DE VILLA VAN JUFFROUW B - EEN SENSIBILISERINGSACTIE VOOR DE ARCHITECTUUR -

PERSDOSSIER

DE VILLA VAN JUFFROUW B - EEN SENSIBILISERINGSACTIE VOOR DE ARCHITECTUUR VAN 8 MAART TOT 30 APRIL 2011

In de Fondation pour l’Architecture, Brussel IN HET KADER VAN HET PROGRAMMA ‘ARCHITECTUUR IN HET VROUWELIJK’

REIZENDE TENTOONSTELLING GEREALISEERD DOOR DE CITÉ DE L’ARCHITECTURE & DU PATRIMOINE, INSTITUT FRANÇAIS D’ARCHITECTURE

FONDS POUR L’ARCHITECTURE Vzw – Kluisstraat 55, 1050 Brussel Tel : 0032/ (0)2.642.24.80 / Fax : 0032/ (0)2.642.24.82 - [email protected]

V RIJ SPEL AAN DE DROOM Als Staatssecretaris bevoegd voor Stedebouw, wil ik graag de belangrijke rol van de vrouwen in de architectuur belichten door aan de vzw "Fonds pour l'architecture" die reeds gedurende verschillende jaren actief is op het gebied van de wetenschappelijk studie en de promotie van de architectuur in de meest brede zin, dit te verwezenlijken. Tijdens de uitgebreide gedachtenwisseling die het Brusselse Gewest voor het ogenblik voert over de archtecturale kwaliteit van de grote uitdagingen die zich aankondigen ( vooral op demografisch gebied), lijkt het me essentieel om te luisteren en zich te inspireren op de opinie en de gevoeligheid van hen die meer dan de helft van onze bevolking uitmaken : namelijk de vrouwen ! Vergeleken met de mannen, die dikwijls in deze materie het voortouw nemen, hebben de vrouwen over het algemeen een verschillende perceptie van de stad , haar indeling, vrije ruimtes en van haar stedebouw. Dit programma opgedragen aan "de vrouwelijke architectuur" bestaat uit een ronde tafel, een film en verschillende tentoonstellingen en zal starten op 8 maart met "La villa de Mademoiselle B". Grappig, origineel en gerealiseerd door 10 architect-vrouwen, zal deze tentoonstelling vragen stellen over de mode en de actuele levensstijl en zal tevens alternatieve benaderingen voorstellen voor het gestandardiseerde dagelijks huiselijke leven. Op een ludieke manier zullen de kwaliteiten en de hoogtepunten van onze creatieve architect-vrouwen in de schijnwerpers worden gezet in een hedendaagse context. Ik ben uitermate blij dat ik deze focus op "de vrouwelijke architectuur" heb kunnen opstarten en ik twijfel er niet aan dat hij ons veel rijke ervaringen zal bijbrengen, vooral voor ons , de mannen ! Emir Kir, Staatssecretaris bevoegd voor Stedebouw van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Binnen het uitgebreide gamma van tijdelijk tentoonstellingen gepresenteerd door de Cité de l’architecture & du patrimoine neemt ‘De Villa van Juffrouw B’ een aparte plaats in. Architecte Fiona Meadows bedacht een tentoonstelling rond een bekende pop die volledig vanuit de fantasie vertrekt. Tien vrouwelijke architecten kregen vrij spel om elk een kamer te ontwerpen in een maquette van een grote villa in negen delen. Fiona en haar handlangsters slagen er in om serieus over architectuur te spreken en ons tegelijkertijd te doen lachen. Ze hebben rond de Villa van Juffrouw B op een humoristische en unieke manier een rijkgeschakeerde creatieve ploeg verzameld met als motto: Waag het niet ons plezier te verpesten ! Hun creatie is als een veelkleurige, verrassende zuurstok. Maar via spel en droom wil de curator, die ook les geeft in architectuur, vooral de creativiteit aantonen van hedendaagse Franse vrouwelijke architecten. En deze ambitie is ook een van de missies van onze jonge Cité. François de Mazières Voorzitter van de Cité de l’architecture & du patrimoine, Parijs

