ten opzichte van andere bewoners. Een uitgebreid team van Saffier en Parnassia (verpleegkundige, SPH, psycholoog, kunstzinnige therapeut, specialist ouderengeneeskunde en psychiater) doet een observatie en ontwikkelt een benaderingsadvies. n

Foto: Arnaud Roelofsz

om bovenmatige agressie, fysiek ge-

NETWERKTHEMA

Patiënten komen steeds later

Warme zorg in Hospice Scheveningen Het Hospice Scheveningen van Respect Zorggroep geeft palliatieve terminale zorg aan inwoners uit Scheveningen en Den Haag en omgeving. Mensen die nog maar kort te leven hebben, vinden hier een geborgen plek. ‘Ook wij hebben te maken met de veranderingen in de zorg’, vertellen Gerdien Blok en Thamara de Vries, coördinerend verpleegkundigen. ‘Cliënten blijven langer in het ziekenhuis of langer thuis en komen pas in de allerlaatste fase naar het hospice.’

Foto: Ronald van Erkel

KARIN HIRALAL, RESPECT ZORGGROEP

Gerdien Blok (links) en Thamara de Vries: ‘De kracht van ons hospice is de warme zorg’

Oog voor de mantelzorger Bij het Hospice Scheveningen draait alles om warmte en comfort. ‘Voor ons staat het ziektebeeld op de tweede plaats. Wij staan voor de best mogelijke kwaliteit van leven in iemands laatste dagen’, onderstreept Thamara. ‘Dat is onze kracht en dat is wat onze cliënten en hun familie zo waarderen.’ Op het Hospice is 24/7 een team van professionals aanwezig. ‘We werken met twee medewerkers voor acht cliënten bijgestaan door een team van vrijwilligers’, zegt Gerdien. ‘De meeste cliënten vinden het fijn om nog wat om handen te hebben. Maar als dat niet meer lukt en er tijdelijk extra zorg nodig is, dan kunnen wij dit alleen oplossen door er zelf een schepje boven op te doen. Een mantelzorger vragen om mee te helpen? Dat is voor ons geen optie. Een opname vindt vaak juist plaats omdat de mantelzorger overbelast is. Bovendien is dit voor hen vaak een emotionele periode.’ Zorgwekkend ‘Onze cliënten hebben een indicatie voor zorgzwaartepakket 10. Zo’n indicatie levert het meeste geld op. We merken dat cliënten daarom langer in het ziekenhuis blijven of langer thuis blijven met de hulp van de thuiszorg’, vertelt Thamara. Een zorgwekkende ontwikkeling aldus de verpleegkundigen. ‘De kracht van ons hospice is de warme zorg. Die kun je van een ziekenhuis niet verwachten. En wij bieden 24 uur per dag zorg - ook ‘s nachts. Dat krijg je bij de thuiszorg niet. Bovendien beschikken wij over ruime ervaring met palliatieve zorg, hebben korte lijntjes met de specialist ouderengeneeskunde én hebben de juiste hulpmiddelen in huis om cliënten in de laatste levensfase optimaal te ondersteunen en te verzorgen.’ n TRANS 15

HET VERHAAL VAN... Michelle Jansen, wijkverpleeg

Verandering is Met ingang van januari 2015 zijn er veranderingen in de zorg opgetreden. Bij wijkzorg hebben ze daarmee volop te maken. Wijkverpleegkundige Michelle Jansen vertelt wat er de afgelopen tijd voor haar veranderd is.

‘... dit is ontzettend leuk werk waarbij je een wat langere relatie met iemand aangaat dan normaal.'

TRANS 16

Foto: Eva Collette

MARIEKE KEUR, TRANS Kiezen voor verandering Michelle Jansen (31) is van oorsprong cardiac care-verpleegkundige. Anderhalf jaar geleden begon ze in het wijkteam Morgenstond van HWW zorg. Als HBO-verpleegkundige zag ze een grote verandering in de zorg aankomen en dat was precies de reden waarom ze voor de wijkzorg koos. ‘Ik wilde die verandering graag meemaken, want die ervaar ik als een verrijking van het vak. Je bent echt bezig met het verpleegkundig proces: diagnose stellen, uitvoeren en evalueren. Daarbij heb je direct contact met een cliënt en zijn mantelzorger/ familie. Het is laagdrempelig en kleinschalig werken, waarbij je met elkaar zoekt naar oplossingen om iemand zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Ook de samenwerking met de huisarts en andere zorgverleners is beter geworden. Echt, dit is ontzettend leuk werk waarbij je een wat langere relatie met iemand aangaat dan normaal. Veel HBO-verpleegkundigen kiezen voor het ziekenhuis. Maar ik zou zeggen: HBO-verpleegkundigen, wees welkom in de wijkzorg. Hier zijn jullie nodig, hier is heel veel te doen.’

HET VERHAAL VAN... kundige Haagse Wijk- en Woonzorg:

een verrijking van het vak

‘HBO-verpleegkundigen, wees welkom in de wijkzorg!’ Michelle: ‘HWW zorg gebruikt daarvoor het zogenaamde OMAHA-systeem. Dit is een flexibel classificatiesysteem dat me helpt in te schatten welke zorg en ondersteuning iemand thuis nodig heeft. Afgezien van iemands lichamelijke, psychische en sociale toestand geeft het ook informatie over de woon- en leefomstandigheden, zoals omgevingshygiëne, staat van de woning en inkomen. Samen met een cliënt en eventueel zijn mantelzorger/familie bekijk ik wat mensen zelf kunnen doen en waar zorg/ondersteuning nodig is.’ Op basis van dit gesprek schrijft zij het zorgplan en verbindt daar de indicatie aan. Dit zorgplan blijft ze regelmatig met de cliënt evalue-

ren, dus als er meer of minder zorg nodig is, past ze zorgplan en indicatie direct aan. Dit betekent het einde van langdurige, bureaucratische trajecten. Telefooncirkel Door de verandering heeft Michelle veel meer inzicht gekregen in de sociale kaart: welke organisaties ondersteuning kunnen bieden. Daar zaten verrassingen tussen, vertelt ze. ‘Er is zo ontzettend veel hulp beschikbaar! Ik had bijvoorbeeld een zelfstandig wonende oude dame die zich zorgen maakte over haar overlijden. Stel je voor dat het een aantal dagen zou duren voordat ze werd gevonden. Dat hield haar erg bezig en daarom durfde ze eigenlijk niet langer thuis te wonen. Ik heb voor haar een telefooncirkel gevonden waarbij mensen elkaar bellen om te informeren of alles in orde is. Bij geen gehoor wordt er actie ondernomen. Deze mevrouw werd opgenomen in de bellijst en was hierdoor enorm gerustgesteld.’ Goed uitleggen en geruststellen Michelle ontmoet begrip maar ook onbegrip onder de cliënten over de veranderingen. ‘Mensen begrijpen best dat de zorg duurder wordt. Maar wat me opvalt is dat veel cliënten niet goed weten wat de veranderingen in de zorg voor hen betekenen. Zij halen de informatie primair uit de pers, krant, televisie, radio en daar kan het mis gaan. Die nieuwsvoor-

