De
vruchtbaarheid
van
den
bodem
.
DOOR
P.J.
van
bien
de
.
difficulté
première
»Une est
Eldik+Thieme
lesquelles
connaître
on
la
dans
expériences d’agriculture
les
pièces
des
contenance
de
terre
sur
opère.” LAVOISIER.
het
Bij
bebouwen
drieërlei
met
1°.
uit
oogpunt
een
verbouwen
heeft
grond
te
rekening
men
houden
met
voeding
van
de eischen
der
plant,
die
men
wil;
2°.
met
den aard
3°.
met
de
opzichte
den
van
omstandigheden.
wetten de
van
de
en
van
samenstelling die
assimilatie, welke
stoffen,
van
lucht
den
de
voor
bodem
en
bodem;
plant
tot
gelden,
hare
ten
beschikking
stellen. Do is
ouderdom
geweest
kunde
en
noegzaam Buiten welke
men
,
ten
De,
licht
omtrent
drie
opzichte
met
zekere
staat
in
dan
heel
van
van
die
de
hij
,
te
aan
geschikt
wenden
het
die
de stof doet
naar
;
schei-
meent,
ge-
te
is
maar
voor
geven,
en
welke
soort
overigens
tast
duister.
hij
industrieel bezit
verwerkt,
ondergaan,
kenmerken.
men
mogelijk
der
verspreiden.
bevoorrechte
grondstof,
onveranderlijke
te
meest
in
veel,
de landbouwer
vooruitgang
trekken
grove
aan
de
schijnen,
punten
bodem het
voorkeur dient
veranderingen,
houden
in
men
bij
kennis
deze
waardoor het
bedrijf,
doen,
te
wetenschap
een
men
den landbouw, als
waarnemingen
biologische
is
kijf
meer
volledige de
der
planten
mest
van
van
ontelbare
welke
wordt
ook.
rekening
eene
Bij ge-
VRUCHTBAARHEID
DE
De
der
eigenschappen woord
één
alle
van
in
keurig bekend; zij zijn, economische
op
Lang
den
grondstof, het
niet
hij
die
men
welks
bodem,
scheikundige
zin,
welks
en
studie
grootste
néér
brengen.
tegenover
eene
tot
eigenschappen
en
de
nauw-
alles komt
tracht te
landbouwer
samenstelling
hem
zijn
en
toepassing
de
staat
in
verbindingen,
heeft,
standvastig in
349
BODEM.
noodig
zekeren
bedeeld,
afwisselen
oneindige
die
verbeteringen ,
gunstig
zoo
der
metalen,
stoffen,
DEN
VAN
in
moeielijkheden
oplevert. De
lange
verstoken beteekenis der
der
loop
van
het
leven
te
beperkt
die
inderdaad
verschaft.
vooruit
wezenlijk
omtrent
de
fende. Ten te
grond
den aard die van
en
zij
wat
,
alle
oogst
betreft, de
waarop Een
paar
stellen.
Aan
twee
hetzelfde
zaad
ondergingen,
als
schikte
tijdstippen,
met
De
tijd
van
de
oogsten eerste
ploegen gelijke
komt
heeft
b.
en
v.
en
volstaan, den
even
ten de
gelijk;
betref-
ons
is
die
,
weefsel
opgebouwd
voor
een
ge-
vaststellen.
bekend,
evenmin
het
wat
maar,
omtrent
De den
de
wijze,
onvoldoende
onzer
put.
van
die
ge-
hebben
dat
stoffen
worden,
evenzeer
zoover
mogen
toevertrouwd;
akkers
ongelijk;
weten
stoffen,
ontleend is
voedsel
akkers,
alles
verschaffen
reeds vasten
wij
planten-asch
enkelvoudige
lucht
niet
nog
heeft licht
de
bebouwen
minerale bestanddeelen leeren kennen
hoeveelheden dier en
grond
van
is dor
Slechts
planten-productie
van
zeer
kennis
zijn.
plant beginnen
analysen
twaalftal
een
constitutie
omstandigheden
der
onontbeerlijk zijn. Wij
voorbeelden de
de
talrijke
wij
de
vraagstukken,
de eischen
daaruit
wat
gedaan
de kunst
het
van
waarnemingen
waarneming
dampkringslucht
kennis,
deze
moet thans
grond
zijn
plant
in
bloote
respectieve
der
kennis
verschijnsel
nauwkeurige
van
staat
nauwkeurige
de
De
aan
samenstelling bodem
in
waarneming
wetenschappelijke
aanwijzingen
van
waarnemingen
de hoeveelheid der
de
een
slechts
gemis
die
de
van
om
generaliseeren het
zuivere de
onderzoek
van
uit
worden
landbouw
Het
ingewikkelde
planten
derhalve:
de in
brengen;
cultuur-planten
kunnen
ervaring,
kan.