DE VILLA VAN JUFFROUW B Alles is begonnen met een telefoontje : op zoek naar voor haar passende ruimtes belt Juffrouw B naar de Cité de l’architecture et du patrimoine om haar te helpen haar droomvilla te ontwerpen… Tien vrouwelijke architecten worden uitgenodigd om deze te bedenken en uit te voeren : in plaats van een conventionele indeling bedenken ze negen leefwerelden voor een reizend huis dat ook een schitterend portret is van de pop en haar architecten. Barbie is een pop op een zesde van de grootte van een mens. De villa, op een 1/6 van een normaal huis, bestaat uit negen stroken van gelijke afmetingen die elk een unieke wereld ontwikkelen volgens een gegeven programma. Met de woning als een voor de architecten bijzonder onderwerp voor experiment en reflectie, had ieder van de uitgenodigde ontwerpsters hier alle vrijheid om de huidige levenswijzen in vraag te stellen en alternatieven aan te reiken voor het gestandaardiseerde huiselijke leven. Het spel begon op 8 maart, Internationale Vrouwendag, met een loting die iedere architecte een specifiek deel van de villa gaf. Dominique Jakob wierp zich op de ruimte voor vrienden, Urban Cottage ; Anne-Françoise Jumeau en Emmanuelle Marin-Trottin kregen de meest polyvalente ruimte, een garage die ook als kunstgalerij en zolder dient, Treasure Island ; Isabelle Hérault heeft een keuken bedacht om te ontvangen, Lunch Box ; Gaëlle Hamonic heeft zich op het salon gericht, Blablabla Lounge ; Florence Lipsky heeft een multimediaal kantoor ontworpen, I.T. Lab ; Karine Herman heeft een mega dressing annex gymzaal op punt gesteld, Beauty Building Space ; Sophie Delhay heeft een meditatieruimte gebouwd, Body & Soul Boudoir ; Raphaëlle Hondelatte heeft nagedacht over de verfijnde intimiteit, Secret Garden ; Archi media girls stellen voor de dieren een veranderende nachtclub voor, Pet Land. Altijd klaar om nieuwe terreinen te verkennen stelt Juffrouw B alles in het werk om banden te leggen tussen alle kunstenaars die haar interesseren en die in haar geïnteresseerd zijn, alle onderwerpen die haar fascineren : mode, keuken, design, fotografie, hedendaagse kunst, muziek … Fiona Meadows Curator van de tentoonstelling

HET PROGRAMMA VAN DE VILLA De pop is een uitbeelding op een zesde van de grootte van een mens. De villa is daarom een 1/6 van een huis op ware grootte en verdeeld in negen identieke stroken, elk met een eigen universum, ontworpen door een vrouwelijke architect. 1- URBAN COTTAGE (Dominique Jakob) Het plezier van met vrienden samen te zijn, volledig onafhankelijk: sterren en jet setters die je in de disco kruist, tijdens een festival, op de tv-vloer, persoonlijkheden die je tegenkomt in de Unesco, tijdens een symposium, tijdens humanitaire missies aan de andere kant van de wereld of net om de hoek… Of om eenvoudigweg je vrienden te ontmoeten voor pyjamafeestjes in Star Academy-stijl. 2- TREASURE ISLAND (Anne-Françoise Jumeau en Emmanuelle Marin-Trottin) Een drievuldig plezier : garage, zolder, kunstgalerie, een ruimte die de auto of elk ander transportmiddel als kunstwerk integreert, omringd door fetisjobjecten verzameld op rommelmarkten. 3- LUNCH BOX (Isabel Hérault) Het plezier van het eten, de smaak maar ook de geur, het zicht, het aanraken. Bio, moleculair, traditioneel… en de knabbel niet te vergeten. Een ruimte met fornuizen, piano, bankettafel, theetafel… 4- BLABLABLA LOUNGE (Gaëlle Hamonic) Het plezier van het praten bij het haardvuur, te feesten of in select gezelschap samen te komen voor een liefdadigheid-, politieke of wijkvereniging. Sofa’s, bar, kandelaars, waterpijpen… 5- I.T. LAB. (Florence Lipsky) Het numerieke plezier in al haar vormen : werk-, ontwerp- en ontspanningsruimte. Contact leggen via MSN, chatten, James Bond girl spelen, films draaien in je home cinema. 6- BEAUTY BUILDING SPACE (Karine Herman) Het plezier van het zich mooi maken, het zich zonder complex overgeven aan het narcisme, zich te transformeren, te travesteren of zich te trainen : fitness, opmaak, passessies. Spiegelzaal, kleedkamer, podium voor defilés… 7- BODY & SOUL BOUDOIR (Sophie Delhay) Het plezier van de rust voor lichaam en geest : relaxen in een bad, wegdromen in bed of in boeken, aan yoga doen, je psycholoog of coach ontvangen, mediteren, je eigen altaar voor je voorouders creëren… 8- SECRET GARDEN (Raphaëlle Hondelatte) Het plezier van een echte geheime tuin, om er je ‘knuffel’ te verstoppen, je dagboek te schrijven, je familieportretten op te bergen of eenvoudig naar het toilet te vluchten (misschien de beste huilplek…). 9- PET LAND (Archi media girls) (Strook gemaakt tijdens kinderateliers). Het plezier om aan je hele menagerie van gevederde, behaarde of geschubde vrienden een speelplek te geven die steeds weer veranderd kan worden.

