Bestuursverslag 2008
De Viermaster, in vertrouwde handen
in vertrouwde handen
Inhoudsopgave Voorwoord algemeen_ _________________________________________________________________________ 3 Inleiding_ ________________________________________________________________________________________ 4 Voorwoord bestuur________________________________________________________________________________ 4 Juridische structuur_______________________________________________________________________________ 5 Organisatiestructuur_ _____________________________________________________________________________ 5 Kwaliteitsmodel INK_______________________________________________________________________________ 6 Missie VPCO “De Viermaster”_______________________________________________________________________ 6 Kernactiviteiten_ __________________________________________________________________________________ 7 Activiteiten boekjaar_______________________________________________________________________________ 7 Samenvatting_ ____________________________________________________________________________________ 9 Instellingsgegevens_ _________________________________________________________________________ 10 Gegevens scholen_________________________________________________________________________________ 10 Bestuur en organisatie_ ___________________________________________________________________________ 11 Managementstatuut_______________________________________________________________________________ 12 Samenstelling van het management__________________________________________________________________ 12 Vergaderonderwerpen en frequentie_ ________________________________________________________________ 12 Schoolindicatoren_ _______________________________________________________________________________ 13 Medezeggenschap_________________________________________________________________________________ 13 Klachten________________________________________________________________________________________ 16 Toelatings- en toegankelijkheidsbeleid________________________________________________________________ 16 Christelijke identiteit______________________________________________________________________________ 16 Verbonden partijen________________________________________________________________________________ 16 Personeelsbeleid_______________________________________________________________________________ 17 Leerlingen_______________________________________________________________________________________ 17 Meerjarenprognoses in fpe’s_ ______________________________________________________________________ 17 Verdeling man / vrouw_____________________________________________________________________________ 17 Gewogen gemiddelde leeftijd (GGL)_ ________________________________________________________________ 18 In- en uitstroom 2008_____________________________________________________________________________ 19 Gevoerde beleid inzake beheersing van uitkeringen na ontslag____________________________________________ 19 Mobiliteit________________________________________________________________________________________ 19 Verzuimcijfers 2008_______________________________________________________________________________ 20 Arbo/BHV_______________________________________________________________________________________ 22 Scholing_ _______________________________________________________________________________________ 23 Onderwijsprestaties___________________________________________________________________________ 24 Onderwijskundig beleid____________________________________________________________________________ 24 Resultaten_______________________________________________________________________________________ 24 IC-standaardscores CITO-Eindtoets groep 8 2006 – 2008_ _____________________________________________ 24 Inspectiebezoeken_ ________________________________________________________________________________ 25 Brede school_____________________________________________________________________________________ 25 Buitenschoolse opvang_ ___________________________________________________________________________ 25 Overblijven______________________________________________________________________________________ 25 Locale educatieve agenda (LEA)_____________________________________________________________________ 25 Kwaliteitsbeleid________________________________________________________________________________ 26 Huisvesting_____________________________________________________________________________________ 27 ICT_ ______________________________________________________________________________________________ 28 Samenwerking, communicatie en PR__________________________________________________________ 30 Financiën________________________________________________________________________________________ 31 Risicomanagement_________________________________________________________________________________ 31 Kengetallen______________________________________________________________________________________ 31 Balans per 31 december 2008_______________________________________________________________________ 33 Staat van baten en lasten 2008 _ ___________________________________________________________________ 35
22
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 2
05-06-2009 16:01:34
Voorwoord algemeen Voor u ligt het bestuursverslag over het jaar 2008. In dit bestuursverslag legt het bestuur op hoofdlijnen verantwoording af aan de ledenvergadering en de GMR over het gevoerde beleid in 2008. Het bestuursverslag wordt uitgereikt aan de leden van de GMR, de directies van de scholen, de betrokken gemeenten en de inspectie voor het primair onderwijs. Het bestuursverslag is voor iedereen toegankelijk via onze website www.vpcodeviermaster.nl In het afgelopen jaar hebben velen zich ingezet voor het verder vormgeven van de Vereniging en het afstemmen van de werkzaamheden op de scholen. De acht scholen van de Viermaster gaan uit van de grondslag van “De Viermaster” die is vastgelegd in de statuten: de Bijbel is het Woord van God, bron voor het geloof en hoogste norm voor leven en handelen. Kleurrijkheid Binnen “De Viermaster” heeft iedere school de ruimte om eigen accenten aan het onderwijs te geven. Dit is mogelijk binnen de uitgangspunten van de Vereniging. Het nieuwe logo, de veelkleurige handjes, symboliseren de kleurrijkheid op de scholen binnen de blauwe basiskleur van VPCO “De Viermaster”. De slogan van “De Viermaster” is “in vertrouwde handen”. Met deze slogan verwijzen we naar het samenwerken tussen de scholen en op de scholen, maar ook naar de Hand van God, Die het werk op de scholen wil zegenen. Kenmerkend beeld voor onze organisatie is: Eigenheid in de scholen, gebaseerd op de uitgangspunten van “De Viermaster”. De veelkleurigheid op de scholen levert beelden en gesprekken op. Door de uitwisseling van informatie en leerervaringen op de scholen en tussen de scholen onderling wordt de kwaliteit van het onderwijs bevorderd. Daar gaat het ons om: kwaliteit leveren aan de kinderen die u aan onze zorgen heeft toevertrouwd. De Scholen en de Vereniging staan voor: o o o o
Christelijke identiteit Kwaliteit Betrokkenheid Samenwerking
We danken iedereen die zich voor de scholen heeft ingezet. In het bijzonder danken we de Heere God, Die iedereen de kracht en wijsheid heeft gegeven. Het bestuur en de directies zetten zich in voor het christelijk onderwijs op de scholen, zoals dit is vastgelegd in de statuten, en voor de realisering van kwalitatief goed onderwijs.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 3
VPCO “De Viermaster”
33
05-06-2009 16:01:34
Inleiding Voorwoord bestuur In het jaarverslag worden de onderwijskundige doelstellingen, personeelsmanagement en besteding van middelen ten aanzien van de huisvestingsplanning, inventarisbeheer en materiële exploitatie getoetst aan de doelen en activiteitenplannen zoals gesteld in het jaarplan/begroting 2008. Het jaarverslag is kwalitatief gebaseerd op het INK model, Instituut Nederlandse Kwaliteit. Dit model gaat uit van een vaste methode voor het kijken naar organisatie en organisatieontwikkeling. In een volgende paragraaf wordt het INK model summier toegelicht. Het INK model is ons uitgangspunt. De instrumenten die we gebruiken kunnen daarvan afwijken. De opzet van het jaarverslag 2008 is in de lijn van het veranderend toezicht, zoals dit is gepresenteerd door de Inspectie van het Onderwijs in het kader van de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT). Een belangrijk uitgangspunt van de WOT is dat de onderwijsinstellingen zelf door een systematisch opgezette kwaliteitszorg de kwaliteit van hun onderwijs bewaken. Daarnaast wordt ook rekening gehouden met de verplichte invoering van het elektronisch financieel jaarverslag (EFJ) per 2007. Door op deze wijze het beleidsplan, de begroting, de activiteitenplannen en het jaarverslag te integreren binnen één systematiek, kan op de juiste wijze inzicht worden verstrekt aan de verschillende instanties. Hierbij dient opgemerkt te worden dat dit jaarverslag hoort bij de verplichte externe jaarrekening ten behoeve van het Ministerie van OCenW.
Wij presenteren u hierbij het bestuursverslag over het jaar 2008.
Ederveen, april 2009
Namens het bestuur,
H. Jonker algemeen directeur
44
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 4
05-06-2009 16:01:34
Juridische structuur De Vereniging Protestant Christelijk Onderwijs De Viermaster is opgericht op 1 augustus 2006. Het adres is Schoolstraat 1, 6744 WS Ederveen. Het brinnummer is 41621 / AJ 40.
Organisatiestructuur In het navolgende organogram wordt de organisatiestructuur weergegeven.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 5
VPCO “De Viermaster”
55
05-06-2009 16:01:34
Opmerking Het bestuur draagt zoveel mogelijk taken over aan de algemeen directeur, maar blijft wel eindverantwoordelijk voor alles wat in de organisatie gebeurt. Dit is vastgesteld in het managementstatuut. Bij het overdragen van taken gaat het voornamelijk om de voorbereiding en uitvoering van het strategisch beleidsplan, evenals de dagelijkse gang van zaken in de scholen. Het bestuur werkt vanuit een bestuurlijk kader, waarin het richtinggevende uitspraken doet voor de verschillende beleidsterreinen. Deze uitspraken vormen de uitgangspunten voor het strategisch beleidsplan. Het bestuur heeft op 21 november 2007 het strategisch beleidsplan 2007-2011 definitief vastgesteld. Door middel van evaluatie van de realisering van de doelen wordt de uitvoering van het beleid gevolgd en zo nodig bijgesteld. Ter uitvoering van het strategisch beleidsplan is een managementcontract opgesteld tussen het bestuur en de algemeen directeur.
