Deel 1 basis inhoudelijke structuur dakpanconstructie planning beschrijving per hoofdstuk
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
1
Inhoudelijke structuur (basis) Instap Basisstof Diagnostisch moment Differentiatiedeel Geïntegreerde wiskundige activiteit (G.w.a.) Computer Werkboek Oriëntatie op leren en werken (Olw)
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
2
Instap (basis) Elk hoofdstuk begint met een Instap. Met behulp van die Instap kunnen leerlingen zich oriënteren op de inhoud van het nieuwe hoofdstuk. Op de linker bladzijde staan opdrachten die gewoon gemaakt kunnen worden. Op de rechter bladzijde vindt die oriëntatie plaats door middel van de computer. Er kan voor gekozen worden om of de linker of de rechter pagina te laten maken. Het is ook mogelijk om er een opdracht uit te halen, die aan de orde te stellen en dan afsluiten met een klassengesprek. Nieuwe leerstof komt er in de Instap niet aan de orde. Bij tijdgebrek kan de Instap ook overgeslagen worden.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
3
Basisstof (basis) Na de Instap komen vijf paragrafen basisstof waarin de leerstof van het hoofdstuk wordt behandeld. Een paragraaf bestaat uit twee pagina’s, die gemiddeld één les kosten. De basisstof is geschikt voor zelfstandig werken. Het grootste gedeelte bestaat uit opdrachten. Verder staan er kleurvlakken in de basisparagrafen. In een rood kleurvlak staan zaken, die de leerlingen moeten ‘kennen’. In een blauw kleurvlak staan zaken die de leerlingen moeten ‘kunnen’. Zo’n blauw kleurvlak is een Systematisch Probleem Aanpak (SPA). Een SPA begint altijd met een ‘hoe-vraag’. Bij bijna alle SPA’s is een animatie gemaakt, die op de WiskDisk is te vinden. Een leerling kan daar thuis veel steun aan hebben. Bovendien staat na elke animatie een extra oefenopdracht op de WiskDisk. Bij sommige opdrachten staat een verwijzing naar een opdracht in de Extra oefening. Zo’n opdracht kan direct na een opdracht uit de basisstof gemaakt worden. Het is ook mogelijk om de Extra oefeningen te maken nadat de basisstof is doorgewerkt. Een schaartje voor een opdracht verwijst naar het werkboek.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
4
Diagnostisch moment (basis) Na de basisstof volgen twee pagina’s Samenvatting. Hier vinden de leerlingen een overzicht van de zaken die ze moeten ‘kennen’en ‘kunnen’. De Samenvatting kan als huiswerk worden opgegeven. Het Testbeeld is een toets, die gebruikt kan worden als voorbereiding op de repetitie. Om leerlingen ook thuis een controle-mogelijkheid te geven zijn de antwoorden van het Testbeeld in het werkboek opgenomen. Het Tussendoortje is bedoeld als een soort wiskundige recreatie. Het gaat daar om puzzelachtige opdrachten, die aansluiten bij het onderwerp van het hoofdstuk.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
5
Differentiatiedeel (basis) Aan de hand van de resultaten van het Testbeeld kan een keuze gemaakt worden uit het differentiatiedeel, dat bestaat uit de onderdelen: Extra oefening, Gemengde opdrachten en Pluspagina’s. Is het Testbeeld niet zo goed gemaakt, dan is het misschien beter om te kiezen voor Extra oefening. Dit tweetal bladzijden geeft een ‘herkansing’ voor belangrijke vaardigheden uit de basisstof. De Gemengde opdrachten zijn bedoeld voor het oefenen in het inzicht. Ze zijn dan ook van een iets hoger niveau dan de Extra oefeningen. Deze paragraaf bevat geen nieuwe leerstof. Een onderdeel van de Gemengde opdrachten is ICT. De ICT kan gedaan worden onafhankelijk van de de andere opdrachten. De Pluspagina’s bevatten de leerstof die nodig is voor aansluiting op deel 2 k(gt).
