De Vrijwilliger. Passie voor de natuur. Het Zalkerveer. WhoZnext. Uit overtuiging. Vrijwilligerssteunpunt. grondslag in Westerhaar

De Vrijwilliger i n

O v e r i j s s e l

Passie voor de natuur grondslag in Westerhaar

Het Zalkerveer heen en weer over de IJssel

WhoZnext

Rivierenwijk Deventer

Uit overtuiging moskee | Deventer synagoge | Enschede basiliek | Zwolle

Vrijwilligerssteunpunt kulturhus Raalte

D e

V r i j w i l l i g e r

|

v o o r j a a r

2 0 1 1

Wat? Geld, cijfers en criteria! i erswerk en vrijwillig d en et, elld Ge vrijwilligerswerk do nisatie waar je an ga org te e De or De di sten ng geven voor ko di oe rg ve n ee e n or a ka k. De het vrijwilligerswer et m en bb he maken rplicht. Als vernatuurlijk niet ve ganisatie is dat vast bedrag organisatie een goeding kan de etoond hoen die niet aang ste ko or vo n ve ge ag van n maximumbedr ee is Er . en rd wo ven te per jaar weer aand en dat is 150 euro per m je meer krijgt, t 1.500 euro. Wat gemaximeerd to stenbelasting. n voor de inkom ve ge op je t oe m gemaakte n ook de echte ka tie sa ni ga or Een aar zijn door n, die aantoonb kosten vergoede gereden zijn. or kilometers die bonnetjes of do werkelijk geding van daad oe rg ve de n Aa . Het is aan geen maximum zit n ste ko kte maa maken over oraf afspraken te te raden om vo kosten. vergoeding van

erk?? erswerk vrijijwilligersw is vrijwillig at is Wat W Wa Vrijwilligerswerk is volgens de meest gebruikte ‘we k dat in enig georganiseerd verdefinitie ‘werk met enige regelmaat, onverplicht en band, ba onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving’. Toch zijn er veel vormen van vrijwilligerswerk die niet in deze definitie passen en herkennen vrijwilligers hun inzet niet altijd als vrijwilligerswerk. Want? Wat is een georganiseerd verband? Is dat ook een spontaan ontstaan initiatief voor bijvoorbeeld het organiseren van een straatfeest? Is vrijwilligerswerk altijd onverplicht? Denk bijvoorbeeld aan de maatschappelijke stage of sociale reintegratie: komt daar echt geen verplichting bij kijken? Of is dat geen echt vrijwilligerswerk Is vrijwilligerswerk echt onbetaald? Veel vrijwilligers krijgen een onkostenvergoeding of een kaartje voor een concert of korting op activiteiten. Er zijn organisaties die vrijwilligers een echte vergoeding geven om de continuïteit te garanderen!

2

Cijfers over vrijwilligerswerk werkk Hoeveel vrijwilligers telt elt uw gemeente? En hoe staat het ervoor in uw w buurgemeenten? Hoe is de leeftijdsopbouw? En waarom doen mensen eigenlijk vrijwilligerswerk, of waarom juist niet? De digitale atlas van Arcon combineert sociale gegevens uit verschillende openbare bronnen met data uit onderzoek, rapporten en enquêtes van Arcon zelf en van andere onderzoeksbureaus. U kunt onderwerpen en gebieden op alle mogelijke manieren combineren en laten presenteren op een kaart of in diagrammen. Naast vrijwillige inzet zijn tal van andere sociale domeinen in de atlas opgenomen. De gegevens in het online gedeelte kunt u zelf raadplegen. Ze zijn gratis en vrij te gebruiken. Deze webversie bevat slechts een deel van alle informatie over vrijwillige inzet en andere onderwerpen die Arcon in beheer heeft. Op aanvraag verzamelt, verwerkt en presenteert Arcon andere gegevens voor u. U kunt de atlas vinden op de website Alles begint vrijwillig: http://overheid.allesbegintvrijwillig. nl/databank/databank

Wat zeggen instanties? Uitkerings- en overheidsinstanties gebruike ruik ike ik en n deze criteria om te bepalen wat vrijwilligerswe werrk rk is (en wat niet): • Het werk moet een algemeen maatschappelijk belang dienen. • Het werk mag geen winstoogm erk hebben. • Het werk mag niet concurrerend zijn met betaald werk. • Het werk moet een aanvullend karakter hebben en geen betaald werk verdring en. Ook deze criteria kunnen zijn niet altijd helder. Bij de receptie van een verzorgings huis of een kleinere bibliotheek maar ook bij een VVV werken in de ene gemeente vrijwillige rs, terwijl in een buurgemeente betaalde krac hten precies hetzelfde werk doen. Mensen met een bijstandsuitk ering mogen maximaal 95 euro per maand tot een maximum van 764 euro per jaar als vergoeding ontvangen. Vaa k zijn mensen met een uitkering verp licht om toestemming te vragen voor vrijwilligerswerk.

De Vrijwilliger | voorjaar 2011

foto omslag: Danieck Meere, vrijwillige rondleider Synagoge Enschede (foto Cees Elzenga)

De Vrijwilliger Heen en weer op de IJssel Het Zalkerveer is een fietsen voetveer over de IJssel tussen ‘s-Heerenbroek en Zalk.

Vrijwilligerssteunpunt Het Vrijwilligerssteunpunt Raalte zet zich in om mensen te helpen bij het vinden van passend vrijwilligerswerk.

6

30

Basiliek Zwolle

overzichtskaart Overijssel Steenwijk

Terug van de 21e eeuw naar de middeleeuwen. Lekker zitten en afstand nemen van de haastige buitenwereld.

kop van Overijssel Salland Twente Vechtdal Beleidsinformatie nov.2010 nr.10299364

Hardenberg

Zwolle

Raalte

Passie voor de natuur Herman Stevens is een bijzonder mens. Zijn passie is de natuur, vooral die rond zijn woonplaats Vriezenveen.

Almelo

18

Deventer

20

Hengelo

Enschede

Moskee Deventer Het lijkt een goed geoliede machine. De moskee is groot en het barst er van activiteiten en bijeenkomsten.

16

en verder:

inhoud

Wat? Geld, cijfers en criteria! Voorwoord Gert Ranter Beroepskracht & Vrijwilliger Rijssen-Holten ondersteunt vrijwilligers Puzzel Alles begint vrijwillig Overijsselse Vrijwilligersprijs Woorden...

2 5 10 24 25 26 32 32

Rivierenwijk Deventer

Synagoge Enschede

WhoZnext heeft als doel om de jeugd meer plezier te laten beleven aan sport en bewegen door ze er actief bij te betrekken.

Het best bewaarde geheim van Enschede wordt gerund door vrijwilligers.

28

14

colofon

Redactie: Alie Zandstra, Rob de Jong, Marten Schulp en Anne ten Vergert Eindredactie: Frans van Ginkel Foto’s: Job Boersma, Cees Elzenga, Jaspar Moulijn en Anne ten Vergert Idee en samenstelling: Arcon | Azelosestraat 25 | 7622 NC Borne [email protected]


3

2011 is het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk. Promotie van het vrijwilligerswerk is in dit themajaar een belangrijk doel. De provincie Overijssel wil laten zien wat vrijwilligerswerk is en overbrengen dat het nuttig, leuk en gezellig is om actief te zijn in en voor de samenleving. De achterliggende boodschap: denk er eens over na en meld je aan! Natuurlijk is het Europees Jaar er ook als waardering voor de vrijwilligers die al actief zijn, want de samenleving kan niet meer zonder hun belangeloze inzet. In Overijssel verschijnt De Vrijwilliger in 2011 drie keer als eerbetoon aan de 300.000 vrijwilligers die in de provincie actief zijn. Maar De Vrijwilliger is ook een oproep voor de mensen die nu nog niets hebben met het vrijwilligerswerk: Denk er eens over na of ga eens praten bij een vereniging, op de school van uw kinderen of bij een organisatie die het vrijwilligerswerk ondersteunt! Je wordt er met open armen ontvangen.

