december 2014

NIEUWSBRIEF

30 jaar

JAARGANG 9 /NUMMER 4 / december 2014

IVN: Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid, Dordrecht. Van de voorzitter Beste IVNers Dit is alweer de laatste Nieuwsbrief van 2014. Een bijzonder jaar, waarin we ons 30 jarig lustrum groots vierden en weer veel cursisten, scholieren en publiek hadden met aandacht voor en beleving van de natuur. Iedereen, leden en donateurs, bedankt voor jullie bijdrage in de verwezenlijking daarvan. Ook het komend jaar biedt weer uitdagingen voor ervaren en nieuwe (school)gidsen in de vorm van eigen cursussen en DKV-activiteiten, waarover meer in deze Nieuwsbrief . Op korte termijn zal er ook invulling moeten worden gegeven aan de opvolging van de huidige bestuurders, een aandachtspuntje voor de Algemene Leden Vergadering die op 23 maart 2015 staat ingepland. Maar eerst genieten van de komende feestdagen en/of Kerstvakantie, daarbij wensend dat eenieder die als prettig gaat ervaren en een nieuw jaar in goeie gezondheid voor al je dierbaren! Dit mede namens de medebestuurders, Cees Mastenbroek

Kerstengel of Kluifzwam?

1

Van het Bestuur Op woensdag 3 december heeft het bestuur vergaderd waarbij de navolgende punten aan de orde zijn geweest: -

-

Vrijwilligersprijs. IVN afd. Dordrecht is niet genomineerd voor de Vrijwilligersprijs 2014 Bijenmarkt. Op zaterdag 18 april zullen wij met een stand deelnemen aan de traditionele bijenmarkt. Gidsenrooster Pieter en Tonny hebben aangegeven het 1e halfjaar 2015 geen publiekswandelingen te doen. Via mailing aan de leden zijn de open plaatsen ingevuld. Website. De commissie is versterkt met Rody. Inge neemt contact op of zij kan assisteren. Cursus Tuinreservaten. Er zijn geen reacties binnengekomen op de oproep van Pieter om deze cursus mede te organiseren. Voorlopig op een laag pitje gezet. Vogelcursus. De cursus is volgeboekt. De betreffende deelnemers hebben de cursusdata per mail ontvangen. Algemene Ledenvergadering

Algemene Leden Vergadering 23 maart 2015 Het bestuur nodigt u uit voor de Algemene Leden Vergadering op maandag 23 maart 2015, noteert u alvast deze datum in uw agenda. De officiële uitnodiging, agenda en bijbehorende stukken zullen tijdig worden toegezonden. Speciale aandacht wordt gevraagd voor het toekomstige bestuur van onze vereniging: Dit jaar treedt af Dirk Hubers als algemeen bestuurslid en is niet herkiesbaar. Het bestuur draagt Inge Castelijn voor als bestuurslid. Daarnaast is er een vacature voor nog een algemeen bestuurslid. In maart 2016 treden de voorzitter Cees Mastenbroek en de secretaris Leo Nennie na 6 jaar beiden af en zijn dan reglementair niet herkiesbaar. Ook de penningmeester Peter van den Eijnden zal dan aftreden. Dit is voor het huidige bestuur aanleiding een oproep te doen voor (toekomstige) nieuwe bestuursleden. Door dit vroegtijdig signaleren is er de mogelijkheid voor het tijdig inwerken van kandidaten voor de vrijkomende functies. Heeft het bovenstaande uw interesse, spreekt het u aan als bestuurslid richting te geven aan IVN afdeling Dordrecht en/of wilt u nadere informatie dan wordt u vriendelijk verzocht contact op te nemen met de secretaris Leo Nennie, [email protected].

2

-

-

-

Ledenactiviteiten. Deze kunnen zowel op de zaterdag als de zondag plaatsvinden. Aangezien deze activiteiten voor leden en donateurs worden georganiseerd conflicteren zij niet met publieksactiviteiten. PR. Er is een nieuwe folder van het landgoed Dordwijk uit. Verkrijgbaar bij Elly. Er wordt gewerkt aan een poster waarop alle publieksactiviteiten van het kwartaal vermeld staan. Zij kunnen worden gebruikt om op diverse locaties op te hangen. Groen doet Goed. Zijn te laat geïnformeerd om een bijdrage te kunnen leveren. Dit punt is ingebracht in het Provinciaal overleg. Samenwerking KNNV en IVN. Er heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen KNNV Drechtsteden en IVN afd. Dordrecht. Er is bereidheid tot samenwerking. Het komend jaar zal dit nader worden uitgewerkt. Ook op landelijk niveau is de intentie uitgesproken om samen op weg te gaan. Zie hiervoor onderstaand bericht.

Intern communiqué van de besturen van IVN en KNNV voor de afdelingen 19 november 2014

IVN en KNNV samen op weg De besturen van IVN, Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid, en KNNV, Vereniging voor Veldbiologie, hebben de intentie uitgesproken samen op weg te gaan naar een nieuwe organisatie. Daarmee zetten zij een volgende stap in de samenwerking. Hoe de nieuwe organisatie eruit gaat zien is nog niet bekend. Binnenkort komen de besturen bijeen om een routeplan en tijdschema te bespreken. IVN en KNNV hebben gemeen dat zij met een grote achterban van vrijwilligers de natuur dichtbij mensen brengen. Daarin gaan zij de krachten bundelen. De natuurkennis van de KNNV en de educatie en beleving van IVN verrijken elkaar. Het samengaan van beide organisaties moet leiden tot een toekomstbestendige natuurorganisatie op het terrein van natuurstudie en natuureducatie. De besturen van IVN en KNNV starten de reis vol vertrouwen in de wetenschap dat succes pas is verzekerd als het reisdoel is bereikt. Komende tijd zullen de beide besturen de Landelijke Raad van IVN en de Beleidsraad en de Vertegenwoordigende Vergadering van KNNV informeren en raadplegen over de voornemens. Uiteraard is er dan ook alle gelegenheid voor inbreng en commentaar. Bestuur KNNV en Bestuur IVN

3

-

Basiscursus Watergids. Peter en Dirk zijn als cursusteam begonnen met de voorbereidingen van de cursus.

