Het Jaar van de Vrijwilliger Lieve Hoet
Waarom wil de Europese Unie een speciaal jaar voor het vrijwilligers-
2011: Europees jaar van het vrijwilligerswerk
werk? 'Vrijwilligers maken het verschil!’, dat
Je moeder vraagt of iemand het gras wil afrijden. Jij hebt wel zin want de zon schijnt. 'Fijn', zegt je mama. 'Ik had niet gedacht dat ik zo snel een vrijwilliger zou vinden.'
is de slogan van het EYV. Iedereen kent in zijn buurt of zijn familie wel iemand die zich inzet voor anderen, maar vaak weten we niet precies wat ze doen. Dit jaar
Verstaan we dat onder 'het Europese jaar van de vrijwilliger'?
leren
de
mensen
ook
de
verschillende organisaties beter kennen: misschien zit er een bij waar ze zelf actief aan willen meewerken. De vrijwilligersorganisaties zelf zitten soms ook met vragen, bijvoorbeeld over het verzamelen van fondsen, het
Niet echt. Een vrijwilliger is iemand die zich gedurende een langere periode inzet in een groep, voor een bepaald goed doel en zonder dat hij of zij ervoor betaald wordt. Dus door één keer gras af te rijden behoor je nog niet tot die grote groep van 'vrijwilligers' die door Europa in de kijker worden gezet tijdens EYV 2011 (= European Year of
maken van een website, over de verzekering, over wat wel of niet mag als je vrijwilligerswerk doet enzovoort.
Heel veel soorten vrijwilligerswerk Niet iedereen heeft dezelfde mogelijkheden en dezelfde interesses. Daardoor zal je vrijwilligers vinden in heel verschillende sectoren.
Volunteering 2011).
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.1
Het Jaar van de Vrijwilliger
Zo kan je vrijwilliger zijn in een
post geholpen door een vrijwilliger van
ontwikkelingsorganisatie. Of je sluit
het Vlaamse Kruis.
aan bij een sportclub. Een vereniging zoals het Rode Kruis telt ook veel vrijwilligers. Maar ook het OCMW, een school of bibliotheek kunnen beroep doen op vrijwilligers. Wat doen die vrijwilligers precies? De meesten zetten zich het hele jaar door in, maar soms heb je maar vrijwilligers nodig voor één activiteit. Enkele voorbeelden ...
Binnenkort is er waarschijnlijk een schoolfeest op je school. Gelukkig zijn er heel wat ouders die vrijwillig willen komen helpen.
De vzw BIZON organiseert namiddagen en zelfs een kamp voor kinderen en jongeren die anders bijna nooit de kans
En natuurlijk mogen we de leiding van de jeugdbewegingen niet vergeten ... ook zij zijn vrijwilligers!
krijgen om iets 'bizonders' te beleven. Als vrijwilliger kun je daar helpen bij de activiteiten, maar je kunt er ook koken of voor de financiële kant zorgen. Wie gaat sporten kent de ouders wel die vrijwillig achter de bar staan, voor het vervoer zorgen of de truitjes wassen.
Wie
tijdens
de
match
geblesseerd raakt, wordt in de EHBO-
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.2
Ik vrijwillig? Misschien
wil
jij
worden. Kan dat?
ook
vrijwilliger
Het Jaar van de Vrijwilliger
Nu nog niet. Vrijwilligers hebben
arm door een val tijdens het opzetten
rechten en plichten, net als iedereen.
van een standje, dan moet je dat
Zo mag je pas als echte 'vrijwilliger'
meestal zelf betalen.
werken vanaf het jaar dat je 16 wordt.
Je ziet dat elke vrijwilliger zich goed
Je mag ook geen werk afnemen van
moet
iemand die wel zou betaald worden.
organisatie werkt.
Zo
mag
je
niet
vrijwillig
(dus
onbetaald) opdienen in een restaurant. Je
mag
natuurlijk
wel
wafels,
tombolakaartjes of kalenders verkopen voor
het
goede
doel,
voor
een
vrijwilligersorganisatie.
informeren
over
hoe
de
Wat drijft hen? Waarom wil iemand zoveel uren van zijn vrije tijd opofferen voor anderen? Enkele vrijwilligers vertellen. Een jongen helpt samen met zijn vader padden veilig naar de overkant van een weg te brengen. 'Ik ben in de Jeugdbond voor Natuur en Milieu', zegt hij. 'Daar leren we via spelletjes en quizzen veel over de natuur. Als je zo'n emmer
vol
padden
veilig
kunt
overzetten, geeft dat een supergevoel!' Een jonge mama helpt de heemkundige Omdat vrijwilligers aangesloten zijn bij een organisatie, zijn ze normaal verzekerd, tenminste als die organisatie dat voorzien heeft. Meestal ben je verzekerd voor schade die een ander,
kring met het bijwerken van hun website. 'Ik werk graag met de computer', zegt ze. 'En de geschiedenis van mijn stad heeft me altijd geboeid. Een mooie combinatie dus.'
door jouw fout, oploopt. Breek je je
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.3
Het Jaar van de Vrijwilliger
Een ouder koppel helpt nog oudere
ervaring helpen. Zo had je een win-
mensen in het rusthuis om met de
winsituatie.'
rolstoel een lentewandeling te maken. 'Mijn
moeder
heeft
hier
lang
verbleven', zegt de vrouw. 'Toen hebben we gezien hoe eenzaam sommige
bewoners
zijn.
En
wat
betekent een halve dag per week?'
