DELA-Crematorium Nijmegen

B4505HC1

DELA-Crematorium Nijmegen Distributie planologisch onderzoek B4505HC1/20130829

Verantwoording Projectnaam

: DPO crematorium Nijmegen

Projectnummer

: B4505HC1

Documentnummer

: B4505HC1/20130829

Status

: Definitief

Versie

: 0.2

Datum

: 28 oktober 2013

Opdrachtgever

: DELA

Postadres

: Postbus 6411

Postcode & Plaats

: 5600 HK EINDHOVEN

Contactpersoon

: de heer N.A.C. van der Loop

Telefoonnummer

: 040 - 2601486

E-mail

:

Auteur(s)

: M. van Haren

Controle

: R. Otten

Akkoord

: _________________

Vrijgave

: _________________

B4505HC1

Inhoudsopgave

1 Inleiding 1.1 1.2 1.3 1.4

Huidige situatie Aanleiding Onderzoeksvragen Leeswijzer

2 Eindconclusies ten aanzien van de haalbaarheid 3 Uitgangssituatie en planologische beschouwing 3.1 3.2 3.3

Locaties crematoria huidige situatie Afbakening verzorgingsgebied na oprichting beoogd crematorium DELA Bepaling crematiebehoefte

3.3.1 3.3.2

Sterfteprognose en crematiecijfer Distributieve ruimte en ontwrichtende werking

5 Conclusies economisch functioneren 5.1 5.2

3 3 3 3

4 5 5 7 8

Bepaling doelgroep Bepaling crematiecijfer en controle doelgroep

4 Externe factoren en distributieve ruimte 4.1 4.2

3

Huidig functioneren Toekomstig functioneren

KYBYS | DPO crematorium Nijmegen | DELA-Crematorium Nijmegen

8 10

11 11 11

13 13 13

I

B4505HC1

1 1.1

Inleiding Huidige situatie Crematie als vorm van lijkbezorging geniet in Nederland momenteel een ongekende populariteit en maakt de laatste jaren een sterke stijging door. Landelijk wordt in meer dan 60% van de lijkbezorgingen gekozen voor crematie in plaats van het traditionele begraven. Ook in de provincie Gelderland neemt crematie een steeds prominentere rol in. De bouw van crematoria gaat zo gestaag dat in Nederland praktisch alle regio’s voorzien zijn van de mogelijkheid tot crematie. Ook in de regio Nijmegen zijn momenteel al meerdere crematoria gevestigd. Er bestaat een toenemende wens vanuit de maatschappij voor persoonlijke benadering van crematiediensten met ruimte en tijd voor individuele invulling van de uitvaart. Dit stelt verregaande eisen aan de exploitatie van crematoria. Uitvaartverzekeraar en -verzorger DELA acht het gewenst aan deze wensen van haar verzekerden tegemoet te komen. Daarnaast bestaat binnen de regio Nijmegen een groot aantal DELA-verzekerden waarvoor geen toegang tot crematiefaciliteiten van DELA aanwezig is. DELA is momenteel in Nijmegen eigenaar van de uitvaartverzorging Barbara DELA en huurt daarvoor een pand met daarin een uitvaartcentrum inclusief kantoor, aula, verzorgingen en horeca. In verband met de huuropzegging voor dit pand heeft de organisatie op korte termijn echter behoefte aan een nieuwe, eigen locatie om haar medewerkers, leden en andere particuliere ondernemers onder te brengen.

1.2

Aanleiding Voorgaande huuropzegging is de directe aanleiding voor onderhavige ontwikkeling; om de genoemde groep verzekerden te kunnen bedienen in een eigen faciliteit, daarbij niet afhankelijk te hoeven zijn van de kwaliteit- en prijsinvulling van anderen en gezien de behoefte aan een nieuwe locatie voor deze dienstverlening, wordt door DELA de oprichting van een crematorium met uitvaartcentrum overwogen. Voorgaande is voor DELA aanleiding om een onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren naar de distributieve ruimte die binnen de regio op dit vlak bestaat. Dit onderzoek toont aan of binnen de beoogde regio voldoende distributieve ruimte bestaat voor oprichting van een extra crematorium en of oprichting hiervan een ontwrichtende werking binnen de regio heeft.

