DE WITTE STOK K K K K K

DE WITTE STOK

K

Dossier: 65-plussers worden gediscrimineerd

K

Ongevallen thuis

K

Kokkerellen met z’n allen

K

Een VisuBox voor de socio-medische sector

K

Onder Ons

DRIEMAANDELIJKS TRIJDSCHRIFT Oktober - November - December N r. 4 2012 Afgiftekantoor Erkenningsnummer:

Brussel

X P207078

EngeIandstraat 57 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 IBAN: BE11 0000 0000 4848 BIC: BPOTBEB1

DE WITTE STOK Redactie en coördinatie: Catherine Claeys Hebben meegewerkt aan dit nummer: Catherine Dosen, Sabine Ghyssens, Gaby Goovaerts, Anne Harts, Noëlla Jardin, Lieselot Janssen, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Valérie Staal, Melissa Steging, Magda Van Waes. Foto’s: Louise Castelein, Catherine Claeys, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Eddy De Landtsheer. Druk: Drukkerij Adam-Demortier Abonnement: 10 € te storten op rekening IBAN: BE11 0000 0468 0248 – BIC: BPOTBEB1 met vermelding: ‘Abonnement Witte Stok’. Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be. Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 – Fax: 02 537 64 26 – E-mail: [email protected]. Verantwoordelijke uitgever: Michel Magis, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel. - - - -

Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt,… gelieve ons te verwittigen! Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zonodig verbeterd. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinden en slechtzienden.

IN DIT NUMMER: Editoriaal . . ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dossier 65+ : – Hoe de 65-plussers helpen? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Leven met discriminatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Ouderen met een visuele handicap: een onderzoek naar hun levenskwaliteit .. . . . . . . . . . . . . . . . . . – De Kit 65+, een project met de steun van de Nationale Loterij .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ongevallen thuis: opgelet voor de ogen! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kokkerellen met z’n allen! Hoe koken als men niet ziet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Te steunen project: VisuBox en sensibiliseringsacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Platform voor adviesraden onder de loep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afspraak in uw streek: Senior Games in Blankenberge, Brailleliga in Ath, 20 km door Brussel 2013, ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eindejaarswensen: denk er aan! .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vreugde en verdriet, dankwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ONDER ONS

p. 01 p. 02 p. 09 p. 11 p. 17 p. 20 p. 25 p. 29 p. 35 p. 38 p. 44 p. 46

• 20 km door Brussel 2013: ga de uitdaging aan! • Nieuws van de BrailleShop: de winter staat voor de deur. • Nieuws van de Sociale dienst: Het verdwijnen van de SIS kaart – Het Sociaal Verwarmingsfonds – De Lijn: gratis abonnementen worden verlengd – RVV, Omnio: wat is het verschil? – Nieuwe tewerkstellingsbevorderende maatregelen – Lancering van het nummer 1765, de gemeenschappelijke pensioenlijn – Huurpremie sociale huisvesting – Een betere bescherming voor wilsonbekwamen – Uniforme tarieven voor centra geestelijke gezondheidszorg – Recht op vrijstelling van de heffing voor waterverontreiniging 2012 – Nieuwe eurobankbiljetten – De «Kit 65+». • Nieuws van de dienst Vrijetijdsbestedingen: Activiteiten januari, februari en maart 2013.

Foto’s Cover: Foto 1: Sensibiliseringsactiviteit op een stand - Foto 2: Technische hulpmiddelen, onmisbaar voor ouderen - Foto 3: Koken zonder te zien, het kan ! - Foto 4: Prettige feestdagen !

DE WITTE STOK

EDITORIAAL. Wauw! Het jaar 2000, waarvan we nooit hadden gedacht dat het ooit zou komen, ligt al 12 jaar achter ons! Toch lijkt het alsof het gisteren was. De tijd gaat snel ... Hoewel 2013 voor de één doet denken aan een sciencefictionfilm en voor de ander aan bijgeloof, zal iedereen er toch aan gaan wennen om die datum een heel jaar lang te schrijven. Maar laat ons, voor het zover is, genieten van de eindejaarsfeesten, voor de meesten onder ons dé gelegenheid bij uitstek om bij vrienden en familie te zijn. Bij de Brailleliga zullen we in 2013 projecten concretiseren die ons na aan het hart liggen: ons magazine ‘De Witte Stok’ wordt in een nieuw jasje gestoken en we gaan van start met het project VisuBox, waarvoor we graag om uw steun willen vragen. We hopen op een sensationeel team voor de 20 km door Brussel en een hele reeks activiteiten en diensten in onze nieuwe regiohuizen in Leuven en Ath. Alle medewerkers en vrijwilligers van de Brailleliga zullen paraat staan om de 13.275 blinde en slechtziende personen die een beroep doen op onze organisatie, te helpen, te informeren, te adviseren, op te leiden, te begeleiden en te steunen. In dit nummer besteden we specifieke aandacht aan personen met een handicap ouder dan 65 jaar die in ons land gediscrimineerd worden. Op initiatief van de Brailleliga werden verschillende stappen ondernomen om dit onrecht uit de wereld te helpen. U vindt ze in ons dossier. Bovendien nodigen we u uit om het artikel te lezen over ongevallen in huis die schadelijk zijn voor de ogen: wees tijdens de eindejaarsfeesten voorzichtig met vuurwerk en champagnekurken! Voor u deze pagina omslaat, beste lezer, wensen wij u en al wie u dierbaar is, veel geluk en een goede gezondheid. 1

DE WITTE STOK

DOSSIER 65+: HOE BLINDE OF SLECHTZIENDE OUDEREN HELPEN? Sinds het begin van deze eeuw vraagt de Brailleliga aandacht voor een fenomeen met zware gevolgen: de vergrijzing van de bevolking en de impact ervan op het bijstandsbeleid voor personen met een visuele handicap. In een tijdperk waarin de vergrijzing de politieke wereld nog niet leek te verontrusten, trok de Brailleliga al aan de alarmbel omdat ze zich ervan bewust was dat deze evolutie zou zorgen voor een exponentiële groei van de gevallen van blindheid en slechtziendheid. De Witte Stok van 2000 (nr. 2, blz. 2) publiceerde de volgende cijfers, die voor zich spreken: «sinds 1991 is het aantal ouderen (65 jaar en ouder) gestegen met bijna 15%, zij maken vandaag ongeveer 17% van de totale bevolking uit; bovendien is het aantal zeer oude personen (85 jaar en meer) met meer dan 30% gestegen. De vergrijzing laat zich dus zowel bij de gehele bevolking als binnen de categorie van de ouderen voelen». Dit fenomeen is het resultaat van twee demografische trends: de hogere levensverwachting en de daling van de geboortecijfers. Bovendien ziet België het aantal ouderen in verhouding groeien met de vergrijzing van de «baby-boom»generatie die het resultaat was van de grote toename van het geboortecijfer na de Tweede Wereldoorlog, tussen 1945 en 1955. Deze «opa/oma-boom», die in 2010 begonnen is, zou zijn hoogtepunt 2

DE WITTE STOK

moeten bereiken in de jaren 2020. Volgens schattingen van het federale Planbureau zal de groep van ouderen van 65 jaar en meer 17% van de totale bevolking bedragen in 2010, 22% in 2030 en zelfs 25% in 2060. Deze evolutie zal niet in alle regio’s gelijklopen. In 2060 zal het percentage van 65-jarigen en ouder 18% bedragen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 26% in Vlaanderen, 24% in Wallonië en 29% in de Duitstalige Gemeenschap. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de toename minder groot omdat deze regio voortdurend jongeren verwelkomt om te studeren, een eerste job uit te oefenen of als immigranten. Bovendien verlaat een deel van de bevolking Brussel om als dertiger een gezin te stichten of later om te genieten van hun pensioen.1

Discriminatie die de «65+’ers» raakt. We komen stilaan aan het einde van 2012, het Europese Jaar van de actieve vergrijzing en van de solidariteit tussen generaties. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie stelt «actief ouder worden mensen in staat hun lichamelijk, maatschappelijk en geestelijk welzijn gedurende het hele leven te verwezenlijken en aan de samenleving deel te nemen en daarbij zo nodig een beroep te doen op adequate bescherming, veiligheid en zorg».2 De Brailleliga deelt uiteraard deze visie maar merkt op dat de mensen die na hun 65ste met een handicap te maken krijgen, niet kunnen genieten van alle nodige overheidshulp om hun autonomie te bevorderen en hen zo de middelen te geven om ten volle deel te nemen aan het gemeenschapsleven. Deze discriminatie treft ook de gehandicapte personen die de leeftijd van 65 jaar hebben bereikt en die een aanvraag voor tussenkomst indienen. Dergelijke tussenkomst kan louter worden toegekend indien de kosten Vooruitzichten van de bevolking 2010-2060, Brussel, federaal Planbureau, december 2011, blz. 18-20. 2 Citaat uit 2012 Europese Jaar van de actieve vergrijzing en de solidariteit tussen generaties. Werkprogramma voor België, Brussel, FOD Sociale Zekerheid, 2012, p. 6. 1

3

DE WITTE STOK

rechtstreeks betrekking hebben op de handicap die al voor de 65ste verjaardag werd erkend. Welnu, bepaalde handicaps, die bijvoorbeeld gekoppeld zijn aan werkomstandigheden, kunnen pas na het 65ste levensjaar opduiken. Erger nog, de erkenning van de handicap vóór de leeftijd van 65 jaar door de federale overheid – de FOD Sociale Zekerheid bijvoorbeeld – is geen criterium om een erkenning te bekomen op het niveau van de gemeenschappen of de gewesten, of omgekeerd. Het is met andere woorden dus mogelijk om als persoon met een handicap erkend te worden door één overheidsniveau en niet door een ander... De Brailleliga stelt deze discriminatie op basis van leeftijd al sinds 2001 aan de kaak. In 2010 heeft ze het initiatief genomen om diverse organisaties die personen met een handicap en ouderen vertegenwoordigen, te verenigen om samen actie te ondernemen bij de politieke beleidsmakers.

Twee Werkgroepen. Aangezien het beleid van personenhulp meer en meer geregionaliseerd wordt, werden twee werkgroepen samengesteld: «Ouderen met een handicap» aan Nederlandstalige zijde3 en «Collectif 65+» aan Franstalige zijde4. Beide De volgende organisaties hebben het document van de Nederlandstalige werkgroep getekend: Absoluut, ABVV-senioren, ACLVB-senioren, Brailleliga, Fedos, Fevlado, Fevlado senioren, Gezin en Handicap, GOVAG, Grijze Panters, Impact, Inclusie Vlaanderen, KVG, Blindenzorg Licht en Liefde, Minderhedenforum, MS-liga, MSVlaanderen, NEOS, Okra, Okra-sport, Onze Nieuwe Toekomst, Opdoss, SBPV, Seniorencentrum, S-Plus, S-Sport, VEBES, VFG, Vlaamse Actieve Senioren, Vlaamse Liga NAH, Vlaamse Reumaliga, Vlaamse Ouderenraad. 4 De volgende organisaties hebben het document van de Franstalige werkgroep getekend: ABMM (Association Belge contre les Maladies neuro-Musculaires), AFrAHM (Association Francophone d’Aide aux Handicapés Mentaux), ALPH (Association Libérale pour Personnes Handicapées), ALTEO (Mouvement social de personnes malades, valides et handicapées), ANLH (Association Nationale pour le Logement des 3

4

DE WITTE STOK

groepen werken onderling nauw samen. Zij delen een gemeenschappelijke eis, namelijk de vraag naar meer financiële middelen opdat ouderen met een handicap niet zouden uitgesloten worden uit de maatschappij en opdat ze zo lang mogelijk thuis zouden kunnen leven, en dit zo zelfstandig mogelijk. Deze middelen moeten gewijd worden aan de individuele bijstand, in om het even welke vorm: human resources, dieren (bijv. blindgeleidehonden) of materiaal (bijv. technische hulpmiddelen). De Werkgroepen vragen dat deze middelen bij voorkeur zouden ingeschreven worden in de begroting voor ouderenbeleid in plaats van in de begroting voor het beleid voor personen met een handicap. Dankzij deze keuze wordt immers vermeden dat de 65+’ers ingelijfd worden in het personnes Handicapées), ASPH (Association socialiste de la personne handicapée), CIAS (Centre Indépendant d’Aide Sociale), ENEO (Mouvement social des aînés), Espace Seniors, FECOSEDI (Fédération des centres de coordination des soins à domicile des Mutualités Libérales - COSEDI / ACDI), Fédération aide & soins à domicile, Fédération des CSD (Centrales de Services à Domicile), FFSB (Fédération francophone des sourds de Belgique), Handyinfoaménagement, Inforhomes Wallonie, La Braise, Ligue Braille, Ligue Libérale des Pensionnés, Ligue Belge de la Sclérose en Plaques, SAPASEP (Service d’Accompagnement des Personnes Atteintes de Sclérose En Plaques), Soins chez Soi, Solival Wallonie-Bruxelles. 5

DE WITTE STOK

gehandicaptenbeleid zonder dat het globale budget verhoogd wordt, wat in het nadeel van andere doelgroepen zou spelen. Het doel van de individuele bijstand in kwestie is de levenskwaliteit van ouderen met een handicap te verbeteren en hun intrek in een bejaardentehuis en/of zorgcentrum of in andere collectieve opvangstructuren uit te stellen of zelfs af te wenden. De Werkgroepen pleiten ervoor dat deze bijstand aan dezelfde voorwaarden en met dezelfde financiële middelen zou gebeuren als de bijstand die de federale overheid schenkt aan personen met een handicap, die voor de leeftijd van 65 jaar werd erkend.

