De Zero Suicide Mindset Jan Mokkenstorm, psychiater Directeur 113Online Onderzoeker bij GGZinGeest en SURE-NL
[email protected] @JanMokkenstorm
Presentatie titel
2
8-10-2015
Suïcidaal gedrag in Nederland .
Ten Have, M., Dorsselaer, S., Tuithof, M., & de Graaf, R. (2011) Nieuwe gegevens over suïcidaliteit in de bevolking (New data on suicidality in the population). Resultaten van de “Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study (NEMESIS-2). Trimbos Instituut.
1854 100.00
485.00
2010
2007
2004
2001
1998
1995
1992
1989
1986
Mannen Vrouwen Totaal 1983
16 14 12 10 8 6 4 2 0
1980
Aantal per 100.000
in Nederland 1950 per - 2000 per Suïcide Suïcide in Nederland: 1980-:2012 100.000 vanvan de de bevolking alle leeftijden 100.000 bevolking van 15 jaar en ouder
Jaar Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof
Sterfte borstkanker 1980-2007
Sterfte Hart en Vaat Ziekten 1980-2010
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof
Pogers in Nederland: 40% zocht geen hulp in afgelopen jaar 33% zocht nooit hulp
HA praktijkonderzoek: de helft van Sx en TS zocht < 1 maand daarvoor hulp bij huisarts . Bij 7% werd suïcidaliteit besproken(Nivel 2011)
Dep
Insom Apat Rel
SUI
Psy
Al/Dr
Ag
Conc Verw
Functie die uit de hand loopt • Functie: ontsnappen en vermijden van pijn en problemen. • Van vrije wil is vrijwel nooit sprake. Afweging is verstoord door piekeren en blikvernauwing. • Mensen willen niet dood, maar denken zó niet langer te kunnen leven. • Dit betekent dat suïcide voor de patiënt soms veiliger kan aanvoelen dan blijven leven. Dat belemmert open dialoog en rationeel hulp zoeken.
Richtlijn • • • • • •
Contact, assertief vragen Betrekken naasten Opstellen structuurdiagnose Veiligheid organiseren, veiligheidsplan Continuïteit zorg Systematisch monitoren
(Schijn) veiligheid • Suïcidaliteit aan de orde stellen er aanleiding voor is.
• Behandeling van “de onderliggende psychiatrie” • Specialistenwerk: psychiaters en “frontline workers” • Indicatiestelling op basis van risicotaxatie.
Suicide raakt ons zo diep
Presentatie titel
18
8-10-2015
DE MINDSET VAN GISTEREN • Zelfbeschermend pessimisme – “Als ze willen doen ze het tóch” – “Je kunt het nooit voorkómen.” • Vrije wil idealisme – “Mensen hebben toch récht op zelfmoord?” • Gelaten acceptatie (maar niet in mijn dienst) – “Zelfmoord hoort er in dit werk gewoon bij”. • Angst voor gezichtsverlies en sancties: – “Je wordt afgerend, de laatste is de L#L"
Vrijblijvend commitment Gegeven hoe wij werken (want zo werken wij nu eenmaal)
willen we niet meer suïcides als anders of als anderen.
Zo verder is onaanvaardbaar • 37% stijging van het aantal suïcides in 7 jaar • 45% van de suïcides in zorg bij de GGZ, • GGZ medewerkers getraumatiseerd • Rijkdom aan GGZ heeft de schok van de economische crisis niet sterk weten te dempen. • Suïcide GGZ instellingen nu openbaar
Stagnatie in denken en doen • Achterstand in kennis en kunde • Gebrek aan betrouwbare feedback • Krampachtigheid en vermijden van eigen pijn
Presentatie titel
24
8-10-2015
Presentatie titel
25
8-10-2015
Presentatie titel
27
8-10-2015
Presentatie titel
28
8-10-2015
Presentatie titel
32
8-10-2015
0 separatie beleid ’08-’13 1800 1600 1400
Aantal uren separatie
1200 1000 800 600 400 200 0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
40 35
Aantal separaties
30 25 20 15 10 5 0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
De Mindset van vandaag • • • • •
Zelfmoord hoort er niet gewoon “bij” Zelfmoord is te voorkómen Systeemdenken: preventie is van ons allemaal Alle kleine beetjes helpen Leren in plaats van ontschuldigen
Presentatie titel
34
8-10-2015
Zero Suicide Mindset • Geen van onze patiënten zou eenzaam en radeloos morgen sterven door zelfmoord. • Gegeven ons doel van 0 suïcides: hoe moeten we dan werken?
Presentatie titel
35
8-10-2015
Eerste stapjes • Bij alle nieuwe patiënten vragen naar suïcidaliteit • Bij chronische problematiek altijd vragen naar de waarde van het leven en deze proberen te vergroten. • Gestructureerde “tracking” van suïcidaliteit • Altijd het netwerk betrekken • Altijd een structuurdiagnose • Altijd een veiligheidsplan • Alle medewerkers trainen in contactvaardigheden • Altijd gestructureerd evalueren van suïcides • Euthanasie als optie beschouwen Presentatie titel
37
8-10-2015
Leren en verbeteren in plaats van ontschuldigen en verdedigen
1 - Niet
2 - Onvoldoende
3 - Beperkt
4 - Voldoende
5 - Volledig
MONITOR VOORTGANG SUÏCIDEPREVENTIE GGZ Actueel Suïcidepreventie beleidsplan
Monitoring Evaluatie Ketenzorg Multidisciplinaire richtlijn Meerjarenplan scholing Gatekeepertraining Contactvaardigheden training PITSTOP
Er is geen actueel beleidsplan jonger dan 5 jaar waarin suïcidepreventie als onderwerp of speerpunt is opgenomen
Er is een actueel suïcidepreventie beleidsplan. In het beleidsplan komen 0-2 onderdelen van de LA terug (MDR / Ketenzorg / Monitoring en Evaluatie van suïcides / Scholing)
Er is een actueel suïcidepreventie beleidsplan. In het beleidsplan komen 3 of meer onderdelen van de LA terug (MDR / Ketenzorg / Monitoring en Evaluatie van suïcides / Scholing)
Er is een actueel suïcidepreventie beleidsplan. In het beleidsplan staan alle onderdelen van de LA (MDR + Ketenzorg + Monitoring en Evaluatie van suïcides + Scholing) EN het plan weerspiegelt het perspectief van cliënten en naasten.
Als 4 met daarbij: Het plan is ingebed in het overkoepelende (veiligheids)beleid EN het weerspiegelt een duidelijke ambitie op het gebied van suïcidepreventie binnen en buiten de instelling.
Leuk en aardig, maar: • • • • • •
Zo worden we een “sitting duck” voor de IGZ Zelfmoord sec is geen psychiatrisch vraagstuk Onhaalbare doelen kun je niet serieus nemen Je bent maar een radertje in de organisatie Het dwingt mensen te leven. Het kost teveel
• Misschien heeft u nog meer bedenkingen?
Presentatie titel
41
8-10-2015
0 Suïcides in de GGz in 2030 < 800 suïcides in Nederland Doe je mee?
Presentatie titel
44
8-10-2015
