DECENTRA- LISATIE JEUGDZORG Pedagoog voor de klas kan veel hulp zelf verlenen

Nr.4 | november 2014

‘Worden wie je bent’ betekent eigenlijk ‘worden zoals wij’

ZIJ MOET WORDEN ZOALS WIJ

FOCUS: CREATIEF MET LEEGSTAND

IKC, medegebruik of verhuur?

ROUW OP SCHOOL

“Heftig maar ook vaak bijzonder”

DECENTRALISATIE JEUGDZORG

“Pedagoog voor de klas kan veel hulp zelf verlenen”

WAT MUZIEK DOET

Je gaat er ook nog beter van rekenen

de klas van...

“ IK LEER MET HEN MEE, WE HEBBEN ZULKE MOOIE GESPREKKEN” Tekst: Hester van de Kaa | Fotografie: Shody Careman

De klas van...

kwaliteiten. Ik ben ervan onder de indruk

de studiecoach. We hebben werkbijeen-

hoe snel ze gegroeid zijn in betrokkenheid

komsten waarin theorie en praktijk samen-

op elkaar en openstaan voor elkaar. Ik leer

NAAM: MONIQUE VELTHUYSE

komen. De Marnix Academie wil bekwame,

met hen mee, we hebben zulke mooie

LEEFTIJD: 49

bevlogen en betrokken leerkrachten

gesprekken. Het jaarthema van de Marnix

SCHOOL: MARNIX ACADEMIE

afleveren die op authentieke wijze leerlingen

is: Jij maakt het verschil. Elke bijeenkomst

PLAATS: UTRECHT

weten te inspireren. Ik wil de studenten

opent een student naar aanleiding van dat

VAK: STEM

helpen vorm te geven aan hun persoonlijk

thema. De laatste keer nam iemand ons

leiderschap. Nee, het zijn niet alleen maar

mee in haar leven, vertelde wie zij bewon-

vrouwen in mijn groep. Er zijn ook vier

derde en hoe dat haar leerkracht-zijn

jongens, gelukkig. En ja, ik merk verschil.

beïnvloedt. Ze vroeg ons ook: Wie bewon-

Vooral in het eerste jaar vinden jongens

der je en hoe beïnvloedt dat hoe jij voor de

het lastiger hun studie te plannen en zich

klas staat? Ik werk in het onderwijs omdat ik

vervolgens aan die planning te houden.

het belangrijk vind dat kinderen en jongeren

En, zonder te willen generaliseren, jongens

alle kansen krijgen om zich te ontwikkelen.

hebben vaak meer moeite met het schrijven

Het is heel gaaf om bij te dragen aan de

van een portfolio dan meisjes. Maar deze

professionele en persoonlijke ontwikkeling

tweedejaars studenten zijn al ervaren.

van leerkrachten die daarmee kinderen

Ik ben heel blij met jongens in de groep.

kunnen inspireren. Daarnaast vind ik het

Ze zorgen voor een andere dynamiek, een

­onderwijs een inspirerende omgeving voor

meer­waarde. We werken keihard en lachen

mijn eigen ontwikkeling. Ik doe nu zelf ook

ook genoeg. De groep was nieuw voor mij.

een master pedagogiek vanuit een eco­

Heel mooi vind ik de enorme diversiteit aan

logische visie.”

EN EXPRESSIE / STUDIECOACH KLAS: GROEP 14 BB VRIJE TIJD: REIZEN, LEZEN, TENNISSEN

2

“Van deze elf tweedejaars studenten ben ik

•

inhoud

10 IN DEZE EDITIE

16

18

25

ONS OPVOEDINGS­ FOCUS: IDEAAL SLUIT CREATIEF MET LEEGSTAND 16 MENSEN UIT 4

30

Het geloof in de zelfontplooiing van

Het komt steeds meer voor:

HOE EEN DRUK KIND RUSTIG ­MUZIEK KAN ­MAKEN 25

het individu is een groepscultuur

leegstand als gevolg van krimp.

Muziek maken op school is niet alleen

geworden die andersdenkenden

Zowel in het primair als het

waardevol in zichzelf, je gaat er ook

buitensluit, stelt historicus Bram

voortgezet onderwijs is de daling van

nog beter van rekenen. En voor de

Mellink. Wat betekent dat voor het

het aantal leerlingen voelbaar. Dat

concentratie is het ook goed, leert de

(christelijk) onderwijs?

heeft gevolgen voor de exploitatie

ervaring van twee scholen.

ROUW OP SCHOOL: “HEFTIG MAAR OOK VAAK BIJZONDER” 10

van gebouwen. Hoe los je dat als bestuur op?

DE RONDVRAAG: “DE CONCIËRGE IS ONBETAALBAAR” 30

steekpartij op het Corbulo College

DECENTRALISATIE JEUGDZORG EN DE ROL VAN DE PEDAGOOG 18

krijgt het thema ‘rouw op school’

Met angst en beven of vol

extra aandacht. Maar verreweg de

vertrouwen zien schoolleiders en

meeste kinderen hebben in groep 8

bestuurders 1 januari 2015 naderen,

RUBRIEKEN

al met ‘gewone’ vormen van rouw

de datum waarop gemeenten

DE KLAS VAN… 2

en verlies te maken gekregen. Wat

verantwoordelijk worden voor de

NIEUWSPLEIN 8, 26

doet de school? Alleen een

jeugdzorg. Wat betekent dat voor

COLUMN WIM KUIPER 12

‘rouwkoffer’ huren, is niet voldoende,

scholen?

DIENSTVERLENING IN

Door de ramp met de MH17 en de

Verus poneert een stelling. Betrokkenen uit het onderwijs reageren.

DE PRAKTIJK 13

vertelt Melissa Bakker van Arkade.

MIJN VERHAAL 14 OPINIE 21 GA JIJ JE MAAR EENS MELDEN... 22  SCHOLEN MET LEF 24 JURIDISCHE KWESTIE 28 LEDENVOORDEEL 29

COLOFON

Nr.4 | november 2014 VERUS MAGAZINE VOOR CHRISTELIJK ONDERWIJS VERUS, vereniging voor christelijk onderwijs Wij verenigen schoolleiders van meer dan 2.200 scholen en bestuurders en toezichthouders van ruim 500 scholenorganisaties in PO, VO, MBO en HO. Voor hen zijn wij in de ontwikkeling van eigentijds christelijk onderwijs de vernieuwende sparringpartner en de vertrouwde belangenbehartiger. ISSN: 2352-5320

REDACTIE Hester van de Kaa (redacteur) Guido de Bruin (hoofdredacteur) Corine de Reus (bladmanager, eind- en beeldredacteur) REDACTIEADRES Houttuinlaan 5b, Postbus 381, 3440 AJ Woerden [email protected]. VERUS DIGITAAL Het magazine kan als pdf gedownload worden van www.verus.nl. VORMGEVING Ontwerpwerk, Den Haag DRUK Ten Brink, Meppel COVERFOTO Jan van der Meijde

ABONNEMENTEN (excl. 6% btw) Verus Magazine is voor leden gratis en kost voor niet-leden € 50. Verus Magazine verschijnt zes keer per jaar. Zonder schriftelijke opzegging (per e-mail of post) wordt het abonnement na een jaar ­automatisch verlengd voor onbepaalde tijd. Er geldt een opzegtermijn van drie ­maanden. Voor informatie en losse nummers: 0348 74 44 44 of [email protected]. COPYRIGHT Voor overname van artikelen of gedeelten daarvan graag voorafgaand contact met de redactie. DISCLAIMER Aan de informatie in dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

3

“Paradoxaal genoeg is het geloof in het vrije individu een groepscultuur ­geworden die, zoals dat gaat met groepsculturen, andersdenkenden ­buitensluit”

4

coverstory

Tekst: Guido de Bruin | Fotografie: Jan van der Meijde

‘Worden wie je bent’ betekent eigenlijk ‘worden zoals wij’

ONS OPVOEDINGS­ IDEAAL SLUIT MENSEN UIT WIE IN GOOGLE DE TREFWOORDEN ‘WORDEN WIE JE BENT’ IN COMBINATIE MET ‘ONDERWIJS’ INTIKT, KRIJGT MEER DAN EEN HALF MILJOEN HITS. VEEL VRIJE SCHOLEN HEBBEN DIT ADAGIUM HOOG IN HET VAANDEL STAAN, MAAR OOK CHRISTELIJKE, KATHOLIEKE EN ZELFS ISLAMITISCHE SCHOLEN. HET KLINKT SYMPATHIEK, MAAR OOK HET GELOOF IN DE ZELFONTPLOOIING VAN HET INDIVIDU IS EEN GROEPSCULTUUR GEWORDEN DIE ANDERSDENKENDEN BUITENSLUIT.

Een land waar iedereen zichzelf kan zijn

katholieke en openbare onderwijsorgani­

sculturen, andersdenkenden buitensluit.

saties (waaronder ook de Besturenraad,

Het ideaal ‘worden wie je bent’ verkeerde

Het grote aantal hits illustreert de stelling

voorloper van Verus). Daaraan is volgens

daardoor in “een nieuw soort ‘worden zoals

van historicus Bram Mellink dat ‘worden

Mellink af te lezen dat het onderwijs in de volle

wij’: andersdenkenden voelden steeds meer

wie je bent’ het nieuwe credo van het

breedte het ideaal van de opvoeding tot

druk om zich naar de spelregels van de

geïndividualiseerde Nederland is geworden.

individuele vrijheid is gaan omarmen. Reële

geïndividualiseerde samenleving te voegen.

In zijn boek Worden zoals wij laat hij zien

of vermeende collectieve gewetensdwang

Waar geseculariseerde burgers en vrijzinnig

hoe de individualisering de kern is geworden

werd ingeruild voor het stimuleren van een

gelovigen zich probleemloos als geïndividua-

van het Nederlandse maatschappelijk

persoonlijk geloofsleven op basis waarvan

liseerde burgers konden voordoen, werden

zelfbeeld: “de opkomst van het idee dat

de leerling zijn eigen keuzes leert maken.

orthodoxe christenen en moslims tegen wil en dank gezien als burgers die tot individuen

Nederland een land is waarin iedereen zichzelf kan zijn”.

Groepsdruk

moeten worden opgevoed.”

