De Vesting: Ontsloten en verrijkt
Naarden
Maurits de Brauw & Partners VERSIE: 1.1
© Maurits de Brauw & Partners
1 5 - 1 0 - 0 9
www.3dblueprint.nl
Maurits de Brauw & Partners Geachte lezer, Al vele jaren loop ik met de plannen rond die, bij realisering, van invloed zullen zijn op de Vesting van Naarden. Bij mijn bijdrage in bijvoorbeeld de voorronde die vorige jaar (13 februari 2008) plaats vond in de burgerzaal van ons stadhuis over het Uitwerkingsvoorstel “Een levendige en leefbare Vesting”, betoogde ik dat bij alle plannen die er gesmeed (gaan) worden het in mijn ogen van vitaal belang is de voetganger en wandelaar (om dat onderscheid maar te maken) niet te vergeten. Ik koppelde dat tegelijkertijd aan de schoonheid van de Vesting. In mijn opvatting zou de Vesting namelijk vele malen beter toegankelijk kunnen worden gemaakt voor deze categorieën door het aanlegggen van een vijftal loopbruggen, drie over de binnengracht en twee over de buitengracht. In dit boekwerk wil ik kort het waarom, het hoe, de bijdrage aan de discussie en de voordelen uiteenzetten en toelichten. Mijn plannen bestaan uit een aantal componenten die enerzijds samenhang kennen, anderzijds ook op zichzelf van waarde kunnen zijn en in dat laatste geval seperaat beoordeeld kunnen worden. Het gaat om:
Bootje op de gracht bij de Utrechtse Poort
1. Een vijftal nieuw aan te leggen voetgangersbruggen (twee over de buitengracht en drie over de binnen gracht) • t.b.v. een verbinding van het wandelpad over de binnenring (over de bastions) met het wandelpad over de envelop (gelegen tussen de binnen- en buitengracht • voor het ontstaan van een betere ontsluiting van de Vesting (en een veel gevarieerder parcours voor voetgangers) door te voorzien in een makkelijke en autovrije oversteek over de grachten; • daardoor voor een veel toegankelijkere Vesting, hetgeen de grote investering van de Rijksoverheid ten goede zou komen en tenslotte • voor automobilisten van buiten de regio doordat twee van de beoogde drie bruggen over de binnengracht een logisch verlengde zullen vormen van de mogelijk nieuw aan te leggen parkeerplaatsen buiten de Vesting. 2. Beperking van verkeer door de Vesting zelf door middel van de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen net buiten de Vesting en direct te benaderen vanaf de A1. 3. Ruimte creëren binnen het conserverende Bestemmingsplan voor een café/restaurant met terrasfaciliteiten op het gebied dat begrensd wordt door de buitengracht hoek Bussummervaart fietspad en Thierensweg.
Met vriendelijke groet, Maurits de Brauw & Partners *) Rembrandtlaan 29 1412 JM Naarden M: 06-53165454 E:
[email protected]
2
De Vesting gezien van uit het Oosten
Maurits de Brauw & Partners
Beer in de gracht van Naarden richting Bastion Oranje en getooid met de Rijksragebol
De Vesting gezien van uit het Zuid-Westen
Complexiteit:
Beschermd Vesting gezicht:
De Vesting is geclassificeerd als een categorie 1 Rijksmonument. Dat maakt het veranderingspotentieel van het gebied ingewikkelder dan bij een niet als rijskmonument aangewezen terrein. Dat gezegd zijnde ontkomt ook Naarden er niet aan dat er sprake is van een zich ontwikkelende omgeving en dito dynamiek. Belangrijk is daarbij dat alle betrokken partijen gehoord worden in een dialoog die niet bij voorbaat op slot zit. Indien met die instelling een gesprek gevoerd kan worden waarbij de belangen van een ieder aan bod kunnen komen en bekeken kan worden in hoeverre die belangen gemeenschappelijk dan wel complementair zijn, dan ontstaat vanzelf een constructieve uitgangspositie. Ook bestaande tegengestelde belangen moeten vervolgens aan bod komen. Hier helpt objectiviteit, redelijkheid en billijkheid. Met deze aanpak (de Harvard methode van onderhandelen in combinatie met de techniek van de dialoog) zijn zeer ingewikkelde kwesties in de loop der jaren tot een goede en voor een ieder acceptabele oplossing gekomen. De problematiek van de Vesting is daarbij vergeleken eenvoudiger van aard.