Foto’s: Eva Collette

Indicatiestelling wordt flexibel Voorheen was het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) verantwoordelijk voor de vaststelling van de indicaties van de cliënten. Maar met ingang van dit jaar zijn de wijkverpleegkundigen in dienst bij zorgorganisaties daar zelf verantwoordelijk voor. Als HBO-verpleegkundige in de wijkzorg ging Michelle dan ook met ondersteuning van de organisatie aan de slag om voor de nieuwe wet herindicaties uit te voeren.

ziening is vaak niet volledig. Natuurlijk zijn er spotjes geweest op tv – en die vond ik goed – en er zijn websites opgetuigd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de gemeente, maar mijn cliënten kregen hun informatie langs andere weg. En werden ongerust. De communicatie rond de veranderingen had beter gekund. Gelukkig kunnen mijn collega’s en ik de mensen nu de juiste informatie geven en zo hopen wij ze gerust te kunnen stellen.’ n TRANS 17

NETWERKTHEMA

Beschermd wonen blijft overeind in Haagse regio

Bewoners behouden hun plek én er Zes Haagse instellingen beoordelen sinds 1 januari jl. of iemand met een psychische aandoening in aanmerking komt voor beschermd wonen. Voorheen gebeurde dat door het Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ). Dankzij een goede voorbereiding verlopen de beoordelingen redelijk soepel. Bijna alle bewoners behouden hun plek én er is nieuwe instroom.

STEF VAN DELFT Budget is gelijk gebleven Het rommelt in den lande als het gaat om beschermd wonen voor mensen met een psychische aandoening. Veel mensen dreigen hun plek te verliezen, omdat gemeenten te weinig geld hebben voor deze voorziening. Zo niet in de regio Den Haag: het budget voor beschermd wonen is gelijk gebleven en vrijwel niemand verliest zijn of haar woonplek. Ook is de toegang voor nieuwe cliënten ingericht. Zes Haagse instellingen verzorgen nu de toegang tot beschermd wonen: de Stichting Anton Constandse, de Kessler Stichting, Leger des Heils, Parnassia, Fonteynenburg en Limor. Ian Plug is beleidsmedewerker van de Stichting Anton Constandse, met 570 plaatsen voor beschermd wonen de grootste aanbieder in de Haagse regio. Hij is nauw betrokken bij de omvangrijke wijziging, waarbij beschermd wonen voor ggz-cliënten per 1 januari onder vanuit de AWBZ is overgeheveld naar de verantwoordelijkheid van de gemeente valt. ‘Vanaf het begin is er heel TRANS 18

constructief overleg geweest tussen de instellingen die beschermd wonen bieden enerzijds en de gemeente anderzijds. We zijn over onze eigen belangen heengestapt, wat heeft geleid tot goede afspraken.’ Handboek legt criteria vast Met de gemeente werd afgesproken dat er een gezamenlijk beoordelingsproces voor nieuwe cliënten zou worden ingericht en dat er criteria voor toegang tot beschermd wonen zouden worden vastgelegd. Dit alles in de vorm van een handboek. Ian Plug (Stichting Anton Constandse) en Marleen Bergen (Kessler Stichting) hebben dat geschreven. Plug: ‘Alle zes organisaties voeren nu namens de gemeente hetzelfde proces van beoordelen uit. Soms stuurt de ene instelling een cliënt door naar een van de andere, omdat de cliënt daar beter op zijn plaats is. Een teken dat het onderlinge vertrouwen groot is.’ De Haagse wethouder Zorg, Karsten Klein, vindt vertrouwen de basis voor een goed werkend systeem: ‘Het is heel

belangrijk dat de toegang goed geregeld is, want alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat iedereen die zorg nodig heeft deze ook krijgt.’

Sandra Batens en Ian Plug: ‘We zijn nu vanaf het begin direct betrokken bij de cliënt’

NETWERKTHEMA

Volwaardige gesprekspartners Medewerkers van de zes betrokken organisaties voeren de beoordelingen uit. Dat is een investering voor de instellingen, want voorheen deed de landelijke organisatie CIZ dat. Voordeel is dat de cliënten nu meteen te maken krijgen met de organisaties. Sandra Batens doet samen met nog vier collega’s namens de Stichting Anton Constandse de beoordelingen: ‘We zijn als zorgaanbieder direct betrokken bij de cliënt. Daarbij zijn we een volwaardige gesprekspartner

Foto: Annelies van der Linden

voor de gemeente. Vroeger waren wij afhankelijk van het besluit van het CIZ en was overleg over een cliënt niet mogelijk.’ Is het geen probleem voor de gemeente dat de zorginstellingen hun eigen beoordelingen doen? Dat heeft immers ook iets van de slager die zijn eigen vlees keurt. Wethouder Klein: ‘De zorgaanbieders hebben veel kennis opgebouwd over deze doelgroep en kunnen daardoor naar mijn idee goed beoordelen wie welke zorg nodig heeft. Natuurlijk blijven we het proces goed volgen en we zullen tijdig bijsturen als dat nodig mocht zijn.’ Niet alles perfect Het nieuwe systeem van cliënten beoordelen werkt nu een aantal maanden. Niet alles gaat daarbij perfect. Sandra Batens: ‘Elke beoordeling moeten we drie keer op papier melden aan de gemeente. Dat geeft veel rompslomp. Hopelijk komt het digitale berichtenverkeer tussen gemeente en zorgaanbieders snel op gang.’ Een andere hobbel ontstaat wanneer iemand van ambulante begeleiding overgaat naar beschermd wonen. Sandra: ‘Een dame ontving ambulante begeleiding van ons en daarnaast kreeg ze huishoudelijke hulp. Toen ze een beschikking kreeg voor beschermd wonen, moest ze even wachten op een geschikte woonplek. Maar de ambulante begelei-

Wethouder Klein: ‘Als maatschappij moeten we ons inspannen om iedereen zo lang en goed mogelijk mee te laten doen’