DE ARCHITECTEN KARINE HERMAN k-architectures 156 rue Oberkampf, 75011 Parijs [email protected] / www.K-architectures.com Tel./Fax : +33 (0)1 53 26 36 45 Karine Herman (geboren in 1972), afgestudeerd aan de architectuurschool van Paris-La Villette in 2000 Oprichting van k-architectures in 2002 Depot voor archeologische opgravingen, Soissons, oplevering 2008 Cultureel centrum Kremlin-Bicêtre, oplevering 2008 Internationaal centrum voor grafische vormgeving, Chaumont, wedstrijd 2007

RAPHAËLLE HONDELATTE Hondelatte Laporte architecten 88, rue Philippe de Girard, 75018 Parijs [email protected] Tel. : +33 (0)1 49 95 04 28 / Fax : +33 (0)1 49 95 04 29 Raphaëlle Hondelatte (geboren in 1967), afgestudeerd aan de architectuurschool van Bordeaux in 1997 Oprichting van Hondelatte Laporte architecten in 2001 21 individuele huizen en 6 kantoren ‘Les diversités’, Bordeaux, oplevering 2008 Crèche des Lyanes, Parijs, oplevering 2008 20 woningen ‘Autrement rue Rebière’, Parijs, oplevering 2008

SOPHIE DELHAY 7-7ter cour des petites écuries, 75010 Parijs [email protected] Tel : +33 (0)9 52 11 12 25 / Fax : +33 (0)9 57 11 12 25 Sophie Delhay (geboren in 1974), afgestudeerd aan de architectuurschool van Lille in 1999 Co-creatie van het kantoor Boskop in 2004 en LABO_skop, het laboratorium ‘Woningen en ruimtelijke ordening. Verkenningen’ van het kantoor. 55 experimentele woningen, Nantes, oplevering januari 2008 Gebouw ‘Liberté’, Beuvrages, september 2007 Filmhuis, 2 zalen en kantoren, Saverne, wedstrijd 2005

DOMINIQUE JAKOB Jakob+MacFarlane 13 rue des Petites-Écuries, 75010 Parijs [email protected]/ www.jakobmacfarlane.com Tel. : +33 (0)1 44 79 05 72 / Fax : +33 (0)1 48 00 97 93 Dominique Jakob (geboren in 1966), afgestudeerd aan de architectuurschool van Paris-Villemin in 1991 Dominique Jakob en Brendan MacFarlane zijn partners sinds 1994 100 woningen ‘Hérold’, Parijs, oplevering 2008 Dock de Paris, 2007 Pick bar van het restaurant Georges, Centre Pompidou, 2007