1.3

Onderzoeksvragen In opdracht van DELA is een onderzoek uitgevoerd naar de distributieve ruimte voor oprichting van een crematorium in de regio Nijmegen. Hiervoor zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd. 1. Wat is de reële huidige en toekomstige crematiebehoefte binnen het verzorgingsgebied Nijmegen? 2. Wat betekent de toevoeging van het door DELA beoogde crematorium voor de bestaande crematoria binnen de genoemde regio?

1.4

Leeswijzer In hoofdstuk twee zijn de conclusies en aanbevelingen ten aanzien van de onderzoeksvragen weergegeven. Deze zijn middels berekeningen, tabellen en afbeeldingen onderbouwd in de hoofdstukken drie en vier. In hoofdstuk vijf zijn conclusies getrokken ten aanzien van het economisch functioneren van de crematoria in de huidige en toekomstige situatie na mogelijke oprichting van een crematorium in de regio Nijmegen.


3

B4505HC1

2

Eindconclusies ten aanzien van de haalbaarheid In antwoord op de twee onderzoeksvragen wordt gesteld dat binnen het verzorgingsgebied Nijmegen in de huidige situatie een behoefte bestaat voor 3.306 crematies dat zal oplopen tot 4.893 in 2038, bij een gehandhaafd crematiepercentage van 67%. Er bestaat distributieve ruimte voor het oprichten van een extra crematorium in de regio Nijmegen. Het oprichten van een crematorium in deze regio zal invloed op de bedrijfsvoering van de bestaande crematoria hebben (een afname van respectievelijk 4,6 en 4,9 naar gemiddeld 2 en 2,2 crematies per dag). De invloed is niet zodanig dat de bedrijfsvoering of continuïteit van de bestaande crematoria in het geding komt: er blijft immers voldoende potentieel en marktaandeel om te kunnen blijven functioneren als crematorium met ruimte voor groei. Verondersteld wordt dat de afname van het aantal crematies voor de bestaande crematoria een herziening zal betekenen van de tot nu toe gevoerde bedrijfsvoering. Het oprichten van een extra crematorium is derhalve een indringende factor binnen de crematievoorzieningenstructuur zoals die bestaat in de regio Nijmegen. Het is echter zeker geen ontwrichtende factor, bezien vanuit het groeipotentieel van de markt. Binnen het onderzochte verzorgingsgebied zullen drie crematoria verantwoord kunnen functioneren die door elkaars concurrentie verplicht zijn goede dienstverlening te bieden. De concurrentie zal in het voordeel zijn van de consument. De voorzieningen zullen verbeteren: Zo kan er een herbezinning op de bedrijfsvoering plaatsvinden van de bestaande crematoria met als mogelijk resultaat specialisatie en verhoogde kwaliteit van dienstverlening, verbeterd aanbod van voorzieningen en mogelijk concurrerende tarieven. Daarbij is het begrijpelijk dat DELA wil voorzien in een eigen faciliteit voor het merendeel van de eigen leden en om hiermee niet langer afhankelijk te hoeven zijn van de kwaliteit en de faciliteiten van andere crematoria. Er is vooralsnog geen aanleiding om te betogen dat bestaande faciliteiten binnen de regio Nijmegen zullen wegvallen door het oprichten van een derde crematorium. Zelfs als na oprichting van het beoogde crematorium een situatie ontstaat waarin faciliteiten wegvallen, zullen binnen de regio Nijmegen altijd voldoende faciliteiten aanwezig blijven om aan de crematiebehoefte vanuit de regio en de stad Nijmegen te kunnen voldoen.

4


B4505HC1

3 3.1

Uitgangssituatie en planologische beschouwing Locaties crematoria huidige situatie In Gelderland, Noord-Brabant en Limburg is een aantal crematoria gesitueerd en zijn enkele crematoria gepland. Deze crematoria bestrijken ieder hun eigen verzorgingsgebied dat in de regel wordt bepaald door de helft van de afstand tot het volgende crematorium te nemen. Onderstaande afbeelding geeft de situering van deze crematoria weer inclusief de beoogde locatie van een door DELA op te richten crematorium in de regio Nijmegen (DELA Nijmegen).