Kwaliteitsmodel INK Het bestuur hanteert de opzet van het INK model als belangrijkste instrument voor de bewaking van de kwaliteit en de inrichting van managementprocessen.
Missie VPCO “De Viermaster” De Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs “De Viermaster” heeft als missie het bevorderen van het protestants-christelijk primair onderwijs in de plaatsen Ederveen, Elst (Utrecht), Renswoude, Scherpenzeel en Overberg en eventueel in andere plaatsen in de regio. De Vereniging vindt de gemeenschappelijke ideële basis voor haar handelen en de inhoud van het onderwijs in de grondslag van de Vereniging, zoals deze is weergegeven in artikel 3 van de statuten:
De Vereniging heeft als grondslag de Bijbel als het Woord van God, bron voor het geloof en hoogste norm voor leven en handelen. De Drie Formulieren van Enigheid geven richting aan de verduidelijking van de Bijbel en de identiteit van de Vereniging. Binnen dit kader is er ruimte en respect voor elkaars geloofsbeleving.
De Vereniging is verantwoordelijk voor het bieden van kwalitatief goed christelijk onderwijs.
Doelen van het Strategisch Beleidsplan (SBP) Het Strategisch Beleidsplan (SBP) geeft de hoofdlijnen van het bestuursbeleid en de strategische keuzes daarbinnen aan voor de periode 2007-2011. Het gaat om een beschrijving op verenigingsniveau en bovenschools niveau. In het SBP wordt aangegeven waar we ons als bestuur de komende jaren op willen richten, waar we samen met het management, de teams, het ondersteunend personeel en de medezeggenschapsraden naar toe werken.
66
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 6
05-06-2009 16:01:34
Naast de organisatiestructuur (zie vorige pagina) worden in het SBP de gewenste ontwikkelingen en strategische keuzes ten aanzien van de volgende beleidsterreinen beschreven: • bestuur & identiteit • onderwijs • personeel & organisatie • financiën & huisvesting • communicatie & kwaliteit • maatschappelijk draagvlak Het SBP is in de komende jaren het referentiekader voor de voorbereiding, de ontwikkeling, de uitvoering en de evaluatie van het beleid binnen de Vereniging. Bestuursbesluiten, operationele plannen en resultaten zullen steeds getoetst worden aan het SBP. Slechts bij uitzondering kan er op grond van argumenten afgeweken worden van de geformuleerde hoofdlijnen in dit strategisch beleidsplan. Het SBP moet een levend document zijn dat richting geeft aan de activiteiten binnen de Vereniging.
Samenhang tussen SBP en operationele plannen Het SBP geeft de richting van het beleid voor de komende jaren aan. De concrete invulling en uitwerking van het strategisch beleid gebeurt door middel van de operationele plannen of beleidsplannen t.a.v. specifieke deelterreinen, die op school- of bovenschools niveau ontwikkeld worden. Het SBP is daarmee de basis en het vertrekpunt voor beleidsvorming en uitwerking. In dit strategisch beleid beschrijven we de hoofdlijnen van ons beleid voor de periode 2007-2011. Dit document is de basis voor overleg met diverse geledingen en belanghebbenden. Er is in ieder geval een relatie tussen het SBP 2007-2011, het schoolplan 2007-2011, de jaarplannen, het (meerjaren) bestuursformatieplan en het personeelsbeleidsplan. De hoofdlijnen van beleid, zoals die geformuleerd zijn in het SBP, vormen de basis van gesprekken over de voortgang en uitvoering van beleid tussen het bestuur en het bovenschools management. Looptijd en evaluatie van het SBP Het SBP heeft een looptijd van vier jaar. Indien nodig kan het op onderdelen tijdens deze looptijd bijgesteld worden. Dit gebeurt op basis van evaluatie van het lopende beleid en op basis van interne en externe ontwikkelingen.
Kernactiviteiten De Vereniging stelt zich ten doel de bevordering van het protestants-christelijk primair onderwijs in de plaatsen Ederveen, Elst (Utrecht), Renswoude, Scherpenzeel en Overberg en eventueel in andere plaatsen in de regio. Onder het bestuur vallen acht scholen met 1807 kinderen op de teldatum van 1 oktober 2008. De kerntaken van de Vereniging zijn neergelegd in artikel 3 van de Statuten (versie Akte van oprichting VPCO “De Viermaster”, akte de dato 17 juli 2006).
Activiteiten boekjaar Op 6 februari 2008 was de jaarlijkse studiebijeenkomst voor het personeel van de acht scholen. Het thema van de bijeenkomst was “Jij doet er toe….”, waarbij duidelijk werd dat het vak van leraar een vak is om trots op te zijn. Op 1 mei 2008 is dhr. W. Heij gestart als directeur van CBS De Maatjes als opvolger van dhr. W. Koenen.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 7
VPCO “De Viermaster”
77
05-06-2009 16:01:35
De brand in CBS De Stifthorst op 9 maart 2008 heeft schade veroorzaakt en veel emoties losgemaakt. Omdat de brand in de nacht van zaterdag op zondag plaats vond waren er geen persoonlijke ongelukken. De schade kon hersteld worden. Helaas had de school enkele maanden later te maken met meerdere pogingen tot brandstichting. De dader kon ’s nachts door de politie op heterdaad betrapt worden. CBS De Wegwijzer heeft lange tijd te maken gehad met emoties die los zijn gekomen voor en na de veroordeling van een inwoner uit het dorp als gevolg van grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwensinspectie is ingeschakeld. In 2008 is er een schoonmaakcontract afgesloten voor alle scholen en is er een nieuwe brochure uitgegeven met daarin opgenomen de nieuwe huisstijl, de veelkleurige handjes. Aan het einde van het jaar zijn twee conciërges en vijf administratief ondersteuners benoemd. Hiervoor is de loonkostensubsidie voor ondersteuners aangevraagd die door het Ministerie is verstrekt. Door deze benoemingen kan de werkdruk voor de directeuren en leerkrachten verminderd worden. Het Convenant Leerkracht van Nederland is door de vakbonden getekend. Door het nemen van meerdere maatregelen moet het beroep van leerkracht en directeur aantrekkelijker en de kwaliteit van het onderwijs verbeterd worden De komende jaren zullen onderdelen uit het Convenant verder uitgewerkt worden. De invoering van de functiemix op 1 augustus 2010 is hier een voorbeeld van. Er komt meer aandacht voor de Good Governance. Het bestuur streeft goed bestuur na waarbij er rekenschap afgelegd wordt aan de ledenvergadering, maar ook aan andere instanties. In 2009 zal er een wet komen voor Good Governance. In het kader van Passend Onderwiis gaan Weer Samen Naar School verbanden waar onze scholen toe horen (WSNS Ede, Veenendaal en Barneveld) nauwer samenwerken in een netwerk. Hiervoor is een Convenant opgesteld. De volgende onderwerpen werden in het bestuur besproken c.q. vastgesteld: - Begroting 2008 - Bestuursformatieplan 2008-2009 - Jaarrekening 2007 - Bestuursverslag 2007 - Planning en control cyclus - Verzuimcijfers 2007 - Arbo-zaken - Scholing - Reglementen MR en GMR - Tussenschoolse opvang - Bekwaamheidsdossier en gesprekscyclus - Beoordelingen t.g.v. Convenant LeerKracht van Nederland - Functiebouwwerk VPCO De Viermaster - Benoeming en ontslag (procedure) - Benoeming administratief medewerkers en conciërge m.b.v. loonkostensubsidie - Kwaliteitsbeleid - Passend Onderwijs - LEA en brede school - Privacy reglementen en EIC (elektronische informatie- en communicatiemiddelen) - Veiligheidsplan en veiligheid op scholen - Onderzoek veiligheid technische installaties - Nieuwbouw in Elst, Renswoude en Scherpenzeel - Beleid t.a.v. bestuurswoningen
88
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 8
05-06-2009 16:01:35
- -
Statuten stichting Peuterspeelzaal ’t Visnet Onderhoudsbegroting 2009
Beleid 2008 niet gerealiseerd •
Beleid scholing middenkader
In ontwikkeling • Beleid per school voor sociale veiligheid, incl. psychosociale belasting (Veiligheidsplan) • Het opstellen van beleid voor het vormgeven aan de identiteit op Verenigings- en schoolniveau. Conclusie Geconcludeerd mag worden dat de meeste beleidsvoornemens voor het jaar 2008 zijn uitgevoerd. Daarnaast zijn er enkele beleidsvoornemens in ontwikkeling. Een enkel onderwerp is doorgeschoven naar het jaar 2009.