Hij doet dat aan de hand van de onderwijs-

Paradoxaal genoeg is het geloof in het vrije

Mellink stelt zelfs dat orthodoxe christenen

debatten die sinds 1945 zijn gevoerd in

individu volgens Mellink een groepscultuur

en migranten “ten prooi” zijn gevallen aan

publicaties van protestants-christelijke,

geworden die, zoals dat gaat met groep­

“leraren en onderwijsbestuurders die hen

> 5

“Is die gerichtheid op zelf­ontplooiing wel zo heilzaam?” BRAM MELLINK (1985) STUDEERDE GESCHIEDENIS AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT EN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM (UVA). WORDEN ZOALS WIJ IS ZIJN PROEFSCHRIFT. HIJ WERKT ALS POSTDOC ONDERZOEKER AAN DE UVA. Wat heeft de groepsdruk van de

alleen een grote belofte maar ook een

individualisering met bijvoorbeeld

gevaar was. Het heeft volgens mij alleen de

moslimleerlingen gedaan?

verkeerde analyse gemaakt. In plaats van de

“Ik heb dat niet onderzocht, maar ik

vraag ‘hoe krijgen we de gemeenschap

vermoed dat moslimleerlingen zich

terug die door de individualisering uiteenge-

buitengesloten kunnen voelen doordat zij

vallen is?’ had het beter de vraag kunnen

bij voorbaat worden gezien als minder vrij

stellen ‘hoe is de gemeenschap veranderd

en zelfstandig dan autochtone leerlingen

en welke groepsnormen gaan daarachter

en daardoor bevoogdend tegemoet

schuil?’ Voor groepsnormen die het

getreden worden.”

christelijk onderwijs niet bevallen, had het geloofwaardige, voldoende concrete

Verus mag drie gratis exemplaren van

Wat kunnen scholen met jouw

alternatieven kunnen bieden. Dan had het

het boek van Bram Mellink verloten.

oproep om ons bewust te worden

christelijk onderwijs het heft in eigen hand

Kans maken?

van het feit dat het ideaal van het

genomen.”

Mail dan vóór 15 december 2014 naar

vrije, zelfstandige individu een

Anneke Uyterlinde, ­[email protected].

groepscultuur in het leven heeft

Verus pleit in de bezinning op de

geroepen?

identiteit van christelijke scholen voor

“Laten ze om te beginnen eens kritisch

nadruk op de pedagogische en onder­

bezien of die enorme, eenzijdige

wijsdoelen, op het perspectief dat

gerichtheid op zelfontplooiing wel zo

scholen leerlingen willen bieden, in

heilzaam is. Het zou volgens mij goed zijn

plaats van de focus op de grondslag.

als ze leerlingen – en mensen in het

Zit daarin een alternatief voor het

algemeen – op pedagogisch en

heersende geloof in zelfontplooiing?

maatschappelijk niveau meer als

Nadenken over het perspectief is inderdaad

groepsdier zien en leerlingen bewustma-

te verkiezen boven eindeloze grondslag­

ken van het feit dat ze tot een groep

discussies. Maar bij het invullen van hun

behoren en welke codes en vooroordelen

pedagogisch-didactisch ideaal zullen

daarbij horen. Groepsbewustzijn lijkt me

scholen aanlopen tegen de pedagogische

heel belangrijk.”

paradox die ik in mijn boek beschrijf. Ze willen hun leerlingen vormen tot vrije,

In het christelijk onderwijs is ook

zelfstandige individuen, maar wat dat

altijd scepsis geweest over wat

precies betekent, durven ze juist omwille van

voorzitter Klaas de Jong Ozn. van

diezelfde vrijheid en zelfstandigheid niet al te

de Unie School en Evangelie mis­

precies te omschrijven. In die zin ben ik niet

prijzend het geloof in de “autonome

al te optimistisch over de mogelijkheden

individualistische mens” noemde.

voor christelijke scholen om een breed

Waar is die gebleven?

gedragen en herkenbaar christelijke identiteit

“Het christelijk onderwijs heeft snel en

hoog te houden.”

juist ingezien dat individualisering niet

6

KANS MAKEN OP EEN GRATIS EXEMPLAAR VAN WORDEN ZOALS WIJ?

coverstory

maanden tot aanpassing aan individualise-

over de groepscultuur van zelfontplooiing en

ringswaarden”. Zo hebben woordvoerders

individualisme. “’Worden wie je bent’ is een

van de diverse denominaties in het onder-

van die vele holle kreten waarmee we in

wijs moslims vaak ontmoedigd om eigen

onze samenleving worden geconfronteerd.

scholen te stichten, juist met een beroep op

Net als bijvoorbeeld ‘ik geloof in mezelf’.

de noodzaak om hen op te voeden in de

De vraag is wat mensen daarmee bedoelen,

Nederlandse individualiseringswaarden.

maar een gesprek daarover vindt nauwelijks

Moslims werd een vorm van school­

plaats. Op school moet dat wel gebeuren.

organisatie ontraden die autochtone

Daar hebben jongeren behoefte aan.”

Gerrit Elings

Hassan El Hachhouchi

Nederlanders zelf graag gebruikten.

Geen ongebreideld individualisme

buitengesloten. Mellink heeft het daar in zijn

Zelfbeeld

In de visie van CVO Rotterdam, het bestuur

boek niet over, maar desgevraagd beaamt

Het is een historisch onderzoek, maar

van CSG Calvijn, is het vrije, zelfstandige

hij dat. “Van zulke kinderen, die niet zijn zoals

volgens de historicus is de neiging om

individu overigens niet de maat van alle

wij, benadrukken wij het anders-zijn door

“onwelwillenden een opvoeding in indivi­

dingen. De scholen van CVO gaan wel voor

hen een etiket op te plakken. Dat kan ertoe

dualisering te geven”, allerminst voorbij.

“optimale individuele ontplooiing”, maar dat

leiden dat ze eerder buiten de boot vallen.”

Deelname aan de Nederlandse samenleving

betekent geen “ongebreideld individualis-

El Hachhouchi: “Ook wij willen dat onze

is voor buitenstaanders weliswaar meer een

me”, staat in het missie-visiedocument Meer

leerlingen zich naar hun mogelijkheden

persoonlijke verantwoordelijkheid geworden,

dan het gewone: “het onderwijs besteedt

maximaal kunnen ontplooien, zowel op

maar die nadruk op individuele verantwoor-

dan ook ruime aandacht aan sociale

cognitief als sociaal gebied, maar dat

delijkheid “vrijwaart een zelfbenoemde

vorming en gemeenschapszin”.

kunnen ze alleen in relatie tot anderen.

geïndividualiseerde samenleving van de

“Als christelijke school geven we jongeren

Wij zijn ons er heel erg van bewust dat zij

plicht om zich aan andersdenkenden aan

kennis mee maar leren we hen ook

een groep, een sociaal netwerk nodig

te passen”.

nadenken over hun leven en de zin daarvan,

hebben waarin zij het goede voorbeeld

‘Zelfbenoemd’, zegt Mellink met nadruk.

én over hun verantwoordelijkheid voor de

krijgen en geholpen worden, of dat nu de

Want de geïndividualiseerde samenleving is

samenleving”, vult Elings aan. Het gesprek

familie, de buurt of een kerk of andere

vooral een zelfbeeld dat in de praktijk lang niet

daarover mag er wat hem betreft stevig aan

religieus verband is. Het is van groot belang

altijd wordt waargemaakt. Iedereen wordt

toe gaan, als dat maar in een klimaat van

dat onze leerlingen na hun schooltijd een

geacht vrij te zijn om zijn of haar leven in te

veiligheid en wederzijds vertrouwen gebeurt.

zinvolle invulling geven aan hun toekomst en

vullen, maar de keuze voor een orthodoxe

Én binnen de marges van ‘groepsnormen’

volwaardig lid worden van de maatschappij.”

kerk of een hoofddoek ontmoet minder

die voor hem ononderhandelbaar zijn: de

begrip dan de keuze om diezelfde kerk te

gelijkwaardigheid van man en vrouw en van

Bram Mellink, Worden zoals wij.

verlaten of de hoofddoek af te leggen.

homo en hetero, en het principe dat

Onderwijs en de opkomst van de

meningsverschillen langs de weg van

­geïndividualiseerde samenleving sinds 1945,

dialoog worden opgelost.

Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2014,

Holle kreten

ISBN 978 90 284 2552 1.

Gerrit Elings, directeur onderwijs van CSG Calvijn in Rotterdam en Barendrecht, herkent

In relatie tot anderen

Mellinks analyse maar is er niet erg van

Ook Hassan El Hachhouchi ziet om zich

onder de indruk. “Ik zie de groepsdruk om

heen de tegenstrijdigheden die de groeps-

‘te worden zoals wij’, maar bespeur die ook

druk van het individualisme oplevert. “We

bij de groepen die hij benoemt als slach­

zien bijvoorbeeld dat moslims als groep

toffers daarvan. Onder sommige islamitische

worden aangesproken op de individuele

leerlingen – en die hebben we veel op onze

keuze die sommige moslims maken.”

scholen – is er bijvoorbeeld druk op meisjes

El Hachhouchi is bestuurder van Kolom,

om een hoofddoek te dragen.”

een stichting met 15 oecumenische scholen

Elings benadrukt dat jongeren ook graag bij

voor speciaal onderwijs in Amsterdam.

een groep horen. Het is volgens hem de

Zijn “kwetsbare” leerlingen vormen nog

taak van de school om daarover het

zo’n groep die door het ideaal van het vrije,

gesprek met leerlingen aan te gaan. Ook

zelfstandige individu kunnen worden

•

7

NIEUWSPLEIN 28! Zoveel Nederlandse scholen plantten op Hervormingsdag (31 oktober) een appelboom.

Wim Kuiper biedt René Minderhoud, van het Johannes Fontanus College in Barneveld, een appelboom aan.

Fotografie: Ruben Schipper

Verus deed de bomen cadeau aan scholen die

Zet uw school op de kaart via ­

zich aanmeldden bij Schools500reformation.

www.schools500reformation.net, laat het

Wij participeren in dat wereldwijde netwerk

ons weten en krijg volgend jaar ook een

van christelijke scholen rond de viering van

appelboom van ons!

500 jaar Reformatie in 2017.

Mail naar [email protected]. Op 28 scholen in het land zijn 31 oktober jl, al dan niet in aanwezig van medewerkers van Verus, appelbomen geplant.

8

nieuwsplein

Levensbeschouwelijke vorming “Geen onwil bij leerkrachten, wel onkunde” Ze zijn onzeker. Veel leerkrachten in allerlei

leerlingen met een andere levensbeschou-

denominaties weten niet hoe ze vorm

welijke achtergrond. Leerkrachten zijn

kunnen geven aan levensbeschouwelijke

daarmee niet of weinig bekend en besteden

vorming in de school. Coby Speelman

er nauwelijks aandacht aan.

promoveerde vorige maand op haar

“Er is niet zozeer sprake van onwil, maar

onderzoek naar ontdekkend levens­

wel van onkunde”, aldus Speelman.

beschouwelijk leren. Ondertitel van haar

Ze constateerde dat leerkrachten behoefte

dissertatie: Naar vernieuwde levens

hebben aan scholing in het voeren van

beschouwelijke vorming in de basisschool.

gesprekken over levensbeschouwelijke

In het christelijk onderwijs hebben steeds

visies waarbij overdracht geen rol speelt en

minder leerlingen en leerkrachten een band

zowel de gespreksleider als de deelnemers

met een kerk en de bekendheid met de

niet de intentie hebben elkaar te willen

inhoud van de christelijke traditie is sterk

overtuigen.

afgenomen. Deze scholen hebben vaak ook

Kwaliteitskompas voor het christelijk MBO De Federatie Christelijk MBO presenteerde in september haar Kwaliteitskompas. Dit kompas is een rijk voorbeeld van identiteitsgericht denken over kwaliteit. In tien punten staat erin beschreven waaraan iedereen de identiteit en kwaliteit van het christelijk mbo kan herkennen, zoals aandacht voor persoonsvorming en beroepsvorming, voor sociale vaardigheden en levensvaardig­ heden, ontmoeting en inspiratie, et cetera. Meer over het Kwaliteitskompas leest u op de site van de Federatie Christelijk MBO: www.federatiechristelijkmbo.nl.