Fac. Moscowa DELA Tiel

Yarden Rijk van Nijmegen

Fac. Jonkerbos

DELA Nijmegen

DELA Uden

DELA Boschhuizen

Afbeelding 1: Situering crematoria Crematorium in gebruik

Bron: Google Maps 2013 Crematorium beoogd

De plannen voor de mogelijke vestiging van een crematorium te Nijmegen door DELA verkeren nog in de ontwikkelingsfase, evenals de plannen voor een crematorium in Tiel (DELA). Alle andere getoonde crematoria functioneren reeds. Wanneer de situatie in de regio Nijmegen bezien wordt, valt op dat slechts twee crematoria actief zijn. De crematoria te Beuningen (Rijk van Nijmegen) en te Nijmegen (Jonkerbos) bestrijken momenteel als enigen het verzorgingsgebied tussen de Nederrijn en de Maas. In de navolgende tabel zijn de crematoria in de regio Nijmegen nogmaals weergegeven voorzien van het aantal crematies dat in 2012 in deze crematoria plaatsvond.

KYBYS | DPO crematorium Nijmegen|DELA-Crematorium Nijmegen

5

B4505HC1

Tabel 1: tabel crematoria in de regio Nijmegen (Bron: L.V.C. eerste kwartaal 2013)

Crematorium Moscowa, Arnhem Jonkerbos, Nijmegen Rijk van Nijmegen Uden* Venray*

Aantal crematies in 2012 1.333 1.473 1.366 793 564

Totaal:

5.529

*) Deze crematoria zijn opgenomen in het overzicht om aan te tonen dat door een mogelijk wegvallen van bestaande faciliteiten geen ontwrichtende werking zal ontstaan voor de regio Nijmegen.

De drie crematoria te Arnhem en Nijmegen zijn grootschalig te noemen, Uden valt daarvoor op de grens. Een kleinschalig crematorium voert jaarlijks tussen de 450 en 700 crematies uit per jaar en biedt de nabestaanden meer tijd en kwaliteit van dienstverlening dan reguliere crematoria. In de genoemde crematoria wordt dit aantal overschreden. Dit wil overigens niet zeggen dat hun maximale capaciteit bereikt is. Het geeft wel aan dat druk staat op de mate waarin kwaliteit en persoonlijke aandacht en tijd kunnen worden geboden bij de crematiediensten. Binnen de verzorgingsgebieden, gemeten binnen een straal van 15 kilometer van het centrum van Nijmegen, zijn 19 gemeenten gelegen. Dit betreft de gemeenten in de volgende tabel 2. De percentages in de tabel geven bij benadering aan welk aandeel van het inwoneraantal gericht zal zijn de diverse crematoria (gebaseerd op inschattingen). Deze percentages zijn aannames gebaseerd op de ligging (en de omvang) van de woonkernen binnen elke gemeente en hun oriëntatie op en hun afstand tot de genoemde crematoria. Naarmate een kern dichter bij de grens van het verzorgingsgebied is gelegen, zal een groter deel van de bevolking uit de kern op het concurrerende crematorium georiënteerd zijn. De percentages geven een inschatting van deze spreiding van oriëntatie aan. Wanneer de omvang en oriëntatie van de verzorgingsgebieden gekoppeld worden aan de bevolkingscijfers van de gemeenten die binnen de verzorgingsgebieden vallen, ontstaat het volgende beeld. Tabel 2: oriëntatie op crematoria in de regio Nijmegen Gemeente

