Delen van de HANDLEIDING BIJ HET GEBRUIK van het kandidaatsdossier voor het Label "Ecodynamische onderneming" Brussels Hoofdstedelijk Gewest
1. De demarche ………………………………………………………………………………………………………… blz. 1 2. Glossarium van de sleutelwoorden ……………………………………………………………… blz. 7 3. Enkele tips voor "kwaliteit" ……………………………………………………………….…………………… blz. 9 4. Voorbeelden van aangevulde fiches ……………………………………………………………………… blz. 10
1. De demarche •
Het is de bedoeling de instelling te brengen tot een LOGISCH BENADERING inzake milieubeheer (*)1 om zo stapsgewijs haar milieuprestaties te verbeteren. Deze werkmethode bestaat erin: o eerst te kijken wat de stand van zaken is, wat goed zit, wat minder goed zit o nadien de mogelijkheden op verbeteringen te onderzoeken o tot slot, een programma voor acties, voor corrigerende maatregelen op te stellen en uit te werken
In cycli van maximaal drie jaar wordt een stapsgewijze, maar voortdurende verbetering van de milieuprestaties van de instelling ingesteld.
1
De woorden of begrippen met een * achter, worden in het GLOSSARIUM toegelicht.
2
1ste stap: een milieuanalyse (*) opmaken •
De milieuanalyse omvat drie onderdelen: Het onderzoek van de wettelijke aspecten Het onderzoek van de milieuffecten (*) Het onderzoek van de organisatorische aspecten
•
Het verzamelen van gegevens is onmisbaar vóór de analyse: technische, juridische, organisatorische, kwantitatieve of kwalitatieve informatie, … Deze gegevens en documenten zijn misschien verspreid. Het is belangrijk om ze te verzamelen en ze zodanig te organiseren dat ze later nuttig kunnen worden gebruikt. Hier volgen enkele voorbeelden van te verzamelen elementen: Algemene documenten
Verzameling wettelijke gegevens :
Verzameling technische gegevens :
Kritische analyse : Financiële analyse :
charter of code voor goede milieupraktijken van kracht in de onderneming intern organigram en verantwoordelijkheden inzake milieubeheer plan dat toelaat een algemeen zicht te hebben op de activiteiten en de stedelijke inplanting van de site fabricatieschema (industriële activiteiten) Vergunningen (sites) milieueffectenstudie vergunning voor stedenbouw milieuvergunning (met bvb. de vergunning voor de afvoer van afvalwater, lijst van de ingedeelde inrichtingen (per type, 1A, 1B, 2, 3), vergunning voor het houden van toxisch/ explosief/ radioactief, … materiaal) + aanvraag voor de milieuvergunning + bestaande jaarlijkse rapporten (verwezenlijking en opvolging van de vergunning : in het geval van veranderingen in de inrichting, overname van de inrichting, verlenging van de vergunning, veranderingen in de vergunningsvoorwaarden) Afval vernietigingscertificaten voor gevaarlijk afval (5 jaar) documenten getuigend van de conformiteit met de eisen van de Interregionale Commissie voor Verpakkingen : algemeen veiligheids- en afvalbeheersplan voor verpakkingsproducenten, informatieverplichting i.v.m. de terugname van verpakkingsafval van de CIE (sinds 05/03/98) inventaris asbest (verplicht sinds 01/01/95) Water vergunning voor het winnen van grondwater afvoervergunning voor afvalwater behalve indien inbegrepen in milieuvergunning Energie / lucht attesten van de periodieke controle van de verwarmingsinstallaties attesten van de conformiteit van de elektrische installaties (laag- en hoogspanning) lijst van koelinginstallaties, met het type koelmiddel: CFK : verboden sinds januari 98 / HCFK: verboden vanaf 2015 / HFK : OK tot nu toe lijst van transformatoren die PCB bevatten (askarel, …) : transformatoren, condensatoren, … lijst van te elimineren gevaarlijk afval lijst van bijzonder afval (gebruikte vetten en oliën), verwijderingbon attesten voor de controle van stookolietanks met enkele wand kenmerken van het voertuigenpark (aantal, ouderdom, brandstoftype) transportplan van de onderneming (charter ecomobiliteit of andere) klachten (cliënteel / buurtbewoners) : lawaai, trillingen, geur, … juridische