De veranda van A tot Z

VERKLARENDE WOORDENLIJST

De veranda van A tot Z Een verklarende woordenlijst over de veranda, haar structuur en haar verschillende eigenschappen of kenmerken. Het vormt een nuttig instrument om wegwijs te rakenin het professioneel jargon van de verandawereld. (De asterisken (*) in de tekst verwijzen naar de overeenkomstige termen in de woordenlijst). Afdichting: Element dat naast elkaar geplaatste materialen scheidt (raam en beglazing, profiel en metselwerk bijvoorbeeld) en er dus de verbinding tussen vormt, die noodzakelijk is voor de isolatie en de water- en winddichtheid. Afdichting is essentieel voor het comfort en de bewoonbaarheid van de veranda. Airconditioning: zie Klimaatregeling

De eigenaars van deze veranda kozen voor een structuur in fijne aluminiumprofielen, grijs gelakt en

dak met grijsblauw gelakte en gepatineerde sandwichpanelen die afgestemd zijn op de kleur van de ramen. De uitstekende markies in het midden van het dak steunt op smeedijzeren consoles boven de dubbele deur. Binnen is hout alomtegenwoordig, zowel op de vloer als aan het plafond (cerusé eik). Met de houten meubels is de gezellige sfeer hier dan ook compleet. Er is ook duidelijk te zien dat het verandadak maar tweederden van het oppervlak van de ruimte overdekt. In werkelijkheid zit een deel van de veranda onder de uitsteek van het dak van de woning. Op deze plaats zit een vals plafond waarachter de gepatineerd, voor de elegante balken en de consoles verborgen retro uitstraling. Het zadeldak bestaat voor een deel uit een blind zijn. Realisatie: SPACE 114

Aluminium: Als onbetwistbare huidige marktleider van de verandaprofielen* heeft aluminium zijn overwicht te danken aan zijn mechanische kwaliteiten, zijn betrekkelijk makkelijke gebruik en onderhoud en vooral aan enkele grote technische en esthetische evoluties die de onaangename kanten van de vroegere profielen hebben weggenomen, nl. zwakke thermische isolatie*, condensatie* en het stereotiepe metalen uitzicht. Deze laatst genoemde nadelen zijn vandaag de dag namelijk opgelost dankzij de thermische onderbreking en het moffelen*. Bovedien laat de lichte en stevige structuur toe zeer grote spanwijdtes te realiseren, terwijl het profiel toch fijn blijft. Ook zijn waterdichtheid en uitzonderlijke duurzaamheid vormen belangrijke troeven. Anodiseren: Behandeling van aluminium* die reeds vóór het moffelen* werd uitgevonden,

maar tegenwoordig een comeback maakt dankzij de zeer trendy look. Het procédé bestaat erin de aluminiumprofielen* in een chemisch bad onder te dompelen waar ze een kunstmatige en oppervlakkige oxidatie ondergaan die de polijsting en roestbestendigheid verhoogt. Vervolgens worden de profielen gekleurd in een bad metaaloxide en ten slotte worden ze behnadeld in een speciaal stoombad. Via anodiseren wordt een beschermlaag aangebracht die steviger is dan glas en dus zeer bestendig is. Deze doorschijnende laag laat toe het metalen uitzicht van aluminium te behouden, maar voegt er een aantal nuances aan toe. Beglazing: De keuze van de beglazing is van fundamenteel belang voor de veranda. Bij die keuze moet rekening worden gehouden met kwaliteits- en veiligheidsvereisten. Een financieel compromis is daarbij uitgesloten, vooral als je het hele jaar door in je veranda wilt wonen. Tegenwoordig bestaan er op de markt glasproducten die perfect zijn aangepast aan het concept van een veranda. In grote lijnen worden drie soorten isolerende beglazingen onderscheiden (zonder de enkele beglazing die absoluut af te raden is): de klassieke dubbele beglazing, de zonwerende dubbele beglazing en het veiligheidsglas. De klassieke dubbele beglazing bestaat uit twee glasplaten met daartussenin een ruimte met watervrije lucht of gas. Die twee glasplaten kunnen even dik zijn (4-6-4), dan spreekt men van symmetrisch dubbel glas, of van verschillende diktes (6-8-10), dit is asymmetrisch dubbel glas. Het middelste cijfer wijst naar de dikte in millimeter van de tussenruimte en de cijfers links en rechts naar de dikte van de glasplaten. Er wordt een betrekkelijk ruim gamma weerkaatsend of zonwerend dubbel glas aangeboden. Het glas is over het algemeen getint door een laagje metaaloxide aan een