te
geven
voelen.
is
methode is
opzichte
en
voor
geven
Het
waaronder
proefondervindelijke
geven
den
door
onmogelijk
omstandigheden,
dat
,
vereischt
heeft
roepen, nut
der
bijstand
woord
voorwaarden,
welke
tijdens
eeuwen,
den
van
was
opzichte
eggen
zorg de 15
in
aangaat,
zorgvuldig van
mechanische
,
het
om
bodem
enz.
bewerkt wéér
en
het
,
op
te
wordt
zijn,
klimaat
bewerkingen, worden
licht
die
zijn deze
daartoe
ge-
verricht.
opbrengst
der
centenaars
twee akkers
tarwe
geleverd
is
zeer
en
de
350
tweede
8
slechts
den bodem de
voor
wordt
aan
sten
V
te
Hoe
raadsel
verloop
gelijk
de
aan
opnemen, daarin stand
voedsel schilt
dieren,
middellijke
ledige
te
die
als
nemen,
duren
hetzelfde, voedsel
stikstof
binding; bindingen moet
de
zijn
zal
die ,
gij
levende
aan
haar
wij de
voor
die
De
kan
toehaar
,
plant
ver-
verplaatsen door de de
met
on-
voedende
b.
zijn
v.
den
vorm
niet
dat
nemen
uitputting
lijmstof ander
van
Voor
het
nitraat
van
het
dat is.
zuurstof en
een
het
en
kaasstof, dier
een
zal
niet
zoo
het
De
geldt
stikstof-
plant
kan
amraoniakver-
andere
nog
zich
stikstofhoudend
als
of
zijn
daaraan
opzichte
dier
levende tot
de. planten
intusschen,
al
en
stikstof-
van
fibrine
melk. Geef
,
ten
twee
de
koolstof,
eiwit,
en
sterven,
wilt aanbieden
vol-
van
slechts
behoeft,
van
van
als
eene
stikstof-verbindat
weten
sterven.
honger
ons
geven
met
element
onderscheid
zich
plant,
zijn.
ontwikkeling
het
ontstentenis
van
plant
tot
chemische
phosphorus-,
, spiervleesch in
dat
voedsel
verbonden
niet
het
de dieren
vruchtbaarheid
van
stikstof;
dit
bij
en
met
der
slechts
zij
zal,
van
verkrijgen
afwijking
en
mate
stikstof,
van
stikstof
tot
volkomen
mot
en
bladeren
en
kalk-,
de
onmisbaar de
wijze
komen
zich
zij
dit moet
zij
aan
v.
eieren
van
het
opbreng-
planten
de
van
Zij
onverschillig
wortels
ongelijke
b.
wij
kwijnen
gaan
volkomen houdend
of
bevatten,
lucht.
en
zijn
kan
hoeveelheid
voedsel,
de
rijk
verbinding
bestanddeelen
lang
hare
stikstofhoudende stoffen
waterstof;
gelijke
zoodat
de
van
dier
Het
dat
daaruit te
betrekking
met elkaar
dat
overeenkomst
volstrekt
verbindingen wezens.
allo
akkers
blijkt
nu
enz.
ongelijke
de
physische
die,
dier,
het
bodem
van
even
de ,
niet
lang
van
Nemen
enz.
zoo
met
;
opzichte
ten
lichamen,
zoeken,
van
en
Welk besluit
zijn
verschillen.
groepeering
van
lossen
te
op
dieren
plant
aanraking
verklaring
dingen
de
der
punten
akkers,
de
daarin
bestanddeelen Deze
de
enkelvoudige
echter
phosphorus,
is
van
van
beide
van
kalk
Het
waaromtrent
punt
grond
twee akkers
?
rijkdom
terwijl wij
onderworpen
voedingsproces
terwijl zij,
dat
vormen,
voedsel
om
het
van
overeen,
der
De
in
?
van
geheel
eenige
gelijk zijn.
de
geraakkelijk
is
inwendig
onderzoek
dat
afwijkingen
verschil
bestond,
hebben.
geheel
verklaren
hebben
geleverd
Dit
of
BODEM.
