De verschillende financieringsinstrumenten en hoe de overheid u hierbij kan helpen Agentschap Ondernemen
Iris Detavernier Gent, 21 maart 2014
Wat doet het Agentschap Ondernemen? ►
►
►
De drijvende kracht achter meer en beter ondernemerschap in Vlaanderen Complementair aan het IC & IWT (innoveren) en het FIT (internationaliseren) Stimuleren van Vlaamse bedrijven en ondernemers Subsidies: kmo-portefeuille, ecologiepremie, strategische Transformatiesteun, rentetoelage, … Ondersteunen van projecten door oproepen: brugprojecten, peterschapsprojecten, ondernemerschapsprojecten,… (www.von-online.be)
Wat doet het Agentschap Ondernemen?
Het Agentschap Ondernemen is het neutrale aanspreekpunt dat een overzicht geeft van mogelijke subsidies, financieringsmaatregelen en andere financiële ondersteuning. ►
www.subsidiedatabank.be
Demonstratie subsidiedatabank: www.subsidiedatabank.be
Financieringskanalen bij de uitbouw van een onderneming Eigen Inbreng Friends, Family & Fans Crowdfunding Banken Overheid Risicokapitaal
Algemeen profiel van de ondervraagde ondernemer Aantal jaren actief
Minder dan 2 (21%)
Tussen 2 en 5 (32%) Tussen 5 en 10 (6%) Meer dan 10 (41%)
Omzet afgelopen jaar
Aantal werknemers Minder dan 5 (58%) Tussen 5 en 10 (15%) Tussen 10 en 25 (23%) Meer dan 25 (4%)
Waar vindt de business plaats?
Minder dan 1M (63%)
België (92%)
Tussen 1M en 5M (33%) Meer dan 5M (4%)
Buitenland binnen Europa (54%)
Buitenland buiten Europa (15%
Financieel profiel van de ondervraagde ondernemer Ondernemers hebben nood aan extra financiering 41
In de opstartfase (41%)
In de loop van het eerste jaar (22%)
22
Belangrijkste financieringsvormen 89
Eigen investeringsmiddelen (89%)
81
Bankkredieten (81%)
In de loop van tweede tot vijfde jaar (37%)
37
Na 5 jaar (37%)
37
67
Overheidsinstellingen (67%)
41
Business Angels (41%)
30
Subsidies (30%)
Durfkapitaal/VC (22%)
22
Leningen van familie en vrienden (19%)
19
Andere (7%)
7
Kefik- enquête KMO-financiering 2012: ► 16% van alle kredietaanvragen
werd geweigerd
► Redenen: ► Onvoldoende terugbetalingscapaciteit ► Te weinig eigen inbreng ► Strengere leningsvoorwaarden van de bank (Bazel II
en III) ► Onvoldoende kennis van de overheidsmaatregelen
Financieringskanalen bij de uitbouw van een onderneming Financieringswijze
Overheidsstimulans
Eigen Inbreng Friends, Family & Fans
PMV: Winwinlening
Crowdfunding Banken
Participatiefonds: Optimeo – Initio PMV: Waarborgregeling – Gigarant EIB investeringskredieten Kredietbemiddelaar
Risicokapitaal
Ban Vlaanderen Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine PMV: Arkimedes Specifieke fondsen in niche sectoren: CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
PMV: Groeimezzanine
Friends, Family & Fans Winwinlening (PMV) Doel Met een fiscaal voordeel en een waarborg particulieren aanmoedigen om ondernemers te financieren. Wat en voor wie Achtergestelde lening van vriend, kennis of familielid aan een Vlaamse KMO
Winwinlening Modaliteiten • • • • •
Maximumbedrag: € 50.000 per particulier kredietgever, € 200.000 per kredietnemer Aanwending voor ondernemingsdoeleinden Looptijd : 8 jaar Rente 2014: tussen maximum 2,75% - minimum 1,375% Kredietgever: • Geen werknemer van de kredietnemer • Natuurlijke persoon en inwoner van het Vlaamse Gewest. • Indien kredietnemer zelfstandige is: geen echtgenoot of wettelijke samenwonend partner daarvan zijn. • Indien kredietnemer een rechtspersoon is: geen zaakvoerder, bestuurder of aandeelhouder noch de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner van die persoon.