Inwoners regio

Moscowa

Inwoners

Rijk van Nijmegen

Inwoners

Jonkerbos

Inwoners

DELA Uden

Inwoners

DELA Venray

Inwoners

Elders

Inwoners

Lingewaard

45.689

60%

27.413

15%

6.853

25%

11.422

0%

-

0%

-

0%

-

Overbetuwe

46.576

60%

27.946

25%

11.644

15%

6.986

0%

-

0%

-

0%

-

Neder-Betuwe

22.565

25%

5.641

55%

12.411

20%

4.513

0%

-

0%

-

0%

-

Druten

18.121

0%

-

100%

18.121

0%

-

0%

-

0%

-

0%

-

Beuningen

25.296

0%

-

100%

25.296

0%

-

0%

-

0%

-

0%

-

Nijmegen

166.443

0%

-

30%

49.933

70%

116.510

0%

-

0%

-

0%

-

Ubbergen

9.507

0%

-

20%

1.901

80%

7.606

0%

-

0%

-

0%

-

Millingen aan den Rijn

5.892

0%

-

0%

-

100%

5.892

0%

-

0%

-

0%

-

Groesbeek

18.968

0%

-

0%

-

100%

18.968

0%

-

0%

-

0%

-

Heumen

16.388

0%

-

30%

4.916

70%

11.472

0%

-

0%

-

0%

-

Wijchen

40.990

0%

-

55%

22.545

45%

18.446

0%

-

0%

-

0%

-

Oss

57.391

0%

-

15%

8.609

15%

8.609

50%

28.696

0%

-

20%

11.478

Grave

12.733

0%

-

30%

3.820

30%

3.820

40%

5.093

-

0%

-

Landerd

15.194

0%

-

0%

-

10%

1.519

90%

13.675

0%

-

0%

-

Mill en St. Hubert

10.915

0%

-

0%

-

25%

2.729

65%

7.095

10%

1.092

0%

-

Cuijk

24.741

0%

-

0%

-

60%

14.845

25%

6.185

15%

3.711

0%

-

Boxmeer

28.210

0%

-

0%

-

5%

1.411

20%

5.642

75%

21.158

0%

-

Gennep

17.304

0%

-

0%

-

45%

7.787

0%

-

55%

9.517

0%

-

7.824

0%

-

0%

-

100%

7.824

0%

-

0%

-

0%

-

590.747

Moscowa:

61.000 10,3%

Rijk van Nijmegen

166.049 28,1%

Jonkerbos

250.357 42,4%

DELA Uden

66.385 11,2%

DELA Venray

35.477 6,0%

Elders

11.478 1,9%

Mook en Middelaar Totalen: Aandeel:

6

0%


B4505HC1

Uit het overzicht van tabel 2 blijkt dat met name de crematoria Rijk van Nijmegen en Jonkerbos het grootste potentieel hebben binnen de regio, respectievelijk 28,1% (166.049 inwoners) en 42,4% (250.357 inwoners), op afstand gevolgd door DELA Uden en Moscowa Arnhem. Het verzorgingsgebied is feitelijk verdeeld tussen de twee crematoria met de kortste afstand tot de kern Nijmegen. De cijfers geven niet het crematiecijfer weer, enkel het aandeel van de bevolking dat, wanneer zij crematie zou kiezen als vorm van lijkbezorging, georiënteerd zou zijn op één van de crematoria.

3.2

Afbakening verzorgingsgebied na oprichting beoogd crematorium DELA De verzorgingsgebieden van de bestaande crematoria zijn afgebakend en liggen vast (afbeelding 2). Hierbij dient het volgende in acht te worden genomen. Het crematorium te Beuningen (Rijk van Nijmegen) wordt geëxploiteerd door Yarden. Yarden is een natura verzekeraar en biedt een korting aan wanneer een verzekerde diens uitvaart door Yarden laat verzorgen. Er is geen sprake van een ‘woonplaatsbeginsel’ zoals DELA dat hanteert, waarbij de verzekerde, wanneer deze binnen een straal van 15 kilometer van een DELA faciliteit woont, daar ook verplicht gebruik van moet maken bij de uitvaart. Door een nieuw op te richten crematorium in Nijmegen zullen verschuivingen optreden vanwege de overlappingen en door de onderling beperkte afstand tussen de verzorgingsgebieden binnen de regio Nijmegen.

Afbeelding 2: Verzorgingsgebieden schematisch

Bron: Google Maps 2013

Uit de voorgaande afbeelding 2 is op te maken dat, bij een schematische verdeling van de verzorgingsgebieden in cirkels met een straal van 15 km, een sterke overlapping zal ontstaan wanneer een derde crematorium in de regio Nijmegen wordt gerealiseerd.