Basiscursus Watergids 2015 Bij voldoende deelname zal IVN Dordrecht in de maanden mei en juni 2015 de basiscursus watergids geven. De cursus is ontwikkeld door een team van IVN Natuurgidsen en bestemd voor iedereen die geïnteresseerd is in water en zijn verkregen kennis wil uitdragen binnen de vereniging. De cursus laat je kennismaken met de geschiedenis van water, de organisatie van het waterbeheer, de ecologische aspecten van water (wat leeft er in ons water) en tenslotte met het gebruik van water in onze directe leefomgeving. Omdat we graag zien dat cursisten ook actief worden binnen IVN, wordt aandacht besteed aan didactische vaardigheden en aan de organisatie van wateractiviteiten die je kan organiseren voor (bij voorkeur) kinderen. Het lesprogramma omvat 7 modules (4 dagdelen theorie en 3 dagdelen praktijk) Onderstaand een overzicht met voorlopige data - woensdag 20 mei: Leven met water, theorie - zaterdag 30 mei, Excursie, praktijk - woensdag 3 juni, Leven in Water, theorie - zaterdag 6 juni, Praktijk - woensdag 17 juni, Leven in Water, theorie - zaterdag 20 juni, Praktijk - woensdag 24 juni, Afronding, theorie. De theorielessen worden gegeven in de Waterjuffer, NME Weizight, Van Baerleplantsoen 30 te Dordrecht. Aanvang 19.30 uur, sluiting 22.00 uur. Van de praktijklessen en excursie worden de locatie nader bepaald. Aanvang 09.00 uur, sluiting 12.00 uur. De cursus wordt bij voldoende deelname aan de lessen, (minimaal 80% gevolgd), afgesloten met een certificaat. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij lid zijn dan wel donateur worden van IVN afdeling Dordrecht en na het behalen van het certificaat bereid zijn actief deel te nemen aan wateractiviteiten. Hierbij valt te denken aan slootjesdagen (zaterdag 13 en zondag 14 juni), school- en kinderactiviteiten, inventarisatie paddenpoel. Kosten lidmaatschap respectievelijk donateur IVN Dordrecht € 24.- dan wel € 16.- ; kosten cursus € 50.- inclusief een map met de inhoud van de modules. Voor nadere informatie en opgave uitsluitend via een mail naar [email protected] Aanmeldingen bij voorkeur voor 15 januari 2015. Wij hopen jullie op de cursus te mogen ontmoeten, Het cursusteam, Peter van den Eijnden en Dirk Hubers

4

En tenslotte onze Kerst en Nieuwjaars wens:

Van de redactie Een volgende Nieuwsbrief willen wij 15 maart 2015 uitbrengen. Elke bijdrage (tekst en eventuele foto’s) is welkom. Een natuurbeleving, verslag IVN excursie en/of activiteit, vakantie er is vast wel iets om via de Nieuwsbrief met anderen te delen. Copy vóór 10 maart 2015 aanleveren bij Dirk Hubers, via [email protected].

IVN lezingavonden voor leden en donateurs Data: De lezingavonden voor 2015 zijn vastgesteld op de maandagen 26 januari, 23 februari en 20 april. Noteer alvast de data in uw agenda. Op maandag 23 februari is het thema nachtvlinders. John van den Heuvel (natuurfotograaf) en een aantal collega natuuronderzoekers van KNNV Drechtsteden zullen ons kennis laten maken met het nachtleven van de vlinder. Een onderwerp dat voor een aantal van ons onbekend zal zijn, maar zeker de moeite waard is om kennis van te nemen. Een avond om niet te missen. Over de invulling van de overige avonden ontvangt u tijdig een bericht. Op maandag 23 maart wordt de Algemene Leden Vergadering gehouden.

5

IVN excursies voor leden en donateurs Van de werkgroep Ledenexcursies, Tonny Kiewiet en Pieter Slot, ontvingen wij de navolgende uitnodiging en vooraankondiging:.