•

Kwaliteitskompas Federatie Christelijk MBO

Jan-Willem Stegeman @JWStegeman - Oct 15 Morgen in de nieuwsbrief van @VerusNL waarom ik als directeur nog steeds voor de klas sta! Vanuit de dagelijkse praktijk besluiten nemen! Simon van der Wal @SimonvdWal - Oct 16 In nieuwsbrief @VerusNL aandacht voor Finlandreis @VCPONoordGroningen reportage van @berkenbosch @rtvnoord Jeroen Schiphorst ‫‏‬ @Schiphorskie - Oct 16 @VerusNL @JWStegeman dat is passie voor het vak! Kisveld Neede ‫‏‬ @KisveldNeede - Oct 28 De appelboom is geleverd. Vrijdag gaat hij om 12:30 uur de grond in. #hervormingsdag @VerusNL Verus @VerusNL - 3h3 hours ago ‘De juf is ziek. Neem uw kind maar weer mee’. CBO Frieslân in actie tegen de ketenregeling in de #wetwerkenzekerheid. http://bit.ly/1p5DqGf Verus @VerusNL - 1h1 hour ago ‘Zelf voor de klas staan is niet noodzakelijk voor mijn functioneren als schooldirecteur’, zegt @simonneutel. http://bit.ly/1zisGHP

Laatste tweets? www.verus.nl

Barack Obama wil jongeren stimuleren om grote dromen te dromen. De wijsgerig pedagoge Lea Dasberg schreef ruim twintig jaar geleden daarover dat volwassenen jongeren moeten leren dromen door zelf als volwassenen te leven met de hoop voor en het geloof in de toekomst van de wereld. Volwassenen moeten volgens haar die hoop en dat geloof doorgeven aan jongeren en hen daarmee oriënteren op de toekomst van de wereld. Bovendien horen zij jongeren te stimuleren en te vragen hun bijdrage te leveren aan die droom voor de toekomst van de wereld. Paul van Vliet dichtte deze pedagogische gedachte van Dasberg trefzeker in zijn lied Wie dan wel? “Als wij niet meer geloven dat het kan, wie dan wel? Als wij er niet in slagen. De ideeën aan te dragen. Voor een kans op betere dagen. Wie dan wel? Als wij er niet voor zorgen. Dat de toekomst is geborgen. Voor de kinderen van morgen. Wie dan wel?” Het christelijk mbo leeft vanuit een droom voor een betere wereld en samenleving waaraan jongeren met een beroepsopleiding hun beroepsmatige en persoonlijke bijdrage mogen en kunnen leveren. Het onderwijs dat wij als christelijke mbo-instellingen voorstaan, is onderwijs dat voldoet aan de tien punten van het Kwaliteitskompas van de Federatie Christelijk MBO. Dat is onderwijs dat: 1. persoonlijke ontwikkeling stimuleert en socialiseert in goede beroepsuitoefening 2. persoonlijke kwaliteiten en talenten vermeerdert en beroepkennis en –vaardigheden aanleert 3. zelfvertrouwen, sociaal vermogen en maatschappelijke openheid van mensen vergroot 4. mensen doet samenwerken en dialogiseren in de context van beroep en samenleving 5. ruimte biedt voor zowel innovatie, dynamiek en creativiteit als reflectie, rust en traditie 6. om leert gaan met ervaringen van succes en falen, van tegoed en tekort, van geluk en pech, van vreugde en verdriet, van zin en betekenisloosheid, in beroep, maatschappij en persoonlijk leven 7. het onderlinge gesprek stimuleert over authentieke ervaringen, inspiratiebronnen, keuzes en visies in beroepsmatig, beroepsethisch, maatschappelijk en levensbeschouwelijk perspectief 8. open oriënteert op een christelijke mens- en levensvisie, christelijke waarden en godsbeleving 9. ontmoeting voorstaat tussen alle mensen, hoe verschillend hun herkomst en identiteit ook is op cultureel, maatschappelijk, persoonlijk, politiek en religieus gebied 10. inspireert te dromen van en te werken aan een humane, solidaire en duurzame wereld, waarin alle mensen leven met respect, aandacht, inzet en verantwoordelijkheid voor elkaar en de aarde.

Laatste nieuws?

Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief: www.verus.nl

9

Tekst: Bert van der Kruk | Fotografie: Wilbert van Woensel

Melissa Bakker over rouw op school

Rouw op school: “He maar ook vaak bijzo DOOR INGRIJPENDE GEBEURTENISSEN ALS DE RAMP MET DE MH17 EN DE STEEKPARTIJ OP HET CORBULO COLLEGE KRIJGT HET THEMA ‘ROUW OP SCHOOL’ EXTRA AANDACHT. MAAR VERREWEG DE MEESTE KINDEREN HEBBEN IN GROEP 8 AL MET ‘GEWONE’ VORMEN VAN ROUW EN VERLIES TE MAKEN GEKREGEN. WAT DOET DE SCHOOL? ALLEEN EEN ‘ROUWKOFFER’ HUREN, IS NIET VOLDOENDE, VERTELT MELISSA BAKKER VAN ARKADE.

Toen ruim een maand geleden een 15-jarige

Heftig genoeg

leerling van het Corbulo College in Voorburg

Zelf heeft Melissa Bakker zo’n ingrijpende

werd doodgestoken op het schoolplein,

ervaring nog niet meegemaakt in de vier

gingen de gedachten van Melissa Bakker

jaar dat zij bij Arkade onderwijsbegeleider

meteen uit naar de leerlingen die dit

identiteit en levensbeschouwing is. Maar

De handreiking De leegte in school…

­vrese­lijke incident voor hun ogen hadden

ook de meer gangbare vormen van verlies

is ontwikkeld na de ramp met de

zien ­gebeuren. Hoe werden die opge­

en rouw waarmee leerlingen te maken

MH17, maar bevat allerlei informatie

vangen? Hoe gingen zij om met wat ze

krijgen zijn vaak al heftig genoeg, weet ze

en lesideeën die ook op andere

hadden gezien? En hoe ging de school

inmiddels.

situaties van rouw op school

ermee om?

Als specialist op dit gebied adviseert ze

toepasbaar zijn. Ze benadrukt onder

Van een zekere afstand had ze de indruk

basisscholen hoe hiermee om te gaan.

meer het belang van (religieuze)

dat de school goed opereerde. Wat ze

“Verlies is altijd heftig voor wie ermee te

rituelen.

“heel onprettig” vond, was dat de jonge

maken krijgt, en zeker voor kinderen.

De handreiking is te downloaden via

oog­getuigen ook meteen op televisie

Uit onderzoek is bekend dat van de

www.ivp.nl.

kwamen met hun verhaal. “Waarom

kinderen in groep 8 al 90% te maken

moesten die nou geïnterviewd worden?

heeft gehad met rouw. Maar als ze in die

En niet eentje, maar meteen vijf tegelijk.

rouw goed begeleid worden, kan dat ook

Bij sommigen was het nieuws nauwelijks

bijzondere momenten opleveren, zeker

geland. Waarom die sensatiezucht van

op school.”

de media? Het is al heftig genoeg wat ze

De school kan in het rouwproces – zeker

gezien hebben – laat ze toch even.”

als het gaat om verlies van een opa, oma

Het belang van rituelen

of ander familielid – een heel belangrijke, stabiele factor zijn voor een leerling.

10

interview

eftig onder”

“Ook al staat thuis alles op z’n kop, op school gaat alles gewoon door; je weet waar je aan toe bent. School is een veilige haven. Dat is normaal gesproken al heel belangrijk, maar bij rouw des te meer.” Natuurlijk kan rouw ook ‘dichterbij’ de

en mocht dat niet zo zijn, dan zal Bakker

wat je moet zeggen. Er kunnen heel directe

schoolgemeenschap komen, als een vader

hen daaraan herinneren. “Maar zelfs als

vragen komen van kinderen, waar je zelf ook

of moeder overlijdt, of een leerling of

scholen er een hebben, is het goed om het

geen antwoord op hebt. Het is helemaal

leerkracht. Daar moet een school goed op

onderwerp af en toe aan te stippen. Soms

niet erg om te zeggen dat je het soms ook

voorbereid zijn. “Verdiep je daarom vooraf in

staat het al zo lang in de kast dat niemand

niet weet. Sterker nog, dat schept juist

de vraag hoe kinderen rouwen en hoe rouw

het weet te vinden.”

ruimte voor een gesprek.”

in verschillende religies en culturen werkt.

Het protocol regelt de samenstelling van

Maar praten en luisteren is vaak niet

Maar realiseer je ook hoe je zelf met verlies

een crisisteam, de informatie aan leerlingen

genoeg. “Ga ook met kinderen op een

en rouw te maken hebt gekregen in het

en ouders, bereikbaarheid en mogelijke

creatieve manier aan de slag”, zegt Bakker.

leven. Als je als docent te maken krijgt met

inschakeling van politie, school­

Haar organisatie heeft daarvoor een aantal

rouw, raakt dat ook altijd aan jezelf.”

begeleidingsdienst en slachtofferhulp.

‘rouwkoffers’ b ­ eschikbaar, vol verhalen,

Soms ook: wie staat de pers te woord?

symbolen, werkvormen en muziek. Ook de

Rouwprotocol

inrichting van een gedenkhoekje in de klas

Zo is het ook goed om voorbereid te zijn

Geen vrees

op allerlei praktische zaken die in de hectiek

Voor de uitleg aan kinderen is het volgens

dat dergelijke plekken al snel op spontane

van een sterfgeval op een school kunnen

Bakker vooral van belang dat docenten

wijze ontstaan.

afkomen. De meeste scholen hebben

geen vrees voor het onderwerp hebben.

daarvoor wel een rouwprotocol opgesteld,

“Soms weet je als leerkracht niet zo goed

of de aula werkt heel goed. De ervaring leert

•

11

column rubriek

“ONZE

KRACHTEN BUNDELEN” We zijn volop bezig met de voorbereiding van de fusie van Verus met de Vereniging voor Katholiek Onderwijs. Daarmee delen we een ervaring van veel van onze leden: er wordt in onderwijsland veel gefuseerd, en met de krimp zal dat de komende tijd niet minder worden. Onze medewerkers mogen daarbij vaak ondersteuning bieden, en in die zin zijn we ervaringsdeskundige.