7

B4505HC1

Door de ligging van de snelwegen A73, A326, A50 en A15 vormt de ligging van de diverse rivieren geen geografische barrière die voorkomt dat de verzorgingsgebieden gescheiden blijven. De grens met Duitsland vormt de oostgrens van het verzorgingsgebied. In het noorden is het met name het crematorium Moscowa dat de grens stelt aan de verzorgingsgebieden. In het zuiden zijn het de crematoria Uden en Boschhuizen die het verzorgingsgebied afbakenen. Voor DELA is dit een situatie waarin na realisatie van het crematorium het ene DELA-verzorgingsgebied overloopt in het andere DELAverzorgingsgebied. Gezien het grote aantal crematoria in en om de regio Nijmegen is, zeker na oprichting van een crematorium door DELA, sprake van een sterke spreiding van oriëntatie.

3.3 3.3.1

Bepaling crematiebehoefte Bepaling doelgroep Op basis van de ligging van de gemeenten in de verzorgingsgebieden en hun aandeel in het verzorgingsgebied, is voor de gebieden de doelgroep bepaald. Uit cijfers van DELA blijkt dat binnen de verzorgingsgebieden een groot aantal DELA-verzekerden bestaat. Binnen Nijmegen heeft DELA een marktaandeel van 39% verzekerden. Aangenomen wordt dat dit representatief voor de regio is. Op het verzorgingsgebied is het ‘woonplaatsbeginsel’ van toepassing. Dit gegeven staat navolgend uiteengezet. De volgende uitgangspunten zijn van belang: Uitgangspunt 1: Indien inwoners een vrije keuze hebben voor een crematorium, dan kiest men in de regel voor de kortste afstand (dit vormt de basis voor tabel 2); De crematie van natura-verzekerden (80% van de DELA-polissen) vindt in principe plaats in het DELA crematorium in de woonplaats; Als er geen DELA crematorium in de woonplaats is, vindt de crematie van natura-verzekerden plaats in een door DELA geadviseerd crematorium binnen een straal van 15 kilometer van de woonplaats; In geval van een naturapolis en indien er geen DELA-crematorium binnen 15 kilometer van de woonplaats is gelegen, dan vindt crematie plaats in het dichtstbijzijnde crematorium dat wordt geadviseerd door DELA (naturapolis heeft geen invloed).

8


B4505HC1

Tabel 3: tabel oriëntatie van gemeenten op de crematoria in de regio Nijmegen Gemeente

Inwoners

km afstand tot

Yarden, Rijk van Nijmegen

potentieel

km afstand tot

fac. Jonkerbos

potentieel

km afstand tot

DELA Nijmegen

potentieel

Lingewaard

45.689

24

10%

4.569

18

20%

9.138

22

10%

4.569

Overbetuwe

46.576

20

20%

9.315

27

10%

4.658

29

10%

4.658

Neder-Betuwe

22.565

26

50%

11.283

33

15%

3.385

35

15%

3.385

Druten

18.121

13

100%

18.121

19

0%

-

20

0%

-

Beuningen*

25.296

3

69%

17.404

9

0%

-

12

31%

7.892

Nijmegen**

166.443

31%

51.930

10

20%

22.903

5

45%

51.531

7

35%

40.079

31%

2.966

na woonplaatsbeginsel: Ubbergen** na woonplaatsbeginsel: Millingen aan den Rijn Groesbeek** na woonplaatsbeginsel: Heumen** na woonplaatsbeginsel: Wijchen** na woonplaatsbeginsel:

114.513 9.507 6.541

16

10%

951

11

65%

4.252

14

25%

1.635

5.892

27

0%

-

22

50%

2.946

24

50%

2.946

31%

5.918

50%

6.525

31%

5.113

18.968 13.050

21

0%

-

10

50%

6.525

14

16.388 11.275

16

10%

1.127

6

50%

5.637

8

40.990

40%

4.510

31%

12.789

28.201

7

40%

11.280

9

30%

8.460

8

30%

8.460

Oss

57.391

28

10%

5.739

31

10%

5.739

31

10%

5.739

Grave**

12.733

31%

3.973

na woonplaatsbeginsel:

