INHOUD Bestelnr. 88213 Taaltherapie kinderen taalontwikkelingsstoornissen
Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven
Telefoon +31(0)172-61 03 75 Telefax +31(0)172-61 43 96
[email protected] www.k2-publisher.nl
Inhoud
Inleiding
Deel 1 Gebruik van het computerprogramma ‘Behandeldoelen tos’
1 Het computerprogramma 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Inleiding Doel van het computerprogramma ‘Behandeldoelen tos’ Doelgroep en gebruikers Uitgangspunten van het computerprogramma Taaldoelen in het computerprogramma Voorwaarden voor het gebruik van de drie soorten behandeldoelen
2 Stappen bij het opstellen van een behandelplan
15
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8
Inleiding Stap 1: Een diagnose stellen op basis van anamnese- en onderzoeksgegevens Stap 2: Formuleren van het centrale probleem van het kind Stap 3: Zoeken van hoofd- en subdoelen voor het kind in het computerprogramma Stap 4: Aanpassen van gekozen hoofd- en subdoelen aan het individuele kind Stap 5: Toevoegen van een evaluatiecriterium aan ieder hoofddoel Stap 6: Formuleren van een einddoel Afronding van het behandelplan
23 23 23 23 24 25 27 29 29 29 31 31 33 33 34 34
Deel 2 Verantwoording van behandeldoelen in het computerprogramma 3 Doelen voor pragmatiek
3.1 3.2 3.3
Inleiding Onderscheid in communicatieve functies en interactie- en conversatievaardigheden Plaats van doelen voor pragmatiek in het computerprogramma
37 37 37 39
Leen van den Dungen - Taaltherapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen - © Uitgeverij Coutinho
Pagina 1 van 5
INHOUD Bestelnr. 88213 Taaltherapie kinderen taalontwikkelingsstoornissen
3.4 3.5 3.6 3.7
Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven
Doelen voor communicatieve functies Gebruik van doelen voor communicatieve functies Doelen voor interactie- en conversatievaardigheden Gebruik van doelen voor conversatievaardigheden
4 Doelen voor woordenschat 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8
Inleiding Het opbouwen van het mentale lexicon Doelen voor de passieve woordenschat Gebruik van doelen voor de passieve woordenschat Doelen voor de actieve woordenschat Gebruik van doelen voor de actieve woordenschat Keuze van woorden uit de woordenlijsten bij individuele logopedie Gebruik van de woordenlijsten door leerkrachten
5 Doelen voor fonologie
5.1 5.2 5.3 5.4
Inleiding Fonologische contrastgraden Doelen in het computerprogramma voor fonologie Gebruik van doelen voor fonologie
6 Doelen voor grammatica 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
Inleiding Plaats van doelen voor grammatica in het computerprogramma Doelen voor syntaxis Doelen voor morfologie Kiezen van syntactische en morfologische doelen in samenhang Spel- en leefsituaties creëren en benutten voor grammaticale therapie
7 Doelen voor communicatie en participatie 7.1 7.2 7.3 7.4
Inleiding Doelen voor communicatie Doelen voor participatie Gebruik van doelen voor communicatie en participatie
Telefoon +31(0)172-61 03 75 Telefax +31(0)172-61 43 96
[email protected] www.k2-publisher.nl
39 43 45 47 49 49 50 51 53 53 55 55 58 59 59 59 62 65 67 67 67 68 71 72 73 77 77 77 78 80
Leen van den Dungen - Taaltherapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen - © Uitgeverij Coutinho
Pagina 2 van 5
INHOUD Bestelnr. 88213 Taaltherapie kinderen taalontwikkelingsstoornissen
Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven
8 Doelen voor een kind met een specifieke taalontwikkelingsstoornis
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8
Inleiding Doelen voor vermindering van grammaticale problemen van SLI-kinderen Doelen voor vermindering van woordvindingsproblemen van SLI-kinderen Doelen voor begrip en uitdrukking van taaldenkrelaties bij prentenboeken Doelen voor voorkomen of verminderen van sociaalemotionele problemen Doelen voor voorkomen of verminderen van leerproblemen Overzicht van doelen voor SLI-kinderen Gebruik van doelen voor SLI-kinderen
9 Doelen voor een kind met een auditieve stoornis 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9
Inleiding Doelen voor stimulering van communicatief gedrag van slechthorende kinderen Doelen voor het verbeteren van de luistervaardigheid Doelen voor het vergroten van de woordenschat Doelen voor het verbeteren van de fonologische en fonetische vaardigheid Doelen voor het verhogen van het grammaticale niveau Doelen voor taaldenkrelaties bij het voorlezen van prentenboeken Overzicht van doelen voor slechthorende kinderen Gebruik van doelen voor slechthorende kinderen
10 Doelen voor een kind met een verstandelijke beperking 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7