Vlaanderen. Ronald Vrydag, directeur van de Nederlandstalige diensten van de Brailleliga en voorzitter van de werkgroep «Ouderen met een handicap», heeft een ontmoeting gehad met Vlaams minister Jo Vandeurzen, bevoegd voor welzijn, volksgezondheid en gezin. Hij is dus bevoegd voor zowel de hulp aan ouderen als voor de hulp aan personen met een handicap. Hij heeft de garantie gegeven dat de kwestie op de politieke agenda staat. Blijft 6

DE WITTE STOK

nog de vraag hoe dit concreet aangepakt moet worden. De Werkgroep heeft de minister gevraagd om tegen het einde van de legislatuur een beleidsproject en een voldoende stevige wettelijke basis uit te denken opdat de volgende regering ze louter nog in de praktijk moet omzetten zonder dat de discussie opnieuw geopend moet worden.

Wallonië. Zoals in Vlaanderen vallen de ouderen en de personen met een handicap in Wallonië onder de bevoegdheden van één minister, Eliane Tillieux, belast met sociale zaken en gezondheid. De voorziene financiële tussenkomst voor de individuele bijstand aan 65+’ers ligt wel degelijk in de lijn van de principes van haar plan «Bien vivre chez soi» («Goed leven thuis»). Het plan van minister Tillieux is gericht op de ouderen die ondanks mobiliteitsverlies of een handicap thuis willen blijven wonen. Het plan berust op vier pijlers: 1. Website met informatie over de bestaande hulp en diensten. 2. Advies- en opvolgingsdienst op het vlak van technische hulpmiddelen en wooninrichting. 3. Opleidings- en uitwisselingsprogramma’s met voorbeelden van goede praktijken voor professionals uit de sector. 4. Regionale ondersteuning voor de aankoop of het ontlenen van technische hulpmiddelen en wooninrichting. Het «Collectif 65+», voorgezeten door Michel Magis, algemeen directeur van de Brailleliga, vraagt de Waalse regering om een globale financiering te voorzien voor de vierde pijler die tegemoetkomt aan de grote behoefte op het vlak van technische hulpmiddelen en wooninrichting.

7

DE WITTE STOK

Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In de Regio Brussel heeft het «Collectif 65+» vastgesteld dat er mogelijkheden liggen in het kader van de werkgroep «Ouderen – Thuiszorgplan», een werkgroep die werd opgericht binnen de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) en voorgezeten wordt door de ministers Brigitte Grouwels en Évelyne Huytebroeck, beiden belast met het bijstandsbeleid. Dit plan richt zich effectief tot de ouderen die thuis wensen te blijven wonen. Het «Collectif 65+» vraagt de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dus een behoorlijk budget te voorzien om de bepalingen van het plan te kunnen concretiseren.

Voorlopige balans van de actie. De twee werkgroepen die op initiatief van de Brailleliga opgericht werden, hebben een uiterst concreet doel: voor ouderen van 65 jaar of ouder de deur openen naar financiële steun vanwege de politieke entiteiten op het vlak van individuele bijstand, en meer in het bijzonder technische hulpmiddelen.5 Het spreekt voor zich dat het werven van budgetten een lange en complex proces zal zijn, maar Vlaanderen zet zich op dit vlak in beweging en in Wallonië wordt vooruitgang geboekt. Aan Brusselse zijde is de vooruitgang trager, ongetwijfeld omwille van de bijzondere kenmerken van deze stedelijke regio die veelvuldige uitdagingen het hoofd moet bieden.

Specifieke technische hulpmiddelen voor personen met een visuele handicap: beeldschermloep, loep, aangepaste telefoon, brailleleesregel en -printer, elektronische notitieblokken met spraakweergave, sprekende rekenmachine, vergrotingssoftware, Daisy-lezer, ...

5

8

DE WITTE STOK

DOSSIER 65+: LEVEN MET DISCRIMINATIE. Romain Vanderputten was 52 jaar toen hij vaststelde dat, wanneer hij door zijn rechteroog keek, rechte lijnen plots gebogen en vervormd verliepen. Hij wendde zich tot een Universitair ziekenhuis waar hij van de behandelende professor het verdict te horen kreeg... “Ik bleek LMD te hebben in mijn rechteroog. Voor de “droge” vorm van deze oogziekte, beter gekend als leeftijdsgebonden maculadegeneratie, bestaat tot op de dag van vandaag helaas nog geen enkele behandeling. De professor vertelde me dat ook mijn linkeroog geleidelijk aan zou getroffen worden door LMD, maar dat ik wel nooit helemaal blind zou worden.” Doordat de droge vorm van LMD heel langzaam evolueert, compenseerde het “betere” oog van Romain gedurende enkele jaren het zichtverlies van het getroffen oog. Om de 6 maand ging Romain op controle bij zijn oogarts, tot wanneer enkele jaren later bleek dat ook zijn tweede oog getroffen was door de ziekte. Op zijn 65ste was zijn zicht zo sterk achteruit gegaan dat zijn toenmalige oogarts hem doorverwees naar het Revalidatiecentrum HORUS in het Brugmann ziekenhuis te Brussel, gespecialiseerd in lowvision problemen. Daar ontmoette Romain de sociaal assistente van de Brailleliga en hoorde hij pas voor het eerst dat het Vlaams Agentschap voor 9

DE WITTE STOK

personen met een handicap (VAPH) financieel tussenkomt bij de aankoop van hulpmiddelen. “Toen we het dossier invulden, kreeg ik echter onmiddellijk het deksel op de neus. Ik was een maand voordien 65 jaar geworden, en het VAPH bleek niet tussen te komen voor aanvragen die ingediend worden nadat men 65 jaar geworden is. Mijn wereld stortte in. Ik voelde me aan de kant geschoven en had het gevoel dat met mijn visuele beperking geen rekening werd gehouden. Het leek alsof ik door m’n leeftijd niet meer meetelde. Gedurende al die jaren dat ik slechtziende was, heeft niemand me ooit gewezen op het bestaan van dit Fonds, en hoe belangrijk het is om tijdig een aanvraag in te dienen. Mijn behandelende arts bleek hiervan blijkbaar niet op de hoogte te zijn. Dit heeft voor mij en voor anderen die hetzelfde lot delen echter grote gevolgen. De aankoopprijs van aangepaste technische hulpmiddelen zoals een beeldscherm met vergrotingssoftware, of voorleesapparatuur schommelt al snel tussen de 3.000 en de 5.000 euro, en is voor het merendeel van de patiënten met een oogprobleem – en die slechts van een klein pensioen genieten – onbetaalbaar, maar die hulpmiddelen zijn wel onmisbaar om zo zelfstandig mogelijk te blijven en van een goede levenskwaliteit te genieten. Voor het invullen van formulieren bv. dien ik beroep te doen op derden. Ik ervaar dit vaak als een schending van mijn privacy.” Georges, de 9 jaar jongere broer van Romain, lijdt sinds enige tijd aan dezelfde ziekte en heeft gelukkig uit het verhaal van zijn broer de nodige lessen getrokken. Hij diende tijdig een dossier in bij het VAPH en heeft diverse aangepaste apparatuur en software aangeschaft die hem helpen bij het vergroten en voorlezen van ondertitels, documenten, artikels uit boeken of kranten, enz. Voor deze hulpmiddelen heeft hij een volledige terugbetaling ontvangen.

10

DE WITTE STOK

DOSSIER 65+: OUDEREN MET EEN VISUELE HANDICAP: EEN ONDERZOEK NAAR HUN LEVENSKWALITEIT. België telt ongeveer 1,8 miljoen 65-plussers, oftewel 17 % van de bevolking 1. Deze leeftijdsgroep neemt nog voortdurend toe, wat verder bijdraagt tot de vergrijzing van de bevolking. Deze problematiek vormt een echte uitdaging en is een grote bron van bezorgdheid voor de politieke overheid. Hoe kunnen we bijvoorbeeld de uitbetaling van de pensioenen garanderen en de toekomst van onze gezondheidszorg veiligstellen? Naast die essentiële vragen is er nog één die ons in het bijzonder zeer nauw aan het hart ligt: hoe waarborgen we een optimale levenskwaliteit voor oudere senioren met een visuele handicap? De Brailleliga voerde daarover een studie 2 uit. Het belangrijkste doel van deze studie uitgevoerd door Khadija Tamditi, adviseur bij de Brailleliga, is de situatie van ouderen met een visuele handicap in kaart brengen. Welke levenskwaliteit hebben ze nog? Met welke problemen krijgen

Khadija Tamditi onderzocht de levenskwaliteit van 65-plussers met een visuele beperking.

Cijfers op 1 januari 2008, de meest recente door de federale regering gepubliceerde statistieken. 2 Khadija Tamditi, État des lieux des difficultés et analyse des besoins des personnes âgées de plus de 65 ans présentant une déficience visuelle (65-plussers met een visuele handicap: probleemstelling en behoefteanalyse). Onderzoeksrapport, Brussel, Brailleliga, februari 2012. 1

11

DE WITTE STOK

ze te maken? Zijn ze tevreden over het hulp- en dienstenaanbod? Om op die vragen proberen te antwoorden, werd er een onderzoek uitgevoerd over de situatie van 65-plussers. Het initiatief kreeg de steun van Évelyne Huytebroeck, Brussels minister belast met het beleid inzake bijstand aan personen met een handicap, en van het College van de Franse Gemeenschapscommissie (COCOF, Commission communautaire Française). De Brailleliga wil hen en de personen die bereid waren om mee te werken aan dit onderzoek, van harte bedanken.

Thuis kunnen blijven wonen. Uit de door Khadija Tamditi geciteerde cijfers blijkt dat «ongeveer 75 % van alle personen met een visuele handicap ouder is dan 65 jaar, zonder te vergeten dat het risico op blindheid met de leeftijd toeneemt. Deze vaststelling geldt voor alle geïndustrialiseerde landen. De Brailleliga krijgt gemiddeld 700 nieuwe aanvragen per jaar. 67 % van de aanvragers is ouder dan 65 jaar, 45 % is ouder dan 80 jaar». Om een beter beeld te krijgen van de leefwereld van ouderen met een visuele handicap, richtte de studie zich voornamelijk op hoe deze personen omgaan met hun dagelijkse problemen: het huishouden, de boodschappen, verplaatsingen, lezen en schrijven, en niet te vergeten de vrijetijdsbestedingen, die bijdragen tot de 12

DE WITTE STOK

levenskwaliteit. De weerhouden werkhypothese stelt dat het meest adequate antwoord op de verwachtingen van de doelgroep erop gericht moet zijn om deze mensen zo lang mogelijk thuis te kunnen laten wonen. Vandaar dat de studie het hulp- en dienstenaanbod onder de loep neemt dat voor hen bestemd is. Is dat aanbod voldoende bekend en aangepast aan de specifieke behoeften en verwachtingen van blinde en slechtziende ouderen? Levenskwaliteit is een complex gegeven waarvan er talrijke definities bestaan. Meestal wordt het als volgt omschreven: «het gevoel van tevredenheid over het leven, een toestand van lichamelijk, geestelijk, sociaal en spiritueel welzijn, behoorlijk kunnen functioneren, het gevoel greep te hebben op het eigen leven en zinvol bezig te zijn». Om de levenskwaliteit van de betrokken personen te evalueren, hield het onderzoek rekening met een aantal objectieve factoren, zoals de gezondheidstoestand, de functionele capaciteiten en de fysieke mogelijkheden, de mentale toestand (angst, depressie), het sociale statuut, de omgeving en het relationele leven, … Tegelijk spelen ook subjectieve factoren een rol: het moreel, het tevredenheidsgevoel, het zelfrespect, enz.