Natuurlijk moeten de ‘harde’ aspecten, zoals statuten, governance en financiën, helemaal kloppen. Maar het is een open deur dat fusies alleen maar succesvol zijn als de ‘zachte’ aspecten, zoals cultuur, identiteit en waarden, ook echt gedeeld worden. En natuurlijk draait alles om de mensen, die aan de ene kant iets moeten opgeven – het oude vertrouwde – en aan de andere kant bereid moeten zijn om samen met de nieuwe collega’s iets moois te maken van de gefuseerde organisatie. Voor katholiek en protestants-christelijk onderwijs geldt dat er allerlei verschillen zijn, in de ene context overigens sterker voelbaar en zichtbaar dan in de andere. Die verschillen moeten we wat mij betreft vooral niet wegpoetsen. De gezamenlijke vereniging moet volop plaats bieden aan de eigen vertrouwde nestgeur in aparte netwerken, programma’s en identiteitsdienstverlening, voor leden die daar prijs op stellen. Dat is bij Verus nu ook al zo, gezien de verschillende stromingen op het vlak van identiteit die in het christelijk onderwijs herkenbaar zijn. Het palet wordt breder, maar er is zoveel dat ons verbindt. In de belangenbehartiging bijvoorbeeld is er al lang sprake van één geluid vanuit onze gedeelde christelijke levens­ overtuiging. Maar ook op identiteitsvlak hebben we elkaar veel te bieden. Samen staan we voor het in de onderwijspraktijk brengen van geloof, hoop en liefde. Het is goed dat we daarvoor nu de krachten bundelen.

•

Wim Kuiper voorzitter Verus

Reageren? Mail naar [email protected].

12

dienstverlening in de praktijk

Tekst: Emmanuel Naaijkens

DIENSTVERLENING IN DE PRAKTIJK

Soepele omzetting van vereniging naar stichting VAN EEN VERENIGING EEN STICHTING MAKEN. HOE DOE JE DAT? DAT WAS DE VRAAG VAN DE ORGANISATIE KOMPAS IN LEUSDEN. JURIDISCH TAMELIJK INGEWIKKELD, MAAR VOOR MR. HANS BRUGGEMAN EEN KOLFJE NAAR ZIJN HAND.

Petra Emmens Stafmedewerker bij Kompas, organisatie die ondersteuning geeft aan gereformeerde basisscholen in Midden-Nederland

Mr. Hans Bruggeman Jurist bestuurlijke zaken bij Verus “Als je een vereniging wilt omzetten naar een stichting, dan heb je twee mogelijk­ heden. Via bestuursoverdracht volgens de Wet op het primair onderwijs of via omzetting op basis van het Burgerlijk

“We hadden een vereniging voor het

Wetboek. In goed overleg met Kompas is

samenwerkingsverband en een stichting

voor omzetting gekozen. Dat was in deze

voor een daarmee verbonden ­centrale

situatie het gunstigst. Daartoe dien je een

dienst. De invoering van passend

verzoekschrift in bij de rechtbank.

­onderwijs leek ons een goed moment om

Juridisch betekent dat dat het karakter

dat gelijk te trekken en van de vereniging

van de rechtspersoon verandert. Alles

ook een stichting te maken. Dan kun je

gaat over van vereniging naar stichting

volstaan met één college van bestuur en

onder algemene titel. Deze weg heeft in

één raad van toezicht; ze vormen een

het geval van Kompas twee voordelen.

personele unie. Daardoor kun je ook

Je hoeft geen nieuw werkgeversnummer

slagvaardiger opereren. De nieuwe

aan te vragen en je hoeft niet tijdens het

­situatie verschilt niet zoveel van de oude.

lopende jaar de boeken af te sluiten.

In de ledenraad van de vereniging zaten

Je hebt dus minder administratieve

nu alleen afgevaardigden van vier

rompslomp en je hoeft de vereniging niet

besturen, geen ouders of zo. Juridisch is

te ontbinden. Wel is bij omzetting van

Een overzicht van onze dienstverlening

de omzetting wel ingewikkeld, en

vereniging naar stichting wettelijk vereist

vindt u op onze website: www.verus.nl

gelukkig konden we een beroep doen op

dat 90% van de leden ermee instemt.

jurist Hans Bruggeman van Verus. Hij

Bij een bestuursoverdracht is statutair

heeft goed geluisterd naar onze wensen

meestal twee derde meerderheid vereist.

en vervolgens goed inzichtelijk gemaakt

Al met al is de omzetting soepel

wat er ­allemaal bij komt kijken. Met een

­verlopen.”

Wij staan voor u klaar

Meer weten over onze juridische dienst­ verlening? Neem contact op met Advocaten & Juristen via 0348 74 44 48 of kijk op www.verus.nl/ advocaten-juristen

stappenplan heeft hij veel werk uit

•

handen genomen. De procedure bij de rechtbank en vervolgens bij de notaris is vlekkeloos ­verlopen. Het was zonder meer een voordeel dat hij vaker met dit bijltje gehakt heeft.”

13

Fotografie: Dick den Bakker

ZACHTE KRACHTEN WINNEN Vrede Er is veel oorlog dit jaar. In Irak, Afghanistan, Rusland en Oekraïne. Dat moet stoppen. Er worden elk jaar duizenden onschuldigen gedood. De ene wil bij dat geloof of land horen maar de ander niet. Er wordt oorlog gevoerd om een meningsverschil. Wat maakt het uit waar je in gelooft of welke kleur je hebt. Iedereen is Deze pagina’s zijn gewijd aan het verhaal dat schoolleiders, bestuurders en toezichthouders vertelden of deelden om anderen te inspireren. Maar in dit nummer komen

gelijk. Soms weten mensen niet wat vrede is. Dat moet veranderen. De aarde was zo mooi en jullie maken er een zooitje van, en dat om

­leerlingen aan het woord. Zij schreven

een meningsverschil? Iedereen moet weten

­gedichten en verhalen over het thema van

wat vrede is!

de Prinsjesdagviering van 2014: Zachte krachten winnen! Deze keer dus: Juliëtte Mans, Senna Hermsen, Robert van Deventer en Tim de Graaf, groep 8, CBS De Triangel, Delfgauw

14

Robert van Deventer

mijn verhaal

Vrede Je ziet het nieuws en ziet dat er superveel

Maak mensen gelukkig

oorlog is, bijvoorbeeld in Irak over de

maar begin bij jezelf

Islamitische Staat. Maar God wil dat helemaal niet. De aarde is zo mooi. Waarom

If you can dream it

is er nou zo veel oorlog. Geen ruzie, maak

you can do it

gebruik van de mooiheid van de aarde en laat het niet uitlopen op de dood. Vrede moet

Leef voor waar je van houdt

er komen.

houd van waar je voor leeft

Vrede. Zeg wat je meent Senna Hermsen

meen wat je zegt zei mijn vader altijd tegen mij.

vrede is mooi

Juliëtte Mans

zoals rode rozen en als een ster vrede Tim de Graaf

Verus sluit zich met het oog op de komende kerstdagen graag aan bij deze wensen van kinderen voor vrede en geluk. Wij wensen u goede kerstdagen en een gezegend 2015. 15

FOCUS: EXPLOITATIEPERIKELEN

Creatief met leegstand

Tekst: mr. Josephine Haneveer, jurist bij Verus

Meer weten over de juridische gevolgen bij leegstand? Download de pdf met het volledige Focusartikel op www.verus.nl/focus4-14

16

HET KOMT STEEDS MEER VOOR: LEEGSTAND ALS GEVOLG VAN KRIMP. ZOWEL IN HET PRIMAIR ALS HET VOORTGEZET ONDERWIJS IS DE DALING VAN HET AANTAL LEERLINGEN VOELBAAR. DAT HEEFT GEVOLGEN VOOR DE EXPLOITATIE VAN GEBOUWEN. HOE LOS JE DAT ALS BESTUUR OP?

Veel schoolbesturen worstelen met het

het bevoegd gezag extra krijgt in de

probleem van leegstand. Vooral in het

lumpsumvergoeding, is berekend per

primair onderwijs, waar per 1 januari 2015

leerling. Dus hoe minder leerlingen, hoe

ook de overheveling van buitenonderhoud

minder geld voor onderhoud, terwijl alle

en aanpassingen een feit is. Het bedrag dat

bestaande vierkante meters schoolgebouw

focus

Een uitvoeriger beschrijving van de problematiek van de leegstand en de regels waar u als schoolbestuur mee te maken heeft bij het zoeken naar een oplossing vindt u op www.verus.nl. Ook kunt u contact opnemen met de afdeling Advocaten en Juristen. 0348 74 44 48.

onderhouden moeten worden. Als bestuur

Medegebruik en verhuur

woon- of bedrijfsruimte in de zin van de

kun je moeilijk het gebouw opsplitsen en

Het is zaak goed in het oog te houden

vijfde (‘woonruimte’) en zesde (‘bedrijfs­

een gedeelte er ‘maar bij laten hangen’.

wanneer sprake is van medegebruik en/of

ruimte’) afdeling van titel 4 van boek 7 BW.

Leegstand zet besturen voor het blok.

verhuur en wanneer de verhuur volgens het

Artikel 7:230a (‘overige bedrijfsruimte’) is

De reserves zijn mogelijk ontoereikend om

regime van artikel 7:230a BW dient plaats te

daarnaast specifiek niet van toepassing

de hoge energiekosten te dragen, en

vinden. Artikel 108 van de Wet op het

verklaard.

tegenover de lasten van krimp (leegstand)

Primair Onderwijs (WPO), artikel 106 van de

Laatstgenoemd artikel is wél heel goed te

staat geen bekostiging.

Wet op de Expertisecentra (WEC) en artikel

gebruiken als u ruimte wilt verhuren die niet

76s van de Wet op het Voorgezet Onderwijs

(meer) voor onderwijs is bestemd. Ruimte

Maatschappelijke functie

(WVO) regelen het in gebruik geven en de

die dus niet onder de onderwijswetgeving

Wie over de invulling van leegstand ten

verhuur door het schoolbestuur.

valt. Als verhurende partij moet u er rekening

gevolge van krimp nadenkt, krijgt al gauw

Wanneer een deel van een schoolgebouw of

mee houden dat huurders van zogenoemde

het Integraal Kindcentrum, de Brede School,

-terrein door de gemeente niet gevorderd is

‘overige bedrijfsruimte’ in de zin van artikel

en alles wat daar op lijkt, in beeld. Dat biedt

voor de huisvesting van een andere school,

7:230a BW een bepaalde mate van huur-

zicht op een win-winsituatie: onderdak

dan kan een schoolbestuur besluiten dit

bescherming hebben die niet door­broken

bieden aan een maatschappelijk breed

gebouwgedeelte in mede­gebruik te geven

kan worden door het vorderingsrecht van de

gedragen initiatief én bestrijding van de

aan derden. Voorwaarde hierbij is dat het

gemeente of indien het gehuurde gedeelte

leegstand. Dat geldt voor het primair

gaat om gebruik voor uit de openbare kas

weer nodig is voor gebruik door de eigen

onderwijs. Bij leegstand in het voortgezet

bekostigd onderwijs of voor andere

school. De afgesproken huurperiode geldt

onderwijs kan gedacht worden aan

culturele, maatschappelijke of recreatieve

als leidraad, waarbij de huurder bij het einde

maatschappelijke organisaties als biblio-

doeleinden. Dit medegebruik gebeurt om

van de huurovereenkomst de rechter kan

theek, cultureel centrum en opleidings- en

niet of tegen een kosten­dekkend exploita-

vragen om ontruimingsbescherming. In het

scholingsorganisaties.

tietarief. Hiervoor is geen toestemming nodig

uiterste geval kan een huurder zijn verblijf

Bij leegstand mag de school met toestem-

van B en W.

met wel drie jaar verlengen.

ming van de gemeente ruimte verhuren.