van de twee kanten. Die behandeling laat de hoeveelheid zonnestralen die nodig zijn voor de goede natuurlijke verlichting van de veranda door en stuurt de overtollige zonnestralen terug om het serre-effect* te verminderen. Dubbel veiligheidsglas is ontworpen om de kans op glasbreuk na een schok, vervorming of brand te verminderen. Het is vooral bestemd voor verandadaken. Er bestaan drie soorten veiligheidsglas: gewapend glas waarin een stalen gaas zit (slechts lichtdoorlatend en dus niet volledig transparant), gehard glas dat in kleine, botte stukjes breekt, maar dat ter plaatse niet kan worden bewerkt en gelaagd glas dat een synthetisch inlegblad bevat, zodat het niet kan uiteenspatten. Gelaagd glas is zeer in trek in de verandabouw. Het telt dan ook vele voordelen: zichtbaarheid blijft intact, hogere geluidsisolatie, absorptie UVstralen, bij een schok barst het maar blijven de glasstukken op hun plaats. Bi-profiel: Een gemengd profiel* dat twee verschillende materialen combineert zoals hout* en aluminium*. Dit type profiel wordt in diverse varianten aangeboden afhankelijk van de fabrikant. De meest gebruikte combinatie die ook de meeste garanties biedt bestaat uit een houten binnenprofiel gekoppeld aan een aluminium buitenprofiel. De twee elementen zijn gescheiden door een tussenkamer in kunststof die als thermische onderbreking dienst doet. Het verschil in uitzetting vereist deze scheiding van materialen om bepaalde problemen te vermijden. Een ander concept bestaat uit een klassiek aluminiumprofiel met thermische onderbreking waarop men een fijne decoratieve laag in hout aanbrengt, dit voor de buitenkant van de veranda. Omgekeerd bestaat er ook een volledig houten profiel gekoppeld aan een aluminium bezetting aan de buitenkant met een dichting tussen beide. 115

Bouwvergunning: zie Wetgeving Bovenlicht: Vast of beweegbaar deel/raam, over het algemeen in glas, boven een deur of een venster. Celpaneel: Paneel in synthetisch materiaal (polycarbonaat* of polymethracrylaat) samengesteld uit meerdere wanden (over het algemeen twee of drie) verkregen door extrusie en van elkaar gescheiden door kleine loodrechte tussenschotten die de cellen afbakenen. Condensatie: Dit fenomeen is nauw verbonden met relatieve

luchtvochtigheid in de kamer. Bij een gegeven temperatuur kan de lucht maar een bepaalde hoeveelheid verdampt water (vochtigheid) bevatten. Wanneer bij die temperatuur de lucht het maximum bevat van wat hij kan bevatten, zegt men dat de relatieve vochtigheid 100 % is. Boven die hoeveelheid condenseert de damp zich en gaat hij over in zijn vloeibare vorm. Dit is condensatiewater. Warme lucht kan meer verdampt water bevatten dan koude lucht. De 100 % vochtigheid zal dus sneller bereikt zijn in koude lucht dan in warme lucht. De condensatie komt voor wanneer

Deze veranda (type: Orangerie Classic) heeft een klassieke rechthoekige vorm met schuime hoeken. De aluminiumprofielen met thermische onderbreking (Schüco-Systems) waaruit ze is opgetrokken, zijn beschikbaar in 15 standaard kleuren en alle RAL kleuren. De ramen in de onderbouw zijn voorzien van een dubbele isolerende beglazing . De onderste raampartijen zijn versierd met kruisverdelingen die in het dubbelglas zijn ingewerkt. Op het dak dat op traditionele wijze is gebouwd, werd een glazen koepel gebouwd die uitgerust is met zonwerende beglazing. De veranda is voorzien van verscheidene ramen en deuren, uitzicht op de lager gelegen tuin. waaronder een schuifdeur die Realisatie: KELLER toegang geeft tot het terras met

Een degelijke klimaatregelaar is onontbeerlijk in het geval van veranda's die aan de volle zon worden blootgesteld (oververhitting). Anderzijds leidt onvoldoende verwarmingscapaciteit in de winter tot het ontstaan van condensatie. Om dergelijke problemen het hoofd te bieden, werd hier gekozen voor een klimaatregelaar met warmtewisselaar van een bijzonder type. Dit toestel bestaat

de concentratie van vochtigheid de drempel van 100 % overstijgt of wanneer de kamerlucht die verzadigd is aan vocht, in contact komt met de koudere glasoppervlakken. Dat is vooral het geval in de winter. Om het te verhelpen, beschikt men voornamelijk over twee middelen: het vocht afvoeren naar buiten (zie Verluchting*) en isolatie* (thermisch onderbroken profielen, dubbele beglazing). Console: Lijst of vooruitspringend siersmeedwerk, vaak in krul- of Svorm, ter ondersteuning van een dakgoot* of een luifel* bijvoorbeeld. Dakgoot: Verzamelt het regenwater onderaan een dakhelling en leidt het naar de afvoerbuizen. Dakraam of kiepraam: raam*dat schuin in het dak van de veranda is ingebouwd. Het sluit en opent zich naar buiten toe als een klep.