vervolgingen, geschillen, lopende zaken belastingen / verschuldigde bedragen / met betrekking tot het milieu Afval contracten voor de afvalophaling facturen van de firma voor het ledigen van vetafscheiders betalingen voor het ophalen en het verwerken van afval bijdrage aan inzamelmechanismen voor verpakkingsafval (bvb.: erkende organismen zoals FOST+ voor huishoudelijk afval of Val-i-Pac voor industrieel afval) Energie gas-, stookolie- en elektriciteitsfacturen onderhoudscontracten Water facturen van het distributiewater met de bedragen per verbruikte m³ en de heffingen op de afvalwaterlozingen Mobiliteit lijst van de kosten verbonden aan de mobiliteit kosten huur / onderhoud parking (overdekt of niet) tussenkomst bij de verplaatsing van het personeel kosten verbonden aan het dienstwagenpark -
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
3
Onderzoek naar de juridische aspecten Dit is de inventaris van de milieuwetgeving die van toepassing is op de site en de analyse van de wettelijke conformiteit van die site. Het gaat er dus om • de vereiste administratieve vergunningen voor elke site aan te geven (met de datum van aflevering en de einddatum, beoogde activiteiten, voorwaarden, …) • de reglementeringen die van toepassing zijn op de site, hun gevolgen, de periodieke administratieve verplichtingen die er het gevolg van zijn, aan te geven.
Onderzoek van de milieu-effecten Er wordt u gevraagd een inventaris op te maken van de, directe en indirecte milieu-effecten(*), van de site door ze in verband te brengen met de betrokken activiteiten of diensten en door hun oorzaak aan te geven (zie samenvattende tabel, blz. 16). Belangrijke opmerkingen: a) De indirecte milieueffecten zijn helemaal niet altijd gering en mogen dus niet worden verwaarloosd! b) Het is belangrijk dat elk effect zoveel mogelijk op gekwantificeerde wijze wordt gekenmerkt.
Voorbeeld: Uittreksel uit "Gids voor het milieubeheer in administraties", BIM;1998.
Milieueffect 1. Afval Verwijdering van Gevaarlijk afval 2. Afvalwater Lozing van afvalwater 3. Bodem en Grondwater Insijpeling van stookolie in de bodem 4. Lucht CO, CO2, NOx en SOx Emissies 5. Gebruik van natuurlijke rijkdommen elektriciteitsverbruik 6. Geluid geluidsoverlast
Activiteit of Dienst
Kwantificatie
gebruik van batterijen, TL-buizen, spuitbussen
250 kg/jaar klein chemisch afval
wassen van voertuigen
5 voertuigen per dag
ondergrondse opslagtank stookolie
tank van 15000 l, 20 jaar oud
stookinstallatie
resultaat emissiemetingen
kunstverlichting
jaarverbruik 1997 : 350 651 kWh
gebruik van de onderhoudsmachines
geluidsniveau vanaf 10 m : 75 dB(A)
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
4
Belangrijke opmerkingen: a) Uw milieuanalyse kan met de tijd geperfectioneerd worden. Het is misschien onmogelijk voor u om onmiddellijk volledig te zijn. Zo kan de kwantificering lang duren en eerst het opstellen procedures voor het verzamelen van gegevens vergen. Geef nu reeds aan in welke richting u in de toekomst verder denkt te werken. b) De effecten die een site kan hebben op het leefmilieu worden vaak beschreven voor normale werkingsvoorwaarden. Denk eraan ook rekening te houden met uitzonderlijke situaties: (niet -herhaalde) eenmalige operaties die echter gepland zijn (bijv.: onderhoud), testen, heropstarten, voorvallen, ongevallen en hoogdringendheden, projecten, gebeurtenissen, …
Onderzoek naar de organisatorische aspecten Een milieubeheersysteem (*) steunt op een organisatorische structuur, verantwoordelijkheden, procedures, bronnen, menselijke en financiële middelen, communicatiemiddelen en andere praktische elementen die de basis vormen van en de gelegenheid bieden op controle, beheersing, effecten van de organisatie op het leefmilieu. Die "transversale" praktijken (d.w.z. van toepassing op het hele orgaan) moeten worden geanalyseerd, ook vanuit de invalshoek van communicatie, sensibilisering en opleiding, betreffende het leefmilieu.