Als schoolbestuur kunt u daarnaast ook

De praktijk wijst uit dat er problemen kunnen

De onderwijswetgeving stelt specifieke

besluiten om het gebouwgedeelte of terrein

ontstaan bij de uitwerking van de verschil-

regels aan verhuur en ingebruikgeving van

te verhuren aan derden. Verhuur kan

lende huurregimes. Met de gemeente over

onderwijshuisvesting. Let wel: het gaat hier

geschieden tegen een normaal markttarief.

een opgelegde verplichting tot afdracht

dus om ruimten die aangewezen zijn voor

Bij verhuur is, in tegenstelling tot mede­

van huurinkomsten, met bestaande en/

onderwijsactiviteiten. Vierkante meters in

gebruik, wel toestemming van B en W

of toekomstige huurders over het al dan

het schoolgebouw die daarvoor niet zijn

vereist. In beide gevallen eindigt de

niet voortzetten of aangaan van een huur­

aangewezen, bijvoorbeeld ruimte die geen

ingebruikname door derden wanneer de

overeenkomst. Welk huurregime is van

onderwijsbestemming (meer) heeft, of

gemeente een beroep doet op haar

toepassing? Welke rechten en/of plichten

vierkante meters die met eigen (private)

vorderingsrecht of indien de school het in

gaan partijen over en weer aan? Valt ruimte

middelen zijn gerealiseerd, vallen niet onder

gebruik gegeven c.q. verhuurde gedeelte

nu wel of niet onder de onderwijswetgeving?

de onderwijswetgeving en zijn tegen

weer zelf nodig heeft.

En moet die huur nu wel of niet afgedragen worden aan de gemeente? Welke voor-

commercieel tarief te verhuren volgens het regime van artikel 7:230a van het Burgerlijk

Overige bedrijfsruimte

waarden zijn van toepassing? Kan ik er nog

Wetboek (BW).

Bij zowel medegebruik als verhuur geldt dat

onderuit?

het gehuurde niet bestemd mag zijn als

•

17

Tekst: Marijke Nijboer | Fotografie: Jan van der Meijde

DECENTRALISATIE VAN DE JEUGDZORG

“De pedagoog voor de klas kan veel hulp zelf verlenen” MET ANGST EN BEVEN OF VOL VERTROUWEN ZIEN SCHOOLLEIDERS EN BESTUURDERS 1 JANUARI 2015 NADEREN. DAN WORDEN GEMEENTEN VERANTWOORDELIJK VOOR DE JEUGDZORG. EN DAAR HEBBEN SCHOLEN VAN ALLES MEE TE MAKEN. EEN BESTUURDER VAN EEN VO-SCHOOL, EEN DIRECTEUR VAN EEN CLUSTER 4-SCHOOL EN EEN ONDERWIJSWETHOUDER OVER KANSEN EN VALKUILEN.

De school is bij uitstek een partner voor

maar lichtere vormen zeker. “Wij denken dat

de smw’er erbij nemen. Samenwerking met

de jeugdzorg, zegt Martin Jan de Jong,

we nog veel nauwer kunnen ­samenwerken

partners kan ook leiden tot activiteiten zoals

bestuursvoorzitter van Greijdanus in

met andere relevante partijen, eventueel in

trainingen in sociale vaardigheden en

Zwolle. “De school is een plek waar

en onder regie van de school.”

weerbaarheid, ‘maatjes’-projecten en arrangementen met leerplicht.

kinderen werken aan hun toekomst; het is een socialiserende omgeving met een

Nieuwe arrangementen

Het Zwolse onderwijsveld is druk in gesprek

grote gemeenschap van professionals

Hij wil toe naar nieuwe, gezamenlijke

met de gemeente over de vormgeving van

om hen te begeleiden.”

onderwijs-zorgarrangementen. “Greijdanus-

de gedecentraliseerde jeugdzorg in relatie

Hij verwerpt het cliché dat de school een

scholen hebben nu een schoolmaatschap-

met het onderwijs. “Daarbij trekken po en vo

‘vindplaats’ is voor de jeugdzorg. “Wij zijn,

pelijk werker (smw’er) voor een halve dag

heel nauw samen op. Dat zie je ook terug in

na het gezin, de plek waar jongeren groot

per week. Als die er op maandag is en er is

het nieuwe samenwerkingsverband.”

worden. Daarom zijn wij de belangrijkste

op dinsdag een probleem, moet de jongere

jeugdvoorziening.” Zwaardere hulpverlening

te lang wachten.” Na training kan misschien

hoort volgens hem niet thuis op school,

een eigen personeelslid bepaalde taken van

18

‘De school is een socialiserende omgeving met een grote gemeenschap van professionals om hen te begeleiden’

Startklaar

dienst, sociale werkvoorziening en de

maanden uitvalt omdat er thuis problemen

Ook in Dordrecht wordt hard gewerkt. Bert

belastingdienst aan, plus de decentralisaties

zijn, en er zijn wachtlijsten voor hulpverlening,

van de Burgt, wethouder onderwijs, werk &

van jeugd, zorg (WMO) en werk. Elke

dan is het goed als de regisseur in de school

inkomen en arbeidsmarkt: “De serviceorga-

bestuurder is verantwoordelijk voor een

zorg kan toewijzen.”

nisatie die de zwaardere hulp gaat bieden, is

aantal taken. “Zij kunnen echt sturen en

Hij denkt dat daarnaast een andere

ingericht. En in november worden de

zijn niet afhankelijk van allerlei verschillende

organisatie van de hulpverlening helderheid

contracten gesloten met de zorgaanbieders.”

portefeuillehouders.”

kan scheppen. “Organiseer die bijvoorbeeld rond het soort problematiek of de leeftijds-

De stad krijgt drie jeugdteams. De zorg­ aanbieders in die teams bepalen zelf hoe

Sociale wijkteams

groep. Zo voorkom je ook dat een gezin veel

ze in hun territorium gaan samenwerken.

Zo’n regionale aanpak zou De Jong ook wel

hulpverleners over de vloer krijgt.”

Ze vallen onder één stichting, en er komt

willen in Zwolle. Vo-scholen hebben immers

één loket voor alle hulp. Van de Burgt:

ook een regionale functie. Hij constateert

Onzekerheid

“De link met het onderwijs is dat wij het

echter dat gemeenten de zorg vaak liever

Het reguliere onderwijs is druk bezig met

smw financieren. De smw’ers hebben een

rond een wijk organiseren. De Jong: “Onze

de invoering van passend onderwijs. Het

brugfunctie, net als de zorgcoördinatoren

scholen hebben met tachtig tot honderd

speciaal onderwijs, dat veel samenwerkt

op de scholen.”

sociale wijkteams te maken. Om alles toch

met instellingen voor jeugdzorg en jeugd­

Dordrecht kiest voor een regionale aan­

goed te laten verlopen, vind ik dat het

gezondheidszorg, is daarnaast ook nauw

sturing. De stad vormt sinds 2007 met vijf

systeem niet al te rigide moet zijn en dat

betrokken bij de transitie van de jeugdzorg.

omliggende gemeenten één organisatie.

alles niet per se moet gebeuren via het

Aaldert van der Horst, algemeen directeur

Het bestuur van de regio stuurt de sociale

sociale wijkteam. Als een jongere vier

van cluster 4-school De Brouwerij in Ede,

> 19

Oosterbeek en Zetten: “Wij vangen

Breed trekken

leerlingen op in klinieken of een instelling

Worden jongeren beter van deze verande-

voor jeugdzorg-plus. We zitten als instel-

ringen? Wel van passend onderwijs, denkt

lingsschool dus in twee grote operaties, met

De Jong. “Maar de decentralisatie van de

twee keer onzekerheid en onduidelijkheid.”

jeugdzorg gaat gepaard met nogal wat

Hij vindt dat er iets over het hoofd wordt

structuurveranderingen en bezuinigingen.

gezien. “De gedachte achter die hele

Die optelsom leidt tot veel kansen op

decentralisatie is dat mensen op eigen

ongelukken. Ik verwacht de komende drie

kracht hun sociale netwerk moeten

jaar nog veel gedoe. Als die stofwolken zijn

aanspreken, en pas in laatste instantie de

opgetrokken, kunnen we de balans

hulpverlener. Maar sommige problematiek

opmaken.”

is te zwaar voor de vrijwillige hulpverlening

Van de Burgt wijst nogmaals op het belang

of de gewone school.”

van verbinding. “Wij gebruiken de

Hij heeft er geen vertrouwen in dat de

Participatiewet om jongeren te begeleiden

hulpverlening aan zwaardere ‘gevallen’

van onderwijs naar werk. We willen niet

op korte termijn goed wordt geregeld.

alleen passend onderwijs, maar ook

“Gemeenten moeten bij jeugdzorg plaatsen

passend werk. Dus we gaan werkplekken

inkopen, maar daar is een forse achter-

creëren voor jongeren uit het praktijk­

stand. De politiek heeft de opdracht

onderwijs en vso die niet meer terecht­

gekregen om dat voor 1 november op

kunnen in de sociale werkvoorziening en

te lossen, maar dat gaat niet lukken.”

vaak geen Wajong meer krijgen.” Zijn portefeuille is zo ingericht dat hij snel

Niet geïsoleerd

dingen kan regelen. “Ik ben verantwoordelijk

Maar Van der Horst ziet ook kansen. “Als

voor de schoolproblematiek, de jeugdzorg,

de samenwerking tussen gemeenten en

de jeugdwerkloosheid, de schulden­

scholen slaagt en er een goede verbinding

problematiek en huisvesting. Dan kun je

ontstaat tussen onderwijs en jeugdhulp,

het veel breder trekken dan alleen decen­

gaat het lukken. We moeten investeren in

tralisatie van de jeugdzorg, en er een echte

goede communicatie, ook met het Centrum

jeugdopgave van maken.”

voor Jeugd en Gezin. Wat mij betreft wordt het: één kind, één plan, één regisseur. In

‘Decentralisatie van de jeugdzorg’ klinkt

zo’n situatie zie ik in een gemeente mooie

afstandelijk. In feite gaat het om tijdige,

combi-arrangementen ontstaan, opgezet

passende hulp aan kinderen en jongeren.

door jeugdzorg en school. En dan zie ik mijn

Veel van die hulp is niet ingewikkeld en kan

organisatie daar wel een integrale aanpak

op school worden verleend, denkt Van de

voor ontwikkelen.”

Burgt, oud-directeur van zeven scholen.