uit een convector (binnenshuis) gekoppeld aan buitenapparatuur. Deze laatste vangt de relatieve warmte op van de buitenlucht, zelfs wanneer de temperatuur onder het vriespunt daalt (tot – 18°C). De warmtepomp recupereert deze energie en verdeelt ze in de veranda doorheen de convector. Dit systeem blijkt heel voordelig te werken aangezien het toelaat twee derden van de nodige

Dakrib: dakprofiel dat gebruikt wordt voor het gebinte. De dakrib rust op de nok* en de dakgoot* en ondersteunt het vulmateriaal*. Functies: De veranda vervult over het algemeen meer dan één functie. Ze kan dienen als salon, eetkamer, keuken, speelkamer voor de kinderen, kantoor, atelier, wintertuin voor de planten, overdekt terras of overgangsruimte gericht op de tuin. De functie die de veranda gaat vervullen, kan bepalend zijn voor haar ontwerp, inplanting, oriëntatie en inrichting. Funderingen: Geheel van werkzaamheden die nodig zijn voor de basis van een bouw en zorgen voor de stabiliteit ervan. Een eenvoudige betonplaat gelijk met de grond is niet voldoende, ook niet voor een veranda. De betonfunderingen van een veranda, dienen aangebracht op een homogeen terrein dat in

energie uit de atmosfeer te halen; het resterende derde gedeelte wordt elektrisch aangemaakt. Het is een flexibel (cf. zijn snelle reactietijd), duurzaam en ecologisch systeem. De verkregen warmte is constant en verspreidt zich gelijkmatig in de ruimte. In de zomer functioneert het systeem in omgekeerde richting en doet dan dienst als airconditioning. De warme lucht wordt uit de veranda gehaald en buiten uitgestoten. De convector is beschikbaar in drie uitvoeringen (voor muur, vloer of plafond), zeven vermogens (van 3320 W voor 420 m3 tot 8940 W voor 1340 m3) en in alle kleuren. Zijn werking wordt geregeld via een programmeerbare afstandsbediening. Klimaatregelaar Diamant® bij GREENSQUARE

goede staat verkeert en gedraineerd is, moeten op een nauwkeurig ontwerp zijn gebaseerd. De breedte en diepte van de funderingen zullen afhangen van de aard van de grond en het gewicht van de constructie (gewoonlijk tussen 80 en 100 cm diep). De verandastructuren zullen worden vastgeschroefd op de betonnen funderingsmuur. Het is van fundamenteel belang dat de funderingen voorzien zijn van een warmte-isolatie om opstijgend vocht uit de grond te voorkomen. Galvaniseren: Behandeling die erin bestaat om via elektrolyse een stuk metaal te bedekken met een dun laagje van een ander metaal en zo het stuk metaal te beschermen tegen oxidatie. Verzinking* of galvaniseren met zink wordt vooral aangewend om staal te beschermen. 116

Gelaagd hout: zie Gelammeleerd hout Gelammeleerd hout: Met deze techniek worden profielen gemaakt bestaande uit aan elkaar gelijmde stroken hout van 24 à 28 mm dik. De profielen* laten toe ruime spanwijdtes te realiseren van 3 à 6 meter grootte, met zeer stabiele afmetingen, terwijl de doorsnede van de balken redelijk blijft. De techniek werd oorspronkelijk in het leven geroepen als toepassing voor gebintenin de bouw. Vervolgens werd ze verder ontwikkeld voor schrijnwerk, wat leidde tot fijnere profielen met zelfs een verhoogde mechanische weerstand in vergelijking met massief hout (+ 30% met vergelijkbare doorsnede). Gelammeleerd hout vereist een speciale rotwerende behandeling. Dit gelaagd hout laat bovendien toe minder kostbare houtsoorten te gebruiken, zoals grenen of epicea. Geraamte: De structuur van de veranda waarin de glaspartijen zitten verwerkt. Zie ook Materialen*. Glas: zie Beglazing Hout: Wat de profielen* betreft, wordt hout langzaam maar zeker vervangen door aluminium*, hoewel een groot aantal fabrikanten en gebruikers hout blijven verkiezen dankzij zijn ongeëvenaarde charme en warme uitstraling. De negatieve vooroordelen over hout blijken vandaag de dag ongegrond in het licht van de vooruitgang die op het vlak van buitenschrijnwerk is geboekt. Hout biedt immers een groot aantal natuurlijke kwaliteiten. Het biedt een goede thermische isolatie, is water- en winddicht, geluiddempend, duurzaam, weerstaat goed aan de tijd, is bestand tegen inbraken en vuur, laat zich makkelijk bewerken en is onderhoudsvriendelijk in tegenstelling tot enkele hardnekkige vooroordelen.