Foto: Roos van Trommelen

is nieuwe instroom

ding en de huishoudelijke hulp werden meteen geschrapt. Dat zijn kinderziektes die we snel achter ons willen laten.’ Voor Karsten Klein staat intussen vast dat beschermd wonen een wezenlijk zorgonderdeel is: ‘Op verschillende werkbezoeken aan zorgaanbieders en cliëntenorganisaties heb ik gesproken met mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben. Hun verhalen hebben mij geraakt en hebben mij gesterkt in de overtuiging dat we ons als maatschappij moeten inspannen om iedereen zo lang en goed mogelijk mee te laten doen.’ n TRANS 19

WIJ WERKEN SAMEN

VÓÓR Welzijn en Florence in Servicepunt XL

‘Samen hebben we het hele plaatje’ In Den Haag heeft Xtra dertien Servicepunten XL gerealiseerd. Bewoners kunnen er terecht met allerhande vragen en professionals werken er samen met andere zorgverleners om de bewoners waar nodig te ondersteunen. Fikri Zarrad (cliëntondersteuner Servicepunt, VÓÓR Welzijn) werkt in de wijk Haagse Hout samen met Jolanda van den Brink (activiteitenbegeleider, Florence). Aan de ontmoetingstafel bij Jolanda stellen ouderen vragen die door Fikri direct worden opgepakt. GILLES BOEUF

TRANS 20

Samenwerking is ook nog eens belangrijk om een andere reden. Fikri: ‘Sinds de invoering van de Wmo krijgt VÓÓR Welzijn voor het eerst ook ggz-cliënten binnen. Dat is nieuw voor ons en die groep vraagt om een andere aanpak. Bovendien verwachten we meer van de mensen zelf en die omslag is nog wel eens heftig. We hebben de andere zorgverleners ook nodig om samen de bewoners goed te ondersteunen.’

Fikri (rechts) aan het werk met een cliënt

Foto’s: Gilles Boeuf

Invoering van de Wmo Ouderen bezoeken de Ontmoetingstafel in Haagse Hout voor de sociale contacten. Ze spelen er een spelletje, lunchen en praten met elkaar. Op deze manier blijven ze zelfstandig en vereenzamen ze niet. Activiteitenbegeleider Jolanda heeft deze Ontmoetingstafel samen met VÓÓR Welzijn in het leven geroepen. In het Servicepunt waar de Ontmoetingstafel een plek heeft, werken ook ouderenconsulenten en cliëntondersteuners, zoals maatschappelijk werkers en jeugdwerkers. De vragen van de ouderen die vanaf de Ontmoetingstafel bij Jolanda terecht komen, vinden zo hun weg naar de ouderenconsulenten. De lijnen kunnen niet korter. Vanuit VÓÓR Welzijn werken ze graag samen met de zorgverleners die zich aandienen. Fikri: ‘We proberen in contact te komen met allerlei soorten zorgverleners zoals Florence, HWW zorg; maar ook de politie weet ons te vinden als zij iets signaleren bij een wijkbewoner. Dan gaan we direct op huisbezoek.’ Dat huisbezoek maakt duidelijk wat er eventueel gebeuren moet. Daarna kan bijvoorbeeld de ouderenconsulent in het Servicepunt met de bewoner aan de slag.

Van twee kanten Een goede samenwerking met andere zorgverleners is voor alle partijen belangrijk, aldus Fikri: ‘De zorgverleners zijn de oren en ogen in de wijk. De huishoudelijke hulp bijvoorbeeld, die bij veel mensen thuiskomt, signaleert veel en kan ons inschakelen.’ Dat de samenwerking van twee kanten komt, beaamt ook activiteitenbegeleider Jolanda. ‘Een spelletje doen is een manier om contact te hebben, maar de ouderen hebben eigenlijk allemaal ook een vraag. Wat ik vooral doe, is het structureren van die vraag zodat de ouderenconsulenten of instanties weten wat ze bedoelen. Dan kan een consulent van VÓÓR Welzijn samen met de oudere verder.’ De vragen zijn heel divers. Soms kan het eenvoudigweg gaan om het aanvragen of plaatsen van een douchesteun, maar ook woningaanvragen, geldzaken, vervoer en het leren omgaan met een mobiele telefoon komen voorbij. Waar snel op zaken kan worden ingespeeld, hoeven moeilijkheden zich niet als een olievlek uit te breiden.

De lijnen kunnen niet korter

Het hele plaatje Fikri en Jolanda ervaren beiden de voordelen van hun snelle en goede samenwerking. Jolanda: ‘Sociale problemen pak ik op, en de praktische dingen en de aanvragen speel ik door aan Fikri.’ Jolanda’s rol in de informele setting van de Ontmoetingstafel is voor Fikri van wezenlijk belang. Fikri: ‘De ouderen nemen Jolanda in vertrouwen en daardoor kan zij hun vragen helder krijgen. Ook kun-

In Den Haag zijn er in totaal eenentwintig Servicepunten waarvan er dertien in wijkcentra zijn. Dat zijn de Servicepunten XL.

nen we even met elkaar overleggen wat onze indruk is van hoe het met iemand gaat.’ Jolanda is het hier roerend mee eens: ‘We hebben weinig woorden nodig en kunnen heel snel met elkaar door één deur. Samen hebben we het hele plaatje.’

Foto’s: Gilles Boeuf

WIJ WERKEN SAMEN

Ik nodigde de vrouw uit op het Servicepunt en koppelde haar aan een vrijwilliger die haar taal spreekt.’ Dat is waar het om draait in de samenwerking tussen

'... de ouderen hebben eigenlijk allemaal ook een vraag' Fikri: ‘Laatst werd ik gebeld door een casemanager van de gemeente. Een dame had het niet alleen moeilijk qua gezondheid, maar ook psychisch. Ze durfde niet naar buiten. De casemanager vroeg mij toen mee op huisbezoek en samen hebben we een plan gemaakt.

zorgverleners. Niet steeds alleen het wiel hoeven uitvinden, maar samen het overzicht krijgen van “het hele plaatje”. n

TRANS 21

NETWERKTHEMA

Jane Jadoenath en Martin Meendering, Taskforce Mantelzorg:

Mantelzorger spreekt zich vaker uit Martin Meendering (HWW zorg) en Jane Jadoenath (WZH) zitten beiden bij de Taskforce Mantelzorg: Martin als verzorgende in de thuiszorg en Jane tot voor kort als Zichtbare Schakel en wijkverpleegkundige regisseur. Zij zien als geen ander hoe de veranderingen in de wetgeving doorwerken bij de mensen thuis, zowel bij cliënten als bij mantelzorgers. Wat is hun de laatste tijd opgevallen?