Het dienstenaanbod: veel te weinig bekend. Zoals Khadija Tamditi benadrukt, «is het de wens van velen om, ongeacht hun leeftijd, thuis te kunnen blijven wonen wanneer ze niet langer mobiel zijn of een handicap hebben. Dat vereist echter heel wat compensatie- en revalidatiemiddelen». Eén van de meest opvallende resultaten 13

DE WITTE STOK

van haar onderzoek is dat bijna de helft van de bevraagde personen (49,5 %) vindt dat ze te weinig informatie krijgen over het bestaande dienstenaanbod. Wel zijn ze meestal erg tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening. Zo luiden de meeste antwoorden «volledig tevreden» en «min of meer tevreden». Dat kan evenwel verklaard worden door het gebrek aan informatie, waardoor men automatisch minder veeleisend is. Als mensen het beschikbare dienstenaanbod niet of slecht kennen, zijn ze al snel tevreden met wat ze krijgen… Er is dus een extra inspanning nodig op het vlak van informatie, maar ook inzake administratieve vereenvoudiging. Het diverse aanbod, het grote aantal actoren (organisaties, ziekenfondsen, OCMW’s, verschillende subsidiërende overheden) en het gebrek aan onderlinge coördinatie bemoeilijken de toegang tot het dienstenaanbod.

Mantelzorg aanmoedigen. Het hoeft niet te verbazen dat de tevredenheidsgraad hoger ligt bij personen die omringd worden door hun naasten of die in een instelling verblijven, dan bij alleenstaanden. De hulp en de relationele steun van naasten zijn onvervangbare troeven om ouderen een optimale levenskwaliteit te bieden en zo lang mogelijk thuis te houden. Om de hulp van de naaste omgeving (mantelzorg) aan te moedigen, beveelt de studie aan om ze extra te waarderen door het persoonlijk assistentiebudget3 verder uit te bouwen en een speciaal statuut te creëren voor mantelzorgers. Het is daarbij niet de bedoeling om hulp te financieren, die sowieso onbaatzuchtig moet blijven en bezield moet zijn door een geest van solidariteit, wel om steun te bieden aan mantelzorgers, om op die manier de kwaliteit van de relatie tussen hulpverlener en

Het persoonlijk assistentiebudget (PAB) is een systeem waarbij de persoon met een handicap rechtstreeks een budget ontvangt waarmee hij een beroep kan doen op een persoonlijke assistent om in zijn vertrouwde leefomgeving te kunnen blijven en de hulp en begeleiding te kunnen afstemmen op zijn behoeften en verwachtingen. 3

14

DE WITTE STOK

hulpbehoevende te behouden. Ouderen worden immers door hun naaste omgeving soms als een last beschouwd en zijn vaak bang om hun omgeving te «storen» en te zwaar te belasten. De studie raadt ook aan om structuren voor kortverblijf uit te bouwen, kwestie van mantelzorgers wat ademruimte te geven. De resultaten van de studie bevestigen de belangrijkste hypothese: het bestaande hulp- en dienstenaanbod zorgt ervoor dat mensen thuis kunnen blijven wonen of dat de opname in een rusthuis op zijn minst zo lang mogelijk kan worden uitgesteld. Toch zijn de deelnemers aan het onderzoek over enkele punten ontevreden, met name: het personeelsverloop, de kwaliteit van het werk en het aantal gepresteerde werkuren, dat soms als onvoldoende wordt beschouwd. Deze negatieve aspecten hangen wellicht samen met de combinatie visuele handicap/ouderdom. Zo is het inderdaad noodzakelijk om de omgeving van de persoon onveranderd te laten bij het schoonmaken, hem te informeren wanneer men voorwerpen verplaatst en hem te betrekken bij het opruimen. Vandaar dat de studie aanbeveelt om het publiek zo veel mogelijk specifiek te sensibiliseren als het om de opvang gaat van mensen met een visuele handicap.

Technische hulpmiddelen betaalbaar maken. Een andere belangrijke aanbeveling heeft te maken met de technische hulpmiddelen om de individuele autonomie te verhogen. Die hulpmiddelen maken het mogelijk om de post te lezen, (overschrijvings)formulieren in te vullen, te koken, kleren te sorteren, te naaien, enz. Een dergelijke autonomie bij de dagelijkse activiteiten heeft een aanzienlijke impact op het zelfrespect en onrechtstreeks ook op de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Die technische hulpmiddelen zijn meestal wel duur en personen bij wie er pas na hun 65ste een handicap wordt vastgesteld, hebben geen enkel recht op financiële overheidssteun, wat onrechtvaardig is. 15

DE WITTE STOK

Ontspanning en mobiliteit. Tot slot blijken de bevraagden het meest ontevreden te zijn over de toegang tot culturele activiteiten, zoals theater, film, concerten, enz. Verplaatsing is de belangrijkste hinderpaal om die behoefte te vervullen. De studie besluit: «Het is dus belangrijk om na te denken over een vlottere toegang tot vervoer, zodat personen die dat wensen zich gemakkelijk kunnen verplaatsen voor andere doeleinden dan het strikt noodzakelijke. Ze zouden – al dan niet georganiseerde – activiteiten moeten kunnen beoefenen zonder daarbij te botsen op logistieke problemen. Op die manier zouden ze bijvoorbeeld kunnen genieten van avond- of weekendactiviteiten». Bij wijze van conclusie benadrukt de studie nogmaals de uitdaging en de verantwoordelijkheid van de samenleving om ouderen de kans te geven om een volwaardig leven te leiden en zich te ontplooien, door deel te nemen aan het sociaal leven en hun autonomie te behouden. Die autonomie is immers bepalend voor hun welzijn en levenskwaliteit.

16

DE WITTE STOK

DOSSIER 65+: DE «KIT 65+», DUWTJE IN DE RUG VOOR OUDEREN MET EEN VISUELE BEPERKING. Onder de personen die voor het eerst beroep doen op de diensten van de Brailleliga, neemt het aantal ouderen alsmaar toe. Over de laatste drie jaar tellen we gemiddeld 717 nieuwe dossiers per jaar. 67 % gaat over personen ouder dan 65 jaar, 45 % over personen ouder dan 80 jaar. Zij verliezen het gezichtsvermogen ten gevolge van een leeftijdsgebonden oogaandoening. LMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie) is de meest frequente oorzaak (bijna 60 % van de gevallen); de andere visuele problemen zijn, in mindere mate, glaucoom, secundair cataract, diabetische maculopathie, netvliesontstekingen. Het is voor deze personen niet altijd gemakkelijk de stap te zetten naar de Brailleliga om er hulp te vragen. Daarvoor moeten ze eerst hun visuele beperking erkennen en aanvaarden. Velen onder hen kampen al jaren met het visuele probleem voordat ze hun toevlucht nemen tot onze organisatie. Ze hebben deze stap telkens uitgesteld omdat ze zich nog alleen of met de hulp van een naaste konden behelpen. Deze mensen zijn – evenals hun arts, die hen dus niet gewaarschuwd heeft – niet op de hoogte van het bestaan van de leeftijdsgrens van 65 jaar. Zij weten niet dat als de handicap voor die leeftijd niet erkend werd, ze geen financiële tegemoetkoming van de overheid meer kunnen genieten voor het verwerven van technische hulpmiddelen of het aanleren van oriëntatie- en mobiliteitstechnieken. Deze hulpmiddelen zijn zeer nuttig en zelfs onontbeerlijk voor een reeks handelingen uit het dagelijkse leven, maar zijn soms ook erg duur: beeldschermloep, elektronische loep, 17

DE WITTE STOK

aangepaste telefoon, aangepast informaticamateriaal, Daisyspeler, sprekende rekenmachine, witte stok, sprekende keukenweegschaal, sprekende bloeddrukmeter, ... Omwille van deze onrechtvaardigheid kunnen vele ouderen met een visuele handicap zich de technische hulpmiddelen niet aanschaffen, die hen kunnen helpen autonoom te leven en zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Om deze personen te helpen, heeft de Brailleliga met de steun van de Nationale Loterij een project op poten gezet: de «Kit 65+». Deze kit bevat een reeks technische hulpmiddelen: handschriftgeleider, sprekende uurwerksleutelhanger, een agenda in grootletterdruk, een telefoon met grote toetsen, sokkenhouders en een praktische gids «Visuele beperking bij senioren: bewaar uw autonomie, leer technische hulpmiddelen gebruiken». Vanaf november 2012 wordt deze «Kit 65+», dankzij de steun van de Nationale Loterij, geschonken aan de 65-plussers die voor de eerste keer

18

DE WITTE STOK

beroep doen op de Brailleliga en die een visuele beperking hebben van minstens 80 % en niet kunnen genieten van een financiële tegemoetkoming van de overheidsfondsen voor de aanschaf van een technisch hulpmiddel. De kit is een eerste kennismaking met de technische hulpmiddelen en moedigt hen aan om autonoom te blijven in hun dagelijkse activiteiten. Het is slechts een klein duwtje in de rug dat echter wel een nieuwe dynamiek kan ontketenen voor de persoon die geconfronteerd wordt met een verlies van het gezichtsvermogen. De aanvragen voor een «Kit 65+» dienen gestuurd te worden naar de Sociale dienst van de Brailleliga. Voor de blinde en slechtziende personen die ouder zijn dan 65 jaar en die reeds vóór november 2012 bij de Brailleliga ingeschreven waren en aan dezelfde voorwaarden voldoen (minstens 80% verlies van het gezichtsvermogen en geen recht op financiële tussenkomsten van de overheid), wordt momenteel onderzocht of ook zij een gepersonaliseerde kit van technische hulpmiddelen kunnen bemachtigen. We zullen u hierover informeren in een volgend nummer. We danken de Nationale Loterij van harte voor haar steun bij de realisatie van dit project.

19

DE WITTE STOK

ONGEVALLEN THUIS: PAS OP VOOR DE OGEN! Wist u dit? Louis Braille verloor zijn zicht na een ongeval thuis. Toen hij drie jaar oud was, raakte hij gewond aan één van zijn ogen door een stuk gereedschap dat op zijn vaders werkbank was blijven rondslingeren... Al snel raakte zijn ander oog ook geïnfecteerd. Ondanks de natuurlijke bescherming die de oogkassen en oogleden aan onze ogen bieden, blijven ze erg kwetsbaar en kan een ongeluk het gezichtsvermogen onherroepelijk aantasten. De vaakst voorkomende oorzaken van blindheid of slechtziendheid zijn werkongevallen, verkeersongevallen, jachtongevallen, agressie, zelfmoordpogingen met een pistool, en … ongevallen thuis. Een dergelijk ongeval kan iedereen overkomen, ook en vooral ook onze kinderen. Het verdient dus zeker onze aandacht. Enkele veiligheidsmaatregelen kunnen onze kwetsbare en onvervangbare ogen al voor heel wat kwaad beschermen.

Tijdens het klussen of tuinieren. Metaal-, hout- of steensplinters, takken, stofdeeltjes of chemische producten, … één voor één kunnen ze ernstige letsels aan onze ogen veroorzaken. Het gebruik van een slijpschijf, giftige stoffen, spuitbussen en verstuivers houdt een reëel gevaar in. Professionals die er dagelijks mee omgaan, zijn dan ook vaak verplicht een veiligheidsbril op te zetten. Waarom zouden wij dan diezelfde veiligheidsmaatregelen niet nemen?

20

DE WITTE STOK

Speelgoed. Pijltjes afschieten, met een katapult schieten of trekbommetjes gooien, … het mag dan wel heel leuk zijn, het is ook heel gevaarlijk. De Amerikaanse Academie voor Oftalmologie geeft 5 veiligheidstips aan ouders: 1. vermijd speelgoed met scherpe punten of met projectielen; 2. hou altijd een oogje in het zeil als de kinderen met speelgoed of voorwerpen spelen die een mogelijk gevaar voor de ogen vormen; 3. als u uw kind een sportuitrusting geeft, zorg er dan voor dat de aangepaste veiligheidsbril er ook bij zit; 4. volg altijd de instructies voor wat de minimale leeftijd voor speelgoed betreft; 5. houd speelgoed voor oudere kinderen uit de buurt van jongere kinderen.