Wat het monumentale karakter van de Vesting betreft, afhankelijk van het als café/restaurant te bouwen perceel kan daar afbreuk aan gedaan worden of kan er daarentegen zelfs van een versterking sprake zijn. Zo kan worden nagedacht over vorm en uiterlijk, over de naam en de bijdrage die aan het historisch bewustzijn kan worden geleverd. In archieven kan worden gedoken om mogelijke verwijzingen naar oude herbergen weer te doen opleven of er kan worden teruggegrepen op gebeurtenissen van groot belang voor de historie van Naarden zoals het ontzet door Prins Maurits van Oranje Nassau en het verdrijven van de Spanjaarden. Het zou de vaste vergaderplaats kunnen worden van een Historische Kring, een dialoogruimte voor het oplossen van burgerlijke vraagstukken van gemeente, een ontmoetingsplaats, enfin, teveel om op te noemen. Ook zou het gebouw een dergelijk imposant uiterlijk kunnen krijgen dat de architectuur alleen al mensen aanlokt. Zonder mij nou direct te willen afzetten tegen bestaande structuren moet mij van het hart dat b.v. de roeivereniging en de woonboten (beide objecten grenzen aan de plek waar ik het restaurant met terras visualiseer in mijn gedachten) in hun uiterlijke verschijningsvorm meer afbreuk doen aan de Vesting dan het plan dat ik met me meedraag.
© Maurits de Brauw & Partners
3
Maurits de Brauw & Partners
Schetsmodel Vesting Naarden
4
Maurits de Brauw & Partners
Zoet en voorheen zout water
De drie hoofdinvalswegen, gedomineerd door gemotoriseerd verkeer
Het waarom: De Vesting is door haar unieke historie indertijd terecht tot een rijksmonument verklaard. Dit brengt grote kosten voor de Staat en daarmee voor de Nederlandse belastingbetaler met zich mee. Dat geeft op zich niet, sterker nog, het is eigenlijk een uiting van beschaving dat een land als het onze zo met z’n culturele erfgoederen omgaat. Aan de andere kant schept het wel verplichtingen en één daarvan is dat de Vesting optimaal toegankelijk zou moeten zijn. De problematiek van de auto’s is genoegzaam bekend en dat daar wat aan gedaan moet worden is voor de meeste inwoners ook wel duidelijk. Mijn zorg is dat in het gewoel van de argumentatie en het bereiken van compromissen het belang van de voetganger en wandelaar wordt veronachtzaamd. Op dit moment kunnen de voetganger en wandelaar alleen via de drie bekende toegangswegen de Vesting bereiken. Voor de wandelaar is daarbij vaak de keus óf de Vesting ingaan óf de envelop rond lopen. Mijn voorstel voor de vijf bruggen doorbreekt dat patroon volledig, voegt als het ware een nieuwe dimensie toe en is ook dienstig aan het verkeersluw maken van de Vesting zelf.
De vijf beoogde toegangsbruggen voor voetgangers en wandelaars © Maurits de Brauw & Partners
5
Maurits de Brauw & Partners
Locatie van de bruggen, restaurant en mogelijke parkeerterreinen
6
Maurits de Brauw & Partners
Houten brug © Maurits de Brauw & Partners
Wandeling over een brug in het groen
7
Maurits de Brauw & Partners Het hoe: 1. Door twee bruggen over de buitengracht aan te leggen; De ene brug plaats ik ter hoogte - tevens oostzijde - van het houten ophaalbruggetje van het fietspad (Over de tol) dat loopt van de Thierensweg naar de Amersfoortsestraatweg. De andere brug over de buitengracht situeer ik ter hoogte van het wandelpad bij het Vogelasiel (ingeklemd tussen de Anna van Buerenlaan en de Van Limburg van Stirumlaan). Door dit te doen ontstaat de mogelijkheid om de envelop van buiten de Vesting te bereiken zonder last te hebben van het drukke autoverkeer. Er ontstaat zelfs de kans de Vesting en haar grachten op een geheel andere wijze te gaan ervaren: in alle rust de schoonheid op je te laten inwerken, staand boven het water en met een uitzicht dat niet vervuild wordt door moderne verbindingswegen en dito vervoer. De soort bruggen die ik hier voor ogen heb zijn van hout en in het midden, boven het water, zijn ze verbreed en voorzien van een dakje. Jongens (en meisjes natuurlijk ook) kunnen hier hun hengel uitgooien terwijl bootjes er onder door kunnen varen. 2. Door drie bruggen over de binnengracht aan te leggen.
