Deel I. Situering gemeente Hoofdstuk 1. Algemeen Erpe-Mere ligt in het zuidoostelijke deel van de provincie Oost-Vlaanderen, op de zuidrand van de dicht bebouwde Vlaamse Ruit. De gemeente behoort administratief tot het arrondissement Aalst. De buurgemeenten zijn Haaltert, Herzele, Sint-Lievens-Houtem en Lede. Erpe-Mere wordt eveneens begrensd door de stad Aalst. Erpe-Mere is gelegen langsheen de E40 en wordt doorkruist door de gewestwegen N9 (Gentsesteenweg) en N442 (Leedsesteenweg) en de provinciale weg N46 (Oudenaardsesteenweg). Erpe-Mere wordt ook doorsneden door een drietal spoorlijnen: de lijn 50a (Brussel-Oostende), de lijn 89 (Brussel-Kortrijk) en de lijn 82 (Aalst-Burst).2 De gemeente Erpe-Mere telt acht deelgemeenten (Erpe, Erondegem, Vlekkem, Ottergem, Mere, Bambrugge, Burst en Aaigem). Hoewel deze kernen onderling duidelijke verschillen vertonen in grootte en dichtheid is er geen echt socio-economisch en demografisch ‘centrum’ aan te duiden. Erpe-Mere is 3 403 ha groot en telt 19.475 inwoners.3 De gemiddelde bevolkingsdichtheid bedraagt 572,99 inw./km².4 Erpe-Mere is een vrij dicht bevolkte regio. De bevolkingsdichtheid in Erpe-Mere ligt duidelijk hoger dan deze in de provincie Oost-Vlaanderen. De nederzettingsstructuur van Erpe-Mere wordt gekenmerkt door bewoning in kernen, bewoning in lintvormige bebouwing langs wegen en verspreide bewoning. Komende vanuit de Vlaamse Ardennen wordt de bebouwing richting Aalst steeds intensiever: de lintbebouwing gaat van losse fragmentaire lintvorming over aaneenrijging van kernen tot het ontstaan van lintenlandschappen. Zo zijn de kernen in de regio ten zuidwesten van ErpeMere nog eerder occasioneel met de buurkernen verbonden, terwijl deze in het noordoosten ingebed zijn in een complex vertakt lintenweb. Het kernensnoer langsheen de Oudenaardsesteenweg heeft een verstedelijkt voorkomen.5
Tekst gemeente Erpe-Mere n.a.v. werkbezoek van de Provinciegouverneur en de leden van de Bestendige Deputatie van Oost-Vlaanderen op 21 maart 2008. 3 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Erpe-Mere. 4 Lokale statistieken – FOD Economie. 5 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Erpe-Mere. 2
15
Hoofdstuk 2. Structuurplannen 1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen duidt Erpe-Mere aan als gemeente van het buitengebied. Vlaanderen
De kwalificering als buitengebied houdt in dat: - het wonen geconcentreerd moet worden in de woonkernen en hoofddorpen; - de verdere groei van de linten en verspreide bebouwing wordt tegengegaan; - voor de gehele provincie Oost-Vlaanderen slechts 39% van de nieuw te bouwen woningen in de kernen van het buitengebied mogen worden opgericht; - in de kernen van het buitengebied een woningdichtheid van 15 woningen per hectare wordt nagestreefd; - multifunctionaliteit en verweven van functies voorop staan in de woonkernen en hoofddorpen.
2. Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (PRS) situeert de gemeente Erpe-Mere op de grens van het ‘Oostelijk rastergebied’ en het ‘Zuidelijk open ruimtegebied’. Verder duidt het PRS aan als: - hoofddorp: Mere, Erpe en Burst; - woonkern: Erondegem, Bambrugge en Aaigem. Het PRS maakt geen melding van Ottergem en Vlekkem. Wat het wonen betreft, maakt het PRS geen onderscheid tussen de hoofddorpen en woonkernen. Voor beide categorieën geldt dat: - maximum 39% van de bijkomende woningen in het buitengebied gerealiseerd kan worden; - bijkomende woningen, lokale diensten en kleinhandel in de woonkernen en hoofddorpen worden opgevangen. Inbreiding staat hierbij voorop; - de aard en de omvang van de ontwikkelingen moeten afgestemd zijn op het niveau van de kern;
16
-
-
gestreefd wordt naar een multifunctionele ontwikkeling, verweving van functies, een gedifferentieerde woningvoorraad en een woningdichtheid van 15 woningen per hectare; in buitengebiedkernen werken aan kwaliteit belangrijker is dan kwaliteit.