4


Voorwoord

Geachte lezer,

Met genoegen presenteer ik u het eerste exemplaar van het provinciaal magazine over vrijwilligerswerk. Vol verhalen van en over inwoners van Overijssel die zich vrijwillig en met hart en ziel inzetten voor iets of iemand. Voor de Goede Vrijwillige Zaak! Met de verhalen in dit blad nemen we u graag mee door onze hele provincie. De verhalen gaan over passie, betrokkenheid en zinvol bezig zijn en tonen aan hoe divers, betrokken en actief velen van u zijn. Bovenal maakt dit blad duidelijk dat veel van het goede dat we in onze provincie doen en organiseren niet kan voortbestaan zonder vrijwillige inzet. Het is overigens niet toevallig dat het eerste exemplaar van dit magazine nu verschijnt, in januari 2011, aan het begin van het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk (EJV). Het doel van dit jaar en ook van dit blad is aan alle inwoners van Overijssel te laten zien hoe interessant en betekenisvol vrijwilligerswerk is. De provincie waardeert zeer dat talloze mensen vrijwillig de handen uit de mouwen steken. Niet toekijken, maar doen! Als provincie werken we ook hard mee aan meer bekendheid. Dit magazine brengt wellicht het ‘vrijwilligersvuur’ over op mensen die nog geen vrijwilligerswerk doen. Er is immers een keur aan vrijwilligersactiviteiten. Als verantwoordelijk gedeputeerde van Overijssel heb ik regelmatig te maken met vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Ieder jaar mag ik de Overijsselse Vrijwilligersprijs uitreiken aan de Vrijwilliger en Vrijwilligersorganisatie van het Jaar. Afgelopen jaar won onder andere de Voedselbank in Deventer, een organisatie die meer dan goed werk doet. Al met al heb ik grote waardering voor al die duizenden inwoners, jong of oud, die zich vrijwillig inzetten voor de Goede Vrijwillige Zaak. Of het nu gaat om ouders bij de plaatselijke voetbalvereniging, de vrijwillige molenaar, de collectant voor het Diabetesfonds, het ‘maatje’ van iemand met een psychiatrische achtergrond of de vrijwilliger in een film- of buurthuis of medeorganisatoren van een groot stedelijk festival. Zij zijn, u bent, onmisbaar! Als provincie werken we graag met u samen! Ik wens u veel leesplezier en inspiratie ins toe met dit boeiende magazine!

Ge G ert Ranter, Gert Gedeputeerde voor jeugd en sociale Ge s Gedeputeerde infrastructuur


5

heen en weer over de IJssel tekst Frans van Ginkel | foto’s Job Boersma

6


Het Zalkerveer is een fietsen voetveer over de IJssel tussen ‘s-Heerenbroek en Zalk, dorpen aan de rivier tussen Kampen en Zwolle. Sinds 1996 wordt het veer gerund door mensen met een verstandelijke beperking. Een theehuis aan de ‘s-Heerenbroeker kant van de IJssel is onderdeel van het project dat sinds 2007 in handen is van de Stichting Philadelphia Zorg. Het theehuis staat op de Veecaterdijk in ’s-Heerenbroek.


7

vrijwilligers in beeld | reportage

Zonnig vrijwilligerswerk H

et eeuwenoude veer was heel lang een roeiboot. Nu wordt er gevaren met een moderne pont. Mensen worden overgezet op afroep. Wie over wil varen vanaf ’s-Heerenbroek meldt zich in het theehuis. Bij de afvaart in Zalk hangt een bel. De overtocht duurt 3 minuten. Het Zalkerveer is in de vaart van 1 april tot en met 31 oktober. Op de kaart van het theehuis staan koffie, thee en fris en huisgemaakte appeltaart en gevulde koeken. Op zondag werken de mensen met een verstandelijke beperking niet. De pont, het theehuis en alles wat er nog meer bij komt kijken is dan de verantwoordelijkheid van een flinke groep vrijwilligers. Zondag is voor het veer een drukke dag, zeker als de zon schijnt. Vandaag is Atse de schipper en bedienen Jo en Ciska de klanten van het theehuis. Vrijwilligerswerk in het zonnetje. Letterlijk. Atse Numan is vandaag de vrijwillige schipper. Hij vaart een paar keer per jaar een hele zondag

heen en weer. Net voor de eerste passagiers komen, vaart hij naar de overkant en terug. “Ik doe het niet zo vaak en ik wil even weer het gevoel krijgen” zegt hij. De IJssel stroomt stevig. Atse geeft een dot gas en binnen enkele minuten zijn we aan de overkant. Terug is het door de vrij

“dit is een

dagje voor

8


mezelf ”

stevige stroming iets lastiger. De schipper heeft er weinig moeite mee. Hij meert af en meteen gaat aan de overkant de bel: de eerste fietsers die overgezet willen worden. “Zo zal het de hele dag wel verder gaan” zegt Atse, “het is droog en zonnig, dit wordt een topdag.” Hij glimlacht er te-

Jo Leemker en Ciska Tuin runnen vandaag het Theehuis

vreden bij. “Ik ben er vanaf het begin bij. Het veer in de oude opzet zou helemaal stoppen maar Philadelphia Zorg zag nieuwe kansen en wilde er voor haar cliënten een project van maken. Doordeweeks een werkproject en in de weekenden vrijwilligers. Toen ik er van hoorde heb ik me er meteen voor aangemeld. Je kan kiezen tussen een hele of een halve dag. Ik vind een hele zondag wel zo prettig. Dan ben je maar twee keer per seizoen aan de beurt. Voor mij blijft het op die manier overzichtelijk”. Jo Leemker en Ciska Tuin runnen vandaag het theehuis. Opmerkelijk: ze komen alle twee uit Lelystad en dat is toch bijna drie kwartier rijden. Jo

zegt: “Ik doe het nu een jaar of vier, vijf en het is gewoon hartstikke leuk om te doen. Je hebt een beetje het gevoel dat je voor één dag een eigen theehuisje hebt. Ik zou ook in de horeca kunnen gaan werken maar dat geeft veel te veel verplichtingen. Dit is een dagje voor mezelf.” Ciska denkt er hetzelfde over. “Ik heb zelf een gehandicapte dochter en daarom vind ik het belangrijk dat dit soort projecten kunnen bestaan. En ik kan een dagje bijpraten met Jo. De vraag is of ze daar op deze zondag aan toe komen. De pont ligt niet stil en het terras zit vol. Koffie met appelgebak is de absolute hit. Jo en Ciska lopen heen en weer met volle dienbladen.


9

vrijwilligers in beeld | interview

beroepskracht beroepskracht & & A

l

i

f

a

E

Diny ten Vergert is peuterleidster. Diny is in dienst van Alifa, de welzijnsinstelling van Enschede, haar werkplek is peuterspeelzaal ’t Plataantje, onderdeel van de brede Basisschool De Triangel in de wijk Het Zwering. Ze werkt samen met vrijwilliger Berna Tanriverdi. Dag Diny, wat doe je hier precies? Ik werk twaalf uur per week en heb twee keer per week een groep kinderen van twee tot vier jaar die hier in de peuterspeelzaal samen leren spelen. Je werkt hier samen met vrijwilligers? Ja, Alifa doet heel veel met vrijwilligers. Dat is een uitgangspunt. Voor ons beroepskrachten zijn vrijwilligers erg handig, want ze nemen je heel veel zaken uit handen. Voor mij zijn het gewoon collega’s, ze hebben natuurlijk wel een andere rol, maar de verhoudingen zijn zoals tussen mensen die samenwerken. We investeren natuurlijk wel in mensen door ze goed te begeleiden. Wat doen jouw vrijwilligers? Beroepskrachten worden vaak afgeleid, dat kan een telefoontje zijn of een stagiaire die iets vraagt, een ouder die even binnenloopt, dat gaat eigenlijk aan een stuk door. De vrijwilligers hebben daar geen last van, die kunnen zich

10


n

s

c

h

e

d

e

honderd procent op de kinderen concentreren. Ik doe ook taaltesten met kinderen en dat doe je buiten de groep in een andere ruimte. Vrijwilligers doen de groep met een andere beroepskracht, zonder kan eigenlijk helemaal niet. Hebben die vrijwilligers er zelf ook wat aan? Veel vrijwilligers vinden het gewoon leuk om bezig te zijn maar ze hebben ook vaak een ander doel. Ze komen bijvoorbeeld uit het buitenland en willen de Nederlandse taal beter leren. Taal leer je niet op school, ja óók, maar goed spreken leer je door het te doen en als je alleen thuis blijft zitten, komt dat niet goed. Hier in de peuterspeelzaal moet je wel praten en dan leer je snel. En de kinderen? Die zien natuurlijk geen verschil. Wat wel fijn is dat we een heleboel kinderen hebben die van buitenlandse komaf zijn en dan werkt het wel als er iemand is die dezelfde achtergrond heeft. Een hoofddoek kan dan voor een peuter heel vertrouwd zijn en als je de taal spreekt die de kinderen thuis ook spreken, helpt dat ook, zeker als ze even getroost moeten worden. En peuters vinden een kleine groep fijn. Even lezen, even een spelletje, en dat kan alleen maar omdat er vrijwilligers zijn.

interview Frans van Ginkel | foto’s Anne ten Vergert

vrijwilliger vrijwilliger Wat vinden de ouders van vrijwilligers? Ouders weten niet beter, die zijn gewend aan vrijwilligers en veel ouders doen hier zelf ook vrijwilligerswerk. Je hebt meer mensen voor een groep en dat betekent dat er extra handen zijn als er iets gedaan moet worden en extra ogen om de kinderen in de gaten te houden. Dat vinden ouders alleen maar fijn. Zijn er ook nadelen aan vrijwilligers? Misschien wel maar ik zou ze niet kunnen bedenken. Zonder vrijwilligers kan een welzijnsinstelling niet draaien. Dat is hier in de peuterspeelzaal al zo, maar als je naar de wijkcentra en de buurthuizen kijkt… die kunnen meteen sluiten als er geen vrijwilligers zijn.