De beoogde, in ere te herstellen Kippenbrug gezien vanaf de kinderboerderij op de envelop
Twee plaats ik aan de ‘zoute’ kant van de dijklichamen die de gracht doorkruisen, de zogenaamde beren. Deze bruggen zorgen voor de grootste verrassing: plotseling kan je van de (lage) envelop oversteken naar (hoge) bastions en omgekeerd. Het wandelgebied binnen de Vesting is lang niet bij iedereen bekend maar inmiddels, zeker door de recente verbeteringen in toegankelijkheid, zeer de moeite waard en zo langzamerhand een behoorlijk parcours. Dit wordt in de toekomst alleen nog maar versterkt als in het kader van het (overall) Visieplan Vesting Naarden deze wandelpaden meer en beter georganiseerd gaan worden. Door deze bruggen te slaan wordt de envelop dus verbonden met de binnenkant van de Vesting. Door de bruggen aan de ‘zoute’ kant aan te leggen blijft aan de ‘zoete’ (tevens zon-) kant het zicht zoals het altijd was maar kan aan de andere kant (letterlijk en figuurlijk gesproken) de moderne mens het Vestingswerk veel beter gaan waarderen en ervaren. Afhankelijk van de hoogte waarop die bruggen komen, loop je of vlak over het water met een lage brug of op een dergelijke hoogte dat de wandelaar net over de dijk heen kan kijken. Mijn voorkeur voor plaatsing tegen de beren aan is overigens geen condito sine qua non, integendeel. De overbrugging van de binnengracht is waar het om gaat, de suggestie deze bruggen tegen de beren aan te leggen komt voort uit het in mjin ogen bijzondere effect dat ze daar kunnen creëren in de beleving van de Vesting. De derde brug over de binnengracht is het herstellen van de Kippenbrug die tot niet zo heel lang geleden het Bastion Turfpoort verbond met de envelop. Nu is dat niet goed mogelijk vanwege het feit dat het Vestingsmuseum daar nog gevestigd is en er op dat bastion geen openbare ruimte is voor een voetpad. Als de beoogde verhuizing van het museum echter door zou gaan in het kader van het (overall) Visieplan Vesting Naarden, dan doet zich die mogelijkheid zeker voor. De bijdrage aan verkeersluw:
De oude Kippenbrug om soldaten van het garnizoen snel naar het station van Naarden te krijgen
8
Maurits de Brauw & Partners Als we de bruggen koppelen aan buiten de Vesting nieuw aan te leggen parkeerplaatsen, dragen zij ook nog bij aan het begrip van een Leefbare en Levendige Vesting en dat maakt dit idee relevant voor de huidige discussie die in de boezem van de raad aan de orde nnog steeds gaande is. Daarbij suggereer ik een mogelijke parkeerplaats in het gebied tussen de Vesting en de A1. Ten eerste aan de voet van de dijk die van de Vesting naar Huizen loopt (en dan over de dijk aan komen lopen en de Vesting binnengaan over de loopbrug aan de ‘zoute’ kant van de dijk). Een tweede mogelijkheid is bij het terrein van de IJsfabriek, of, wederom tussen A1 en Vesting maar nu aan de voet van de dijk achter de IJsfabriek, waarbij gebruik gemaakt zou kunnen worden van de andere ‘zoute’ brug. Een derde mogelijkheid voor een parkeerplaats buiten de Vesting zelf is ten slotte het gebied naast het vogelasiel. Deze variant ligt iets minder voor de hand aangezien de aanvliegroute minder direct is dan die waarbij vanaf de A1 het terrein direct kan worden benaderd. Voor alle drie de opties geldt dat het te overwegen waard is deze parkeerplaatsen uit te rusten met een uitgifte punt voor OV-fietsen. De voordelen: Door de vijf bruggen aan te leggen wordt het volgende doel bereikt: De Vesting wordt voor wandelaars en voetgangers veel toegankelijker en op een milieuvriendelijker manier De ervaring van wat de Vesting behelst en te bieden heeft wordt veel intenser en rijker Het wandelgebied in en rond de Vesting wordt in één klap vele malen groter en de route-mogelijkheden gevarieerder In combinatie met parkeerplaatsen (buiten de Vesting in te richten) draagt dit plan constructief bij aan het (verder) verkeersluw maken van de Vesting zelf
Het concept voor een houten vissersbrug © Maurits de Brauw & Partners
9
Maurits de Brauw & Partners Café/restaurant met terrasfaciliteit: Geheel los van de voorstellen van de bruggen en parkeerplaatsen buiten de Vesting staat het idee voor een café/restaurant met terrasfaciliteit, zij het dat één van de bruggen over de buitengracht naast die plek moet komen om de loop voor het café/restaurant zeker te stellen. Het idee is geboren uit een appreciatie van de plek, de ligging op de zon en het tot nu toe afwezig zijn in commerciële zin van het gebruik van de unieke omgeving van de Vesting voor een dergelijke faciliteit. Elders in Nederland is de combinatie van land en water veelvuldig geëxploiteerd: van strandtenten tot oude oversteekplaatsen bij rivieren en kanalen tot pleisterplaatsen langs jaagpaden, het is er allemaal. Behalve in Naarden. De grond behoort de gemeente Naarden toe en dat betekent dat de gemeente of in erfpacht of d.m.v. verkoop de grond ter beschikking zou kunnen stellen mits het bestemmingsplan daar ruimte voor zou toelaten.