MARIEKE KEUR, TRANS Groeiende vraag Het doel van de Taskforce Mantelzorg is overbelasting onder mantelzorgers op te sporen en te verlichten. Nu een deel van de zorgtaken die vroeger door de professionele zorg werd uitgevoerd, is neergelegd bij de mensen zelf en dus hun mantelzorger, kan overbelasting makkelijk optreden. Martin en Jane merken beiden dat mantelzorgers steeds vaker aan‘Zonder de kloppen bij de Taskforce. ‘De afgelopen tijd is er meer mantelzorger aandacht en begrip gekogaat de zorg men voor de mantelzorger. Het risico op overbelasting failliet’ wordt meer geaccepteerd’, zegt Jane. ‘Daardoor spreken mensen zich makkelijker uit en kan de Taskforce meer voor hen doen. Mensen realiseren zich vaak niet dat ze mantelzorger zijn en vinden het heel gewoon om voor een hulpbehoevende TRANS 22

te zorgen.’ Martin: ‘Overbelasting sluipt er makkelijk in. Als ik mantelzorgers spreek en een beetje doorvraag, komt er vaak van alles naar boven. Daar kan ik ze dan bij helpen, want er is veel meer mogelijk dan mensen denken.' Beetje dubbel Martin en Jane hebben gemengde gevoelens over de afgelopen maanden. Aan de ene kant heeft de nieuwe nadruk op zelfredzaamheid positieve effecten. Jane heeft herindicaties in de wijk gedaan en met cliënten en hun mantelzorgers kritisch gekeken naar wat iemand zelf kan oplossen en welke ondersteuning eventueel nodig is. ‘Ik heb cliënten zien opfleuren toen bleek dat ze iets konden dat vroeger door de zorg werd gedaan. Dan neem je niet alleen de professionele zorg iets uit handen, maar de mantelzorger ook.’ Aan de andere kant vinden ze het lastig

om een stapje terug te doen en ervoor te zorgen dat de mantelzorgers nog meer zelf gaan doen. Martin: ‘Dat is een beetje dubbel. We mogen het niet even overnemen als ze het moeilijk hebben, maar proberen te helpen met gerichte adviezen. We brengen hen bijvoorbeeld in contact met buddyhulp of een boodschappendienst. Of adviseren de inzet van ergonomische middelen, zoals een steunkousenaantrekker. Als een cliënt daar zelf mee overweg kan, scheelt dat weer voor de mantelzorger.’

NETWERKTHEMA

rende zegt bijvoorbeeld: “Die boterham eet ik niet op hoor. Die is niet van mij.” Als een mantelzorger van buiten komt én werkt én een gezin heeft, is dat nauwelijks op te brengen. Dan gaat iemand eronderdoor en valt de zorgvrager alsnog tussen wal en schip. Voor die groep moet echt iets geregeld worden.’ Betrokkenheid en samenwerking ‘Wat heel erg leuk is, is de opkomst van allerlei initiatieven gericht op thuiswonende ouderen’, vertelt Martin. ‘Eetmaatjes bijvoorbeeld, voor eenzame mensen. Maar ook Project Help17 (“Help-een-s-(z)even”) en Calibris doen goede dingen. Of De Blijmaker (“De tijd is voorbij om eenzaam en alleen thuis te blijven zitten”): die kwam ik vanochtend in De Oud-Hagenaar tegen. Dat vind ik een mooie ontwikkeling van de laatste maanden.’ Jane is heel blij met de transmurale samenwerking met andere zorgorganisaties. ‘Netwerken is zo belangrijk voor de Taskforce! Je hebt elkaar gewoon nodig. We verwijzen naar elkaar en zoeken met elkaar naar de beste oplossing voor een cliënt en zijn mantelzorger in de buurt. Er is geen concurrentie.’ Meer uren voor mantelzorg De wijzigingen markeren het begin van een hervorming van de zorg. Martin is een voorstander van meer uren voor mantelzorg in de zorgorganisaties. ‘Ik

Jane Jadoenath en Martin Meendering: ‘De meerwaarde van de Taskforce is dat we mantelzorgers kunnen begeleiden naar hulp en ondersteuning.’

Foto’s: Eva Collette

Thuiswonend en dementerend Jane vraagt aandacht voor de thuiswonende mensen met dementie. ‘Die vormen een aparte groep,’ zegt ze. ‘Die moeten echt heel regelmatig iemand blijven zien. Dat is een enorme opgave voor een mantelzorger – inwonend en uitwonend. Iemand met dementie vergeet te eten of medicatie in te nemen. Zelfs als een mantelzorger een boterham komt smeren, moet die er ook op toezien dat die opgegeten wordt. Want een demente-

doe het er nu bij’, zegt hij. ‘En daardoor kom ik er vaak niet aan toe om alle aanvragen direct of op korte termijn te behandelen. Dat zou ik graag anders zien. Wat je niet wil, is dat de mantelzorger zelf in de zorg komt omdat die overbelast is geraakt. Dan heb je een vicieuze cirkel gekregen. Zonder de mantelzorger gaat de zorg failliet.’ n TRANS 23

Het verbinden van elementen

FIT & FUN bij WZH WZH biedt vanaf april 2015 een vernieuwd programma in de Dagactiviteiten- en Ontmoetingscentra in de gemeente Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer. Het onderscheidende zit in de combinatie van een aantal elementen, waardoor een bijzonder programma is ontwikkeld. Zo laat WZH zien dat binnen het nieuwe beleid kwaliteitsverbetering en ontwikkeling mogelijk is.

Actief en sociaal De hele week kunnen thuiswonende, kwetsbare ouderen in de wijk en mensen met lichte geheugenproblemen en hun mantelzorgers terecht bij WZH. Lekker bewegen, een geheugentraining of een training gericht op de zelfredzaamheid, ontwikkeld naar aanleiding van nieuwe inzichten en met behulp van nieuwe technologieën, zoals Braintrainer, Silvermile, Silverfit en Wii. Gecombineerd met activiteiten gericht op ontspanning, (re)creativiteit en het versterken van sociale contacten en het eigen netwerk. Dat is een korte samenvatting van het vernieuwende FIT & FUN-dagbestedingsprogramma van WZH voor mensen met en zonder Wmo-indicatie. De nieuwe opzet geeft invulling aan de huidige ontwikkelingen van de participatiemaatschappij en de wens om langer thuis te wonen, het nieuwe Wmo-beleid en het beleid van de eigen organisatie. Naast een kwalitatief beter programma zijn de kosten verlaagd, passend binnen de nieuwe tarieven van de gemeente. Uitwisseling van kennis en expertise ‘Door het verbinden van verschillende elementen ontwikkelen we een bijzonder proTRANS 24