Beleidsvoornemens 2009 • Het uniformeren van beleid. • Financiële ondersteuning ouders i.v.m. derdegeldstromen. • Versterking financiële deskundigheid van de administratief ondersteuners. • Een bovenschools begeleidingstraject voor nieuwe leerkrachten. • Tevredenheidpeiling onder ouders uitvoeren. • Bezinning op de invoering van het passend onderwijs. • Het opstellen van een veiligheidsplan. • Het implementeren van het bekwaamheidsdossier, POP en gesprekscyclus. • Het opzetten van de functiemix. • Het opstellen van beleid m.b.t. hoogbegaafdheid.
Samenvatting In het afgelopen jaar is er heel veel gebeurd. Deze activiteiten hebben geleid tot een verdere professionalisering van de organisatie. Het belangrijkste is geweest dat we op de scholen christelijk onderwijs hebben gegeven. De directies op de scholen hebben zich daar met hun leerkrachten voor ingezet. We danken hen voor deze inzet. Daarnaast hebben de leden van het bestuur, de medezeggenschapsraden, de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad, de ouderraden en vele ouders zich ingezet voor de scholen. Ook hen danken we hartelijk voor het vele werk dat verzet is. Onze Heere God heeft ons allen de kracht gegeven voor het werk op en voor de scholen. Hem mogen we daarvoor danken. In dit bestuursverslag zijn opgenomen de balans per 31 december 2008 en de exploitatierekening 2008. De volledige financiële verantwoording over het boekjaar 2008 wordt in een separate jaarrekening uitgegeven. Deze jaarrekening is voorzien van een accountantsverklaring. We spreken tenslotte de wens uit dat onze Vader het werk op de scholen zal zegenen ten behoeve van de kinderen die aan onze zorgen zijn toevertrouwd.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 9
VPCO “De Viermaster”
99
05-06-2009 16:01:35
Instellingsgegevens Gegevens scholen De 8 scholen die uitgaan van de VPCO “De Viermaster” werden d.d. 1 oktober 2008 bezocht door 1807 leerlingen en er werkten in 2008 gemiddeld 161 personeelsleden. Het gaat om de volgende scholen: Scherpenzeel CBS De Bruinhorst Bruinhorsterlaan 70/72 Postbus 64, 3925 ZH Scherpenzeel Dhr. G. van den Brink Tel: 033 – 2772013 Fax: 033 – 2589545 e-mail:
[email protected] Website: www.bruinhorstschool.nl CBS De Maatjes Walstrolaan 2, 3925 RT Scherpenzeel Mevr. J.A. Kloosterziel, wnd. dir. (tot 01-05-2008) Dhr. W. Heij (v.a. 01-05-2008) Tel. 033 – 2772211 Fax: 033 – 2589931 e-mail:
[email protected] Website: www.cbsdemaatjes.nl
CBS De Glashorst Glashorst 24 Postbus 69, 3925 ZH Scherpenzeel Dhr. J. Bos Tel: 033 – 2772277 Fax: 033 – 2589697 e-mail:
[email protected] Website: www.glashorst.nl Overberg CBS De Wegwijzer Haarweg 23, 3959 AM Overberg Tel: 0343 – 481375 Fax: 0343 – 481088 e-mail:
[email protected] Website: www.wegwijzeroverberg.nl
Renswoude CBS De Borgwal Lijsterbeslaan 18 Postbus 44, 3927 ZL Renswoude Dhr. J. van de Pol Tel: 0318 – 572014 Fax: 0318 – 574923 e-mail:
[email protected] Website: www.deborgwal.nl
CBS De Stifthorst Oude Holleweg 17, 3927 CK Renswoude Dhr. R. Perfors Tel: 0318 – 571956 Fax: 0318 – 571956 e-mail:
[email protected] Website: www.destifthorst.nl
Elst School met de Bijbel Het Visnet Beatrixstraat 68, 3921 BR Elst Dhr. M.C. Blok Tel: 0318 – 471336 Fax: 0318 – 471342 e-mail:
[email protected] Website: www.visnet-elst.nl
Ederveen Julianaschool Schoolstraat 1, 6744 WS Ederveen Dhr. T.W. van Zee Tel: 0318 – 571170 Fax: 0318 – 576075 e-mail:
[email protected] Website: www.juliana-ederveen.nl
VPCO “De Viermaster” Algemeen directeur: Dhr. H. Jonker Schoolstraat 1, 6744 WS Ederveen Tel: 0318 – 576580 Fax: 0318 – 576445 e-mail:
[email protected] Website: www.vpcodeviermaster.nl Inschrijfnummer Kamer van Koophandel: 9162406
10 10
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 10
05-06-2009 16:01:35
Bestuur en organisatie bestuurssamenstelling De volgende personen maken deel uit van het bestuur van VPCO “De Viermaster”. naam
woonplaats
Dhr. P. Groenendijk
Elst
Dhr. G.G. van Sijpveld
Scherpenzeel
Dhr. H. Zwart
Renswoude
Dhr. H. Vermeer
Overberg
Mw. M. van Dijk – Vlot
Ederveen
Dhr. D. van Laar
Elst
Dhr. D. Zwijnenburg
Ederveen
Functie (portefeuille) Voorzitter (algemene zaken) Secretaris (organisatie) Penningmeester (financiën / organisatie) Alg. adjunct / vice-voorzitter (algemene zaken) Bestuurslid (personeel) Bestuurslid (identiteit) Bestuurslid (huisvesting)
De volgende personen zijn in 2008 afgetreden: naam
woonplaats
Functie
Dhr. G.J. Pitlo
Elst
Voorzitter
Dhr. A. Geerestein
Ederveen
Bestuurslid
Mevr. J.J.C. van Voorst van Beest - van Wolferen
Renswoude
Bestuurslid
Het bestuur heeft in het boekjaar acht maal vergaderd. bestuursbureau / management Schoolstraat 1, 6744 WS Ederveen Tel: 0318 – 576580 Fax: 0318 – 576445 e-mail:
[email protected] Website: www.vpcodeviermaster.nl Inschrijfnummer Kamer van Koophandel: 9162406 Samenstelling : naam Dhr. H. Jonker Mw. H. Vlastuin-Hulstein Mw. J. van Noort – Willemsen (per 19-12-2008) Geen Geen
Functie Algemeen directeur Secretaresse Administratief medewerker Stafmedewerker financiën Stafmedewerker personeel
De algemeen directeur maakt op afroep gebruik van de deskundigheid van specialisten.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 11
VPCO “De Viermaster”
11 11
05-06-2009 16:01:35
Managementstatuut Het bestuurs- en directiereglement is een uitwerking van het besturingsmodel ‘Besturen op hoofdlijnen’ door een toezichthoudend bestuur. Het besturingsmodel is kaderstellend voor wat in dit reglement is neergelegd. We spreken ook wel over een managementstatuut. Het statuut heeft een praktische taakverdeling tussen bestuur, algemeen directeur en directeuren.
Artikel 1 Dit bestuurs- en directiereglement is een uitwerking van het besturingsmodel ‘Besturen op hoofdlijnen’ door een toezichthoudend bestuur. Het besturingsmodel is derhalve kaderstellend voor wat in dit reglement is neergelegd. De algemeen directeur heeft de dagelijkse leiding van de Vereniging. Hij is voorzitter van het directieberaad en voert namens het bestuur van de Vereniging onderhandelingen met de GMR. Daarnaast voert hij regelmatig gesprekken met de directeuren van de scholen en stuurt hij de medewerkers van het bestuursbureau aan.
Samenstelling van het management Het directieoverleg van VPCO “De Viermaster”, waar alle directieleden van de acht Viermasterscholen deel van uitmaken, staat onder leiding van de algemeen directeur, Dhr. H. Jonker.