Inleiding Overzicht van communicatieve niveaus Doelen voor kind en omgeving om te communiceren met behulp van TC- en OC-vormen Doelen voor de taalontwikkeling Doelen voor de sociaalemotionele ontwikkeling Overzicht van doelen voor kinderen met een verstandelijke beperking Gebruik van doelen voor kinderen met een verstandelijke beperking
Telefoon +31(0)172-61 03 75 Telefax +31(0)172-61 43 96
[email protected] www.k2-publisher.nl
83 83 84 86 88 90 91 92 93 97 97 98 101 102 104 105 106 107 109 111 111 113 115 119 120 121 124
Leen van den Dungen - Taaltherapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen - © Uitgeverij Coutinho
Pagina 3 van 5
INHOUD Bestelnr. 88213 Taaltherapie kinderen taalontwikkelingsstoornissen
Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven
Telefoon +31(0)172-61 03 75 Telefax +31(0)172-61 43 96
[email protected] www.k2-publisher.nl
Deel 3
Behandelsuggesties voor kinderen met een taalniveau van 0 tot 6 jaar
11 Uitgangspunten voor taaltherapie voor kinderen met een taalniveau van 0 tot 6 jaar Ellen Burger & Martina de Groot 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6
Inleiding Interactieve, doelgerichte en functionele therapie Input versterkend taalaanbod Productie uitlokkend taalaanbod Feedback op de juistheid en doeltreffendheid van de uiting van het kind Directe therapie in combinatie met indirecte therapie
12 Behandelsuggesties voor kinderen met een taalniveau van 0 tot 2 jaar Renate van der Kruit 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6
127 128 129 131 135 136 141
Inleiding 141 Belangrijkste behandeldoelen voor kinderen met een taalniveau tot 2 jaar 141 Manipulatief spel bij het thema ‘spelen – speelgoed’ 143 Sensopathisch spel bij het thema ‘spelen – speelgoed’ 145 Bewegingsspel bij het thema ‘spelen – speelgoed’ 147 Onderzoek en behandeling van kinderen met een verstandelijke beperking 149
13 Behandelsuggesties voor kinderen met een taalniveau van 2 tot 3 jaar Renate van der Kruit & Leen van den Dungen 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 13.7
127
Inleiding Belangrijkste behandeldoelen voor kinderen met een taalniveau van 2 tot 3 jaar Uitbreiding van de passieve en actieve woordenschat Verhoging van het morfosyntactische niveau Uitbreiding van de pragmatische vaardigheden Vergroting van het vermogen tot communicatie en participatie Praktische suggesties bij behandelactiviteiten bij het thema ‘het gezicht’
14 Behandelsuggesties met scripts voor kinderen met een taalniveau van 3 tot 6 jaar Ellen Burger & Martina de Groot 14.1 Inleiding 14.2 Taaltherapie aan de hand van scripts
155
155 155 158 159 163 164 165 167
167 167
Leen van den Dungen - Taaltherapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen - © Uitgeverij Coutinho
Pagina 4 van 5
INHOUD Bestelnr. 88213 Taaltherapie kinderen taalontwikkelingsstoornissen
14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.8
Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat 37 NL-2411 CS Bodegraven
Belangrijkste behandeldoelen voor kinderen met een taalniveau van 3 tot 6 jaar Een behandelsessie aan de hand van lexicale doelen Een behandelsessie aan de hand van morfosyntactische doelen Een behandelsessie aan de hand van pragmatische doelen Het vormgeven van doelen voor communicatie en participatie Praktische suggesties voor scriptmatige taaltherapie
15 Behandelsuggesties met prentenboeken voor kinderen met een taalniveau van 3 tot 6 jaar Trees Duipmans 15.1 Inleiding 15.2 Taaltherapie met behulp van prentenboeken 15.3 Werkwijze
Lijst van afkortingen Literatuur Register
Inhoud cd-rom
Computerprogramma ‘Behandeldoelen tos’
Bijlagen
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11 12 13
Telefoon +31(0)172-61 03 75 Telefax +31(0)172-61 43 96
[email protected] www.k2-publisher.nl
170 172 177 180 182 184
187
187 187 190 195 197 211
Overzicht hulpschermen Behandelplan voor een voorbeeldcasus Verantwoording van de opbouw van de taaldoelen Verantwoording van woordenlijsten, doelwoorden voor fonologie en voorbeelduitingen voor grammatica Verantwoording van doelen voor communicatie en participatie Achtergronden van doelen voor kinderen met onderliggende stoornissen Omgaan met kind- en ouderkenmerken bij de taaltherapie Verdere behandelsuggesties bij hoofdstuk 12 Verdere behandelsuggesties bij hoofdstuk 13 Verdere behandelsuggesties bij hoofdstuk 14 Verdere behandelsuggesties bij hoofdstuk 15 Afbeeldingen bij scripts van hoofdstuk 14 Liedjes, teksten en muziek bij hoofdstuk 14
Leen van den Dungen - Taaltherapie voor kinderen met taalontwikkelingsstoornissen - © Uitgeverij Coutinho
Pagina 5 van 5