In die combi-arrangementen gaat Van de

“En wel door de pedagoog die voor de klas

Burgt met hem mee. “Je kunt zoiets niet

staat. De school kan ook de thuissituatie

geïsoleerd in je school doen. Je moet met

voeden en volgen. Scholen moeten de

ouders, specialistische zorg en onder­

deskundigheid van hun leerkrachten

steuning in één richting gaan en daar een

permanent bevorderen, zodat zij vroegtijdig

plan van aanpak voor maken. Het samen-

kunnen signaleren.”

werkingsverband passend onderwijs beslist

Ook De Jong ziet een centrale rol voor het

hoeveel geld daar beschikbaar voor komt.”

onderwijs. “Ik wil de school als werkplaats

Verder moet ook worden gekeken naar de

en leverancier van structuur voor jongeren

leefomgeving van kinderen. Van de Burgt:

graag nog veel beter gaan benutten dan nu

“Bekijk in hoeverre de buurt problemen

het geval is.”

versterkt of bijdraagt aan een oplossing. Laat instellingen als de speeltuinvereniging en het buurthuis daarover meedenken.”

20

•

Bert van den Burg, Aaldert van der Horst, Martin Jan de Jong

rubriek opinie

Tekst: Robbert Jan de Vries, belangenbehartiger Verus

Maak Toezicht in transitie overbodig! BEGIN NOVEMBER SPRAK HOOFD­INSPECTEUR ARNOLD JONK OP HET ONDERWIJSCONGRES VAN DE CHRISTENUNIE. HEM WAS GEVRAAGD OM ­HOOGLERAAR BESTUURS­KUNDE PAUL FRISSEN VAN REPLIEK TE D ­ IENEN. FRISSEN TOONDE ZICH GROOT VOORSTANDER VAN EEN DIVERS SCHOLENBESTAND, AANSLUITEND BIJ DE DIVERSITEIT IN DE MAATSCHAPPIJ.

Hij bepleitte daartoe een radicale onderwijs-

Daar zal niemand het mee oneens zijn.

Hoe met deze gedetailleerde werkwijze de

vrijheid met weinig bemoeienis van de

Alleen, wie bepaalt wat goed onderwijs is?

door de inspectie gewenste diversiteit wordt

overheid, maar signaleerde een tegenover-

Hier wringt de schoen. Want als het aan de

bevorderd, is een raadsel. Eerder wordt een

gestelde beweging. Volgens Jonk valt de

bewindspersonen ligt, wordt dat een taak

verdere uniformering van scholen in de hand

overheidsbemoeienis nogal mee. Nergens

van de inspectie. Die gaat daartoe per

gewerkt. Scholen zullen immers de neiging

ter wereld verschillen scholen zoveel van

school een ‘kwaliteitsprofiel’ opstellen.

hebben zich te richten op de normen van de

elkaar als in Nederland. Sterker, de

Daarbij gaat het niet alleen om de opbreng-

inspectie. Terwijl iedere school zelf, in

onderwijsinspectie wil deze diversiteit juist

sten, “maar ook om de wijze en de

samenspraak met alle betrokkenen, zou

graag bevorderen, aldus Jonk.

voorwaarden waaronder deze tot stand zijn

moeten bepalen wat goed onderwijs is in

gekomen”.

haar eigen context en wat daarvoor de

Die laatste uitspraak is opmerkelijk. Onder

Dat betekent dat de inspectie behalve op de

normen zijn. Daarbij past ook een publieke

de noemer ‘Toezicht in transitie’ is de

onderwijsresultaten ook gaat letten op

verantwoording door de school zelf.

inspectie bezig de manier waarop zij haar

andere ‘kwaliteitsgebieden’, waaronder het

toezicht uitoefent, om te vormen. Daarbij

onderwijsproces (onder andere de manier

Dus waarom afwachten tot welke normen

introduceert ze naast de bekende oordelen

van lesgeven en aansturing door de

Toezicht in transitie leidt? Scholen kunnen

(zeer) zwak en basiskwaliteit (voldoende) de

schoolleiding), schoolklimaat en veiligheid en

nu al, wellicht explicieter dan tot nu toe,

nieuwe predicaten ‘goed’ en ‘excellent’.

kwaliteitsborging en ambities. Deze

werk maken van een eigen definitie van

Want, zo schrijven minister Bussemaker en

kwaliteitsgebieden worden verder ingevuld

goed onderwijs. Als zij vervolgens kunnen

staatssecretaris Dekker, “wij zijn van mening

en voorzien van normeringen. Scholen, ook

laten zien dat ze dat goede onderwijs

dat niet de basiskwaliteit, maar goed

de ‘goede’, kunnen rekenen op feedback

daadwerkelijk realiseren kunnen ze een

onderwijs het streven moet zijn van elke

gericht op verdere verbetering. In de richting

gesprek met de inspectie zelfbewust en met

school.”

van de inspectienormen welteverstaan.

vertrouwen aangaan. Toezicht in transitie blijkt dan overbodig.

•

21

Ga jij je maar eens melden… 22

ga jij je maar eens melden…

Tekst: Loek Mulder | Fotografie: Henk Veenstra

Een leerling die dat te horen krijgt, kijkt meestal niet zo blij. In Verus Magazine juist wel. Zoals deze keer Morris Wouters (10) uit groep 8 van CBS De Hoeksteen in Groningen. Verus stuurt hem de klas uit. Hij voelt teamleider en intern begeleider Gerda Luiks aan de tand.

“Misschien word ik wel ergens directeur” Wat voor werk doet u op school? “Ik ben teamleider en intern begeleider. Een intern begeleider helpt de juffen en meesters goed onderwijs te geven. Er zijn veel verschillende kinderen in iedere klas. Ik help de leerkrachten uit te zoeken wat kinderen nodig hebben om goed te kunnen leren. Daarvoor heb ik een speciale opleiding gevolgd.”

Hoe lang werkt u al in het onderwijs? “Ik ben nu alweer vijftien jaar op deze school. Daarvoor was ik juf op andere scholen, die allemaal horen bij de VCO Groningen. Ik werk hier nu alweer zo lang dat het misschien tijd is om te wisselen. Dat is soms goed. Je komt in een nieuw team, leert nieuwe kinderen kennen, en daardoor krijg je ook nieuwe ideeën.”

Wat zou u op school willen veranderen? “Ik zou willen dat er nog meer lijn wordt gebracht in de manier waarop wordt lesgegeven. Dat verschilt nu nog te veel per meester of juf.”

Bent u gelovig en gaat u ook naar de kerk? “Van huis uit heb ik het geloof meegekregen en ik ga nog altijd naar de kerk, al is dat niet meer iedere zondag. Geloof is voor mij belangrijk. Ik denk dat God met ons meegaat in ons leven, bij blije en verdrietige dingen. Het geloof vertelt ons ook dat we onze talenten moeten benutten. Daarom is het onderwijs ook zo belangrijk.”

Blijft u werken in het onderwijs? “Het onderwijs geeft me nog altijd veel plezier. Ik volg nu een opleiding voor school­ leider, dus misschien word ik wel ergens directeur.”

Wat doet u het liefst in uw vrije tijd? “Ik heb weinig vrije tijd, maar ik vind het heel fijn om met onze hond Spetter te wandelen, het allerliefst langs de zee.”

23

scholen met lef

Tekst: Bert van der Kruk

7 Werk als school vanuit een eigen visie aan je maatschappelijke opdracht

REFORMATORISCHE EN MOSLIMJONGEREN HERDENKEN SAMEN DE HOLOCAUST

VERUS MAGAZINE LAAT SCHOOLLEIDERS AAN HET WOORD OVER DE TIEN NOTIES IN HET BOEK SCHOLEN MET LEF VAN DICK DEN BAKKER, DIRECTEUR ONDERWIJS & IDENTITEIT BIJ VERUS. DIT KEER WIM BÜDGEN, VOORZITTER VAN HET COLLEGE VAN BESTUUR VAN HET WARTBURG COLLEGE (DRIE LOCATIES IN ROTTERDAM, ÉÉN IN DORDRECHT, IN TOTAAL 4.100 LEERLINGEN).

hristelijk jd. in dat ke traditie t betekent n christelijk samen­

Scholen met lef Scholen met lef

at voor een dat mijn dersteunen. hebben om onderwijs te raken.

Tien noties bij christelijk geïnspireerd onderwijs in een seculiere tijd

dige én scholen p dat ge

Dick den Bakker Dick den Bakker

“Deze notie is me uit het hart gegrepen.

Dat betekent dat je er bent, dat je noden

We hebben als school op dit punt behoorlijk

helpt lenigen. We hebben daarvoor heel

wat denkwerk verricht. Hoe past die maat-

wat concrete projecten lopen. Zo repareren

schappelijke opdracht bij onze school?

leerlingen van de afdeling praktijkonderwijs

In onze missie zeggen we dat onze leer­

fietsen van buurtbewoners. Docenten van

lingen volwaardige burgers moeten worden

onze school geven computercursussen en

van de samenleving, vanuit het burgerschap

fitnesstrainingen aan de buurt. Zo simpel

van Christus Jezus. Die twee elementen

kan het zijn. Maar we hebben als school

horen bij elkaar, al leveren ze op z’n tijd ook

bijvoorbeeld ook een rol gespeeld in de

spanningen op – dat moge duidelijk zijn.

sponsoring van Loods 24, een monument

Het Wartburg College is een reformatorische

ter herdenking van omgekomen joodse

school midden in de metropool Rotterdam.

kinderen uit Rotterdam tijdens de Tweede

In veel gevallen brengt de wereldstad de

Wereldoorlog.

leerlingen niet dichter bij het Koninkrijk der

Een docent van onze school heeft samen

hemelen. Ze moeten dus stevig verworteld

met collega’s van de islamitische school bij

Dick den Bakker schreef het boek

zijn in het Bijbelse denken, zodat ze tegen

dat monument een bijeenkomst voor leer­

Scholen met lef uit liefde voor de huidige

een stootje kunnen. Tegelijk vinden we dat

lingen georganiseerd. Dat was zoiets moois:

én toekomstige kinderen en jongeren

ze, daar waar mogelijk, op verantwoorde

islamitische en reformatorische jongeren

die de scholen zullen bezoeken, in het

wijze dienen te participeren in de samen­

die samen bij een joods monument de

geloof en de hoop dat zij zullen bijdragen

leving. En dus brengen we leerlingen ook

holocaust herdenken en zich realiseren dat

aan een menswaardige samenleving.

naar oefenplaatsen waar ze als christen in

zoiets nooit meer mag gebeuren. Dan blijkt

U kunt het boek bestellen via verus.nl.

de maatschappij kunnen opereren.

dus dat het kan. Heel bijzonder. Nog een laatste voorbeeld: op een aantal

24

Wij hebben aan de maatschappelijke

locaties houden wij een kerstdiner voor

­opdracht een eigen interpretatie gegeven.

omwonenden. Het maakt niet uit wie dat

Wij zeggen: zoek de vrede van de stad,

zijn, welke levensovertuiging ze hebben.

het welzijn van de stad. Dat is een citaat

We doen dat overigens wel op de van ons

uit Jeremia 29. Doe goed aan de mensen

bekende wijze. We openen met gebed en

om je heen. Zoek samenwerking met de

lezen het Kerstevangelie. En verder worden

constructieve krachten en probeer iets van

de mensen uit de buurt gewoon lekker

die vrede met elkaar bewerkstelligen.

verwend.”