Winwinlening Fiscaal voordeel • • •
Fiscaal voordeel geldschieter: belastingvermindering van 2,5% op geleende bedrag Bij faillissement, stopzetting of overlijden kredietnemer: eenmalige belastingvermindering van 30% van het bedrag van de hoofdsom dat is verloren gegaan. Registratie en modelcontract via website
Meer info : www.winwinlening.be
Crowdfunding Wat Collectieve inspanning van vele individuen die hun middelen samen bundelen ter financiering van een persoon, een project of een organisatie door middel van een crowdfundingplatform.
Soorten ► ► ► ►
Donatie: schenker krijgt geen vergoeding Reward-based: schenker krijgt niet-financiële beloning Lening: kapitaal en interest worden terugbetaald aan schenker Kapitaal: schenker krijgt dividend + eventuele meerwaarde
Crowdfunding Hoe werkt crowdfunding? ► ► ► ►
Voorstelling project Start kapitaalronde Einde kapitaalronde Post-investering
Spelers in België ► ► ► ► ► ►
www.sonicangel.com www.sandawe.com www.MyMircoInvest.com www.lookandfin.com angel.me www.crofun.be
Investeringskrediet EIB (Europese Investeringsbank) Wat en voor wie? ►
EIB: ondersteuning van investeringsprojecten van Europese kmo’s
Stelsel van voordelige leningen via commerciële partnerbanken van de EIB Voor (materiële en immateriële) investeringen van kmo’s binnen de EU Voordeel: Korting op de klassieke vaste rentevoet van de commerciële bank Partnerbank beslist of de onderneming al dan niet in aanmerking komt. Partnerbanken België: BNP Paribas Fortis KBC Bank ING Belgium
► ► ► ►
Kredietbemiddelaar Wat en voor wie Voor kmo’s en zelfstandigen Met problemen bij: ► de financiering van hun onderneming ► bij het afsluiten van een kredietverzekeringscontract ► Helpt bemiddelen om tot een oplossing te komen ► ►
Modaliteiten ► ► ►
Aanvraagformulier via website T 080084426
[email protected]
Meer info : www.kredietbemiddelaar.be
Risicokapitaal •
Voor risicovolle projecten met sterk groeipotentieel kan naast bankfinanciering een beroep gedaan worden op risicokapitaal
•
Doel : realiseren meerwaarde op aandelen bij uitstap
•
Term ‘risico’ → investeerders vragen geen materiële waarborgen
•
Term ‘kapitaal’ → risicokapitaal is een inbreng in het kapitaal van de onderneming en maakt deel uit van het eigen vermogen
•
Belangrijke parameters : Goed onderbouwd businessplan Vertrouwen in het management
• Omwille van crisis: aanvoer vers durfkapitaal lange tijd stilgevallen
Financieringskanalen bij de uitbouw van een onderneming Financieringswijze
Overheidsstimulans
Eigen Inbreng Friends, Family & Fans
PMV: Winwinlening
Crowdfunding Banken
Participatiefonds: Optimeo – Initio PMV: Waarborgregeling – Gigarant EIB investeringskredieten Kredietbemiddelaar
Risicokapitaal
Ban Vlaanderen Participatiefonds: BA+
PMV: Seed & Early stage – Innovatiemezzanine PMV: Arkimedes Specifieke fondsen in niche sectoren: CultuurInvest, Biotech Fonds, Flanders’ Care Invest
PMV: Groeimezzanine
Case: ► ► ► ► ► ►
Wie: kandidaat-starter Wat: productie en verkoop van elektrische laadpalen Financieringsbehoefte: € 600.000 Eigen inbreng: € 60.000 Bankfinanciering: neen Alternatieve financiering?
Wat is FINMIX?
FINMIX is een project voor elke (kandidaat-)ondernemer gevestigd in het Vlaamse Gewest die op zoek is naar de optimale financieringsmix voor zijn risicovol project. Optimale financieringsmix: verschillende bronnen noodzakelijk. Risicovol: ► Uitgestelde omzet omwille van het technologisch en/of innovatief karakter ► Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde groei te financieren ► Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te laag t.o.v. kapitaalsbehoefte FINMIX biedt ondernemers de mogelijkheid om hun ondernemingsplan voor te stellen aan een panel van financieringsexperten.
