De verpleegkundig specialist van de toekomst (?!) Marjolein Schouten Jeroen Bosch Academie, JBZ 1-9-2015
DELEN
•Informatie •Ervaring •Kennis
Functies
Opleiding & onderzoek Historie taak herschikking
Van nu naar straks
Inbedding en beleid
RELEVANTE HISTORIE ALS JE VOORUIT WILT KIJKEN, MOET JE EERST TERUG KIJKEN
1995-2000
2000- 2006
2012
•Overgang van opleiding verpleegkunde van VWS naar OC&W “Gekwalificeerd voor de toekomst” •2 kwalificatieniveaus voor dezelfde functie verpleegkundige (niveau 4 en 5) •Invoering BA MA structuur 1999
BAMA wetenswaardigheden • Bachelordiploma's van het hbo en de universiteit zijn weliswaar gelijkwaardig, maar de inhoud verschilt, m.n. praktijkgerichtheid en wetenschappelijke grond. • Bachelordiploma van het hbo geeft niet automatisch toegang tot een verwante masteropleiding aan de universiteit; • Bachelor PA en VS zijn gekoppeld aan een individuele aanstelling binnen een organisatiecontext en een (medisch) specialisme
BA-MA structuur vooropleiding HAVO/VWO
HAVO/VWO
Profiel natuur en gezondheid
Profiel natuur en gezondheid of natuur en techniek
bachelor HBO bachelor verpleegkunde
HBO bachelor paramedisch
master HBO master Verpleegkundig Specialist
HBO master Physician Assistant
1995-2000
2000- 2006
2012
•Eerste introductie PA in Nederland (2002) •Instelling College Verpleegkundige Specialismen (2004) •Oprichting Nederlandse Associatie Physician Assistant (2004) • Rapport Verpleegkundige toekomst in goede banen (2006) •(functiegerichte indeling in deelgebieden)
1995-2000
2000- 2006
2012
• Tijdelijke besluiten zelfstandige bevoegdheid PA en VS onder Wet BIG • Rapport verpleegkundige 2020 • Handreiking taakherschikking KNMG/V&VN/NAPA
AMvB over artikel 36 Wet BIG
VS en PA komen in aanmerking om via experimenteerartikel geregeld te worden. In AMvB is geregeld: – opleiding – deskundigheidsgebied – titel – welke voorbehouden handelingen – nadere voorwaarden.
N.B. De experimenteerbepaling sluit andere beroepsgroepen niet uit
Toetsingskader algemene maatregel over 5 jaar • Kwaliteit
- (veiligheid, patiëntgerichtheid, toegankelijkheid) • Effectiviteit • Doelmatigheid • Continuïteit van zorg
Nieuwe beroepen, de PA en de VS & de ziekenhuisarts
De taaksubstitutie van de medische professie naar de verpleegkundige professie
De ‘celdeling’: er ontstaat een nieuw beroep vanuit een bestaand beroep
med.specialist
verpleegkundige
med.specialist
PA
De ziekenhuisarts 1999 KNMG: Medisch Specialist: “te oud, te knap, te duur”. 2002 NFU-notitie: “De arts van straks” 2010 “Nog altijd te oud, te knap, te duur” 2013 Adviescommissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen
De zorg verandert • Vergrijzing, multimorbiditeit en chronische zorg / Zorgcomplexiteit neemt toe • Te hoge kosten, maakt dat er bezuinigd moet worden -
50% is toe te schrijven aan een complex van oorzaken als verruimde indicaties, groei van het aantal patiënten, intensievere behandelingen en de inzet van nieuwe medische technologie.
• Karakter van ziekenhuiszorg verandert door concentratie en spreiding • Versnippering gespecialiseerde zorgverleners (2410 beroepen in de zorg)
GROTE BEHOEFTE AAN GENERALISTEN
Ontwikkelingen • Patiëntveiligheid / continuïteit en kwaliteit van zorg in bijna ieder ziekenhuis benoemd tot strategisch beleid. • Werkprocessen op afdelingen door vaak tijdelijke krachten (A(N)IOS), waardoor onvoldoende proceshandhaving • 2014 Project Voorbereiding / Realisatie Individualisering Opleidingsduur (VIO / RIO)
18
Ziekenhuisarts = profiel opleiding
• Is een generalist en teamspeler bij uitstek. • Kerntaken: -
Patiëntveiligheid Coördinatie en regie van het klinisch zorgproces Continuïteit van zorg, ook na ontslag Verlenen van algemeen medische zorg en tot een bepaald niveau van verschillende medische specialistische zorg onder supervisie specialist, maar kan ook hoofdbehandelaar zijn.