Berna Tanriverdi is vrijwilliger bij een peuterspeelzaal. Berna is actief bij Alifa, de welzijnsinstelling van Enschede, de peuterspeelzaal heet ’t Plataantje en is onderdeel van de brede Basisschool De triangel in de wijk Het Zwering. Ze werkt samen met beroepskracht Diny ten Vergert. Dag Berna, wat doe je hier precies? Ik ben vrijwilliger in de peuterspeelzaal. Mijn dochter zit hier ook en vanuit mijn taalschool moest ik een stageplek zoeken. Ik heb gevraagd of dat hier mocht en dat mocht. Ik ben hier 6 uur in de week, die uren zijn een eis van mijn taalschool. Ik was hier al eerder, want ik stond op de hulpouderlijst. Zo is het gegaan, een beetje vanzelf. Is het leuk om te doen? Ja, het is leuk. Ik vind het leuk om met kinderen te werken. Ik kom uit Turkije en ben hier nu zes jaar. Waarom? Omdat ik in Nederland getrouwd ben. De taal leren is voor mij belangrijk. Ik wil graag goed Nederlands leren spreken. Als je een opleiding wilt doen of een betaalde baan zoekt, is de taal goed spreken een voorwaarde. Het is ook gezellig hier want ik ken nu natuurlijk een heleboel

ouders, die komen allemaal uit deze wijk en ze hebben kinderen in de leeftijd van mijn kind. Het is dus goed voor het contact. En gaat het goed met de taal? Steeds beter. Ik moet een niveau halen om een opleiding te mogen doen, niveau drie. Dan kan ik verder. Wat zou je willen gaan doen? In Turkije heb ik in een textielfabriek gewerkt. Ik zou nu wel in een peuterspeelzaal willen werken maar kapster lijkt me ook leuk. En hoe is het om met Diny samen te werken? Leuk. Ik vind Diny gezellig en goed. Ze helpt me met het werk, hoe dat allemaal gaat. De liedjes die de peuters zingen of de verhaaltjes die we voorlezen, die ken ik niet. Diny helpt me dan en dat vind ik fijn. Deed je vroeger in Turkije ook vrijwilligerswerk? Ik wist helemaal niet dat, dat bestond. Volgens mij doet niemand daar vrijwilligerswerk. Ik vond dat in het begin ook wel een beetje raar. Zelfs als ik heel diep nadenk, zou ik geen Turks woord weten voor vrijwilligerswerk. Ik denk dat, dat daar niet bestaat. Als ik er over nadenk, is dat weer raar. De Vrijwilliger | voorjaar 2011

11

gnigiutrevo tiu L

E

S

S

J

I

R

E

V

O

K

I

U

L

E

I

R

D

Orhan Arslan is bestuursvoorzitter van de Centrum Moskee in Deventer. Hij geeft aan dat zijn organisatie nauwelijks vrijwilligers heeft. Er is geen vrijwilligersbeleid, er staat niemand op een lijst, er zijn geen claims en er is geen planning voor de inzet van vrijwilligers. “Eigenlijk”, zegt Orhan, “werken we vanuit een georganiseerde chaos. Als er hier iets moet gebeuren dan vragen we mensen en dat gaat niet echt soepel, ze gaan Enschede heeft een goedbewaard geheim:

er vanuit dat het bestuur het regelt. Je krijgt – als

de synagoge aan de Prinsestraat, een archi-

je mensen vraagt – de letterlijke reactie ‘maar

tectonisch pareltje dat voor niet-Enschedeërs moeilijk te vinden is. Het gebouw ligt niet aan

daar zijn jullie voor, jullie zijn toch het bestuur.”

enige doorgaande route en is ooit verdwenen

Meestal komt het goed maar het loopt allemaal

achter een ziekenhuis. Op de site van de be-

wel structuurloos. Er is een wereld te winnen.

herende stichting staat: “De mooiste van WestEuropa.” Helemaal onbekend is het Joodse gebedshuis niet, want er komen 12.000 bezoekers per jaar. Een team van honderd vrijwilligers verzorgt rondleidingen op zondag, woensdag en op afspraak. Danieck Meere is een van de rondleiders en vandaag laat hij leerlingen van de Prinseschool de synagoge zien. De kinderen worden opgedeeld in twee groepen. Danieck zegt opgewekt tegen de juf: “Doet u dat maar, u heeft

Moskee

Deventer

vast natuurlijk gezag.” Hij grijnst breed. De juf deelt geroutineerd de groepen in en verdeelt en passsant de meegekomen hulpvaders en -moeders.

Synagoge Enschede pag. 14

pag. 16

uit overtuiging D

R

I

E

L

U

I

K

Basiliek

Zwolle

De oude Zwolse kerk binnenstappen is alsof je in één keer van de 21ste eeuw teruggaat naar de Middeleeuwen. Even een lichte aarzeling, turen in de relatieve duisternis, in vijf grote stappen het voorportaal door en dan oplossen in de enorme ruimte daarachter. De toren van de Onze Lieve Vrouwe Basiliek is de bekende Peperbus, die al eeuwen kenmerkend is voor de Zwolse skyline. De toren is bekender dan de kerk. Dat komt omdat de kerk weliswaar midden in het centrum staat, maar buiten iedere logische route door de stad. Je komt er eigenlijk nooit bij toeval langs.

O

V

E

R

I

J

S

S

E

L

Vrijwilligerswerk komt vaak voort uit de overtuiging dat het goed is om actief te zijn in een vereniging of voor de medemens. Maar overtuiging kan ook dieper zitten, in je geloof. Vrijwilligerswerk doen vanuit je geloof, heel rechtstreeks of vanuit een dieper besef van je eigen godsdienstige roots. Orhan Arslan van de Moskee in Deventer zei – een beetje vrij vertaald – “ik ben actief omdat God dan tevreden over mij is.” Over de rondleiders in de Synagoge in Enschede werd gezegd: “Ze hebben vaak hun roots in het Jodendom.” Een kijkje in de Synagoge in Enschede, de OLV Basiliek in Zwolle en de Centrum Moskee in de Deventer. Een drieluik: vrijwilligerswerk uit overtuiging.

pag. 18


13

Het best bewaarde geheim van Enschede

tekst Frans van Ginkel | foto’s Cees Elzenga

Danieck voert zijn groep naar de grote gebedsruimte. “Dit is de Sjoel”, zegt Danieck als de kinderen in de banken zitten. “Het is een Jiddisch woord en Jiddisch is de eigen taal van Joodse mensen en Sjoel komt van het woord school. Joodse mensen krijgen in de synagoge onderwijs uit de Tora, zeg maar de Joodse bijbel. De Tora is geen boek maar een boekenrol en die wordt gemaakt van

die?” De kinderen tellen. “Twaalf,” zegt een jongen. “Heel goed,” zegt Danieck . “En wie ziet er nog meer iets met twaalf?” De kinderen zien allerlei combinaties. Vier keer drie ramen, vier keer drie lampen. “Allemaal twaalf,” zegt Danieck, “alles klopt, alles is symbolisch.” Hij deelt een opdrachtenpapier uit waarmee de kinderen meer ontdekkingen mee doen. “Misschien heb je weleens gehoord van het Joodse Paasfeest” zegt hij ondertussen, “dat heeft te maken met Egypte. Het Joodse volk was daar aan het werk, ze waren slaven en Mozes – hun leider – zei tegen de farao, ‘we stoppen ermee, ik zeg ons contract op, we gaan naar ons eigen land.’ Toen zijn ze de woestijn in getrokken en onderweg kreeg Mozes van God de Tora en dat is de basis van het Jodendom.” De kinderen luisteren nog maar half want het opdrachtenpapier vinden ze minstens zo interessant als het verhaal van Danieck. “Kijk maar op je papier, de vragen die erop staan heb ik net beantwoord dus als je goed hebt opgelet…” Er wordt druk geschreven en overlegd en op de papiertjes van anderen gekeken.” Danieck houdt de aandacht van de kinderen de hele rondleiding en aan het einde vinden de kinderen het jammer dat het is afgelopen. De Prinseschool vertrekt. Danieck Meere en Esly