Sport en vrije tijd. Eender welke sport waar een accessoire aan te pas komt (bal, racket, stick, ...) of gelijk welke contactsport (gevechtsporten of relatief gewelddadige teamsporten), kan oogletsels veroorzaken. Of die nu thuis, in de sportzaal of op school beoefend wordt, het risico bestaat. Denk maar niet dat een gewone bril ons beschermt tegen een squashballetje dat aan 200 km/u op ons afkomt. Om nog maar te zwijgen van een partijtje paintball, waarbij de deelnemers hun oorlogje beslechten met een soort van imitatievuurwapens vol verfballetjes uit gelatine. 21

DE WITTE STOK

Dit onschuldige tijdverdrijf kan ernstige letsels aan de ogen veroorzaken. Daarom is bij dergelijke spelletjes of sporten een bescherming voor de ogen (masker, bril) noodzakelijk. Deze dient daarvoor specifiek ontwikkeld en goed afgesteld te zijn. Een veiligheidsbril of -masker brengt wel een klein ongemak - en een extra kost - met zich mee. Bovendien kan het enkele uren of zelfs dagen duren voor uw ogen volledig aan de bril of het masker zijn aangepast, maar voorkomen is en blijft beter dan genezen, iets wat bij sommige oogletsels zelfs onmogelijk is. Liever een klein ongemak van korte duur dan een levenslange handicap dus …

De feestdagen zijn in zicht! Voor velen onder ons is een feest pas geslaagd als er bubbels en … vuurwerk zijn. Toch doen er zich elk jaar weer incidenten voor met 22

DE WITTE STOK

champagnekurken en slecht gemaakt of onvoorzichtig gebruikt vuurwerk. Als u de feestdagen dus niet op de spoedafdeling van het ziekenhuis wenst door te brengen, springt u dus maar beter correct met deze feestelijke accessoires om! Een kurk laten knallen kan, maar houd hem dan wel stevig in de hand. Richt de fles in elk geval nooit naar uw gezicht of dat van iemand anders. En vergeet niet: spelen met vuurwerk is spelen met vuur! Volgens het OIVO (Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties) leidt één op de twee incidenten met vuurwerk tot brandwonden. De vingers (32 %), de armen (25 %), de ogen (15 %) en het gezicht (13 %) worden het vaakst getroffen. Niks om dus zomaar aan iedereen te geven dus! Hoewel de Belgische wetgeving erg streng is wat feestvuurwerk voor consumenten betreft, kan een avondje vieren al snel in een echte nachtmerrie ontaarden als de (vele) veiligheidsmaatregelen niet nauwgezet nageleefd worden. Uiteraard is het gebruik van illegaal vuurwerk, of vuurwerk waarvan de herkomst niet kan worden nagetrokken, ten stelligste afgeraden. Aan voorbeelden van ongevallen die thuis gebeuren en ons gezichtsvermogen aantasten geen gebrek! Met behulp van enkele elementaire 23

DE WITTE STOK

voorzorgsmaatregelen kunnen ze echter allemaal vermeden worden. Preventie is dus de boodschap, zowel voor ons eigen welzijn als dat van onze kinderen.

24

DE WITTE STOK

KOKKERELLEN MET Z’N ALLEN! HOE KOKEN ZONDER TE ZIEN? De eindejaarsfeesten zijn een tijd van vreugde, geschenken en lekker eten met familie of vrienden. Maar hoe kan je koken als je blind of slechtziend bent? Die vraag stellen veel mensen zich niet alleen tijdens de feestdagen, maar elke dag opnieuw.

Er zijn veel blinde of slechtziende personen met slechte eetgewoonten, omdat koken voor hen een onoverkomelijke uitdaging lijkt. Sommigen eten enkel boterhammen of voedsel uit conservenblikken dat ze in de microgolfoven opwarmen. De aanbevelingen voor evenwichtige maaltijden met dagelijks 3 porties groenten en 2 porties fruit worden op die manier lang niet nageleefd. De situatie verschilt wel naargelang de leeftijd van de persoon met een visuele beperking. Ouderen die slechtziend of blind geworden zijn, hebben meestal al gekookt, toen ze nog goed zagen. In dat geval moeten de aangeleerde 25

DE WITTE STOK

handelingen aangepast worden, bepaalde nieuwe technieken aangeleerd en aangepast materiaal voorzien worden. Voor jonge mensen met een visuele beperking waarvan sommigen nooit geleerd hebben om zelf voor hun eten te zorgen, is de situatie daarentegen heel anders. Omdat het gemakkelijker was en om te vermijden dat de keuken een slagveld werd, smeerden ouders liever zelf de boterhammen, schonken ze zelf het drinken in of dienden ze de maaltijden op. We kunnen dat best begrijpen, maar zodra een jonge blinde of slechtziende persoon dan op eigen benen wil staan en alleen wil gaan wonen, moet hij alles nog leren. De dienst Begeleiding en hulp in het dagelijks leven van de Brailleliga geeft kooklessen aan jonge en minder jonge mensen met een visuele handicap. Het is niet de bedoeling dat ze chef-kok worden of perfect leren koken, maar wel dat ze zelfstandig worden in de keuken, en dat in alle efficiëntie en veiligheid. Op basis van hun kennis worden de cursisten ingedeeld bij de groep van de basiskookles of de kookles voor gevorderden zodat elke persoon na de cursus voor het bereiden van zijn dagelijkse maaltijden over eenvoudige en evenwichtige recepten kan beschikken. In de basisgroep leren de cursisten de echte basistechnieken kennen en toepassen (koken, braden, bakken, stomen, pocheren,…). Ze leren er ook snij- en schiltechnieken, aangepast aan de visuele handicap. In de kookles voor gevorderden worden de meer complexere gerechten aangepakt en wordt er ook al eens met minder evidente producten gewerkt (vergeten groenten, nieuwe groenten/fruit, …). Om iemand te helpen zelfstandig te leren koken, zal de dienst Begeleiding en hulp in het dagelijks leven van de Brailleliga hem/haar de nodige technieken leren. Zo tonen we hoe men herkenningstekens kan aanbrengen (braille, 26

DE WITTE STOK

barcodes, elastiekjes, markeerbolletjes of -pasta, enz.) op verpakkingen, potjes en toestellen om de ingrediënten gemakkelijk te herkennen en gemakkelijk te doseren of een toestel te regelen. We raden slechtziende personen aan om een snijplank te gebruiken die in kleur goed contrasteert met het te versnijden voedingsmiddel of met het werkblad. Bovendien is het gemakkelijk om een dienblad te gebruiken. Zo wordt de werkzone goed afgebakend en vermijd je dat er dingen op de grond belanden. Om een worst in de pan om te draaien, is een tang dan weer gemakkelijker dan een vork. Ook andere facetten zoals hygiëne, de organisatie van het werkblad, de bereidingswijzes, hoe groenten schillen, wassen en snijden, … komen aan bod. Het is heel belangrijk om de verschillende gaartijden te onthouden, aangezien we geen beroep meer kunnen doen op onze ogen om te zien of de vis of de biefstuk gebakken is zoals we willen. Ook het leren gebruiken op een veilige en efficiënte manier van het keukengerei en de huishoudtoestellen maken deel uit van het programma. Bovendien krijgt iedereen de nodige informatie over de bestaande technische hulpmiddelen die nuttig kunnen zijn: de onontbeerlijke sprekende kookwekker, de sprekende weegschaal, de niveau-indicator die een fluittoon produceert wanneer een vloeistof de rand van het recipiënt bereikt, een overkookplaatje dat trilt als de soep of de melk

27

DE WITTE STOK

begint te koken, enz. In de BrailleShop, de winkel van de Brailleliga, zijn heel wat artikelen te koop die het leven van een blinde of slechtziende kok veel gemakkelijker maken (BrailleShop: Engelandstraat 57 te 1060 Brussel, open van maandag tot donderdag, van 10 tot 12 u en van 13u30 tot 16 u, tel. 02 533 33 30).

Enkele nuttige tips: - Kies voor sterke contrasten: een donker bord op een licht tafellaken, een witte kop voor koffie, een zwarte snijplank om prei te snijden, ... - Om zich te oriënteren, raken blinde en slechtziende personen veel oppervlakken of voorwerpen aan die ziektekiemen bevatten. Het is dus belangrijk om goed de handen te wassen voor je begint te koken. - Als je een boterham smeert, kies dan eerder voor een vierkant in plaats van een rond brood. Leg het sneetje op een plank in plaats van op een bord en gebruik zachte smeerboter zodat het kruim heel blijft. - Word opruimkampioen: geef elk voorwerp een vaste plaats en leg het daar ook terug na elk gebruik! - Leg groenten, vlees en aardappelen altijd op dezelfde plaats op je bord: bv. het vlees op 6 u., de aardappelen op 9 u. en de groenten op 3 u.

28

DE WITTE STOK

TE STEUNEN PROJECT: ONZE SENSIBILISERINGSACTIES. Om blinde en slechtziende personen zo volwaardig mogelijk te laten deelnemen aan het maatschappelijke leven en hun isolement te doorbreken, is het absoluut noodzakelijk om het publiek te informeren en te sensibiliseren. De handicap beter begrijpen en zich in de plaats leren stellen van personen met een visuele handicap, kan immers hun leefomgeving en -omstandigheden verbeteren, door ontmoetingen en uitwisselingen te bevorderen. De Brailleliga organiseert daartoe sensibiliseringsacties die afgestemd zijn op de verschillende leeftijdsgroepen.

Voor alle leeftijden. Er worden rondleidingen georganiseerd in de zetel van de Brailleliga in Brussel. Na een infosessie over de visuele handicap kunnen de bezoekers de studio bezoeken waar de luisterboeken worden ingesproken, de spelotheek met haar aangepaste spellen en het Mobi-Lokaal, waar ze, geblinddoekt en met de witte stok, het hindernissenparcours kunnen uittesten. Sinds 2009 ontving de Brailleliga al meer dan 350 groepen, goed voor in totaal bijna 8.200 bezoekers. Het gaat daarbij meestal om schoolgroepen, maar ook om seniorenverenigingen en organisaties. Zo’n bezoek is gratis en kan voor groepen van minstens 10 personen worden aangevraagd. 29

DE WITTE STOK

Ook het Braillemuseum, in onze lokalen in Brussel, is bijzonder interessant. Het schetst de fascinerende geschiedenis van het universele schrift dat Louis Braille uitvond toen hij amper zestien jaar was. Het Museum biedt een rijke verzameling instrumenten en brailleschrijfmachines, en een reeks voorwerpen uit het dagelijkse, school- en beroepsleven die het huidige gebruik van dit tactiele schrift illustreren. Naast de rondleidingen op afspraak stelt het Museum elke woensdag zijn deuren open voor bezoekers.

Voor jongeren. Jongeren staan bijzonder open voor sensibiliseringsacties. Naar aanleiding van de 200ste verjaardag van Louis Braille werd in 2009 de BrailleBox ontworpen om de volwassenen van morgen bewust te maken van de concrete leefwereld van personen met een visuele handicap. De BrailleBox is een pedagogische koffer die gratis ter beschikking gesteld wordt van leerkrachten, zodat ze deze in hun eigen klas kunnen gebruiken. Dit instrument werd ontworpen voor het lager onderwijs, maar is ook prima geschikt voor het kleuter- en het middelbaar onderwijs. De BrailleBox bevat een pedagogisch dossier, allerlei documentatie en diverse voorwerpen die typerend zijn voor het dagelijks leven van blinde en slechtziende personen: een voelboek, horloge met reliëftekens, brailleschrijfmachine, witte stok, ... Er hoort ook een poster bij met het braillealfabet, om op te hangen in de klas. De BrailleBox is verkrijgbaar in Brussel en in de regiohuizen, en werd sinds zijn lancering al meer dan 200 keer ontleend. De Brailleliga organiseert ook animatiesessies in de scholen, aangepast aan de leeftijd van de kinderen. Een blinde of slechtziende persoon getuigt, en de leerlingen leren hoe ze moeten omgaan met iemand met een visuele beperking. Verder leren ze zich via spelletjes en zintuiglijke ervaringen inleven in de wereld van de visuele handicap. 30

DE WITTE STOK

Voor volwassenen. Om het grote publiek beter vertrouwd te maken met de visuele handicap, neemt de Brailleliga deel aan tal van evenementen in heel het land: salons, beurzen, lokale festiviteiten, … Telkens met een stand die aangepast is aan het publiek en informatie biedt over onze diensten, demonstraties met simulatiebrillen die een goed beeld geven van de verschillende vormen van de visuele handicap, animaties, enz. De stands worden bemand door speciaal opgeleide vrijwilligers, van wie er sommige zelf een visuele handicap hebben. In 2012 waren we onder andere op de volgende evenementen aanwezig: Sortilèges (Ath), Voedingssalon (Brussel), Salon van het Testament (Brussel), SintLambertusmarkt in Eupen, Gentse Feesten, Rimpelrock (Hasselt), Aktief 50 (Genk), Visuu Activa (Lichtervelde), Pasenfoor (Kortrijk), Landbouwbeurs in Libramont, “Salon Autonomie” (Luik), Dranouter-Bad (Oostende), …

31

DE WITTE STOK

Vrijwilligers gezocht! We zijn momenteel op zoek naar vrijwilligers om ons te helpen het standmateriaal te verplaatsen, te monteren en af te breken in de verschillende regio’s van het land. Hebt u een beetje vrije tijd, beschikt u over een wagen (bij voorkeur een break), trekt u zich vlot uit de slag en bent u praktisch aangelegd? Kom dan ons vrijwilligersteam van chauffeurs-monteurs versterken! Gelieve contact op te nemen met Gaby Goovaerts, hoofd van de vrijwilligersdienst, telefonisch (02 533 32 11) of per e-mail: [email protected].