Kadastrale kaart Naarden met locatie restaurant en 3 van de 5 beoogde bruggen
10
Maurits de Brauw & Partners
Modern Beachclub Zuiderduin in Westkapelle
of
Engelbertha Hoeve in Leiden
Traditioneel
Kemphaan in Almere © Maurits de Brauw & Partners
Restaurant De Klokkenstoel in Goingarijp
11
Maurits de Brauw & Partners
Moderne variant
Traditionele variant
12
Maurits de Brauw & Partners
Maurits de Brauw & Partners *) Rembrandtlaan 29 1412 JM Naarden M: 06-53165454 E:
[email protected]
*) Maurits de Brauw & Partners is een handelsnaam van Mauralto Holding B.V., KvK 32085445 © Maurits de Brauw & Partners
13
Maurits de Brauw & Partners
14
Maurits de Brauw & Partners
Corpus Oegstgeest
Architects & Engineers 3D BluePrint Technologies B.V. is een bedrijf met architecten en ingenieurs dat zich bezighoudt met de bouwvoorbereiding en projectmanagement van bouwkundige projecten, 3D BluePrint voert projecten uit op basis van een integrale projectbenadering (all-engineering) maar houdt zich daarnaast bezig met deelopgaven, zoals ‘second opinion’ opdrachten, logistieke planning van complexe bouwopgaven en onafhankelijke projectconsulting.
Inzichtelijkheid voor iedere belangstellende, op ieder gewenst detail en in elke fase van het project. Hierdoor worden onnodige tegenvallers vermeden.
De wensen en eisen van de opdrachtgever worden geregistreerd en door middel van een driedimensionaal computermodel op hun ruimtelijke consequenties getoetst. De nadruk ligt op eenduidige communicatie en integrale procesbenadering waardoor substantiële besparingen ontstaan. Hiervoor maken we gebruik van de geoctrooïeerde Regiplan® Methode.
Portfolio 3D BluePrint architects & Engineers:
De ruimtelijke voorstelling en rondom-projecties van een 3Dmodel geven de opdrachtgever, in tegenstelling tot de vaak abstracte projectnotities en bouwbestekken, een tastbaar en begrijpelijk beeld van het project. Door deze werkwijze wordt de opdrachtgever reeds in de initiatieffase in staat gesteld om te beoordelen of de gestelde eisen en wensen daadwerkelijk het gewenste eindresultaat opleveren.
Dit resultaat kan alléén worden bereikt door nauwe samenwerking met opdrachtgevers, gebruikers, engineers en andere specialisten.
• Corpus Oegstgeest, Heddes Bouw • Het Goed Apeldoorn, Woningcorporatie De Goede Woning i.s.m. Bouwfonds Ontwikkeling • Villa Lage Vuursche • Nederlands Spoorweg Museum Utrecht • Ravenweg Fase 1 Apeldoorn, Woningcorporatie De Goede Woning • Ravenweg Fase 2 Apeldoorn, Woningcorporatie De Goede Woning • Zuidschans Gershwin Cluster 1 Amsterdam, Zuidschans CV, waarin Rabo Bouwfonds, Amvest en AM
Door de koppeling van rekenmodellen en planningen met het ruimtelijke 3D-model, kunnen alternatieven systematisch worden geanalyseerd. Deze aanpak brengt de intentie van de opdrachtgever in overeenstemming met het eindresultaat. 3D model Corpus Oegstgeest © Maurits de Brauw & Partners
15
*) Maurits de Brauw & Partners is een handelsnaam van Mauralto Holding B.V., KvK 32085445
© Maurits de brauw & Partners
www.3dblueprint.nl