“alles klopt, alles is symbolisch” lammetjes, er gaan er wel tachtig in zo’n rol. Zielig hè?”, zegt hij met gevoel voor dramatiek. “Maar gelukkig merken ze er zelf niets meer van.” Danieck vertelt verder. Van de twaalf stammen waar het volk uit bestond en van de geheimen van dat getal in de synagoge. Hij wijst naar het spreekgestoelte. “Dit is de Bima en de ruimte die de Bima ineemt is één twaalfde deel van de hele sjoel en die kroonluchter, hoeveel lampen heeft

14 1


van Dam, de coördinator van de Stichting Synagoge Enschede, vertellen over hoe de stichting kan doen wat ze doet. “Dat zit vooral in de vrijwilligers, zonder hen zouden we niet veel kunnen. “Veel mensen die hier rondleiden, hebben hun roots in het Jodendom. Ze hangen niet allemaal het Joodse geloof aan, maar voelen wel binding en willen zich vanuit hun achtergrond toch inzetten,” zegt Esly, “maar er is ook een hele club die iets heeft met het behoud van het gebouw en er zijn mensen die komen uit andere kerken, die voelen weer een band met het volk van Israël. Eigenlijk allerlei mensen. We zijn wel een beetje aan het vergrijzen.” Ze legt de nadruk op een beetje om aan te geven dat ze het eigenlijk wel mee

vindt vallen. ”En het is kennelijk leuk,” zegt Danieck “want de mensen die komen, blijven, het verloop is laag.” “Daar doen we ook wel wat aan,” zegt Esly, “we hebben een jaarlijks uitje, een bestuurslid dat zich speciaal bezighoudt met vrijwilligers, we doen aan scholing en betrekken die mensen overal bij. Dat werkt het beste, want je moet het met elkaar doen en dat gaat niet vanzelf, dat heeft aandacht nodig, je moet het onderhouden. Ik denk dat dat de kracht is: verschil in mensen, maar werken vanuit een gezamenlijk gevoel. Dat werkt! Danieck ziet ook ruimte voor het overdrachtelijke: “In de sjoel staat ‘want mijn huis zal een bedehuis heten voor alle volken.’ Dat vind ik wel passend. Ook als het over vrijwilligerswerk gaat.”


15

16


hoop dat God Ik


tevreden is over mij

“het lijkt een goed geoliede machine”

Het is een enorme opgave voor Orhan en zijn medebestuursleden om alles aan elkaar geknoopt te krijgen en te houden. De moskee is groot en het barst er van de activiteiten en de bijeenkomsten. “Ik ben een idealist en ik vind dat ik iets voor de samenleving moet betekenen. Eigenlijk” zegt hij glimlachend “is het een investering in de maatschappij, in de mens en in het hiernamaals, vanuit mijn geloof hóór ik iets terug te geven aan de samenleving. Mijn vrijwilligerswerk zorgt er voor, dat hoop ik althans, dat God tevreden over mij is. Ik merk de laatste tijd wel dat ik tegen mijn eigen grenzen aan begin te lopen. Ze denken iets te vaak en iets te veel ‘Orhan regelt het wel’ maar mijn kinderen worden groter en die vragen ook meer aandacht. Ik blijf hier niet eeuwig. Het is eigenlijk vervelend dat de Moskee een hele geoliede organisatie lijkt te zijn terwijl in werkelijkheid een klein clubje er voor zorgt dat de boel blijft draaien. Daar zullen we komende tijd duidelijker over moeten zijn anders gaat het niet goed.” Het probleem van de Moskee is dat ouderen vanuit hun cultuur niet gewend zijn om vrijwilligerswerk te doen terwijl de tweede of in ieder geval de derde generatie allochtonen zo Nederlands is dat ze mee gaan in de individualisering. “Iedereen vindt het prachtig” zegt Orhan “wat er hier allemaal gebeurt maar meehelpen, lijkt toch van een andere orde te zijn. De Moskee is niet alleen een religieus centrum, het is ook een sociaal-cultureel centrum. “We doen van alles en nog wat.” Orhan staat op en

loodst ons door het complete gebouw. Bij iedere ruimte staan we even stil en vertelt Orhan wat er gebeurt. Hij heeft het over activiteiten voor vrouwen, voor kinderen, voor jongeren, voor ouderen. Hij vertelt over de contacten met mensen in de buurt, met de kerken in Deventer, over de informatie vanuit de overheid die weer bij de mensen van de Moskee terecht moet komen. Er is zelfs een Turkse winkel in de Moskee, die producten verkoopt, die bij Albert Heijn niet in de schappen liggen. Orhan vindt dat de Moskee laat zien waar allochtonen mee bezig zijn. “Natuurlijk staat de religie centraal maar we willen ook laten zien wie we zijn. De deur staat altijd open. Vooral in deze tijd, nu sommigen negatieve geluiden laten horen als het over allochtonen gaat. Wij blijven daar positief op reageren. Als mensen problemen met ons hebben, kom dan gewoon hier naar binnen dan praten we er over. Wanneer je elkaar kent en met elkaar blijft praten dan blijft het goed gaan. We proberen in dat proces heel actief te zijn. De verhoudingen in Nederland staan onder druk, wij zien het als onze taak om daar vanuit een positieve houding mee bezig te zijn. Er heerst wel iets van teleurstelling in onze gemeenschap want we zijn hier al veertig jaar. Hebben we met elkaar zo weinig vooruitgang geboekt? Je zou er bedroefd van worden,” zegt Orhan met een opgewekt gezicht, “maar we blijven het proberen. Vanuit de Islam moet je goed zijn met je buren, ze moeten veilig naast jou kunnen wonen. Daar blijven wij volop op inzetten. Ik hoop”, er volgt een zucht “wel met meer vrijwilligers.”


17

tekst Frans van Ginkel | foto’s Jasper Moulijn

“Wij zijn eigenlijk de eerste opvang” Janny Uelderink is basiliekwachter en Jules Vandingenen is hoofdbasiliekwachter in de Zwolse kerk. Samen met 75 anderen zorgen ze er voor dat de kerk zomer en winter open is voor bezoekers, van mei tot met oktober vanaf elf uur en in de winter vanaf half twee. Zij herkennen de eerste aarzelende stap van de bezoekers. “Mensen voelen iets van schroom”, zegt Janny. “Ze vragen zich af of ze hier wel naar binnen mogen. Wij zijn eigenlijk de eerste opvang. Sommige mensen komen hier alleen even zitten. Moe gewinkeld en

Jules is hoofdbasiliekwachter. Hij is ervoor verantwoordelijk dat er altijd vrijwilligers zijn. “Iedereen is welkom”, zegt hij. “Je hoeft niet katholiek te zijn of iedere zondag naar de mis te gaan.” Jules put zijn motivatie voor het vrijwilligerswerk uit zijn achtergrond. “Ik kom van oorsprong uit België en ben heel katholiek opgevoed. Toen de pastoor een oproep deed tijdens de mis, dacht ik ‘waarom niet?’ Ik was met de VUT, dus ik had tijd zat. Ik maak de roosters. De vrijwilligers geven zelf aan wanneer ze kunnen en hoe vaak ze willen, een hele of een halve dag. Helemaal niet moeilijk en de mensen hebben er zin in, vinden het leuk. Problemen zijn er eigenlijk nooit.” Hij denkt nog eens na. “Is niet helemaal waar. Onze vrijwilligers zijn op leeftijd en hebben last van kwalen en kwaaltjes. Tussentijds moet je dan op zoek naar vervangers. Maar ook dat gaat soepel.” Hij lacht tevreden.