Voor senioren. De Brailleliga organiseert voordrachten over leeftijdsgebonden ziekten in seniorenclubs of rusthuizen, voor groepen van minstens 25 personen. Er wordt wel een bijdrage in de kosten gevraagd. Deze voordrachten dragen bij tot de preventie van visuele aandoeningen die vooral onze ouderen treffen.

Een gloednieuw project: de VisuBox . Interview met Noëlla Jardin van de Communicatiedienst van de Brailleliga . We kenden al de BrailleBox, nu is er ook de VisuBox. Waarover gaat het concreet? De VisuBox is net als de BrailleBox een soort pedagogische koffer, maar dit keer bestemd voor (toekomstige) professionals in de medisch-sociale sector – maatschappelijk werkers, zorgkundigen, rusthuispersoneel – 32

DE WITTE STOK

die via hun werk regelmatig in contact komen met personen met een visuele handicap. Docenten en leerkrachten die les geven in de sector, (in beroepsscholen, hogescholen of universiteiten) kunnen de VisuBox gebruiken. Wat zal er in zo’n VisuBox zitten? We zijn momenteel de inhoud aan het bepalen. We denken aan verschillende thema’s, zoals mobiliteit, personenzorg, eten en koken, vrije tijd, ziekenhuisopname, … Elk thema zou geïllustreerd worden met theoretische, maar vooral praktische informatie: oefeningen, rollenspelen, kleine technische hulpmiddelen en korte didactische films (op dvd of USB-stick). Het zou daarbij telkens gaan om concrete voorbeelden van problemen waarmee blinde en slechtziende personen te maken krijgen, en de oplossingen om ze te overwinnen. Hoe kan men aan zo’n VisuBox geraken? Net zoals voor de BrailleBox zijn we van plan om een VisuBox te plaatsen in elk regiohuis van de Brailleliga en in de Brusselse zetel. Op die manier kunnen we tegemoetkomen aan de vraag en tegelijk te lange reservatietijden vermijden. Wanneer zal de VisuBox beschikbaar zijn? We hopen dit nieuwe educatieve instrument in 2013 te lanceren, op voorwaarde dat we de nodige financieringsmiddelen vinden. Het ontwerp en de inhoud van de VisuBox zijn immers behoorlijk duur, terwijl we deze dienst, net als het merendeel van onze diensten, gratis aanbieden aan toekomstige professionals in de medisch-sociale sector. 33

DE WITTE STOK

Werk mee aan onze pedagogische projecten! U kunt meewerken aan onze pedagogische projecten, door wat tijd en energie vrij te maken als vrijwilliger, of door een gift te schenken, hoe bescheiden ook. Financiële steun is bijzonder gewenst voor het nieuwe project dat we binnenkort hopen te realiseren: de VisuBox. Dit nieuwe pedagogische instrument zal tal van (toekomstige) zorgprofessionals helpen sensibiliseren. Op die manier krijgen ze immers een nauwkeuriger beeld van de problematiek van de visuele handicap, waardoor ze beter rekening kunnen houden met de specifieke behoeften van blinde en slechtziende personen, en hun levenskwaliteit kunnen helpen verbeteren. Gemakshalve kunt u daarvoor het bijgevoegde overschrijvingsformulier gebruiken. Vergeet niet dat elke gift vanaf 40 euro recht geeft op een fiscaal attest. Alvast hartelijk bedankt voor uw bijdrage!

34

DE WITTE STOK

HET PLATFORM VOOR ADVIESRADEN ONDER DE LOEP... Personen met een handicap in België worden op Europees en supranationaal niveau vertegenwoordigd door het Belgian Disability Forum (BDF). Dit Forum is een vzw en verenigt 19 Belgische verenigingen voor personen met een handicap. Haar voornaamste taak bestaat erin om de Belgische gehandicaptenbeweging binnen het European Disability Forum (EDF) te vertegenwoordigen, informatie van Europa over te brengen naar België en omgekeerd, en het is de ideale plaats om nieuwe projecten op te zetten en uit te werken. Het BDF besloot vrij recent om de voorzitters van de adviesraden die personen met een handicap vertegenwoordigen in ons land (zowel op federaal, gemeenschaps- als regionaal niveau) samen rond de tafel te brengen. Dit idee vond haar oorsprong in het feit dat beslissingen die een invloed hebben op het leven van personen met een handicap in België, op verschillende niveaus worden genomen. Enige coördinatie was dus noodzakelijk, vandaar dat er onder impuls van het BDF een “Platform voor Adviesraden” werd opgericht dat de federale en de verschillende regionale adviesraden van ons land (Waalse, Brusselse, Duitstalige en Vlaamse) bij elkaar brengt met als hoofddoel meningen en standpunten bijeen te brengen, te coördineren, te overleggen en pro-actief te gaan werken rond thema’s binnen het beleid die personen met een handicap aanbelangen.

Welke adviesraden zetelen in dit Platform? Op federaal niveau is er de Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH). Deze Raad is belast met het onderzoek van alle 35

DE WITTE STOK

problemen betreffende personen met een handicap die tot de federale bevoegdheid behoren. De Raad mag hierover, op eigen initiatief of op verzoek van de bevoegde ministers, adviezen geven of voorstellen doen. Op regionaal niveau wordt het Waalse Gewest vertegenwoordigd door de Waalse Commissie voor Personen met een Handicap (CWPH), het Brusselse Gewest door de adviesraad voor Gezondheids- en Welzijnszorg voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (Cocom) en de Brusselse Adviesraad voor Personen met een Handicap (CCBPH) voor de “Commission communautaire française” (Cocof). De Duitstalige Gemeenschap wordt vertegenwoordigd door het Kleines Forum. Vlaanderen is echter sinds lange tijd een probleemkind doordat er reeds jaren geen eigen advies- of participatiestructuur voor personen met een handicap meer bestaat en er dus een groot gebrek heerst aan structureel overleg tussen vertegenwoordigers van personen met een handicap en de Vlaamse Overheid. Het project NOOZO (Niets Over Ons Zonder Ons) dat 22 organisaties voor personen met een handicap -waaronder de Brailleliga- vertegenwoordigt, startte in september 2011 een studie op over hoe deze lacune weggewerkt kon worden. Het resultaat van deze studie werd onder de vorm van een rapport op 12 oktober 2012 overhandigd aan Minister-President Kris Peeters en Minister Pascal Smet. Op basis van dit rapport en de evaluatie ervan door de Vlaamse Regering, zal begin 2013 een conceptnota uitgewerkt worden rond de mogelijkheden voor een Vlaamse beleidsparticipatiestructuur. De Brailleliga is hierbij actief betrokken en zetelt mee in de stuurgroep die dit project leidde. Wij volgen dit gebeuren van dichtbij op en hopen dat het resultaat van deze studie mag uitmonden in een decreet dat een nieuwe Vlaamse Adviesraad in het leven zal roepen. Al die tijd echter heeft NOOZO een vertegenwoordigende rol opgenomen voor personen met een handicap in Vlaanderen. Binnen het Platform van Adviesraden werd Vlaanderen, vanuit dit project, vertegenwoordigd door 36

DE WITTE STOK

de stuurgroep van NOOZO. Ronald Vrydag, departementsdirecteur van de Nederlandstalige diensten van de Brailleliga, vertegenwoordigt de stuurgroep van NOOZO binnen het Platform voor Adviesraden en zetelt tevens sinds 2006 in de Raad van Bestuur van het BDF. De Brailleliga speelt op vele niveaus een zeer actieve rol als belangenbehartiger en tracht op deze wijze de juiste thema’s die van belang zijn voor het welzijn van blinde en slechtziende personen in ons land, op de politieke agenda te krijgen.

37

DE WITTE STOK

AFSPRAAK IN UW STREEK. WE WAREN ERBIJ! 2 en 3 oktober. We hadden afspraak met de senioren op onze stand tijdens de sportieve Senior Games in Blankenberge. Ze werden geïnformeerd omtrent de leeftijdsgebonden oogziekte LMD en konden geblinddoekt ervaren hoe een persoon zich verplaatst met behulp van de witte stok. 12 tot 14 oktober. Ook op de Actief 50-beurs te Genk werden de senioren gesensibiliseerd en geïnformeerd omtrent leeftijdsgebonden oogaandoeningen. Onze stand bleek een groot succes! 17 oktober. De Brailleliga was aanwezig op het Voedingssalon in Brussel met een originele gastronomische specialiteit... We organiseerden er twee geblinddoekte degustatiesessies voor de bezoekers! De bezoekers lieten hun zintuigen op volle toeren draaien om smaken, geuren en voedingsmiddelen al proevend, ruikend en tastend te herkennen. 5 november. De Brailleliga was aanwezig tijdens het Salon van het Testament in Brussel. Bezoekers die een goed doel wensen op te nemen in hun testament konden zich ook op onze stand informeren over hoe men zijn 38

DE WITTE STOK

eigendom of een deel ervan kan schenken aan de Stichting voor de blinden. Deze stichting van openbaar nut van de Brailleliga geniet van een verminderd tarief voor de successierechten, ongeacht het bedrag van het legaat. 8 en 9 november. De Brailleliga was aanwezig met een inleefstand op Handicom in Charleroi. Dit Forum wordt gekenmerkt door voordrachten en animaties gericht naar personen met een handicap en professionelen in de gezondheidszorg. 21 tot 25 november. Ook Zenith is een beurs voor de actieve 50-plusser, dus ook daar waren wij aanwezig om de bezoekers alert te maken voor de eerste symptomen van LMD en andere leeftijdsgebonden oogaandoeningen. Men kon er ook terecht voor informatie over de diensten van onze vereniging. 28 tot 30 november. Tijdens het OB-congress (Ophtalmologica Belgica) in Brussel informeerde de Brailleliga oftalmologen en andere professionals in het domein van de ooggezondheid omtrent de gratis diensten die de Brailleliga biedt aan blinde en slechtziende personen. De Stichting voor de blinden, stichting van openbaar nut van de Brailleliga beloonde er ook weer dit jaar enkele jonge onderzoekers in de oogheelkunde met hun baanbrekende en veelbelovende onderzoeken en overhandigde de winnaars een prijs tijdens de ceremonie van het FRO (Fonds voor Research in Oftalmologie).

Dhr. Magis met de 3 laureaten: Dr. Joachim Van Calster, Kristof Van Schil en Dr. Tine Van Bergen

39

DE WITTE STOK

5 december. De Brailleliga informeerde personen met een handicap over de diversiteit aan hulpmiddelen die verkrijgbaar zijn om hen het leven te vergemakkelijken, dit tijdens de hulpmiddelenbeurs in Vielsalm, gesitueerd in de provincie Luxemburg. 6 december. Ook in Antwerpen stelden we de zintuigen op de proef, dit tijdens twee geblinddoekte degustatiesessies op het Voedingssalon. Er werd druk overlegd welke fruitsoort zij hadden geproefd in de compote en of de geur die ze hadden geroken koffie of cacao bleek te zijn...

Opening van een regiohuis in Ath! De opening van een nieuw regiohuis is altijd een evenement waar lang naar uitgekeken wordt. Op 13 december zal de Brailleliga haar nieuwe regiohuis in Ath officieel openen en dit in aanwezigheid van de pas verkozen burgemeester, Marc Duvivier. Voor deze gelegenheid zullen de burgemeester en de schepenen uitgenodigd worden om, met behulp van een witte stok, geblinddoekt de weg af te leggen van het gemeentehuis tot aan het regiohuis van de Brailleliga. Elk van hen zal hierbij begeleid worden door een ervaren mobiliteitsinstructeur van de Brailleliga. Het zal vast een zeer verrijkende ervaring worden en een originele manier om de stad van de Reuzen te herontdekken. Het regiohuis van Ath is het tiende in zijn soort sinds de Brailleliga in 1999 met haar lokaal implantatieplan startte. Naast haar zetel 40

DE WITTE STOK

in Brussel biedt de Brailleliga momenteel haar diensten ook aan in Antwerpen, Ath, Charleroi, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Libramont, Luik en Namen. Er is ook een antenne in Geel. Het was de bedoeling om de dienstverlening dichter bij de personen met een visuele beperking te brengen. Verplaatsingen zijn voor hen immers dikwijls moeilijk. In West-Henegouwen helpt de Brailleliga meer dan 800 blinde en slechtziende personen. Het regiohuis van Ath komt dus aan een reële behoefte tegemoet. Het regiohuis bevindt zich op het gelijkvloers van een gebouw dat zeer dichtbij het station van Ath ligt, en dus in een buurt die goed bediend wordt door het openbaar vervoer. Het lokale huis is een ruimte waar plaats is voor het uitwisselen van ervaringen, ontmoetingen, waar socio-culturele activiteiten worden georganiseerd, vorming gegeven wordt, ... Ter gelegenheid van de opening van het regiohuis van Ath zal er ook een nieuwe Brailleclub opgericht worden. In de Brailleclubs komen personen met een visuele beperking gedurende een dag samen om deel te nemen aan verschillende manuele, creatieve of ludieke activiteiten. De deelnemers maken er een maaltijd klaar en genieten daar samen van. De Clubs zijn een gelegenheid om ervaringen te delen met andere blinde of slechtziende personen, om mekaar te stimuleren, elk met zijn respectievelijke capaciteiten, en om handigheid en creativiteit verder te ontwikkelen. − Tijdens de culturele animaties bieden we aan de blinde en slechtziende 41

DE WITTE STOK

personen uit de regio concerten, theaterstukken, voordrachten, ... aan. In het regiohuis worden individuele of groepsvormingen rond verplaatsingstechnieken, braille, koken, ... gegeven. De permanentie van de Sociale dienst is er tweemaal per week verzekerd en helpt personen met een visuele handicap meer bepaald bij het bekomen van sociale en fiscale voordelen die aan personen met een handicap worden toegewezen. Adres en praktische informatie: Regiohuis van de Brailleliga in Ath Stationsstraat 41 – 7800 Ath, tel. 068 33 54 50. Permanentie Sociale dienst: elke woensdag en vrijdag, van 8u tot 11u.