Voor wie FINMIX? ►
Type ondernemer ► Kandidaat-starters ► Starters ► Groeiers ► Overnemers
►
Sector ► Geen sectorale beperkingen
►
Vestigingsvoorwaarde ► Maatschappelijke zetel in Vlaanderen
Belgische Kredietinstellingen
Private risicokapitaalverschaffers
Expertenpanel data 2014 24 april in Gent ► 5 juni in Leuven ► 10 juli in Gent ► 25 september in Leuven ► 6 november in Gent ► 18 december in Leuven ►
2 reservesessies op 15 mei en op 16 oktober.
Resultaat eind 2013 (sinds maart 2012): ►
80 aanmeldingen*
►
43 deelnames aan panelsessie
►
14 panelsessies
* aanmelding: versturen van aanmeldingsformulier op finmix.be
Resultaat eind 2013 (sinds maart 2012): ►
Vertegenwoordigde sector (top 3) 1. ICT 2. Energie 2. Overige sectoren 3. Toerisme en horeca
►
Vertegenwoordigde provincie 1. Oost-Vlaanderen 2. Antwerpen 3. West-Vlaanderen
Resultaat eind 2013 (sinds maart 2012):
►
Ondernemingsfase 1. Starter < 3 jaar KBO 2. Kandidaat-starter 2. Gevestigd uitbreiding bestaande activiteit 3. Gevestigd oprichting nieuwe activiteit
►
Via welk kanaal bij Finmix terechtgekomen ► 1. Agentschap Ondernemen ► 2. Innovatiecentrum ► 3. Website Finmix
Waarom een ondernemingsplan?
geeft structuur aan jouw ideeën
goede voorbereiding van je project
verhoogt de slaagkansen inschatting van de haalbaarheid van je project voorkomt teleurstellingen
communicatie-instrument
maakt doelstellingen concreet wat wil je bereiken? hoe ga je dat doen?
Partners, leveranciers Bankier
na de start: beheersinstrument (dynamisch)
Stappenplan?
Ben ik een ondernemer?
Is mijn project haalbaar?
Opmaak van mijn ondernemingsplan
Stap 1
Ben ik een ondernemer?
Kan ik het? Heb ik de nodige vakkennis? Heb ik de juiste (ondernemers)competenties? Passen de inspanningen die ik moet doen, in mijn persoonlijke doelen? Is mijn omgeving er ook klaar voor?
Stap 2
Is mijn project haalbaar? 1. Projectvoorstelling 2. Omgevingsanalyse
3. Commercieel plan
4. Organisatieplan 5. Financieel luik
Interne haalbaarheid
Externe haalbaarheid Risicograad Risicograad
DOEN! DOEN
Project Project
herbekijken herbekijken
1 Projectvoorstelling Omschrijf wat jij van plan bent te doen Hoe zie jij de evolutie in de komende jaren? Waarom denk je dat jouw project zal slagen? Wat houdt je nog tegen om van start te gaan?
2. Omgevingsanalyse
3. Commercieel Plan
4. Het organisatieplan
Algemene organisatie: openingsuren, personeel, wie doet wat en wanneer …
Juridische vorm: eenmanszaak of vennootschap? (welke?)
Administratieve formaliteiten: ondernemingsloket, vergunningen, boekhouding,…
5. Het financieel luik Investeringen Financiering Vaste kosten Variabele kosten Marges
break-even = doodpuntomzet
Welke omzet moet ik realiseren om al mijn kosten te dragen?
Haalbaarheid ►
Interne haalbaarheid ►
►
Kan ik deze omzet praktisch realiseren?
Externe haalbaarheid ► ► ►
Is er een markt voor mijn product/ dienst? Wat is het marktpotentieel? Wat kan mijn marktaandeel zijn?
Stap 3
Ondernemingsplan
►
Van een haalbaarheidsanalyse naar een ondernemingsplan
►
Aanvullen met: ► ► ► ► ► ► ►
Beleidsverklaring, visie en bedrijfsstrategie Team/ organisatie Planning - tijdstabel SWOT-analyse Kasplanning Resultatenrekening Meerjarenplan
Tot slot: wie helpt mij?
Tools:
Startkompas Agentschap Ondernemen (haalbaarheid) Startsimulator Unizo (haalbaarheid) Leidraad voor het opstellen van een Ondernemingsplan Handboek van Mc Kinsey Websites van banken
Coaching:
Prestartersinitiatieven Agentschap Ondernemen: Bizidee, Go4Business, Bryo, etc. Adviseur: boekhouder, accountant, …