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
6
Geïntegreerde wiskundige activiteit (G.w.a.) (basis) Buiten de hoofdstukken komen ook wat grotere contexten aan bod in zogenaamde G.w.a.’s. De eerste G.w.a. is Informatie ontcijferen. In deel 1B staat Op de kermis. Een G.w.a. kan in 2 lessen gemaakt worden. Op de laatste pagina staan 2 of 3 praktische opdrachten. Daar kan een keus uit gemaakt worden. Achterin het werkboek staat te lezen, hoe een praktische opdracht aangepakt kan worden.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
7
Computer (basis) Aan het eind van deel 1A en van deel 1B staat een computerpracticum. Zo kunnen leerlingen leren werken met het programma VU-Grafiek. Tabellen, formules en grafieken staan hier centraal. Elk computerpracticum kan in twee lessen gedaan worden. Deze twee practica vormen een goede ondergrond voor het vervolggebruik in de hogere leerjaren. Omdat VU-Grafiek ook op de WiskDisk staat kunnen de practica ook thuis doorgewerkt worden. Vooral bij gebrek aan computerruimten is dit een goed alternatief. De tweede bladzijde van de Instap is een oriëntatie op het hoofdstuk aan de hand van de computer. De applets en de andere programma’s zijn allemaal op de WiskDisk te vinden. Daar staan ook alle programma’s die nodig zijn om het laatste deel van de Gemengde opdrachten op de computer te kunnen doen. Van ieder Testbeeld vindt u een digitale versie op de WiskDisk. U kunt dus besluiten de stof digitaal te toetsen. U kunt het ook als extra toets gebruiken. Van bijna ieder blauw kleurvlak is een animatie gemaakt. Na elke animatie volgt een digitale toetsopdracht.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
8
Werkboek (basis) In het werkboek staan nog meer oefenopdrachten bij elk hoofdstuk. Als er voor een opdrachtnummer een + staat dan hoort die oefenopdracht bij de Pluspagina’s. Hier zijn ook de knipbladen te vinden. De antwoorden van elk Testbeeld staan ook in dit werkboek. Achterin staan tips voor de aanpak van praktische opdrachten.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
9
Oriëntatie op leren en werken (Olw) (basis) De onderwerpen in deze Olw zijn nog niet ingedeeld naar de sectoren, waar later een keus uit gemaakt zal worden. In een Olw gaat het om wiskunde, die in beroepen voorkomt. De onderwerpen zijn: - een tegelvloer leggen - een advertentie zetten - breien - consultatiebureau arts
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
10
Dakpanconstructie (basis) Ieder hoofdstuk bevat twee pagina’s verbreding of verdieping. Daarin staat de extra stof die een leerling gemaakt moet hebben als de overstap naar een ‘hoger’ deel gemaakt wordt. In deze dakpanconstructie zijn de basisstof èn de plusparagrafen van deel 1 basis wat inhoud betreft vergelijkbaar met de basisstof van deel 1 kgt. Anders gezegd: de leerling die alle basisstof en alle plusparagrafen van deel 1 basis gedaan heeft kan in klas 2 verder gaan in deel 2 k(gt). Zie ook het serieoverzicht in de leerlingenboeken op pagina 2.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
11
Planning (basis) Tempo waarin de boeken doorgewerkt kunnen worden Tempo bij 4 lesuren per week Tempo bij 3 lesuren per week Bezuinigen of inhalen
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
12