UITNODIGING EINDE JAARS LEDEN-EXCURSIE (OOK VOOR DONATEURS) zondag 28 december 2014 naar het Eiland TIENGEMETEN in de Hoekschewaard Hierdoor willen we je uitnodigen voor de komende LEDEN- EN DONATEURSEXCURSIE op zondag 28 december 2014 naar het Eiland Tiengemeten in de Hoekschewaard. We vertrekken met de eerste pont op zondag en die vertrekt om 10.00 uur. Hierdoor gaan we verzamelen om 09.00 uur op het Damplein in de wijk Dubbeldam in Dordrecht.De bedoeling is om te gaan carpoolen om met zo weinig mogelijk auto’s naar de Hoekschewaard af te reizen. De reiskosten kunnen hoofdelijk worden omgeslagen. Voor een benzine auto zijn de kosten € 14,-, voor een diesel bedraagt het € 10,- en een auto op gas kost €9,40 (volgens opgave van de ANWB routeplanner). Uiteraard dient dit bedrag gedeeld te worden door het aantal inzittenden per auto! Voor een uitgeprinte routebeschrijving wordt gezorgd en deelnemers met een tomtom kiezen voor de eindbestemming: Nieuwendijk 1, 3284 KR Zuid-Beijerland. De kosten voor de pont bedragen € 4,50 p.p. voor een retour, zorg dus dat je dit geld bij je hebt. Als lid van Natuurmonumenten kun je met korting oversteken, neem dus je lidmaatschapskaart van Natuurmonumenten mee! Het wordt een hele dag excursie waarin we zullen vogelen over het Eiland Tiengemeten. We zullen daartoe de telescoop van de afdeling meenemen. Het programma voor de dag wordt ter plekke door de deelnemers vastgesteld in onderling overleg. Dit geldt ook voor het tijdstip van vertrek. Deelnemers zorgen zelf voor koffie, thee, lunchpakket en iets lekkers. Er is horeca op het Eiland en in de herberg willen we een lekkere kop erwtensoep gaan eten, maar neemook zelf koffie, thee en een lunchpakket mee! Wil je je vast oriënteren google dan op Eiland Tiengemeten en dan kan krijg je een heleboel interessante sites die je kunt bekijken. Vooraf aanmelden voor deze ledenexcursie is niet noodzakelijk. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Pieter Slot of Tonny Kiewiet (bij voorkeur per email: ([email protected]), telefonisch op nummer (078)-6350027 (eventueel het antwoordapparaat inspreken, wij bellen altijd terug!). Overigens: Deze excursie gaat altijd door – ook als het op het moment van vertrek in Dordrecht regent – je weet nooit hoe het later in de Hoekschewaard is! (Kleed je er op!) Met hartelijke groet en wij hopen tot 28 december a.s. De werkgroep Ledenexcursies, Tonny Kiewiet en Pieter Slot.

6

VOORAANKONDIGING KOMENDE LEDEN EN DONATEURSACTIVITEITEN IN 2015 Zondag 18 januari 2015: Bezoek aan de Avelingen bij Gorinchem onder begeleiding van het adoptieterreingroepje uit de laatste IVN Natuurgidsencursus (vertegenwoordigd door Richard Koorevaar). Het wordt een ochtendwandeling die naar verwachting omstreeks 13.00 uur weer terug zal zijn. We vertrekken om 09.00 uur vanaf de parkeerplaats op het Damplein in Dordrecht en carpoolen naar Gorinchem. Deze excursie wordt nog per email half januari verder aangekondigd; Februari (datum wordt nog bekend gemaakt): Bezoek aan het Natuurmuseum in Rotterdam met een kijkje in de keuken, dan wel achter de schermen; Maart (datum wordt nog bekend gemaakt): Ochtendwandeling naar het Alblasserbos bij Wijngaarden met een bezoek aan de Natuurtuin van de NVW Alblasserwaard; April (datum wordt nog bekend gemaakt): Fietstocht naar en wandeling op de Jantjesplaat aan de Brabantse kant van de Nieuwe Merwede (met een oversteek via de pont). Deze komende activiteiten zullen ook worden aangekondigd in de IVN Nieuwsbrief en worden per aparte mailberichten aan alle leden en donateurs gezonden. De werkgroep Ledenexcursies, Tonny Kiewiet en Pieter Slot.

IVN Wilgenknotten op de Kleine Rug

Wilgenknotdagen 2015 bij het IVN: Elke 2e zaterdag van de maanden, jan., feb., mrt. Voel je voor een dag een echte griendwerker door wilgen te knotten in de griend. Het griendwerk is geschikt voor een ieder, er kunnen lichte en zwaardere werkzaamheden verricht worden. Maar er is ook tijd voor een gezellig praatje met andere natuurliefhebbers en een kopje koffie of thee en (heerlijke)soep wordt voor gezorgd. Zelf lunchpakket meenemen. Vertrek om 9.00 uur met een bootje vanaf de loswal bij het Vissertje. Terug om ongeveer 15.00 uur. Moet je beslist minstens één keer gedaan hebben! Vooraf aanmelden en inlichtingen bij Johan Visser: 078-6172554.

7

Planning Publieksactiviteiten 2015 1e halfjaar Wanneer

Tijd

za 03 jan za 10 jan za 17 jan

10.00 Biezenplaat 13.30 Dordwijk De Elzen 10.00

za 07 febr

Biezenplaat 10.00 10.00 Dordwijk Zuid/Tong-plaat 10.00 ‘t Weetpunt 13.30

za 14 febr za 21 febr zo 22 febr

zo 08 mrt

Locatie

Thema

Gids 1

Gids2

Gids 3

Hartje winter

Inge Elly Elise

Wil Alice Mike

Tineke

Sporen in de winter

Hans

Richard

Alice

Sneeuwklokjes Watervogels

Cees Alice

Co Wil

Leo N.

Knoppen

Inge

Marja

Anne lies

Biezenplaat

Voorjaar in aantocht ?