“Vaak trekken ze zelfs hun uit. Dat noemen ze toch tegenwoordig onthaasten?”

schoenen

de tassen vol. Lekker zitten en afstand nemen van de haastige buitenwereld. Vaak trekken ze zelfs hun schoenen uit. Dat noemen ze toch tegenwoordig onthaasten? Als ze dan een tijdje gezeten hebben, komen er soms vragen over de kerk. Wijzend naar de biechtstoel vragen ze: ‘wat is dat voor een hokje?’ Dat leidt vaak tot hele goede gesprekken. Veel mensen – gelovig of niet, katholiek of niet – vinden het ook heel prettig om een kaarsje op te steken. Om even te denken aan iemand die er niet meer is.

18 1

D Dee Vr V Vrij Vrijwilliger rij ijwi will wi llig ll iger ig er | vvoorjaar oorj oo rjaa rj aarr 20 aa 2011 11

Janny: “Voor mij is toch de geloofgemeenschap leidend. Ik haal heel veel uit de contacten met de andere vrijwilligers en uit de gesprekken met bezoekers. ‘Fijn gepraat’, zeggen ze dan. Ik heb dan de hele middag alleen maar ja, nee en ó gezegd.” “We zijn wel constant op zoek naar mensen” zegt Jules. Wat ik al zei, veel ouderen en die hebben kwaaltjes maar ze gaan ook vaak met vakantie. We doen een oproep in de kerk, zetten het in de krant en we hebben contact met de Vrijwilligerscentrale in Zwolle. Voor de toekomst hoop ik op een constante aanvoer. Dan blijft het goed gaan. Vooral omdat ik ervoor zorg dat mensen die bij elkaar passen, samen werken. Als je twee mensen bij elkaar zet die alletwee veel weten, misschien wel beter weten dan werkt het niet. Ik maak goede combi’s. In de winter staat er een kachel onder het bureau. Houden ze warme voeten.” Janny: “De kerk is gratis en de toren kost twee euro, voor kinderen één euro!”


19

Een passie voor de natuur Herman Stevens is een bijzonder mens. Zijn passie is de natuur, vooral die rond zijn

woonplaats Vriezenveen. Zoals vele anderen doet hij uit vrije wil aan landschapsonderhoud. Bijzonder in hoe hij het doet, is dat hij stukken natuurgrond koopt: “Ik betaal niet meer dan vijftig eurocent per vierkante meter. Ik koop alleen om te kunnen onderhouden; ik breng de grond terug naar wat het vroeger was: heide.” 20



Grondeigenaar of vrijwilliger?

Terugbrengen, dat betekent in het gebied tussen Vrienzenveen en Westerhaar-Vriezenveensewijk vooral berken omzagen en daarna de bodem ontdoen van gras, zodat er weer heide kan ontstaan. Is Stevens grondeigenaar of vrijwilliger? Hij houdt het zelf op vrijwilliger, maar hij wil de wereld ook wel laten weten dat hij er is en dat hij iets doet. Bij zijn grootste stuk grond staat een bord: “Stevensheide”. Hij poseert breed glimlachend voor zijn eigen bord op zijn eigen grond. Herman Stevens moet nog een jaar werken en dan gaat hij met de VUT. “Dan heb ik meer tijd. Tijd is misschien wel het allerbelangrijkste bij landschapsonderhoud.” We zitten aan de koffie in het Veenmuseum in Westerhaar-Vriezenveensewijk.

komt de scouting ook nog twee keer per jaar. Die doen graag het ruige werk, zagen en flink hakken met een bijl, dat vinden ze hartstikke mooi.” “In Wierden”, zegt Herman met glimmende ogen, “was eerder een project waar mensen zonder werk werden ingezet. Dan schiet het echt op, want die mensen kwamen een paar dagen in de week. Misschien zou dat hier ook wel kunnen; daar moet ik voor volgend jaar maar eens induiken”, zegt hij hoopvol. “Laten we maar eens buiten gaan kijken, jongens, dan zien jullie waar het over gaat. Natuuronderhoud moet je beleven, voelen!” Herman loopt naar z’n auto en haalt er een paar stevige laarzen uit. De fotograaf heeft ook nagedacht: hij verwisselt zijn bruine leren instappers voor een paar vervaarlijke bergschoenen die goed bestand lijken tegen de natte omstandigheden. Herman en de fotograaf kijken meewarig naar mijn sportschoenen, maar zeggen niets. We lopen over een droog zandpad, links berkenbos, rechts weiland. Herman loopt enthousiast vertellend door. Ons wandelgebied Vriezenveen is niet heel uitgestrekt: aan het eind van de middag hebben we vrijwel elke berk gezien. “Er zitten hier”, zegt Herman, wijzend naar de horizon, “iets van honderd eigenaren en ongeveer de helft wil mee doen aan het onderhoud. De rest heeft hier land en hoopt dat het meer waard wordt. Ik denk dat het niks wordt, want je mag er niks mee. Het is natuur en dat blijft het ook. Hier omheen” – hij wijst naar een andere horizon “zit veel landbouw. De boeren zijn niet blij met me. Ik maak me sterk voor de natuur en dat wordt gevoeld als bedreigend, ik wil de natuurwaarde van dit gebied versterken en voor boeren kan dat beteken dat niet alles meer mag.” We ver-

“ik breng de grond terug naar wat het vroeger was: heide” Herman heeft weinig vragen nodig, hij brandt gewoon los vanuit z’n enthousiasme “Eigenlijk ben ik veels te actief, ik trek de dingen naar me toe. Als het aan mij zou liggen deden we meer. Maar ik heb geleerd dat je mensen niet moet overvragen, dan haken ze af. We hebben hier een werkgroep - denk aan ‘werk’ in de ware zin van het woord! - en daarmee trekken we het veld in, twee keer per jaar, een keer in het voorjaar en een keer in het najaar. Het zijn bijna allemaal vutters, mensen met tijd. Ze vinden natuur belangrijk, maar veel moet met handkracht en ook daarin moet je niet overvragen. Tijd voor koffie, tijd voor een boterhammetje, tijd voor een praatje. Het is leuk en het is gezellig, maar het zijn maar twee dagen…” Aan Hermans gezicht is te zien dat hij aan een veelvoud van twee dagen denkt. “Gelukkig


21

22


laten de zandweg. “Kijk, hier zijn we goed bezig geweest, zo zou dit hele gebied er eigenlijk uit moeten zien.” We staan op een stuk grond tussen twee berkenbossen. De heide is niet zoals de heide op de Veluwe, het ziet er een beetje schraal uit. Herman zegt dat dat hier zo hoort. “Het is geen VVV-heide van een ansichtkaart. Dit is heel wat anders, andere heide op een andere ondergrond en redelijk uniek, want het meeste veen in dit gebied is afgegraven en dat wordt geen heide meer. Dit groeit op een veenpakket, voel maar hoe de bodem beweegt.” Herman hopt een paar centimeter van de grond. En inderdaad, de grond beweegt. “Hier zijn alle bomen omgezaagd en hebben we de hele boel kaal gemaakt met de bosmaaier. Op termijn krijg je dan dit. Het is al wel weer een paar jaar geleden en je ziet dat er eigenlijk al weer te veel gras tussen de heide staat. Van de zomer hebben hier een paar dagen een schaapskudde gehad om het gras er tussenuit te vreten,” zegt hij wijzend naar een fors pakket schapenkeutels ,“maar er waren eigenlijk te veel schapen en die bemesten de boel weer en dan

wordt het alsnog gras. Eigenlijk was het een beetje te gek,” moppert Herman, “het blijft experimenteren. Wat we willen is dat de oorspronkelijke flora en fauna terugkomt en dat blijkt te werken. Er zijn hier allerlei kevertjes en spinnetjes die uniek zijn voor dit gebied. “Kijk, hier hangt bijvoorbeeld een zakje geweven door een tijgerspin – noemen ze ook wel wespspin – daar zitten z’n eitjes in en van het voorjaar komen daar de nieuwe spinnen uit.” Herman blijft aanwijzen: lavendelheide, dopheide, rode bosheide, blauwe bosheide, kraaiheide. Hij heeft het over hagedissen, adders, kevers en het heideblauwtje - een vlinder – de vermiljoen paddenstoel. Ondertussen worden we belaagd en aan de lopende band gestoken door hordes muggen. Herman zegt opgewerkt dat het net de goede temperatuur is voor muggen. “Eigenlijk zouden we pas echt opschieten als het wat grootschaliger wordt aangepakt. Als een aannemer de boel plat zou zagen. Hier is gezaagd maar het hout is niet afgevoerd en dat hout verrot en dan krijg je eigenlijk al weer te veel voedingsstoffen. Met vrijwilligers red je wel wat maar niet alles, daar is echt meer voor nodig.”