Differentiatie en substitutie in het medisch domein in het ziekenhuis speciali st specialist generalist specialist
VS Generalisten in het ziekenhuis zijn bijvoorbeeld de SEH-arts en de ziekenhuisarts
specialist
VS is verpleegkundig specialist PA is physician assistant
PA opleiding Duur: 2,5 jaar 150 ECT
• 1400 uur voor contactactiviteiten (binnenschools onderwijs) • 1400 uur voor stages/praktijkopdrachten -
6 stages van 17,5 dagen op andere dan eigen afdeling Stages zijn oriënterend van aard
• 1400 uur voor werken/leren op de eigen werkplek ('productie') • • • •
2 dagen werken op de eigen afdeling 1 dag onderwijs 1,5 dag stage Zelfstudie
VS opleiding 2 jaar 120 ECT NB opleiding VS in GGZ is 3 jaar (180 ECT)
• binnenschools programma bedraagt 1120 uur • leren en werken op de eigen werkplek en het maken van opdrachten staan 2240 SBU -
preventieve zorg bij somatische aandoeningen; acute zorg bij somatische aandoeningen; intensieve zorg bij somatische aandoeningen; chronische zorg bij somatische aandoeningen; geestelijke gezondheidszorg
Opleiding ZHA • • • •
3 jaar na opleiding geneeskunde Focus op generalistische zorg Lintprogramma governance en kwaliteit Meesterproef
1995-2000
2000- 2006
2012
• Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen 2015
Opdracht • De Minister van Volksgezondheid adviseren over een toekomstgerichte beroepenstructuur en een daarop afgestemd flexibel opleidingscontinuüm voor de gezondheidszorg in Nederland ziekenhuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, ouderenzorg, publieke gezondheidszorg, eerstelijnszorg, jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning.
Bron: commissie Innovatie Zorgberoepen 26
Drie uitgangspunten commissie
- Functioneren centraal - Een nieuw concept van gezondheid - De zorgvraag in 2030
Bron: commissie Innovatie Zorgberoepen
27
Definitie gezondheid 2011 Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Gezond zijn betekent zich kunnen aanpassen aan verstoringen, veerkracht hebben, een balans weten te handhaven of te hervinden zowel lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk Bron: commissie Innovatie Zorgberoepen
28
Zorggebieden 2030 B Gemeenschapszorg
A Voorzorg Preventie van de wieg tot het graf Voor iedereen Start persoonlijk leefdossier (PLD) Gericht op functioneren en participeren Context betrekken werk, onderwijs, woningbouw, veiligheid, infrastructuur)
Zoveel mogelijk zelf, samen, de buurt, het netwerk
Inzet persoonlijk leefdossier Maximale inzet technologie (M-health, domotica, robotica) Context betrekken (werk, onderwijs, woningbouw, veiligheid, infrastructuur)
D Hoogcomplexe zorg
Toegankelijk professioneel vangnet
HoogcomplexeBehandeling Hoogcomplexe behandeling & & zorg zorg
Alle doelgroepen
Inzet persoonlijk leefdossier
Zorg en Welzijn verbinden
multidisciplinair, specifiek
C Laagcomplexe zorg Laagcomplexe behandeling & zorg Integraal, multidisciplinair, generiek Integraal, multidisciplinair, specifiek Inzet persoonlijk leefdossier Sociaal knooppunt
29
Functioneren, participeren & de-escaleren
1995-2000
2000- 2006
2012
2015
•Overgang van opleiding verpleegkunde van VWS naar OC&W “Gekwalificeerd voor de toekomst” •2 kwalificatieniveaus voor dezelfde functie verpleegkundige (niveau 4 en 5) •Invoering BA MA structuur 1999
•Eerste introductie PA in Nederland (2002) •Instelling College Verpleegkundige Specialismen (2004) •Oprichting Nederlandse Associatie Physician Assistant (2004) • Rapport Verpleegkundige toekomst in goede banen (2006) •(functiegerichte indeling in deelgebieden) • Tijdelijke besluiten zelfstandige bevoegdheid PA en VS onder Wet BIG • Rapport verpleegkundige 2020 • Handreiking taakherschikking KNMG/V&VN/NAPA
IN HET ZIEKENHUIS VAN DE TOEKOMST? Een simpele leidraad bestaat niet echt… maar een gestructureerde aanpak helpt wel
De toekomst nabij?
INBEDDING NIEUWE BEROEPEN
Basaal samenwerkingsmodel binnen de ziekenhuiszorg Laag complex
Hoogcomplex
Generalistische zorg
PA/VS
ZHA
Specialistische Zorg
PA/ VS
Med.Specialist
PA/VS
ZHA
Onderzoek
Praktijkgericht Data collectie
Praktijkgericht PROM’s Quality research
Onderwijs
Verplk en coassistenten
AIOS inzake generalistische zorg en Q & PV Co-assistenten Verplk en overige zorgprofessionals
Samenwerken moet vorm krijgen
VS
PA
Care & Cure
Cure
Specifieke pat groepen Nadruk poliklinisch Consultatief klinisch
ZHA Cure & Quality
Specifieke pat groepen Poliklinisch & klinisch
klinisch
Inbedding in de organisatie; hoe doen wij dat • 1 PA is geen PA…. En dat geldt ook voor VS • Platform PA en Platform VS over specialismen heen • Afstemming taken/bevoegdheden vastgelegd in individueel addendum aan generieke fube • Periodiek afstemming in kwaliteitsoverleg met BSC • Aantoonbaar bevoegdheid en bekwaamheid • Afspraken over inzet/medicatie conform handreiking KNMG/V&VN/NAPA • Aangestelde VS als praktijkopleider binnen het JBZ • Ziekenhuisartsen ‘rollen van de band’ eind 2015; inbeddings discussie in volle gang
Van nu naar de toekomst van
naar
Aanbod Ziekte Zorgen voor Professionele autonomie Fragmentatie Hierarchie Verticaal Betrekken van burgers Eigen belang Recht hebben op Macht Beroepenstructuur
Vraag Functioneren Zorgen dat Co-creatie Zorgarrangement Regie Horizontaal Consultatie van professionals Algemeen belang Verantwoordelijk voor Kracht Continuum van bekwaamheden Bron: commissie Innovatie Zorgberoepen
SHIFT HAPPENS
IN HET GUNSTIGSTE GEVAL