Tempo waarin de boeken doorgewerkt kunnen worden (basis) De leerstof van klas 1 is verdeeld over deel 1A en deel 1B. Deel 1A heeft 8 hoofdstukken, een G.w.a. en een computerpracticum. Deel 1B heeft 7 hoofdstukken, een G.w.a., een computerpracticum en een Oriëntatie op leren en werken. In de gewone paragrafen vormen twee pagina’s naast elkaar een eenheid. Een vuistregel voor het tempo is een gemiddelde van twee pagina’s per les. De manier waarop u de boeken kunt doorwerken wordt onder andere bepaald door het aantal lesuren dat u per week aan wiskunde kunt besteden. In de volgende planning worden verschillende mogelijkheden onder elkaar gezet. Er is steeds uitgegaan van 35 normale schoolweken, inclusief de toetsing.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
13
Tempo bij 4 lesuren per week (basis) De Instap bestaat steeds uit twee onderdelen. Links een oriëntatie op het hoofdstuk aan de hand van opdrachten. Rechts een oriëntatie op het hoofdstuk op de computer. U kunt hieruit een keuze maken. Bovendien zijn de computeropdrachten ook thuis te maken met behulp van de WiskDisk. Daarom gaan we uit van een gemiddelde besteding van een half lesuur Instap. Elke basisparagraaf zal gemiddeld 1 lesuur in beslag nemen. Na de basisstof kan er een halve les besteed worden aan de Samenvatting en het Testbeeld. Daarna kunnen de leerlingen één lesuur aan de slag met het differentiatiedeel: Extra oefening, Gemengde opdrachten of Plusparagraaf. Tenslotte hebt u nog een lesuur nodig voor de afsluitende toets. Schematisch: - Instap - basisstof - Samenvatting + Testbeeld - differentiatiedeel - afsluitende toets
1 2
- totaal per hoofdstuk
8 lesuren
lesuur 1 lesuur 1 lesuur 2 1 lesuur 1 lesuur +
De rest van de lessen kunt u besteden aan de andere onderdelen en aan de oefenopdrachten.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
14
Tempo bij 3 lesuren per week (basis) Bij 3 lesuren per week is er voor elk hoofdstuk 6 lesuren beschikbaar. In dat geval is het verstandig om uit te gaan van wat minimaal gedaan moet worden. Dat is de basisstof: daarvoor zijn 5 lesuren nodig. Samenvatting en Testbeeld kunt u opgeven als huiswerk. Dan is er nog een lesuur nodig voor de toets. En hebt u tijd over, dan kan een keus gemaakt worden uit Instap of ICT bij Gemengde opdrachten. Schematisch: - Instap - basisstof - Samenvatting + Testbeeld - differentiatiedeel - afsluitende toets
facultatief 5 lessen huiswerk facultatief 1 lesuur +
- totaal per hoofdstuk
6 lessen
De resterende lessen kunt u besteden aan de andere onderdelen en aan de oefenopdrachten.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
15
Bezuinigen of inhalen (basis) In het geval van tijdgebrek kan het nodig zijn, om opdrachten over te slaan. Deze opdrachten kunt u per hoofdstuk vinden onder het kopje ‘Bezuinigen’. Het is voorts mogelijk, dat een leerling door ziekte is achter geraakt. Onder het kopje ‘Inhalen’ staan de kernopdrachten genoemd, die door deze leerling zeker gemaakt moeten worden om de achterstand weg te werken.
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
16
Beschrijving per hoofdstuk (basis) Deel a 1 Lijnen en cirkels 2 Verhoudingen 3 Plaatsbepalen 4 Breuken en kommagetallen 5 Omtrek en oppervlakte 6 Grafieken 7 Kijken naar ruimtefiguren 8 Regels ontdekken
Deel b 9 Negatieve getallen 10 Inhoud 11 Formules 12 Hoeken 13 Vergelijken 14 Vlakke figuren 15 Formules en vergelijingen
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
17
1 Lijnen en cirkels (basis) Nieuwe begrippen Basis: vierkant, zijde, diagonaal, evenwijdig, loodrecht, straal en middelpunt van een cirkel Plus: kijklijn, afstand tussen twee evenwijdige lijnen
WiskDisk In de Instap ‘ICT Kleuren’ kunnen de leerlingen met het programma paint vlakvullingen kleuren. Het is een speelse kennismaking met het vak. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Figuren maken en opvullen’ kunnen leerlingen weer vlakvullingen kleuren, maar nu zijn de aangeboden figuren complexer dan in de instap.