•
De analyse van de 3 voornoemde punten () moet leiden tot het aanstippen van de sterke en zwakke punten van de onderneming aan inzake milieubeheer. Vervolgens moet worden gewerkt aan een hiërarchie van de gevoelige punten die naar voren zijn gekomen bij dat onderzoek van de wettelijke, organisatorische en milieueffecten. Die hiërarchiesering moet dienen als basis voor de uitwerking van het programma voor milieuverbeterende maatregelen. Er dienen prioriteiten te worden omschreven, maar de gemaakte keuzes moeten worden gerechtvaardigd. Voorbeelden van rechtvaardigingen: • ernst van de milieueffecten (intensiteit, duurzaamheid in de tijd, …) • economische impact • vooraf beschreven interne prestatiecriteria • conformiteit aan de reglementering • impact op het imago • voorbeeldig karakter • mobiliserend effect • snelheid van de resultaten
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
5
Praktisch voorbeeld : o gevoelig punt: er werd nog niet begonnen met acties voor rationeel energiegebruik. En elektriciteitsverbruik = niet-onaanzienlijk deel van de totale energiefactuur van de site o formulering van de doelstelling voor de verbetering van het leefmilieu: het elektriciteitsverbruik in 2 jaar verminderen via acties op het vlak van verlichting (zonder het visuele comfort van de werknemers aan te tasten) o rechtvaardiging van de keuze: snelle financiële besparingen (return on investissement van 2 jaar) / zichtbaarheid voor het personeel. •
De milieuanalyse maakt het ook mogelijk een staat op te maken van de positieve verwezenlijken. Dat zijn de sterke punten. Door uw analyses zal u komen tot een bepaald aantal milieuverbeterende maatregelen die in de onderneming werden genomen vroeger. Ze zullen moeten worden gevaloriseerd. Het kan gaan om maatregelen voor het beheer van afval, voor verbeteringen op energetisch vlak, enz. maar ook om organisatorische maatregelen of maatregelen voor het wettelijk in orde brengen. Om een maatregel van vroeger te beschrijven is het belangrijk: de datum van zijn inwerkingtreding te vermelden een balans op te maken. Die balans moet zoveel mogelijk - kwantitatief (cijferresultaten) zijn - economisch (kosten / baten) zijn - kwalitatief (gerezen problemen) zijn
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
6
2de stap: een milieuprogramma uitwerken Het gaat erom de inhoud en de praktische voorwaarden van de toepassing van de milieuverbeterende maatregelen te omschrijven: o welke maatregelen en / of acties noodzakelijk om de doelstelling voor milieuverbetering te verwezenlijken o welke termijnen o welke menselijke, financiële middelen o welke toepassingsprocedures o welke verantwoordelijkheden voor de verwezenlijking van de maatregelen o welke systeem voor de controle van de resultaten Praktisch voorbeeld: Gevoelig punt: Formulering van de doelstellingen voor milieuverbetering: Rechtvaardiging van de keuze: Actieprogramma :
Actie nr. 1:
Actie nr. 2:
Actie nr. 3:
