Deel 6. Persoonlijke hygiëne

Document: Werkboek Hygiënecode Runderslachterij Deel 6 Persoonlijke hygiëne Opgesteld door: H. Rang Goedgekeurd door:

Versienummer: voorstel 30-06-09 Herzieningsdatum: Datum eerste versie: mei 1997 Pagina 1 van 8

Deel 6 Persoonlijke hygiëne

©PVE 2009 wh rund deel 6 voorstel 30-06-09



Inhoudsopgave deel 6 Persoonlijke hygiëne Pagina 1 DEFINITIE...................................................................................................................................... 3 2 DOEL .............................................................................................................................................. 3 3 RICHTLIJNEN ............................................................................................................................... 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11

Algemeen .............................................................................................................................. 3 Handen en onderarmen ......................................................................................................... 3 Sloven ................................................................................................................................... 4 Kleding en hoofddeksel ........................................................................................................ 4 Schoeisel ............................................................................................................................... 4 Sieraden ................................................................................................................................ 4 Wondjes ................................................................................................................................ 5 Toiletbezoek.......................................................................................................................... 5 Training................................................................................................................................. 5 Bezoekers .............................................................................................................................. 5 Sociale ruimten ..................................................................................................................... 5

4 CONTROLE OP PERSOONLIJKE HYGIËNE ............................................................................. 5 5 INTERPRETATIE VAN DE RESULTATEN................................................................................ 5

BIJLAGE 1 VOORBEELD INSTRUCTIE PERSOONLIJKE HYGIËNE ............................................ 6 BIJLAGE 2 CONTROLELIJST VOOR PERSOONLIJKE HYGIËNE .................................................. 7



1


Definitie

Onder persoonlijke hygiëne wordt verstaan: die hygiëne die betrekking heeft op de persoonlijke verzorging van de werker in de slachterij.

2

Doel

Het doel van de persoonlijke hygiëne is: • te voorkomen dat de werker zelf (direct of indirect) als besmettingsbron gaat fungeren; • te voorkomen dat de werker besmet wordt met voor de werker pathogene micro-organismen of met anderszins schadelijk materiaal; • het imago en uitstraling van kwaliteitszorg in de slachterij te verhogen.

3

Richtlijnen

3.1

Algemeen

Personeel dat met levensmiddelen in aanraking komt, mag geen bron van besmetting vormen. Een goede persoonlijke hygiëne is daarbij van groot belang. Personen die lijden aan een besmettelijke ziekte die via voedsel kan worden overgedragen, vormen een extra risico. Deze moeten geweerd worden uit ruimten en bij processen waar besmetting van producten zou kunnen optreden.1 Het bedrijf kan personeelsleden die lijden aan een besmettelijke ziekte alleen weren uit de productie, als het weet dat er sprake is van een besmettelijke ziekte. De werknemer is verplicht dit te melden.2 De werknemers worden met een instructie op de hoogte gesteld van de regels rond persoonlijke hygiëne. Deze instructie wordt ook schriftelijk ter beschikking gesteld. Een voorbeeld van een dergelijke Instructie persoonlijke hygiëne treft u aan in bijlage 1. In punt 11 van deze instructie staat de verplichting met de productiechef te overleggen als er sprake is van aandoeningen die een gevaar voor de veiligheid van de producten zou kunnen opleveren. In het verleden werd bij indiensttreding van werknemers een verklaring gevraagd dat zij besmettelijke ziekten zouden melden. Het is mogelijk deze verklaring (“Ondergetekende verklaart dat hij/zij gedurende zijn/haar dienstverband onmiddellijk melding zal doen aan de bedrijfsleiding en aan de geneeskundige instantie die verbonden is aan de onderneming waarin hij/zij in dienst is, wanneer hij/zij lijdt of vermoedt te lijden aan een besmettelijke ziekte”) als extra zekerheid te handhaven. Dit is echter niet noodzakelijk; de betreffende Regeling gezondheidsverklaring personen werkzaam in de vleessector" is op 1 januari 2006 ingetrokken. Daarnaast is het goed dat de werknemers regelmatig herinnerd worden aan de noodzaak om mogelijke besmettelijke ziekten te melden, bijvoorbeeld tijdens het werkoverleg.