een
het
gelijkheid
hoeveelheden
uiteenloopen
aan
bestanddeelen,
geen
monsters
DEN
belangrijke
schrijven
scheikundig
een
weinig
trekken
akkers
VAN
die
waar
te
identiteit ondersteld
de
genomen
die
Van
toe
die
voedende
aan
twee
anderen
9.
a
gansch natuurlijk
de
VRUCHTBAARHEID
DE
stikstofver-
rijk.
delfstoffelijk
Evenzeer
voedsel,
BE
dat
zij gebruikt,
phosphor-,
haar assimileerbaren
voor
veelheid waarde
der
genoemde
daarstelt
scheikundige schikbaar
heeft.
hoeveelheden voorwaarde
als
de
zoodanig,
andere
producten
vruchtbaarheid des
is,
belangrijk
1.
n.
de
,
hoe
het
physische
hoevoor-
wel
maar
de
voor
dat
de be-
plant
komt,
twee
uiteenloopende
enz.
komt
de
de eerste
opbrengen.
bodems,
vinden in
niet
bodem,
den
stoffen
gemaakt,
het
die
is,
van
deze
grond
dat
volgt,
stikstof, phosphorus
aan
351
BODEM.
potasch-verbindingen
en
duidelijk
rijk zijn
van
minder
is
of
BEN
vruchtbaarheid
waarin
graan
VAN
waaruit
stoffen
Alzoo
even
kalk-
vorm,
de
voor
vorm,
die
akkers,
niet
VRUCHTBAARHEID
deze
Bij
eerste die
tweede,
eene
verdeeling
voedende
van
bestanddeelen. Zoodra zichte
het
van
waarmede
als
onder
mogelijke grond de
die
is,
Al
uit
lijke
mate de
voor
Twee 1°. een
bewerkingen,
de
deel
het
0
.
eene
bijdragen, verhoogen
waarin
om
en
woord
het de
de
één
is:
de
opbrengst
mate
minerale stoffen
uitmaken,
een
kalk
de
de
al
fijne
plant. de
behandeling, de
zoo
physische
doen van
inof
volkomen mogezullen
van
vermogen te
is het
met den wortel
voor
bestanddeelen,
voedend
de
in
de dat
phosphorus,
aan
woord
dat
daarbij
aanwezigheid
van
met
volkomen
voedsel,
stelt. En
aanraking
wijze
alzoo
zijn
te zoo
dat
nutteloos
resultaat
bepalen
zich
plantenvoedsel
het
de
in
enz.,
welker
hoofdvoorwaarden
toestand,
voeding,
vruchtbaarmakende
van
toe te
plant
duidt door 2
er
wel hunne
grond,
wéér
bodem
op-
niet kunnende
eener
van
plant
onmiddellijke
van
den
der den
van
als
zijn,
niet in
van
verspreiding
hooge
rijkdom
zal
Zich
ten
materiaal,
delfstoffelijk voedsel,
aanvulling
beschikking
oogpunt
vriezend
van
chemische
de
wat
een
verdeeling
vloed
ter
mest,
de
het
tevreden
de eisch
het
van
van
zij,
is
aan
komen.
gedwongen
Vandaar
ligt.
en
gebonden
aanraking zij
verdeeling
invloed
bodemdeeltjes.
De
bereik
zoozeer
van
is
heeft,
geschoten
onherroepelijk
dier,
haar
als
niet
komt,
wortel
plant
nature bevat
mensch,
enz.,
het
physische
van
alweCr
der
voeding,
de worteluiteinden in
verplaatsen hetgeen
zaad
hare
den
in
grond
stijgen. vruchtbaarheid;
bevinden,
welke
dien
toestand,
men
voor-
aan-
assimileerbaar.
buitengewoon
groote
physische
verdeeling
van
assimileerbare
stoffen. Dit
grond
vooropgesteld een
volgende
zijnde,
belangrijk oorzaken
standdeelen,
door
mag
verschil
in
die
men
aannemen, dat
vruchtbaarheid
of
aan
oorzaken
de
grond-analyse
te
danken
zarnen;
aangetoond,
de
twee aan
stukken eene
der
minerale be-
bevinden
zich,
in
852
DE
beide
stukken
stand
van
wel
,
het
stuk
is
te
in
een
op; in
onderzoek
het
waar
chemisch
licht
heid
van
lange
weinige het
het
alle
van
Maar
dat
standdeelen ,
bepalen, de
waarin
van
het
waartoe
heeft Een
aan
beteekenis te de
planten,
den
graad
voor
Hoe
der
voeding
ontslaat
door het
gebracht,
,
men
van
graad
stellen is niet
met
dat
den
bij
en,
het
het
tegen-
geene beteekenis
de
aan-
plant man
of
het
ook
afwezig-
onontbeerlijk der
praktijk
meststoffen. Tot
scheikundig
kan
den
onvolledig
belangrijke
het
bewijst
dat
den
van
,
te
betreft,
omtrent
voor
de
geldt
vast
men
daar.