Dirk

Hans

Richard

Dordwijk

Stinzenplanten

Alice

Anneke

De Elzen

Eerste bloeiers

Co

Marian

13.30 za 14 mrt 10.00 za 21 mrt 10.00

Elise, Tineke

zo 29mrt

Louterbloemen + Verborgen groen 13.30 Amstelwijk

Inge

Max

zo 5 apr za 11 apr za 18 apr za 18 apr

13.30 13.30 10.00 9.00

Op zoek naar de grienduil Voorjaar op het landgoed Sporen Bijenmarkt

Hans Elly Alice Anneke

Dirk Cees Wil Wil

Wil

wo 22 apr

19.30 Park Merwestein

Stinzenplanten

Dirk

Inge

Anne lies

zo 26 apr

13.30 ‘t Weetpunt

Koninklijke planten

Inge

zo 03 mei za 09 mei 13/5 t/m 17/5 za 23 mei

5.00 Oosthaven 10.00 Dordwijk West Brabant

Vroegere vogels Explosief groen Hemelvaartkamp

Leo N. Co

10.00 Zuid/Tongplaat

Verandering in het landschap Alice

Wil

za 6 juni

Met de Janplezier

Dirk

Hans

za 13 juni zo 14 juni vr 19 juni Za 20 juni

10.00 OosthavenZuidhaven 10.00 Dordwijk 10.00 Nog onbekend 20.00 Scheffersplein 10.00 Zuid/Tongplaat

Cees Peter Peter Alice

Inge cursisten

zo 21 juni vr 26 juni zo 28 juni

13.30 De Elzen 20.00 ‘t Weetpunt 13.30 Scheffersplein

Zomer op het landgoed Slootjesdag Gierzwaluwen Libellen kenmerken voor gezinnen Vlinderen met Scharrelkids Midzomerwandeling Muurplanten

Cees Inge Dirk

Dirk

Leo J

Annelies

Leo N

Biezenplaat Dordwijk Zuid/Tong-plaat Reeweg Zuid

8

Leo? Dirk

Inge

Wil

Gegevens betreffende de activiteiten: Kleuters en kinderen: In Dordrecht elke vierde zaterdag van de maand in leslokaal de Waterjuffer bij Duurzaamheidscentrum Weizigt van 10.30 tot 12.30 uur. Informatie kleuters: Tonny Kiewiet; 078-635027 Informatie kinderen: Leo Jansen; 078-6164410 IVN - Scharrelkids Zwijndrecht Natuuractiviteiten voor de jeugd vanaf 8 jaar in Bezoekerscentrum ‘t Weetpunt - Develpad 169. Maandelijks op zaterdag van 13.00- 15.00 en op woensdagmiddag van 14.00 – 15.30 uur. Zie voor het programma 2014 : www.natuur-zw.nl Zaterdagen info : [email protected]. -6812629 Woensdagen info : [email protected]. Vertrek excursies: Dordwijk: Ingang Dordwijklaan, aanmelden verplicht bij Elly den Hartogh; 078-6166780. Hooge Biezenplaat: Vanaf parkeerplaats De Viersprong, aanmelden verplicht bij Dirk Hubers 078 6174367. De Elzen: Vanaf parkeerplaats De Viersprong. Opmerkingen: De 1e Gids: - zorgt op de zaterdag voor de excursiedatum dat de PR-groep* via [email protected]. een wervend artikel (eventueel met een bijpassende foto) over de excursie krijgt, met cc naar Co Dommisse, [email protected]. en [email protected]. - stuurt na afloop een kort verslag (aantal deelnemers, bijzondere omstandigheden, hoeveel IVN-ers /niet IVN-ers) van de excursie eveneens naar de PR-groep: De PR-groep zorgt voor verzending naar de krant en weekbladen, zo mogelijk met een bijpassende foto en/of logo.

Aankondiging IVN/DKV activiteiten Dialoogdag vrijdag 23 januari 2015, 09:00 tot 14:00 - Georganiseerd door: Landelijk IVN - Kosten: geen - Thema: Zie onderstaand Weet u wat de provincie doet op het gebied van biodiversiteit, natuur en landschap? Wist u dat er binnen de provincie ambtenaren werken op het gebied van natuur en landschap, die misschien wel net zo begeesterd zijn van groen als u? Zou u ook willen dat de provincie wat meer oog heeft voor uw werk als gids en beter op de hoogte is wat u tegenkomt in uw vrijwilligerswerk? Zou het leuk zijn om die ambtenaren eens te ontmoeten en met hen in gesprek te gaan over provinciaal natuurbeleid? Zou het zelfs mogelijk zijn om in de toekomst meer samen te werken? We nodigen u hierbij van harte uit voor een Dialoogdag waar we bovenstaande vragen met u beantwoorden. Deze dag zal plaatsvinden op vrijdagochtend 23 januari 2015 in het Provinciehuis te Den Haag. De dag wordt georganiseerd door IVN Zuid-Holland in samenwerking met de provincie Zuid-Holland. Aanmelden kan tot en met 14 januari. Voor nadere informatie: [email protected].