8.760

14

15%

1.314

13

15%

1.314

11

30%

2.628

Landerd

15.194

23

0%

-

22

0%

-

20

10%

1.519

Mill en St. Hubert

10.915

26

0%

-

21

10%

1.092

19

20%

2.183

Cuijk**

24.741

31%

7.719

na woonplaatsbeginsel:

17.022

20

0%

-

14

35%

5.958

13

55%

9.362

Boxmeer

28.210

32

0%

-

26

0%

-

23

10%

2.821

Gennep

17.304

30

0%

-

24

30%

5.191

21

35%

6.056

31%

2.441

Mook en Middelaar** na woonplaatsbeginsel: TOTAAL:

7.824 5.383

18

0%

-

590.747

10

50%

104.006

2.691

10

50%

118.516

2.691

210.509

*) Invloed naturapolis en woonplaatsbeginsel: normaliter zou 100% van de inwoners gericht zijn op het crematorium te Beuningen. De gemeente Beuningen ligt echter binnen een straal van 15 kilometer van het beoogde DELA crematorium. Doordat DELA een verzekeringsdekking van 39% heeft en 80% van deze verzekerden een naturapolis heeft, zal er een meetelling bestaan van (80% van 39% =) 31% van de bevolking. **) Bij deze gemeenten speelt naast de invloed van de naturapolis en het woonplaatsbeginsel tevens de afstand tot het DELA crematorium een rol. Door een gunstige ligging ten opzichte van de andere crematoria zal een aanvullende toestroom ontstaan op basis van de toegekende oriëntatiepercentages.

De totaalcijfers uit tabel 3 geven de doelgroepen binnen het verzorgingsgebied daarom bij benadering weer. Dit is het totaal van de drie crematoria (104.006 + 118.516 + 210.509 =) 433.031 personen binnen het gehele gebied met 590.747 inwoners. Het betreft de aantallen inwoners binnen het verzorgingsgebied regio Nijmegen die – wanneer zij zouden kiezen voor crematie als lijkbezorging – gericht zouden zijn op één van de drie crematoria. Het levert de navolgende verdeling op van het potentieel in de huidige situatie en in de situatie waarin DELA een crematorium opricht in de regio Nijmegen. Tabel 4: verhouding marktpotentieel crematoria regio Nijmegen* Crematorium

Potentieel huidig

%

Jonkerbos, Nijmegen Rijk van Nijmegen, Beuningen DELA, Nijmegen Aandeel andere crematoria

250.357

42

Potentieel na oprichting crematorium DELA 118.516

166.049 0 174.340

28 -30

Totaal:

590.746

100

% 20

Verschil % - 22

104.006 210.509 157.716

18 36 26

- 10 + 36 -4

590.746

100

Relatief -52% -36% --13%

*) Afrondingsverschillen mogelijk


9

B4505HC1

Uit de voorgaande tabel 4 blijkt dat het marktaandeel van de twee bestaande crematoria binnen het verzorgingsgebied (Jonkerbos en Rijk van Nijmegen) naar inschatting zal afnemen bij oprichting van een crematorium binnen Nijmegen door DELA. Crematorium Jonkerbos verliest 22% van het marktaandeel en verliest daarmee 52% van het aantal crematies dat in de huidige situatie plaatsvindt. Crematorium Rijk van Nijmegen verliest 10% van het marktaandeel en verliest daarmee 36% van het aantal crematies dat in de huidige situatie plaatsvindt. DELA zal bij oprichting van het beoogde crematorium beschikken over 36% van het marktaandeel binnen de regio. 3.3.2