3. Gewestplan
woongebied
recreatiegebied industriegebied
woongebied met landelijk karakter woonuitbreidingsgebied
gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s
gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut
17
agrarisch gebied
parkgebied
landschappelijk waardevol agrarisch gebied
bufferzone
ontginningsgebied met nabestemming landbouw
natuurgebied
Woonuitbreidingsgebieden
9 10 11
3 2
1 5
8 6
7 4
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
WUG Magerstraat- Bosstraat (Mere) WUG Duinaartweg (Erpe) WUG Hammersweg (Erpe) WUG Langemunt (Aaigem) WUG Tweekerkenstraat (Burst) WUG Molenveld (Burst) WUG Veldstraat (Burst) WUG Dupperskouter (Bambrugge) WUG Ganzendries (Erondegem) WUG Eksterberg (Erondegem) WUG Kouterstraat (Erondegem)
18
1. WUG MAGERSTRAAT-BOSSTRAAT (Mere)
2. WUG DUINAARTWEG (Erpe)
3. WUG HAMMERSWEG (Erpe)
19
4. WUG LANGEMUNT (Aaigem)
5. WUG TWEEKERKENSTRAAT (Burst)
6. WUG MOLENVELD (Burst)
20
7. WUG VELDSTRAAT (Burst)
8. WUG DUPPERSKOUTER (Bambrugge)
9. WUG GANZENDRIES (Erondegem)
21
10. WUG EKSTERBERG (Erondegem)
11. WUG Kouterstraat (Erondegem)
LEGENDE
22
23
4. Ruimtelijke structuur volgens Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan A. Hoofdruimten Het gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) deelt de gemeente Erpe-Mere op in hoofdruimten. Deze opdeling betreft de relatie van de open-ruimte-elementen ten aanzien van de bijhorende kerngebieden. In de uitwerking van het hoofdstuk van de hoofdruimten focust het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan onder andere op de zonevreemde of potentieel zonevreemde elementen. De (te bespreken) structuur van de woonbebouwing en indeling in deelruimten zijn echter van meer belang voor het woonbeleid. Het GRS selecteert volgende hoofdruimten: - hoofdruimte westelijk open gebied: dit is in hoofdzaak een open landbouwgebied van hoge landbouwkwaliteit met een open karakterstructuur; - hoofdruimte noordoostelijk binnenkamergebied: dit is in hoofdzaak een open landbouwgebied van een lager landbouwkwaliteit met een meer afgesloten en kleinere binnenkamerstructuur; - hoofdruimte Molenbeken: de beide Molenbeekvalleien worden beheersd door belangrijke natuurmeerwaarden. B. Structuur van de woongebieden In Erpe-Mere kunnen een drietal types van woonbebouwing onderscheiden worden: bewoning in kernen, bewoning in lintvormige bebouwing langs wegen en verspreide bewoning. De kernen De gemeente Erpe-Mere telt acht deelgemeenten. Hoewel deze kernen onderling duidelijke verschillen vertonen in grootte en dichtheid is er geen echt socio-economisch en demografisch ‘centrum’ aan te duiden. Op basis van de grootte van de kernen en de dichtheid van de bebouwing, kan volgende hiërarchie opgesteld worden : - grote kernen Mere, Erpe en Burst; - middelgrote kernen Bambrugge en Erondegem; - kleine kernen Aaigem, Ottergem en Vlekkem; - gehuchten Vijfhuizen-Honegem, Bosstraat, Ganzendries en Halfbunder. Onder de indeling in deelruimten wordt de bestaande structuur van de diverse nederzettingskernen diepgaander beschreven. De linten Erpe-Mere telt bijzonder veel lintbebouwing met vooral open bebouwing. Het gaat vooral om uitlopers van of verbindingen tussen de kernen, maar soms ook over geïsoleerde linten: -
verbindende linten tussen verschillende kernen de Oudenaardsesteenweg (N46), de Gentsesteenweg (N9) en de Leedsesteenweg (N442) met korte onderbrekingen, over hun volledige lengte als verbinding tussen Aalst enerzijds en Erondegem, Lede en
24
Herzele anderzijds, de Kuilstraat, de Kraaineststraat, de Zevekootstraat, de Dorpsstraat, de Botermelkstraat, de Bossestraat, de Groenstraat, de Impestraat, de Bosstraat, de Rooseveltstraat, de Oostdorpstraat, de Broekveldstraat, de Schoolstraat, de Edestraat, de Merestraat, de Groeneweg en de Jeruzalemstraat als verbindingen tussen de verschillende kernen in de ruime omgeving van de N9 (Ganzendries, Erondegem, Halfbunder, Bosstraat, Honegem-Vijfhuizen, Erpe, Mere en Haaltert); -
uitlopers van de kernen : de Egemstraat en de Kwalestraat-Lindekouter-Dries als uitlopers van Bambrugge, de Gentsestraat als uitloper van Burst, Frankrot als uitloper van Aaigem, Opaaigem als lintvormig gehucht tussen Burst en Aaigem
-
geïsoleerde linten: Langemunt-Kortemunt-Dikkelindestraat (Aaigem Munte), Aaigemdries-Landries (Aaigem Dries), Aaigembergstraat-Eekhout-Delestraat-HofveldwegRatmolenstraat(Aaigem Berg) en Eetsvelde als geïsoleerde lintvormige gehuchten rond Aaigem. Deze landelijke gehuchten zijn allen grotendeels of geheel zonevreemd.