Manneken Pis wacht op u! 4 januari 2013: Op initiatief van de Brailleliga zal Manneken Pis, ter herdenking van zijn geboortedag, op 4 januari verkleed gaan als een blinde schooljongen uit het geboortejaar (1809) van Louis Braille, vergezeld van zijn geleidehond en met witte stok. 4 januari is tevens de Wereldbrailledag, mis deze unieke dag dus niet om het Brusselse Ketje hulde te brengen!

42

DE WITTE STOK

20 km door Brussel 2013: sluit aan bij onze ploeg! De volgende editie van de 20 km door Brussel zal plaatsvinden op zondag 26 mei 2013. Bent u blind, slechtziend of ziend, en u gaat een sportieve én solidaire uitdaging niet uit de weg? Dan bent u van harte welkom in de ploeg van de Brailleliga. U steunt op die manier ook de BrailleDay, een dag speciaal georganiseerd door de Brailleliga, vol met recreatieve en leerrijke activiteiten voor de blinde en slechtziende kinderen uit het buitengewoon onderwijs. In 2012 bestond onze ploeg uit 415 lopers en eindigden we 16de op 410 in het ploegenklassement. Wie doet ons dat na? Zowel gelegenheidssporters als getrainde atleten die aan de 20 km door Brussel wensen deel te nemen zijn welkom om in de kleuren van de Brailleliga te lopen. De inschrijvingskosten voor blinde of slechtziende lopers en hun gids worden door de Brailleliga betaald. De anderen moeten het inschrijvingsbedrag (20 euro) op onze rekening storten. Wij zorgen daarna voor uw inschrijving, uw rugnummer en chip, een t-shirt, een ruimte waar u zich in alle gemak kan omkleden en verfrissen, en een kleine versnapering bij de aankomst. Inschrijven kan tot 15 maart 2013. Meer info omtrent de inschrijvingsmodaliteiten kan u verkrijgen door te bellen naar 02 533 33 11 of te mailen naar [email protected].

43

DE WITTE STOK

EINDEJAARSWENSEN: DENK ER AAN!

Het jaareinde staat voor de deur… Vandaar dat we u even attent maken op de mogelijkheid om uw wenskaarten bij de Brailleliga aan te kopen! De opbrengst van de verkoop draagt bij tot de financiering van onze Sociale dienst. Onze catalogus van wenskaarten bestaat uit een breed gamma met kaarten 44

DE WITTE STOK

rond verschillende thema’s: dieren, bloemen, landschappen, reproducties van schilderijen, enz. Wij hebben ons aanbod behoorlijk vernieuwd… Het loont dus zeker de moeite om eens een kijkje te nemen! Onze wenskaarten worden u aangeboden aan volgende tarieven: Voor 1 tot 4 kaarten: 1 euro per kaart Voor 5 tot 14 kaarten: 0,90 euro per kaart Voor 15 tot 49 kaarten: 0,85 euro per kaart Voor 50 tot 99 kaarten: 0,80 euro per kaart Vanaf 100 kaarten: zich wenden tot de ploeg van de wenskaarten. Voor meer inlichtingen kan u terecht op onze website www.braille.be, onder de rubriek ‘De Brailleliga helpen’ of u kan contact nemen met de ploeg van de wenskaarten die ter uwer beschikking staat elke maandag van 10u tot 16u via het nummer 02 533 32 11. Alvast bedankt!

45

DE WITTE STOK

VREUGDE. Ter gelegenheid van haar 85 lentes heeft Odette Geeraerd van Oostende een feest gegeven voor haar familie en vrienden. Ze heeft hen gevraagd om de cadeautjes te vervangen door een gift aan de Brailleliga. Toen haar moeder blind geworden is, legt ze uit, heeft niemand haar op de hoogte gebracht van het bestaan van verenigingen zoals de Brailleliga die het leven van blinde personen makkelijker kunnen maken. Daarom heeft zij voor onze vereniging gekozen. Zij hoopt dat onze dienstverlening nog beter gekend zal worden. Dank aan iedereen die op haar oproep inging. Met hun giften zullen we de workshops financieren die we sinds kort geven aan oogartsen om hen te informeren over de verschillende vormen van hulp die ze kunnen voorstellen aan hun patiënten wanneer ze een diagnose met ernstig gezichtsverlies moeten aankondigen. Begin september vierde Fernand Bertrand zijn 65ste verjaardag. Hij wilde geen geschenken en heeft aan zijn naasten gevraagd om een gift ten voordele van de Brailleliga te doen. Van harte bedankt aan de talloze personen die de daad bij het woord gevoegd hebben: hun vrijgevigheid zal bijdragen aan de financiering van de BrailleDay 2013, een grootse recreatieve en leerrijke dag voor de blinde en slechtziende kinderen uit het buitengewoon onderwijs die door de Brailleliga georganiseerd wordt. Ter gelegenheid van hun huwelijk hebben Alexia et Grégory de Behault aan hun genodigden voorgesteld om onze vereniging met een gift te steunen. Dank aan diegenen die hierop ingingen. Met hun giften kunnen we de opname van een luisterboek voor de Bibliotheek van de Brailleliga financieren. Dit gesproken boek zal gratis kunnen ontleend en beluisterd kunnen worden door tal van blinde personen. Van harte geluk gewenst aan het jonge koppel. 46

DE WITTE STOK

Voor hun smaragden huwelijk (40 jaar getrouwd) hebben Agnes en Jan Spitaels aan hun dierbaren gevraagd om de cadeautjes te vervangen door een gift aan de Brailleliga. Die oproep viel niet in dovemansoren! Met de talrijke giften zullen we creatieve en culturele activiteiten kunnen financieren die de Brailleliga organiseert voor blinde en slechtziende personen in ons nieuw regiohuis in Leuven. Van harte bedankt, en felicitaties aan het gelukkige paar.

VERDRIET. Het nieuws van het tragische overlijden van Martine De Ceuninck stemt ons bijzonder triest. Martine was als vrijwilliger erg actief in de Brailleclub van Gent en was goed gekend door onze leden uit Gent en Oostende, waar zij ook woonde. Martine kwam om in een hevige brand die het huis waarin zij woonde totaal vernielde, ondanks de pogingen van de hulpdiensten om haar te redden. Martine De Ceuninck hielp de Brailleliga al heel wat jaren. Wij willen haar dan ook graag postuum dit eerbetoon schenken en bieden aan haar familie en dierbaren ons oprecht medeleven.

47

ONDER ONS Nummer 4 / 2012

Oktober - November - December.

20 KM DOOR BRUSSEL 2013. GA DE UITDAGING AAN! Op zondag 26 mei 2013 zal de Brailleliga opnieuw aan de startlijn van de 20 km door Brussel staan. Elk jaar nemen 30.000 lopers deel aan dit evenement dat de straten van de hoofdstad vult met fanfaremuziek en de aanmoedigingen van supporters langs het parcours op de achtergrond. Onze uitdaging: het recordaantal van 415 lopers dat we vorig jaar behaalden met onze ploeg verbreken. Daarvoor hebben we u nodig, schrijf u in bij onze ploeg! 20 km lopen is een haalbare uitdaging! Als u enkele trainingssessies inlast vanaf februari-maart 2013 zal u eind mei in goede conditie aan de start staan. Vindt u lopen te moeilijk, weet dan dat u de afstand ook wandelend kan afleggen. Heeft u zin om uw kans eens te wagen? Aarzel dan niet langer en schrijf u meteen in bij onze ploeg. De inschrijvingskosten voor blinde en slechtziende personen en hun gids worden door de Brailleliga ten laste genomen. Om u in te schrijven, moet u ons contacteren voor 15 maart 2013, per telefoon op 02 533 33 11 of per mail: [email protected]. Wij zorgen ervoor dat u ingeschreven wordt en bezorgen u uw rugnummer en chip. U ontvangt ook een t-shirt van de Brailleliga om goed herkenbaar te zijn op het parcours. Na de wedstrijd bieden wij u nog een natje en een droogje aan. 1

ONDER ONS

Wilt u wel meedoen, maar heeft u geen begeleider? Geen probleem, heel wat ziende lopers zijn bereid om u tijdens de wedstrijd te gidsen. Wij kunnen u in contact brengen met één van hen. Vraag ook aan uw familie, vrienden of kennissen of zij interesse hebben voor de loopwedstrijd, hetzij om zelf deel te nemen met de Brailleligaploeg hetzij om uw wedstrijd te sponsoren (elke gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest).

NIEUWS VAN DE BRAILLESHOP. De Brailleshop denkt aan uw gezondheid en uw veiligheid en geeft u misschien wel wat ideetjes voor cadeautjes om onder de kerstboom te leggen … Oorthermometer FT-50 (referentie R1497). Deze sprekende oorthermometer (Nederlandssprekend) met klokfunctie en met groot digitaal display meet de lichaamstemperatuur in enkele seconden met een nauwkeurigheid van 0,2°C. Prijs: 21,69 euro. Bloeddrukmeter (referentie R 1726). Vanaf september is de bloeddrukmeter OMRON M6 ook te koop in de Brailleshop. Het is geen sprekende 2

ONDER ONS

bloeddrukmeter, maar hij is wel volledig automatisch en met extra grote display. Hij meet de bloeddruk en de hartslag eenvoudig en snel. Hij is zeer eenvoudig om zelf te plaatsen (de armmanchet past zich automatisch aan uw arm aan). Prijs:119 euro. Een origineel cadeau voor u of uw dierbaren. Trek in periodes met sneeuw of ijzel onze schoenovertrekken over uw schoenen voor uw eigen veiligheid. Ze zijn beschikbaar in de maten 36-41 (referentie R1699) of 39-46 (referentie R1700). Prijs : 9,09 euro. Neem ook eens een kijkje op onze website die recent werd aangepast – Aarzel niet om ons te bellen voor een gepersonaliseerde offerte. De Brailleshop is gesloten tijdens de feestdagen en voor inventaris vanaf 21 december tot en met 8 januari 2013. De Brailleshop wenst u uitstekende eindejaarsfeesten, een vrolijk Kerstfeest en een zeer gelukkig nieuwjaar 2013…

NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.