Samen bewegen met de Silverfit

gramma’, zegt Ria Hofstede, directeur Zorg en Wonen van WZH. ‘Zo is samenwerking essentieel voor het slagen van een Dagactiviteiten- of Ontmoetingscentrum. Zowel binnen het medewerkersteam, als in de wijk en gemeente. We werken samen met professionals, zoals ouderenadviseurs, casemanagers dementie, behandelaren en de coördinerend wijkverpleegkundige. Verder worden afspraken met scholen, organisaties en bedrijven gemaakt om onderdelen van het programma te verzorgen. Hierdoor vindt uitwisseling van kennis en expertise plaats, kunnen cliënten en mantelzorgers optimaal van het netwerk profiteren.’ ‘Bij de intake kijken we met behulp van de zelfredzaamheidsrader (www.goedgebruik.nl) naar wat iemand kan en hoe cliënten en hun familie steun kunnen hebben en geven aan elkaar. Wat komt iemand halen (ondersteuningsbehoeften) en wat komt iemand brengen (participatie)? Zo kunnen mensen elkaar ‘’waarde toevoegen’’. Dat is volgens ons de basis van een goed en passend programma.’ n

Foto: Nikki Nooteboom

MARLEIN HESKES DUARTE, WZH

Grootste Kinder Spoedeisende Hulp

Nieuw Juliana Kinderziekenhuis voor Haagse regio De verhuizing van het Juliana Kinderziekenhuis (JKZ), het Haga Juliana Geboortecentrum (HJBC) en de Kinder Spoedeisende Hulp op woensdag 29 april is vlekkeloos en vlot verlopen. ELLY VAN SCHAIK, HAGAZIEKENHUIS

Aandacht voor beleving Het splinternieuwe, ultramoderne complex aan de Leyweg is voorbereid op de toekomst. Kinderen zijn verzekerd van 7x24-uurs zorg. Ook het Haga Juliana Geboortecentrum en het RonaldMcDonald Huis zijn gehuisvest in het nieuwe onderkomen. Er zijn meer

faciliteiten dan vroeger, zoals rooming in. Het gebouw is veel ruimer met veel lichtinval en kleuren. Het JKZ heeft bovendien de grootste Kinder Spoedeisende Hulp van Nederland. Deze bevindt zich voortaan op het Haga Spoedplein van locatie Leyweg. De inrichting van het nieuwe onderkomen is onderdeel van de benadering van zorgverleners om zieke kinderen af te leiden en te laten ontspannen. Dimbaar gekleurd licht, geurbeleving, vrolijke muurillustraties, speelobjecten en projecties van bewegende animatiefiguren op de muren beïnvloeden de beleving, waardoor een ziek kind minder pijn en angst ervaart en daardoor sneller herstelt. n

Twee couveusebaby’s als eerste naar locatie Leyweg

Onder politiebegeleiding naar locatie Leyweg

Welkom door directievoorzitter Marjolein Tasche

Kindergeneeskunde en bevallingen alleen op de Leyweg Sinds de verhuizing van het JKZ en de Kinder Spoedeisende Hulp is (spoed)zorg voor kinderen én volwassenen alleen nog mogelijk op locatie Leyweg. Dat geldt ook voor kraamzorg en bevallingen.

Foto’s: Studio Oostrum

Spannende verhuisdag Op 29 april werden de eerste twee couveusebaby’s om 6.30 uur precies van de Sportlaan naar de nieuwe Neonatologie afdeling op de Leyweg gebracht. Dat gebeurde in speciale vrachtauto’s die meer op een ziekenhuiskamer leken. Bij iedere rit gingen een kinderarts en verpleegkundige mee. De Ambulancedienst en Politie Haaglanden waren nauw betrokken bij de verhuisoperatie. Onder politiebegeleiding reden de vrachtauto’s van de Sportlaan naar de Leyweg. Vooral voor de kinderen (en hun ouders) was het een spannende dag. Op de Leyweg werden de eerste kinderen verwelkomd door Marjolein Tasche, directievoorzitter HagaZiekenhuis. Rond 11.20 uur werd de laatste patiënt vervoerd naar de Leyweg. In totaal waren er 35 ritten nodig om alle patiënten te verhuizen.

Het nieuwe onderkomen: veel licht, ruimte en kleur

TRANS 25

DE GOUDEN TIP VAN...

Cardia: kracht van de verzorgingshuiszorg bewaren

Scholing dementiezorg sluit aan bij ge Door de hervorming van de zorg worden er geen nieuwe mensen meer in de verzorgingshuizen geplaatst. Mensen blijven langer thuis wonen en komen als dat niet langer verantwoord is, direct in het verpleeghuis. Cardia maakt deze transitie van verzorgingshuiszorg naar verpleeghuiszorg ook door, maar wil in dit proces de kracht van de verzorgingshuiszorg behouden: de zelfstandige instelling van cliënten en medewerkers. Cliënten zijn gewend om zichzelf te redden en medewerkers zijn gewend om zo veel mogelijk aan hen over te laten. In de traditionele verpleeghuiszorg is oog voor de zelfredzaamheid en persoonlijke gewoontes van een cliënt niet zo vanzelfsprekend. Cardia werkt aan een nieuw bewustzijn in de dementiezorg met inzet van de scholing ‘U woont nu hier’.

Janny Galjaard geniet van het werken met ouderen met dementie

MARLEEN OTOIDE–VREE, CARDIA Net als thuis Omgaan met verandering wordt steeds moeilijker naarmate iemand ouder wordt. Zeker als iemand dementerend is. De verhuizing naar een verpleeghuis

de mensen zelf. Bijvoorbeeld rond de maaltijden. Deze worden op de huiskamers bereid, binnen een huishoudbudget. Veel bewoners hebben een groot deel van hun leven dagelijks zelf de

Cardia werkt aan een nieuw bewustzijn in de dementiezorg is hier een voorbeeld van. Mensen met dementie kunnen hierdoor erg ontregeld raken, omdat ze erg gehecht zijn aan hun eigen gewoonten. Cardia maakt er een punt van om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de dagelijkse routines van TRANS 26

warme maaltijd klaar gemaakt en vinden het prettig om dat te blijven doen. Planetree Het Planetree zorgconcept geeft Cardia integrale richting aan de mensgerichte

zorg. Cardia is gestart met een organisatiebrede, multidisciplinaire scholing van een jaar om medewerkers mee te nemen in de nieuwe visie de dementiezorg aan te laten sluiten bij hoe mensen vroeger hun leven leidden. Deze scholing genaamd ‘U woont nu hier’ bestaat uit een boek, een kick-off bijeenkomst en een e-learningtraject van zeven modules. De leermodules sluiten goed op het Planetree concept aan, dat uit verschillende componenten bestaat. Zo is vanuit de Planetree component Uitstekende zorg en dienstverlening het observeren van kwetsbare bewoners van groot belang. De familie