De evolutie van de technieken en de recente vernieuwingen in de assemblage en afwerkingsprocédés maken van hout een van de best presterende materialen van tegenwoordig. De meest gebruikte houtsoorten voor verandaprofielen* zijn rood cederhout (Western Red Cedar), Meranti, Merbau, maar ook andere exotische houtsoorten die ervoor bekend staan dat ze niet kunnen rotten, zoals Afzelia, Afrormosia of Iroko. Isolatie: De isolatie van de veranda is essentieel voor haar comfort en bewoonbaarheid. De isolatie hangt af van de keuze van de materialen* en van de waterdichtheid (zie Afdichting*). De functie* die de veranda moet vervullen, zal eveneens bepalend zijn voor het isolatieniveau. Dankzij de recente technologische evoluties is de isolatiegraad van veranda’s aanzienlijk verbeterd, zowel voor de warmte als voor het geluid. Zie hierover de termen materialen* en beglazing*.

Kuststreken worden gekenmerkt door overvloedige regenval, weinig zon in het noorden en veel zon in het zuiden en matige temperatuursverschillen. In dit klimaattype is een veranda echt een goede keuze, want als de veranda goed ontworpen is, kun je er in alle seizoenen in wonen. Het Middellandse-Zeegebied wordt gekenmerkt door zachte winters en hete, droge zomers, weinig neerslag en slechts zelden vriestemperaturen, maar wel een hevige wind. In deze streken is een veranda minder van nut en valt bijvoorbeeld een pergola te verkiezen. De continentale streken (Midden- en Oost-Europa) hebben zeer wisselende seizoenen. In dat geval is een veranda wel weer een goede keuze op voorwaarde dat de materialen aan die strenge weersomstandigheden zijn aangepast. De bergstreken ten slotte onderscheiden zich door een extreme temperatuursverschillen. Het klimaat varieert

er volgens de hoogte en de sneeuwval speelt er een belangrijke rol. De bouw van een veranda moet in een dergelijke omgeving worden onderworpen aan een speciaal onderzoek en aangepaste materialen zijn een must. Klimaatregeling: Onder klimaatregeling verstaan we de regeling van de temperatuur en de vochtigheidsgraad in de veranda. Hier moet een onderscheid worden gemaakt tussen natuurlijke en kunstmatige klimaatregeling. De natuurlijke klimaatregeling omvat alle procédés waarbij geen beroep wordt gedaan op een energiebron van buitenaf en die twee processen teweegbrengen. Ten eerste de temperatuurregeling via specifieke eigenschappen van het materiaal van de structuur* en de beglazing* en ten tweede de regeling van de temperatuur, de vochtigheidsgraad en de kwaliteit van de kamerlucht door de

verluchting* van de veranda. De kunstmatige klimaatregeling gebeurt door de installatie van een klimaatregelaar, een toestel waarmee de calorieën in één plaats worden afgenomen en gebracht naar een andere plaats. Dit soort toestel gaat niet alleen de lucht verversen, maar ook ontvochten en zuiveren door filtering. Er bestaan verschillende soorten klimaatregelaars. De beste van tegenwoordig zijn de klimaatregelaars van het omkeerbare type die in staat zijn om de lucht in de zomer te verversen en in de winter te verwarmen door een systeem van warmte-uitwisseling. Kostprijs: Het is moeilijk, zelfs onmogelijk om de gemiddelde kostprijs van een veranda te schatten, want die hangt af van talrijke parameters, zoals de omvang van de funderingen*, de keuze van de structuur-* en vulmaterialen* en het comfort. De kostprijs van hout en p.v.c. is

Isolatiecoëfficiënt: De isolatiecapaciteit van een gebouw wordt gemeten aan de hand van de isolatiecoëfficiënt. Het gaat om een soortelijke coëfficiënt van warmteverlies van een gebouw, die afhangt van de vorm, samenstelling en aardrijkskundige ligging van het gebouw. Hoe beter een gebouw geïsoleerd is, hoe minder warmteverlies en hoe lager de isolatiecoëfficiënt. De bouw van een veranda vermindert over het algemeen de isolatiecoëfficiënt van een huis, d.w.z. vermindert het warmteverlies naar buiten dankzij het serre-effect*. Klimaat: De bouw van een veranda, de keuze van de technieken en materialen* zijn gedeeltelijk afhankelijk van het plaatselijke klimaat. De aardrijkskundige ligging, de ligging t.o.v. de zon en de wind vormen allemaal parameters waarmee je rekening moet houden. In grote lijnen onderscheid je vier klimaatzones. 117