•

‘Prachtig om te zien dat een druk kind rustig muziek kan maken’

Tekst: Marijke Nijboer | Fotografie: BobFoto

MUZIEK MAKEN OP SCHOOL IS NIET ALLEEN WAARDEVOL IN ZICHZELF, JE GAAT ER OOK NOG BETER VAN REKENEN. EN VOOR DE CONCENTRATIE IS HET OOK GOED, LEERT DE ERVARING VAN TWEE SCHOLEN. CBS Tamarinde in Zaandam draait sinds Beroepencollege

Doorgaande lijn

weet nooit in hoeverre het door de muziek

drie jaar het project Muziek Maakt School.

Ook de Amsterdamse basisschool

komt, maar de leerresultaten, concentratie

In de onderbouw werken kinderen met

Samenspel staat in een ‘dynamische’ buurt:

en betrokkenheid van onze kinderen zijn

liedjes en spelletjes aan hun basale muzikale

de Bijlmer. Leerlingen komen buiten school

hoog. Ik kan niet wachten tot ik een van hen

vaardigheden. Vanaf groep 5 maken ze

hooguit in aanraking met djembé en

in een groot orkest zie spelen. Maar al lukt

elk half jaar kennis met een ander muziek­

steeldrums, vertelt directeur Marijke van

dat niet, dan hebben ze toch een goede

instrument. Dit jaar zijn dat viool, harp,

Amersfoort. Jaren geleden werden de

basis meegekregen.’’

cello, saxofoon en gamelan. Getalenteerde

vakleerkrachten wegbezuinigd en verdween

kinderen gaan in de brede school verder

de muziek uit de school. “Dat zag je goed

met muziek. Zij spelen jaarlijks mee in een

aan de eindmusicals van groep 8: leerkrach-

orkest tijdens het evenement Klassiek aan

ten lieten de liedjes maar weg. Als kinderen

de Zaan.

al zongen, rapten ze.”

Vakleerkrachten van de muziekschool

Negen jaar geleden deed de school mee

verzorgen de lessen. Directeur Ronald

aan het Leerorkest Amsterdam Zuidoost.

Het ministerie van OCW trekt tot 2020

Overboom: “Uiteindelijk gaan de leerkrach-

Alle groepen kregen muzikale vorming.

€ 25 miljoen uit voor meer en beter

ten in de onderbouw de muzikale vorming

Vanaf groep 6 krijgen alle kinderen hun

muziekonderwijs op de basisschool. Joop

zelf verzorgen.” De ervaringen op de

instrument mee naar huis. De brede school

van den Ende zet zich samen met private

Tamarinde moeten een leerlijn opleveren die

biedt getalenteerde kinderen extra muziekles

partijen in om ook € 25 miljoen bijeen te

ook bruikbaar is voor andere scholen.

en een talentenorkest.

brengen en een campagne te starten.

“Onze school staat in een vrij dynamische

De ene week geven vakleerkrachten

Het Oranje Fonds spant zich in om het

buurt. Kinderen kunnen vaak weinig

muziekles in groep 3-4, de andere week de

programma Kinderen Maken Muziek de

concentratie opbrengen. Het is prachtig om

leerkracht. De bovenbouwgroepen krijgen

komende drie jaar voort te zetten.

te zien dat een druk kind heel rustig viool

wekelijks leerorkestlessen. “De doorgaande

kan spelen. Al musicerend lukt het concen-

lijn is heel belangrijk. Je moet er met de hele

treren soms ineens wel. Wij verwachten een

school voor gaan. Het mooie is dat het

positief effect op het leren, onder andere op

voortgezet onderwijs in de Bijlmer inmiddels

de rekenvaardigheden.”

ook muziekles en leerorkestles biedt. Je

•

Meer geld voor muziekonderwijs

25

NIEUWSPLEIN Fotografie: Shody Careman

“Ik trakteer mezelf op een ontbijtje op bed: een dubbele espresso en drie geroosterde boterhammen met Calvé pindakaas en een klodder Marmite – dat smaakt. Terwijl ik de kruimels van het dekbed raap, zoemt er een woord door mijn hoofd: Stoppen. Stoppen? Ik schrik van het idee. Maar toch – zou dat niet heerlijk zijn? Nooit meer kopje onder in die onderwijsbureaucratie, boordevol idiote arrangementen en protocollen.

“Relativeer het onderwijs”

Nooit meer als een legercommandant marsorders geven aan opstandige

“Mensen in het onderwijs moeten ook zelf

Het probleem is volgens de hoogleraar dat

leerlingen. In de rij! Stil! Nu!”

altijd een relativerende positie innemen ten

het belang van onderwijs altijd wordt

opzichte van dat onderwijs.” Dat adviseerde

overschat. “Wij verwachten veel te veel van

Uit: Mark van der Werf, Meester

Paul Frissen (hoogleraar bestuurskunde en

de instrumentalisering van onderwijs. Alsof,

Mark draait door. Ten onder in het

bestuursvoorzitter van de Nederlandse

als we mensen maar hoog genoeg opleiden,

onderwijs.

School voor Openbaar Bestuur) zijn

alle leed, pech en risico’s kunnen worden

toehoorders tijdens een door Verus en VKO

uitgesloten.”

georganiseerde bijeenkomst naar aanleiding

De maakbaarheidsgedachte is sterker dan

van het Onderwijsraadrapport De lessen van

ooit, aldus de hoogleraar. Hij drukte de

Dijsselbloem.

aanwezigen keer op keer op het hart na te denken over wat zij willen met het onderwijsbestel, met hun autonomie. Een verslag leest u op onze website: www.verus.nl.

Wat vier je eigenlijk? De feestdagen staan weer voor de deur.

sinds een aantal jaar in het Utrechtse

Maar wat vieren we eigenlijk met Kerst?

Museum Catharijneconvent maar nu ook

En met Pinksteren, Valentijnsdag, Suikerfeest,

in het Bijbels Museum in Amsterdam en

Pasen? Feest! Weet wat je viert is een

museum Ons’ Lieve Heer op Solder in

tentoonstelling voor kinderen vanaf 4 jaar.

Amsterdam. Leuk en leerzaam voor

Zij leren er alles over de herkomst van

kinderen met en zonder Bijbelkennis.

verschillende feestdagen die we in

Zie www.feestweetwatjeviert.nl.

Nederland vieren. Het programma staat

26

nieuwsplein

Adviseur ouder­betrokkenheid

“Ze schrijven zich vaak in om heel prozaïsche redenen:

In november is Monica Neomagus begon-

‘ik moest voor 1 oktober een opleiding kiezen, anders werd mijn studiefinanciering stopgezet.’

nen als adviseur ouderbetrokkenheid bij Verus. Voorheen was Monica onder meer programmamaker/projectleider bij het Mozeshuis/de Mozes & Aäronkerk in Amsterdam. Als theologe verzorgde ze godsdienstlessen in het openbaar basis­ onderwijs, deed onderzoek naar de levensbeschouwelijke opvattingen van

Of, ook echt gehoord:

ouders en bedacht, met Arkade, het

‘Ik moet een diploma halen, anders krijg ik geen uitkering.’”

programma Ouders in Dialoog. Verus helpt toezichthouders, bestuurders, directieleden en leraren om samen met ouders te werken aan ouderbetrokkenheid. Geïnteresseerd? Neem contact op met Monica Neomagus,

Uit: Wie heeft er wél een boek bij zich? van cabaretier Johan Goossens, leraar Nederlands op een ROC in Amsterdam.•

[email protected].

Agenda 4-12-2014

Commissie onderwijs en zingeving

PO/VO/ MBO/HO

Woerden

15.00 – 17.00 uur

Guido de Bruin

9-12-2014

Netwerk toezichthouders en bestuurders - presentatie onderzoek Invulling geven aan actief stakeholderbeleid

PO/VO/ MBO/HO

Doorn

16.00 – 20.00 uur

Dick den Bakker

27-1-2015

Commissie maatschappelijke agenda

PO/VO/ MBO/HO

Woerden

14.00 – 16.30 uur

Wout Neutel

Ga voor informatie over alle data van komende netwerkbijeenkomsten naar www.verus.nl/kalender 21-5-2015

VERUS 2015

PO/VO/ MBO/HO

Spant! Bussum

ca. 11.00 – 18.00 uur

Corine de Reus

Onderwijsdagen Jouw Inspiratie 11-2-2015

voor directie, teams, lio’s en studenten

PO/VO

Zwolle Hogeschool Viaa

9.30 – 17.00 uur

Frank van den Bosch [email protected]

18-2-2015

voor directie, teams, lio’s en studenten

PO/VO

Leeuwarden Hogeschool Stenden

9.30 – 17.00 uur

Dirkje Elgersma [email protected]

25-3-2015

voor directie, teams, lio’s en studenten

PO/VO

Utrecht Marnix Academie

9.30 - 17.00 uur

Minke Wagenaar [email protected]

1-4-2015

voor directie, teams, lio’s en studenten

PO/VO

Rotterdam Inholland i.s.m. Ipabo, HS Leiden

9.30 – 17.00 uur

Dorien Uitenbogaard [email protected]

Heeft u vragen over deze onderwijsdagen, neem dan contact op met Corine de Reus, [email protected].

27

juridische kwestie rubriek

Tekst: mr. Elise Visser-Buizert, advocaat bij Verus

AFWIJZING

NIEUWBOUW

JAAGT

SCHOOL

OP KOSTEN

vraagtekens bij de deskundigheid van beide onderzoeks­ bureaus geplaatst maar die niet met een eigen deskundigenrap­portage onderbouwd. De Raad van State acht het dan ook redelijk dat het college, gelet op de quickscans en het onderzoek en het ontbreken van bouw-

B&W hebben de aanvraag voor vervangende nieuwbouw afgewezen omdat ze die niet nodig vonden. Dit besluit heeft het college gebaseerd op twee quickscans en op een extern bouwkundig onderzoek, waarin de bouwkundige staat als respectievelijk ‘goed’ en

Een schoolbestuur vraagt een voorziening voor vervangende nieuwbouw. B&W wijzen het verzoek af. De Raad van State stelt het college in het gelijk. De school draait daardoor op voor de kosten van onderhoud en aanpassingen. De moraal: zorg voor een eigen bouwkundig rapport en ga in gesprek met de gemeente.