3.2

Handen en onderarmen

Veel werkzaamheden in de slachtlijn gebeuren handmatig. Er bestaat een vrij intensief contact tussen de handen van de werkers en het karkas/vlees. Om besmetting van het product via de handen te voorkomen is het noodzakelijk dat de handen zo rein mogelijk worden gehouden. Door het wassen met desinfecterende zeep en warm water is het mogelijk om Enterobacteriaceae (maagdarmbacteriën) effectief te verwijderen. Deze handeling dient dan ook routinematig vóór en na de werkzaamheden en toiletbezoek te worden uitgevoerd. Tijdens de werkzaamheden (na bezoedeling of na ieder karkas) zal het moeilijk zijn om de handen (voortdurend) met zeep te wassen. Het verdient aanbeveling de handen (en zo nodig de onderarmen) in die gevallen met warm water af te spoelen. In het geval van contact met categorie-1-materiaal is dit verplicht.

1

Zie bijlage II, hoofdstuk VIII, punt 2, eerste volzin van Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake levensmiddelenhygiëne (PB L 139, 30.04.2004). 2 Zie bijlage II, hoofdstuk VIII, punt 2, tweede volzin van Verordening (EG) nr. 852/2004.




Op een aantal plaatsen in de stallen en de slachtlijn dient de mogelijkheid aanwezig te zijn om na ernstige bezoedeling met feces en abcessen de handen met desinfecterende zeep te wassen. Naast het voorkomen van besmetting van het karkas of vlees, is handen wassen belangrijk om de risico's van besmetting van de werkers met pathogenen tegen te gaan. Als er wordt gewerkt met ontblote onderarmen dan dienen deze eveneens te worden gewassen.

3.3

Sloven

Sloven vormen een bescherming voor de kleding en zijn goed afwasbaar. Om besmetting van het karkas/vlees te voorkomen dienen sloven zo rein mogelijk te zijn. Na de werkzaamheden dienen ze te worden gereinigd en gedesinfecteerd of te worden weggeworpen. Tijdens de werkzaamheden dienen sloven na bezoedeling te worden gereinigd met water. Hierbij moet worden voorkomen dat indirect het karkas/vlees wordt gecontamineerd. Sloven altijd uit doen bij het verlaten van de werkplek. Doelstelling: geen vuile sloven mee van de werkplek naar de sociale ruimten en geen vuile sloven mee van de sociale ruimten naar de werkplek

3.4

Kleding en hoofddeksel

Vuile kleding en hoofddeksel kunnen een bron van besmetting voor het vlees vormen. Tevens beschermt schone kledij de werker voor infectie met pathogene micro-organismen. Schone bedrijfskleding en hoofddeksels dienen iedere dag te worden uitgereikt. Na sterke bezoedeling tijdens de werkzaamheden moet eveneens schone kleding worden aangedaan. In de sociale ruimten mag geen sterk bezoedelde kleding worden gedragen. De belangrijkste bronnen van pathogene micro-organismen zijn de stal en de vuile slachtlijn. Werkers in dit gedeelte van de slachterij mogen daarom niet in het schone gedeelte van de slachterij komen. Medewerkers in het vuile gedeelte moeten dan ook een andere kleur kleding te dragen dan mensen in het schone gedeelte. Bij het betreden van sociale ruimten (toilet, kantine, enz.) mag geen vuile kleding worden gedragen. Dit voorkomt dat deze ruimte wordt bevuild, waardoor de werkers risico voor besmetting van handen of voedsel lopen, maar ook dat schone kleding juist in deze ruimte gecontamineerd wordt. Het uitdoen van vuile kleding is verplicht. Handen komen zeer vaak in aanraking met het product en kunnen daarom een belangrijke bron van kruisbesmetting zijn. Als handschoenen worden gedragen moeten deze frequent worden gewassen of voor nieuwe worden gewisseld. Wassen of wisselen van handschoenen is voorgeschreven na contact met categorie-1-materiaal.

3.5

Schoeisel

Voorkomen moet worden dat pathogene micro-organismen door het bedrijf worden verspreid. Om dit te bereiken moet schoeisel gereinigd en gedesinfecteerd worden bij het verlaten van de stallen en het vuile gedeelte van de slachtlijn. Bij het betreden van ruimten met een aangegeven schone status van het bedrijf moet schoeisel worden gereinigd. Schoeisel moet van een kwaliteit zijn, die goed te reinigen en te desinfecteren is.

3.6

Sieraden

Voorkomen moet worden dat sieraden, zoals horloges, (trouw)ringen enz. als bron van (kruis)besmetting gaan fungeren. Voor aanvang van de werkzaamheden moeten deze worden afgedaan. Ook in verband met de veiligheid moeten sieraden worden afgedaan. Een gladde ring kan in uitzonderingsgevallen worden toegestaan. Hierbij moet het bedrijf aantoonbaar actief werken aan vermindering van het dragen van gladde ringen.