Geen enkele actie voor Rationeel Elektriciteitsverbruik gestart. Maar, elektriciteitsverbruik = niet te verwaarlozen deel van de totale energiefactuur van de site. In 2 jaar het elektrisch verbruik verminderen door acties op het vlak van verlichting (zonder het visueel comfort van de werkers te verminderen). Snelle economische besparingen / zichtbaar voor het personeel uitdoven van één TL op twee overal waar mogelijk opmaken van een plan voor de vervanging van de 38 mm TL door 16 mm met aangepaste geraamte en reflectoren instructies voor het uitdoven in elk bureau (schakelaars) Verantwoordelijke(n) : Dhr Dupont, chef technische dienst Uitvoeringstermijn : 15 dagen vanaf sept. 99 Uitvoeringsprocedure : op de hoogte stellen van het personeel via Intranet Nodige middelen: 2 man-dagen Controle van de resultaten : een lagere maandelijkse elektriciteitsrekening vanaf september. Verantwoordelijke (n) : Mevr Kremer, milieuverantwoordelijke Uitvoeringstermijn: 1 jaar, vanaf januari 2000 Uitvoeringsprocedure: coördinatie met Dhr Dupont, chef technische dienst en Dhr Paneel, chef dienst aankopen Nodige middelen: 6 200 € Controle van de resultaten : voorstelling van het plan aan de Directie in november '99, plaatsing van de nieuwe verlichting in december, een lagere elektriciteitsrekening vanaf januari 2000. Verantwoordelijke(n): Mevr. Peeters, Training Manager Uitvoeringstermijn: 6 maand Uitvoeringsprocedure : verspreiding van berichten via Intranet + speciaal n° van het interne blad Nodige middelen: 4 man-dagen Controle van de resulaten: controle via "steekproeven" van de naleving van de richtlijnen door het hoofd van de technische diensten.
Belangrijke opmerkingen: a) Het is belangrijk de personen die belast zullen worden met en verantwoordelijk zullen zijn voor de uitvoering van bepaalde corrigerende maatregelen zo vlug mogelijk te betrekken bij de uitwerking van het milieuprogramma. b) Om een zekere geldigheid, legitimiteit te hebben moet het milieuprogramma worden goedgekeurd en ondertekend door de Directie van de onderneming. Die zal er vervolgens op toezien: - de geplande middelen voor de uitvoering van de maatregelen daadwerkelijk vrij te maken - in te staan voor de follow-up van de uitwerking van het milieuprogramma.
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
7
c)
Als de onderneming meerdere sites bezit, vergeet dan niet om in uw programma de strategie aan te geven die u voorziet om op korte of lange termijn, de aanpak ook naar de andere sites uit te breiden!
2. Glossarium van sleutelwoorden Milieuanalyse Totaalanalyse met de inventaris en het onderzoek van de effecten van de activiteiten van de onderneming op het leefmilieu alsook de organisatievoorwaarden die de verbeteringsmogelijkheden bepalen. Het gaat om een beginfase, het gezonde verstand, "kennen om te beheersen en vooruitgang te boeken", die als basis zal dienen voor de uitwerking van het milieuprogramma. Milieu-indicator Bewerking van ruwe cijfergegevens (vb.: jaarlijks verbruik) door ze aan een gegeven parameter te koppelen (vb.: verwarmde oppervlakte, aantal werknemers). De uiteindelijke uitdrukking levert informatie over de milieuprestaties van de onderneming. Mogelijk zijn:
Indicatoren voor managementprestaties bijv.: jaarlijks budget (in BEF) dat, per werknemer, gewijd wordt aan de promotie van het openbaar vervoer en om hen ertoe aan te zetten het te gebruiken Indicatoren voor operationele prestaties vb.: maandelijkse hoeveelheid water (in m3) die per klant wordt gebruikt, jaarlijks volume van restafval per werknemer Indicatoren voor de milieutoestand (cf. effecten) vb.: concentratie van dergelijke verontreinigende stoffen in geloosd afvalwater
Milieueffecten Impact, effecten van de activiteiten van de onderneming, van zijn beheer, zijn vestiging op het leefmilieu. Sommige van deze effecten komen voor "aan de bron / ingang" (men spreekt van inkomende flux of "inputs"). Ze zijn verbonden aan het gebruik van de hulpbronnen: -