EMMANUELLE MARIN-TROTTIN & ANNE-FRANÇOISE JUMEAU PERIPHERIQUES architecten 8 rue Montcalm, 75018 Paris / 4 passage de la Fonderie, 75011 Parijs [email protected] Tel. : +33 (0)1 44 92 05 01 Fax : +33 (0)1 44 92 05 14 / Tel.: +33 (0)1 43 55 59 95 Fax: +33 (0)1 43 55 64 84 Anne-Françoise Jumeau (geboren in 1962), afgestudeerd aan de architectuurschool van ParisVillemin in 1987 Emmanuelle Marin-Trottin (geboren in 1967), afgestudeerd aan de architectuurschool van Paris-la Seine in 1991 Oprichting van PERIPHERIQUES in 1995 Delaville Café, Parijs, 2004 ATRIUM, campus Jussieu, Parijs, 2006 Huis GO, Thionville, 2006 ISABEL HERAULT Hérault Arnod architecten 9 place Saint-Bruno, 38000 Grenoble [email protected] Tel. : +33 (0)4 76 12 94 94 / Fax : +33 (0)4 76 86 11 44 Isabel Hérault, afgestudeerd aan de architectuurschool van Grenoble in 1987 Oprichting van Hérault Arnod architecten in 1991 Mondiale zetel van de Rossignolgroep, Moirans, oplevering begin 2009 Archeologisch museum en park van Paladru, Montferrat, lac de Paladru, oplevering onder beraad, initieel voorzien voor 2003 IJsbaan in de agglomeratie van Grenoble, oplevering 2001

GAËLLE HAMONIC Hamonic + Masson 93 rue Montmartre, 75002 Parijs [email protected] Tel. : +33 (0)1 53 62 99 43 / Fax : +33 (0)1 53 62 99 38 Gaëlle Hamonic (geboren in 1968), afgestudeerd aan de architectuurschool van Paris-Belleville in 2000 Oprichting van Hamonic + Masson in 1996 Centre des archives contemporaines, Fontainebleau, oplevering 2007 Familiehuis, Rouen, oplevering eind 2007 Lagere school ‘Tour d’Auvergne’, Paris 9, oplevering 2008

FLORENCE LIPSKY Lipsky + Rollet architecten 18 rue de la Perle, 75003 Parijs [email protected] www.lipsky-rollet.com Tel. : +33 (0)1 48 87 16 33/ Fax : +33 (0)1 48 87 42 77 Florence Lipsky (geboren in 1960), afgestudeerd aan de architectuurschool van Grenoble in 1985 Oprichting van Lipsky + Rollet architecten in 1990 Kristalmuseum Saint-Louis, 2007 Les Grands Ateliers de l’Isle-d’Abeau, 2002. Universiteitsbibliotheek van de campus d’Orléans La Source (Prijs Équerre zilver 2005)

FIONA MEADOWS Archi media girls 7 rue Moreau, 93200 Saint Denis [email protected] Tel. : +33 (0)1 58 51 52 71 Fiona Meadows (geboren in 1967), afgestudeerd aan de architectuurschool van Paris-La Villette in 1990 Oprichting van Archi media, met Frédéric Nantois, in 1992 Het echtscheidingshuis, Veules-les-Roses, 2002 Het huis van divorce, sea, sex and sun, Benifallet, Spanje, 2003 U.R.L. 2, Lille, 2004

DE PORTRETTENGALERIJ Voorafgaand aan de villa, die 11 meter lang is, wordt een reeks foto’s van de architecten in hun favoriete kamer getoond: de architect in haar eigen door tijd en gebruik getekende woonomgeving, onderzoekt haar ideale woonplek die de bezoeker kan zien in haar creatie voor Juffrouw B. Mona Awad, fotografe van de tentoonstelling en de ‘making-of’, maakte deze portretten en van elke architect, een foto van haar favoriete realisatie. Ze heeft op die manier ook de modestilisten en hun collecties voor elke ruimte van de villa gefotografeerd en tot slot de beelden die de fotoroman van de villa maken…