Tip Om leerlingen goed met de passer te leren werken, is oefenen heel belangrijk. U kunt leerlingen een vel tekenpapier geven. Daarop kunnen ze met de passer mooie (bloem)figuren maken. De tekeningen kunnen gebruikt worden om het lokaal te versieren. Ook het tekenen van evenwijdige lijnen en lijnen die loodrecht op elkaar staan kan veel extra oefening gebruiken. Dit kan binnen wiskundige vormen als rechthoek, vierkant en cirkel.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 1.1 1.2 1.3 1.4 +
bezuinigen 3, 6 10 18, 20 24, 25 P-3
inhalen 1, 2, 4, 5 6, 7, 8, 9, 11 15, 16 17, 19 21, 22, 23, 26, 27 P-1, P-2, P-4, P-5, P-6, P-7, P-8
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
18
2 Verhoudingen (basis) Nieuwe begrippen Basis: verhouding, verhoudingstabel, schaal, rekenen in een verhoudingstabel Plus: wel of geen verhoudingstabel, rekenen via 1 in een verhoudingstabel
WiskDisk In de Instap ‘ICT Recepten’ maken leerlingen kennis met verhoudingen door naar recepten te kijken. De recepten zijn gemaakt in een Excel omgeving. Hiervoor is gekozen om leerlingen kennis te laten maken met Excel. Kinderen kunnen dit programma doen ook zonder dat zij enige kennis van Excel hebben. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Citroenijs’ gaat het over het omrekenen van hoeveelheden van de ingrediënten voor citroenijs.
Tip Op de basisschool hebben leerlingen op verschillende manieren met verhoudingen en verhoudingstabellen gewerkt. In Moderne wiskunde worden verhoudingstabellen steeds als een belangrijk hulpmiddel gebruikt. Daarom is het belangrijk dat leerlingen bij berekeningen steeds verhoudingstabellen maken. Wanneer leerlingen het rekenen met verhoudingstabellen namelijk goed beheersen bewijst het in allerlei andere hoofdstukken zijn nut.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 2.1 2.2 2.3 2.4 +
bezuinigen 4, 11 17, 19 22, 25 P-6, P-11
inhalen 1, 2, 3, 5, 6, 7 8, 9, 10, 12 13, 14, 15, 16, 18 20, 21, 23, 24, 26 P-1, P-2, P-3, P-4, P-5 P-7, P-8, P-9, P-10
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
19
3 Plaatsbepalen (basis) Nieuwe begrippen Basis: plattegrond, assenstelsel, coördinaten, oorsprong, horizontale as, verticale as Plus: stapgrootte
WiskDisk In de Instap ‘ICT Texel’ gaan leerlingen plaatsen opzoeken op de kaart van Texel. Leerlingen kunnen op het scherm aflezen in welk vak een plaats ligt. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Amsterdam’ wordt met routes gewerkt. Leerlingen kunnen aflezen door welke vakken route gaan en hoe groot de afstand is tussen twee plaatsen.
Tip Bij de introductie van plattegronden kan natuurlijk ook de plattegrond van eigen stad of omgeving gebruikt worden. Bij het tekenen in assenstelsels kunt u de leerlingen de opdracht geven om in een assenstelsel van bijvoorbeeld 10 bij 10 een (niet te moeilijke) tekening te maken. Laat ze de coördinaten daarna opschrijven van de punten die je moet verbinden om de tekening te maken. U kunt een leerling zijn tekening laten doorgeven aan de rest van de klas. Alle leerlingen tekenen weer een assenstelsel van 10 bij 10. De leerling van wie de tekening wordt doorgegeven leest hardop de coördinaten voor waarmee de tekening gemaakt kan worden.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 3.1 3.2 3.3 3.4 +
bezuinigen 4 14 20 P-5, P-6
inhalen 1, 2, 3 5, 6, 7, 8, 9 10, 11, 12, 13, 15 16, 17, 18, 19 P-1, P-2, P-3, P-4
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
20
4 Breuken en kommagetallen (basis) Nieuwe begrippen Basis: breuk, kommagetal, afronden op één of twee cijfers achter de komma Plus: procenten, van breuken naar procenten
WiskDisk In de Instap ‘ICT Procenten’ ligt de nadruk op het schatten van procenten en het op volgorde ztten van kommagetallen. Door goed te schatten kunnen leerlingen een zo’n hoog mogelijke score proberen te halen. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Procenten en op volgorde’ krijgen de leerlingen opdrachten die vergelijkbaar zijn met die in de instap maar nu een stapje moeilijker.