9

Aankondiging KNNV Drechtsteden activiteiten Cursus Natuur in de Drechtsteden De afgelopen jaren gaat het steeds minder goed met de natuur. Misschien is het juist daarom dat de interesse in de natuur groeit. Het aantal mensen dat geniet van het buiten zijn en wandelen in de natuur neemt toe. Het kijken en luisteren naar vogels of het op naam brengen van planten of vlinders is voor veel mensen een boeiende hobby. Bij de KNNV komen regelmatig vragen of er instructie gegeven kan worden of dat er misschien cursussen zijn over een specifiek onderwerp. Het bestuur heeft besloten om naast het onderzoek van de natuur meer aandacht te besteden aan het wegwijs maken van natuurliefhebbers in de natuur. Daarom start de KNNV in januari 2015 met een brede basis cursus “Natuur in de Drechtsteden”. De cursus wordt gegeven in samenwerking met Adri Clements van het Adviesbureau Regelink Ecologie & Landschap. Dit bureau wil vanuit haar maatschappelijk verantwoord ondernemen bijdragen aan een toenemende kennis en betrokkenheid van mensen bij de natuur en hun omgeving. Op de vijf cursusavonden in maanden januari – april worden o.a. behandeld: 1 Algemene inleiding + landschap, 2 vogels , 3 vleermuizen , 4 planten 5 vlinders en libellen Daarnaast worden in de maanden maart – mei 3 excursies in overleg met de deelnemers vastgesteld. Verdere informatie over data, plaats, tijd en prijs staat op de website van de KNNV Drechtsteden.( www.knnv.nl/Drechtsteden ) Na afloop kan de cursist eenvoudige determinatietabellen hanteren en kent ruim 100 soorten. Het ligt in de bedoeling om in een later stadium verdiepingscursussen aan te bieden. Deze cursus willen we geven in het leslokaal “De Waterjuffer” van NMC-Weizigt, Van Baerleplantson 30, 3314 BH Dordrecht. De data voor de 5 cursusavonden zijn vastgesteld op 21 januari, 11 februari, 4 maart, 25 maart, en 15 april 2015. Aanvang 20.00 uur.

10

De drie excursies in de maanden maart tot en met mei worden in overleg met de cursisten vastgesteld. De prijs voor deze gehele cursus en de excursies,( inclusief alle lesmaterialen en hand-outs) bedraagt voor leden van de KNNV en IVN € 37,50 en voor niet-leden kost deze cursus en excursies € 47,50 maar dan wel inclusief een kennismaking lidmaatschap van de KNNV Drechtsteden voor het jaar 2015. U kunt zich aanmelden voor deze cursus via [email protected] of via telefonisch 078 – 614 38 60.

KNNV Drechtsteden Excursie – en lezingen programma t/m april 2015 Woe. 21 jan. Startavond van de KNNV-cursus “Natuur in de Drechtsteden” Vrij. 23 jan. Lezing over “De natuur in Madagaskar”. Deze lezing wordt door Henk de Jong gegeven in het leslokaal “De Waterjuffer”. Aanvang 20.00 uur. Zat. 7 febr. Excursie naar de Oisterwijkse Vennen. Deze excursie is o.l.v. Gerard Verroen. Opgave voor deelname aan deze excursie op vrijdag 6 februari 2015 bij dhr. G.Verroen tussen 18.00 en 20.00 uur. tel. 078 – 617 86 80. Vrij. 13 febr. Lezing over “Klimaat in je voor- en achtertuin”. Deze lezing wordt gegeven door Hein van Bohemen in het leslokaal “De Waterjuffer”. Aanvang 20.00 uur. Zat. 7 mrt. Excursie en natuurwandeling in Oostvoorne. Deze excursie is o.l.v. Gerard Verroen. Opgave voor deelname aan deze excursie op vrijdag 6 maart 2015 bij dhr. G.Verroen tussen 18.00 en 20.00 uur, tel. 078 – 617 86 80. Vrij.13 mrt. Algemene ledenvergadering van de KNNV afdeling Drechtsteden. Deze ALV wordt gehouden in het leslokaal “De Waterjuffer”. Aanvang 20.00 uur. Na de jaarvergadering zal de door de vogelgriep in november uitgestelde lezing en uitleg van de activiteiten van Vlinder en Libellen worden gegeven . Zat. 28 mrt. Excursie en natuurwandeling in Amelisweerd. We gaan op zoek naar de stinzeplanten die hier groeien en mogelijk bloeien. Deze excursie is o.l.v. Gerard Verroen. Opgave voor deelname aan deze excursie op vrijdag 27maart 2015 bij dhr. G.Verroen tussen 18.00 en 20.00 uur. tel. 078 – 617 86 80. Zat. 18 april Natuurexcursie naar het natuurgebied “De Brand” bij het Nationaal Park de “Loonse en Drunnense Duinen”. We volgen het laarzenpad deze morgen onder leiding van lid van de KNNV afdeling Tilburg. Opgave voor deelname aan deze excursie op vrijdag 17 april 2015 bij dhr. F. Beuvens tussen 18.00 en 20.00 uur. tel. 078 – 613 72 07. Zat. 18 april Bijenmarkt op het terrein van de Bijenvereniging aan de Reeweg-Zuid. De KNNV zal ook weer op de voorgrond treden en hopelijk nieuwe leden voor onze activiteiten interesseren. Daarom staan wij dit jaar ook met een kraam op de markt. Vanzelfsprekend is er promotiemateriaal, folders, zoekkaarten enz.