Vergaderonderwerpen en frequentie Het directieoverleg vindt maandelijks plaats. In het jaar 2008 zijn in het directieoverleg de volgende onderwerpen besproken. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
12 12
Begroting 2008 Formatieplan 2008-2009 Tevredenheidspeiling personeel 2008 Studiebijeenkomst 2008 Huisstijl Functiehuis Bekwaamheidsdossier, gesprekscyclus Reglement ouderraad Intervisiepunt “Hoe motiveer je leerkrachten” Passend Onderwijs Kanjertraining RI&E Overblijfcursus Kwaliteitszorg Werving administratief ondersteuners n.a.v. overheidssubsidie Schoonmaakcontract Intervisiepunt “Dossiervorming” Studiedag 2009 Formatieverplichtingen Vormgeven identiteit Begeleiding/coaching startende leerkrachten Bapo Jaarverslag 2007-2008
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 12
05-06-2009 16:01:35
Marap 2008-2009 Beleidsontwikkeling 2008-2009 Studietweedaagse directeuren Sociale veiligheid Nieuw toezicht inspectie Werving administratief ondersteuners en conciërge n.a.v. loonkostensubsidie Reglement en afspraken tussenschoolse opvang Vergaderrooster en taakverdeling Financiën BHV Evaluatie informatiemiddag “Een klacht en dan?” Convenant LeerKracht van Nederland Beoordelingen t.g.v. Convenant LeerKracht van Nederland Invoering bekwaamheidsdossier, gesprekscyclus Digitaal volgsysteem Informatieverstrekking/transparantie richting team, MR, GMR
- - - - - - - - - - - - - - - -
Schoolindicatoren Telling per 1 oktober 2008
School 1 2 3 4 5 6 7 8
De Wegwijzer De Maatjes De Glashorst De Bruinhorst Julianaschool Het Visnet De Borgwal De Stifthorst Totaal
Leerl. Leerl. Pers. Pers Groepen Groepen 1-10-07 1-10-08 1-10-07 1-10-08 1-10-07 1-10-08 102 99 12 12 6 6 252 260 23 23 11 11 248 243 19 20 11 11 172 164 16 15 8 8 276 259 22 26 12 11 364 358 27 29 15 16 199 205 17 18 9 10 226 219 20 18 9 9 1839 1807 156 161 81 82
Medezeggenschap Aan iedere school is een medezeggenschapsraad verbonden. Centraal functioneert een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). In 2008 is een scholingsprogramma opgestart voor (G)MR-leden. In dit scholingsprogramma zijn de volgende onderdelen aangeboden: - Basiscursus onderwijs & organisatie - Basiscursus medezeggenschap - Workshop functioneren (G)MR - Workshop medezeggenschap in de praktijk De scholingsbijeenkomsten werden goed bezocht en zijn positief gewaardeerd. De GMR heeft in het jaar 2008 zes maal vergaderd. De GMR heeft o.a. de volgende onderwerpen besproken. - - -
Scholing (G)MR Begeleiding/coaching startende leerkrachten Functiedifferentiatie / Functiehuis
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 13
VPCO “De Viermaster”
13 13
05-06-2009 16:01:35
-
14 14
Bekwaamheidseisen leerkrachten, bekwaamheidsdossier, gesprekscyclus Begroting Verzuimanalyse 2007 Tevredenheidspeiling personeel 2008 Arbo-zaken Bestuursformatieplan 2008-2009 Functiebouwwerk/uitbreiding bestuursbureau Privacy reglementen en EIC (elektronische informatie- en communicatiemiddelen)
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 14
05-06-2009 16:01:35
Ledenlijst GMR VPCO “De Viermaster” Voorzitter Martin Zwaan
personeelsgeleding CBS De Maatjes
Secretaris Dianne Gerritsen
oudergeleding CBS De Glashorst
Penningmeester Henk Boom
oudergeleding CBS De Maatjes
Leden CBS De Borgwal Esther van der Hart Diana Verdam
personeelsgeleding oudergeleding
CBS De Bruinhorst Gerda Veenendaal Martien Heijting
oudergeleding personeelsgeleding
CBS De Glashorst Rianne Eskes Dianne Gerritsen
personeelsgeleding oudergeleding/secr.
CBS De Maatjes Martin Zwaan Henk Boom
pers./voorzitter oudergeleding penn.
Julianaschool Marianne van Roekel Dicky Bos
oudergeleding personeelsgeleding
CBS De Stifthorst Hanneke de Bruin Marco van der Meer
personeelsgeleding oudergeleding
SmdB Het Visnet Regina van den Bovenkamp Teuni Al-Rahani
personeelsgeleding oudergeleding
CBS De Wegwijzer Dick de Leeuw Annemieke van der Veer
oudergeleding personeelsgeleding
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 15
VPCO “De Viermaster”
15 15
05-06-2009 16:01:35
Klachten Aan de kwaliteit van het onderwijs en de communicatie met leerkrachten en leerlingen maar ook van de leerlingen onderling wordt op de Viermaster-scholen veel zorg besteed. Elke school heeft een interne en externe vertrouwenspersoon. Het bestuur is aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie. Op één school zijn 3 klachten binnengekomen. Het bestuur heeft in de afwikkeling van de klachten bemiddeld. De klachten zijn besproken met de betrokkenen en de directie van de school en hebben geleid tot een oplossing. Er zijn geen klachten binnengekomen bij de Landelijke Klachtencommissie.
Toelatings- en toegankelijkheidsbeleid De Vereniging heeft scholen in 5 dorpskernen. Deze scholen hebben een eigen natuurlijk voedingsgebied. Er is een gezamenlijke kennismakingsbrochure, deze wordt bij de aanmelding verstrekt. Tijdens de kennismakingsgesprekken met de scholen wordt aangegeven dat de ouders welkom zijn op de scholen en dat zij zich akkoord verklaren met het christelijke karakter van de school en de grondslag en doelstelling van de Vereniging respecteren c.q. onderschrijven. Een voorwaarde is ook dat de kinderen deelnemen aan de activiteiten volgens het schoolplan en activiteitenplan. Er is op onze scholen geen sprake van een spreidingsconvenant waardoor allochtone kinderen verspreid worden over de scholen.
Christelijke identiteit Het bestuur van VPCO “De Viermaster” hecht grote waarde aan de vorm en inhoud van de christelijke identiteit op de scholen. Dit is vastgelegd in de statuten van de Vereniging en de beleidsdocumenten. Onder leiding van de Besturenraad wordt gewerkt aan de bezinning op de vorm en inhoud van de christelijke identiteit op Verenigingsniveau, maar ook om hierover gesprekken te laten plaats vinden op de scholen. In 2009 zal dit proces voortgezet worden. Het doel is om in 2009 te komen tot een kaderstellende notitie over de vorm en inhoud van de christelijke identiteit op de scholen. In het schooljaar 2009-2010 zullen er op de scholen eigen bijeenkomsten belegd worden om te komen tot het vormgeven van de schoolspecifieke christelijke identiteit. Ook zal een gezamenlijke studiedag georganiseerd worden voor alle leerkrachten.
Verbonden partijen VPCO “De Viermaster” heeft in 2008 geen verbonden partij. Dit zal in 2009 wel het geval zijn doordat het bestuur van VPCO “De Viermaster” zeggenschap zal krijgen in het bestuur van Stichting Peuterspeelzaal ’t Visnet in Elst.
16 16
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 16
05-06-2009 16:01:35
Personeelsbeleid
Leerlingen Het aantal leerlingen van VPCO De Viermaster was op 1 oktober 2006: 1768 Het aantal leerlingen van VPCO De Viermaster was op 1 oktober 2007: 1839 Het aantal leerlingen van VPCO De Viermaster was op 1 oktober 2008: 1807
Meerjarenprognoses in fpe’s
Conclusie Op grond van deze meerjaren formatieplanning kan de conclusie getrokken worden dat de werkgelegenheid van het huidige personeel gewaarborgd is voor de komende jaren.
Verdeling man / vrouw Aantal vrouwen: Aantal mannen:
138 28
= 83% = 17%
Leeftijdsverdeling mannen en vrouwen per leeftijdscategorie
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 17
VPCO “De Viermaster”
17 17
05-06-2009 16:01:36
Leeftijdscategorie 15-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar 65-99 jaar
vrouw 21 33 32 31 21
man 1 1 4 8 13 1
Totaal 22 34 36 39 34 1
138
28
166
Totaal
Opmerking Het gaat om de gegevens op 31 december 2008. Op de scholen zijn veel meer vrouwen dan mannen, 83% tegen 17%. Dit geldt voor alle leeftijdsgroepen. In de leeftijdsgroep van 55-64 jaar is dit verschil het kleinst en in de leeftijdsgroep 2534 jaar het grootst. VPCO “De Viermaster” streeft naar een groter percentage mannen in de organisatie, 30%. Er zal actief geworven worden naar mannelijke leerkrachten. Gezien het kleine aantal mannelijke studenten op de Pabo’s is dit moeilijk te realiseren.
Gewogen gemiddelde leeftijd (GGL) Prognose GGL 45,00 40,00 35,00 30,00
2008 2009 Wegw ijzer
Visnet
Borgw al
Julianaschool
Stifthorst
2008
Maatjes
Glashorst
Bruinhorst
38,54
34,60
36,58
40,64
31,90
42,69
37,74
40,19
2009
39,26
35,32
37,43
41,29
32,76
43,20
38,39
40,67
2010
39,97
36,04
38,28
41,94
33,61
43,72
39,04
41,15
2011
40,68
36,77
39,13
42,54
34,47
44,24
39,66
41,63
2012
41,14
37,06
39,98
43,14
35,33
44,68
40,28
42,11
2010 2011 2012
Opmerking De gemiddelde gewogen leeftijd (GGL) van het personeelsbestand van VPCO “De Viermaster” is licht gedaald en ligt onder het landelijk gemiddelde. De GGL zal bij onveranderd beleid iets gaan stijgen en komt daardoor in de toekomst boven het landelijk gemiddelde uit van 40 jaar.