DE GOUDEN TIP VAN...

woontes cliënt

Foto: Vicky Hendriks

woner zijn leven lang naar heeft geluisterd. Ze delen best practices met elkaar, zoals het aanbieden van een snoezelkussen aan een bewoner die daaraan kan frunniken in plaats van aan haar kleren, of op welke manier het koffiedrinken met bewoners met dementie goed gaat. Tijdens gesprekken over de balans tussen de gewoonte van een bewoner om ‘s middags een aantal borrels te drinken en het rekening houden met de omgeving, komen juist de facilitair medewerkers vaak met oplossingen. We maken de stap van willen naar doen, door gebruik te maken van het Planetree verbeterplan. Daarmee kunnen medewerkers zelf regie nemen om de zorg en het wonen voor bewoners stapje voor stapje beter te maken. Op zoek naar iemands belangstelling In de praktijk merken we bij Cardia dat de samenwerking tussen de verschillende disciplines beter wordt en dat het geleerde onderwerp van gesprek is. Een leerling verzorgende constateerde: ‘In het zorgplan zie je wat iemand mankeert, maar je ziet niet wie iemand is.’ Dit inzicht stimuleert om op zoek te gaan naar iemands belangstelling. Helpenden komen met meer ideeën en de communicatie naar de familie verbetert. Janny Galjaard, eerst verantwoordelijke verzorgende uit Tabitha vertelt: ‘Je ziet respons als je investeert in de contacten met de familie en de cliënt. Als je bijvoorbeeld weet van welke muziek iemand houdt. Vroeger hoorde je soms bij een crematie: “Deze muziek, daar hield ze van.” Hoe mooi is het dan als je een bewoner in zorg die muziek nu kunt laten horen.’ n

Van willen naar doen De deelnemers sluiten iedere module af met een themabijeenkomst om daarin de leerstof verder uit te diepen. Moeilijke onderwerpen, zoals euthanasie, komen daarop ter sprake. Maar ook alledaagse onderwerpen komen langs, zoals stilstaan bij de naam waar een be-

Ook aandacht voor de manier van leven en de persoonlijkheid van bewoners.

Foto: Vicky Hendriks

wordt gevraagd naar een passende invulling voor iemands zorg en welzijn, omdat zij iemand het beste kennen. Bij het wonen zijn de eigen cultuur en spiritualiteit van groot belang, die in de Planetree component Aanvullende zorg en zingeving ruimte krijgen.

TRANS 27

Florence biedt 24-uurszorg

‘We regelen mét elkaar alle laatste Florence biedt een unieke vorm van thuiszorg: 24-uurszorg waarbij een verzorgende of verpleegkundige minimaal één etmaal in huis aanwezig is. Daarmee is de cliënt verzekerd van een vertrouwd gezicht - en dat creëert rust. Deze intieme vorm van zorg begint altijd in samenwerking met een van de honderden huisartsen in de regio Haaglanden.

SANDRA PUT, FLORENCE Palliatieve Terminale Zorg-verklaring ‘Mensen komen op verschillende manieren bij ons met het verzoek tot 24-uurszorg. Ze hebben altijd een Palliatieve Terminale Zorg-verklaring nodig die wordt afgegeven door de huisarts’, vertelt Monique Seijn, coördinator van de 24-uurszorg en verpleegkundige niveau 5. ‘Ze komen of direct via de huisarts,

cliënt nodig heeft, wat zijn geschiedenis is, in welke fase van de ziekte hij zich bevindt, in hoeverre de cliënt daar zelf van op de hoogte is en over wil praten en welk beleid de huisarts wil opstellen. Het is voor ons van belang dat wij bijvoorbeeld vooraf weten hoe te handelen in noodsituaties, wat de uitvoeringsverzoe-

Rust en ruimte om waardig afscheid te nemen 24-uurszorg geeft rust en ruimte

maar vaak ook via de reguliere thuiszorg van Florence of via de transferverpleegkundigen in de ziekenhuizen. De verschillende zorgpartijen in onze regio weten wat wij bieden en weten ons te vinden.’ Contact met huisarts Voorafgaand aan het intakegesprek met de cliënt heeft Monique Seijn altijd contact met diens huisarts. ‘Op die manier kunnen wij al in kaart brengen wat de TRANS 28

ken zijn en wanneer wij direct contact moeten opnemen met de huisarts.’ Overleg met netwerkpartners Monique Seijn vervolgt: ‘Tijdens de 24uurszorg overleggen wij, afhankelijk van de situatie, regelmatig met de huisarts, apotheek, behandelend specialist, fysiotherapeut, het technologisch thuiszorgteam en de palliatieve helpdesk. We werken ook samen met partijen als de Stichting Ambulance Wens Nederland.

Geschoolde vrijwilligers van Ambulance Wens helpen ons de laatste wens te vervullen van niet-mobiele terminale patiënten met speciaal ontwikkelde ambulances die dienen als vervoer. Als iemand aangeeft nog een keer zijn familie op te willen zoeken in Groningen, kunnen we dat dus met elkaar regelen. Het is fijn om zoiets voor iemand te kunnen doen.’

zaken persoonlijk’ Van intensieve zorg tot regelen van muziek De 24-uurszorg van Florence wordt uitgevoerd door dochteronderneming Florein. De zorg gaat verder dan intensieve verzorging en de verpleegkundige handelingen die nodig zijn. Afhankelijk van de cliënt zijn wensen, kan de zorg ook gaan over het regelen van de rouwkaarten, de muziek voor de uitvaart, contact met de verzekering, het uitnodigen van mensen voor een laatste bezoek en ook de echt laatste zorg (afleggen). Monique Seijn: ‘We kunnen alle laatste zaken voor iemand regelen. Onze ervaring is dat dit mensen veel rust geeft. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun partner, kinderen en overige familieleden en vrienden. Ze krijgen de rust en ruimte om waardig afscheid te nemen.’

Foto: Florence

ode van intensieve zorg wordt ingevuld naar de persoonlijke wens en daar hoort ook de keuze voor de verzorgende bij.’