11

Natuurbeleving IVN Kindervakantiewerk, 6-12 jarigen op Weizigt; oktober 2014 Herfst ruiken in verborgen werelden 9 kleine en grote mensen zitten knus gezellig om de tafel. Een groot model paddenstoel laat ons gaatjes, buisjes, lamellen, stekels en zakjes zien, waarin de sporen verstopt zitten. Allerlei verhouten paddenstoelen, in meest bizarre vormen, verspreiden zich er omheen en dagen uit om te ruiken, te betasten, er op te kloppen, eraan te peuteren en het gewicht te vergelijken. De geschubde inktzwammen, gisteren vers geplukt, liggen er verinkt bij, naast hun broertje, de kale inktzwam. Natuurlijk geeft dat ook af op je handen. Toch effe proberen. Een deelnemer merkt op dat de gaatjes van het model, hem doen denken aan een bijenraad. En dat is wat de natuur doet, je uitdagen gedetailleerd te leren kijken en dan gaat er een andere wereld open. “Zelf doen” scoort ook altijd goed; Ieder wil wàt graag een champignon doorsnijden en het vliesje openen. Oh, verzucht een meisje, wat een mooie kleurtjes. Ja dat zijn de leverkleurige plaatjes, die nu tevoorschijn komen. Al doende, leren we zo wat schimmels zijn, hoe ze zijn opgebouwd, wat ze eten, hoe ze eruit kunnen zien onder en boven de grond en waar we ze tegen kunnen komen. Naar buiten!! Spiegeltjes buitelen over elkaar om sporen te zien, lamellen te ontdekken, kleurtjes te onderscheiden. Zoekkaarten en loepjes helpen ook. Een enkel slakje komt tevoorschijn in zo’n spiegeltje. Dikke spinnen laten zich op Weizigt niet zo zien; enkele kleintjes rennen weg tussen het vermolmde hout. Er is geen herfst zonder paddenstoel, maar ook niet zonder zaden. Die uitgebloeide bloemen zijn nu ook mooi. Wat rammelen die zaadjes leuk in hun doosjes. Kunnen we ze wegzwiepen? Waar drijven ze naar toe? Waar zitten de zaadjes van de Lisdodde? Wie kan het pluis wegblazen? We dragen allerlei kleuren besjes en zaadjes, als grote schatten, met ons mee. Binnen tijdens het tekenen, in een rustig momentje, ligt dit alles ons aan te kijken. Zaadjes, worden uit hun hulsje gepeuterd of gesneden en met elkaar vergeleken. Ook komen de besjes aan de beurt. Sommigen hebben 1 pitje, andere 2. De een is hard, de ander nog harder. Waar blijft zo’n pitje in de winter? We hebben onder de berk geen vliegenzwam gevonden, maar wel zijn vele blaadjes in allerlei kleurtjes, van groen tot geel, bruin. Dat is het spelletje van de bladgroenkorrels, dat het groen laat terugtrekken in stam en takjes van de boom en zo andere kleurtjes naar boven tovert. En wij spelen het spelletje mee; Wat is in volgorde het meest verse blaadje. Mag dit blaadje meedoen? Het blaadje van de esdoorn is zeker prachtig, maar is een andere soort. De tijd is om, de moeders staan klaar; er gaan schatten mee naar huis, anderen worden terug gegeven aan de natuur. Groetjes Alice van den Bongart

12

Natuurbeleving,

Nieuwe ontdekkingen in het Munnikepark Ondanks dat Marja en Inge regelmatig in het Arboretum Munnikepark belangstellenden rondleiden, hebben wij laatst bij het voorwandelen een aantal nieuwe ontdekkingen gedaan. Meestal blijven we relatief dicht bij ´t Weetpunt, nu zijn we het oostelijk deel van het park gaan verkennen. Langs het fietspad tussen een gewone beuk en een treur beuk kwamen we, waar in het voorjaar een lint van narcissen bloeit, herfststijlloos tegen. Een mooi blauw krokusachtig bloemetje. En met waterdruppels en een insectje erg fotogeniek. Herfststijlloos komt oorspronkelijk uit West-Azië en het Middellandse Zeegebied. In Nederland is de soort in het wild zeldzaam en staat daarom op de rode lijst. De plant is een zogenaamde droogbloeier. Dat wil zeggen dat de bol geen water opneemt en geen wortels en bladeren vormt tijdens de bloei in de herfst. In het voorjaar verschijnen de bladeren en vruchten. Pas wel op, want de herfststijlloos is zeer giftig! Onze tweede ontdekking was de Toona sinensis (boom nr 175, nabij de ‘ijzeren bomen’). De Toona sinensis of Chinese Mahonie heeft evengeveerde bladeren die wel 75 cm lang kunnen worden. Helaas waren de meeste bladeren er al afgevallen, maar de bladspillen die onder de Toona lagen, gaven duidelijk aan dat z´n bladeren enorm zijn. De jonge aromatische bladeren en scheuten van deze ‘groente boom’ worden in China gegeten. Wil je je eigen Toona groente kweken dan kan dat vrij gemakkelijk. Via internet zijn de zaden ruim verkrijgbaar. In het hoekje bij de elzen vonden we mooie cirkel patronen van afgevallen bladeren. Nu kennen we de graancirkels die naar verluidt door buitenaardse wezens worden gemaakt. Deze bladcirkels zijn echter een geheel nieuw verschijnsel. Marja Hendriks en Inge Castelijn

13

Natuurbeleving Hoe Dordrecht en Ridderkerk bij elkaar komen Zoals iedereen weet, is afgelopen jaar de Natuurgidsencursus afgerond. De nieuwe natuurgidsen kwamen vanuit Dordrecht en de wijde omtrek. Zo kwamen er ook 2 gidsen, Bruin en Willem, uit Ridderkerk, mijn geboorteplaats. Als onderdeel van de cursus hadden zij samen met Rody als adoptieterrein het Donckse Bos, een prachtig oud landgoed op de grens van Ridderkerk en IJsselmonde. Tijdens de cursus en bij de eindpresentatie ben ik natuurlijk met hen mee geweest. In september was ik met mijn vader (opgegroeid tegenover het Donckse Bos) en vriendin samen met nog 44 mensen bij de zeer geslaagde publieksexcursie die Bruin en Rody namens IVN Rotterdam leidden. De cursisten en het cursusteam hebben tijdens de NGC al kennis gemaakt met het Donckse Bos. Het leek mij leuk om hier nog eens een ledenexcursie te houden, zodat de andere IVN’ers dit landgoed ook eens kunnen vergelijken met ‘ons’ Dordwijk. Bij navraag blijkt, dat Bruin en Rody al plannen hebben om dit komend voorjaar te organiseren.