Tip Laat de leerlingen bij de paragraaf over breuken en kommagetallen maatbekers of thermometers meebrengen en laat ze de verschillen in notering op deze voorwerpen vergelijken. Je zou de leerlingen de opdracht kunnen geven etiketten te verzamelen zoals bij opdracht 26. Laat de leerlingen controleren of de bedragen kloppen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 4.1 4.2 4.3 4.4 +
bezuinigen 3 8, 12 19 22, 24 P-4, P-7
inhalen 1, 2, 4, 5 6, 7, 9, 10, 11, 13 14, 15, 16, 17, 18 20, 21, 23, 25, 26 P-1, P-2, P-3, P-5, P-6
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
21
5 Omtrek en oppervlakte (basis) Nieuwe begrippen Basis: handige maten, lengtematen, omtrek, oppervlakte Plus: oppervlaktematen, vierkante centimeter, vierkante meter
WiskDisk In de Instap ‘ICT Eilanden’ kunnen de leerlingen met behulp van een pijl om figuren en eilanden trekken. Door vlakken te vullen kunnen ze de oppervlakte van deze figuren en eilanden bepalen. Zo worden de begrippen omtrek en oppervlakte aanschouwelijk gemaakt. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Oppervlakte en omtrek’ wordt de relatie tussen de omtrek en oppervlakte van een aantal eilanden bekeken.
Tip Bij de introductie van handige maten kunt u de leerlingen eerst een aantal maten laten noemen die ze kennen. Denk aan eigen lichaamslengte, gewicht enzovoort om vandaar uit naar algemenere maten te gaan. Op de WiskDisk vindt u programma’s waarmee de leerlingen het omrekenen van lengtematen kunnen oefenen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 5.1 5.2 5.3 5.4 +
bezuinigen 6 11 15 23 P-3, P-7
inhalen 1, 2, 3, 4, 5 7, 8, 9, 10 12, 13, 14, 16, 17 18, 19, 20, 21, 22 P-1, P-2, P-4, P-5, P-6
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
22
6 Grafieken (basis) Nieuwe begrippen Basis: grafieken, stijgen, dalen, constant, zaagtand Plus: verband
WiskDisk In de Instap ‘ICT Temperatuur’ wordt een weergrafiek bekeken. Begrippen als verticale as en coördinaten worden opgehaald. De leerlingen kunnen dit onderdeel zonder verdere kennis van VU-Grafiek maken. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Sierbestrating’ wordt het programma VU-Grafiek weer gebruikt. Nu wordt naast het aflezen uit een gegeven grafiek, ook twee gegeven grafieken vergeleken.
Tip Laat de leerlingen hun groeiboekje van het consultatiebureau meenemen. Laat ze de grafieken tekenen van de groei van hun lichaamslengte of hun gewicht tussen 0 en 12 maanden.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 6.1 62 6.3 6.4 +
bezuinigen 4 8 11 16 P-3
inhalen 1, 2, 3 5, 6, 7 9, 10, 12 13, 14, 15 P-1, P-2, P-4
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
23
7 Kijken naar ruimtefiguren (basis) Nieuwe begrippen Basis: ruimtefiguren, grensvlak, ribbe, hoekpunt, balk, kubus, piramide, bouwplaat, aanzichten Plus: uitslag
WiskDisk In de Instap ‘ICT Kijken’ kunnen de leerlingen allerlei figuren op een tafel zetten. Deze tafel kan in verschillende richtingen gedraaid worden. Zo is het mogelijk om de figuren van allerlei kanten te bekijken. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Huisjes bouwen’ krijgen de leerlingen de opdracht om kubusbouwsels te maken.
Tip Het is handig om een flink aantal houten kubusjes (van bijvoorbeeld 3 bij 3 bij 3) in het lokaal te hebben. Mogelijk kan de docent handvaardigheid of techniek hierbij behulpzaam zijn. Het verdient aanbeveling om de ruimtefiguren balk, kubus en piramide in het lokaal te hebben en de begrippen grensvlak, ribbe en hoekpunt aan de hand van deze ruimtefiguren veel te oefenen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 7.1 7.2 7.3 7.4 +
bezuinigen 4, 6 10 13 24 P-5
inhalen 1, 2, 3, 5, 7 8, 9 11, 12 14, 15, 16, 17, 18, 19 20, 21, 22, 23 P-1, P-2, P-3, P-4
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
24
8 Regels ontdekken (basis) Nieuwe begrippen Basis: regel in woorden, rekenpijl, pijlenketting, IN-UIT-tabel Plus: een rekenpijl zoeken
Nieuwe begrippen in de plus Rekenpijlen maken.