18 18
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 18
05-06-2009 16:01:36
In- en uitstroom 2008 In de periode van 01-01-08 tot en met 31-12-08 was de in- en uitstroom bij VPCO “De Viermaster” als volgt: Instroom Uitstroom
: 25 werknemers : 15 werknemers
Bij VPCO “De Viermaster” is op verschillende scholen een grotere instroom dan uitstroom. De uitstroom is veroorzaakt door het aflopen van 6 tijdelijke benoemingen, 6 ontslagaanvragen op eigen verzoek en 3 andere redenen. Door het ontstaan van duobanen is er op scholen soms ook sprake van extra instroom van personeel. Het streven is om in de organisatie zo veel mogelijk fulltime banen te hebben.
Gevoerde beleid inzake beheersing van uitkeringen na ontslag De algemeen directeur zorgt er in overleg met de directeuren en een deskundige van Dyade onderwijsbureau voor dat zorgvuldig omgegaan wordt met de ontslagprocedure. Bekeken wordt of de termijnen goed gehanteerd worden en of er een goede instroomtoets is wanneer ontslag plaats moet vinden. Indien nodig wordt juridische hulp ingezet om de zorgvuldigheid van de te voeren procedures te waarborgen. In 2008 is het bestuur door het zorgvuldig ontslagbeleid niet aansprakelijk gesteld voor uitkeringen na ontslag.
Mobiliteit Onze scholen zijn verdeeld over vijf gemeenten. Dat maakt het lastig om doorstroming van de ene school naar de andere school te bevorderen. Desondanks vinden we het als Vereniging belangrijk om initiatieven te ontplooien waardoor dit wel mogelijk is en bevorderd wordt. Naast deze vorm van doorstroming kan die ook vorm krijgen binnen de eigen gemeente (daar waar twee of meer van de scholen van de Vereniging zijn) en binnen de eigen school (binnen bouwen, taken of functies). Binnen de scholen vinden we het belangrijk dat personeelsleden breed inzetbaar zijn. Dat kan door hen te laten ‘switchen’ van onder- naar bovenbouw en van dis- naar hoofdlocatie. Ook de toekenning van andere taken of het stimuleren om een andere functie te gaan vervullen hoort hiertoe. In het jaarlijks functioneringsgesprek komen deze zaken ook aan de orde. Op bovenschools niveau willen we jaarlijks gaan inventariseren welke personeelsleden de behoefte hebben om van functie, school of anderszins (werk buiten het onderwijs) te veranderen. Deze inventarisatie zal vanaf het jaar 2009 plaats vinden. Er wordt dan gewerkt met een belangstellingsregistratieformulier.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 19
VPCO “De Viermaster”
19 19
05-06-2009 16:01:36
Verzuimcijfers 2008 Het verzuimpercentage is in 2008 met 0.1% een fractie gestegen tot 4.1%.
De meldingsfrequentie is in 2008 gedaald van 0.9 naar 0.7 en zit ruim onder de norm van 1.3.
20 20
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 20
05-06-2009 16:01:36
Verzuimpercentage (ZVP) per school in 2008 ZVP per school in 2008 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0%
ZVP
Visnet
Wegwijzer
Maatjes
Glashorst
Bruinhorst
Julianaschool
Stifthorst
Borgwal
2,6%
1,8%
3,6%
2,3%
2,1%
10,0%
2,2%
4,2%
Verzuimfrequentie (ZMF) per school in 2008 ZMF per school in 2008
1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0
ZMF
Visnet
Wegwijzer
Maatjes
Glashorst
Bruinhorst
Julianaschool
Stifthorst
Borgwal
0,4
1,2
0,7
0,7
1,1
0,8
0,8
0,6
Conclusies verzuimcijfers 2008: VPCO De Viermaster heeft te maken met verzuimcijfers die beneden het landelijk gemiddelde liggen en die onder controle zijn. Hier zijn we dankbaar voor. Het volgende kan echter worden opgemerkt: • Het verzuimvolume bij De Viermaster is met 0.1% een fractie gestegen tot 4.1% (landelijk 5.9%); • Het kortdurend verzuim is met 0.4% redelijk onder controle; • Het middellang verzuim is met 0.8% min of meer onder controle, maar stijgt licht; • Het langdurend verzuim laat met 2.9% een licht stijgende lijn zien t.o.v. 2007; • De meldingsfrequentie is in 2008 gedaald tot 0.7 en zit ruim onder de norm van 1.3. • Het frequent verzuim bij De Viermaster is met 8% (norm 15) onder controle, 38% verzuimt nul keer (norm 30%). 53% verzuimt 1 keer in 12 maanden; • De psychische klachten bepalen in belangrijke mate de kenmerken van het langdurend verzuim; • De gemiddelde verzuimduur in het lang verzuim is nu 94 dagen.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 21
VPCO “De Viermaster”
21 21
05-06-2009 16:01:36
advies van arbo unie n.a.v. verzuimcijfers 2008: Het beoordelen van de huidige dossiers met betrekking tot het langdurend verzuim op de effectiviteit van de genomen maatregelen. Er wordt gestreefd naar een sluitende aanpak in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter. Mogelijk valt hier nog wat winst te behalen.
Arbo/BHV sociaal medisch teamoverleg Vanaf het jaar 2007 zijn we voor (langdurig) zieke leerkrachten gestart met een sociaal medisch teamoverleg (SMT). Dit overleg vindt elk kwartaal plaats. Hierbij zijn de bedrijfsarts, een Arbodeskundige van Dyade, de directeur en de algemeen directeur betrokken. Tijdens dit overleg wordt door de betrokkenen gesproken over de langdurig zieken. Ook de plannen van aanpak en de reïntegratietrajecten van betrokken personeelsleden worden geëvalueerd en bijgesteld. De bedoeling is om het langdurend ziekteverzuim terug te dringen. De Vereniging streeft ernaar dat haar medewerkers met plezier en gezond aan het werk (kunnen) blijven. En dat uitval uit het arbeidsproces wordt voorkomen. In ons personeelsbeleid besteden wij daar aandacht aan. Dat is niet alleen goed voor de kwaliteit en de continuïteit van het onderwijs op onze scholen, maar ook voor onze medewerkers. Het bestuur van VPCO “De Viermaster” heeft daarom besloten mee te doen aan PO-Actief, een project van het Vervangingsfonds. Het onderzoek geeft inzicht in het werkvermogen en de werkbeleving van medewerkers van 45 jaar en ouder. Eventuele risico’s op uitval in het arbeidsproces worden gesignaleerd via een digitale vragenlijst. Conclusies: • 46% van de medewerkers van 45 jaar en ouder heeft deelgenomen. • Op werkvermogen scoort 17% van de medewerkers van 45 jaar en ouder matig tot slecht. Dit is gelijk aan de benchmark. • Op werkbeleving scoort 7% laag. Dit is gelijk aan de benchmark. • Het percentage scores in de gedefinieerde risicogroep ligt met 17% van de deelnemers gelijk aan de benchmark. Preventiemedewerkers Vanaf 1 juli 2005 schrijft de wet voor dat bedrijven en onderwijsinstellingen een preventiemedewerker moeten aanstellen. Bij “De Viermaster” heeft elke school een preventiemedewerker. Een preventiemedewerker ondersteunt de leidinggevenden en de werknemers in de zorg voor de dagelijkse veiligheid en gezondheid binnen de school en neemt maatregelen om (beroeps)risico’s tegen te gaan. Het gaat hierbij om alle zaken die te maken hebben met veiligheid, gezondheid en welzijn. In 2008 zijn de preventiemedewerkers een aantal keer bij elkaar gekomen. Dit overleg wordt vanaf medio 2008 bovenschools gecoördineerd. In deze bijeenkomsten werd o.a. gesproken over: Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E), Plan van Aanpak, arbobeleidsplan, veiligheidsplan, cursus “werkdruk en werkstress”. In 2008 is op de scholen een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) uitgevoerd en een bijbehorend Plan van Aanpak opgesteld. Als methode voor het afnemen van de RI&E wordt gebruik gemaakt van de digitale risico-inventarisatie “de Arbomeester” van het Vervangingsfonds. De Arbodienst heeft de RI&E’s en plannen van aanpak van de scholen getoetst en akkoord bevonden. Op de scholen wordt waar nodig gebruik gemaakt van extra middelen die via het ‘aanvullend pakket’ door het Vervangingsfonds beschikbaar zijn gesteld. De middelen zijn ingezet om organisatorische knelpunten op school en problemen in de onderlinge communicatie aan te pakken.