23

Rijssen-Holten ondersteunt

“Vrijwilligerswerk vraagt nu meer van mensen dan vroeger”, vindt Jan ten Berge, beleidsmedewerker bij de gemeente Rijssen-Holten. “De maatschappij is complexer geworden. In de meeste gezinnen werken tegenwoordig beide partners. Daardoor staan mensen meer onder druk en is er minder tijd voor dingen naast het werk en het gezin. De bereidheid om vrijwilligerswerk te doen is er volop, maar de voorwaarden zijn veranderd.” Ten Berge vindt dat organisaties die met vrijwilligers werken daar rekening mee moeten houden. “De vrijwilliger staat in deze tijd centraal, de organisatie moet zich aan de beschikbaarheid van vrijwilligers aanpassen en niet andersom. Mensen zijn duidelijk: ‘ik kan dan en dan en verder niet’. Wat mij betreft is dat een echte omslag in vergelijking met het verleden. De tijd dat vrijwilligers bijna letterlijk dag en nacht klaar stonden is echt voorbij.” Rijssen-Holten vindt vrijwilligerswerk belangrijk. Verenigingen kunnen dan ook rekenen op ondersteuning vanuit de gemeente. Ten Berge: “We kunnen niet zonder vrijwilligers; veel voorzieningen bestaan dankzij hun inzet. Samen met de organisaties helpen we en denken we na over de toekomst. We investeren in een moderne aanpak. Voor de praktische ondersteuning heeft 24


Rijssen-Holten bijvoorbeeld een servicepunt en daarnaast een sportondersteuner speciaal voor de sportsector.” Vooral die laatste is een succes; sportverenigingen weten de ondersteuner goed te vinden. “Sportverenigingen zijn vaak groot. Bedenk alleen al eens wat een klus het moet zijn om, bijvoorbeeld, de kantine en alles wat daarmee te maken heeft rond te krijgen. Het servicepunt is misschien nog wat te onbekend, dat kan beter. Maar we zijn met elkaar aan het leren. Het is een proces, we zijn aan het ontdekken wat het nieuwe vrijwilligerswerk precies nodig heeft en dat mag tijd kosten.” “Communicatie is het sleutelwoord. We zien dat besturen van organisaties vastlopen in de grote hoeveelheid klussen. Terwijl leden daar niks van weten, die komen gewoon sporten. Een van onze succesnummers is de interne vacaturebank: het bestuur geeft aan wat er moet

vraagt nu meer van

mensen dan vroeger”


vrijwilligers Jan ten Berge

gebeuren en leden kunnen erop inschrijven. Er heeft zich een verbazingwekkend aantal leden gemeld die wel wat willen doen. Besturen zijn gewend om in kleine kring zaken op te lossen, maar dat lukt niet altijd. Ze moeten dus leren om vragen hardop te stellen. Dan blijkt dat leden of deelnemers de handen wel uit de mouwen willen steken. Als je de klussen maar goed benoemt en zorgt dat er een kop en een staart aan zit, een begin en een einde, dan komt het wel goed. Wees dus helder over wat er moet gebeuren, dat is de boodschap.” Ten Berge zei het al: er wordt er veel gevraagd van vrijwilligers. “Daarom willen we ze zoveel mogelijk ondersteunen. Door ze gezond te houden, bijvoorbeeld door ze te stimuleren om te bewegen. Sportverenigingen spelen daar een noodzakelijke rol in. Een ander voorbeeld is de Maatschappelijke Stage van middelbare scholieren. Voor het vrijwilligerswerk is het een kans, maar het is ook een hoop gedoe om al die stages te regelen. Scholen en het vrijwilligerswerk moeten samen een klus zien te klaren terwijl ze elkaar eigenlijk niet eens kennen.” De gemeente Rijssen-Holten heeft in 2010 haar vrijwilligersbeleid vastgelegd in een nota. “We deden al van alles maar dat stond niet op papier en dat is natuurlijk al beter dan alles op papier hebben en niets doen.” Ten Berge grijst breed. “We hebben aan het vrijwilligerswerk gevraagd wat er nodig is, welke ondersteuning belangrijk is. Er is geen papiertje rondgestuurd met die vragen, nee, we hebben iedereen uitgenodigd hier in het gemeentehuis en er is een actieve discussie geweest. Goed naar elkaar luisteren, dat is de boodschap. We moeten het samen doen, elkaar serieus nemen, anders redden we het op termijn niet. De samenleving heeft vrijwilligerswerk nodig en daar moet je in investeren.”

puzzel O

G

V

V

R

V

I

N

N

O

R

J

I

W

V

I

P

I

O

A

G

E

V

L

V

A

E

N

R

E

R

R

D

I

R

D

K

D

I

I

E

E

E

N

J

R

N

R

D

S

I

N

I

E

E

R

B

I

N

D

E

N

R

E

S

U

W

I

O

R

J

U

G

L

L

G

E

E

N

F

G

J

P

S

I

T

I

R

E

E

E

O

W

L

T

R

L

S

I

L

P

L

S

I

E

E

P

U

T

G

T

L

N

S

L

I

R

V

C

E

E

U

I

E

I

L

D

K

A

V

O

L

O

C

M

N

I

I

E

I

A

Z

E

C

H

A

G

G

N

N

S

N

I

S

T

A

G

E

B

S

T

S

N

E

G

E

G

N

I

Z

J

I

R

G

R

E

V

E

N

R

L

G

G

P

A

R

T

I

C

I

P

A

T

I

E

O

I

V

E

R

A

N

K

E

R

E

N

U

D

B

D

L

A

A

T

E

B

N

O

R

E

T

N

A

R

ACTIEF BELEID CULTUUR DIGITALISERING ERKENNING GEZOND ONBETAALD ONVERPLICHT OPLEIDING OPLOSSING OVERIJSSEL PARTICIPATIE

PRIJS RANTER REGELGEVING SAMENLEVING SCOUTING STAGE VERANKEREN VERBINDEN VERGRIJZING VERSTERKEN VRIJWILLIGER WAARDERING

Zoals iedere woordzoeker bestaat deze puzzel uit een diagram en een alfabetische woordenlijst. De woordenlijst gaat natuurlijk over vrijwilligerswerk en Overijssel. Alle woorden uit de lijst hebben betrekking op vrijwilligerswerk en zitten kriskras in het diagram verborgen. De woorden vind je van links naar rechts; van rechts naar links; van boven naar beneden; van beneden naar boven of diagonaal. De bedoeling is dat je de woorden zoekt in het letterdiagram en deze wegstreept. De letters mogen meer dan één keer gebruikt worden. Als alle woorden van de lijst zijn weggestreept, blijven er nog een paar letters over die niet gebruikt zijn. Die letters vormen, van links naar rechts en van boven naar beneden, een zin. Dat woord is de oplossing. Stuur die oplossing naar [email protected]. De prijs die u kunt winnen, is een artikel met foto’s over de vrijwilligers(organisatie) waar u actief bent. Let op: dit blad wordt in een oplage van 10.000 stuks verspreid in de hele provincie.