3.7


Wondjes

Wegens risico van besmetting van vlees met pathogene micro-organismen is het niet verantwoord met vlees te werken, indien een wond aanwezig is op de hand of onderarm, tenzij latex handschoenen worden gedragen. In functies waarbij de werker geen direct contact heeft met vlees mag worden gewerkt met een waterdicht verband.

3.8

Toiletbezoek

Toilet en feces zijn bronnen van enteropathogene bacteriën. Het wassen van de handen met water en desinfecterende zeep na toiletbezoek is daarom noodzakelijk. Ook moet worden voorkomen dat de werker zichzelf kan besmetten (bijvoorbeeld via de handen). Om deze reden is wassen van de handen vóór toiletbezoek ook noodzakelijk.

3.9

Training

De instructie voor persoonlijke hygiëne dient door alle medewerkers en bezoekers te worden nageleefd. Dit moet via voorlichting en training worden geregeld - niet alleen bij de indiensttreding maar ook daarna. Iedere medewerk(st)er moet de hygiëneregels (net als de slachtprocedures en taakomschrijving) voor gezien tekenen.

3.10

Bezoekers

Bezoekers aan het bedrijf dienen eveneens aan de hygiëneregels te voldoen. Er moet een procedure aanwezig zijn die kan borgen dat de hygiëne gehandhaafd blijft.

3.11

Sociale ruimten

De kantine en toiletten moeten schoon en voldoende verlicht zijn, zodat de gebruikers gemotiveerd zijn om hygiënisch te handelen en te werken. Bij de kantine en toiletten moet er voldoende hangruimte zijn voor de bedrijfskleding van de gebruikers. De huis- en bedrijfskleding moet gescheiden worden opgeslagen.

4

Controle van persoonlijke hygiëne

Minimum frequentie: Iedere week Uitvoering: Visueel wordt waargenomen of de regels voor persoonlijke hygiëne worden nageleefd. Een kopie van de uitslag (zie bijlage 1) moet aan de verantwoordelijke manager worden gegeven.

5.

Interpretatie van de resultaten

Tekortkomingen moeten indien mogelijk direct worden hersteld. In ieder geval moet een actieplan worden opgesteld dat binnen één maand tot resultaat moet leiden. Tegelijkertijd moet het toezicht worden verscherpt of de procedures worden aangepast. Wanneer drie keer achtereen geen afwijkingen (score = 0) worden gevonden kan de frequentie van de beoordeling worden verlaagd naar eenmaal per twee weken. Blijft de beoordeling op dit niveau dan kan de frequentie van de beoordeling verder worden verlaagd naar eenmaal per vier weken.



Bijlage 1:


Voorbeeld Instructie persoonlijke hygiëne

Document: Instructie persoonlijke hygiëne Opgesteld door: Goedgekeurd door:

Handtekening:

Versienummer: Herzieningsdatum: Oorspronkelijke datum: Pagina 1 van 1

Persoonlijke hygiëne: Onder persoonlijke hygiëne wordt verstaan: alle voorzorgsmaatregelen die iedere werknemer of bezoeker moet treffen om besmetting van het voedingsmiddel met microbiologische, chemische of productvreemde voorwerpen te voorkomen. Voorbeelden zijn besmetting van het voedingsmiddel met ziekteverwekkende bacteriën door contact met besmette handen of besmetting van het voedingsmiddel met een oorbel. Onderstaande instructies zijn bedoeld om besmetting van het voedingsmiddel te voorkomen. 1.

U bent verantwoordelijk voor uw persoonlijke hygiëne.

2.

Het is verboden in de productie-afdelingen te eten, kauwen, drinken, spugen en roken.

3.

In de productieruimten draagt u passende, schone en, waar nodig, beschermende kleding en verwisselt deze dagelijks of indien nodig vaker.

4.

Het is niet toegestaan bedrijfskleding mee naar huis te nemen. Vuile kleding wordt in de daarvoor bestemde waston gedeponeerd.

5.

Er mogen geen sieraden en horloges worden gedragen. Persoonlijke kleding en bezittingen kunnen worden opgeborgen in de daartoe aanwezige (afsluitbare) kastjes.

6.

U bent verplicht om een hoofddeksel te dragen en indien van toepassing een baardnetje.

7.

Op die plaatsen waar dit duidelijk is aangegeven is het dragen van (beschermende) handschoenen verplicht.

8.

Het dragen van handschoenen ontheft u niet van de verplichting tot handen wassen.

9.

U dient de nagels kort en schoon te houden en geen nagellak te gebruiken.