verbruik van ruimte, verbruik van water, verbruik van energie (elektriciteit, brandstof, stookmiddel), verbruik van grondstoffen of benodigdheden (papier, metaal, hout, synthetisch materiaal, chemische producten, …) - verbruik van diensten - …
Andere effecten komen voor "outputs"). Het betreft bvb.:
"aan de uitgang" (men spreekt van uitgaande flux of
-
de afvalproductie (algemeen, specifiek of gevaarlijk afval), de lozing van afvalwater, de vervuiling van bodem en grondwater, de luchtuitstoot (gecontroleerde en niet-gecontroleerde emissies), de geluidsoverlast (lawaai, trillingen), het verkeer (professionele verplaatsingen, dienstwagens, functiewagens, leveringen, transport van goederen, …) - het visuele impact van de site, - de overlast of vervuiling ten gevolge van producten / diensten
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
8
Directe milieueffecten Veel van deze effecten kunnen direct gecontroleerd worden door de onderneming, door zijn werkingsmodaliteiten en worden “directe effecten” genoemd. Bvb. : -
het papierverbruik voor het drukken (printen) van interne documenten, het elektriciteitsverbruik in de gebouwen, het verkeer te wijten aan het transport van goederen of aan professionele verplaatsingen, de lozingen in lucht of water, het risico op ongelukken (vb.: lekken in de stookolieketels).
Indirecte milieueffecten Andere milieueffecten zijn indirect afhankelijk van de onderneming. Deze indirecte effecten kunnen afhangen van: - de door de onderneming aangekochte diensten of producten, bvb.: -
-
De door de onderneming geleverde diensten of producten, bvb.: -
-
Impact veroorzaakt door de onderaanneming die instaat voor de reiniging van de lokalen of voor de restauratie van het personeel Impact veroorzaakt door de garage waar de dienstwagens worden onderhouden Impact veroorzaakt door de vervaardiging van het aangekochte papier (gebleekt met chloor of TCF, …) Impact veroorzaakt door het extern drukken van documenten, bvb. voor de promotie van de onderneming Impact van de soort verpakking waarin product aan de consument geleverd wordt Impact van de aangeraden architectuur of inrichting aan bouwkandidaten Impact van het beleid bvb. inzake milieu of ruimtelijke ordening genomen door een openbare administratie
Het bestaan zelf van de onderneming, bvb.: -
Impact van het woon-werkverkeer of van het cliënteel (toeristen geherbergd in hotel) Impact van de leveringen van de aangekochte / geleverde producten
Milieuprogramma Beschrijving van de specifieke doelstellingen en acties waartoe de onderneming heeft beslist met het oog op een betere bescherming van het leefmilieu alsook van het programma voor de uitwerking van die acties. Milieubeheer (= eco-management = milieumanagement) Beheersing van de effecten van de onderneming op het leefmilieu, beperking van de verontreinigende emissies en de risico's voor het leefmilieu op het vlak van alle activiteiten van de onderneming. Milieubeheerssysteem (= milieumanagementsysteem, milieuzorgsysteem = MBS, MMS) Ondersteunende organisatorische structuur die milieubeheer mogelijk maakt. Hij wordt beschreven in termen van verantwoordelijkheden, procedures, aangewende (menselijke, financiële, …) middelen, gebruikte communicatievectoren, enz. In het raam van het label "Ecodynamische onderneming" krijgt dit systeem ook de benaming "Organisatorische aspecten" mee.