methoden
onze
het
verrichten,
te
omtrent de keuze
diensten
deze uit
en
onderzoek
niet
niet tot de nutteloos-
besluiten.
er
in
zal,
slagen den
m
grond-analyse belangrijk doel
(?)
den
en
mag
bodem
in
de
worden de
hoeveelheid
voorkomen, te
danken
geacht.
der be-
toestand
physischen
aanwijzingen
verklaart
vooral
grond-analyse,
de
naast
chemischen
bestanddeelen
hoogst
bereiken
en
het
minerale
aan
van
intusschen
volgt
van
onderzoek
worden
de
waar
zooals
weet
verre
die
juistheid die
door
inoeielijkheden
grootste
grondmassa
Hieruit
vraagpunten
men
met
landbouw
welker
van
stikstofverbindingen
laten
,
steek,
de
nauwkeurig
onderzoek
wanneer
zich
men
rijkdom
en
de
bepalen
bodem,
beperkt,
tot klaarheid kunnen heid
den
scheikundig
aanwijzingen
feit,
in
heeft;
proefnemingen
dat
het
van
vergelijking
voeding
bodem-bestanddeelen
wetenschap
toch
ons
levert
den
gesteld.
verbindingen,
Reeds
zijn.
toe-
hoeveelheid minerale bestanddeelen
te
in
der
van
der
de
voor
phosphor-
,
de
zijn
verdeeling
landbouw het
gelijken
opzichte
in
assimileerhaarheid
van
vraagstuk
als
goed
niet beter
omtrent den
zijn
kalk-
nauwkeurig
zoo
stand
den
voor
van
staat
onderzoek
woordigen
van
in
hunne
kennis
onze
ten
dat
belang,
grootste
graad
dit
van
al
wij
ons
in
voorhanden.
assimileerhaarheid
van
zij,
bodem
grondsoort
eene
niet
maar
physisehe verdeeling loopen
van
vruchtbaarheid,
vergewisse
den
verdeeling
oplossing
indien
de
onontbeerlijk
omtrent
gegeven
De
het
van
die
physisehe
van
graden
BODEM.
verminderen.
bestanddeelen, ook,
OEN
toestanden werken,
om
bouwgrond
van
VAN
hoeveelheid,
de
;
twee
samen
derhalve
onderzoek
maar
gelijke
deze
grond,
andere,
Het
in
assimileerhaarheid
uiteen of wel
zeer
eene
VRUCHTBAARHEID
Het
dan
te
zal
hebben,
gewicht
talrijke onderzoekingen,
laatste tien
jaar,
aanleiding
gegeven.
belangrijke
hoeveelheid
en
de
stap
in
deze
verdeeling
van
richting kalk
in
is,
wat
de
bepaling
bouwgrond betreft,
van
de
nog niet
DE
lang
geleden
aanbood
Terwijl
geslaagd doen
te
het
gepast.
Om
het
zich
sische
bodem
den
der
potasch,
zouden
gewicht dien
phosphorzuur
wij
tastbaar De
en
stikstof
het
tussehen
grondlaag
inhoud b.
de zal
v.
in
toe-
van
reeds
daarop
de
phy-
voor
onvrucht-
bevatten
hoeveelheid is
het
gewezen.
waren
geen
akkers
waarheid
een
het binnen
opdat
grooter
,
de waarde
van
onontbeerlijk
meeste
tienmaal
zij
worden
tweede
spreken,
van
grond;
assimileerbaren
ten
en
den
voldoende hoe-
planten
bodem,
deze
er
waardoor
karakter de
:
voldoende
gewicht 2000 van
uitgegaan.
a
een
dezer 3000
eene
op
3
M
2000
ton
dikte naar
tussehen
kalk,
om
een
dan de
oogst,
eenige
cijfers
door
gewicht
wij
20
van
de
2
g.
Bij
ton
bodem-monster,
een
stellende, het
terrein
millioen
de
2500
van
van
3
a
M.
c.
den aard
1000 k.
van
gemiddeld
Onderstellen
al
;
laag
k.
per
dat
g.
be-
volgende
hectare de
vol-
hoeveelheden bestanddeelen bevat:
Kalk
. .
Potasch
.
. .