22 22
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 22
05-06-2009 16:01:37
bHV Op elke school zijn dagelijks een aantal bedrijfshulpverleners aanwezig. Om de bedrijfshulpverlening op onze scholen goed te laten verlopen, worden cursussen bedrijfshulpverlening georganiseerd voor personeelsleden die deze taak op schoolniveau uitoefenen. Een directeur uit het directeurenoverleg coördineert deze scholing, die wordt verzorgd door Ricas, locatie Ede. In het schooljaar 2008-2009 vinden de cursussen plaats in de eerste maanden van 2009. Hieraan zullen naar verwachting 60 personeelsleden deelnemen. Controle speeltoestellen De speelzalen van onze scholen zijn in 2008 gecontroleerd op veiligheid. Dit geldt ook voor de speeltoestellen op de schoolpleinen. stages In 2008 bezochten veel stagiaires de scholen. Zij waren vooral afkomstig van de • Christelijke Hogeschool Ede • Marnix Academie in Utrecht • Verschillende scholen voor MBO
Scholing Voor nascholing is door onze scholen gebruik gemaakt van de diensten van o.a. • • • • • • • • • • •
Schoolbegeleidingsdiensten: Centraal Nederland, Giralis en Eduniek Externe organisatiebureaus: Imago, Impuls, Auris Landelijke Pedagogische Centra: Seminarie voor orthopedagogiek, GPC Zwolle, CPS, Son en IJsselgroep, Flageolet WSNS verbanden in: Veenendaal, Barneveld en Ede Hogescholen: Marnix Academie in Utrecht en de Christelijke Hogeschool in Ede ROC Vervangingsfonds BHV-scholing: Ricas in Ede Culturele diensten Instelling voor kwaliteitsbeleid: CITO, WMK Cees Bos Dyade onderwijsbureau Amersfoort
Introductie en begeleiding nieuw personeel Binnen elke school is aandacht voor de introductie en begeleiding van nieuw personeel. In 2007 is gezamenlijk beleid opgesteld voor de introductie en begeleiding van nieuwe leerkrachten. In het schooljaar 2008-2009 is een collectieve “Coaching op Maat” training (3 dagdelen) opgestart voor alle startende leerkrachten.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 23
VPCO ‘ De Viermaster”
23 23
05-06-2009 16:01:37
Onderwijsprestaties Onderwijskundig beleid De directeuren op de scholen zijn integraal verantwoordelijk voor het onderwijskundig beleid op hun school. Hierover rapporteren zij aan de ouders en aan de algemeen directeur en verwoorden dit ook in hun jaarverslag. Waar mogelijk worden onderwerpen gezamenlijk aangepakt en ervaringen gedeeld. Voorbeelden hiervan zijn: Passend Onderwijs, gezamenlijk traject Werken met kwaliteitskaarten, competentie ontwikkeling, overleg interne begeleiders leerlingenzorg en ICT-ers, het werken met een managementteam en sturing op onderwijsresultaten. De komende jaren zal veel aandacht uitgaan naar het Passend Onderwijs. Daarnaast wordt door de scholen geïnvesteerd in de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Doen we de goede dingen en doen we deze goed? Hierbij staat de leerkracht voor de groep centraal. Waar mogelijk wordt geïnvesteerd in gezamenlijke scholing: studiedag Cees Bos: “Jij doet er toe!”, gezamenlijk kwaliteitstraject opbrengsten. Daarnaast willen directeuren en leerkrachten kennis en ervaringen delen met anderen in de school, maar ook op andere scholen.
Resultaten Er zijn meerdere criteria om de kwaliteit van het onderwijs op de scholen te bepalen. De scores van de CITO Eindtoets Basisonderwijs worden als een belangrijk kengetal beschouwd. Alle scholen hebben over de periode van drie jaar een voldoende resultaat. We kunnen daar tevreden over zijn.
IC-standaardscores CITO-Eindtoets groep 8 2006 – 2008 Ondergrens Gemiddeld GLG Bovengrens Het Visnet De Wegwijzer De Borgwal De Stifthorst Julianaschool De Glashorst De Bruinhorst De Maatjes
2008 533,7 534,9 536,1 531,8 537,4 533,9 533,9 532,9 536,2 537,4 534,7
2007 533,6 534,8 536,0 534,8 538,2 538,3 536,3 532,0 537,5 536,2 533,7
2006 532,3 534,6 536,9 535,1 535,3 535,0 535,3 534,1 536,7 533,8 535,8
Opmerking • De genoemde scores van onze scholen zijn ‘gecorrigeerd voor GLG’ (Gemiddeld Leerling Gewicht), de zgn. IC-standaardscores. ‘IC’ staat voor instroomcorrectie; hierbij wordt rekening gehouden met de achtergrondkenmerken van de leerlingen. Daarnaast zijn in het jaar 2008 niet opgenomen de scores van kinderen die na groep 8 uitstroomden naar het VSO of praktijkonderwijs en van kinderen die korter dan vier jaar in Nederland verblijven en om die reden het Nederlands onvoldoende beheersen. Voor de jaren 2007 en 2006 geldt dat de scores van kinderen die na groep 8 uitstroomden naar het LWOO niet zijn opgenomen in de totaaluitslag. • Op onze scholen werken we aan goede resultaten. Daarnaast zijn veiligheid en welzijn belangrijke speerpunten in ons onderwijs.
24 24
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 24
05-06-2009 16:01:37
Inspectiebezoeken In het kader van de kwaliteitszorg verricht de Inspectie van het Onderwijs een Jaarlijks Onderzoek (JO) of een periodiek kwaliteitsonderzoek. In 2008 vonden geen inspectiebezoeken plaats op de Viermasterscholen. De leerresultaten liggen op alle scholen op het gewenste niveau. In oktober vond in het kader van het “nieuwe toezicht” in Utrecht/De Meern een gesprek plaats met twee inspecteurs. Hierbij was aanwezig de algemeen directeur en een vertegenwoordiger vanuit het bestuur.
Brede school Het bestuur heeft het voornemen om de brede school te stimuleren en is hierover met verschillende gemeenten in overleg.
Buitenschoolse opvang Op de verschillende scholen is er geringe behoefte van ouders/verzorgers aan buitenschoolse opvang (BSO). In 2007 heeft het bestuur de BSO geregeld. Dit gebeurt door buitenschoolse opvang Happy Kids in Scherpenzeel en Het Honk in Renswoude. Daarnaast is er ook een overeenkomst met gastouderbureau Harlekijn in Barneveld.
Overblijven Door een wetswijziging wordt het bestuur per 1 augustus 2006 verantwoordelijk voor het bieden van een overblijfvoorziening. Iedere school blijft dit zelf vormgeven, maar wel met inachtneming van een vastgesteld kader. Het overblijven is op alle scholen geregeld. Er wordt naar gestreefd om gezamenlijke bijeenkomsten te organiseren voor deskundigheidsbevordering van overblijfkrachten in de verschillende scholen. In maart 2008 heeft een enquête plaats gevonden om meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van de tussenschoolse opvang op de scholen. In het schooljaar 2008-2009 is naar aanleiding van de resultaten van deze enquête een kaderstellend reglement opgesteld die op schoolniveau worden toegepast.
Locale educatieve agenda (LEA) Met meerdere gemeentes wordt overleg gevoerd over de locale educatieve agenda. Deze verplichting vloeit voort uit de op 1 augustus 2006 ingevoerde nieuwe wet “Onderwijsachterstandenbeleid”. De gemeentes en schoolbesturen en de kinderopvang zijn verplicht om over thema’s gezamenlijk overleg te voeren en deze uit te voeren.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 25
VPCO “De Viermaster”
25 25
05-06-2009 16:01:37
Kwaliteitsbeleid Kwaliteitsmodel Als methodiek voor het formuleren van een heldere visie op de organisatie heeft het INK een managementmodel ontwikkeld. Het model bestaat uit negen aandachtsgebieden die samen bepalend zijn voor het succes van de onderwijsorganisatie. De velden staan niet op zichzelf, maar zijn onderling verbonden. Het INK-model is in het onderwijs een veel gehanteerd model. Het INK-managementmodel bestaat uit de twee delen ‘Organisatie’ en ‘Resultaat’ . Het deel ‘Organisatie’ omvat de interne, beheersbare factoren: Leiderschap, Strategie & Beleid, Medewerkers, Middelen en Processen. Voor het deel ‘Resultaat’ zijn als outputfactoren benoemd: Waardering door medewerkers, Waardering door leerlingen en ouders, Waardering door gemeenten en als laatste - en als een soort overkoepelende outputfactor - Eindresultaten. Op alle niveaus zijn we kwaliteitsbewust. Naast ‘harde’ resultaten zijn ook ‘zachte’ elementen, zoals goede communicatie, goede samenwerking en collegialiteit belangrijke kwaliteitsmeters. Kwaliteitszorg is: zorgen voor kwaliteit. We stellen onszelf regelmatig de volgende vragen: 1. Wat beloven wij? Welke kwaliteit kunnen alle betrokkenen verwachten? 2. Doen we wat we beloven? En hoe meten we dat? 3. Welke kwaliteit moeten we vasthouden/borgen? 4. Welke aspecten willen we verbeteren? En: hoe pakken we dat aan? In 2008 is besloten over te gaan op een gezamenlijk kwaliteitstraject met behulp van het WMK instrument van Cees Bos. Naar aanleiding van dit kwaliteitsinstrument hebben alle scholen in het schooljaar 2008-2009 de kwaliteitskaarten welzijn leerkrachten, didactisch handelen en schoolklimaat uitgevoerd. Alle scholen hebben in het schooljaar 2008-2009 het katern Opbrengsten in kaart gebracht. De uitkomsten en de analyse van de onderzoeken en metingen zijn het vertrekpunt voor verbeteracties.