Het verdwijnen van de SIS-kaart. Een van de maatregelen in het actieplan voor administratieve vereenvoudiging 2012-2015 betreft het verdwijnen van de 3

ONDER ONS

SIS-kaart vanaf 1 januari 2014. Eind 2013 zullen de eerste SIS-kaarten die uitgereikt werden in 2003 vervallen en niet meer vernieuwd worden. Tot nu toe wordt de SIS-kaart gebruikt om de sociaal verzekerden te identificeren en om hun statuut in de ziekteverzekering te kennen. De geleidelijke afbouw van het gebruik van de SIS-kaart betekent niet dat deze twee doelstellingen niet meer nagestreefd worden, ze zullen gewoonweg op een andere manier gerealiseerd worden. Daarbij zullen de elektronische identiteitskaart (eID) en het INSZ (identificatienummer van de sociale zekerheid) een belangrijke rol spelen. De eID bevat het INSZ, dat voor personen die in België verblijven overeenkomt met het nationaal nummer. De eID zal gebruikt worden om de sociaal verzekerde te identificeren. Met de eID, via het INSZ, kan men op een veilige manier onmiddellijk de gegevens van de verzekeringsorganisaties (ziekenfondsen) raadplegen. De gegevens van de ziekteverzekering zullen niet via de eID doorgestuurd worden. De eID-kaart zal eenvoudigweg een middel zijn om toegang te krijgen tot het beveiligde netwerk MyCareNet. Via dat netwerk kunnen dan gegevens uitgewisseld worden tussen de verzekeringsmaatschappijen en de zorgverstrekkers. Voor de sociaal verzekerden die niet over een eID beschikken (bijvoorbeeld grensarbeiders) maar die wel onder de Belgische sociale zekerheid vallen en dus in het huidige systeem ook een SIS-kaart hebben, wordt er een alternatief systeem bestudeerd. Het voordeel van het nieuwe systeem ligt vooral in het feit dat de geraadpleegde gegevens steeds actueel zullen zijn. De zorgverlener zal steeds het ziekteverzekeringsstatuut van de dag zelf raadplegen. 4

ONDER ONS

Het Sociaal Verwarmingsfonds. De maximumprijs van huisbrandolie is aanzienlijk gestegen. Daardoor lopen duizenden mensen met een laag inkomen het risico om in moeilijkheden te geraken. Daarom werd de vzw « Sociaal Verwarmingsfonds » opgericht. Het Fonds komt gedeeltelijk tussen in de betaling van de verwarmingsfactuur van personen die zich in een moeilijke financiële situatie bevinden. Het Sociaal Verwarmingsfonds is een gezamenlijk initiatief van de overheid, de OCMW’s en de petroleumsector. Wie kan hiervan genieten? 1) Personen die recht hebben op een verhoogde tussenkomst van de ziekte- en invaliditeitsverzekering. Om deze tussenkomst in de verwarmingskosten te garanderen voor sociaal zwakke personen, wordt er geëist dat het bruto jaarinkomen van het gezin niet hoger is dan 16.306,33 euro, vermeerderd met 3.018,74 euro per persoon ten laste. 2) Personen met een beperkt inkomen. Het gaat dan over personen met een jaarlijks belastbaar inkomen dat lager of gelijk is aan 16.306,33 euro, vermeerderd met 3.018,74 euro per persoon ten laste. Het niet-geïndexeerd kadastraal inkomen van onroerende goederen met uitzondering van de woonplaats van het gezin wordt ook in rekening gebracht. 3) Personen met schulden. Personen die een schuldbemiddeling of een collectieve schuldenregeling genieten en die hun verwarmingsfactuur niet kunnen betalen. 5

ONDER ONS

Indien u denkt te vallen onder één van deze drie categorieën en dus denkt recht te hebben op steun van het Sociaal Verwarmingsfonds, kan u zich richten tot het OCMW van uw gemeente binnen de 60 dagen na de levering.

De Lijn bevestigt: de gratis abonnementen worden verlengd! De openbare vervoermaatschappij «De Lijn» geeft aan personen met een handicap een gratis abonnement op voorwaarde dat deze persoon in Vlaanderen woont en ingeschreven is bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) of dat deze persoon een toelage krijgt van de Federale overheidsdienst voor Sociale Zekerheid. U zal uw abonnement automatisch ontvangen via de gegevensbank van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. De Lijn heeft officieel bevestigd dat de gratis abonnementen die geldig zijn tot 31 december 2012 automatisch verlengd zullen worden. U dient daar dus zelf helemaal niets voor te doen.

Demandez votre en ligne. RVV, OMNIO: watpension is het verschil? De medische kosten wegen vaak zwaar op het budget van huishoudens met lage inkomens. Dankzij de statuten RVV en Omnio kunnen deze gezinnen genieten van een hogere terugbetaling van medische kosten, welke dat ook moge zijn. Deze twee statuten worden echter vaak met elkaar verward. Wat is het verschil tussen beide statuten? 6

ONDER ONS

RVV of Rechthebbende op een verhoogde verzekeringstegemoetkoming. De RVV’s kunnen genieten van een verhoogde tegemoetkoming en dit zonder inkomensvoorwaarden. Het statuut betreft gerechtigden of personen ten laste die: – een leefloon ontvangen van het OCMW; – een sociale hulp ontvangen van het OCMW; – een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) of een rentebijslag ontvangen; – een vergoeding van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid ontvangen als ze erkend zijn als persoon met een handicap; – een verhoogde kinderbijslag ontvangen (begunstigde erkend voor minstens 66 %). Andere personen hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming indien het bruto belastbaar inkomen van het gezin een bepaald maximumplafond niet overschrijdt, vermeerderd met een bijkomend bedrag per persoon ten laste. Het gaat om de volgende personen: – weduw(naar)(e), invalide, gepensionneerde of wees (WIGW) ; – erkend als gehandicapte persoon (en geen tegemoetkoming ontvangen) ; – volledig langdurig werkloze; – ingeschreven als resident en minstens 65 jaar; – lid van een religieuze gemeenschap; – iemand die vroeger in de openbare sector in Afrika werkte; – ambtenaar die in disponibiliteit gesteld werd; – persoon met het Omnio-statuut; – éénoudergezin. Deze personen moeten een verklaring op erewoord invullen en die bezorgen aan het lokale agentschap van hun ziekenfonds. 7

ONDER ONS

De bedragen zijn hetzelfde voor de publieke als voor de privé-sector. Vanaf 1 september 2011 is het maximumbedrag voor het jaarlijks inkomen vastgelegd op 15.782,42 euro, vermeerderd met 2.921,74 euro per persoon ten laste. Omnio. Het Omnio-statuut vervangt het RVV-statuut niet, maar richt zich tot personen en gezinnen met lage inkomens die niet aan de voorwaarden voor verhoogde verzekeringstegemoetkoming voldoen. Omnio is bestemd voor iedere persoon met een jaarlijks belastbaar gezinsinkomen (alle personen die op hetzelfde adres wonen) dat lager is dan 15.606,71 euro, vermeerderd met 2.889,22 euro per gezinslid, uitgezonderd de aanvrager. Een eenvoudige verklaring op erewoord en een copie van het aanslagbiljet van het laatste jaar volstaan. U moet deze documenten bij uw ziekenfonds indienen.

Nieuwe tewerkstellingsbevorderende Demandez votre pension en ligne. maatregelen. Tewerkstelling van personen met een handicap bevorderen is een prioriteit voor de federale regering. Recente maatregelen die genomen werden in het kader van het Relanceplan getuigen hiervan. Drie beslissingen hebben in het bijzonder betrekking op de steun aan werknemers met een handicap: Vermindering van de lasten bij de aanwerving van jonge personen met een handicap van minder dan 26 jaar. Vanaf het eerste trimester van het jaar 2013 zal er een vermindering van de sociale zekerheidsbijdrage ingevoerd 8

ONDER ONS

worden voor jonge personen met een handicap met een middelmatige kwalificatie. De jongere moet jonger zijn dan 26 jaar en minstens een diploma van hoger secundair onderwijs hebben. Indien de jongere aangeworven wordt voor zijn 26ste verjaardag en zijn trimestrieel salaris niet hoger is dan 9.000 euro, zal de vermindering van 1.000 euro toegepast worden gedurende 4 trimesters en 400 euro gedurende acht trimesters. Inspanningen op vlak van vorming. Mindervalide personen zullen ingedeeld worden bij de risicogroepen. Aan deze groepen moeten de sectoren minstens 0,05 % budget besteden. Versterking van de ACTIVA-maatregel. Personen met een beperkte arbeidsgeschiktheid, gelijkgesteld aan volledig uitkeringsgerechtigde werklozen, die zijn ingeschreven als werkzoekende, kunnen momenteel gedurende 24 maanden een werkuitkering ontvangen. Om hun tewerkstelling te bevorderen zal de toekenningsperiode voor de werkuitkering vanaf 1 oktober 2012 verlengd worden tot 36 maanden.

Demandez votre pension en 1765. ligne. Lancering van het nummer Op 10 oktober jongstleden hebben de ministers Van Quickenborne en Laruelle het nummer 1765, de gemeenschappelijke pensioenlijn officieel gelanceerd. Via dit nieuwe gratis telefoonnummer kan de burger de drie voornaamste pensioeninstellingen (RVP, RSVZ, PDOS) contacteren en alle vragen aangaande het wettelijk pensioen 9

ONDER ONS

stellen, ongeacht het regime waarin hij werkt.

Huurpremie sociale huisvesting. Demandez votre pension en ligne. Om in aanmerking te komen voor de huurpremie, moet u een woning huren als hoofdverblijfplaats in het Vlaamse Gewest met een huurprijs die afhangt van het aantal personen ten laste en de ligging van de woning. Of ingeschreven zijn voor een sociale huurwoning bij een sociale huisvestingsmaatschappij (SHM) die werkzaam is in uw gemeente. (Als die SHM niet werkzaam is in uw gemeente, hebt u tot 31 mei 2013 de tijd om u in te schrijven bij de domiciliemaatschappij (DSHM).) U dient ononderbroken ingeschreven te zijn voor een periode van 5 jaar. U dient een inkomen te hebben van maximaal 16.320 euro plus 1.460 euro per persoon ten laste. (cfr. huursubsidie – tegemoetkoming in de huurprijs) De sociale huisvestingsmaatschappijen zullen zelf de mogelijke rechthebbenden aanschrijven.

Een betere bescherming Demandez votre pension en ligne. voor wilsonbekwamen. Binnenkort beslist het federale parlement over nieuwe beschermingsmaatregelen voor wie geen beslissingen voor zichzelf kan nemen, zoals mensen met een mentale handicap, dementerenden of psychiatrische patiënten. Aan dit wetsvoorstel is 10 jaar gewerkt. Wetsvoorstel. Het wetsvoorstel werd reeds gestemd in de Commissie Justitie. 10

ONDER ONS

Het is erop gericht om het kluwen aan beschermingsmaatregelen voor mensen met een mentale handicap of dementie aanzienlijk te vereenvoudigen en de geboden bescherming transparanter en patiëntvriendelijker te maken. Op grond van vele discussies, hoorzittingen met het werkveld en deskundigen werden de teksten verfijnd en aangepast. Het gaat om mensen die geestelijk onbekwaam zijn ingevolge een mentale handicap of vanwege een ernstige psychiatrische aandoening. Steeds meer en meer mensen zijn geestelijk onbekwaam omwille van dementie. Zij zijn niet in staat zelf hun persoonlijke belangen, gelden en goederen te beheren en worden daarin bijgestaan door familieleden. Indien er geen familieleden ter beschikking zijn of deze met elkaar in onmin leven, hebben deze wilsonbekwame mensen een wettelijke bescherming nodig. Die wordt door de vrederechter opgelegd. De vrederechter duidt een persoon aan die verantwoordelijk wordt voor het beheer van de goederen. Indien mogelijk kiest de vrederechter iemand uit de naaste omgeving van de beschermde persoon. Bij gebrek daaraan wordt doorgaans een advocaat aangesteld.

Uniforme tarieven voor centra Demandez votre pension en ligne. geestelijke gezondheidszorg. Een consultatie bij een psycholoog of maatschappelijk werker kost voortaan 11 euro per uur, als de zorgverlener verbonden is aan één van de 20 Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG). Urgentiezorg en een eerste consultatie blijven gratis. Dat heeft de Vlaamse Regering beslist op voorstel van Jo Vandeurzen, de Vlaamse gezondheidsminister. 11

ONDER ONS

In Vlaanderen bieden 20 Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) professionele begeleiding en behandeling aan kinderen, volwassenen en ouderen met psychosociale, psychische of psychiatrische problemen. In zo’n CGG werken psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers die een gespecialiseerde en multidisciplinaire hulpverlening bieden. Vroeger hanteerden CGG verschillende tarieven. Na een audit van het Rekenhof en overleg met de sector komt er nu een uniform tarief van 11 euro. Er zijn enkele uitzonderingen. Patiënten met een verhoogde tegemoetkoming binnen de ziekte- en invaliditeitsregelgeving of personen in budgetbegeleiding, betalen een verminderd tarief van 4 euro per gesprek. Gedetineerden, asielzoekers, mensen zonder papieren of personen die zich in een behartenswaardige situatie bevinden, hoeven geen bijdrage te betalen. Het gaat louter om niet-medische consultaties. Een consultatie bij een psychiater valt hier niet onder wegens de federale bevoegdheid. Elk CGG zal de hoogte van de bijdrage zichtbaar uithangen in de wachtruimte. De zorgverlener zal de patiënt de bijdrage toelichten voor de zorg, hem achteraf een betalingsbewijs geven en de verleende zorg registreren. Deze beslissing treedt in het voorjaar van 2013 in werking, zes maand na publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Recht op vrijstelling van de heffing Demandez votre pension en ligne. voor waterverontreiniging 2012. Elk Vlaams gezin betaalt mee om afvalwater te zuiveren. Dit heet de ‘heffing op de waterverontreiniging’. De meeste 12