0.05
.
.
0.05
.
. .
Phosphorzuur. .
.
Stikstof
Deze
hoeveelheden hebben,
samenstelling a
de
zijn
hierboven
de
der
mondesir
maken.
haar
rekeningen
te
te
wijze
wij
schommelt
gende
er,
Inderdaad,
geven
weten
voor
bouwgrond.
bepaling
is
kan
veld,
tweeledig
volstrekt
binnenhalen. Trachten te
worden
hebben
bij
verhandeling
gereedschap,
te
24ste»
nauwkeuxlgheid uitspraak
kunnen
den
dat
bebouwbare
bedrage
in
voeden,
planten
aan
te
den
in
de
toeliet,
vrije
het
dient
voorwaarden niet
bestaan.
gronden
het
in
die,
voedsel
valle; wij
plantengroei,
bare
dit
in
men
voorhanden
van
twee
eenvoudig
houden;
oog
kalk
methode
met
die
,
eene
koolzure
bodem
rekenschap
het
Parijs
calciumcarbonaat in
van
moet
353
BODEM.
mondesir
te
bekende
desnoods
voedsel,
bodem
wortels
Indien deze
of
in
de
van
gegeven
zeer
behoorlijk
verdeeling
bereik
slechts
delfstoffelijk
in
paul
toe
verdeeling
procédó-MONDEsiR
veelheid vorm
een
DEN
Sciences
bepaling
nu
laboratorium,
vruchtbaren
den
de
omtrent
buiten
in
VAN
weinige oogenblikken
methode eischt
zijne
van
binnen
,
tot
heer
des
snelle
over
kalk,
van
den
Académie
enkele
geene
verdeeling in
der
getiteld:
,
door
gedaan
1887
April
VRUCHTBAARHEID
priori,
wanneer
in
wij
van
de de
een
verte
zeer
kan
gewichten
in
onze
0.10
.
.
0.10
gram i>
»
»
voorstelling,
middelmatigen bodem, doen van
hopen
op
deze
vier
een
die
betrekking geen
gemiddelden
stoifen
op
de
landbouwer, oogst. Maar
berekenen
voor
eene
354
DE
grondlaag
20
van
volgende
VRUCHTBAARHEID
M.
c.
dikte
VAN
DEN
2500
(zegge
BODEM.
dan
ton)
krijgen
wij
de
cijfers:
hectare
per Kalk
2500 .
.
kilo
.
Potascli
1250
»
...
l’hosphor/.uur.
.
.
1250
...
Stikstof
.
.
»
2500
»
.
Laat
dat
eenvoudigheidshalve,
ons,
50
lijks
kilo
is
hooger
50
maal
dan
het
kalk
meer
dan
phorzuur
toestand
toonen. Laat
G2.5
het
grond
phosphorzuur bevinden
andere
omstandigheden
die
vóór
wordt heid
Er
alles
der
werkzame stikstof
dien
van
grond
oordeel
een
aangaat,
den
graad
bindingen
kennen
wij
van
uitspraak
even
kalk
goed
is
voor
als
voor
en
een
dat
uit
ar-
phy-
duidelijk
welker kilo
zorgen
hoe-
stikstof, dat deze ,
zullen, als
wij
en
ruime
zeer
opbrengst
hoofdmomenten, Het
bepalen.
het
probleem
assimileerbaar-
van
onderzoek
;
met
in
methode,
wij
de
hoogte; kennis
salpeterzuur
Wat die
zijne
hun
naar
om
humus de
ammo-
zetten,
als
bron
en
pot-
veroorlooft, omtrent
dat
of
potaschver-
combinatie
de
van
assimileerbaarheid bevordert.
groot belang;
phosphorzuur,
te
phosphorzuur
ons
slechts
het
omtrent het
waarde
phosphorzuur-
van
weten
van
op
grond,
omtrent
planten.
den landbouwer
stikstof
ons
omtrent de
wel
stuk
vormen
geene
phosphorzuurverbindingen De
een
stikstof
om
doen
doen
ons
125
voorwaarden
wij vrij
assimileerbaarheid te
laat
in
voort
stoffen,
den bodem
en
phos-
grondlaag.