Ervaren zorgteam De 24-uurszorg zelf wordt uitgevoerd door een team van ervaren en gediplomeerde verzorgende en verpleegkundige gecertificeerde zorgmedewerkers. ‘We werken met verzorgenden vanaf niveau 3. Afhankelijk van welke zorg de cliënt nodig heeft, zetten we onze medewerkers in. Daarbij kijken we altijd of er een persoonlijke klik is tussen de cliënt en de verzorgende. Als cliënten die niet voelen bij de eerste kennismaking, moeten ze dat beslist aangeven. Daar is niks mis mee. De mensen hebben bij ons altijd de regie in hun eigen huis. De peri-

Werken met zelfstandigen Dat die persoonlijke klik er moet zijn, is logisch. Er wordt gewerkt met het unieke concept dat de verzorgende daadwerkelijk 24 uur in huis is om zorg te verlenen en te helpen bij allerhande zaken (zie kader). ‘De zorg is daarmee behoorlijk intiem en persoonlijk. Er is veel tijd en ruimte om in een korte tijd met elkaar een band op te bouwen. Vaak raak je met de cliënt in gesprek over heel persoonlijke zaken. We werken bewust met zelfstandige verzorgenden. In loondienst mag je van de CAO niet 24 uur werken. Als zelfstandige kan dat wel, omdat je niet onder de CAO valt. Onze medewerkers werken maximaal drie dagen aaneengeschakeld, van 12.00 tot 12.00 uur, met per etmaal minimaal zes uur slaap. Veelal overlijden mensen in dit tijdsbestek. Dat betekent dat ze dankzij deze opzet in hun laatste fase één vertrouwd gezicht hebben gehad. En wanneer de zorg langer nodig is, dan gebeurt de wisseling van de verzorgende niet te vaak.’ n TRANS 29

TRANS DEN HAAG TRANSMURAAL

WoonZorgcentra Haaglanden

mr. L.E. Visserhuis, joods wooncentrum

Stichting MCH Bronovo-Nebo

Contactpersonen redactie Cardia

Marleen Otoide-Vree www.cardia.nl

KNMP departement Den Haag Pieter Sipkes www.knmp.nl

Cato wonen welzijn zorg

MCH en Bronovo-Nebo

Stichting Anton Constandse

Parnassia specialist in psychiatrie

Tessa van Leeuwaarden www.centrumbezuidenhout.nl

Caroline Wortman www.bronovo.nl

Saskia Rikken www.stichtingantonconstandse.nl

Erica Holtheijer www.parnassia.nl

Stichting Eykenburg

Respect Zorggroep

Leny van der Vliet www.eykenburg.nl

Kim van Bemmel-Roeleveld www.respectzorggroep.nl

Florence

Saffier De Residentiegroep

Eddy Lieferink, Loes Kwint www.florence.nl

Ria van Haaften www.saffierderesidentie.nl

Gemiva-SVG Groep

Sophia Revalidatie

Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken Jaargang 17, nummer 2 juni (2015) TranS is een uitgave van de Stichting Transmurale Zorg. De Stichting bevordert de kennisuitwisseling en samenwerking tussen een aantal zorgorganisaties in de Haagse regio. Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken Patricia Huijbregts (directeur) Monique Bergsma (contactpersoon redactie) Koningin Sophiestraat 120; 2595 TM Den Haag (070) 700 00 77 www.transmuralezorg.nl Volg ons op t @Transmuralezorg LinkedIn Groep transmurale zorg en subgroep Medicatieveiligheid Inlichtingen en adreswijzigingen: [email protected]

Hans van Amstel-Jonker www.gemiva-svg.nl

Betsy Nieuwhof www.sophiarevalidatie.nl

GGZ Haagstreek/Zoetermeer

Mr. L.E. Visserhuis

HagaZiekenhuis

WZH

Vormgeving en productie Graphicom International, [email protected]

Huisartsen Kring Haaglanden

Xtra

Distributie Zorgorganisaties die participeren in de Stichting, ontvangen TranS. Losse nummers kunnen uitsluitend op aanvraag toegezonden worden.

Marieke Huffenreuter www.rivierduinen.nl

Bart van Wolferen, Elly van Schaik www.hagaziekenhuis.nl Henriëtte Dekkers www.kringhaaglanden.nl

Wim Moll www.jbc-visserhuis.nl

Nikki Vader, Lisanne van der Ploeg www.wzh.nl Sandra Spronk www.xtra.nl

HWW zorg

Jürgen Burkhardt, Anneke de Lange www.hwwzorg.nl

Hoofdredactie Marieke Keur Tekst & advies [email protected] (070) 350 61 39

Kopij Kopij vanuit de participerende organisaties kan voorgedragen worden via de contactpersonen van de redactieadviescommissie. © 2015 Alle rechten voorbehouden. Verspreiding van artikelen uitsluitend in overleg met de redactie.

www.transmuralezorg.nl

ISSN: 1873 - 8907

BERICHTEN UIT DE STICHTING

Stichting Transmurale Zorg Den Haag en omstreken

Consortium Propallia Noordelijk Zuid Holland Samenwerkingsverband voor palliatieve zorg in regio Den Haag, Delft, Gouda en Leiden Op initiatief van het ministerie van VWS is het Nationaal Programma Palliatieve Zorg van start gegaan. Het programma Palliantie. Meer dan zorg heeft als doel de palliatieve zorg de komende jaren te verbeteren voor de patiënt en diens naasten. De looptijd van het programma is van 2014 tot en met 2020. In de regio Den Haag, Delft, Gouda en Leiden is in dit verband het Consortium Propallia opgericht. Binnen dit consortium werken de netwerken palliatieve zorg, Integraal Kankercentrum Nederland ( IKNL), onderwijs- en onderzoeksinstituten, patiëntenorganisaties en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) samen. Met regionale projecten die binnen dit programma gaan lopen, wordt de palliatieve zorg de komende jaren verbeterd. Elke keer met de focus op de mensen in hun laatste levensfase, om wie dit programma primair draait. Meer informatie: http://www.zonmw.nl/nl/programmas/programma-detail/palliantie/algemeen/ Mocht u vragen of opmerkingen hebben, dan kunt u hiervoor terecht bij Ilse Brummelhuis, de coördinator van het netwerk palliatieve zorg Haaglanden: [email protected]