MONA AWAD, 37 JAAR, FOTOGRAFE Afgestudeerd aan Paris VIII - 1997 - Licentiaat Beeldende kunst en fotografie Mona interesseert zich in de plaats, de representatie en de perceptie van de vrouw in de wereld, de motivatie voor haar vele reizen naar New York, Brazilië, Thailand, Egypte. Thema’s die haar als Frans-Egyptische nauw aan het hart liggen. Naast het maken van reportages werkt ze ook in de studio om in een ander licht te kunnen werken. De vrouw is niet haar enige uitverkoren thema : ze verkent ook stillevens en culinaire kunst. In 2007/2008 maakt ze een tentoonstelling rond 10 vrouwelijke architecten en hun werk in de Cité de l’architecture & du patrimoine (Parijs). Het is een reizende tentoonstelling die aan een wereldtournee begint met haltes in Ljubljana in Slovenië, vanaf april 2009 in het Museum van Hedendaagse Kunst van Taiwan en nu in Brussel. “De architectuur maakt deel uit van ons leven, we leven in architectuur…ik heb altijd architectuur- of stedelijke beelden gemaakt, ik vind esthetiek in de structuren die ons omringen. Waarom niet geraakt worden door een monument, een gebouw, door de ons omringende architectuur, overdag of ‘s nachts, in Parijs of ergens anders.” Mona AWAD werkt tegenwoordig voor interieurtijdschriften, modecatalogi en voor het bedrijf Mattel. Het is eerder toevallig dat ze voor Barbie werkt. Na de tentoonstelling van architectuurbeelden van de werken van de architecten waarmee ze werkte, fotografeert ze hen opnieuw rond het thema van de maquette van de villa. Barbie is mooi, vrij en zo Frans dat het een plezier is om met haar te werken ! Haar ervaring in de mode en lifestyle deed haar de juiste manier van werken ontdekken: “Ik begon met reeksen foto’s rond Barbie in verschillende omgevingen die ik zelf geënsceneerd had en ik ben haar gaan zien als een vrouw en niet als eenvoudige pop.”

ALGEMENE INFO La Villa de Melle B, een tentoonstelling gemaakt door de Cité de l’architecture & du patrimoine / Institut français d’architecture (Ifa) in samenwerking met Mattel Frankrijk François de Mazières, voorzitter van de Cité de l’architecture & du patrimoine Francis Rambert, directeur van het Ifa

Gepresenteerd in de Fondation pour l’Architecture in het kader van het programma ‘Architectuur in het vrouwelijk’, gesteund door het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Administratie voor Ruimtelijke Ordening en Huisvesting. Maurice Culot, voorzitter

Curator : Fiona Meadows, Ifa Vormgeving : Dorothée Beauvais Algemene coördinatie: Myriam Feuchot, Christine Carboni & Agnès Herpin (Ifa) Élodie Phalippou Communicatie : Jean-Marie Guinebert, directeur communicatie en de partners (Cité) Claire Le Roy en Guillaume Lebigre, grafisch vormgevers (Cité) Architecten van de Villa : Dominique Jakob (Urban Cottage) Anne-Françoise Jumeau en Emmanuelle Marin-Trottin (Treasure Island) Isabel Hérault (Lunch Box) Gaëlle Hamonic (Blablabla Lounge) Florence Lipsky (I.T. Lab) Karine Herman (Beauty Building Space) Sophie Delhay (Body and Soul Boudoir) Raphaëlle Hondelatte (Secret Garden) Fiona Meadows (Pet Land)

Deze tentoonstelling werd gemaakt in samenwerking met Mattel Frankrijk, Vitra en Teva ; met medewerking van PR-bureau Self-Image en de steun van de bedrijven Négatif + Alexance, agence web & multimedia