van
stikstofhoudend voedsel
asch
der
stoffen
zijn
salpeterzuurgehalte
on(i
van
en
die bodem
quaestie, nauwkeurig
toestand
zijn,
twijfel mogelijk
vaststellen
zal
kalk,
potasch;
minstens
chemischen of
den
der
kilo
blijkt
niet
spruit
elk
van
125
gunstig
ons
toch
cijfer,
een
potasch
meer
tegenproef
assimileerbaren
geen
het
tot
opzichte en
deel met
oogst jaar-
bodem
onze
bodem in
onzen
vruchtbaarheid
de
vermogen
van
de
in
verspreiding
kunnen
dus
De
gegeven
verbruikt,
en
uit
maar
evenveel
en
vruchtbaarmakende
van
niak-
is
herleid
Ten
dus
in
zich
verkrijgen.
van
twintigste
stoffen
maal
onvruchtbaarheid
vaststelden,
wij
kilo
den
ons
een
bevat
vereischt
dier bestanddeelen.
met
vermengen veelheid
Deze
25
en
minerale bestanddeelen ,
aan
sischen
stikstof
en
onvruchtbaar.
soms
moede
dan
gemiddelde,
maximum-oogst
een
dat
stellen,
dezer bodem-bestanddeelen
elk
van
vooreerst is
onontbeerlijk
voor
de
zij, con-
VRUCHTBAARHEID
DE
stitutie
der
bodem. onder
heer
den
tot
Uit
zaamheid
den
van
aanraking planten
zijn
van
De
stuk
krijt
methode
heeft
handeling
gehalte den
voor
van
en
verdeelde
fijn
zeer
de
aan
heden is het de
de
onmogelijk
welk
op
dier
spankracht
dat met
en
de
grond,
uitstrekt
punten
de
van
wortels
der
die het
kan
den landbouw
voor
klei
de werk-
zich
oppervlakte,
de
de
beginsel
doel: kalle
met
van
de
uiterst
kalk
deze
niet
en
het den
van
behandeling
maakt
te
,
de
zuur
in
deze
wegen
heer
moeten 1
dien
zin,
omstandig-
gebruik
of te
opzichte
eener
verwijzen
slechts van
die
meten.
gebruik
mondesir
wij
hier
en
het
en
be-
zwak
de grovere korrels
koolzuur. Ten
schrijver
hetwelk
(koude)
hoeveelheden koolzuur,
apparaat
constructie
en
Onder
aangetast.
wordend
de
dat
van
bodem,
in
ontleed
correspondeeren
vrij
bepaling
den
betrekkelijk
een
geringe
hoeveelheid
de
in
bestaat
zij
worden
van
zelve
tot
balkverbinding
het
van
beschrijving
verhandeling
heeft
beperken
oppervlakte
bepaling
uitvoerige de
het
ontlede koolzure
de
van
duidelijk
kalk,
de
den
van
kalklaag
den
salpeterzuur-
hangt
kalkgehalte
af
koolzure
aan
bodem-monster
een
dat
Voor
is
door
landbouw;
(wijnsteenzuur)
met
de
beschouwd,
bodem
waarde
zijne
mondesir
van
het
van
waarde
slechts
worden
bepaald hangt
Het
in
draagt zij
voorts
bevordert
de
rol
dat de
aardlaag
tegengaat; en
waarover
den
omvangrijke aangetoond,
bovenste
absolute
met
855
gewicht.
gedeelte
de
de
regen
verdeeling.
van
een
hiervan
aanbieden;
het
van
oppervlakte,
uitsluitend
,
in
den bodem
van
niet af
graad
van
door
BODEM.
eene
verschillende oogpunten
de
van
afvoer
maken
deze
zij
DEN
heeft bereids
bicarbonaat,
van
der kalk
wel
maar
en
losser
speelt
schloesing
haren
en
het
vorming.
vervolgens
th.
vorm
coaguleert bij
plant;
De
VAN
naar
aangeven,
het
apparaat
berusten. Wanneer dan
heeft
die de
dat,
zuui
in
vat
is.
Het
lucht
dit
is
een
dat
vat
minuut
te
flesch
te
1
voor
Annales
de
de
proef
In
Science
en
koolzuurhoudend dit
van
meten
,
hebben
water
voldoende,
heeft,
ngronoinique
te
lang
leeren kennen
gediend
met
gas
met
inneemt. Mondesir heeft
,
die
is
plaats
lucht
derhalve
der
zuur
van
diffusie
tusschen
zoodanig
de
van
gedeeltelijk gevuld
langzame
ruimte
dergelijk
zich
evenwicht
wicht
vat
eene
overige
na
zuur
een
er
de
om
spanning
het
heeft, van
et
kool-
dat
het
ge-
carbonaat,
zijnde.
élrangère.