‘redelijk’ was beoordeeld. De school vindt nieuwbouw wel

kundige rapporten ter bestrijding daarvan, tot het standpunt is gekomen dat geen noodzaak tot vervangende nieuwbouw bestaat. Een bouwkundig rapport in opdracht van de school had wellicht de noodzaak van nieuwbouw wél kunnen aantonen. Als we ervan

nodig, omdat ze anders binnen vijf jaar voor onderhoud en aan­

uitgaan dat de school voor het huisvestingprogramma 2014 behalve

passingen een bedrag zou moeten neertellen dat bijna gelijk is aan

vervangende nieuwbouw niet ook onderhoudsvoorzie­ningen heeft

de kosten voor de gevraagde nieuwbouw. De Raad van State, die

aangevraagd, heeft deze uitspraak tot gevolg dat de school alle

de kwestie onlangs behandelde, oordeelt dat uit dit argument van

kosten zelf zal moeten dragen. Met de Wet door­decentralisatie

de school niet kan worden afgeleid dat de bouwkundige staat van

komen vanaf volgend jaar immers alle kosten voor onderhoud en

de betreffende school­gebouwen zodanig is, dat onderhoud en

aanpassingen voor rekening van de scholen. Is dit wel rechtvaardig?

aanpassingen in relatie tot de levensduurverlenging geen redelijk

Immers, ook de gemeente heeft baat bij de investeringen door de

resultaat opleveren. Hoe kan het dat de opvattingen van B&W en de

school, omdat vervangende nieuwbouw hierdoor veel verder in de

school over de bou­wkundige staat van de gebouwen zo ver uiteen

toekomst zal komen te liggen. Juist om deze reden heeft staats­

liggen? Dit wordt niet helemaal duidelijk uit de uitspraak, maar

secretaris Dekker eerder dit jaar gezegd dat VNG en sectorraden

vermoedelijk is er volgens de school een ingrijpende functionele

samen afspraken moeten maken over de verdeling van de kosten

aanpassing nodig. De school voerde namelijk aan dat daar in de

van renovatie. Helaas zijn de VNG en de sectorraden hierover nog

quickscans ten onrechte geen rekening mee is gehouden. De

steeds in overleg. Heeft u met een soortgelijke casus te maken, dan

school heeft dit punt volgens de Raad van State bij gebrek aan een

is het zaak om met de gemeente in gesprek te gaan om tot een

bouwkundig rapport niet aannemelijk gemaakt. De school had wel

afspraak over verdeling van de kosten van renovatie te komen.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Of over andere juridische zaken?

Onze juristen staan u graag te woord. Neem contact op met de juridische helpdesk van Verus, T 0348 74 44 60, [email protected]. 28

•

ledenvoordeel

LEDENVOORDEEL: COLLECTIEVE ZORGVERZEKERINGEN

“Een prima verzekering tegen een goede prijs” Tekst: Noël Houben

aanvullende dekkingen voor ziektebeelden

TIEN PROCENT KORTING OP DE BASIS­VERZEKERING EN 15% OP ALLE AANVULLENDE VERZEKERINGEN: HIEROP KUNNEN MEDEWERKERS VAN CHRISTELIJKE SCHOLEN EN HUN GEZINSLEDEN REKENEN DANKZIJ DE ZORGACTIE VAN VERUS. ALS ZE VIA VERUS EEN ZORGVERZEKERING AFSLUITEN BIJ ZILVEREN KRUIS OF PRO LIFE ZIJN ZE BOVENDIEN VERZEKERD VAN EEN UITGEBREIDE, OP HET ONDERWIJS TOEGESNEDEN ZORGPOLIS.

die veel voorkomen op scholen. Zo kunnen werknemers een beroep doen op extra fysiotherapie en psychologische hulp­ verlening wanneer ze een aanvullende verzekering afsluiten bij Zilveren Kruis. Pro Life geeft onder andere een welkomstkorting van 50 euro aan elke betalende verzekerde die een basisverzekering en aanvullende (tand-)verzekering afsluit.

Secundaire arbeidsvoorwaarde Stichting Kolom deed vorig jaar al mee aan

zorgverzekering tegen een goede prijs.

Niet alleen individuele medewerkers maar

de zorgactie. De Amsterdamse organisatie

Enkele collega’s waren al klant van

ook christelijke scholenorganisaties hebben

voor speciaal onderwijs informeerde

Zilveren Kruis. Dankzij de zorgactie konden

baat bij de Verus-collectieven, vindt

medewerkers schriftelijk en via intranet over

ze hun vertrouwde verzekering nu voor

Van Paridon. “Dit is een mooie secundaire

de collectieve zorgverzekeringen bij Zilveren

minder geld afsluiten.”

arbeidsvoorwaarde die je kan helpen om

Kruis en Pro Life.

goede mensen aan te trekken voor jouw

De respons was groot, vertelt secretaresse

Extra dekkingen

school.” Naast werknemers kunnen

personeelszaken Jacqueline van Paridon.

Prettig is volgens Van Paridon dat de

trouwens ook bestuurders, vrijwilligers en

“Zelf heb ik me via Verus verzekerd bij

collectieve zorgverzekeringen zijn toege­

oud-medewerkers van scholen meedoen

Zilveren Kruis. Ik beschik nu over een prima

sneden op het onderwijs. Ze bieden

met de collectieve zorgverzekeringen.

•

Meer weten over de collectieve zorgverzekeringen van Verus?

Kijk op www.verus.nl/zorgactie. Hier vindt u een tool waarmee medewerkers hun ­huidige zorgverzekering kunnen vergelijken met het collectieve aanbod van Zilveren Kruis en Pro Life. Of neem contact met ons op via telefoonnummer 0348 74 44 44 of [email protected]. 29

DE RONDVRAAG

‘DE CONCIER ONBETAALB Kees van Damme algemeen directeur van Radar, 7 scholen op SchouwenDuiveland

IN DE RONDVRAAG ­PONEERT VERUS EEN STELLING. BETROKKENEN UIT HET ONDERWIJS GEVEN HUN MENING. Tekst: Hester van de Kaa

“De conciërge is dubbel onbetaalbaar”

“Onze conciërge is echt een duizendpoot” “Een conciërge is onmisbaar op een

“Helemaal eens. Sterker nog: de

basisschool! Onze conciërge is echt

­conciërge is dubbel onbetaalbaar.

een duizendpoot, en de directie heeft

Hij is onbetaalbaar voor het werk dat

geen tijd voor alle zaken waarover hij

hij doet. Hij neemt veel voorwaardelijk

zich ontfermt. Iedere dag is er volop

werk uit handen, zoals kopieerwerk,

werk voor deze allrounder: storingen

magazijninventarisatie, kleine onder-

aan ICT en digiborden verhelpen, het

houdswerkzaamheden et cetera.

onderhoud van meubilair, schoon­

Daardoor kunnen leerkracht en direc-

houden van het schoolplein, verstop-

teur zich wijden aan hun kerntaken:

pingen en lekkages in het sanitair

goed lesgeven en onderwijskundig

oplossen, de binnenkant van het

leiderschap. De conciërge komt elke

gebouw schilderen, BHV-er zijn, lekke

school zeer ten goede en is zijn/haar

banden plakken… Jaap pakt het op

geld dubbel en dwars waard! Helaas

een zelfstandige, professionele manier

ontbreken de middelen om op elke

op. Hij zet op een flexibele, creatieve

school een betaalde, professionele

en proactieve wijze uitdagingen om in

conciërge te hebben. Daarmee is hij

oplossingen. Bovendien is de

dus inderdaad ook onbetaalbaar. En

conciërge ook een belangrijke schakel

dan komen deze noodzakelijke taken

tussen leerlingen, leerkrachten en

weer bij… de leerkracht, de directeur,

directie. Hij hoort, ziet en doet veel.”

een leerling die bezoek binnenlaat, een ouder die de koffie zet.”

30

Janneke Robbertsen ouder van groep 8-leerling op CBS De Maatjes, Scherpenzeel

de rondvraag

RGE IS BAAR’ Niels van de Beek (15), leerling 4-havo, Johannes Fontanus College, Barneveld

“Ik vind onze conciërges meestal erg grappig”

Ties Wimmenhove conciërge SBO De Werf, Amersfoort

“Een goede conciërge is dienstbaar”

Gerrit Kant directeur School met de Bijbel Het Kompas in Alblasserdam

“Pas als hij ziek is, zie je wat hij allemaal doet”

“Als conciërge ben je het gezicht van de school. In totaal twee uur per dag

“Hij is onbetaalbaar. Allereerst figuur-

loop ik buiten pleinwacht. Heeft een

lijk: de conciërge is aanspreekpunt

“We hebben geloof ik vijf conciërges.

kind een time-out nodig tijdens de les,

voor kinderen, leraren, ouders en

Ze brengen koffie rond, houden orde

dan kan hij even bij mij terecht.

mijn steun en toeverlaat. Hij neemt

in de pauzes, noteren absenten, zijn

De leerlingen mogen ook met mij mee

ontzettend veel werk uit handen: van

de EHBO-post en houden je aan het

als beloning, gewoon een klusje doen.

bestellingen, telefoon, post, koffie en

werk als je corvee of straf hebt. Laatst

Een goede conciërge is dienstbaar.

thee, alles klaarzetten voor studie-

had ik een wond die op school weer

Ik ben hier voor de kinderen. Verder:

dagen, de school openen en sluiten,

openging en niet meer stopte met

van een goed gesprek met de

kleine reparaties tot het bijhouden van

bloeden. De conciërge heeft me

directeur tot op mijn kop in de wc

de website… Leerkrachten raken er

verbonden. Ik denk dat het essentieel

staan – ­ergens daartussen beweeg ik

misschien wel teveel aan gewend.

is voor een school om een aantal

mij. Ik werk vier dagen, maak ook

Pas als hij ziek is, zie je wat hij alle-

mensen te hebben die al deze taken

schoon, stofzuig alle lokalen. Ik

maal doet. Vervolgens letterlijk:

kunnen verrichten. De conciërges

bespaar dus een schoonmaakbedrijf

We financierden onze conciërge van-

hebben meestal een goede band met

en doe door de pleinwacht een deel

uit een subsidie, vanaf volgend jaar

de leerlingen die vaak straf hebben.

van de tussenschoolse opvang.”

komt hij voor eigen rekening.

Ik vind onze conciërges meestal erg

Met de minimale vergoeding in de

grappig. Als ze ’s ochtends de

lumpsum kun je 16 uur een conciërge

absenten opnemen, maken ze daar

financieren. Hij is juist de spil, die er

echt een toneelstukje van.”

altijd moet zijn. Zijn waarde voor de school is hoger dan de kosten.”

•

31

Meer weten?

Bel 0348 74 44 44 of mail naar [email protected] www.verus.nl/zorgactie

Leden van Verus profiteren van ledenvoordelen. Onze collectieve zorgverzekeringen bij Zilveren Kruis en Pro Life zijn hier een goed voorbeeld van. Alle medewerkers van christelijke scholen en hun gezinsleden kunnen gebruikmaken van uitgebreide zorgpolissen met hoge kortingen. Iedereen binnen het Veruscollectief ontvangt 10% korting op de basisverzekering en 15% op alle aanvullende (tand)verzekeringen.

Wat is het beste pakket voor u? Vergelijk de mogelijkheden. Kijk op www.verus.nl/zorgactie voor alle informatie en vergelijk uw huidige polis met ons collectieve aanbod. Voor het christelijk onderwijspersoneel regelen we extra dekkingen voor ziektebeelden die veel voorkomen in de sector. Dit kunnen we doen doordat er veel medewerkers en gezinsleden van schoolorganisaties deelnemen: samen staan we sterker.

IDENTITEIT | DIENSTVERLENING | BELANGENBEHARTIGING | LEDENVOORDEEL