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
9
3. Enkele tips voor "Kwaliteit" 1) De analyse van de organisatorische aspecten niet uit het oog verliezen. Ze kan minder makkelijk lijken omdat ze niet technisch, niet kwantificeerbaar is. Ze vormt de analyse van het "systeem" voor milieubeheer dat in instelling in voege is. In die hoedanigheid is het belangrijk elk aspect uit te diepen waarvoor u een analyse wordt gevraagd. Aarzel niet de "Catalogus van milieupraktijken" te raadplegen. 2) Er dient een juist evenwicht te worden gevonden tussen het aanstippen van het milieudynamisme van de onderneming en de heldere, kritische blik waarzonder het niet mogelijk is de milieuprestaties te verbeteren. 3) Discussiëren over de hiërarchiesering van de gevoelige punten die werden aangestipt tijdens de milieuanalyse. Discussier erover met de collega's, milieudeskundigen en de administratie. Uw zal uw argumentering verbeteren en de relevantie van uw keuzes opdrijven. 4) "Het paard niet achter de wagen spannen" en verbeterende maatregelen en een actieprogramma willen omschrijven alvorens de milieuanalyse te hebben afgewerkt en een hiërarchie te hebben opgesteld van de verbeterbare punten. 5) Het belang van de kwantificering inschatten. Cijfergegevens vormen vanzelfsprekend beheersinstrumenten die het mogelijk maken verbeteringsdoelstellingen te omschrijven en de verwezenlijking van die doelstellingen te controleren. Het zijn ook nuttige communicatie-instrumenten, instrumenten voor sensibilisering, mobilisering van zowel het personeel als de Directie.
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
10
4. Voorbeelden van aangevulde fiches Individuele fiche voor het onderzoek naar een wettelijk aspect
Onderwerp: uitrustingen – transformatoren
Wetgeving van toepassing: KB van 9 juli 1986 omtrent de wettelijke bepalingen van stoffen en voorbereidingen die PCB’s en PCT’s bevatten (BS 31/07/1986) Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke regering betreffende de planning van de verwijdering van PCB en PCT (BS 04/08/1998) Ministerieel besluit van 20 december 1999 tot vaststelling van een gewestelijk plan voor de verwijdering en de reiniging van PCB’s en PCT’s (BS 31/12/1999)
Sleutelementen: verplichte verwijdering van de apparaten die PCB's of PCT's bevatten a rato van meer dan 0,05 % in gewicht op variabele data naar gelang van fabricagejaar en aangifteverplichting
Stand van zaken Er zijn geen askareltransformatoren meer. Firma XXX heeft twee askareltransformatoren verwijderd toen ze in de lokalen is ingetrokken. Ze werden, tegen attest, verwijderd door de gespecialiseerde firma XYZ.
Dossier bij XYZ
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
11
Onderzoek naar de wettelijke aspecten: samenvattende tabel JURIDISCH-ADMINISTRATIEF ASPECT Voorbeeld : Milieuvergunning
Voorbeeld : Klachten van buurtbewoners
BESCHRIJVING VAN DE SITUATIE
KRITISCHE ANALYSE (PROBLEMEN / STERKE PUNTEN)
Niet-geactualiseerde vergunning van 29/07/71 (30 Lacunes inzake de procedures voor de controle jaar) van de naleving van de milieuwetgeving – in te Aanvraag voor een nieuwe klasse II ingediend 1 voeren – de verantwoordelijkheden aanstippen maand voor de indiening van het kandidaatsdossier voor het label Geluidsoverlast door de ventilatie-installaties gedurende de weekends en feestdagen
Probleem onder controle (contacten met de dienst Inspectie van het BIM + maatregelen genomen voor een aangepaste oplossing: hoogtechnologisch HVAC programeerder)
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
12
Onderzoek naar de milieueffecten: samenvattende tabel
MILIEUSECTOR
BESCHOUWDE ACTIVITEITEN
OORSPRONG VAN HET EFFECT
KENMERKEN VAN HET EFFECT Hoeveelheden / kwalitatieve gegevens / economische gegevens
• • • • • •
GEBRUIK VAN BRONNEN