WiskDisk In de Instap ‘ICT Buitenlands geld’ kunnen leerlingen met behulp van de computer geld omrekenen. Het programma biedt ook de mogelijkheid om koersen te wijzigen, zodat leerlingen ook de meest actuele koersstanden kunnen invoeren. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Pijlenkettingen’ gaan de leerlingen aan het werk met een pijlenketting waarin de bewerkingen en getallen kunnen worden veranderd. Het programma berekent steeds het UIT-getal als er een IN-getal wordt gegeven.
Tip U kunt een aantal extra oefeningen maken bij opdracht 11. Door gebruik te maken van het programma ‘Pijlenkettingen’ op de WiskDisk kunt u de leerlingen hun antwoorden laten controleren.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 8.1 8.2 8.3 8.4 +
bezuinigen 3 6 13 17 P-5
inhalen 1, 2, 4 5, 7, 8, 9 10, 11, 12 14, 15, 16,18 P-1, P-2, P-3, P-4
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
25
9 Negatieve getallen (basis) Nieuwe begrippen Basis: getallenlijn, positief getal, negatief getal, kleiner dan, groter dan Plus: blokjes eruit
WiskDisk In de Instap ‘ICT Warme en koude blokjes’ gebruiken de leerlingen voor het eerst het programma van de heks. Bij ‘De toverdrank 1’ zien de leerlingen wat er gebeurt met de temperatuur in de ketel als je er warme of koude blokjes bijgooit. De thermometer in de ketel laat de eindtemperatuur steeds zien. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Tovervierkanten’ krijgen de leerlingen de opdracht om tovervierkanten af te maken. Het oefenen van het optellen van negatieve getallen wordt daarbij spelenderwijs geoefend.
Tip U zou het hoofdstuk kunnen openen met een weerbericht uit een krant waar een aantal steden met hun temperaturen worden genoemd.(het liefst ook met negatieve temperaturen). Naar aanleiding daarvan kunt u de voorkennis van de leerling aftasten. De paragrafen 9.4 en 9.5 kunnen ook door de leerlingen met behulp van de computer worden gemaakt. Daarvoor kunt u ze het onderdeel ‘De toverdrank 1’ laten openen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 +
bezuinigen 6, 8 12, 15 21 25, 29 32 P-2
inhalen 1, 2, 3, 4, 5, 7 9, 10, 11, 13, 14, 16 17, 18, 19, 20 22, 23, 24, 26, 27, 28 30, 31, 33, 34, 35, 36 P-1, P-3, P-4, P-5, P-6
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
26
10 Inhoud (basis) Nieuwe begrippen
Basis: inhoud, kubieke centimeter (cm3), kubieke decimeter (dm3) Plus: liter
WiskDisk In de Instap ‘ICT Dozen vullen’ moeten leerlingen pakjes verslepen en plaatsen in een doos. De nadruk ligt op hoeveel pakjes kunnen er naast elkaar, hoeveel kunnen er achter elkaar en hoeveel passen er dan in totaal in de doos. De ‘ICT Dozen vullen’ van de gemengde opdrachten bouwt voort op de ICT uit de instap. Nu wordt er niet alleen ingezoomd op hoeveel pakjes er achter elkaar en naast elkaar kunnen liggen maar kunnen er ook meerdere lagen op elkaar geplaatst worden.