Tomé
II,
er
kool-
correspondeerend
de hoeveelheid zuiver
bekend
lucht,
bevonden, het
geschud,
verdeeld
water,
de
1887. 34
356
DE
VRUCHTBAARHEID
VAN
DEN
Men heeft
eene
BODEM
fleseh A met twee halzen, horizontaal is
waarvan
de
vindt
den bodem der
bij
opening
gaat
einde
eene
eene
dient
en
fleseh de
dat
p,
bevindend
Om
te
met
het
en
water
herhaalt de
koolzuur bodem
dus
en
voudig
Een
te
mogelijk
in
men
tot
gebonden
rekening
geen
weinige der
en
een
vier
houden.
uren,
graan
10
halve
,
van
zeer
In
hectaren
,
hoeve eeuw
begon goed het
met
den
de
de hoeveelheid
groot
aantal
de
het
het
apparaat is
worden
de
was
klaver,
gestaan
de
plekken,
in
1886 ter
den waren
den men
zoo
een-
maakt, dat
onderzoeken. dat
toegepast
roode klaver
ruim.
die, tijdens
in
zij
en
in
ge-
daarvan twee voorbeelden.
jaar,
opbrengst
had,
van
vier
de
door
vrijgeworden
proef afloopt, kan
100
meter komt
waaraan
monsters
landbouwer kan
om
of
grondsoort,
en
het
stijgt;
barometerstand heeft
van
waarin
van
in
hoogte
40,50
den
van
kalk,
en
behandeling tijd,
met
waterkolom
gewicht
ont-
kwartier.
een
onderzoeken
begrepen. Hij geeft
werd,
lang
het
te
welke
ongeveer
behulp
der
zuiver
manometerbuis
proef
men
nemen;
fleseh
ver-
slechts
men
voordeelon der methode-MONDEsm is,
voorjaar
groot,
De
een
te
temperatuur
de korte
en
door hem wordt
geleden
kwijnen.
van
Met
belangrijke
zekere
Op
dat
was.
tegenwoordigheid makkelijk
tot
evenredigheid
,
de
wijnsteenzuur tot
waar
duurt
der
te
de
van
de
Men
hoogte eenvoudige
in
proef
gram
eene
neemt
deze
bepaalt
b
a
die op
centigrammen in
behulp
,
heeft
proeven
calciumcarbonaat
poeder
buis
,
bodem-monster
bepalen,
eenige
met
leden
brengen
een
eenvoudige
begint
de
de hoeveelheid calcium-
nu
die in
carbonaat, is,
te
van
water
buiten
der
gedeelte
over
met
der vloeistof in de fleseh wordt
oppervlakte uitgeoefend.
twee
is zich
het
het
aan
zakje
een
gevuld
naar
om,
drukking
deeld
in
uitloopende
caoutchouc
buis,
gebogen
een
zich be-
en
fleseh; door deze
het
Maar
maaien
herfst
er,
gezamenlijke
een
op
en
grootte
jaar
van
in
een
verbouwd
den
stuk van
of
het
drie,
zomer-
winter
grond een
te
van
vierde
DE
der
oppervlakte,
gansche
slecht
óf
ervaring
baarheid bestond
in
leiding
tot
den
van
de
zij
het
voedde
planten
van
mocht
tusschen
dat
do
bare
oorzaak
Het
tweede op
letters
A
richt,
en
jaar
een
Het
dit
was
te
en
de
niet
monsters waar
bestonden
had;
genomen
die
de
krachtigste
die schoone
van
ver
nam
die,
van
punten
aarde,
was
maken,
pachter,
was
aan-
er
oorzaak
kalk
uit
den
dood
onderhouden,
te
aarde)
koolzure
van
,
men
vrucht-
exem-
voortbracht. hoeveelheden koolzure
100
op
De
dat
van
der
terrein. De
onderzoek
zijn
kwaad
geen verband
er
uitputting
het
gelegen
die
kalk,
aarde verschilden. Hieruit
gram
maken,
aan
een
toonde
bestond
mergel-laag
heer
mondesir
gebrek
was
heeft
bevonden,
en
gegeven
in
was
assimileer-
aan
uur
reeds
niet
kleinere
vijf
zijn
fijngemaakt, fragmenten
op
kalkgehalte,
de dat
aan
en
met
om
een
in
doel,
dat
Het
het
nog
door de
andere
en
ver-
slechts
proef,
kwartier
B
één
bodem-monster
en
zich van
Zoo
bereiken,
kalkverbinding
niet
bevat,
daarentegen
aan.