Bepaling crematiecijfer en controle doelgroep Het gemiddelde sterftepromillage binnen de gemeenten uit tabel 4 bedroeg 7,56‰ in 2012 en zal 8,35‰ bedragen in 2013 (bron: CBS Statline). Dit betekent dat van de 590.747 personen in het verzorgingsgebied er circa 4.469 kwamen te overlijden in 2012 en de verwachting is dat er binnen hetzelfde verzorgingsgebied circa 4.935 personen komen te overlijden in 2013. Niet alle mensen binnen het verzorgingsgebied zullen voor crematie kiezen als vorm van lijkbezorging. In werkelijkheid is 67% van deze specifieke doelgroep geïnteresseerd in crematie als vorm van lijkbezorging (Bron: DELA). De overige 33% kiest voor begraving. Uitgaande van het huidige regionale crematiecijfer van 67% betekent dit een aantal van 2.994 crematies dat binnen de regio Nijmegen zou hebben plaatsgevonden in 2012. De aangeleverde crematiecijfers over 2012 van L.V.C. (Tabel 1) voor de crematoria Jonkerbos en Rijk van Nijmegen bedragen respectievelijk 1.473 en 1.366 crematies voor een totaal van 2.839 crematies. Geconcludeerd wordt dat, gezien de concurrentie van de buiten de regio gelegen crematoria – te weten Moscowa Arnhem en DELA Uden – een berekend aantal van 2.994 crematies een juiste benadering van het potentieel is (met slechts een afwijking van 5%). Het benaderde potentieel voor 2013 (3.306 crematies) binnen het verzorgingsgebied wordt daarom eveneens als representatief gezien en zal daarom als uitgangspunt dienen in de berekening van het toekomstige potentieel. De betekenis hiervan op de toekomstige crematiebehoefte (de distributieve ruimte) is navolgend in hoofdstuk 4 uiteengezet.

10


B4505HC1

4 4.1

Externe factoren en distributieve ruimte Sterfteprognose en crematiecijfer De crematiebehoefte binnen het verzorgingsgebied is aan verandering onderhevig. Zo zal het sterftepromillage door de vergrijzing stijgen en zullen bevolkingsaanwas en -afname invloed hebben op het aantal crematies dat jaarlijks zal plaatsvinden. Om de sterfteprognose te bepalen voor de toekomst zal de CBS sterfte index worden toegepast op het promillage (zie tabel 5). Deze index is gebaseerd op de bevolkingsprognose van het CBS.

Tabel 5: bepaling crematiebehoefte binnen verzorgingsgebied Jaar

Sterftepromillage Regionale (niet sterftegeïndexeerd) index (CBS) 590.747 8,35 100

Inwoneraantal 2013

Geprognosticeerde Crematiecijfer sterfte 67%

Bij crematiecijfer 75%*

4.935

3.306

3.701

2018

103

5.083

3.405

3.812

2023

113

5.576

3.736

4.182

2028

125

6.168

4.133

4.626

2033

137

6.760

4.529

5.070

2038

148

7.303

4.893

5.477

*) Prognose wanneer het crematiecijfer in het verzorgingsgebied doorgroeit naar 75%

Het aantal personen dat komt te overlijden en zich zal laten cremeren (regionaal 67%) zal oplopen van circa 3.306 in 2013 tot circa 4.893 in 2038. Hierbij wordt uitgegaan van een gehandhaafd crematiepercentage van 67%. Tabel 5 laat eveneens de prognose zien wanneer een crematiecijfer wordt gebruikt van 75%, een crematiecijfer dat gezien de ontwikkelingen in den lande en het huidige (hoger dan landelijke) crematiecijfer. Uit de tabel valt op te maken dat er, afhankelijk van de verdeling binnen het verzorgingsgebied, een spreiding te verwachten is van circa 3.306 crematies huidig tot mogelijk 5.477 crematies in 2038.

4.2

Distributieve ruimte en ontwrichtende werking In de situatie waarin DELA een crematorium opricht in Nijmegen, zal de onder punt 3.3.1 genoemde herindeling van het verzorgingsgebied ontstaan. Hierbinnen zal het crematorium Jonkerbos (Nijmegen) een aandeel van 20% nemen (661 crematies) en het crematorium Rijk van Nijmegen (Beuningen) een aandeel van 18% nemen (595 crematies). De overige crematoria in de regio Nijmegen nemen 26% van het marktaandeel binnen het verzorgingsgebied (860 crematies). Het beoogde crematorium van DELA neemt 36% van het marktgebied (1.190 crematies). Schematisch is deze verdeling op basis van crematies als volgt weergegeven.