AFVOER VAN AFVALWATER Voorbeeld :
• • • • • • • • • • • • • •
restaurant van de onderneming (200 man per dag)
• • • • •
reinigen van het servies en bestek
• • • • •
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
Afvoer van 350 liter / d afvalwater, geen ontvetter aan de uitgang, geen tampon
13
Onderzoek naar de organisatorische aspecten: samenvattende tabel ORGANISATORISCH ASPECT Milieuverantwoordelijkheid
BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE SITUATIE Vb : Algemene coördinatie = verantwoordelijke V & H en milieu
KRITISCHE ANALYSE (PROBLEMEN / STERKE PUNTEN) Voorbeeld : Geen enkel financieel middel
Implicatie van het milieu in de verschillende hiërarchische niveaus Procedures voor het verzamelen en de analyse van informatie inzake milieu Procedures voor milieuvriendelijke aankopen Integratie van het milieu in het onderzoek, de ontwikkeling van de activiteiten en finaliteiten van de onderneming Evaluatie van de milieuprestaties, de ontwikkeling en het gebruik van indicatoren Middelen voor de milieuplanificatie (doelstellingen, plannen, rapporten, …) Procedures voor interne communicatie – mobilisatie van het personeel inzake milieu Vorming van het personeel inzake milieu Integratie van het milieu in het financieel beheer van de onderneming Lokale integratie van de onderneming Milieubeheer van de activiteiten buiten de geanalyseerde site
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier
14
Milieuprogramma: Individuele fiche FICHE nr.2 Formulering van de beoogde doelstelling voor milieuverbetering: Verbetering van de verwerkingsprocedures van sommige afvalstoffen, van de kennis over het geproduceerde afval (inventaris per type activiteit), van de opslag en de informatieverdeling Rechtvaardiging : De verwerkingsprocedures voor bepaalde type afvalstoffen zijn niet duidelijk voor iedereen. Een betere kennis hieromtrent verbetert het sorteren en zorgt voor een beter beheer. De gevaarlijke afvalstoffen worden niet naar behoren opgeslagen in de gang (R0) Programma voor de uitvoering : Verantwoordelijke
Actie 1. De verwijderingsprocedure nakijken voor het bureaumateriaal, hetgeen niet duidelijk is voor iedereen (toners, printer- en faxcartouches) 2. Regelmatig nota’s en e-mail sturen naar het personeel omtrent het selectief sorteren (vooral voor chemisch afval en verpakkingen) 3. Lijst opstellen met te verwijderen gevaarlijke afvalstoffen per type activiteit (alsook voor de gevaarlijke producten) 4. Procedure volgen voor de bouw van een lokaal van het gevaarlijk afval van de gemeente
Termijn
Procedure
Middelen
1. CN
1. Oktober 2000
1. Interne procedure opstellen : verplichting om oude toner voor een nieuwe in te wissel (brengen naar Hugo)
1. n.v.t.
2.CN + AH
2.Oktober 2000 daarna elke 3 maand
2. Interne procedure
2. n.v.t.
3. CN / EVDP
3. Maart 2001
3. De indicatieve lijst voor gevaarlijke afvalstoffen gebruiken (GBBHG van 19/09/1991)
3. n.v.t.
4. CN / EVDP
4. Bestek goedgekeurd door de Gemeenteraad van 29/06/00 – indiening van de offertes augustus september 2000 – uitwerking eind 2000
4. Openbare aanbesteding
4. 1 miljoen
Totaal budget
Jaar 1
Jaar 2 1 miljoen
Controle van de resultaten : Systeem : Indicatoren : - Milieucomité : evaluatie van de vooruitgang - Jaarlijks aantal toners gewisseld ten opzichte van het programma (fiche 2 inbegrepen) in van de aangekochte hoeveelheid december 2000 en juni 2001 - Verbetering van het ophalingsgehalte van - Verslag aan de Schepen in het verloop van gevaarlijke afvalstoffen de maand Handtekeningen en datum : Gelezen en goedgekeurd op 24/07/2000 Per order, De Gemeentelijke Secretaris a.i. Mevr XX
Voor de Burgemeester Gedelegeerd Schepen, De heer XY Schepen voor Leefmilieu
Label "Ecodynamische onderneming" - Delen van de handleiding bij het gebruik van het kandidaatsdossier