De verspreide bebouwing Verspreide bewoning komt weinig voor in Erpe-Mere, en is hoofdzakelijk gekoppeld aan een landbouwexploitatie. De meeste komen voor in Aaigem, bijvoorbeeld in de Landries, Sprinkel, Hazelbeek. Erpe-Mere
25
C. Deelruimten Het GRS groepeert de nederzettingskernen in 4 deelruimten: - deelruimte Erpe en Mere; - deelruimte Burst en Bambrugge; - deelruimte Aaigem; - deelruimte tussen E40 en N9. De gewenste ruimtelijke structuur van de hoofdruimten wordt besproken onder het hoofdstuk ‘Ruimtelijke Ordening’. Erpe-Mere
Hoofdruimten
Hoofdruimten Deelruimten
Deelruimten
Hoofdruimten
Deelruimten
26
Deel II. Gegevens Steunpunt Sociale Planning De analyse vermeldt statistische gegevens van het Steunpunt Sociale Planning van de provincie Oost-Vlaanderen. Het Steunpunt Sociale Planning beschikt over geanonimiseerde gegevens van het Rijksregister op basis waarvan de bevolkings- en gezinskubus worden opgebouwd. Deze gegevens kunnen verschillen van de officiële bevolkingscijfers die opgemaakt worden door de FOD Economie – ADSEI. De oorzaak van de afwijking is de datum van gegevensaftap van het Rijksregister en de keuze van registers. De informatie uit het Rijksregister onderscheidt de volgende registers: ADSEI het vreemdelingregister,
X
Steunpunt Sociale Planning X
m.a.w. de buitenlanders die de toelating hebben (tijdelijk) te verblijven in België
het bevolkingsregister,
X
X
X
X
X
X
/
soms wel soms niet
/
X
/
X
m.a.w. de Belgen en buitenlanders die de toelating hebben om zich in België te vestigen
het register van de ambtenaren van de Europese Unie (Omzendbrief d.d. 13.03.89) het register van de bevoorrechte vreemdelingen (Koninklijk Besluit d.d. 30.10.91 betreffende de documenten voor het verblijf in België van bepaalde bevoorrechte vreemdelingen), m.a.w. werknemers van buitenlandse vertegenwoordigingen of van internationale instellingen in België
het wachtregister m.a.w. de asielzoekers onderzoek is
waarvan
de
asielaanvraag
in
het wachtregister voor burgers van de Europese Unie, die een aanvraag tot inschrijvingsattest heeft ingediend, m.a.w. de Europese burgers tussen de inschrijvingsverklaring en de controle van de verblijfplaats
V.R. – Familielid dat een aanvraag indiende voor een verblijfskaart van een familielid van een burger van de Unie, m.a.w. de familieleden van de Europese burgers die geen burger zijn van de Unie tussen de inschrijvingsverklaring en de controle van de verblijfplaats
27
Deel III. Kaart statistische sectoren De analyse maakt gebruik van kaartweergaven die de gemeente opdelen in statistische sectoren. Onderstaande kaartweergave geeft de verschillende statistische sectoren van de gemeente weer.
28
Deel IV. Kaart gemeenten provincie
29