26 26
Bestuursverslag 2008
VPCO ‘ De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 26
05-06-2009 16:01:37
Huisvesting Evaluatie doelstellingen nieuwbouw, verbouw en renovatie Voor de huisvesting van de scholen heeft het bestuur d.m.v. daarvoor bestemde vergaderingen (op overeenstemming gericht overleg, OOGO) en tussentijds overleg contacten met de volgende gemeentes Ede, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel en Utrechtse Heuvelrug. Het onderhoud van de schoolgebouwen wordt gerealiseerd volgens het meerjaren onderhoudsplan (M.O.P.) dat voor elke school is opgesteld en geactualiseerd. Met de gemeente Scherpenzeel worden gesprekken gevoerd voor vervangende nieuwbouw voor de drie scholen. De gemeente Rhenen werkt aan de realisering van een Multi Functioneel gebouw (MFG) in Elst. Hiervan zal SmdB Het Visnet deel gaan uitmaken. Het ontwerp is vastgesteld, de aanbesteding zal in 2009 plaats vinden. Het streven is dat het gebouw in 2010-2011 in gebruik zal worden genomen. Op de scholen zijn de volgende grote investeringen gedaan volgens het M.O.P. (meerjarenonderhoudsplan):
School
Onderwerp
CBS De Wegwijzer
Vervangen zonweringen
Bedrag in euro 11.939
Aanpassen elektrische installatie
3.856
CBS De Maatjes
Aanpassen elektrische installatie
5.712
CBS De Glashorst
Aanpassen elektrische installatie
3.546
CBS De Bruinhorst
Aanpassen elektrische installatie
5.438
Vervangen tapijttegels 1 lokaal
1.623
Rubbertegels speelplaats
1.140
Vervangen onderdelen CV
1.565
Julianaschool
Vervangen CV installatie Aanpassen elektrische installatie Vervangen keuken
10.967 4.512 10.710
SmdB Het Visnet
Aanpassen elektrische installatie
6.938
CBS De Borgwal
Aanpassen elektrische installatie
4.688
Uitbreiding alarminstallatie
2.153
Uitbreiding alarminstallatie
5.226
CBS De Stifthorst Totaal
80.013
In 2008 zijn alle elektrotechnische installaties gecontroleerd en voldoen nu aan de norm NEN EN 501101 en NEN 3140. In 2009 zal bij de Julianaschool, CBS De Stifthorst en CBS De Wegwijzer het buitenschilderwerk plaats vinden. De onderhoudsbegroting is vastgesteld. Het bestuur zal in 2009 een bedrag van € 119.050 investeren in het onderhoud van de scholen. Voor het onderhoud van de scholen wordt gebruik gemaakt van een bouwkundig adviesbureau.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 27
VPCO “De Viermaster”
27 27
05-06-2009 16:01:37
ICT Wat willen wij op school met ICT? Onderwijs en Informatie Communicatie Technologie (ict) zijn beide voortdurend in verandering. In onze samenleving brengt de ict een dynamiek teweeg die haar weerga niet kent. Ook de scholen van onze vereniging zijn zich bewust van de invloed die vanuit de samenleving op ons af komt. Los van alle (verplichte) activiteiten die door de overheid aan de school worden opgedragen, willen we zelf ook een standpunt over het omgaan met de informatie communicatie technologie innemen. De opdracht van de scholen de kinderen te begeleiden op hun weg naar volwassenheid en hen daarbij in te voeren in ‘onze’ steeds veranderende en complexe samenleving, stelt hoge eisen aan het team en de leer-/lesstof. We hebben hier te maken met een steeds verder ontwikkelende samenleving waar wij niet naast staan, maar samen deel van uit maken. We leven daarnaast in een periode waarin er een veelheid van informatie op ons en de kinderen afkomt. De ‘nieuwe media’ reikt ons een veelheid van toepassingsmogelijkheden aan, om van deze informatie kennis te nemen. Juist hierin willen we voorzichtig en kritisch zijn. Dit betekent dat we pas na een kritische beoordeling, rekeninghoudend met de schooldoelen, gebruik zullen maken van de mogelijkheden die de ‘nieuwe media’ ons biedt. Schoolbeleid en ICT Het apparaat dat eerder genoemde informatiestromen mogelijk maakt, de computer, is reeds een belangrijk didactisch hulpmiddel in onze scholen. Een middel met mogelijkheden die we - nadat ze door ons gewaardeerd, beoordeeld en geschikt bevonden zijn - op kunnen nemen als een geïntegreerd onderdeel in ons onderwijsleerpakket. Dit betekent dat ict en het computergebruik niet een vakgebied apart of een aparte activiteit wordt, maar dat het een algemeen opgenomen onderdeel van ons onderwijs wordt. ICT-doelen De leerling leert in zoveel mogelijk situaties, mede met gebruikmaking van ict, een aantal schoolse vaardigheden verder te ontwikkelen. Hierbij moet gedacht worden aan: informatie in verschillende gegevensbestanden opzoeken, selecteren, verzamelen en ordenen en computervaardigheden als aparte vaardigheid. De leerling leert, mede met gebruikmaking van ict, zoveel mogelijk eigen kennis en vaardigheden op te bouwen. Daartoe leert hij onder andere een aantal strategieën die het leerproces kunnen verbeteren.’ Concreet betekent dit voor onze scholen: De leerlingen maken verantwoord en doelbewust gebruik van communicatiemiddelen waaronder nieuwe media: a. ze kunnen een tekst maken en bewerken met een tekstverwerkingsprogramma op de computer; b. ze weten globaal welke mogelijkheden (digitale) informatiemedia hebben; c. ze kunnen met behulp van een computer digitale leermiddelen gebruiken. Website Alle scholen hebben een ICT beleidsplan, waarin de schoolspecifieke uitwerking is te vinden. Alle scholen en de Vereniging hebben een eigen website. De website van de Vereniging wordt vaak bezocht en heeft links met de scholen. Op de website van VPCO De Viermaster is een gesloten gedeelte dat alleen toegankelijk is voor de directies van de scholen, GMR- en bestuursleden. Hierop zijn o.a. alle beleidsdocumenten te vinden. ICT-commissie De Viermaster heeft een ICT-commissie waarin alle ICT-ers van de scholen zitting hebben. De voorzitter is een directeur van één van de scholen. Hij coördineert de werkzaamheden. Jaarlijks komt deze commissie twee keer bij elkaar.
28 28
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 28
05-06-2009 16:01:37
In de april vergadering van 2008 kwam Daniël Rense van OBD Eduniek voorlichting geven over het ICT waarderingskader van de inspectie. Belangrijke aandachtspunten uit deze bijeenkomst waren: - Leg als school concrete minimumdoelen vast; - Blijf de kinderen in ict–kennis de baas; - Bewaar professionele afstand bij contacten met leerlingen via email, hyves, e.d. In de oktober vergadering kwamen de ontwikkelingen rond de digitale borden aan de orde. Er zijn eind 2008 gemiddeld 4 borden per school. Het streven is om in 2009 alle bovengroepen te laten werken met een digitaal schoolbord en dit op termijn uit te breiden naar de groepen 4 en 3. Bij de investering voor 2009 is hier rekening mee gehouden. Verder werd nog de rol van de ict-coördinator benadrukt. Deze moet de collega’s informeren, motiveren en ondersteunen. Hij/zij moet fungeren als vraagbaak en (nieuwe) software bijhouden. Op schoolniveau wordt binnen het taakbeleid gezorgd voor voldoende tijd om deze taken uit te voeren. Gezamenlijke abonnementen Er wordt op het gebied van ict zoveel mogelijk gezamenlijk ingekocht. Voor de volgende zaken zijn ‘Viermaster’ contracten afgesloten: - Heutink ict – de klas.nu; - De jaarlijkse hardware investeringen; - Abonnement op klassetv; - Abonnement op Filternet.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 29
VPCO “De Viermaster”
29 29
05-06-2009 16:01:37
Samenwerking, communicatie en PR Samenwerkingverbanden De scholen van VPCO “De Viermaster” maken deel uit van drie Samenwerkingsverbanden “Weer Samen Naar School” (WSNS). Het gaat hierbij om de volgende verbanden: WSNS Ede WSNS Veenendaal WSNS Barneveld
: : :
Ederveen Elst, Renswoude en Overberg Scherpenzeel
De algemeen directeur bezoekt de bestuursvergaderingen van Weer Samen Naar School. Passend Onderwijs is een belangrijk agendapunt. De 3 WSNS verbanden zijn bezig te komen tot een verregaande samenwerking. In 2009 wordt hiertoe een convenant vastgesteld met als doel te komen tot de inrichting van een Regionaal Netwerk Passend Onderwijs Gelderse Vallei e.o. In- en externe communicatie In het onderstaande schema is een overzicht opgenomen van de bij VPCO “De Viermaster” in gebruik zijnde media.