Tip
Het verdient aanbeveling om zo veel mogelijk houten kubusjes van 1 cm3 in het lokaal te hebben. Vooral bij de paragrafen 10.3 en 10.4 en de extra oefening kan dit aanschouwelijk materiaal zijn nut bewijzen. Ook een doorzichtig model van een dm3 zou handig zijn.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 10.1 10.2 10.3 10.4 +
bezuinigen 2, 5 9, 11 17 20 P-2, P-4
inhalen 1, 3, 4, 6 7, 8, 10, 12 13, 14, 15, 16, 18 19, 21, 22, 23 P-1, P-3, P-5, P-6, P-7
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
27
11 Formules (basis) Nieuwe begrippen Basis: grafieken bij rekenpijlen, grafieken bij pijlenkettingen, formule Plus: formules maken
WiskDisk In de Instap ‘ICT Pijlenkettingen’ wordt teruggegrepen op het programma dat is gebruikt bij de gemengde opdrachten van hoofdstuk 8. Spelenderwijs wordt zo het werken met rekenpijlen en pijlenkettingen herhaald. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Formule in VU-Grafiek’ krijgen de leerlingen de opdracht om een formule in te voeren in VU-Grafiek. Zo leren ze een aantal mogelijkheden van dit programma kennen.
Tip U zou na het maken van G-4 de leerlingen de opdracht kunnen geven de opdrachten 2 en 3 en de opdrachten 5 en 6 ook met VU-Grafiek te maken. Laat ze de rekenpijlen en pijlenkettingen eerst omzetten in formules. Daarna kunnen ze de formules invoeren in VU-Grafiek en er grafieken bij laten tekenen. De leerlingen kunnen zo controleren of de tekeningen in hun schrift goed zijn.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 11.1 11.2 11.3 11.4 +
bezuinigen 1 4 10 13, 15 P-4
inhalen 2, 3 5, 6 7, 8, 9, 11 12, 14, 16 P-1, P-2, P-3, P-5
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
28
12 Hoeken (basis) Nieuwe begrippen Basis: hoek, hoekpunt, benen, rechte hoek, scherpe hoek, stompe hoek, graad Plus: koers, koershoek
WiskDisk In de Instap ‘ICT Kijken’ ligt de nadruk op kijklijnen. Door deze kijklijnen wordt een gebied ingesloten. De leerlingen ervaren dat als de kijklijnen een grotere hoek vormen je een groter deel ziet. Het woord hoek wordt hier nog niet genoemd. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Kijkhoeken en hoeken schatten’ wordt met de begrippen scherpe hoek, rechte hoek en stompe hoek gespeeld en geoefend. Daarnaast krijgen leerlingen de opdracht om een aantal hoeken zo goed mogelijk te schatten. De te schatten hoeken liggen tussen 0 en 180 graden. Hierbij kunnen ze punten scoren.
Tip Laat de leerlingen in tweetallen werken aan de volgende opdracht: Op een wit vel tekenen beide leerlingen 10 hoeken. Daarna moeten ze deze tien hoeken opmeten en de antwoorden in potlood op de achterkant van het blad schrijven. Er mag niet bij elkaar gekeken worden. Vervolgens wisselen de leerlingen van blaadje. Ze proberen nu de grootte van de getekende hoeken te schatten en zetten hun schatting onder de hoek. Daarna gaan de leerlingen hun score bepalen door te controleren hoeveel de schatting van het juiste antwoord afligt. Elke afwijking levert een minpunt op. De leerling met de minste minpunten heeft gewonnen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 12.1 12.2 12.3 12.4 +
bezuinigen 2 8 18, 20 P-5
inhalen 1, 3, 4 5, 6, 7, 9, 10 11, 12, 13, 14, 15, 16 17, 19, 21, 22 P-1, P-2, P-3, P-4, P-6
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
29
13 Vergelijken (basis) Nieuwe begrippen Basis: verband, dubbele tabel, vergelijken Plus: grafiek of tabel
WiskDisk In de Instap ‘ICT Temperatuur’ moeten de leerlingen de temperaturen van twee dagen vergelijken. Er wordt gebruik gemaakt van VU-Grafiek. Daarbij komen het invoeren van een tabel, het laten tekenen van de grafiek en het gebruik van de trace-functie aan de orde. In de Gemengde opdrachten ‘ICT vergelijken met VU-Grafiek’ wordt er voortgebouwd op de inhoud van de ICT van de instap. Bij het vergelijken van twee grafieken wordt nu meer bekend verondersteld.