Bruin, gepensioneerd onderwijzer, is ook schoolgids in Zwijndrecht. Toen hij nog zelf voor de klas stond, nam hij graag de kinderen mee naar buiten, de natuur in. Als actief vrijwilliger bij de Natuurvereniging IJsselmonde wilde hij voor de schoolkinderen in Ridderkerk en omstreken ook buitenactiviteiten organiseren. Hij heeft in het Lohmanpark, in de straat waar ik opgegroeid ben, sinds afgelopen herfst een stertocht ontwikkeld voor kinderen van groep 5, 6 en 7. Hierbij wordt een beroep gedaan op het gebruik van meerdere zintuigen en naast speelse elementen leren de kinderen ook over de natuur. De stertocht blijkt een groot succes te zijn, binnen 5 weken tijd zijn er 13 groepen geweest, zelfs ook uit Barendrecht. Achteraf kwamen er veel enthousiaste reacties van de scholen.

14

Op een mooie middag in november ga ik met Bruin en een klas kinderen uit Rijsoord mee op stap. Bij de ingang van het park staat Bruin, samen met nog 4 vrijwilligers, te midden van een hele groep kinderen met leerkrachten en hulpouders. Hij legt uit hoe de door hem zelf geknutselde boomhoogtemeter (met kastanje) werkt. Daarna krijgen alle kinderen een werkboekje en een potloodje om 9 opdrachtjes te doen. Aansluitend gaan de kinderen in groepjes op ontdekkingstocht het park in. De begeleiders krijgen zoekkaarten mee, her en der in het park verspreid staan vernuftige standaards met mapjes waar materiaal in zit om de opdrachtjes te doen. In het park staan natuurlijk heel veel bomen, dus daar kun je leuke dingen mee bedenken: De bladeren bekijken met hulp van een zoekkaart, met een blinddoek om voelen aan de schors, met z’n allen meten hoe dik een boom is, wat voor beestjes leven er op een boom? In het park is ook een kinderboerderij, dus daar wordt ook gekeken welke dieren er rondlopen. De kinderen gaan ook op speurtocht naar kleine beestjes tussen de struiken, reuze spannend. Er worden ook vogels gespot en met hulp van een zoekkaart op naam gebracht. Bij een bruggetje staat één van de vrijwilligers, die uitlegt hoe een kompas werkt. Daarna wordt de temperatuur van de lucht en het water gemeten. Met z’n allen hangen ze over de brugleuning om de thermometer aan een lang touw in het water te laten zakken. Ook de helderheid van het water wordt bekeken met behulp van een secchischijf. De kinderen vinden het allemaal machtig interessant.

Bij de grote vijver krijgen ze een diaraampje, dit kunnen ze gebruiken als lijstje om een mooi stukje landschap mee te zoeken wat ze na kunnen tekenen in hun boekje. Als laatste opdracht is er een stilte moment: zittend op een bankje luisteren de kinderen een minuut naar de geluiden in de omgeving. Ze worden er heerlijk rustig van. Na afloop mogen de kinderen verzinnen wat ze het fijnst vonden om te doen. Het buiten spelletjes doen in de natuur vonden ze allemaal erg leuk. Hopelijk gaan ze dit meer doen! Bruin vertelt nog dat hij bezig is om nog een stertocht in het Oosterpark te ontwikkelen, meer gericht op de jongste kinderen. Hij hoopt dat er meer vrijwilligers komen helpen hierbij.

15

Als alle kinderen weg zijn, brengen we alle kratten met attributen weer terug naar het NME- Centrum ‘de Groene Draak’, een prachtig gebouwtje in het Reijerpark, wat de Natuurvereniging samen met Dierenbescherming Rijnmond huurt. Hier worden ook cursussen en presentaties gegeven. Ons aller Leo heeft een presentatie over vogels gehouden en ik mag in februari een presentatie over boomknoppen geven. Zo ga ik met mijn takjes weer terug naar mijn roots. En hiermee is dan de cirkel weer rond: IVN Dordrecht en de Natuurvereniging in Ridderkerk komen zo bij elkaar. Marja Hendriks

Natuurbeleving Cursisten van de IVN Vogelcursus op herhaling De vogelcursus van onze afdeling blijkt elk jaar weer een succesnummer. Voor de cursus in 2015 zijn alle stoelen weer bezet. Ook voor de cursusleiding geeft het veel voldoening om voor een enthousiaste groep te staan en samen in alle vroegte te gaan luisteren naar de fluiters in het voorjaar. Een goede reden om nog een keer met de cursusgroep op stap te gaan. Voor zaterdag 29 november had Leo een route bedacht met veel kans op ganzen en andere vogels van het zoete en zoute water. Met drie auto's was de eerste bestemming Hoeksche Waard. Een eerste stop in "het Oude Land van Stijen". Een aanrader voor het spotten van ganzen, en vlak bij huis. Kol- en Brandganzen, Kievieten, ook opvallend veel buizerds. In de slootjes een flink aantal Smienten, toen nog niet in het nieuws als "verdachte" van de besmetting in de zaak van de Vogelgriep. Hierna richting Hellegatsplein met fraaie gezichten op de nieuwe natuur van het Volkerak. Volgende stop was een uitkijkje over het Haringvliet bij de Bommel. Met veel Smienten, en een paar Wulpen die de kou en strakke oostenwind trotseerden. De Grevelinendam had meer te bieden met Tureluur, Een groot aantal Scholeksters, Kanoet, Drieteenstrandloper, Wulp, en de fraai getekende Kluut. Een echt vogelparadijs is het Plan Tureluur, gelegen aan de rand van de Oosterschelde en aangelegd als natuurcompensatie bij aanleg van de Stomvloedkering in de Oosterschelde. Een Bontbekplevier aanrader voor vogelaars. Met wat hulp van Leo kwamen op een paarse Strandloper, lijkt Bontbekplevier