Deze veranda die werd gebouwd als uitbreiding van de living geeft uit op de lager gelegen tuin die men via een terras en een arduinen trap met gietijzeren leuning kan bereiken. Ieder element van de veranda werd uitgekozen in functie van het comfort van haar bewoners. Zo wordt het thermisch comfort

verzekerd door een structuur in thermisch onderbroken aluminium (grijs gemoffeld), en door een dubbele gelaagde beglazing met bijzonder isolerende eigenschappen (zonwerende Heat-Reflex® voor het dak en Thermoplus Starlite veiligheidsglas voor de onderbouw). Verscheidene

valramen, draaikipramen en enkele elektrische dakramen zorgen voor een goede verluchting. Een verzorgde buitenen binnenafwerking met oa. bovenlichten, kruisverdelingen in de ramen, een nokversiering, vouwgordijnen en een vloer in Italiaanse marmermozaïek maken het geheel af. Realisatie: ALDERA

Het zadeldak, de tweekleurige profielen en het grote fronton met sierprofielen, geeft deze veranda een moderne en tijdloze uitstraling. Qua vorm en qua omvang harmonieert ze perfect met de woning. De structuur in gemoffeld aluminium met thermische onderbreking is

voorzien van dubbele gelaagde beglazing met een hoge isolatiecoëfficiënt. Gezien de veranda naar het zuiden gericht is, beschikt de dakbeglazing bovendien over zonwerende eigenschappen. Als extra bescherming tegen de zon werden vouwgordijnen van natuurlijk

materiaal (pinoleum) geïnstalleerd. Ze passen perfect tussen de dakprofielen. Men stapt naar buiten via een dubbele deur met kruisverdelingen op de ramen. Realisatie: JANSSENS

niettemin ongeveer dezelfde, terwijl thermisch onderbroken aluminiumprofielen zowat 50% duurder zijn. Staal vormt zowat de ‘haute couture’ van het verandawereldje en komt over het algemeen dan ook het duurst uit. Wat de vulmaterialen betreft, zijn celpanelen* 25% duurder dan enkel glas, dubbele beglazing kost twee of drie keer zoveel en verstevigd glas vijf keer zoveel.

Materialen: Bij veranda’s moet een onderscheid worden gemaakt tussen de materialen voor de structuur (zie Staal*, Aluminium*, Hout* en P.v.c.*) en de vulmaterialen (zie Beglazing*, Polycarbonaat*, Celpaneel*).

uitstekende weerstand tegen weersomstandigheden, een verbetering van hun mechanische eigenschappen en een gladder oppervlak, waardoor ze onderhoudsvriendelijker zijn.

Kruishouten: Fijn decoratief houtwerk met latten die elkaar kruisen en zo een raam onderverdelen. Het latwerk kan extern worden aangebracht (op de beglazing) of intern, d.w.z. geïntegreerd in de dubbele beglazing. Lichtkoepel: Glazen koepel die uitsteekt boven het dak en dient voor natuurlijke verlichting en/of verluchting. Luifel: glazen afdak boven de ingang.

Moffelen: Betrekkelijk recente afwerkingstechniek voor aluminium die in verschillende fasen gebeurt. Het aluminium wordt eerst ontvet, gereinigd, behandeld met chromaat en gedroogd. Vervolgens krijgt het een onderlaag die op haar beurt wordt overdekt met een laklaag aangebracht onder elektrostatische druk.Ten slotte wordt dit in de oven gebakken op hoge temperatuur. Het moffelen laat een zo goed als onbeperkte waaier aan kleuren toe. Dankzij de bijzondere eigenschappen van de bestanddelen, met name polyesterpoeder, verleent het moffelen aan de profielen een

Nok: Houten of metalen balk helemaal bovenaan het dak, waartegen de dakribben rusten. Oranjerie: In de strikte zin van het woord gaat het om een ruimte die los staat van het huis, met glasgevels en een plat dak niet in glas, bestemd om er ’s winters planten in onder te brengen die niet bestand zijn tegen de vrieskou. In de ruime zin van het woord is deze term synoniem geworden van een bepaald type veranda. Oriëntatie: De ideale oriëntatie bestaat niet voor een veranda. Alle oplossingen kunnen worden overwogen, maar de inplanting van de woning zelf bepaalt meestal die van de veranda. 118