De plek De tentoonstelling heeft plaats in de Fondation pour l’Architecture (CIVA) in Elsene, gevestigd in een voormalige elektriciteitscentrale uit het begin van de 20e eeuw. Opgericht in 1986 is de Fondation pour l’Architecture een belangrijke speler in het Brusselse culturele leven via tentoonstellingen rond architectuur, stedenbouw, design van 1850 tot vandaag en verschillende activiteiten zoals rondleidingen, kinderateliers, conferenties, symposia… Het programma ‘Architectuur in het vrouwelijk’ • Maandag 7 maart 2011 : Officiële presentatie van het programma ‘Architectuur in het vrouwelijk’ Opening van de tentoonstelling ‘De Villa van Juffrouw B.’ Persconferentie en vernissage. • Van 8 maart tot 30 april 2011 : Tentoonstelling ‘De Villa van Juffrouw B.’ • Dinsdag 22 maart 2011 van 14u tot 18u : Ronde tafelgesprek met vrouwen uit de architectuurwereld Reflectie en debat over de plaats van de vrouw in de architectuurwereld: hoe beleeft de vrouw haar verhouding tot de woning, de stad, de ruimte? Wat is haar rol binnen architectuurbureaus? Zijn de aan haar toevertrouwde projecten seksegebonden (scholen, crèches, decoratie eerder dan fabrieken)? Hoe komt het dat het beroep zich zo langzaam vervrouwelijkt? Wat te denken van het ‘sterrensysteem’ in de architectuur (Zaha Hadid, Kazuyo Sejima…)? • Van 24 mei tot 28 augustus 2011 : Tentoonstelling ‘Anna Heringer’ Deze jonge Duitse architecte heeft in Bangladesh een ‘handgemaakte’ school ontworpen. Het ging er om een school te creëren die kinderen zin gaf om te leren, maar ook om een gebouw te realiseren dat natuurlijke materialen herwaardeert die in het land steeds meer vervangen worden door industriële materialen. Ze ontving de Aga Khan Prijs in 2007. • Van 18 oktober tot 31 december : 20 portretten van vrouwen uit de wereld van de architectuur en de bouw door Gaël Turine en Loïc Delvaulx De twintig portretten werden door de twee fotografen gemaakt rond de werkplek (kantoor, werf…) waar een belangrijke realisatie ontstaat. Een video in verband met het thema van het project, gemaakt door Stenola Productions De cineaste interviewt vrouwen op straat en vraagt hun naar hun mening over de rol van de vrouwelijke architect. De video wordt parallel aan de portrettengalerij getoond.

Educatieve dienst De educatieve dienst van de Fondation pour l’Architecture stelt een reeks ludieke en pedagogische activiteiten voor rond de tentoonstelling. Interactieve rondleidingen, creatieve ateliers, vakantiestages, verjaardagen, … bedacht voor een jong publiek, beschikbaar voor zowel families als scholen. Rondleidingen voor kinderen en volwassenen na reservatie.

Data, openingsuren en tarief Van 8 maart tot 30 april 2011 Toegangsprijs: 2 €

Van dinsdag tot vrijdag van 12u tot 18u Zaterdag en zondag van 10u30 tot 18u Gesloten op maandag

Plek Fondation pour l’Architecture Fonds pour l’Architecture Vzw (CIVA) Kluisstraat 55, 1050 Brussel Tel : +32(0)2.642.24.80 - Fax : +32(0)2.642.24.82 Email : [email protected] - http://www.fondationpourlarchitecture.be Programmaverantwoordelijken: Maurice Culot en Anne-Marie Pirlot Contact Pers & Communicatie : Bertille Amaudric en Jacinthe Gigou Tel : +32(0)2.642.24.80 - Tel : +32(0)2.642.24.75 Email : [email protected] ; [email protected] Educatieve dienst: Anne-Catherine Laroche Tel : +32(0)2.642.24.75 Email : [email protected] Info en reservatie rondleidingen: Bertille Amaudric en Jacinthe Gigou Tel : +32(0)2.642.24.80 - Tel : +32(0)2.642.24.75 Email : [email protected]

Met de steun van: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Administratie Ruimtelijke Ordening en Huisvesting.