Tip U zou de ICT van de gemengde opdrachten uit kunnen breiden door opdrachten als 17 en 18 of 19 tot en met 21 in VU-Grafiek in te voeren met behulp van formules. Ook opdracht 25 leent zicht hiervoor. Zo wordt de vaardigheid van het werken met formules binnen VU-Grafiek, die in hoofdstuk 11 aan de orde is geweest, ook onderhouden.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 +
bezuinigen 4 8 14 17, 18 25 P-2
inhalen 1, 2, 3, 5 6, 7, 9, 10, 11 12, 13, 15, 16 19, 20, 21 22, 23, 24 P-1, P-3, P-4
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
30
14 Vlakke figuren (basis) Nieuwe begrippen Basis: spiegel-symmetrisch, symmetrie-as, gelijkzijdige driehoek, gestrekte hoek, volle hoek Plus: gelijkbenige driehoek, rechthoekige driehoek, ruit, vlieger, parallellogram
WiskDisk In de Instap ‘ICT Spiegelen’ worden symmetrische figuren geïntroduceerd als plaatjes waarbij door dubbelvouwen twee helften op elkaar passen. De leerling krijgt de opdracht om een aantal foutieve plaatjes zo te verbeteren, dat de twee helften precies op elkaar passen. Spelenderwijs worden ze zo vertrouwd gemaakt met het begrip ‘symmetrie’, zonder deze term te laten vallen. In de Gemengde opdrachten ‘ICT Spiegelen’ in de gemengde opdrachten moeten de leerlingen zelf het spiegelbeeld maken bij een aantal gegeven figuren. Daarbij zullen ze net zoals in de ICT van de instap af en toe gebruik moeten maken van de functie waarmee je kunt draaien over 90 graden.
Tip U zou als huiswerkopdracht de leerling zoveel mogelijk plaatjes kunnen laten verzamelen waarbij symmetrie een rol speelt. Denk daarbij aan plaatjes van verkeersborden, tapijten patronen in kleren, logo’s enzovoort. De plaatjes kunnen gebruikt worden bij het zoeken van symmetrie-assen. Ze kunnen bijvoorbeeld ook geordend worden naar het aantal symmetrieassen.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 14.1 14.2 14.3 14.4 +
bezuinigen 4, 5 9, 10 17 24 P-5, P-6
inhalen 1, 2, 3, 6 7, 8, 11, 12, 13 14, 15, 16, 18, 19, 20 21, 22, 23, 25, 26 P-1, P-2, P-3, P-4, P-7, P-8, P-9
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
31
15 Formules en vergelijkingen (basis) Nieuwe begrippen Basis: formule, omgekeerde rekenpijl, omgekeerde pijlenketting, terugrekenen Plus: vergelijking
WiskDisk In de Instap ‘ICT Pijlenkettingen’ worden getalspelletjes gespeeld met behulp van rekenpijlen en pijlenkettingen. Met het programma kunnen heel snel bewerkingen en getallen verandert worden. De leerling kan vervolgens getallen invoeren, het programma berekent dan de uitvoer. In de Gemengde opdrachten ‘ICT VU-Grafiek’ gaan de leerlingen met VU-Grafiek aan het werk. Daarbij moeten ze tabellen invoeren en grafieken laten tekenen. Tenslotte worden de grafieken vergeleken.
Tip De volgende opdracht zouden de leerlingen in tweetallen na opdracht 11 kunnen doen. Laat beide leerlingen op een blaadje nog een aantal van dit soort getalraadsels schrijven. Daarna worden de blaadjes gewisseld. Nu moet de leerling met behulp van een pijlenketting en een omgekeerde pijlenketting de antwoorden op de getalraadsels vinden. Stimuleer de leerlingen om zoveel mogelijk verschillende bewerkingen en volgordes in bewerkingen te gebruiken.
Bezuinigen of inhalen paragraaf 15.1 15.2 15.3 15.4 +
bezuinigen 3 10 14 18
inhalen 1, 2, 4, 5 6, 7, 8, 9 11, 12, 13, 15 16, 17, 19 P-1, P-2, P-3
Moderne wiskunde docentenhandleiding klas 1 vmbo basis
32