De Vrijwilliger |voorjaar 2011

25

Alles begint

vrijwillig Onze samenleving draait voor een groot deel op de inzet van vrijwilligers. Hoewel gelukkig honderdduizenden burgers in Overijssel actief zijn als vrijwilliger, blijkt het toch vaak lastig om voldoende gemotiveerde vrijwilligers te vinden en te binden. En dat terwijl het maatschappelijk en economisch belang van vrijwilligerswerk juist steeds meer toeneemt. Allesbegint.vrijwillig is een meerjarige campagne van de provincie Overijssel om organisaties te ondersteunen bij het werven, waarderen en behouden van vrijwilligers. In deze editie van De Vrijwilliger besteden we aandacht aan de kansen die Allesbegint.vrijwillig biedt aan organisaties om zichzelf te promoten en nieuwe vrijwilligers te zoeken. De volgende keer belichten we de andere kant van de medaille: de mogelijkheden die Allesbegint.vrijwillig gaat bieden aan alle (potentiële) vrijwilligers zelf om een leuke klus op te zoeken met het project De freelance vrijwilliger. Wat kan uw organisatie met Allesbegint.vrijwillig? De website www.allesbegintvrijwillig.nl is het centrale punt waar u onder meer nieuws kunt vinden over vrijwilligers en vrijwilligerswerk. Wat is er te doen, waar en wanneer? Maar nog belangrijker: op de site kunt u zich als organisatie profileren en ook de vrijwilligers werven die u zo hard nodig heeft om al uw activiteiten uit te kunnen voeren. U kunt op de website een eigen account aanmaken, waardoor u toegang krijgt tot een aantal extra’s die Allesbegint.vrijwillig u biedt. Aanmelden is heel eenvoudig: ga naar de website en

26


vervolgens naar het onderdeel ‘log in’ (rechts boven aan de pagina). Hier kunt u zich aanmelden, waarna u een gebruikersnaam en inlogcode ontvangt, waarmee u in het vervolg direct toegang heeft tot uw eigen pagina en profiel. U kunt, zodra u een eigen account hebt, het volgende zelf regelen: • De activiteitenkalender invullen, zodat anderen kunnen zien waar u als organisatie mee bezig bent. • Een gratis online minicampagne starten. Met zo’n campagne kunt u uw organisatie presenteren en vacatures plaatsen op de website. U hoeft alleen de tekst van de vacature in te vullen en voor de rest, zoals mooie foto’s en een professionele opmaak, wordt door het webteam van Allebegint.vrijwillig gezorgd. De reacties van vrijwilligers op uw vacature(s) worden rechtstreeks doorgestuurd naar een door u zelf gekozen e-mailadres. U kunt vervolgens zelf contact opnemen met de geïnteresseerde kandidaat.

Als extra ondersteuning brengen wij het vrijwilligerssteunpunt in uw gemeente ook op de hoogte van uw geplaatste vacature. Mogelijk kan het steunpunt u helpen bij het zoeken naar kandidaten of andere ondersteuning bieden. U kunt via uw eigen pagina op www.allesbegintvrijwillig.nl natuurlijk ook een link leggen naar uw eigen website, zodat bezoekers op een eenvoudige manier nader kennis kunnen maken met uw organisatie.

overhandigen. Als standaardregel geldt dat er maximaal vijftig certificaten kunnen worden aangevraagd. Maar omdat Allesbegint.vrijwillig heel flexibel is en echt is bedoeld als extra steun voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties is het in overleg bijna altijd mogelijk meer certificaten aan te vragen. Neem gewoon even contact met ons op via [email protected] of via 074-2426520.

• Heeft u grotere ambities dan met een minicampagne zijn te realiseren? Neem dan contact met ons op om de opties te bespreken. We hebben de mogelijkheid samen met u een stevige campagne op te zetten, waarbij we allerlei publiciteitsmiddelen kunnen inzetten. U kunt hierbij denken aan flyers, folders, posters en dergelijke. Als u interesse heeft, volstaat een eenvoudig mailtje naar [email protected] waarin u uw wens uitspreekt. Wij nemen dan binnen enkele dagen contact met u op. U kunt ook bellen met 074-2426520 (Arcon in Borne) en vragen naar iemand van Alles begint.vrijwillig. • Tot slot kunt u waarderingscertificaten aanvragen om al uw vrijwilligers persoonlijk te bedanken voor het werk dat ze hebben gedaan. Via uw eigen account kunt u de namen van de vrijwilligers invullen, waarna er voor iedereen een persoonlijk certificaat wordt gemaakt. U ontvangt alle certificaten op het bij ons bekende adres, waarna u zelf een leuk moment kunt kiezen om de certificaten aan uw vrijwilligers te De Vrijwilliger | voorjaar 2011

27

WhoZnext heeft als doel om jongeren meer plezier te laten beleven aan sport en bewegen door hen er actief bij te betrekken. Kinderen vinden het erg leuk om sportactiviteiten te bedenken en te organiseren voor hun leeftijdsgenoten. Vanuit whoZnext krijgen jongeren concrete voorbeelden en tips over de vele mogelijkheden van sport en bewegen. whoZnext is bij de doelgroep 14-18 jaar een succes. Er zijn nu ruim 400 whoZnextteams en de vraag groeit. De ontwikkelaar van whoZnext, het Nederlands Instituut voor Sport & Bewegen, wil de winst van whoZnext graag inzetten voor een bredere doelgroep en daarom zijn er pilots gestart met whoZnext-junior, gericht op kinderen van 8-12 jaar. Er zijn drie verschillende settings: het primair onderwijs, de buitenschoolse opvang en de buurt. Bij elke pilot is een whoZnext-team opgericht. De teams bestaan uit zes tot acht kinderen en een coach die hen ondersteunt in het realiseren van de activiteiten. Voor meer info: www.whoznext.nl

28


R i v i e r e n w i j k

D e v e n t e r

Ik wist niet wat het was maar het is wel leuk!

Jovanni (13), Tugba (12), Nito (11), Mertcan (11) en Melih (12) zijn het whoZnext-team in de Rivierenwijk in Deventer. Samen hun begeleider jongerenwerker Vildan Acikel bedenken ze sportactiviteiten voor kinderen van groep zeven en acht. Vildan vertelt kort hoe het werkt. “Het is de bedoeling dat ze dingetjes bedenken voor hun leeftijdsgenoten hier in de wijk. Wat voor dingetjes? Vorig keer was er een springkussen en nu denken ze aan een levend tafelvoetbalspel. Ik begeleid hen, maar zij komen met de ideeën en de uitwerking, ik blijf op afstand. Zij moeten het zeggen en straks ook doen. Ik help alleen. En eerlijk gezegd is dat best moeilijk wat je bent gauw geneigd om zelf met ideeën te komen, je er mee te bemoeien.” Vandaag vergadert het whoZnext-team in activiteitencentrum De Venen. De bijeenkomst verloopt rustig. Er wordt geluisterd en er worden argumenten uitgewisseld. De kinderen praten vooral met elkaar. Vildan beperkt zich tot een opmerking of een verhelderende vraag.. Het gaat eerst vooral over dag en tijdstip. Het weekend lijkt een goed idee maar als een van de jongens ongens zegt dat hij dan moet voetballen, wordt de e woensdag voorgesteld. “Maar dan kom ik pas om één uur uur ur

uit school” zegt Melih. “Dan beginnen we toch om half twee of twee uur” zegt Jovanni. “Ja, maar we moeten de boel ook nog klaarzetten.” Als iemand de Kerstvakantie noemt, maakt het opeens niet meer uit op welke dag de activiteit is. “Dat kan” zegt een van de jongens “dan is er ook voetbalstop.” “Je bedoelt vast de winterstop” zegt Vildan. Ze hebben het over flyers die uitgedeeld moeten worden, over wat het gaat kosten om wat ze nodig hebben te huren, over het afsluiten van de weg. Waarom ze dit eigenlijk eigenlijk doen? doen Melih Me h is er bij gekoge g o men omdat z’n vriendje er ookk bij b zat. at “Ikk wist i niet wat het was maar ar het is wel leuk.” euk.” Tugba vindt het vooral gezellig: “Als je zelf wat doet ben je alleen, samen is veel gezelliger. En het is leuk om iets te regelen. Ik doe oe zelf ook wel mee maar ik ben toch ook een beetje de baas en dat is ook leuk.” Jovanni: “Je leert andere kinderen kennen en het is leuk om activiteiten in de wijk te hebben.” Mertcan: “Wij zorgen ervoor dat het goed gaat.” Nito heeft geen tijd meer om te vertellen waarvrijwilligerswerk doet bij whoZnext want ze om ze vrijwilligersw gitaarles en dat is ook belangrijk.” moet weg: gitaarle


29

Vrijwilligerssteunpunt Raalte Het Vrijwilligerssteunpunt Raalte zet zich in om mensen te helpen bij het vinden van passend vrijwilligerswerk en om verenigingen en organisaties te helpen bij het vinden van nieuwe vrijwilligers. U kunt u ook bij het Vrijwilligerssteunpunt Raalte terecht met vragen over vrijwilligerswerk. Wilt u bijvoorbeeld meer informatie over het werken met vrijwilligers, de gemeentelijke vrijwilligersverzekering, cursussen voor vrijwilligers, vrijwilligerscontracten of heeft u andere vragen die met vrijwilligerswerk te maken hebben? Kijk voor meer informatie op: www.vrijwilligerswerkraalte.nl. Volgens mij

Priscilla Dijkslag zoekt vrijwilligerswerk in Raalte. Ze is op weg naar het vrijwilligerssteunpunt in het Kulturhus.

is dit Passage nummer 3, hier moet het zijn…

Met de computer

kunnen we kijken wat er bij jou past.