hij
brengen
voorkomen. wil
1886
van
duizendste, toen de proef
zooals
poeder
men
lente
de
grond-monster
eerste
te
de
van
grond,
tot
kalk
gegeven
dan het
heeft is
en
aanduiden
meer
in
uur
tweede
een
den
het
fijnverdeelde
eene
gronden,
voortgezet.
koolzure
het
het
kwartier
duizendsten
verricht
geschieden;
trekking
kalk
zullen
wij
kalk
met
1883.
twee
eerste
werd
lang
in
aangehaald,
mondesir
bemestingen
die
land,
n.1. deze
van
het
heer
twee
beraergeld,
waren
vroeger,
den
van
stukken
koolzure
bepalingen
altijd
B,
in
wees
door
resultaten
onderzoek
duizendste
dus
het
voorbeeld, de
Twee
sprekender.
nog
van
Daar
de
om
de
bij
phosphaten.
betrekking
ook
richting
streek
Om
nam
toonden
euvel
voorname
middelen
verschillende
vegetatie.
en
erg
óf
was,
als
groot getal beliepen ,
soms
spruiten
gram
dood
was,
ongelijkheden.
die
aan
een
op
gevolgtrekking
andere
in
klaver
tarwe,
welke,
die,
kalkgehalte
eene
de
men
de
tot 0.04
de
niet het
toen
dat
zwakke
gram
men
zekerste
klaver.
die
twintigtal bepalingen
0.02
alzoo
der
waar
voor
en
slechts
,
Een
hetzelfde
volkomen zoo
dezelfde
gebrek
monsters,
grondmengsel,
deed
plaren
De
óf het
tegenwoordigheid
plaatsen,
stond.
de
357
BODEM.
mergel (kalkhoudende
dat
stand
in
dat
gronden
van
meening,
de
van
men
toevoeging
de
mondesir,
goed
uit
de
DEN
klaver
tarwe
van
kiezelhoudende
ongunstigen
heer
aarde
wist,
der
een
VAN
Zonder
de stukken dat
de
waar
stond.
onvoordeelig
vertoonden
klaver, bij
VRUCHTBAARHEID
Deze
twee
voordeed, grootere
moet het
heeft slechts
op
het
of ook be-
gansche
858
BE
Na het
deze
proeven
verkregen
twee
Deze
grond.
stuk
het totaal
dan het nut
stuk
had kalk
zure
actieven
toestand
afwijking
onder niet die
den
lang
den
invloed de
na
bewerkt
werd
gebracht,
een
grond Het thode andere
twee
jaar
laatste
winter
van
de
twee
aan
achtereen
voor
nu
mergel
voorbeeld
mondesir
wijzen
de
den
verlaten
vervolgens
en
jaar
praktijk
kalkbepaling
die
den
aan
het te
het
zich stuk
zelf B
hebben
bewerkt
aan,
opleveren
deze A
grond werd
bestemd, gebracht,
den
grond
terwijl
de
geworden.
welk
voordeel
in die
gevallen,
geene resultaten
grond slechts
overgelaten.
in
gelegen,
was
enorme
den
van
eerst
kool
bemergelen
stuk
den
terstond der
dezer
splijt
in
had,
plantengroei
geringer
Soms
dat
aan
helft
den
ver-
bemergelden
alzoo
en
de
oorzaak
in
toestand
ontvangen
voor
voor
hebben,
duidelijk kan
was
De
in
toonen
dan
met
mergel.
lucht
behoorlijk
zij
in
de
aangetoond
duizendsten
van
behandeling
van
was
te
voor
de
toont
zich alzoo
wijze
van
elf
en
werd
ongerepter!
van
meer
verkregen.
de
vorst;
van
Daarentegen na
in
aard
groeve
B,
had
resultaat
ligt gedeeltelijk in
Men
kalk
in
verspreid
stuk
fijngemaakt
kwartier
hoeveelheid kalk
aangevoerd,
bevond.
A
een
koolzure
cijfer
tiende
het
stuk
In
belangrijk;
zeer
één
mergel
grooter
gedeeltelijk
on
,
het
koolzure kalk
aan
grootere
in
terwijl
door den
vijfmaal
een
zijn
eene
BODEM.
hebben,
Dat
aangaf.
B, hoogstens
gedaan
DEN
van
gezien
bedrag
uitkomsten hetwelk
A,
grond
duizendsten
wij
duizendsten
tegenwoordigde
het
11
a
zooals
dat,
de
VAN
nieuw onderzocht.
op
10
van
monster,
slechts
werd
,
poeder
aanwezigheid het
VRUCHTBAARHEID
geven.
de
me-
waarin