Toch kunnen enkele regels nuttig blijken. In een zeer zonnige streek geef je, indien mogelijk, het best de voorkeur aan een zuid-oost oriëntatie, zodanig dat zoveel mogelijk zon in de voormiddag op de veranda schijnt om te compenseren voor het warmteverlies ’s nachts. In de voormiddag zal voldoende energie worden geabsorbeerd voor de tweede helft van de dag. Bovendien wordt op die manier een te hevige opwarming in de namiddag vermeden. In streken met een matig zonnetje en met vaak nevel ’s ochtends geef je het best de voorkeur aan een zuidwest oriëntatie. De zon schijnt in de voormiddag maar flauwtjes en kan sterker worden in de namiddag. In kuststreken is aan te raden om voor een oriëntatie naar het oosten te kiezen als bescherming tegen de overheersende wind uit het westen. Polycarbonaat: Polycarbonaat, beschikbaar in volle platen of met een celstructuur (zie Celpaneel*), is een doorzichtig of halfdoorzichtig plastic dat zeer licht is, maar toch uitzonderlijk goed bestand is tegen schokken en goede isolerende eigenschappen bezit (vooral met driedubbele wand). Dit materiaal wordt gebruikt ter vervanging van glas in het verandadak, te meer omdat zijn kostprijs aanzienlijk lager ligt. Polycarbonaat laat niettemin minder licht door dan glas en heeft de neiging de tand des tijds minder goed te doorstaan. Profiel: Staaf of balk (in staal, aluminium, …) van een aanzienlijke lengte, met een constante doorsnede en een welbepaalde vorm (profiel). Men spreekt van een T-profiel wanneer het oppervlak gezien van binnen perfect effen is en van een buisprofiel wanneer de versterking zichtbaar is vanbinnen, maar het buitenoppervlak effen is. P.v.c.: P.v.c. of polyvinylchloride is een plastic dat talrijke industriële

toepassingen kent, met name op het gebied van schrijnwerk. In onze streken is p.v.c. niettemin maar weinig in trek voor verandaprofielen*. Zijn kwaliteiten op het vlak van isolatie, duurzaamheid, weersbestendigheid en onderhoudsvriendelijkheid staan niet ter discussie. Het is vooral het geringe draagvermogen van zijn profielen dat onverenigbaar blijkt met de zeer grote glasoppervlakken van veranda’s. Ook zijn hoge uitzettingscoëfficiënt (tien maal hoger dan die van aluminium) en zijn kleinere weerstand tegen UV-stralen stellen problemen. Ramen: Kader in hout, metaal of p.v.c. waarin het glas wordt aangebracht. Een raam wordt onderverdeeld in twee delen: het vaste raam en het deel dat open gaat. Men onderscheidt ramen die naar binnen draaien, naar buiten draaien, draaikipramen, schuiframen, valramen of guillotineramen. Serre: Glasconstructie die al dan niet verwarmd is en al dan niet aan het huis is gebouwd, ontworpen voor het kweken van planten en bloemen, die zo beschut zijn tegen grillige weersomstandigheden. Serre-effect: Om dit fenomeen te begrijpen, moeten we het begrip golflengte erbij halen. De zon straalt warmte uit door infraroodstralen. De vaste voorwerpen in een kamer (meubelen, planten, muren, vloerbedekkingen) herverdelen door straling ook een deel van de warmte die ze hebben opgehoopt. Iedere straling wordt gekenmerkt door een bepaalde golflengte. De golflengte van zonnestralen verschilt van die van de stralen van voorwerpen. De verandabeglazing laat de korte infraroodgolven van de zonnestralen door, maar niet de lange golven van de straling van voorwerpen. Ze laat dus de warmte van de zon binnen, maar laat ze niet opnieuw buiten. Die warmte zit dus gevangen in de

woning. Verder is de veranda voorzien van een gemengde structuur van hout-aluminium profielen (aluminium aan de buitenkant, hout aan de binnenzijde). Het hout en het aluminium zijn gescheiden door een tussenkamer in synthetisch materiaal die zorgt voor thermische onderbreking. Wat de

Het was niet vanzelfsprekend deze veranda te laten aansluiten op de respectieve volumes en de verschillende hoogtes van de daken van de woning. Om deze integratie te doen slagen, werden de ramen geplaatst op een ondermuur van geschilderde baksteen (zwart en wit) voor een continuïteit met de gevel van de veranda: dit heet het serre-effect. Om het te verhelpen, moet je de warmteoverdracht naar binnen verminderen (zie Zonwering* en Beglazing*) of de warmteafvoer stimuleren (zie Verluchting* en Klimaatregeling*). Staal: Ooit de pionier op het vlak van profielen* voor veranda’s. Evenals hout is staal zeer duurzaam en ‘kneedbaar’. Met staal kan men grote spanwijdtes overbruggen en dit met fijne profielen. De zeer fijn profielen laten het glaswerk ook volledig tot recht komen. Dit materiaal kent niettemin twee handicaps: de onvermijdelijke oxidatie en de zwakke isolatie. Daarom is een dure antiroestbehandeling vereist om te kunnen voldoen aan de huidige eisen voor veranda’s. Het is dus vooral om financiële redenen dat staal een zeldzaam materiaal geworden is, maar het blijft een vaste waarde wanneer architecturale omstandigheden een oude vormgeving vereisen.