11

B4505HC1

Tabel 6: verhouding marktpotentieel crematoria regio Nijmegen* Crematorium Jonkerbos, Nijmegen Rijk van Nijmegen, Beuningen DELA, Nijmegen Aandeel andere crematoria

Potentieel na oprichting crematorium DELA 118.516 104.006 210.509 157.716

Totaal:

590.746 inwoners

% 20 18 36 26

Crematies in jaar 2013 661 595 1.190 860

Crematies in jaar 2038 979 881 1.761 1.272

100

3.306

4.893


Geconcludeerd wordt dat in theorie voldoende distributieve ruimte bestaat voor een aanvullend crematorium in het verzorgingsgebied regio Nijmegen. Enerzijds vanuit de geprognosticeerde stijging van het sterftecijfer, anderzijds vanuit het stijgende crematiecijfer. Wanneer bestaande faciliteiten binnen de regio Nijmegen zouden wegvallen door het oprichten van een derde crematorium is het niet aannemelijk dat dit een ontwrichtende werking heeft op de mogelijkheid om in de regionale crematiebehoefte te voorzien. Er blijven voldoende, voor ieder toegankelijke faciliteiten aanwezig. De oprichting van een crematorium door DELA zorgt voor een herschikking van het marktaandeel en de verdeling binnen het verzorgingsgebied. Daar staat tegenover dat de komst van een nieuwe faciliteit met name kansen biedt voor de nabestaanden en de particuliere ondernemers door concurrentietoetreding, betere prijs/kwaliteitsverhoudingen en een meerwaarde op dienstverlening.

12


B4505HC1

5 5.1

Conclusies economisch functioneren Huidig functioneren In de huidige situatie functioneren meerdere crematoria in de regio Nijmegen waarbij de crematoria Jonkerbos en Rijk van Nijmegen het grootste marktaandeel hebben. Het aantal crematies op jaarbasis is bij deze crematoria zodanig (Jonkerbos gemiddeld 4,9 per dag in 2012 en Rijk van Nijmegen gemiddeld 4,6 uitgaande van minimaal 300 werkbare dagen) dat van grootschaligheid mag worden gesproken. Het merendeel van de crematies vindt plaats vanuit de stad Nijmegen en de vele aangrenzende buurgemeenten van het verzorgingsgebied. Dit zijn voor een belangrijk deel crematies van verzekerden bij DELA die door DELA bij deze crematoria zijn ondergebracht.

5.2

Toekomstig functioneren De berekende en aangeleverde cijfers duiden op een grote doelgroep binnen het gestelde verzorgingsgebied. Op basis van dit distributie planologisch onderzoek kan gesteld worden dat binnen het verzorgingsgebied regio Nijmegen gerekend kan worden op een gemiddelde behoefte van minimaal 3.306 crematies per jaar ofwel 11 crematies per dag (uitgaande van 300 werkbare dagen per jaar). Dit aantal zal naar verwachting oplopen tot 16 crematies per dag in het jaar 2038. Waarschijnlijker zal het aantal crematies nog sterker toenemen onder invloed van het stijgende crematiecijfer, mogelijk zelfs tot 18 per dag. De toekomstige verdeling van dit aantal crematies bij oprichting van een crematorium in de regio Nijmegen door DELA is als volgt.

Tabel 7: toekomstig functioneren op basis van het aantal crematies per dag* Crematorium Jonkerbos, Nijmegen Rijk van Nijmegen, Beuningen DELA, Nijmegen Andere regionale crematoria

Crematies in jaar 2013 661

Crematies per dag 2,2


595 1.190

2 4

860

2,9




744 1.488

2,5 5

881 1.761

2,9 5,9

1.074

3,6

1.272

4,2


Bij 2 crematies per dag komt het functioneren van een crematorium niet in het geding. Het zijn aantallen die normaal zijn bij kleinschalige crematoria. Voor de huidige crematoria Jonkerbos en Rijk van Nijmegen kan de berekende afname van het marktaandeel leiden tot een heroriëntatie op de bedrijfsvoering maar dit blijven interne organisatorische afwegingen.


13

DELA-Crematorium Nijmegen

Recommend Documents