10. U bent verplicht voor aanvang van de werkzaamheden en na iedere onderbreking grondig de handen en onderarmen te wassen met desinfecterende zeep. Ook wanneer tijdens de werkzaamheden vervuiling van de handen optreedt en zeker na iedere toiletbezoek moeten de handen grondig worden gewassen. Voor het afdrogen mogen alleen eenmalige handdoeken worden gebruikt. 11. Wanneer u geïnfecteerde wonden, huidinfecties, huidaandoeningen of diarree heeft, mag u niet zonder voorzorgsmaatregelen in een productieruimte werken. Voor aanvang van de werkzaamheden moet u overleggen met de productiechef over de te nemen voorzorgsmaatregelen. 12. Kleine snij- en/of schaafwonden aan handen of armen moeten altijd met een waterafstotend verband worden bedekt voordat de werkzaamheden worden gestart of hervat.



Bijlage 2:


Controlelijst voor persoonlijke hygiëne Controlelijst voor persoonlijke hygiëne

Datum: Uitgevoerd door:

Weeknummer:

Nr. Onderwerp

1. 2. 3. 4. 5

6. 7. 8.

Handen en onderarmen Worden de handen en onderarmen met desinfecterende zeep gewassen voor en na de werkzaamheden? Worden handen en onderarmen met desinfecterende zeep gewassen voor en na elke pauze? Worden handen en onderarmen gewassen na iedere bezoedeling met feces en abcessen? Worden handen en onderarmen gewassen na ieder contact met categorie-1materiaal? Wordt bij wassen van de handen tijdens de werkzaamheden voorkomen dat karkas(sen) en/of vlees bezoedeld wordt? Sloven Worden sloven gereinigd en gedesinfecteerd of weggeworpen na de werkzaamheden? Worden sloven gereinigd of weggeworpen bij bezoedeling met mest of vuil tijdens de werkzaamheden? Wordt bij reinigen van sloven tijdens de werkzaamheden voorkomen dat karkas(sen) en/of vlees bezoedeld wordt?

9. 10. 11.

Kleding Wordt iedere dag schone kleding aangedaan? Wordt na bezoedeling van de kleding schone kleding aangedaan? Wordt vuile werkkleding uitgedaan bij het betreden van sociale ruimten (kantine, etcetera) en bij het verlaten van het bedrijf?

12. 13. 14.

Hoofddeksels Wordt iedere dag een schoon hoofddeksel opgezet? Bedekt het hoofddeksel het hoofdhaar volledig? Wordt een hoofddeksel, bezoedeld met mest of vuil, tijdens de werkzaamheden direct vervangen?

15. 16. 17. 18.

Schoeisel Wordt goed reinigen desinfecteerbaar schoeisel gedragen? Wordt het schoeisel gereinigd bij het betreden van ruimten met een aangegeven schone status van het bedrijf? Wordt het schoeisel gereinigd na bezoedeling met mest of vuil tijdens de werkzaamheden? Wordt schoeisel gereinigd en gedesinfecteerd bij het verlaten van het vuile gedeelte van de slachterij of stallen?


Beoordeling Ja Nee



Nr. Onderwerp

19.

20.

21.

22. 23. 24. 25. 26.

Beoordeling Ja Nee

Sieraden Werkt het personeel zonder sieraden of wordt er in uitzonderingsgevallen een gladde ring toegestaan waarbij aantoonbaar actief gewerkt wordt aan vermindering hiervan? Wondjes Wordt voorkomen dat de handen van medewerkers met huidwondjes op hand of onderarm in contact komen met vlees door hen: • een taak te geven waarbij zij géén contact hebben met vlees, of • latex handschoenen te laten dragen? Toiletbezoek Worden handen gewassen met water en desinfecterende zeep voor en na toiletbezoek? Training Ontvangt het personeel bij het in dienst treden een training over de relevante procedures? Ontvangt het personeel een hygiëne-training bij het in dienst treden? Wordt het personeel op het vakgebied bijgeschoold? Wordt het personeel op het gebied van hygiëne bijgeschoold (bijvoorbeeld tijdens werkoverleg)? Wordt tijdens het werkoverleg regelmatig herhaald dat werknemers moeten melden wanneer zij aan besmettelijke ziekten lijden?

27.

Bezoekers Is geborgd dat bezoekers voldoen aan de geldende hygiëne-regels?

28.

Sociale ruimten Wordt huis- en bedrijfskleding gescheiden opgeslagen voor alle personeelsleden?

Totaal Score (Maximum score = 28) Totaal score ‘nee’ Score overbrengen naar de verzamelstaat Corrigerende actie nodig? Ja / Neen Omschrijving actie:

Actie ondernomen? Ja / Neen Actie ondernomen door: Paraaf:


Deel 6. Persoonlijke hygiëne

Recommend Documents