Media
Doelgroep
Frequentie
Resultaat
Bestuurswebsite
Alle
Permanent
++
Beleidsplannen
Bestuur Directie Personeel Ouders
Regelmatig
+
Schoolkranten scholen
Leerlingen Ouders Personeel
2 tot 4 x per jaar
+
Persberichten
Lokale pers
Ad hoc
+
Brochure
Ouders Personeel
1x per 4 jaar
++
Advertenties
Leerkrachten
regelmatig
+
Nieuwsbrief ouders
Ouders/verzorgers
Twee keer per jaar
+
De bedoeling is dat de scholen en de Vereniging actief werken aan een goede communicatie. PR Op 26 juni 2008 vond de tweede ledenvergadering van VPCO “De Viermaster” plaats in CBS “De Stifthorst”. In maart 2008 is een gezamenlijke brochure uitgegeven.
30 30
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 30
05-06-2009 16:01:37
Financiën Risicomanagement Een risico is een dreiging die een negatief effect zal hebben op het vermogen van de vereniging om de gestelde doelen te realiseren. We moeten ons bewust zijn van deze risico’s. Risico’s zijn er overal, maar gekeken moet worden welke relevant zijn voor onze organisatie. Een analyse heeft vier stappen in zich: identificeren van relevante risico’s, het analyseren en het wegen van risico’s en het treffen van verbetermaatregelen. Het doel is dat de risico’s beheerst worden, meer onder controle zijn. Dit dient er voor dat doelen gerealiseerd worden, er zicht is op weerstand en er transparantie en verantwoording plaats vindt. Op school- en verenigingsniveau wordt gewerkt aan risicomanagement. Dit gebeurt o.a. door het bestuur, de algemeen directeur en op de scholen. Hierbij gaat het om: gesprekken, observaties, toetsen, evaluaties, quickscans, 4 x per jaar bespreken van een softclose financiën, bestudering uitkomsten web financieel en web personeel, 4 jaarlijkse risico inventarisatie en evaluatie, benchmark onderzoeken, jaarevaluatie verzuimcijfers, managementrapportages, jaarverslagen scholen, bestuursverslag en jaarrekening, gegevens kwaliteitsmetingen, gegevens inspectie. Als er problemen geconstateerd worden dan volgen er gesprekken en verbeteracties. In 2009 zullen alle administratief medewerkers een financiële scholing van Dyade onderwijsbureau krijgen om de financiën op de scholen beter te kunnen verwerken, te controleren en te uniformeren.
Kengetallen Met betrekking tot de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit en het weerstandsvermogen vermelden wij onderstaand de kengetallen. Solvabiliteit De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft dus inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de instelling op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie 1: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen. Kengetal 2008
65,6%
Kengetal 2007
65,3%
Definitie 2: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen. Kengetal 2008
85,6%
Kengetal 2007
85,2%
Liquiditeit De liquiditeit geeft aan in hoeverre de instelling op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen en vorderingen) en de kortlopende schulden.
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 31
VPCO “De Viermaster”
31 31
05-06-2009 16:01:38
Kengetal 2008
5,1
Kengetal 2007
4,9
De liquiditeitsratio geeft aan dat 5,1 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden. De liquiditeitspositie van de Vereniging is hierdoor goed te noemen. In bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de in de voorzieningen opgenomen verplichtingen voor 2008. Rentabiliteit De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfs-resultaat in relatie tot de totale baten. Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten. Kengetal 2008
2,5%
Kengetal 2007
5,4%
De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de totale opbrengsten omgezet wordt in het uiteindelijke resultaat. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft aan het vermogen om niet-voorziene tot de reguliere bedrijfsvoering behorende risico’s op te vangen. Definitie 1: Het eigen vermogen uitgedrukt in een percentage van de totale baten inclusief de financiële baten. Kengetal 2008
47,7%
Kengetal 2007
48,6%
Definitie 2: Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa, uitgedrukt in een percentage van de totale lasten. Kengetal 2008
35,3%
Kengetal 2007
34,1%
Definitie 3: Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa, uitgedrukt in een percentage van de totale lasten. Kengetal 2008
33,6%
Kengetal 2007
34,0%
Bij toepassing en verankering van het risicomanagement in de organisatie en het goed functioneren van de planning & control cyclus blijven altijd restrisico’s achter. Voor het opvangen van de mogelijke financiële effecten moet het bestuur voldoende weerstands-vermogen hebben of opbouwen. In de tweede definitie wordt de rol van het eigen vermogen als risicobuffer voor onvoorziene gebeurtenissen benadrukt. De derde definitie onderkent dit risico, maar legt daarbij een verband tussen het vrije vermogen en de al dan niet doorlopende lasten. Het weerstandsvermogen van de Vereniging is goed te noemen.
32 32
Bestuursverslag 2008
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 32
05-06-2009 16:01:38
BALANS PER 31 DECEMBER 2008, VERGELIJKENDE CIJFERS PER 31 DECEMBER 2007 (na verwerking resultaatbestemming)
2008
Activa
€
2007
€
€
€
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen
159.189
Inventaris en apparatuur
728.982
Leermiddelen (PO)
295.515
168.412 747.421 286.992 1.183.686
Financiële vaste activa
400.000
Overige effecten
400.000 400.000
TOTAAL VASTE ACTIVA
1.202.825
400.000
1.583.686
1.602.825
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen OCW/LNV Overige overheden
532
581
317.949
286.109
22.480
131.686
Overige vorderingen
5.187
6.456
Overlopende activa
62.257
41.176 408.405
466.008
Liquide middelen
3.762.983
3.410.618
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
4.171.388
3.876.626
TOTAAL ACTIVA
5.755.074
5.479.451
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 33
VPCO “De Viermaster”
33 33
05-06-2009 16:01:38
2008
Passiva
€
2007
€
€
€
VermOgen eigen vermogen Algemene reserve
2.573.002
Bestemmingsreserves (publiek)
381.037
Bestemmingsreserves (privaat)
818.907
1.546.861 1.385.119 756.901 3.772.946
3.688.881
Voorzieningen Personeelsvoorzieningen
582.666
Overige voorzieningen
568.188
426.925 551.718 1.150.854
978.643
langlopende schulden Vooruitontvangen investeringssubsidies
15.546
17.394 15.546
17.394
Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen
174.310
128.130
251.098
234.704
Schulden terzake pensioenen
78.412
73.688
Overige kortlopende schulden
3.645
10.784
308.263
Overlopende passiva
tOtaal PassIVa
34 34
Bestuursverslag 2008
347.227 815.728
794.533
5.755.074
5.479.451
VPCO “De Viermaster”
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 34
05-06-2009 16:01:38
STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2008, VERGELIJKENDE CIJFERS 2007
2008 Baten
€
Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten
Begroting 2008
€
€
2007
€
€
€
7.338.635
7.109.930
26.190 406.433
30.700
37.250
162.011
238.520
Totaal baten
6.955.388
7.771.258
7.302.641
7.231.158
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Huisvestingslasten Overige lasten
6.289.242
6.095.703
473.472
236.748
195.794
494.084
468.270
729.188
583.469
581.968
Totaal lasten
Saldo baten en lasten *
7.716.286
Financiële baten en lasten
Resultaat *
Nettoresultaat *
5.731.760
224.384
7.410.004
6.977.792
54.972
-107.363
253.366
140.618
102.875
134.134
195.590
-4.488
195.590
387.500
-4.488
387.500
* (- is negatief)
Bestuursverslag 2008
VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 35
VPCO “De Viermaster”
35 35
05-06-2009 16:01:38
36 VRM•9004•Bestuursverslag_zonder cover[040609].indd 36
05-06-2009 16:01:38
VPCO “De Viermaster” Schoolstraat 1, 6744 WS Ederveen Tel: 0318 – 576580 Fax: 0318 – 576445 e-mail:
[email protected] Website: www.vpcodeviermaster.nl
VRM•9004•Bestuursverslag_omslag[040609].indd 1
05-06-2009 14:45:16