We werken met een keuzemenu. Je kan kiezen

Hoi, welkom.

voor een sector. Kijk: sport, cultuur, zorg… Hier kies

Ik ben Anja Moser van het

je een doelgroep: jong, oud, iets met dieren… En ook

Vrijwilligerssteunpunt. Wat kan

nog eens in welk buurtdorp. Zullen

ik voor je doen?

we het eens proberen?

Ik wil iets ie doen

in de gemeente Raalte, iets

nuttigs maar het moet natuurlijk ook leuk zijn. Eerlijk gezegd weet ik het nog niet precies

Ik zie dat je iets

wilt met zorg voor ouderen in Raalte

zelf. De bibliotheek zoekt vrijwilligers die boeken

Ik ga een afspraak voor

uitzoeken voor mensen die zelf niet meer naar de

je maken bij de bibliotheek. Ik ben

bieb kunnen komen. Jij moet dus kiezen wat die

benieuwd wat je er van vindt. Laat je dat nog

mensen willen lezen. Dan moet je elkaar ook wel

even horen? Heel veel succes!

goed kennen. Lijkt je dat wat?

Ja, ik denk het wel, el,

maar ik wil wel eerst meer weten.

Bedankt nkt voor voo je j moeite.

Ik bel wel als ik geweest ben. Doei

30


Makkelijk dat Anja meteen

een afspraak voor me heeft gemaakt heeft.

Ik ben benieuwd hoe dat gaat in de bibliotheek. Ik ben best een beetje zenuwachtig.

Dag, ik ben Ingrid Brandt van de bibliotheek. Jij bent Priscilla?

Ja, dat ben ik.

Ik heb bij het Vrijwilligerssteunpunt een leuke vacature gezien. Boek Aan Huis?

Ja, dat klopt. Boek Aan Huis

is voor mensen die zelf niet naar de bibliotheek

kunnen komen. Als vrijwilliger moet je dus goed

We hebben een heleboel

weten wat iemand leuk vindt om te lezen. Goed d

boeken met een groot lettertype.

kennismaken is belangrijk want jij kiest wat

Dat D is makkelijk voor ouderen. Kijk hier

iemand anders gaat lezen!

zie je ze staan in de computer.

O, wat goed! Het lijkt mij

erg leuk om te doen. Vooral omdat je veel contact hebt met mensen en dat vind ik voor mezelf belangrijk.

Ik ben blij dat je zo

enthousiast bent. We kunnen altijd wel

mensen gebruiken. Ik zou zeggen: welkom! We gaan je goed inwerken en er voor zorgen dat jij een eigen clubje mensen krijgt. Kijk maar even rond, dan leer je de bieb alvast een beetje kennen.

Lijkt me heel handig om als je oud bent boeken te lezen met grote letters. Die Ingrid is hartstikke aardig. Ik ben blij dat Anja me hier naartoe gestuurd heeft. Zonder het Vrijwilligerssteunpunt was ik hier niet terechtgekomen. Ik word er helemaal blij van!

In Overijssel heeft iedere gemeente een vrijwilligerssteunpunt, een vrijwilligerscentrale of een vrijwilligersvacaturebank. Het zijn allemaal organisaties die bemiddelen tussen vraag en aanbod maar die ook in de breedte ondersteuning en advies bieden aan het organisaties die met vrijwilligers werken. Ze zijn ook nauw betrokken bij de Maatschappelijke Stage van leerlingen in het voorgezet onderwijs. De ondersteuners zoeken (en vinden) nieuwe manieren om het vrijwilligerswerk te promoten en te stimuleren. Adressen en informatie zijn te vinden op www.allesbegintvrijwillig.nl. Klik op het groene pijltje ‘ga naar de portal’ en dan op ‘in uw gemeente’, doorklikken naar de gewenste gemeente en de contactgegevens komen in beeld. De Vrijwilliger | voorjaar 2011

31

Overijsselse Vrijwilligersprijs Sinds 1999 wordt ieder jaar de Overijsselse Vrijwilligersprijs uitgereikt. Voor die prijs worden altijd meer dan honderd vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties genomineerd. De uitreiking vindt plaats in het Provinciehuis in Zwolle en is sinds jaar en dag een behoorlijk spektakel. In 2011 komt er een speciale editie. Uiteraard heeft dat te maken met het Europees Jaar van de Vrijwilliger. Er wordt nauw samengewerkt met de landelijke projectgroep die zich bezighoudt met bijzondere activiteiten in het Europees Jaar. Een onderdeel zal zijn de uitreiking van de ‘Meer Dan Handen Award’. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een bijzondere versie van de OVP. In mei 2011 komt er een nieuwe De Vrijwilliger uit, dan meer voor de OVP in 2011.

woorden...

Het is wellicht uit mijn gedachten verdwenen, maar ik vraag me oprecht af of in de jaren zestig het woord vrijwilliger wel bestond. Volgens mij deden mensen in die tijd iets naast hun werk: iets ‘bij de voetbal’, iets voor de kerk, iets bij de volkstuinvereniging. Iets doen werd ongemerkt vrijwilligerswerk. Maar, wanneer is dat woord in hemelsnaam ontstaan, wie heeft het uitgevonden en misschien nog wel belangrijker: waarom? Was ‘iets doen’ misschien te gewoon? Mijn eigen eerste herinnering aan het woord ‘vrijwillig’ komt van de Stichting Nederlandse Vrijwilligers (SNV), een organisatie die mensen naar de binnenlanden van Afrika stuurde om daar goede dingen te doen voor arme mensen. Die vrijwilligers hadden beroepen waar ze in Afrika nuttige dingen mee konden: verpleegster, landbouwdeskundige, schoolmeester of iets dergelijks. Na een Afrikaanse streektaalcursus en het aanleren van vaardigheden als het verwisselen van een autoband zonder hulpmiddelen, werden de vrijwilligers een jaar naar Kongo of Burkina Faso gestuurd. “Ik ga naar Kongo”, dat ging ergens over. Burkina Faso moest nog worden uitgevonden, dat was nog Opper-Volta. Ergens boven de Volta. Niemand wist waar dat was, laat staan dat je erheen kon. Ik dwaal af. De Nederlandse vrijwilligers deden namens ons allemaal goed werk in verre buitenlanden. Vrijwillig! Voor hen betekende dat vooral dat ze er 32


geen salaris voor kregen. Wikipedia kijkt verder terug in de geschiedenis en voegt aan het woord een dimensie toe: “Internationale Brigades van vrijwilligers vochten in de Spaanse Burgeroorlog tegen de nationalisten van Franco.” Hier gaat het meer over ‘uit vrije wil’. Niemand had die vrijwilligers gevraagd om naar Spanje te gaan; ze wilden het zelf, uit vrije wil. Van Dale zegt simpel maar doeltreffend: “vrij•wil•lig bn, bw uit eigen beweging, niet gedwongen.” Wat je er ook over zegt, ook de huidige vrijwilliger is actief uit vrije wil. En ze zijn zoveel gaan doen dat de wereld niet meer zonder ze kan. Nu niet en morgen ook niet. Het woord vrijwillig zal ooit wel weer verdwijnen, want zo gaat het met woorden. Nieuwe ingeving: was de vrijwilliger de vervanger van de vrijgestelden? Dat waren mensen die vrijgesteld werden van normaal werk om andere dingen te doen. Was het een term van de vakbond? Of van de Jeugdbeweging? Van de padvinderij misschien? Hoe zou een vrijwilliger over vijftig jaar genoemd worden? Of is er dan geen woord meer voor omdat de scheiding tussen werk en vrije tijd helemaal gaat vervallen? Ik zou wel een suggestie willen doen, een nieuw woord voor vrijwilliger. Maar ik weet het echt niet. U wel? Suggesties zijn welkom! Stuur ze naar: [email protected]. U leest het in het tweede nummer.

De Vrijwilliger. Passie voor de natuur. Het Zalkerveer. WhoZnext. Uit overtuiging. Vrijwilligerssteunpunt. grondslag in Westerhaar

Recommend Documents