Stores: zie Zonwering Steunmuren: Onderste gedeelte van de veranda over het algemeen in baksteen of natuursteen. Op deze muurtjes rust de structuur (ramen). De muurtjes zelf rust op de funderingen. Thermische onderbreking: Deze term omvat elk procédé waarmee verholpen wordt aan het isolatiegebrek dat voorkomt uit een warmtebrug*. In de verandabouw komen thermische onderbrekingen het meest voor bij aluminiumprofielen*. De beste techniek is dan het systeem met drie kamers. Dit type profiel bestaat uit twee afzonderlijke kamers (een binnen- en een buitenkamer) die onderling verbonden zijn door middel van isolatiekamers of van isolatiestrippen, doorgaans in polyamide versterkt met glasvezel. De thermische waarde van een profiel wordt bepaald 119

afwerking betreft, is het aluminium groen gemoffeld en het hout behandeld, gekleurd en vernist. De veranda is uitgerust met een dak van lichtdoorlatende panelen, een schuifdeur die toegang geeft tot het terras en een geautomatiseerd verluchtingssysteem. Realisatie: VERANDAS CONFORT door de afstand tussen binnenen buitenkamer, of anders gezegd door de grootte van de isolatiestrippen. Hoe breder ze zijn, hoe hoger de isolatiecoëfficiënt van het profiel. Verluchting: Dit concept is echt essentieel voor de bewoonbaarheid van een veranda. Aangezien de waterdichtheid van de veranda een bewijs vormt van de goede constructie, is het dus nodig een natuurlijk verluchtingssysteem te ontwerpen waarmee de lucht in de veranda in beweging komt, zodat hij kan worden weggevoerd en vervangen door frisse lucht. De verluchting heeft niet alleen tot gevolg dat de kamertemperatuur daalt, ze elimineert ook de opgestapelde vochtigheid en voert de lucht af die door de mensen en planten is vervuild. Men is dan ook van oordeel dat de lucht in de veranda 3 tot 6 keer per uur vernieuwd zou moeten worden voor een

gemiddelde temperatuur van 20°C. Voor een doeltreffende verluchting moet aan een aantal vereisten zijn voldaan: de toevoer van frisse lucht moet zo laag mogelijk worden geplaatst, dichtbij de vloer, terwijl de luchtafvoer zo hoog mogelijk moet gebeuren. Op die manier komt de lucht in het hele verandavolume in beweging. Verwarming: Hoe je de veranda gaat gebruiken, zal de keuze voor een verwarmingsmethode bepalen. Als je het hele jaar door in de veranda wilt wonen, is verwarming noodzakelijk. Als je er alleen in het zomerseizoen gebruik wilt van maken, kan verwarming overbodig zijn of kan de mogelijkheid voorlopig open blijven om eventueel later verwarming toe te voegen. Als je voor de eerste optie kiest, vereist de installatie van een verwarmingssysteem een dubbele beglazing om een te groot en kostelijk warmteverlies en condensatie te vermijden. Er bestaan verschillende mogelijkheden om veranda’s te verwarmen. De uitbreiding van de centrale verwarming van het huis komt het meest voor, maar houdt een nadeel in tijdens zeer koude periodes, want je zult de sterkte van de verwarmingsketel moeten opdrijven, wat gevolgen zal hebben voor je energiefactuur. Om dat probleem te vermijden, kun je kiezen voor een op zichzelf staand systeem, met een of meer elektrische convectors die met thermostaten zijn uitgerust. Een andere oplossing bestaat in vloerverwarming met lage temperatuur, die een ontegensprekelijk comfort biedt. Met dit systeem wordt een minimumvloertemperatuur van 14°C in stand gehouden. Op koude dagen kan het worden gekoppeld aan een bijkomende verwarming. Deze optie is evenwel maar mogelijk bij een nieuwbouw of grondige renovatiewerkzaamheden. Een laatste mogelijkheid bestaat in de installatie van een omkeerbare