16

verdacht veel op een Kanoet, maar dan met gele poten. Verder Middelste Zaagbek, Canadese Ganzen, Rotganzen, Krakeend, Brilduiker en Wintertaling. Als laatste spot werd de Brouwersdam bezocht. Er bleek een melding te zijn van Zeekoeten, een tamelijke zeldzaamheid gezien het aantal Belgen die op het bericht waren afgekomen, maar helaas geen Koet te zien. Wel voor de meesten nieuwe soorten als Zwarte Ruiter, Bontbekplevier, Zwarte Zee-eend en een Rosse Grutto, die in kleine aantallen aan onze kust blijft zolang en nog wat voedsel te halen is. Wel goed opletten vanwege het winterkleed, wat nu niet die bruinrode kleur heeft. Al met al een heel koude, maar geslaagde dag, en hoewel "scoren" niet het belangrijkste doel was, totaal 38 soorten, waarvan 24 ganzen en kustvogels. Peter van den Eijnden

Van paddenstoelen naar spinnen Gidsen bij het Nationaal Park De Biesbosch zijn veelal lid van de VVHB (Vrijwilligers Vereniging Hollandsche Biesbosch) en een aantal is ook IVN-lid/natuurgids. Daarnaast kun je als derde (lees IVN-er) ook donateur zijn van de VVHB en daardoor wordt je dan ook uitgenodigd deel te nemen aan hun excursies en de interessante ‘Pluis- en Struinavonden’, die al zo’n 25 jaar worden gehouden. Bijna traditioneel mocht ik in oktober jl. voor de 6e keer een groep VVHB-leden /Biesboschgidsen begeleiden bij een herfstexcursie in De Elzen met paddenstoelen als thema. Probleem was echter dat er tot dan, tengevolge van de droge nazomer, nauwelijks paddenstoelen waren. Wel was er nog een overdaad aan insecten, op zich weer voedsel voor vogels en prooi voor de spinnen. Eerder werd daarom besloten de zoektocht uit te breiden naar spinnensoorten, waarvoor een zoekkaart was toegezonden. Na een korte powerpointpresentatie vanaf de hoedenplank gingen we op pad en al gauw werd iedereen enthousiast over het nieuwe onderwerp. We vonden o.a. herfstspinnen, volgegeten kruisspinnen en vooral brugspinnen op de plek die hun die naam gaf. Deelnemers met een lichte vorm van spinnenangst (Arachnofobie) heeft het wellicht geholpen die te overwinnen.. brugspin (lariniodes sericatus) Dat we uiteindelijk toch nog paddenstoelen vonden maakte het herfstthema compleet, net als de beloning voor de gids: een assortiment bokbiersoorten. Wat mij betreft mag de traditie voortgezet worden… Cees Mastenbroek

17

Bestuur Voorzitter

Cees Mastenbroek

078-6171412/06-50643592 [email protected].

Secretaris

Leo Nennie

078-6173933 [email protected].

Penningmeester

Peter van den Eijnden

078-6141849

[email protected]. (gewijzigd !) Lid

Dirk Hubers

078-6174367 [email protected].

Ereleden Joke Tepas Pieter Slot Wim Booij Leo Nennie

Contactpersonen Aanvraag Elly den Hartog wandelingen Dordwijk Declaraties, Elly den Hartog contributies Gidsen Max Karelse Dirk Hubers NP De Biesbosch Griendbeheer Arie van Zanten Johan Visser Jeugdactiviteiten Dordrecht Leo Jansen Peter van den Eijnden (Jeugdgroep Juno 13+ ) Zwijndrecht Lidy van der Lans-Exler Kleuteractiviteiten Tonny Kiewiet Ledenexcursies Pieter Slot Ledenadministratie Peter van den Eijnden Nieuwsbrief Dirk Hubers Persberichten Peter Walraven

078-6166780

Publieksexcursies Staatsbosbeheer

Max Karelse Cees Mastenbroek

Vogels Webpagina, activiteiten Webpagina, teksten

Leo Nennie Co Dommisse

078-6173895 078-6171412/ 06-50643592 [email protected]. 078-6173933 [email protected]. en [email protected]. teksten: [email protected]. [email protected].

Marian v.d. Haterd

[email protected]. (IVN rek. nr: NL73INGB0005233796) 078-6173895 [email protected]. 078-6174367 078-6175671 078-6172554 078-6164410 078-6141849 078-6812629 078-6350027 078-6350027 078-6141849 078-6174367 [email protected].

Webpagina : www.ivn.nl/dordrecht Bank (IBAN): NL73 INGB0005 2337 96 (let op! Gewijzigd ) t.n.v. IVN Dordrecht te Dordrecht

18