ONDER ONS

gezinnen betalen via een bijdrage op de waterfactuur van hun watermaatschappij. Het is mogelijk dat u voor deze zuivering een aparte factuur krijgt van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het biljet ‘heffing op de waterverontreiniging’. U ontvangt dit heffingsbiljet als u in 2011 een eigen grondwaterwinning had (dan berekent de VMM de heffing 2012 op basis van een forfaitair waterverbruik), indien u leidingwater gebruikt van Brabant Water (dan kijkt de VMM hoeveel water u verbruikte volgens uw waterfactuur in 2011, op basis daarvan wordt berekend hoeveel heffing u betaalt in 2012). In bepaalde gevallen moet u de heffing op de waterverontreiniging niet betalen. Meer informatie? Bel het gratis nummer 0800 97 113 (van 9u tot 16u). Of surf naar www.vmm.be/heffingen. A. U moet de heffing niet betalen om sociale reden, indien u voldoet aan de volgende vier voorwaarden: – Het heffingsbiljet staat op uw naam of op naam van een gezinslid dat op hetzelfde adres woont (gedomicilieerd). – De heffing gaat alleen over het water dat uw gezin verbruikt. – Op 1 januari 2012 had u of een gezinslid dat op hetzelfde adres woont, recht op één van de volgende tegemoetkomingen: - het leefloon of het levensminimum; - het gewaarborgd inkomen voor bejaarden; - de inkomensgarantie voor ouderen; - de inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap; - de tegemoetkoming hulp aan bejaarden; - de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap. – U verbruikt het water op uw wettelijk adres (domicilie). 13

ONDER ONS

Hoe verkrijgt u de vrijstelling? In de meeste gevallen is de VMM automatisch op de hoogte van uw recht op vrijstelling. De VMM stuurt u dan geen heffingsbiljet op. Heeft u toch een heffingsbiljet ontvangen en voldoet u of een gezinslid aan de vier voorwaarden? Vraag dan de vrijstelling aan: 1. Stuur een kopie van het heffingsbiljet (of de afscheurstrook) naar: VMM t.a.v. Algemeen Directeur, Postbus 539320 Erembodegem. 2. Voeg één van volgende drie attesten toe. Enkel deze attesten geven u recht op vrijstelling: - Attest van leefloon of levensminimum: Vraag uw attest op het OCMW van uw gemeente of stad; - Attest inzake gewaarborgd inkomen voor bejaarden of inkomensgarantie voor ouderen geldig voor 2012. De Federale Overheidsdienst voor Pensioenen bezorgde u dit attest in januari 2012. Bezorg een kopie aan de VMM. Het originele attest bewaart u zelf. U kan er nog andere vrijstellingen of verminderingen mee aanvragen. - Attest geldig voor het aanvragen van vrijstelling van de heffing op de waterverontreiniging 2012 voor personen met een handicap met een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of de tegemoetkoming hulp aan bejaarden en/of de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap. De Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid bezorgde u dit attest in september 2012. 3. Stuur kopie en attest op binnen de drie maanden nadat de VMM het heffingsbiljet opstuurde (postdatum geldt). Let op: Het is mogelijk dat u nog wacht op het juiste attest. Dien ALTIJD binnen de drie maanden uw aanvraag in. Het attest stuurt u later op, met vermelding van het artikelnummer dat op het heffingsbiljet staat. 14

ONDER ONS

B. U komt in aanmerking voor de compensatieregeling. U voldoet niet aan alle voorwaarden voor sociale vrijstelling. Misschien komt u wel in aanmerking voor de compensatieregeling. U voldoet aan volgende drie voorwaarden: – U of een gezinslid had op 1 januari 2012 recht op één van de tegemoetkomingen (zie Voorwaarden vrijstelling A). – U verbruikt het water op uw wettelijk adres (domicilie). – U bent huurder of bewoner van een eengezinswoning en ontvangt zelf geen heffingsbiljet. De heffing staat op naam van de heffingsplichtige (eigenaar, syndicus van het gebouw …), aan wie u de kosten voor water betaalt. Of U woont in een woning met meerdere gezinnen. De woning heeft één watermeter voor meerdere gezinnen. Op het heffingsbiljet staat het totale waterverbruik van de woning. Hoe vraagt u de compensatie aan? – Stuur een kopie van het heffingsbiljet (te verkrijgen bij de heffingsplichtige: eigenaar, syndicus …) naar: VMM t.a.v. Algemeen Directeur, Postbus 539320, Erembodegem. – Voeg één van de drie attesten toe (zie “Hoe vraagt u de vrijstelling aan” onder punt A). – Voeg het rekeningnummer toe waarop de VMM de compensatie kan betalen. – Stuur alle info terug binnen 12 maanden nadat de VMM het heffingsbiljet opstuurde (postdatum telt). C. U zuivert uw afvalwater in een IBA (individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater) U voldoet aan de drie volgende voorwaarden: – Uw huishoudelijk afvalwater werd in 2011 gezuiverd in een IBA. Deze IBA wordt beheerd door u zelf, door de gemeente of openbare watermaatschappij. 15

ONDER ONS

– De IBA voldoet aan de normen. – De IBA is aangelegd op een ogenblik dat de woning nog niet kon worden aangesloten op een installatie om rioolwater te zuiveren. Goed om weten: De VMM verleent de vrijstelling enkel voor het gezuiverde huishoudelijk afvalwater. Nam u de installatie in gebruik in de loop van 2011? Dan geldt de vrijstelling slechts voor het deel van het jaar dat het afvalwater werd gezuiverd. De vrijstelling geldt maximaal vijf jaar nadat het mogelijk is om de woning aan te sluiten op de riolering. U wil weten of de installatie voldoet aan de voorwaarden voor vrijstelling? Neem contact op met uw gemeentebestuur. Als u in aanmerking komt voor de vrijstelling, ontvangt u een attest ondertekend door de burgemeester. Met dit attest vraagt u de vrijstelling aan. Hoe verkrijgt u de vrijstelling? – De VMM kan u in bepaalde gevallen automatisch vrijstellen: Het attest ondertekend door de burgemeester is maximaal 5 jaar geldig. Als de VMM in het bezit is van een geldig attest, wordt u de volgende vier jaar automatisch vrijgesteld. De VMM kan de vrijstelling ook automatisch toekennen door informatie die de VMM krijgt van de openbare watermaatschappij. U ontvangt dan geen heffingsbiljet. – U heeft een heffingsbiljet ontvangen, terwijl dat volgens u niet nodig is? U wil in aanmerking komen voor de vrijstelling? Dien dan uw aanvraag tot vrijstelling in. Let op: Het kan zijn dat u nog wacht op het attest ondertekend door de burgemeester. Stuur uw aanvraag ALTIJD tijdig binnen. Het attest stuurt u 16

ONDER ONS

dan later na, met vermelding van het artikelnummer dat op het heffingsbiljet staat.

Nieuwevotre eurobankbiljetten. Demandez pension en ligne. Geleidelijk aan, verspreid over verscheidene jaren en in oplopende volgorde zullen er nieuwe eurobankbiljetten worden uitgebracht, te beginnen met het biljet van 5 euro in mei 2013. Tot nader order blijven de oude biljetten nog steeds geldig. Voor gebruikers met een visuele beperking zal op de voorkant van de nieuwe biljetten het waardecijfer in grote, vetgedrukte letters en in reliëfdruk gedrukt worden. De verschillende specifieke hoofdkleuren van de bankbiljetten blijven zoals voorheen behouden om de afzonderlijke coupures vlot van elkaar te kunnen onderscheiden. Blinde personen kunnen de coupures van elkaar onderscheiden aan de hand van hun afzonderlijke afmetingen. Als bijkomend hulpmiddel zullen in alle coupures van de tweede reeks tastbare merktekens worden aangebracht vlakbij de randen van de bankbiljetten. Vanaf januari 2013 zullen er korte videoclips met uitleg, voorzien van commentaarstem en ondertitels, beschikbaar zijn op de website van de EU: http://www.ecb.europa.eu/ euro/banknotes/europa/html/index.nl.html

DeDemandez «Kit 65+», een duwtje in de voor votre pension enrug ligne. ouderen met een visuele beperking. Dankzij de steun van de Nationale Loterij kan de Brailleliga een «Kit 65+» of kits met technische hulpmiddelen aan 17

ONDER ONS

bepaalde personen met een visuele beperking aanbieden. Deze kit bevat een tekengeleider, een sprekende uurwerksleutelhanger, een agenda in grootletterdruk, een telefoon met grote toetsen, een sokkenhouder en een praktische gids «Visuele beperking bij senioren: bewaar uw autonomie, leer technische hulpmiddelen gebruiken». Sedert november 2012 wordt de Kit 65+ geschonken aan iedereen die aan de volgende voorwaarden voldoet: – voor het eerst een beroep doen op de diensten van de Brailleliga; – ouder dan 65 jaar zijn; – een visuele beperking hebben van minstens 80% ; – geen recht hebben op tussenkomsten van overheidsfondsen bij de aanschaf van technische hulpmiddelen. De toekenning van een gepersonnaliseerde kit met technische hulpmiddelen aan personen die reeds ingeschreven zijn bij de Brailleliga wordt momenteel bestudeerd (meer informatie hierover in ons volgende nummer). De aanvragen voor de « Kit 65+ » moeten ingediend worden bij de Sociale dienst van de Brailleliga.

NIEUWS VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDING. Ook in 2013 beloven wij jullie weer leuke namiddagen te bezorgen. Dit is alvast ons aanbod voor de maanden januari, februari en maart 2013. 11 januari 2013: Culturele namiddag Antwerpen: Petite fleur à la rieu. Het hoeft geen nieuwjaar te zijn om de sfeer van Strauss op te 18

ONDER ONS

roepen. Weense muziek, maar ook Franse meesterwerkjes, salonmuziek, vurige tango’s en Vlaamse liedjes doen u genieten, dromen, dansen, mijmeren,… 25 januari 2013: Culturele namiddag Hasselt: Olijfolie, het vloeibare goud. Ann van Curiosithee vertelt ons het verhaal van deze ‘gouden drank’. Olijfolie wordt sinds eeuwen gebruikt in de mediterane keuken, maar ook als medicijn en schoonheidsproduct heeft het zijn strepen verdiend. In deze lezing vernemen we alles over de geschiedenis, de samenstelling, het gebruik en het bewaren van olijfolie. Na de theorie komt de praktijk. Olijfolie proeven is zoals wijn beoordelen. Breng de fles olijfolie uit je eigen keuken mee om te proeven en te vergelijken! 4 februari 2013: Culturele namiddag Brussel: Ontdek jezelf in je tenen! Tenen lezen vertelt wie je bent! Tenen lezen is een kennissysteem dat het mogelijk maakt om karakter, persoonlijkheid en gedrag te analyseren. Dit gebeurt door de stand en de vorm van tenen te interpreteren. Deze methode is geschikt om zelfkennis op te doen, relaties te doorgronden en het is een gedegen hulp bij opvoeding. Elke teen, dik, dun, recht, krom... staat voor iets! Martine Boiten is een erkend tenen-lezer bij de stichting FuDaRe en komt ons over dit speciale onderwerp alles vertellen. De deelnemers kunnen hun eigen tenen mee voelen en volgen, indien zij hun voeten willen blootgeven! 22 februari 2013: Culturele namiddag Kortrijk: Jef Van den Steen. Jef Van den Steen staat bekend als de bierexpert in 19

ONDER ONS

Vlaanderen en Nederland. De gepassioneerde man komt een lezing geven die als volgt getiteld is «De Monniken en het bier». Tijdens de pauze krijgen alle aanwezigen een lekker biertje aangeboden met kaas en salami. 26 februari 2013: Culturele namiddag Oostende: Petite fleur à la rieu. Petite Fleur is een groep van professionele geschoolde muzikanten. Het genre van de optredens varieert tussen licht klassiek en jazz. Er komen verschillende instrumenten aan bod zoals strijkinstrumenten, orgel en accordeon. 28 maart 2013: Culturele namiddag Gent: Manu Adriaens: “Zot van koers”. Manu werkt als journalist voor de schrijvende pers. Hij publiceerde reeds een dertigtal boeken over uiteenlopende onderwerpen. Manu Adriaens neemt in deze voordracht het publiek mee in de buik van het peloton van vroeger en nu.

20

Morgen is wat we ervan zullen maken. Toen de IJslandse regering een internationale designwedstrijd uitschreef voor nieuwe hoogspanningsmasten, diende het architectenbureau Choi + Shine dit verrassende ontwerp in. Het won daarmee niet alleen de wedstrijd, maar wees op die manier eveneens op het belang om alles anders te bekijken. Zo’n vernieuwende en visionaire kijk op de dingen des levens en de nanciën leggen wij ons al 140 jaar op. Zo zullen wij dus ook naar uw vermogen en uw bedrijf kijken om hun toekomst te vrijwaren. En als u –net zoals wij– ervan overtuigd bent dat de toekomst vandaag begint, dan bent u van harte welkom op toekomstvisies.be

degroof.be