klimaatregelaar, die door omkering van de cyclus dienst kan doen als verwarmingstoestel. Verzinking: zie Galvaniseren Vloer: De keuze van de vloerbedekking in de veranda hangt af van je persoonlijke smaak, maar eveneens van de functie* die deze ruimte krijgt. Ook moet je uiteraard voor de nodige esthetische harmonie zorgen. Wanneer de veranda is ontworpen als een uitbreiding van de woonkamer, kun je dezelfde vloerbedekking in de veranda gebruiken, zodat er een harmonieus geheel ontstaat. Voor een veranda die meer gericht is op de tuin en het terras kun je daarentegen zorgen voor een continuïteit tussen de vloer van de veranda en die van het terras. Wat je ook kiest, let erop een vloer te kiezen die ook beantwoordt aan de vereisten qua klimaatregeling. Thermische inertie van de vloerbedekking heeft immers een niet te verwaarlozen invloed op de natuurlijke klimaatregeling van de veranda. A priori komen alle soorten vloerbedekkingen in aanmerking. Sommige liggen voor de hand, terwijl andere maar in bijzondere gevallen mogelijk zijn. Natuursteen biedt de meeste voordelen qua esthetiek en thermische kwaliteiten. Bij een keramische vloer is de keuze zeer ruim. Een dergelijke vloer is ook zeer duurzaam. Hout biedt zijn warmte, isolatiecapaciteit en bijzonder esthetische uiterlijk, maar stelt problemen bij vocht en overdreven hitte. Hout moet dus worden gebruikt in een ruimte met een perfecte airconditioning. Ook andere vloerbedekkingen komen in aanmerking, zoals cementtegels, bakstenen en klinkers, synthetische vloerbedekkingen evenals tapijten in natuurvezels die perfect aansluiten bij de omringende natuur.

Vulmateriaal: Materiaal dat je kiest om het dak en de ramen* te bekleden. Er worden drie soorten onderscheiden: beglazing*, doorzichtige celpanelen* (polycarbonaat bijvoorbeeld) en isolerende ondoorzichtige panelen (sandwichtype). Warmtebrug: Isolatiegebrek van een materiaal, een profiel dat zorgt voor warmteverlies. Zie ook Thermische onderbreking. Wetgeving: De bouwwetgeving verschilt van land tot land en van regio tot regio. Veranda’s ontsnappen niet aan die wetgeving. Over het algemeen is voor de bouw van een veranda een vergunning vereist. De bouwvergunning moet worden aangevraagd bij het gemeentebestuur op basis van een plan opgesteld door een architect. Die aanvraag wordt vervolgens overgemaakt aan de bevoegde administraties met het advies van de plaatselijke overheid. Het is aan te raden dit toe te vertrouwen aan een architect. Het valt trouwens ten zeerste af te raden om de werkzaamheden al aan te vangen voordat je de vergunning bezit, anders loop je het risico gerechtelijk te worden vervolgd en verplicht te worden de veranda af te breken. Wintertuin: Beglaasde ruimte die al dan niet verwarmd is en speciaal ingericht is om binnenhuisplanten te kweken of om tuinplanten die niet bestand zijn tegen vrieskou een dak boven het hoofd te bieden. Tegenwoordig is deze term een synoniem geworden voor veranda. Zonwering: Of ze nu binnen of buiten zijn geplaatst, zonweringen spelen in meer dan één opzicht een belangrijke rol in de veranda. Ze houden vooral overdreven warmte buiten maar ook te fel licht dat vervelend is voor de mens en nefast voor planten en meubilair. Zonweringen zorgen ook voor geluidsisolatie, de privacy van de

120

bewoners en een mooie esthetische look, omdat ze de brede glasoppervlakken opsmukken. Er bestaan tal van mogelijkheden. De keuze zal afhangen van specifieke criteria, eigen aan elke situatie. Over het algemeen overheersen de buitenzonweringen door hun doeltreffendheid inzake warmteisolatie, maar ze zijn moeilijker aan te brengen op sommige daken. Bij de buitenzonweringen onderscheidt men rieten matten, zonweringen in zeildoek die gespannen zijn op geleiders die op hun beurt bevestigd zijn op de dakprofielen, rolluiken en ook nog zonneblinden met regelbare of vaste lamellen. Binnenzonweringen of -stores worden daarentegen meer op prijs gesteld voor hun esthetische kwaliteiten. Het gaat bovendien om een flexibel concept. Deze stores kunnen namelijk op maat gemaakt worden en aangepast worden aan alle types en vormen van ramen en daken. Er zijn vijf grote categorieën stores: jaloezieën, gordijnjaloezieën, rolgordijnen, plisségordijnen en vouwgordijnen. De meeste systemen kunnen elektrisch worden bestuurd en zelfs geautomatiseerd. Jean-Benoît Page