In
een
amateurmuziekorganisatie
werkt een jongen die geen noot muziek kent. 'Ik hou van muziek en ze hadden iemand nodig die graag sleurt en klopt en vijst. Je hebt bij vrijwilligers denkers én doeners nodig. Ik ben een Een pas afgestudeerde verpleger is,
doener.'
vóór hij hier begon te werken, drie
Acties
maanden als ontwikkelingshelper naar Togo gegaan. 'Ik wou kennismaken met een andere cultuur. De mensen in Togo zijn erg gastvrij, zelfs al hebben ze bijna niets. Zelf kon ik hen met mijn
Van 3 tot 12 december 2010 werd in Brussel de start van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk gegeven met een
EYV-tour,
informatieve
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.4
een
rondreizende
tentoonstelling
over
Het Jaar van de Vrijwilliger
vrijwilligerswerk in Europa. Er werd
Week van de Vrijwilliger (28 februari -
een speciale website gebouwd (www.
5 maart) werden veel vrijwilligers in de
eyv2011.be) en er werden affiches,
bloemetjes gezet. En op 5 december
kalenders
2011 is het de internationale Dag van
en
zelfs
een
speciale
postzegel verspreid.
de Vrijwilliger.
Wat kun jij nu doen? Weet je dat Europa zeker 100 miljoen vrijwilligers telt? Eén op vijf Vlamingen zit in een vrijwilligersorganisatie. Gelukkig! Stel je voor dat alles wat zij doen zou wegvallen ... Je inzetten voor anderen helpt niet alleen die anderen: je kunt zelf ook En dan zijn er nog de gepimpte mugs,
veel bijleren, je maakt samen plezier,
versierde mokken met een boodschap
leert elkaars gewoontes én vaardigheden
van Herman van Rompuy (de Europese
kennen. Vrijwilligerswerk brengt een
president), Herman Brusselmans (een
mix van mensen bij elkaar.
auteur) en Katelijne Damen (een actrice). Wie wil, kan ook een creatief verhaal, anekdote of gedicht over vrijwilligers insturen. Maar het belangrijkste zijn de acties voor en met vrijwilligers. Zo heb je op veel plaatsen in Europa debatten over het werk van vrijwilligers. Tijdens de
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.5
Het Jaar van de Vrijwilliger
Je bent nog geen zestien, en toch kun
Engelse woord voor 'mok'.
je al helpen. In kleine dingen. Als je
heemkundige kring: een organisatie
school een actie voor het Zuiden houdt,
die de geschiedenis van een stad, dorp
als je jeugdbeweging gaat helpen bij
of streek bestudeert
bejaarden,
OCMW:
als
in
je
buurt
een
Openbaar
Centrum
voor
buurtfeest gehouden wordt of als je
Maatschappelijk Welzijn, een
buurjongen in een rolstoel terechtkomt,
openbare dienst die in elke gemeente
hebben ze je hulp nodig. En zo krijg je
de zwaksten helpt, bv. kansarmen,
de smaak van het vrijwilligerswerk
ouderen ...
zeker te pakken!
ontwikkelingsorganisatie: een
Verklarende woordenlijst De schuin gedrukte woorden uit de tekst worden hieronder verklaard. debat: een discussie tussen mensen die een andere mening hebben over een bepaald onderwerp Europese Unie (EU): een organisatie van 27 Europese landen die op politiek, economisch en gerechtelijk
vlak
samenwerken fondsen: geld dat gebruikt wordt voor de werking van de organisatie gepimpte
mug:
versierde
mok.
'Gepimpt' wordt vooral gebruikt voor overdadig versierde auto's. 'Mug' is het
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.6
organisatie die projecten in het Zuiden opzet om daar de armere bevolking nieuwe kansen te geven sectoren: gebieden, bv. de economische sector, geneeskundige sector Togo: een West-Afrikaans land
Het Jaar van de Vrijwilliger
En nu jij! 1. Marieke is 12 jaar. Ze gaat, samen met haar zus van 20, deur aan deur kalenders verkopen voor de scouts. Is Marieke een 'vrijwilliger'? Waarom (niet)? -----------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Jonas' vader heeft een café. In het weekend moet Jonas (17 jaar) vaak helpen omdat het dan druk is. Zijn vader vindt dat hij Jonas niets moet betalen: hij is tenslotte familie! a) Is Jonas een 'vrijwilliger'? Waarom (niet)? b) Wat zou er gebeuren als Jonas een dienblad met glazen laat vallen en daardoor een klant verwondt? -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Stel je voor dat alle vrijwilligers zouden staken. Wat zou er gebeuren als ... a) er bij een wielerwedstrijd geen seingevers op de hoeken van de straten zouden staan? ----------------------------------------------------------------------------------------------------b) er geen cliniclowns zouden optreden bij zieke kinderen? -----------------------------------------------------------------------------------------------------
c) Vul zelf nog een voorbeeld in en beschrijf wat het gevolg zou zijn. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.7
Het Jaar van de Vrijwilliger
4. 'GOED doen doet GOED' is de slogan van de Vrijwilligerscentrale van Brugge. Een andere slogan is: 'Vrijwilligers zijn kosteloos, maar ze zijn onbetaalbaar!' Wat zou men met deze slogans bedoelen? -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Vind jij dat leerlingen verplicht zouden moeten worden om eens als 'vrijwilliger' te gaan werken? a) Vanaf welke leeftijd? b) In welke sector? Bij welke organisatie? c) Hoe vaak? Eén keer of elke maand een uur of ... d) Sommigen willen dat vreemdelingen hier een halve dag als vrijwilliger moeten werken, om zo de taal en de gewoonten sneller te leren. Wat vind jij daarvan? ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Wat is een 'Chinese vrijwilliger'? Kun je een voorbeeld geven? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------(Illustratieverantwoording: het copyright van de illustraties berust bij de volgende personen, firma's en instellingen: Ina Hallemans (tekeningen), Reporters (p. 2), iStockphoto en Reporters(p.4))
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.8