Focusgroepen bevestigen belang project Code Z De drie focusgroepen (één met mantelzorgers en twee met zorgverleners) die in maart zijn samengekomen in het kader van het project Code Z (Continuïteit van zorg bij Ongeplande opname van mensen met Dementie in het Ziekenhuis), hebben het belang van het project onderstreept. Deze hebben verbeteringen voorgesteld in het contact tussen zorgverlener en mantelzorger en in de afstemming tussen zorgverleners. Mantelzorgers hebben aangegeven graag mee te kijken in het zorgplan van hun naaste. Met de uitkomsten van de focusgroepen wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe structuur voor samenwerking en overdracht van informatie tussen eerste en tweede lijn. Meer informatie over het project Code Z vindt u op de website van Stichting Transmurale Zorg. Voor vragen kunt u terecht bij de projectleider: Truus Leinders, [email protected]

Heeft u de app al gedownload? De app Transmurale Werkafspraken Haaglanden is inmiddels door bijna 180 mensen gedownload en er staan al 34 werkafspraken in. Naast de regionale werkafspraken vindt u het nieuws uit de regio, een smoelenboek en contactgegevens van Stichting Transmurale Zorg terug in de app. Onlangs is

Foto: Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o.

een gebruiksaanwijzing van de app toegevoegd. Verder vindt u er o.a. de richtlijn Vitamine D Deficiëntie, het overzicht van EDOMAH gecertificeerde ergotherapeuten en een sociale kaart van de diëtisten. Heeft u tips, vragen en/of opmerkingen over het gebruik van de app? Laat het ons weten! Mail naar [email protected]. De app Transmurale Werkafspraken Haaglanden is te verkrijgen via de App Store en Google Play.

Digitale communicatie met cliënt/mantelzorger Uit onderzoek is gebleken dat cliënten/mantelzorgers het eGPO een prettige manier van communiceren vinden. Het eGPO, een middel voor digitale communicatie tussen patiënten/mantelzorgers en zorgverleners én tussen zorgverleners onderling, heeft een groot pluspunt ten opzichte van andere digitale systemen, omdat de patiënt/mantelzorger mee kan communiceren. Naast arbeidsbesparing en vergroting van effectiviteit van zorg was dit een van de redenen waarom destijds voor het eGPO als communicatiemiddel in regio Haaglanden gekozen is. Er is ook een app beschikbaar en, belangrijk voor de huisartsen, eGPO kan gekoppeld worden aan het HIS. Kijk voor meer informatie op www.transmuralezorg.nl onder ‘eGPO’.

Regionale agenda 15, 22, 29 september en 6 oktober Basisscholing Palliatieve zorg voor verzorgenden, 13.30 – 16.30 uur, locatie Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o. 21 september: Symposium Palliatieve zorg Haaglanden, 17.00 – 21.00 uur, locatie n.t.b.

TRANS 31

Tweets

COLUMN Gewetensvraag

Foto: Stichting Anton Constandse

@Ouderen_zorg 'Bepaal zelf wie aan je rug komt' – Lees in het #interview hoe #nieuwedenkersindezorg omgaan met de zorgveranderingenhttp://www.nationalezorggids.nl/interviews/nieuws/ @samenbeterthuis Afgelopen vrijdag filmopnames gemaakt over het helpen bij het douchen. Tips voor de mantelzorg! Samenbeterthuis.nl persoonlijke verzorging. @DigiZorgGids De app #Behandelpad heeft de #DutchInteractiveAward gewonnen @VilansNL 9 handige tips om #ouderenzorg te innoveren. Bekijk en download het stappenplan. http://ow.ly/NAzyS #innovatie @VilansNL Geen goedkope oplossing voor verdwaalde dementerende oudere maar wel handig: een inlegzool met GPS @VilansNL Kom op maandag 22 juni naar de gratis werkconferentie Do it together! Ga aan de slag met informele zorg. http://ow.ly/Nx2vJ #mantelzorg Wijkagent Kapellewa_kapelle@ Tas, brood en meldingen mee. Vandaag weer op de fiets de wijk in. #wijkzorg @GijsLauret "Ik laat het rustig op me afkomen, ben blij dat ik hier kan blijven slapen. Maar straks ga ik naar huis." #beleving #verpleeghuis #dementie @transmuralezorg Haagse regio doet volop aan e-communiceren: Point, zorgmail, zorgdomein, alleen eGPO legt verbinding met cliënt, vrijwilligers en mantelzorgers

Is een organisatie in de hulpverlening ervoor om een kader te bieden voor medewerkers om goede zorg te verlenen? Of zijn de medewerkers er om de organisatie te laten functioneren, te laten groeien en uitbreiden, of misschien in deze tijden: te laten voortbestaan? Ons hart zegt: het eerste. Maar onze daden laten vaak het tweede zien. Interessant om eens met collega's van andere zorgaanbieders te spreken. Dan zie je dat je in hetzelfde schuitje zit - of in een ander schuitje op dezelfde stroom, in hetzelfde zware weer. Je ziet dan vaak dat men “tijdelijk” of zelfs structureel de kernkwaliteiten waarin men gelooft, waar men van wil uitgaan, opzij zet omdat het ’nu eenmaal even zo moet’. Later kunnen we wel weer kijken naar waar we echt voor staan, nu moeten we overleven. Maar later komt misschien niet, het blijft zwaar weer en we leren te werken met normen die we eigenlijk niet willen: concurreren, geld binnen halen, kwantitatief “bewijzen” dat we kwaliteit bieden, buigen voor opdrachtgevers. Marktwerking in zijn ontaarde vorm. De kernwaarden verdwijnen uit het zicht, of worden vrijblijvende kreten. We worden bang: je baan staat op het spel. Gevaar: we kweken zo ook een werknemer die vooral bezig is met verantwoording jegens de organisatie – meer dan verantwoording jegens de cliënt. Daarom nog een gewetensvraag: hebben we liever een medewerker die zijn dossiers en vragenlijsten netjes op orde heeft, maar cliënten weinig ziet of geen tijd heeft om naar ze te luisteren, óf een die af en toe een bocht afsnijdt wat zijn administratie betreft maar er wel 100 procent is voor zijn cliënten? Zodanig, dat die hem missen als hij wegens zijn achterstand in de formele verantwoording wordt overgeplaatst? Hij deed toch zijn werk goed? Ja, maar hij kon het niet aantonen via de formats. En daar worden we op … afgerekend. Goede zorg is geen rekening, geen optelsom, geen afvinklijst. Goede zorg is aan de cliënt zelf vragen – oog in oog – wat hij vindt van hoe jij je werk doet, en hoe dat beter kan. Wat mij betreft mag daar iedereen bij zitten: mijn collega’s, mijn baas, de gemeente, de opdrachtgever, de minister. Of wat je verder nog voor autoriteiten kunt bedenken, naast je geweten. n Rogier D’Ailly